Indische Brieven. BUITENLAN De vloek van het neld Tweede Blad* 19 Februari 1923 G£M. BUITEKL. BERICHTEN. Zeit, Bet orgaan van de Volkspartij, waarin de meerderheid der industneelen is georganiseerd schrijft hieromtrent„Naar we van bevoegde zijde hooren, denken de Duitsche groote inaustrieelen er niet aan, de Franschen op deze wijze in de kaart te spelen of met Fransche nijverheidsmagnaten in onderhandeling te treden. Zij geven er zich volkomen rekenschap van, dat Duitsch land de eerstvolgende weken zware beT proevingen tegemoet gaat, doch zijn vast overtuigd dat uiteindelijk succes de eensge zinde verdediging tegen het Fransche ge weld zal bekronen." De bezetting van het Roergebied; nieuwe veroordeellngen, arrestaties >n uitzettingen. De strijd om de Engelsche zone te Keulen. Verkla ringen van den bultschen rijkskolencommissaris. Rasjin overleden. Onder de Telegrammen: Ontspanning in den toestand in Dusseldorf. Een nieuw incident te Bochum. Ontduiking der Fransche controle. - Ismet pasja terug naar Angora. Spoorwegongeluk in Frankrijk. FEUILLETON n in i ,ngen brief heb ik geschreven jver eci. .nruiken, weike langzamerhand bij een ut^. -er ambenaren lol gewoonten ge worden zijn. Nadat de brief verzonden was, heb ik me aigevjaagrt ol de loestand daarin oiel in al te sombere kleuren geleekend was. Dat zou me spijlen, omdat ik a.'lerminst mede wil helpen om hel ambtenarencorps in een slecht daglicht te stellen Er wordt toch al vaak onverdiend gesmaald over hunne verrichtingen. De zaak der „re'oui-commissie". waarover ik in bedoelden brief schreef, is nu echter in den Volksraad ter sprake gebracht. Door een der leden, den heer Kerkkamp, zijn de volgende vragen lot de Regeering ge richt, welke ik hier in exteaso afdruk, ten einde den Nedert. lezer gelegenheid te geven de juistheid van zijn betoog in hare argumenten te conlroleeren. „Gebleken is atdus de heer Kerkkamp dat allerlei verhalen de ronde doen met betrekking tot den omvang welke het kwaad der z.g.n retour-commissie zou hebben aan genomen Daarbij worden namen genoemd o.a. van hooggeplaatste ambtenaren, in ver band met uitbetaalde retour-commissie, waar omtrent de belasting accountants-dienst ge gevens zou hebben verkregen uit de boeken der betrokken firma's. „Dat zoodoende ook landsdienaren, wier betrouwbaarheid boven alle verdenking ver heven is, in opspraak worden gebracht, heb ik persoonlijk kunnen vaststellen „Aan dergelijken toestand, welke (en slotte zou kunnen leiden tol een algemeen wantrou wden in de eerlijkheid en goede trouw van den ambtenaar in hei algemeen, dient ten spoedigste een einde Ie worden gemaakt. „In verband hiermede zou ik van de Re geering gaarne antwoord ontvangen op de volgende vragen: 1. Zijn de Regeering welbewezen gevallen bekend van landsdienaren, die retour com missie hebben ontvangen? 2. Zoo ja, hoe groot is bef aantal van die geva'Ien en welke maatregelen zijn tegen de betrokken ambtenaren genomen of zullen ge nomen worden? S. Zijn er overwegende bezwaren, welke be letten de namen van die ambtenaren en van de firma's of personen, welke retour commis sie uitbetaalden, te publiceeren? 4. Is de Regeering van oordeel, dat er ee- nigszins aanleiding bestaat onderscheid te maken tusschen hen, die indertijd werieht heSben ingezien, en hen, die thans nog blijk zonden geven van gebrek aan inzicht en eer gevoel 5. Zoo ja, is de Regeering bereid te over wegen in hoeverre bet wenschelijk is een rondschrijven te doen uitgaan, waarbij: a. aan ambtenaren, die tot beter inzicht zijn gekomen, tot «en bepaalden datum ge legenheid wordt gegeven hun fout goed te maken zonder dat zij Ier verantwoording worden geroepen of op eenige andere wiize van hun afdwaling nadeelige gevo'gen onder vinden; b. bekend wordt gesteld, dat na het ver- ■tri'ken van den gestelden termijn met de 'rootst mogeliike gestrengheid zal worden o-ctrcd-n tegen een ieder van wien mocht '•'"ken, dat hii in ecnigerlei vorm gilen in Tld of goed heeft aangenomen van leve- meiers of aannemers, waarmede hij ambfs- '•e've in betrekking stond. Wie tusschen de regels door'eest zal be- 'r"'oen. hoe dien hef hier gekenschetste •m«hn'ik reeds heeft wortel geschoten. Hel Nieuws va" den Dae van Ned. In- geeft hier de volgende kanlteekening „BbTsbaar doelt de heer Kerkkamn hier -> a. oo de zeer sterke geruchten, welke, in verband met de S. S. uitbreidingen der '■mts'e jaren, de ronde doen. „Men spreekt rap 22 millioen, we'ke, laat ons zeegen: niet direct nawilsbaar In 'stands belang b'f den aankoop van gron- gebouwen zi'n besteed. ..En men noemt behalve de namen van i-ooee ambtenaren ook de bedragen welke de" nartlcotier zouden hebben opgestreken. „Bil een thans buiten Tndi? vertoevend ambtenaar poemt men het bedrag van 5 Ion. „En ook meent men zeker te weten dat de betrokkene in rechten zal worden aan- gesnroken. „Hoe dan ook, de heer Kerkkamp deed met zijne vragen een goed werk, want hij verschaft der Regeering gelegenheid om de woedende naar fascisme neigende stemming der onder do belastingpers geknepen bur gerij eenigszins tot bedaren te brengen, en eens klaren wijn te schenken." In de plaats van den heer Kerkkamp staande, zou ik wellicht de vragen eenigs zins anders hebben ingekleed. Doch hun vorm doet hier minder ter zake. De hoofd zaak is, dat de Regeering nu wel gedwon gen is om hare meening uit te spreken. Ie dereen wacht dan ook met belangstelling haar antwoord af. Binnenkort zal ik dus nogmaals op deze kwestie terug moeten komen. Vooral omdat het een zaak is. waarmede niet alleen *de ambtenaren afzonderlijk gemoeid zijn. Zooals ik mijn vorigen brief betoogde, is de Regeerir.g in algemeenen zin mede schuldige tan het voortwoekeren en door dringen van deze misbruiken, door de wij ze waarop zij hare ambtenaren behandelt. Het is te hopen, dat deze kwestie ook in Nederland de aandacht za! trekken, en in de Volksvertegenwoordiging ter sprake zal ge bracht worden. Indien althans men zich niet bepale tot de bespreking der feilen, welke eenige der Indische ambtenaren toonen, en niet nalate te bedenken, dat de verantwoor delijkheid voor al wal hier zoo heftig bc- critiseerd wordt, voor een aanmerkelijk deel door de Indische regeering moet wor den gedragen. verdrag bepaalde grenzen van het bezem gebied worden dus niet erkend. Dr. Jarres gaat tegen het vonnis in hoo- ger beroep. De Fransche krijgsraad te Bredeney heeft Zaterdag dr. Guyenz, leider van den bond der kleinhandelaren van Groot-Essen, veroor deeld tot 2 jaar gevangenisstraf en 8 millioen mark geldboete, omdat hij een brief van zijn bond onderteekend had, waarbij de leden met het oog op den benarden voedseltoe stand der bevolking verzocht werden niets aan de bezettingstroepen te verkoopen. De Handelskamer te Essen zou Zondag een scherp protest doen hooren tegen deze ver oordeeling en de handelslieden te Essen zullen heden hun zaken gesloten houden. Dezelfde krijgsraad veroordeelde een po litiebeambte wegens beweerden tegenstand tot een maand gevangenisstraf en 150 mark boete. Zaterdag is ook Bauer de eerste burge meester van Bottrop gearresteerd en weg gevoerd, daar hij Fransch-Belgische opvor deringsbevelen niet wilde opvolgen. De ar restatie gaf aanleiding tot levendige betoo gingen tegen de bez ttingstroepen. De amb tenaren hebben besloten gedurende 24 uur het werk neer te leggen. De correspondent van de Matin te Dus- seldorf meldt, dat na de tbezetting van het bureau van de Schutspolizei, de Franschen docpmenten ontdekten, die een deel uit maakten van een programma van weerstand voor de groene politie, en die waren op een plan, dat Duitschland zou koesteren om een opstand in het Roerbekken te ontketenen, waarvan de bloedige onderdrukking een be weging van medelijden met Duitschland onder de volkeren zou gaande maken. Dit zou dan verklaren, waarom de direc teur van een Duitsche onderneming on langs Duitsche journalisten ervan trachtte te overtuigen, dat de Roer, om Duitschland Ik geef onmiddellijk toe, dat het niet aan gaat de Indische Regeering aansprakelijk te stellen voor al'e verkeerde toestanden in het ambtenaren corps Veel wat op een Depar- StS!; Hiril„-Uiten kenniS Va" i Belgischen krijgsraad terecht gestaan wegens den Departement--directeur. I dienstweigering tegen de bezettingsoverheid. Doch wel mag worden verlangd, dat hij z ie|ef *eroordecid tot 14 dagen Uit den Franschen minister raad. De Fransche ministers hebben Zaterdag vergaderd onder voorzitterschap van Poin- care.Le Trocquer bracht verslag uit omtrent zijn onderhandelingen te Londen. Poincaré stelde zijn ambtgenooten op de hoogte van den buitenlandschen toestand. Een opzienbarend bericht. Le Peuple, het Belgische socialistische orgaan, bevat het volgende bericht Een zeer belangrijke mededeeling is van Brussel uit naar de Daily News, het Lon- densche blad, gezonden door een van haar bijzondere correspondenten, Hayle Redwood, tevens buitenlandsch hoofd-redacteur van hef blad. Deze correspondent zegt volgens inlichtingen uit de beste bron te kunnen le. dat Duitschland thans bereid is elk redelijk aanbod tot onderhandelen in over weging te nemen, 't zij onder de auspiciën van den Volkenbond of op andere wijze 2e. dat de regeering te Berlijn den kreet „geen onderhandelingen zoolang de bezetting van het Roergebied voortduurt" heeft opge geven. Alles wat zij vraagt is de verzekering, dat de bezetting aan de Roer niet beschouwd wordt als een maatregel met een permanent karakter, in één woord als in bezitneming te redden, helden en martelaars noodig had. van het Roer-gebied door Frannjk dat ait zijn troepen zal terugtrekken zoodra Duitsch- De burgemeester en eenige andere offi-land een aanbod doet, waarover te spreken cieele personen uit Kleef hebben voor den valt. De correspondent van de Daily News wijst in den algemeenen geest behecrschl. Die algemeene geest laat bij verschillende departementen heel wat te wenschen over. j Er wordt veel gemopperd. En nu moge men „kankeren" wel een heel eigen Indisch ver- schënsel noemen, een bedenkelijk ver schijnsel is het, dat de „goede" ambtena ren er aan meedoen. Ik was 'aatst in gezelschap met eenigen gevangenisstraf, met aftrek van voorloopige De Duitsche regeering heeft tot kooplie den en industrieeelen nieuwe instructies gericht als tegenmaatregel tegen het verbod van uitvoer der bezettingsautoriteiten. nadrukkelijk op het gevaar, dat in het terug nemen door Engeland van de Engelsche roepen an den Rijn zou gelegen zijn. De correspondent meent, dat deze maatregel de tusschen komst van Rusland zou bevor deren, die docr de opgewonden national! .- tische kringen in Duitschland wordt geeischt. In wei-ingelichte kringen wordt gezegd, dat een Duitsch-Russische militaire overeen komst in de laatste dagen aan Berlijn is voor gelegd, maar dat Cuno zich daartegen De rijksregeering verbiedt allen uitvoer hunner. Het gesprek hep natuurlek over de yan poederen over de Fransche en Belgische vierkant heeft verzet. toestanden in de ambtenarenwereld. grers zij verbiedt zllen kooplieden en in-* Dit Eerlijn wordt gemeld, dat wannew de Een van hen, al dertien jaren in dienst, dustnéelen van het bezette gebied geleverde Fransche en Belgische autoriteiten werkelijk den^ ernst van het misbruik niet ten volladen ondanks die dei tien jaren nog opgewekt goedercn ;n buitenlandsche deviezen te be- aan de Duitsche ministers zouden willen talen en zij herinneren er aan, dat de douane- verbieden in het Roer-g bied te^ komen, de rechten betaald moeten worden op de bu- Duitsche regeering zou antwoorden met het reaux in onbezet Duitschland. 1 verzoek aan" de diplomatieke vertegenwoor- I digers van Frankrijk en België te Berlijn De nationalistische campagne uit zich en aan generaal Noliet om het Duitsche thans in daden van direct geweld, meldt grondgebied te_ verlaten. Havas uit Essen, Er is een bom gelegd in een en hard werkend dienstdoener, vertelde, hoe hij van den'aanvang af had moeien vech ten om te krijgen wat hem toekwam: „Maar dat moet iedereen wel eens doen." Een tweede, jong nog en pas kort in Indië, doch nu al gedesil'usioneerd en ver bitterd, deelde mede, dal hij „er uit" liep. Hij had zijn recht trachten te kriigen, doch straat in de buurt van het hotel Faiserhc daarop van zijn chef toegevoegd gekregen „dat hij daarvoor niet bij het Gouvernement moest zijn." Een derde uit het gezelschap merkte op: „dat hij dan toch een oprecht chef had ge had." „Jij kan er uit loopen". viel een vierde uit, ..ik niet. Jammer genoeg.Dooh dat kan ik vertellen, a's goed ambtenaar heb ben ze me verloren." Dergeli'ke gezegden, al ontbreekt er het „korreltje zout" niet aan, teekenen den loe stand. Gelukkig, een ambtenaar, die van z"n werk houdl, blijft in den regel, «id-inks te- 'eurstellingen, een goed werker. Maar ik vrees, dat ook deze in aantal achteruit gaan. 't Is waarlijk niet tot rnün genoegen, dat ik dergéliike dingen naar Nederland schrijf. Het kan bekend zijn, dat ik pcrsoonli-'k on der de vaderlandsche Katholieken heb ge- werkl om ze te bewegen in grooter geta'e naar Indië te gaan, in het b"zonder dienst te nemen bij het Indische gouvernement. Doch ik wil teleurstellingen voorkomen, en waarschuw dus: Niet om Katholieken tegen te houden naar Indië te komen, doch om te komen, met het doel hel hier „beter" te krijgen. Die desondanks er toch toe besluiten, zullen ons hier des te meer welkom zijn. 3. A M. i. R De cntplcffing richtte reen and re .'dr t aan, dan het breken van een ruit. De bo. wsa slecht vervaardigd. Er zijn Vrijdag twee kolentreinen naar Bel gië, twee naar Italië, drie naar Zwitserland en acht naar Nederland vertrokken. Iet is, zegt Le Peuple, nauwelijks noodig 'en ernst van deze laatste mededeeling te ij :n, waarvoor wij aan het groote liberie 1 ehe blad de verantwoordelijkheid 1 .en." verklaringen van den rijks kolenccmmissaris. De rijlcsko'eacommissaris, geheimrat Stutz DE FRANSCHE ACTIE IN WEST- DUISCHLAND. Nieuwe veroordeelingen, arrestaties en uitzettingen. Zaterdag verscheen er op de mijn Prinz Regent een commando van vijf Franschen om hout ta laden. De arbeiders varzetten zich tegin hun vertrek en sloten de poort. zaal gebracht om dit vonnis te hooren uit spreken. Hij moet ook de kosten van het proces dragen. In de motiveering van het vonnis wordt gezegd, dat dr. Jarres nadeel aan de bezet ting heeft berokkend. De militaire bevel hebber heeft het recht de voor de v iligheid van de troepen noodzakelijke verordeningen ruit te vaardigen. In deze verordeningen kan De Franschen gingen weg, maar keerden hij tevens de eventueele strafbepalingen ipoedig met versterkingen terug. De poort werd met machinegeweren in elkaar gescho ten. Een jonge werkman werd door drie kogels getroffen hij overleed spoedig. Bo vendien werd er een arbeider gewond. De irbeiders gingen 's middags niet aan het werk. De Belgische krijgsraad heeft Zaterdag dr. Jarres, den eersten burgemeester van Duis burg, tot 1 maand gevangenisstraf veroor- rd geboeid in de gerechts- deefd. Dr. Jarres werd bekend maken. Hij kan dit zoowel in oorlog als in vredestijd. In beide gevallen oefent de bezettende macht de rechtspraak over de bevolking uit. Opvallend is het dat in de motiveering van het vonnis de stad Duisburg als „effectief bezet gebied" wordt beschouwd. Om deze redenen hebben de burgers van Duisburg aan de bevelen der bezettingsautori teiten te gehoorzamen. De door het vredes- heeft van een vertegenwoordiger der N.R.Ct. Het njksentrepot van alcohol te Dtissel- te eem'~e verklaringen gedaan over dorfisin beslag genomen. Er waren 200.000 L de tegenwoordige Duitse r kolcnadmiai- gedenatureerde alcohol en „500 L. drink- stratie. Hij zeide, dat de Duitsche industrie bare. De Fransche douaniers hebben 18 ongetwijfeld voor langen tijd tijkelij van millioen aan rechten gefnd. kolen voorzien is. De fabrieken hadden ge- De bouwvakarbeiders hebben geweigerd „uddeld een kolenvoorraad voor 4 tot 6 we- in te tcekenen op de nationalistische steun- ken> Daar kwarn inmiddel3 steeds nieuwe collecte. toevoer bij. Gelijk bekend was, waren er het vorig jaar aanzienlijke hoeveelheden Engel- De voornaamste ambtenaren te Dortmund scjje kolen ingevoerd, in de maanden Juli zijn gearresteerd. tot October ongeveer 1 V?. millioen ton. In het geheel waren in dien tijd 2 i 3 millioen De Engelsche zone bij buitenlandsche kolen ingevoerd. In Januari Keulen. j Van dit jaar was de invoer van Engelsche Naar de Duitsche bladen uit Parijs ver- kojcn vanwege den hoogen wisselkoers tot nemen rekent de Quai d'Orsay op een spoe- qoo ton gedaaid. Voor Februari rekent dige hervatting der onderhandelingen met men ec[lter weer op i mjHioen Engelsche Engeland over het vervoer van herstelkolen koletl( daar de iaatste dagen vanwege den uit het Roergebied via de Engelsche bcset- gUI;Stigen koers van de mark grootere aan- tingszóne. I koopen van Engelsche kolen geschied zijn. Naar verluidt zou Poincare dan vermoe- In ^jaart zou op een verder- verhooging van delijk zelf naar Londen gaan, in gezelschap den invoer gerekend kunnen worden. Het van generaal Weygand, Een ander, nog onbevestigd, bericht ujt Parijs behelst, dat Engeland bereid zou zijn, Frankrijk en België het gebruik van het spoorweg-traject Dusseldorf-Aken, voor zoo ver het door de Engelsche zóne loopt, toe te staan. verzekeren van de kolenverzorging van de Duitsche industrie was gedeeltelijk toe te schrijven aan het feit, dat bij het binnen vallen in het Roergebied de Duitsche kolen- administratie geheel los was van de herstel leveranties. Verder bestonden de voorraden der fabrieken voor het grootste deel uit Engel- Men bevestigt te Londen dat het Fransche j scke j 0]en en tenslotte heeft de industrie verzoek, dat te Londen gedaan, en geba- yan wege de sterke stijging in de kolenprij- seerd is op het tractaat van Versailles, de 2en ket kolenverbruik aanzienlijk beperkt, noodzakelijkheid aanvoert voor de gealli- q_ ket oogenblik was de Engelse e kolen- f j .'l.' ^U^.Vl ham U.jm ..a.L.'m A t «-I I - T-, eerden om de veiligheid van hun verbindings- I prjjs n;et hooger meer dan de Duitsche. De lijnen te verzekeren waarvoor de verant- koieninvoer uit Poolsch Opper-Silezië en woordelijkheid in laatsten aanleg op De-1 "Psjecho-Slowakije bleef tot nu toe op de goutte, den opperbevelhebber der geallieerde- - troepen rust. Terwijl men van Engelsche zijde de bedenking maakte dat de bezetting van het Roei-gebied de militaire transporten aanmerkelijk heeft doen toenemen, merkte men van Fransche zijde op dat de maatregeljyejd om gedurende fangeren tijd buiten van die bezetting genomen is overeenkom-1 iandsche kolen te blijven aankoopen, ant- s'ig den tekst van het tractaat en d3t bijge-1 moordde hij, dat de industrie bij den huidigen volg de gevolgen ervan aanvaard moesten stand van den wisselkoers zeker kapitaal- worden. I krachtig genoeg was om zich thams voor langen tijd van grondstoffen, en materiaal Ten slotte stelde het Engelsche kabinet ejj kolen te voorzien, een middenweg als oplossing voor, die aan- I \Vat betreft de vervanging van steenkolen Zelfde hoogte als de vorige maanden en het was niet aan te nemen, dat die invoer ver minderen zou. Op onze vraag of geheimrat Stutz de Duit sche industrie voor voldoende kapitaalkrach- vaard schijnt te zijn door bruinkolen en van Roerkolen door De militaire transporten der Franschenkojen uit andere Duitsche mijndistricten, zouden langs de hoofdlijnen kunnen j wees geheimrat Stutz erop, dat reeds na de maar alleen in den omvang waarin zij voorovereenkomst van Spa groote industrie- de bezetting van het Roer-gebied plaats gebieden, die gunstig gelegen waren voor hadden. In de praktijk zou het Fransche 1 den aanvoer van bruinkolen, door maatre- militaire verkeer zoodoende grootendeels verzekerd zijn. Tegenspraak. Fransche bladen hebben na de misluk king der pogingen om de sympathie van de arbeiders te winnen, gewezen op de moge lijkheid om door toenemenden druk op de groote bedrijven de industrieelen te dwingen, hun invloed aan te wenden om de rijksre geering tot tegemoetkoming te bewegen. het Roergebied door overuren aanzienlijk meer kolen geproduceerd dan tevoren. Ver der worden in de Oostelijke en Noord-Ooste lijke mijnen van het Roergebied, die niet in het bezette gebied liggen, een aanzienlijke hoeveelheid goede steenkolen geproduceerd die ter beschikking van het onbezette Duitsch land staan, hetwelk ook tevoren niet veel meer dan de helft van Roerkolen:productie gekre gen had. In elk geval moest de vraag of Duitschland door de bezetting van het Roergebied een kolen-katastrofe tegemoet ging, met vertrou wen ontkennend beantwoord worden. Ander zijds had de rijkskolencommissaris degeheele actie met het verbod der leverantiën aan Frankrijk en België niet ingeleid. De veel gevreesde werkloosheid der mijnwerkera in deRoer vanwege de afsluiting van het Roer gebied houdt de rijkskolencommissaris voor uitgesloten, daar de mijnwerkers in allen gevalle in de m-'jnen allerlei inwendig her stelwerk te ver i te ie >ten 'a in den oor log en ook daarna wegens de geforceerde productie sterk veronachtzaamd was en thans ingehaald moest worden. Omtrent de kwestie van een later weder ter hand nemen der kolenleveranties van Frank rijk en België, zeide geheimrat Stutz, die in het algemeen de politieke en economische positie van Duitschland met vertrouwen beschouwde, dat deze leveranties op grond van Frankrijks' recht om voor 7 jaren cokes uit het Roergebied voor de Lotharingsche ijzerfabrieken te krijgen, zeker weder hervat zouden worden al zouder er ook langdurige en moeilijke ondernandelingea aan moeten voo afgaan. Tusschen de industrieelen van de Roer en de Fransche ijzerindustrie zouden reeds daarom onderhandelingen moeten plaats h bben, omdat de Lotharingsche ijzerfabrie ken en de Roer-m;jnen in ekeren in een economische eenheid vormen. Deze onder handelingen konden echter niet meer gevoerd worden op den grondslag overwinnaars en overwonnenen, als in het Saa'gebied. Een deelnemen door de Franschen in de Duitsche mijnen voor 60 b 70 procent als in het Saar- gebied zouden d Westphaalschs mijneige naars zich wel niet laten welgevallen. DE TURKSCHE KWESTIE. Bij aankomst van Ismet pasja te Kon- stantinopel overhandigde een aide de camp van generaal Harington hem een brief, naar men zegt van Curzon. De hooge geallieer de commissarissen zullen zich met Ismet pasja onderhouden, die vandaag over Ismid naar Angora doorreist. Ismed zal te Eskisjehir een onderhoud hebben met Moestafa Kemal. Een later bericht uit Konstantinopel meldt: Ismet pasja is hier Zaterdag omstreeks middernacht aangekomen. Henderson, de waarnemende Engelsche hooge commissa ris, heeft Ismet zaterdagochtend gesproken aan boord van de Guldjemal Hij bracht hem de boodschap van Curzon. over, dat de Engelschen nog steeds bereid zijn het vredesverdrag te onderteekenen, zooals dat den Turken te Lausanne is overhandigd, en drong er met klem op aan, het aanbod te aanvaarden, voordat het te laat was. Ismet antwoordde vriendelijk op de boodschap van Curzon en verklaarde, dat hij te Angora zou werken in het belang van den vrede. Vervol gens had Ismet een bespreking met gene raal Harington. 70 Iersche rebellen, die in de gevangenis te Tralee zitten, hebben aan den bevel voerenden officier in het district Kerry ge schreven, dat zij het eens zijn met den brief van Deasy, waarin deze den republikeinen aanraadt, zich onvoorwaardelijk over te ge ven. De gevangenen verzoeken, eenige af gevaardigden op eerewoord vrij te laten om hun kameraden te velde te gaan spreken en hen over te halen, zich over te geven. Te Dublin zijn overal regeeringsprocla- maties aangeplakt, waarbij een beroep wordt gedaan op de ongeregelden om het vechten te staken en de toekomst van Ierland in handen van het volk te stellen, en met kracht gezegd wordt, dat de nationale vrijheid niet worat verzekerd door het verspillen van Iersch bloed en het vernietigen van Iersch bezit. De posttrein Dublin—Galway is veron gelukt. Gewapende mannen verzetten de signalen, lieten den trein stoppen en de pas sagiers uitstappen, waarna zij den onbemanden trein afzonden in de richting van een ver nielde brug, waar de trein volkomen te plet ter reed. Op dezelfde plaats zijn ook twee goederentreinen verongelukt. MEMEL. De gezantenraad heeft, na kennis te heb ben gekregen van het instellen van de nieu we regeering te Memel, besloten de soeverei niteit over het gebied van Memel toe te kennen aan Litauen, behoudens zekere voor waarden van autonomie en het beheer van de haven in het belang van de Litausche en Poolsche streken waarvan Memel de natuur lijke uitweg is. Dit besluit is onmiddellijk naar Kofno en Memel geseind en de Raad heeft zijn geluk- wensche.1 gezonden aan de buitengewone commissie, welke ingesteld was om het ge schil ter plaatse tot oplossing te brengen, aan Petisné, den oppercommissaris der ge""i- eerden, en aan de civiele, militaire en i ar - tieme overheden der geallieerden te Me... 1 DE DRANKBESTRIJDING IN DE VER. STATEN. De dranksmokkelaars ter hoogte van de gelen van den rijkskolen-commissaris op, gebruik van bruinkolen ingericht waren. In kust van New Jersey treden steeds driester geval van groote kolenschaarschte konden ook op. Zij gebruiken thans zelfs met kleine ka- nog voor andere industrie-gebieden dezelfde nonnen bewapende scheepjes. Deze vaar- maatregelen getroffen worden. i tuigjes hebben vierduims kanonnen aan boord De ruwe bruinkolenproductie was van en de bemanning is bewapend met messen 7.27 millioen ton per maand in 1913 tot meer en pisto'e.i. Binnenkort zal de grens tusschen dan 12 millioen per maand gestegen en de smokkelarij en zeerooyerij niet meer scherp brikettenproductie van 780,000 ton op onge- te trekken zijn, en feitelijk is het al zoover veer 2millioen ton. In de verdere Duitsche gekomen. Immers, de dranksmokkelaars kolengebieden werden sedert de afsluiting van beginnen al met het verboden goedje te ste len uit Brïtsche schepen die volkomen g® rechtigd zijn, het aan boord te hebben, at zij er maar niet mee binnen de Amerikaan sche territoriale wateren komen. Zoo is dezer dagen de Britsche schoenei Mc. Lauglhin, komende uit Bermuda, tel hoogte van de kust van New Jersey aangehou den en afgeloopen door -piraten De zeeroo- vers zonden een bende van 25 gewapendeo aan boord van de Mc. Laughlin, die de be* manning in de kajuit opsloten en die ei 4200 kisten met whiskey van boord haalden. Den dag tevoren haddenjeeroovers-smok* keiaars 2Ó00 kisten met whiskey gehaald uil een Britschen schoener, de Marion Mosnef. Dat gebeurde ter hoogte van de kust van Lonf Island. Natuurlijk zal men in Engeland wel ver» woed zijn over deze onvoegzame bejegening de britsche vlag aangedaan en over den dief stal. Maar in dit, zooals in zoovele gevallen van bemoeilijking der Britsche scheepvaart aan de Amerikaansche kust, is men toch geneigd dezelfde vraag te stellen als bij be* richten over beroovingen in de Faber vac Riemsdijkstr., enz. De vraag was:wat deden zij daar ook met al dat geld op zak. Natuurlij Ir is deze nu: wat deden die Britsche vaartuiger met hun lading whiskey dan ook zoo dicht bi' de Amerikaansche kust. DE BADENSCHE ANILINEFABRIE1 De Badensche Aniline-fabriek heeft het volgende communiqué aan de Duitsche pers gezonden: Toen krachtens het vredesverdrag van Versailes de patenten van de Duitsche synthetische stikstofindustrie vervielene, zijn in Engeland en de Ver. Staten concurree- rende fabrie en ontstaan. Frankrijk, dat de stlkstoffabriek te Oppau gedurende de maanden van den wapenstilsta d door een staf van contröle-ofM icieren (ingenieurss scheikundigen) bezet hield en alle bijzondere heden van het procédé liet nagaan, ver schafte zich zoodoende, behalve de g) zicht in nenteheelen gang der fabsiag e On der de omstandigheden macht het succes der do der die omstandigheden mocht het een suc ces heeten, toen in overleg met de rijksregee ring, in Nov. 1919 met de Franschen een overeenkomst tot stand kwam, volgens wel ke in Frankrijk een fabriek voor syntheti sche stikstof- bereiding naar het procédé von Haber Bosch zou worden gebouwd. Voor Duitschland beteekende dat de ongestoorde ontwikkeling van het bedrijf te Oppau en bijgevolg de voorziening van den landbouw met stikstofhoudende mest. Toen de Franschen enkele maanden ge leden van Duitschland 10 maal meer syn thetische stikstof eischten, dan waarop zij krachtens het vredesverdrag recht hebben, heeft de Duitsche regeering dit geweigerd omdat de Franschen, als zij gewild hadden reeds drie jaar gele'en hun behoefte aan stikstof hadden kunnen dekken door den bouw van de fabriek te Toulonse. Zij zijn echter in gebreke gebleven, de overeen komst te bekrachtigen, 't geen zij than® plotseling hebben gedaan. In elk geval is het ongerijmd, de weige ring van de Duitsche regeering, om tienmaal meer stikstof te leveren dan Frankrijk ge rechtigd is te ontvangen, Duitschland als een opzettelijk verzuim aan te rekenen. Het is veeleer een opzettelijk verzuim der Fran sche regeering, dat thans nog niet aan den bouw van de fabriek te Toulouse is begonnen. Den 15den is, naar Wollf seint, het per soneel van den reizigerstrein OppelnBeu» then, die 's nachts om 2 uur 40 uit O. ver trekt, gedurende den rit, toen het de kaartjes kwam knippen, door gewapende lieden be dreigd. Op het station Schakanau had een gevecht plaats, waarbij 14 man van het per soneel werden gewond, maar het juiste aantal gewonden is nog niet bekend. Verscheidenen van hen moesten naar een ziekenhuis wor den overgebracht. Ter bescherming van den dienst laat dl directie thans de treinen door mannen van de „Bahnschutz" begeleiden. Wolff verneemt uit Pionthowo (kreiö Oost Posca) dat aldaar een geheele familie van pas twee jaar geleden uit Amerika naar Polen teruggekeerde boeren vermoord is. De boer, zijn vrouw, een dochtertje van 6 en twee zoontjes van 6 en 1 jaar, een 18- jarig-dienstmeisje en een 16-jarige knecht zijn door slagen met en stomp voorwerp op het hoofd gedood. Als vermoedelijke daders zijn twee zwagers van den vermoorden boer gearresteerd. Binnenkort zullen in Duitschland alu minium goudstukken van 200 mark worden uitgegeven. De te Munchen gearresteerde scholier, die het plan had opgevat den sociaal-demo- cratischen leider Auer uit den weg te ruimen, heeft bekentenissen afgelegd. Eerst wilde hij Auer vergiftigen, maar later besloot hij Auer in zijn bureau op te zoeken om hem daar dood te schieten. Een Duitsche onderofficier van de rijks weerbaarheid, die verleden jaar uit het ar chief van het departement van verdediging brieven van Bismarck, Moltke en Wilhelm I had ontvreemd en naar de Vereenigde Sta ten had gestuurd om ze daar te laten verkoo pen, is Zaterdag door ^erlijnsche rec.it- bank tot 1 jaar gevan ni en onmiddellijk ontslag uit den dienst -ordeeld. In het postkantoor van Teltow bij Ber lijn zijn Zaterdagavond even vóór 7 uur een achttal gemaskerde jongelieden binnenge drongen, die de aanwezige vrouwelijke be ambten met hun revolvers bedreigden en ei met 2 millioen mark in geld en postzegels van door gingen. Toen een beambte per tele foon de politie wilde roeoen, bleek, dat de dieven eerst de tehfoonleidingen hadden door gesneden. Zij ontkwamen per automobiel. De voorzitter van de Fransche Kamer heeft als instrument om stilte te verzoeken eeo (Naar een® Engelsche vartelling.) Waarom dat? vroeg zij. Ik heb u menigmaal met minachting over mannen van de wereld hooren spreken. - Zijn alle mannen dan niet wereld-sch? Mogelijk, in zekeren zin, maar niet in den zin dien gij menigmaal tegenover mij lie- doeld heW. Gij hebt mij in ons laatste onder houd van zelfzucht beschuldigd. Was dat rechtvaardig? Hecht gij belang aan mijn woorden, mijnheer Gear? Ja, zeker, mevrouw. Nu dan: ik houd u voor een wereldsch man, die prijs hecht aan wereklsche goederen, omdat gij mij verzekerd hebt, dat ik alles be zit wal gelukkig maken kan. Ik bedoelde daarmede uw geld niet, evenmin als Ik zeggen wilde, dat dit gchl al leen u vrede kan geven. Ik ben een vrouw, die zonder hoop leefl hi deze wereld, zeide zij; was ik arm, ik zou veel vrienden bezitten; maar mij is het ver boden eerlijke vriendschap te zoeken. Al wat bet hart verruimt en vervroolijkt is mij ont zegd. Mijnheer Gear, ging zij voort, terwijl zij haar trotseh gelaat vol verontwaardiging over 's menschen laagheid, en over haar eigen wreed lot, tot mij wendde, gij hebt hier on dervinding opgedaan, gij moogl hun, die den rijkdom als den alleen aanbiddenwaar- digen God beschouwen, meedeelen, dat er ook eenige dwazen beslaan, voor wien het be slaan van goud een vloek is. Ga voort, ga voort! Wat valt er verder le zeggen? Herhaal uw woorden van onlangs, zeg weder, dat gij verkiezen zoudt arm te zijn, om aan de woede gedachlen te ontkomen die u zoo zwak houden, om de kentenen te verbre ken die u tot wanhoop leiden -— wanhoop! dat was het woord, riep ik uit. Ik ontken het niet. Ik was opgesi'aan en leunde over haar; zij beefde nu zeer hevig, en wendde hel hoofd meer en meer van mij af. Vraag mij dan om te blijven, en de eenige vriend le zijn op wien gij voor altijd verlrouwen moogt; zeg mij dat gij uw lot aan mij wilt toe verlrouwen, dat gij hel aan mij een arm man, die nog zeer beperkte vooruilziohlen in bet leven heeft, wilt over laten, u dai geluk le schenken waarvan weel de en rijkdom u tot heden beroofd hebben. Mevrouw, ik verfoei dien rijkdom ook met geheel mijn ziel was al die weelde uw deel niet geweest, ik zou u reeds lang gezegd heb ben wat ik nu, na uw bekentenis, durf uit spreken. Ik bemin u. Ik wierp mij voor haar neder, en vatte haar blanke, bevende handen; zij zag mij met ont steld gelaat, maar niet afwijzend aan, nu ik mijn hart voor haar had uitgestorL Ik legde, met hare handen in de mijne ge kneld, die zij mij na eenigen tegenstand over liet, nu aan haar voelen, in afgebroken on samenhangende taal mijn bekentenis af; ik sprak gejaagd, maar zij verslond mij, en mijn woorden mishaagden haar nieL Mevrouw ZitmanMary.... ant woord mij. Zeg dat het niet le vermetel is u te beminnen? Gij.... gij bemint mij! fluisterde zij; is het mogelijk dat gij de zorg voor oen arme zenuwaohlige vrouw op u wilt nemen, en alle gouden droomen voor altijd vaarwel durft zeggen. Gij, Canul Gear, hebt den moed mijn losprijs le willen beialen, en een nieuwe wereld voor mij te scheppen? Het zal een gelukkige wereld zijn, Mary. Wilt gij u aan mij toevertrouwen? Zij boog zich over mij heen en weende zacht. Ik drukte haar aan mijn kloppend hart; zij sloeg haar blanke bandjes om mijn hals en keerde haar gelaal nioi meer van het mijne af. Of ik mij aan u wil loevorl rouwen? Of ik gelooven wil in de liefde, die ik gezien, gevreesd en gehoopt heb? met geheel m'jn hart, met geheel mijn ziel, snikle zij. Wél, God beware onst dit is een tooneel, komende, ons verwonderd aanstaarde, zooals wij daar naast elkander in den zonneschijn stonden, die thans ons beiden verlichtte. Lieve, oude, trouwe vriendin, zeide me vrouw Zitman, terwijl zij mij verliet om haar met uitgestrekte handen te naderen, ik heb mijn belofte aan Herbert gebroken de wreede belofte die hij mij voor zijn vertrek had afgeperst; maar gij ten minste zult mij geluk wenschen. Niemand zal u oprechter en hartelijker geluk wenschen dan ik, zeide Janel, terwijl zij de blanke handjes in haar grove roode handen drukte, en ze met kracht op en neer schudde, heb ik het niet langzaam zien aan komen, ging zij voort, was het niet alsof ik, wetende wat het beste voor u was, mij ver plicht achtte op mijn manier te werken. Wist gij dan, dat mijnheer Canut een weinig aan mij dacht? Alsof ik nieL alles wist! Of ik niet ge merkt had, dat hij de man is die u gelukkig kan maken, een flink moedig man, die er dapper uitziet; juist de man om uw dwaze zenuwen in toom te houden. Ik dank u, JaneL God vergeve het mijl hoe deed ik mijn best u beiden le samen te brjrgen. Ik wist, wat er na uw vcrtre'-, met de herinnering aan iiciere tijden, die gij had meegebracht, van j hel meisje zou geworden. Hieldt gij mij voor zoo verblind, dat ik hot niet tang- waarvan uw broeder verwonderd zou op- zamerhand bij haar zag aankomen? mijn hart woonde? zeide Mary. En, o Canut, zich tot mij wendende, heb ik het niet te vroeg of te stout verraden, u medelijden afgesmeekt, en u stilzwijgend gebeden mij hier niet aan mijn eenzame pracht over te laten? Wat heb ik gezegd? vroeg zij, mol zulk een onweerstaanbare verlegenheid, dat ik haar gaarne weder aan mijn hart had ge drukt; ik bid u, zeg mij wat mij in de vreugde van mijn hart ontvallen is? Eens, als die treurige pracht als een droom vergeten zal zijn. En mij, Canut, o zoo arm achterlaat! Neenmaar, o zoo rijk! En.... en Herbert? mijn broeder, die mijn ongenade moet deelen, die mij verleden October vóór zijn vertrek de belofte afper ste, dat ik om zijnentwil mijn leven in rijkdom en eenzaamheid zou slijten. Ik ben wel zelf zuchtig, dat zijn lot mij niet zwaarder wcobL zeide zij. Janet viel haar in de rede. Hij is een flinke jongen. Als gij de veran dering verdragen kunt, hij zal er met zijn geld, en met zijn geluk even goed komen. Zoo zie ik de zaken in. Gij zie, ze van hel bes'e en rechte stand punt, Janet, hernam ik. Dat is hier een ongelukshuis.... ik heb er genoeg van; zeiJ-e Janet, wij hebben zoo veel bedienden gehad, maar ze zijn allen on- eerlijk en ontrouw, ik heb daar juist den knecht hier luisterend aan de deur betrapt. aai V tl i* LI V» u 1ULUVI 'LI 'I U1IUV1U <IUU f «tuuvi IIU*IU WIJ mfimviuvw zien, riep Lange Janet uit, toen zij binnen- Heb ik dan de liefde verraden die in Mary ZKman wendde zich met een zweeu» harer vorige zenuwachtigheid tot mij; maar toen zij mijn helderen glimlach ontmoette, lachte zij ook. Wij hebben niets te vreezenals bet nieuws eerder ruchtbaar word't, zeide ik, be hoeven wij de dagen niet veel te talen lengen, eer wij ons vereenigen en gelukkig worden, Mary. En het nieuwe huis, Canut? Wij barsllen alle drie in een vroolijk gelach uit, toen dezelfde gedachte gelijktijdig bij ons opkwam. De schaduwen, welke zoo lang in die kamer gespookt hadden, zullen zich dien dag dichter samengepakt hebben, bij die on gewone iludruchtigheid. Dat moeten we aan de goede vrouw Ray overlaten antwoordde ik. VUL Ik ontving een tweeden brief van mi in zo— ter Ellen. Ziehier wat zij schreef: „16 December, IS,... „Mijn beste, geduldige Canut. „Gij zijt toch aitijd even goed; dat hchl gij nn ook weer geloond, door geen gelegenheid op te zoeken, om hol geheim waarin ik mij gewikkeld had, te doorgronden, en geduldig het oogenhiik af te wachten, tot ik de gordijn die tusschen ons gevallen was, optrek, en u het eenige geheim ophelder, dal ik ooit voor u heb gehad. (Wordt vervolödV

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1923 | | pagina 5