Woensdag 7 Februari 1923
45ste Jaargang No. 1,4356
D!T NUMMER BESTAAT UIT 6 BLADZIJDEN. EERSTE BLAD
STADSNIEUWS.
AGENDA
8 FEBRUARI
- MUZIEK.
GIFTEN.
R.-K. Vrouwenbond.
Haarlemsclie Orkest-Vereeniging.
Loopen op verboden grond.
DE HAARLEMSCHE BELASTING
VERORDENING NIET GOED
GEKEURD.
Een hoogst eervolle onderscheiding.
Een advertentie, die geeft t? denken.
De nood in den Tuinbouw.
FRANKEN'S MELK8ROOD
fl
Fen nieuw Gouvernentntifsne^nuw
LANGS~1)EN WEG.
Met nieuwe Gouvernementsgebouw
J. J. WEBER ZOON
Opticiens Fabrikanten
Koningstraat 10 Haarlem
TELEGRAFISCH WEERBERICHTE
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per Kwartaal 3.25
Per Week 0.25
Franco per post p. kwartaal bij
vooruitbetaling 3.53
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.
Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970.
NIEUWE HAARLEIHSCHE COURANT
Adverfentiën 35 cents per reg«~:
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den tetcsl:
als ingezonden mededeeling: 60 ct.
per regel. Vraag- en aanbod-ad-
vcrtentiën 14 regels 60 cent pef
plaatsing: elke regel meer 15 cent
bij vooruitbetaling.
Sociëteit „Si. Baoo" Moedercursus, 8
uur Esperanto' 8 uur.
'Bisschoppelijk Museum Jansstraat 19
tamelijks, uitgen. Zaterdag, Zon- en Fcest-
agen, toegankelijk.
K. Leeszaal en uitleenbibliothcck Jans
straat 49 Eiken dag geopend van 10
van 25 cn van 710 uur, behalve
des Maandagsochtends en op Zon- en Feest
dagen.
Uitleen van boeken van half 39 uur.
F. H: Smit Groote Houtstraat 69 Ten
toonstelling van etsen van Anton F. Pieck.
K Arbeidsbeurs voor mannen Jacobij-
nestraat 15 Alle werkdagen, voorm. van
912 uur, n.m. van 25 uur. Zaterdags al
leen van 912 uur.
ft. K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine
Houtweg 13 Alle werkdagen des nam
van 3 tot 4 en van half 8 tol half negen.
Martha-vereeniging Blovmihofstraat 1
Betrekkingbureau voor vrouwen Alle
werkdagen van 1012, van 2—4 en van
89 uur.
.Gem. Concertzaal Doel Boele 8 uur.
Stadsschouwburg Cabaretavond Witte
Kruis 8 uur.
St. Elisabeths Vereeniging, Jansstraal 49,
Van 12 uur. Aanvragen om versterkende
middelen voor arme zieken der S, E. V.
Uanzegebouur ,Jaccbijnestrant Bouwvak
patroons 2 uur Inkoopvereeniging St.
Chistinus 6 uur.
ZESDE BACHC.ONCERT.
Mengelberg is weer naar Amerika, en 't or
kest van het Concertgebouw staat gedurende
Zijn afwezigheid onder leiding van Dr. Karl
Muck. We hebben al meer dan eens hel ge
noegen gehad, den voormaligen dirigent van 't
Boston sch orkest als plaatsvervanger van
Mengelberg te zien optreden, en kouden hem
dus vanavond als een ouden bakende begroe
ien.
In zijn houding, zoo echt gentleman-lïke, in
zijndirectie heeft Dr. Muck voor mij altijd
veel, dat aan Willem Kes herinnert, den eer
sten directeur van het Concertgebouw-orkest.
Evenals deze schijnt hij, tenminste voor bel
publiek, geheel onbewogen, uiterst Kalm aan
de orkestleden zijn aanwijzingen te geven. Zoo
nu en dan gaat de linkerhand op, wenikt hij
even, meer om lot vermindering dan lot ver
grooting van 'klank aan te sporen; voor het
overige weet hij zijn opvattingen duidelijk ken
baar te maken, ailes Ie beheerschen met den
fijnen dörigeersjaf, zonder een enkele maal zjjn
toevlucht te nemen tot overdreven bewegingen,
of te zoeken naar «enig effectbejag, wat trou
wens met zijn geheele persoonlijkheid in strijd
zou zijn.
Het concert begon met de Ouverture „Eu-
ryanthe" van Weber, door Dr. Muck in een
vlot tempo en met veel élan gedirigeerd. Naast
veel conventioneels was het opvallend, dat
entkele motieven veel beter tot hun recht'kwa
nten dan gewoonlijk. Misschien was de her
haling van het begin-fhema aan het slot dui
delijker geweest, als de blazers wat minder
kracht hadden ontwikkeld'.
Na de Ouverture speelde Josef Pembaur in
plaats van het 2e (bes-dur) Concert van
Brahms, dat op het programma stond aange
geven. het veel minder beteekenende 2e (a-
dur) Concert van Liszt, een verwisseling, waar
op we waren voorbereid, maar die om de min
dere belangrijkheid van het werk zeer te be
treuren viel. Pembaur is echter een groot pi
anist; ik weet niet, of ik dit concert ooit beter
gehoord heb, en ilk betwijfel het, of ik 't ooit
mooier hooren zal, maar zijn ongeëvenaarde
talenten, zijn buitengewone virtuositeit, zijn
onfeilbare techniek, zijn van het begin lol het
eind boeiende voordracht, zijn in één woord
schitterend spel deed. de artistieke tekortko
mingen voor een groot deel vergeten. Onover
trefbaar door het orkest begeleid, mei 'n mooi
gespeelde oelsolo door van Goudoever, moest
Pembaur aan het slot daverende bijvalsbetui
gingen van het publiek in ontvangst nomen,
waarin hij Dr. Muók en het orkest zeer te
recht liet deolen
En na de pauze de Symphomia Domcstica
(op. 53) van Richard Strauss, een werk, dal
niet vaak op de programma's voorkomt, en
naar ik meen, voor 't eerst hier in Haarlem
werd uitgevoerd. Naar den vorm heeft het niet
veel gemeen met- de gewone symphouie, al
kaïn het ook in een drietal hoof da (dodingen
gespli tst worden: 1. Inleiding en Scherzo, 2.
Adagio en 3. Dubbelfuga en Finale. In baar
geheel is de „Do'meslica" oen opeenstapeling
van klankindrukken, waartusschen zich nu en
dan het een of ander motief afleekent, het
thema van den man, de vrouw of het kind
b.v. (Strauss droeg de SVmphonia op aan zijn
vrouw en hun zoontje), waarbij onze bewon
dering bijna uitsluitend wordt afgedwongen
door de prachtinstrumenlatie. In het Scherzo
b.v., een der schoonste gedeplten van 't werk,
treffen we combinaties aan, die heerlijk aan
doen, maar voor 't overige zou er misschien
zonder schade voor 't geheel aanmerkelijk be
snoeid kunnen worden.
Dr. Muck gaf een buitengewoon goede ver
tolking van hel Werk, dat bij blijkbaar met
•groote toewijding had bestudeerd en voorbe
reid.
Aan -liet eind van dit verslag zij het me
nog vergund, in alle bescheidenheid en zon
der iemand te willen benadeelen. een enkele
vraag te stellen: Zou het niet mogelijk zijn
geweest, nu Mengelberg zelf niet aanwezig
'kon zijn op dit laatste concert van zijn or
kest, in plaats van Dr. Muck hier in Haar
lem onzen Gerharz te laten dirigeeren? De be
antwoording van de vraag: „waarom?" laat
ik graag aan den lezer over.
Misschien zou er aan een dergelijke moge
lijkheid eventueel een volgend seizoen bij de
regeling van de concerten gedacht kunnen
worden.
J. W. R.
Voor cte noodlijdende Duitsche Priesters:
Van G. T. 15000 Mark; van N. N. 10,
De ledenvergadering van den R. K: Vrou
wenbond, gisteravond gehouden, was uitste
kend bezet.
Aan de bestuurstafel zat mede aan de gees
telijk adviseur, rector Kok.
iNa opening op de gebruikelijke wijze door
de voorzitster, mej. F. A. M. Peelers, volgden
eenjge korte mededeelingen, waarna de no
tulen gelezen en onder dankzegging
vastgesteld werden.
De geestelijk adviseur sprak dan een kort
woord naar aanleiding van bet mysteriespel
„Doet Boete". Zijn Eerw. spoorde alle moe
ders aan, bij kleinen zoowel a's groo-
ten de liefde tot de versterving in te prenten.
De gelegenheid doet zich zoo mooi voor bij
den naderenden vastentijd. Die verstervingszin,
de kweeking van liefde'tot. Christus, kan in
den H. Vastentijd vooral nog op andere
wijzen bevorderd .worden, waartoe Zijn Eerw.
nog eenige practisehe wenken gaf
Dit eenvoudige, hartelijke woord werd met
levendig applaus begroet.
Onder luid applaus kwam dan de spreker
va-ö den avond, de Hoogeerw. Heer Plebaan
L. A. A. M. Westerwoudt, ter vergadering,
die door de voorzitster hartelijk welkom ge
heet en werd.
De Hoogeerw. spr. nam dan bet woord en
zeide hedenavond meer bij sender 't antwoord
te willen geven op de vraag: Wat is het
geestelijk leven? Welke zijn de elementen van
het geestelijk leven?
Het geestelijk leven is de wisselwerking van
twee acten: de acte van verstand en de acte
van wil. De eerste toont zich door ingetogen
heid, door het geloof in God, de tweede door
edelmoedigheid, d.w.z. door zijn wil geheet
gelijkvormig te doen zijn aan den wil van
God. Dat zijn de twee elementen, welke het
geestelijk leven voeden.
Op de hem eigen heerlijke wijze werkte de
Hoogeerw. spr. deze beide punten uit.
Een eerste vereischte, tqt God te komen is
Hem nooit uit het otog te verliezen. We moe
ien de Engelen navolgen, die gelijk Christus
zegt, altijd het aansch"'h des Heinelschen
Vaders aanschouwt. Wij moeten altijd leven
in God, altijd wonen in Zijn Hand, leven hij
Hem ais in een bolwerk, waar we veilig zijn.
Als in een heilig huwelijksverbond, moeten
wij een zijn met Hem. Wanneer men Gpd voor
oogen heeft, zal men volmaakt worden. Ja,
wanneer men begint te wandelen voor Gods
oog, mag men ovrtuigd zijn, volmaakt te
zijn. God moet de Zon zijn der ziele. Men moet
voortdurend door gebed en ingetogenheid tot
God zijn toevlucht nomen, om den hoogen
gloed der hartstochten te matigen en te ver
koelen. Eén moeten we worden met God. Hij
is in ons. Hij is dieper in ons binnenste dan
wij zelf zijn. Zonder Zijne tegenwoordigheid
zou alles ophouden te zijn en terug zinken
in het niet. Wij menschen vocTral zijn vervuld
van God. Zalig zij, die geheel blijven in God.
Men heel den dames het zwakke geslacht.
En inderdaad! Die zwakheid ontspringt aan
de natuur. De vrouw is geroepen lot dienst
baarheid, tol hulp van den man. Laat zij in
die dienstbaarheid sterk zijn. Die sterkte zal
zij verkrijgen door innigen omgang met God.
De Hoogeerw. spr. spoorde hierna aan tot
gebed en veel te naderen tot de H. Tafel, cm
zich te stérken met het Brood des Levens.
Maar aangespoord moeten ook worden de
mannen, op te gaan naar de bron van liefde
tot God. En daartoe moeten dc vrouwen hen
brengen. t
Naast de acte van geloof staal dc acte van
den wil: een geheele gelijkvormigheid van
onzen wil aan Gods- H, WH, wat genoemd
wordt edelmoedigheid. Gods Wil beminnen.
Eenvoudig gezegde, maar onzeggelijk groot.
Daarin schuilt de grond der godsvrucht. We
zouden Gods Wil. beminnen, indien hij
strookte met onze verlangens. Doch nu Gods
H. Wil zoo dikwijls strookt tegen onze neigin
gen, vervullen wij Hem dikwijls'met tegenzin,
meer uit vres voor straf, dan uit liefde. Doch
zoo mag 't niet zijn» Uit liefde moeten wij Zijn
neigingen volgen. Als*bet geweten ons zegt,
dat God hel wil, dan moeten we antwoorden:
Hier ben ik, Heer. Heer, wat will Gij, dat
ik doen zal? In dat woord straalt de liefde
tol het vervullen van Gods Wil. Gelijk he.t de
Spijs was van Jezus Christus, den Wil te doen
van Hem, Die Hem gezonden bad, zoo ook
moet het onze zorg zijn, steeds Gods Wil op
te volgen.
De gewijde spr. wees er dan op, dat deze
deugd, liet vervullen van den wil van God,
onbegrensd is in breedte en in diepte. Wan
neer men Gods Wil bejhint, bepaalt men zich
riiel tot wat streng geboden is. Neen, Gods
vrienden verheugen er zich in, dat uit te brei
den, tot wat niet verplicht is. Vooral in de
beproevingen moeten wij toonen, Gods Wil Ie
beminnen. In de beproevingen, d.i. in de
kwellingen des vleesches. Moge Gods liefde
stralen op hen vooral, die lijden. Zalig zij. die
de hand kussen van Hem, die hen slaat.
Dc- vrouw, die Gods Wil bemint, zal ook
anderen ten zegen zijn, omdat zij weet te
otteren voor and-eren.' zooals God zich offerde
voor ons. Dien offerzin mist de mondaine, de
vereldschgezinde vrouw. Zij mist vastheid,
haar akker brengt geen vruchten voort. Eerst
als zij in ingetogenheid keert, zal zij, goede
vruchten voortbrengen. Dc schoonste der
kunsten is zich zeiven af te sterven, om in
edelmoedigheid te leven voor God en voor
anderen.
Met den wenseh, dat allo leden der macïi-
lige vrouwenorganisatie altijd zouden mogen
leven in Gods Leven, dat zij allen zouden
mogen leven, afgestorven aan zich zeiven en
levend voor anderen, besloot de gewijde spre
ker zijn machtig woord.
Deze heerlijke rede, vol van schitterende
beeldspraak en opgesmukt en opgesierd mét
spreuken der Prophclen en H. Vaders, werd
onder de grootste stille aangehoord. Op het
feest van het tvyeede. lustrum was het werke
lijk een feestrede.
Warm applaus èn ëen gevoelvol woord van
de voorzitster waren sprekers loon.
Tot bestuursleden werden herkozen dc
dames Poethekke en Kamerbeek en gekozen
in de plaats van mevr. Schous-Van Deltt, die
niet herkiesbaar was, mej. M. Aghina.
Dc voorzitster bracht hartelijke woorden
van dank aan mevr. Schous voor den ijver
en toewijding, waarmede zij de zaken van den
Vrouwenbond behartigd had.
Daarna volgde sluiting op de gebruikelijke
wijze.
Men schrijft ons:
Evenals mevr. Noordewier eenige maanden
geleden de groote vriendelijkheid had om op
het buitengewoon concert dat gegeven werd
om lot instandhouding^ van het orkest mede
te werken met hare gróote gave die pogingen
te steunen, zoo heeft thans onze vroegere
stadgenoot de bekende pianist Willem An-
driessen zich bereid verklaard, voor dit zelf
de doel zijn welwillende medewerking te
vefleenen. Óp Vrijdag 9 Februari a s. zal
dientengevolge een buitengewoon concert
plaats hebben Waarop Willem Andriessen
liet beroemde pianoconcert van Tschriikows-
ky zal spelen. Wij vertrouwen, dat onze
stadgenooten dit bewijs van medeleven met
de Haarlemsche belangen op prijs zullen stel
len en hem dit door een groote opkomst zul
len toonen, waarbij zij dan kunnen genieten
van de lmoge kunst van dezen artist, dien wij
maar te weinig in Ilaarlem te hooren krijgen.
Plaatsen zijn te bespreken bij onze concett-
bureaux.
Voor het kantongerecht te Leiden moest
terecht staan J. C., machinale houtbewerker
uit Haarlem, wegens hel loopen op verboden
grond, onder Noord wij kern out. Beklaagde be
kende. Hij vroeg clementie, omdat hij nog
meer 'straf moet ondergaan en nu werk kan
krijgen. De ambtenaar eischic 3 of 3 dagen.
Verleden jaar keurde de Regeering de
nieuwe Haarlemsche Belastingverordening
voor één jaar goed. Wij vernemen, dat de
Regeering thans haar goedkeuring aan de
Verordening heeft ontnouden.
Haar bezwaar gaat tegen den aftrek van
800 voor noodzakelijk levensonderhoud
voor gehuwden of, bijaldien deze aft»ek
zou worden goedgekeurd, tegen den aftrek
van 100 voor elk kind beneden 18 jaar, tot
een ongelimiteerd aantal.
Het gemeentebestuur zal met de Regeering
in correspondentie treden over deze kwes
tie. Hel is te hopen, dat zij in voer de Haar
lemsche belastingbetalers voordeeligen zin
wordt opgelost.
De heer Aug. Lindner wonende te Over-
vecn, president van den Bijzonderen Raad
der Sint Vincentius-Vereeniging, is door, Z.
H. den Paps benoemd tot Commandeur dér
Sint Gregoriusorde.
Het „Kweekersblad'" heeft in de Virginian
Pilot, die wordt uitgegeven in Norfolk, in
den Stapt Virginia, Noord-Amerika, de vol
gende advertentie gelezen:
Gevraagd kweekers. Een acre land geeft
5000 Dollar.
Wij zoeken kweekers in deze omgeving,
die een zandigen grond beschikbaar hebben,
om voor ons bloembollen te telen. Het De
partement van Landbouw heeft aangekon
digd, dal na verloop van 3 jaar, geen 'Nar-
cissenbollen meer geïmporteerd mogen wor
den. Dit befeekent, dat zij nu tin dit land ge-
teeld moeten worden. De Hollanders hébben
fortuinen verdiend met bet bolientelen. Nu
is het uw kans. Want grond en klimaat in
deze omgeving zijn uitermate geschikt. Wij
willen u hel plantgoed verkoopen rechtstreeks
van onze Hollandsche kweekerijen, Wij wit
ten 'u vertellen, hoe u deze bollen kw-c-eken
moet en tioe de bloemen verkocht worden
en u garantie geven, dat wij na 3 jaar tegen
hoogeren prijs, als u inkocht, alle eerste soort
bollen térugkoopen. De bollen vermenigvuldi
gen snel, en gij kunt meer dan 5000 dollars
per acre verdienen. Wij kunnen voldoende
referentiën geven. Adres: Postbus 61 van de
„Virginian Pilot."
Het lid der Prov. Staten van Noordhotland
P. Trapman heeft den 24sten Januari j.l de
volgende vragen bij Gedeputeerde Staten in
gezonden.
In verband met het feit, dat de Regeering
in beginsel heeft besloten geen crediet aan de
tuinbouwers te verleenén, dan alleen in bij
zondere gevallen, tot een maximum van
.500.000, verzoekt ondergeteekende mede
deeling of Gedeputeerde Staten bereid zijn:
to. Zich onverwijld in verbinding te stel
len met voormannen uit tumbouwkringen en
jpet. hen na tc gaan de practische uitvoer
baarheid van dc idee, die steeds nigcr en njpcr
bij tuinbouwers naar voren komt, als het'ee-
nig middel dat directe hulp kan geven, nt.
om zoogenaamde üilvoer-toeslagen te geven
voor de thans nog steeds in massa bij de
bouwers opgehoopte stapelproducteh?
2o. Zoo de uitvoerbaarheid van die idee
blijkt, bet door de Staten toegestane bedrag
van f 200.000.voor dit doel aan tc wen
den?
Hef antwoord van Gedeputeerde Staten
luidt aldus:
1. De door Gedeputeerde Staten geraad
pleegde voormannen uit tuinbon wkringen
hebben zich eenstemmig verklaard tegen hel
denkbeeld den steun, door de Provincie te
verleenen aan de noodlijdende tuinbouwers
in dit gewest, te doen bestaan in het geven
van uit voertoeslagen voor de thans nog bij
de bouwers opgehoopte stapelproducten, om
dat:
a. daardoor de steun van de Provincie ten
•mede zou komen aan allen, die goederen
uitvoeren, dus ook aan hen, die daaraan voor
de instandhouding van hunne bedrijven geen
behoefte hebben;
b. daardoor de tuinders, die aan steun we!
behoefte hebben, doch op bet oogenblik gejn
stapelproducten in voorraad hebben, van dien
steun verstoken zouden blijven.
2. Op grond van dit advies, waarmede Ge
deputeerde zich vereenigen, nieenen zij de
tweede vraag ontkennend te moeten beant-
wo or don.
Het lid der Provinciale Staten van Noord-
Holland D. Kooiman beeft den 16den Ja
nuari j.l. de volgende vragen bij Gedepu
teerde Staten ingediend:
Zijn Gedeputeerde Staten bereid mededee
ling te doén:
a. van het verloop hunner onderzoekingen
en overwegingen betreffende leniging van den
nood in den tuinbouw sedert de besprekin
gen dienaangaande in de jongste sfaten-
zitting;
b. van belgeen zij zich voorstellen ter zake
verder te doen. ook in^verband met den
nieuwen begroolingspost dienst 1923: „Bij
dragen ter bestrijding van den nood in den
tuinbouw," nu een rijksregeling betreffende
financieelen steun nog maar steeds uitblijft
en het nieuwe seizoen reeds niet ver meer
verwijderd is. waardm bet voor belangheb
benden dringend noodig wordt voor een be
hoorlijken voortgang van het bedrijf maat
regelen als aankoop van meststoffen, zaai
zaad en pootgoed 'e nemen?
Het antwoord van Gedeputeerde Staten
luidt als volgt:
Terstond nadat de Provinciale Staten, in
liunpe vergadering van 30. November 1922,
hadden besloten een post op de begroóting
voor 1923 te brengen, bestemd tol het geven
van' bijdragen ter bestrijding van den nood
in den tuinbouw, hebben Gedeputeerde Sta
ten zich opnieuw tot den Nederlandschen
Tuinbouwraad gewend ter verkrijging 200
spoedig mogelijk van een omstandig advies
omlrenf de maatregelen, die voor dit dool
genomen zouden dienen l'e worden. Inmid
dels gaf deze instelling eigener beweging, naar
aanleiding van de in de Stalen gehouden be
sprekingen, in een brief van 2 December 1.1.,
Ie kennen, dat bot. naar zijne teeéning, aan
beveling verdiende den door de Provincie te
verleenen sféuti te doen bestaan in bet ver
leenen van garantie san de boerenleenbanken
voor de terugbetaling van de voorschotten,
welke deze. banken aan de noodlijdenden on
der de' tuinders zouden willen verleenen-, ten
einde hun de instandhouding van biinne he-
driiven mogéliik te maken. Aangezien bet
echter gewenseht scheen bij de beslissing om
trent de van provincieweg? te nemen maatre
gelen zooveel mogelijk aansluiting te zoeken
bii den eventueel vanwege bet Rijk aan den
tuinbouw teverleenen, steun, meenden Gede
puteerde Staten hunne beslissing- te moeien
aanhouden 'otdat de ia de Tweede KauaeJ' °0
AHïjd even smakelijk, is
7 December 1922 Ie houden interpellatie van
den beer Duijs omtrent het standpunt der
Kegéering zekerheid zou hebben verschaft.
Op S December 1922 deelde de Nederland-
sclie Tuinbouwraad telegrafisch aan Gedepu
teerde Stalen mede, dat het haar in Verband'
met do toezegging der Regeering in de Twee
de Kamer wenschelijk voorkyam op dat 00-
"genblik geen afzónderlijke regeling voor cre-
dietverleening ten aanzien van Noordholland
voor te stelten, doch af te wachten wat de
Regeering zou doen. Nadére voorstellen wer
den in 'l vooruitzicht gesteld voor het geval
do beslissing der Regeering niet spoedig be
kend mocht zijn.
Bij brief van 15 December berichtte dezelf
de instelling nog geen nader bericht van de
Regeering ontvangen te hebben. Mede naar
aanleiding van de besprekingen, door de be
langhebbende organisaties met den Minister
van Biiinèrilandsche Zaken en van Landbouw,
Nijverheid en Handel a.i. gehouden, adviseer
de bet Centraal Bestuur, van den Raad de
beslissing van de Regeering nog af te wachten,
onder aanbieding betreffende de aangelegen
heid desgewenscht eene bespreking te hou
den.
Toen dc beslissing der Regeering zich steeds
liet wachten, hebben Gedeputeerde Staten ge
meend de voorbereiding van de maatregelen,
door de Provincie te nemen, niet langer te
inogen uitstellen. Zij hebben om die reden
vertegenwoordigers van den meergemelden
Raad uilgenoodigd, tot eene bijeenkomst met
eene commissie uit hun midden op 9 Januari
1923.
I11 die bijeenkomst konden slechts voorloo-
pige resultaten bereikt worden, aangezien ook
toen werd geadviseerd niet tot het nemen
van definitieve besluiten over te gaan, alvo
rens de beslissing der Regeering, die binnen
enkele dagen was toegezegd, bekend zou zijn.
Hetzelfde geldt ten aanzien van eene bij
eenkomst, gehouden op 16 Januari i.I.eerst
op 19 Januari 1.1. stelde de Regeering haar
standpunt vast.
Zij besloot toen in beginsel geen recht-
streekscjien steun aan de tuinders le verlee
nen, zulks uit overweging, dat:
1. het pet registratierecht op de veilin
gen binnen zeer korten tijd zou zijn opgehe
ven
stichting van een nieuw Provinciaal Gouver
nementsgebouw aldaar.
Hoewel de eerste ondergeteekende aan
vankelijk geneigd was tol hot sluiten van
een voorloopig koopcontract over Ie' gaan,
is evenwel, ten gevolge van hel ter zake uit
gebracht ongunstig advies van de Bezuini-
gingsinspectie, ^zoodanig contract niet tot
stand gekomen.
Vermits geen contract is gesloten, is de
gemeente Haarlem volkomen vrij over het
bewuste perceel te -beschikken."
In bet algemeen' wil spreker de Regeering
vragen, of bet van haar en de bezuiiiigiiigs-
cóminissie wel juist gezien is, op één klacht al
len top te zetten.
js „cl „el een goede bezuiniging om bijv. in
Haarlem de materialen, die opgehoopt gereed
liggen voor deii houw van den toren van bet
postkantoor weer weg te laten voeren.' tr
moet nu meer worden besteed aan transport
van liet materiaal dan bij afbouw aan ar-
hoidsloonen! A f loopen er in Haarlem boven
dien enkele honderden bouwvakarbeiders
rontl. die werkloos zijn en dus ook met Itc-
geeringsgefd moeten worden gesteund.
Wal betreft de opmerking in de Memorie
van Antwoord aangaande den grond aan den
Kinderhuissingel te Haarlem, deze grond is
niet geheel' uit vrijen wil door de gemeente
Haarlem'gekocht, maar op aandrang van de
Provinciale Staten, na overleg met Binnen-
laridsche Zaken. Onder dezen aandrang heeft
de gemeente Haarlem veel geld besleed om
dit terrein te verkrijgen heigeen nu gelijk
slaat met verlies te lijden. De gemeente Haar
lem, zegt de minister, is volkomen vrij om te
verkoopen. En dus om verlies te lijden zegt
spreker. Maar er is toch ook nog zoo iets als
een gegeven wqord en opgewekte verwach
tingen.
De gemeente heeft groote terreinen aange
kocht van de katoenmaatschappij voor het
beoogde doel, en nu gaat het niet aan om in
eens den bouw stop te zetten. Door dien bouw
zou veel werkloosheid kunnen worden opge
heven, en nu er toch een provinciaal gebouw
moet komen, zou spreker willen, dat de Re
geering nog eens in overleg trad met den
Raad van Haarlem. Misschien zou het ook
goed'zijn de bezuinigingscommissie met de ge
heele voorgeschiedenis in kennis te stellen.
Er is hier toch alleen gehandeld na aandrang
van de regeering zelf. v
Het gaat niet aan, de schade van deze, spr.
wil niet zeggen: \woordbreuk, maar dan toch
van dit afbreken van de onderhandelingen,
te leggen op de schouders van de gemeente
Haarlem.
De hoer KETELAAR ondersteunt in het al-
2, eene verdere verlaging van de vrachtia- gemeen het gesprokene door den heer Bo-
•riéven voor het vervoer der tuinbouwproduc- mans, spr. heeft zich niet verwonderd over
ten in toepassing gebracht zou worden:
3. eene herziening der exportcredieten in
bewerking was, waardoor ook de tuinbouw
daarvan zóu kunnen profiteeren.
De Regeering sprak de verwachting uil, dat
de tuinbouw door deze drieërlei maatrege
len voldoende geholpen zou worden.
Mocht evenwel blijken, zoo werd hieraan
toegevoegd, dat financieele steun focli nog
dringend noódig bleef, dan zou de Regeering,
mits ook van particuliere ziide een deel van
hot ris'co gedragen werd. bereid ziiiyte. over
wegen, op nader te bepalen voorwaarden,
voor ten hóógste 50 pet. bet risico te aan
vaarden van een crcdiet. aan tuinders te ver
leenen. tot. een maximum van 5(10!000.
Gedeputeerde Stalen hebben zich beiiverd,
na van deze bes'issing te hebben kennis ge
nomen. zoo spoedig mogelük. overeenkomstig
het advies van de organisaties der belangheb
benden, tot de vaststelling van eene defini
tieve regeling te geraken in zake het vorlee-
nerf van garantie aan de boerenleenbanken
voor de terugbetaling van voorschotten, aan
de 'noodlijdende tuinbouwers le verstrekken.
Rij deze regeling, die thans in een vergevor
derd stadium van voorbereiding is, moeten de
nnodige waarborgen worden geschapen, dat
n'lcen die tuinders, die geacht kunnen wor
den daarvoor redeliikerwiiae in annmrrkins'
le komen, geholnen worden en dat misb-'iik
van de voorschotten, ten nadeele van de Pro
vincie, zooveel mogéliik is uitgesloten. Hel
ligt voorts in de bedoeling, de regeling zoo
danig vast te stel'en. dat, mocht de Regee
ring alsnog tot borgstelling voor de te ver
leenen voorschriften overgaan, deze borgstel
ling naast en ter aanvulling van de nroviil-
riale slennverteening moeelh'k is, zoodat ook
ri<> Noordholtaftdsche tuinders van eventueel?
Regeeringshuln- in dezen vorm voordeel zul
len kunnen trekken.
Zoodra de regeling zal ziin vasfgesle'd en
de vpreisrhte voorbereidende maatregelen zul
len ziin getroffen, zal daaraan de noodige be-
keodheid worden gegeven.
De kwestie in de Kamer be-
sproken door de heeren Homans,
Ketelaar en Gerhard. De heer
Bomans wijst op de werkloos
heid onder bouwvakarbeiders in
Haarlem en op een ongerijmde
bezuiniging bij 't nieuwe Postkan
toor. Hel terrein van Prévi-
rmire en de Regeering.
In de zitting van de Tweede Kamer is gis
teren bij de Begrooting Bouwfonds Binnen-
landsche Zaken en Onderwijs, K. en W. de
bouw van een nieuw Gouvernement 1e Haar
lem ter sprake gekomen. Wij laten de discus
sies hier uilvoerig volgen:
De heer BOMANS wijst op de zinsnede in de
Memorie van Antwoord, luidende als volgt:
..De gemeente Haarlem heeft indertijd
gronden, gejegen aan den Kinderhuissingel,
aan het Rijk te koop aangeboden voor de
Een tweede stap.
Toen onlangs eenige goedgeslaagde missie
avonden gehouden waren, uitgaande van het
Genootschap der H. Kindsheid in de parochie
van St. Joseph, schreven we, dat het wel
góed zou zijn, indien meer dergelijke avonden
georganiseerd werden. Daarmede zou hef
gewenschte doel: liefde ie kweeken en steun
te verkrijgen voor de missiën, beter bereikt
kunnen worden. En ziedaar, nu wordt reeds
een nieuwe st'ap in deze richting gezet.
Zondag 11 Februari zal de damestooneclclub
„Victoria", de welbekende tooneelclub uit
de Mariavereeniging, in „St. Bavo" het too-
neelspel „Het Offer" van de Missiezuster"
opvoeren, Dc baten komen ten goede aan de
missie. Dat is een echt sympathieke daad,
welke verdient, ieders medewerking te heb
ben. Door het bezoeken der uitvoering be
werkt men nog iets anders dan liulpverlee-
ning aan de missie. Men heelt dan tevens/een
ontspanningsavond. Dat zal iedereen kunnen
getuigen, die op 10 Januari de eerste uit
voering bijwoonde. De entrée is niet hoog
en kan en mag dan oók geen beletsel zijn.
Waar zich nu zoo'n prachtgelegenheid voor
doet, de missie-actie te steunen, moet
Roomsch Haarlem 00". toonen, dit doel te
begrijpen en te waardeeren. Dit kan door
een groote opkomst vooral, w? dan tevens
een prikkel zal zijn voor nieuw? daden van
eventueele initiatiefnemers tot hulp aan de
missiën.
het antwoord, door de Regeering gegeven op
de gestelde vraag. Die vraag toch was de vol
gende:
De aandacht werd er op gevestigd, dat
destijds door de gemeente Haarlem tegen
lagen prijs gronden aan de Kinderhuisvcst
aldaar aan hel Rijk zijn afgestaan voor de
stichting van een provinciaal gouvernements
gebouw. Ware de bestemming dezer grom
den een andere geweest, dan zou de g(W
meente zonder twijfel een hoogeren prijs
hebben bedongen. Nu de bedoelde bouw
niet doorgaat, bestaat er, naar men meende,
alle reden om.de gemeente Haarlem in de
gelegenheid te stellen den verkoop te piet
te doen om zoodoende in de gelegenheid te
koinen de bedoelde gronden opnieuw en
dan tegen de vrije marktwaarde te ver
koopen.
Spreker weet niet, wie de naïeve vrager is
geweest, die deze opmerking heeft doen op-
lemen in het Voorloopig Verslag. Want noch
J Gedeputeerde Staten, noch de Gemeen
teraad wenéchen de vrije beschikking te krij
gen. Gedeputeerde Staten hebben alleen ge
handeld op aandrang van de Regeering.
En nu zegt men: er was geen coutractl
leenen van grantie aan de boerenleenbanken
Maar als men dergelijke zaken eerst op een
manier als bovenbedoeld heelt behandeld,
gaat liet toch niet aan, Haarlem tc laten zit
ten met zulk een „strop".
Overigens actit spr. de slichting van een
nieuw provinciaal gebouw te Haarlem aller
noodzakelijkst en nu het terrein er voor be
schikbaar is, en dat nog wel op deze wijze
beschikbaar is gekomen, dringt spr. er op
aan, van deze gelegenheid gebruik te maken.
Spreker steunt dan ook het door den heer
Bomans naar voren gebrachte, te meer. om
dat er nu weer andere plannen zijn. Aan het
tegenwoordige gebouw moet toch ook weer
veel geld ten koste worden gelegd!
De heer RUYS DF. BEERENBROUCK,
Min. van Binnenlandsche Zaken, beanlwoord-
de(eerst den heer Van Voorst tot Voorst over
den toestand van het Gouvernementsgebouw
le Arnhem. Ook van de gesteldheid te Haar
lem heeft de minister zich persoonlijk over
tuigd. Had hij echter eerst Arnhem bezocht,
dan had hij in Haarlem gezegd: het is hier
niet mooi, maar in Arnhem is het nog erger.
Iiitusschen acht spreker ook den toestand
te Haarlem niet voldoende; echter moei men
voorzichtig zijn met voorzieningen in dezen,
vooral met noodgebouwen, We zitten daar
tegenover in een lijd, dal de eerste richtsnoer
moet zijn: de belangen van 's Rijks finan
ciën.
De heer Bomans vroeg, in Haarlem een
flink Gouvernementsgebouw te laten zetten,
ook omdat men dan van de werkloosheid en
de ondersteuningen zou afkomen. Maar zal
dergelijke werkverschaffing doel treffen, dan
moet men dadelijk kunnen beginnen met in t
werk, moeten de materialen niet te veel kos
ten, opdat er zooveel mogelijk overblijft voor
ioonbetaling. Of nu als zoodanig allereerst
Gouvernementsgebouwen in aanmerking ko
men, weet Aspreker niet. De bouw te Haarlem
is niet gestopt op advies van de Bezuinigings
commissie, maar omdat haar argumenten de
Regeering juist voorkwamen. Van wie die
argumenten afkomstig zijn, is van geen be
lang.
De lieer Ketelaar was van rheenitig, dat het
antwoord der Regeering geheel klopte op de
gedane vraag, maar de heer Bomans, die wel
niet van woordbreuk wilde spreken al ge
bruikte hii het woord cvyn in parenthesi
meende, dat er verwachtingen waren opge
wekt en dat de' Regeering zich daaraan niet
mocht onttrekken Spreker kan niet toege
ven, dat onderhandelingen van partijen daar
toe zouden moeten leiden.
Het is der Kamer bekend, dal de dienst van
de Landsgebouwen, waarover de afgevaardig
de heeft gesproken (hij noemde ook liet
postkantoor), is overgebracht van lipt De
partement van Waterstaat naar dal van Fi
nanciën. Spreke? wit wel de opmerkingen
van de verschillende sprekers in overweging
nemen en in overweging geven aan zon col
lega's, maar moet er bij zeggen, dal hij niet
veel verwachting heeft, van de opinie tc zul
len veranderen.
De heer BOMANS is dankbaar, dal de Mi
nisier de zaak wil overwegen, maar over die
dankbaarheid viel de schaduw van de mede
deling, dal de Mod ster zelf niet voel van
dié overweging verwacht.
De Minister gebruikte hel woord „onderhan
delingen" tiissehen partijen Nu heeft de heer
Ketelaar ook reeds aangetoond, dat de, ge
meente Haarlem er niet over gedacht zou heb-
bon. noor dit doel kosten te maken, zooals
„Als dc kok en de keukenmeid aan 'l
kijven zijn, komt men te weten waar de bo
ter blijft".
Wie het verslag leest van dc zittingen der
Tweede Kamer, waar de heer Bomans, wet
houder der gemeente Haarlem, en de heeren
Ketelaar en Gerhard, leden van Gedeputeer
de Staten in Noord-Holland, het aan den stok
hadden met Zijne Excellentie Ruys dc Bee-
renbrouck, Minister van Binnenlandsche Za«
ken, over het nieuwe Gouvernementsgebouw
dat niet geplaatst werd op het terrein der
voormalige Haarlemsche Katoenmaatschappij
aan den Kinderhuissingel, moet wel aan dat
spreekwoord denken.
Er bleek uit die besprekingen, dat nie
mand minder dan het Rijk en de Provin
cie de gemeente Haarlem aanspoorden, dat
terrein te koop a voor den bouw van een
nieuw Gouvernementsgebouw en dat het
heele zaakje door het weifelend optreden
van het Rijk voor Haarlem een „strop" is
geworden.
De regeering is er dat blijkt duidelijk
uit de discussies niet af met te zeggen:
er bestaat geen contract! Terecht werd er op
gewezen, dat dan alle goede trouw bij
voorloopige besprekingen te loor gaat en
dat ook de voorbesprekingen contractueel
dienen te worden vastgelegd.
Door de heeren Ketelaar en Gerhard werd
gewezen op den absoluut ontoereikenden toe
stand van de Provinciale Griffie aan de
Jansslraat. Verbouwen, bijbouwen of ande
re localiteiten bijhuren voor het onderbren
gen der nieuwe in den loop der jaren opge
richte diensten, kost ook geld en daarom is
het wellicht verstandig maar liever tot den
bouw van een nieuwe Griffie over te gaan.
Inderdaad zijn zulke argumenten een war
me overweging waard. Wie de behuizing en
het gebrek aan behuizing ziet der Griffie
aan de Jansstraat', moet wel deugdelijk de
vraag overwegen of alle geld voor lapwerk
aan dien toestand uitgegeven, niet wegge
gooid geld is. De heer Bomans had boven
dien de zeer goede en juiste gedachte, te-wij
zen op de werkloosheid in Haarlem, die met
den boui. van een nieuw Gouvernementshuis
zeer zal zijn gebaat. Van de bouwkosten die
nen te worden afgetrokken de uitkeeringen,
die anders als steun aan werkloozen worden
gedaan.
Enfin, de Minister zal de zaak nog eens over
wegen, maar voegde hij er aan toe: hij kon
niet veel hoop geven dat er wat van den
bouw van een nieuwe Griffie zal komen.
„Neen", repliceerde daarop de heer Ger
hard ongeveer, „dat gaat niet. U moet niet
bëgiijnen met zulk een vooropgezet oor
deel". En dc Excellentie van Binnenland
sche Zaken was vriendelijk genoeg die woor
den nog weer in te trekken.
Dus maar'weer hop?n.
Vij gelooven dat het gisteren geen slech
te dag is geweest voor den bouw van een
nieuwe Griffie in Haarlem,
Barometerstand 753. Achte.-uit.
OPGAVE VAN:
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteoroi.
Instituut te De Biidt.
Naar waarnemingen in den morgen vaa
7 Februari 1923.
Hoogste Barometerstand 769 m.M. te
Memel.
Laagste Barometerstand 722.5 te Vestma-
noer.
Verwachting van den avond van 7 tot den
qvond van 8 Februari:
Matige tot krachtigen zuidoostelijke tot
zuidwestelijken wind, betrokken of zwaarbe
wolkt, waarschijnlijk regenbuien, zachter.
b.v. 20,000 voor de beschoeiing, als niet
dergelijke onderhandelingen waren gaande
geweest. Dit is niet een gewone onderhande
ling geweest. Haarlem is ten slotte ^,-
zwicht voor den aandrang uit Den Haag 1
heeft toen den grond gekocht. De MiniW
meende dat het wel geen 7 jaar zou duTi
voor er een nieuw gebouw voor het provin
ciale bestuur komt. mar- gaat het nu aan de
gemeente het geheele terrein terug te geven,
dat voor dien bouw geschikt is? De gemeente
kan dit terrein niet renteloos laien liggen, dus
moet men er woningen of iets anders gaan
bouwen. Men zal dan over een aantal jaren
veel duurder grond moeten koopen.
'Spr. blijft van meening, dat, als de Bezui
nigingscommissie geheel op de hoogte was
van de voorgeschiedenis en de gemaakte af
spraken, tiaar advies anders zou uitvallen.
De heer GERHANRD herinnert er aan, dat do
Minister heeft gemeend, de opgewekte ver
wachtingen le moeten temperen, door te wij
zen op het voorbeeld van Arnhem, waar het
provinciaal bestuur geloond heeft zich te
kunnen en te willen behelpen. Spr. moet er
op wijzen, dat men dat ook' le Haarlem heeft
gedaan. Ook Haarlem heeft zich reeds lan
gen lijd geoefend in de kunst van het behel
pen. Bovendien heeft de provincie in den loop
van de jaren uitvoerige diensten er bij ge
kregen, waarvoor geen behoorlijke huisvesting
is gevonden.
Daarom hoopt spr., dat de Minister bij rijn
overweging niet begint met de gedachte: „ik
zal toch wel niet van meening veranderen!"
De heer RUYS DE BEERENBROUCK, Mi
nister van Binnenlandsche Zaken wil den heer
Tlerhard gaarne toezeggen, diens laatste woor
den in zijn overweging tc bel rek ken. Toen
spreker Haarlem bezocht, heeft ook hii ua-