BUITE.NLAND
De vloek van het oeld
Tweede Blad.
22 Februari 1923
Uit de Pers.
Een verklaring van den Duitschen Rijkskanselier. Uit het bezette ge
bied nieuwe Duitsche verordeningen aan de ambtenaren. Polen, Li-
thauen en Ruslandde toestand gevaarlijk. De obstructie-tactiek in den
Senaat.
Onder de TelegrammenEen verklaring van Bonar Law in het Lager
huis over de herziening der grenzen van de Britsche zone aan den Rijn.
De Franschen hebben Gelsenkirchen weder ontruimd. Ismet pasja
geeft de schuld voor de mislukking van Lausanne aan Frankrijk. Nieu
we wandaden der lersche rebellen. Rusland biedt Lithauen hulp aan.
Een vaische muntersbende in de Ver. Staten ontdekt.
OVERBRUGGING VAN DE
KLEINE BELT.
G£li. BUITENL BERICHTEN.
REGHTS2MEN.
6ER3EKGQ K5SUWS.
FEUILLETON
DE FRANSCHE ACTIE IN
DUITSCHLAND.
WEST-
Een verklaring van den
rijkskanselier.
De Duitsche rijkskanselier heeft in een
persgesprek met den corr. van de Pester
Lloyd verklaard, dat geen Duitsche regeering
de oogmerken der Fransch-Belgische poli
tiek, t.w. de Rijngrens en een volslagen ont
binding van het Duitsche rijk kan dulden.
Duitschland zal met alle beschikbare mid
delen daartegen vechten, in de overtuiging
dat het, steunend op zijn recht en zijn vast
beradenheid, moet zegevieren. Wanneet
Duitschland's tegenstand met succes wordt
bekroond, zal het evenwel zijn medewerking
aan den wederopbouw voortzetten en zich
geenszins onttrekken aan rechtmatige en
draag ke verplichtingen.
Uit het bezette gebied.
De Duitsche rijksverkeersminister heeft
de spoorwegdirecties opgedragen de levering
van gas, water en electrischen stroom aan de
dienstgebouwen in het B. O., die in Fransch-
Belgisch militair bedrijf zijn overgegaan, te
staken en de leidingen naar deze gebouwen
af te snijden.
De Pruisische minister Severing heeft de
Schupo in het Roergebied verboden zonder
uniform en wapens dienst te doen. Dit bevei
strekt om de Fransche verordening, volgens
welke de Schupo-agenten slechts met rrm-
banden als herkenningsteeken voorzien mo
gen zijn, krachteloos te maken. In het Roer
gebied verwacht men nog deze week nieuwe
sancties in het spoorwegbedrijf, o.a- de mili
tariseering van meer trajecten. Evenals het
station te Bochum zal ook dat te Dortmund
militair worden bezet.
De Franschen hebben het telegraafver-
keer te Essen weer vrijgelaten, het tele
foonverkeer staat echter nog steeds stil.
Essen met zijn bevolking van een halt
millioen zielen is ook Woensdag zonder po
litie. Niettemin heeft de Fransche generaal
het gemeente- en kreitsbestuur verantwoor
delijk gesteld voor de veiligheid en de hand
having der orde. Hun tegenwerping, dat de
Franschen zelf de Schupo hebben ontwa
pend is beantwoord met de machtiging aan
het gemeentebestuur om een gemeente-po-
litie van ten hoogste 600 man te vormen,
die in burger kleeding dienst moeten doen
en een legitimatie van de Franschen moe
ten moeten hebben. Alle agenten moeten
uit Essen afkomstig zijn.
Het staal nog niet vast of het gemeente
bestuur hier in zal treden, maar 't is on
waarschijnlijk, aangezien regeeringspresi-
dent Grützner uit Elberleld het heeft ver
boden.
De koffiehuizen te Essen hebben den boy
cot tegen de Franschen nog verscherpt.
De Franschen hebben Dinsdagavond te
Bochum de uitvoering van de Wilhelm Teil
in den Stadsscnouw' Tg verhinderd. Vlak
voor het begin der v. stelling drongen sol
daten het gebouw binnen en dwongen het
bubliek de zaal te verlaten. Het plein voor
den schouwburg was door infanterie en
tanks bezet,
Georganiseerde protesten
De bekende Zweedsche Annie Wall
die sedert lang ijvert voor de be
vrijding van net Rijnland van hei
juk der zwarte bezettingstroepen, heeft de
Dresdner Neueste Nachrichten een omzend
brief overhandigd, waarin Henderson, de
leider der Engelsche Labour party, alle vrien
den der partij in binnen- en buitenland op
wekt in elke vergadering tegen de militaitre
bezetting van de Roer en de ondraaglijke
verdrukking van de vreedzame arbeidersbe
volking op te komen in den Engelschen mi
nister-president en het parlement toe te zen
den moties. Daarin dient bovendien onver
wijlde diplomatieke tusschenkomst van En
geland. zoo mogelijk in samenwerking met
de Vereenigde Staten te worden verlangd.
Verder dienen de moties de noodzakelijkheid
van verwijzing van 't schadevergoedings-
vraagstuk naar den Volkenbond uit te spre
ken
Politiken, het Kopenhaagsche blad, bevat
;en interview met generaal Sarrail, den vroe-
geren Franschen opperbevelhebber over de
geallieerde troepen in het Oosten. Sarrail
doet zich in dat interview kennen als 'n fel
tegenstander van Poincaré's politiek, die
tot bezetting van de Roer geleid heeft, waar
van deze Fransche generaal niets goeds ver
wacht. 0
AMERIKAANSCHE STEMMEN EN
DE ROER.
De New-York Herald wijst er op dat
de eiscb van Duitschland ontruiming van
de Roer vóór er over een nieuw program van
betaling der schadevergoeding onderhandeld
wordt, elke bemiddelhng onmogelijk maakt.
De Chicago Tribune s De Amerikaan-
sche regeering blijft overtuigd, dat het nog
geen tijd is voor de Vereenigde Staten om
in de kwestie van de Roer bemiddeling aan
te bieden
k
Senatot Edge uit New-Jersey, die in de
Ver Staten is teruggekeerd van een reis van
rwee maanden door Europa heett de bezet
ting van het Roergebied door de Franschen
go; g:keurd en gerechtvaardigd verklaard.
Hij tide nog, dai de politiek van Poincare
aan ae wereld de oogen zal openen over de
trucs van Duitschland, dat zich wil onttrek
ken aan de rechtmatige schadevergoedingen
FRANKRIJK EN ENGELAND.
De Petit Parisien, schrijvende over de ver
werping door het Engelsche Lagerhuis van
het door de liberalen ingediende amende
ment, schrijft Bonar Law verdient dank
voor de verwerping van het bemiddelings
voorstel, dat Frankrijk in de bestaande om
standigheden voor onaannemelijk verklaard
zou hebben, niettegenstaande Franrijks eer
bied voor de groote Amenkaansche republiek
en den Volkenbond. De vriendelijke toon van
Laws redevoering zal de bitterheid tempe
ren, die er in Frankrijk door het verschil, dat
er in zake de Roer tusschen Parijs en Londen
bestaat, is gewekt.
POLEN. LITAUEN EN SOWJET-
RUSLAND.
De Fransche bladen zeggen in hun be
schouwingen over den politieken toestand van
Europa, dat de Roer-kwestie niet in de eerste
plaats de aandachr verdient op het oogenblik
Voor dc oplossing van deze kwestie toch ts
geduid en flinkheid voldoende. De gevaren
die de geallieerden het meest bedreigen,
komen uit het Oosten van Europa. Daar heeft
zich het nieuwe teit voorgedaan van de over
handiging van een Russische nota te Kowno
In die nota verzekert Moskou Litauen van
zijn sympathie en verklaart, dat de toeken
ning aan Polen van den spoorweg Grodno-
Wilna een gevaar voor Rusland ts.
De Petit Parisien zegt, dat men in die nota
een aanmoediging van Rusland aan Litauen
moet zien om voort te gaan op een weg. die
beslist veroordeeld is door den Volkenbond
De Matin zegt, dat de Russische interven
tie te Kowno samenvali met een actie van
den sowjet-vertegenwoordiger te Angora om
den vrede te verhinderen. Het moet hier een
groot opgezet plan van actie gelden
De Echo de Paris zegt, dat Litauen een
nest van intrigues geworden is, waar Duitsch
land en Sowief-Rusland samenspannen tegen
den nieuwen staat van zaken in Europa Hun
toel is een directe verbinding te scheppen,
die niet onder toezicht staat van Polen, welk
tand een vriend van de Westersche Staten is.
Het binnenrukken van de Franschen in de
Roer heeft de Russische leiders bijna even
zeer getroffen als de Duitsche Zij vreezen
een wapenarsenaal te verliezen, waarvan zij
gebruik hadden willen maken In die om
standigheden aldus de Echo de Paris blijkt
de bezetting van de Roer een heilzame daad
te zijn van groote beteekenis voor Europa
en van belang voor de verdediging van ge
heel West-Europa
Volgens de Petit Journal zien de Duitsche
regeering en de Duitsche groot-industn-
eelen in de Litausch-Pooische aangelegen
heden een mogelijke afleiding, die den toe
stand zou kunnen redden De streek, waar
de Poolsch-Litausche twist speelt is het
meest gevoelige punt van Europa geworden
en misschien het terrein waar een nieuwe
Europeesche oorlog ontstaat
Generaal Carton de Wiart en majoor Grant,
leden van de Britsche militaire missie te
Warschau zijn door de Litauers gevangen
genomen n een plaatsje ten zuiden vanWtlna
toen zij 'n onderzoek instelden m de neutrale
zone tusschen Polen en Litauen. Hef blijkt,
dat zij vergezeld waren van twee Pooische
officieren als tolken die behandeld werden
als gevangenen De Britsche officieren werden
ondet gewapend geleide naar Kowno ge
bracht, waar zij door'toedoen van den Brit-
schen consul wedet naar Warschau terug
konden keeren Zij zullen rapport uitbren
gen over het gebeurde
DE OBSTRUCTIE-TACTIEK IN DEN
SENAAT.
Uit Washington wordt d.d. Dinsdag ge
meld, dat in den Senaat de obstructie-tak-
tiek door de tegenstanders van het wets
ontwerp op de subsidieering van de koopvaar
dij is voortgezet Na de urenlange redevoe-
aüeriji senatoren worden gehaald, die een
plekje Om te slapen hadden gezocht inhet
gebouw of die in groepjes stonden te praten
in de wandelgangen.
In de financieeie commissie van het Deen-
sche Folketing heeft de minister van open
bare werker» gister het ontwerp tot over
brugging van de Kleine Belt (tusschen Jut
land en Funen) ingediend. Het is ontwor
pen door-de ingenieurs van de staatssporen
en strekt tot den bouw van een brug met
dubbel spoor en 33 M. boven de opper
vlakte van het water, zoodat zelfs de groot
ste schepen de drie doorvaarten (twee van
90 en een van 105 M. breedte) kunnen pas-
seeren. De kosten worden op 30 millioen
kronen geschat
Indien de brug met werd gebouwd zou in
de naaste toekomst een aanmerkelijke ver
betering en uitbreiding van den veerdienst
noodig zijn. Aangezien de kosten daarvan
12 millioen zou '-edragen zijn de
werkelijk hoogere van 1 brug 18
19 millioen. Deze gave wora uimschoots
goedgemaakt doordat de on kosten |per taar
met meer dan 2 millioen kronen zuilen da
len.
Voor hei onderzoek naai den Dodem en
de getijden in de Kleine Belt heeft de mi
nister een krediet van 50.000 kronen aange
vraagd.
Men verwacht de indiening van het om
werp bij het Folketing tegen September
UIT IERLAND
Te Dublin hebben president Cosgrave en
andere ministers van de stoep van het regee-
ringsgebouw de nieuwe Vrijstaatsche politie
die ongewapend is, de revue laten passeeren
De minister van binneulandsche zaken
richtte s middags het woord tot de manschap
pen in net Phoenix-park. waarin hij hen
prees voot hun krijgstucht en zeide dat zij
geen wapens droegen in de verwachting, dat
er een dag zou aanbreken, waarop het gezon
de verstand van het volk de bovenhand zou
hebben gekregen en de wet zonder gebruik
van wapenc gehandhaafd kon worden
Het buiten van veldmaarschalk French
graai van Yperen en Drumdoe is Maandag
avond van zijn antieke meubels en andere
kostbaarheden beroofd
De Valera heeft een ..proclamatie" uit
gevaardigd. waarin hij een sfrenge boycott
tegen zekere Britsche goederen gelast, op
grond van de bewering dat .Engeland den
oorlog nog voortzet door middel van zijn
agenten" De „proclamatie" verbiedt tevens
het doen van zaken niet Lieden, die op een
zwarte lijst staan.
DE ANTI-DRANKWETTEN
VER. STATEN-
IN DE
D.d. 20 dezer wordt uit Albany gemeld
dat hei Huis van Afgevaardigden van den
Staat New-York met 78 tegen 64 stemmen
een resolutie heett aangenomen om een
memorie aan het Congres te sturen, waarin
erop wordt aangedrongen, dat de drankver-
bodswet zal worden gewijzigd en ei vergun
ningen zullen worden gegeven voor het
drinken van wijn en bier.
DE BRAND IN HET KRANKZINNIGEN
GESTICHT OP HET WARDSEILAND-
Wij hebben Maandag melding gemaakt
van een brand in het krankzinnigengesticht
op Wardseiland, gelegen in de Oost-Rivier
bij New-York (stad). Een nachtwaker, die
ook den .brand het eerst ontdekte en aan
hetjblusschingswerk meedeed, vertelt er nog
hei volgende over „Het gesticht ligt op
Wardseiland, midden in de rivier, en het
eenige middel om 't uit New-York (stad) te
bereiken is een verouderde veerboot. Dien
tengevolge kwamen de brandweerlieden laat
en nadat het instort n van een d el .van het
dak den uitweg had a.gesnedenBuit een aan-
ral cellen, van welke men de bewoners zich
gillende, kon zien vastklemmen aan de tra
lies, waarbij zij allerlei woeste gebaren maak
ten en wanhopig aan de staven rukten, toen
de vlammen nader bij kropen. Ik ontdekte
den brand om kwart over zes 's ochtends,
maakte alarm en liet een straal water op de
vlammen spelen, terwijl andere bewakers
weigerdep om de 'gekken uit de cellen te
iaten De stoomfluit begon te gillen en nu
brak een helsch getier los. De bevrijde
verpleegden ijlden door rook en vuur weg
in alle richtingen om in den ijs kouden ochtend
op hei eiland rond te zwerven, tot zij werden
gevonden en weet in verzekerde bewaring
gesteld"
Campbell die de spuit bleei nanteeren
ring van Sheppard, deed Brookhart, een der tot he, dak boven zijn hoofd begon in re
meest actieve tegenstanders van den regee- j storten verklaarde dat hij nooit hef uiterlijk
ringsmaatregei, de mededeeling, dat indien
de Republikeinen hun bedreiging van een
nachtzitting uitvoerden, hij bereid was, een
nachtcursus te leiden over hel coöperatief
koopen, waarvoor hij een leerboek had mee
gebracht Mc. Ellar dreigde de rede van elt
uur voor te lezen, welke senator Smooth in
1915 gehouden had, terwij) hij er nog eenige
uren commentaar aan zou toevoegen. Shep-
oard's rede duurde elf uur
Kort voor middernacht capituleerden de
aanhangers van het ontwerp en gaven hun
voornemen om nachtzitting te houden, op.
Zij stelden voor de zitting te verdagen tot
elf uur 's ochtends. De obstructionisten zul
len dan hun bespreking van buitenissig!
onderwerpen voortzetten, van de ontdekking
van Toet-ank-Amen's grafkamer tot de ge
schiedenis der coöperatie De „filibusters'
gelooven, voldoende juridische talenten it
runner beschikking te hebben om de be
weging een week gaande te houden Toei
Sheppard geëindigd had sprak senator Willi
am een half uur over algemeene onderwerpen,
waarna hij door senator Reed werd afgelost,
die zijn resolutie besprak voor den aankoop
der Britsche en Fransche bezittingen in de
Zaraïbische Zee. Die besprekingen werden
herhaaldelijk onderbroken, wegens het ont
breken van een quorum. Dan moesten tr in
zal vergeten van de menschen die door da
gang stroomden toen de deur van hun •ei
ontsloten was.
„Sommigene wirpen loerende nlikken
om zich heen, anderen grijnsden, sommigen
slopen gebukt en onder het maken van ver
dwaasde bewegingen met hun ledematen
voort Enkelen waren nog krankzinnige!
dan gewoonlijk, en dansten onder wild gelach
te midden van de hen omringende vlammen.
Toen er eindelijk voldoende hulp was opge
daagd werden de overlevenden samen gedre
ven en naar een veilige plaats overgebracht
maar zoolang de bestrijding van den brand
voortduurde en dat was den geheelen och
tend, bleet het op her eiland met zijn 6700
krankzinnige inwoners een pandemonium.
Naar hei B T tut Wiesbaden verneenu
nebben de Franschen het regiment Spain 's
naar Mainz verplaatst onder pressie van de
Amenkaansche kolonie die het onbehoorlijk
vond dat m een internationale badplaats
zwarte troepen politie-diensten verrichtte
Dinsdag heeft de voorzitter van den
rijks-gezondheidsraad tn den Duitschen
Rijksdag uiteengezet in welke mate het Duit
sche volk door ziekte en ondervoeding wordt
geteisterd Hij gal o- a. deze cijfers 11/2
millioen gezinnen zijn onvoldoende gehuis
vest het 'sterftecijfer van zuigelingen is on
rustbarend gestegen, evenals het aantal zelf
moorden, 50 pel van de kinderen zijn onder
voed en in de groote steden stijgt dit percen
tage tot 80 pet, de tuberculose is in de
groote steden .,.in omvang verdubbeld.
Vooral in het Roergebied, waar de Fran
schen maar raak requireeren woningen, zie
kenhuizen, scholen, levensmiddelen nz,
heerschen ondraaglijke toestanden, die de
verspreiding van besmettelijke ziekten in
de hand werken.
De Pruisische minister van onderwijs
heeft de provinciale schoolraden gemachrig 1
tot inwilliging van verzoeken om op de scha
len als eerste levende vreemde taal het Engel
scb te onderwijzen, in plaats van Fransch-
Na de voorioopige verklaring van Sir Ar
thur Griffith-Boscawen den Engelschen mi
nister van volksgezondheid, had men aan
genomen, dal middenstandshuizen nog de
eerste iaren aan huurbeperking onderwor
pen zouden worden en dat alle soorten van
huurhuizen tegelijk pas in 1925 vrij zouden
komen. Thans neeft Sir Arthur een nadere
mededeelins gedaan, waarin hij ontkent dat
hij dat bedoeld heeft. De regeering stelt
zich voor, met de aischaffing van de controle
voor de twee hoogste categorieën van hui
zen die van 35 huurwaarde te Londen
26 elders) en die van 70 en hooger te
Londen 52 elders) komende jaar te
beginnen en de overige woningen in Juni
1925 vrij te maken. Dit zou tengevolge heb
ben, dat voor het grootste gedeelte van de
huizen in de Londensche voorsteden over
15 maanden elke huurtjeoerking op zou hou
den
De „Petit Parisien" maakt in een be
richt uit Londen melding van het gerucht
dat Lady Ursula Grosvenor, de oudste doch
ter van den schatrijken hertog van West-
ninster, in het huwelijk zou willen treden
•net den bekenden Engelschen jockey Jack
Anthony. Zij werd gisteren meerderjarig en
zal dan een eigen vermogen bezitten
Het Opperste Gerechtsnot van de Ver
ótaten heeft beslist, dat een Hindoe zelfs
uit de aanzienlijke kaste niet als Ameri-
kaansch burger kan 'worden genaturaliseerd
Dit- besluit is gevallen naar aanleiding van
pogingen van Bhagat Singh om genaturali-
seerü te worden. Deze hindoe had al laren
zeieden in de Staat Oregon een burgerschaps-
bewijs verworven. Maar dat helpt hem nu
niets
Vier ,aar geleden ïste Parijs aan een
schatrijken Amerikaan, zoo vertellen de bla
den, zijn auto ontstolen een kostbare Rolls-
Royce van 200. 000 frank Hoe we. er ter
stond een onderzoek werd ingesteld, is er
van den wagen noch van de dieven ooit
eenig spoor ontdekt. Wie schetst de verba
zing van onzen Amerikaan toen hij Donder
dag, den 15en dezer het hotel in de Champs-
Elysées binnengaande, waar hij gewoonlijk
ogeert, zijn verdwenen auto voor de ieur
zag staan Wel was de wagen in een andere
Kleur gelakt, maar aan bepaalde onderdee-
;en herkende de Amerikaan vast en zeker zijn
ontstolen bezitting. De nieuwe eigenaar, een
Spaansch edelman, op wien niei de gering
ste verdenking valt, vertelde, d3t hij den wa
gen te Madrid bij zijn gewonen leveran
cier gekocht had. Er wordt nu een onder
zoek ingesteld
zijn, hetgeen wij betwisten toch zeker moet
worden toegevoegd o.m. 5 vergoeding van
grooteren arbeidsdag, van samengestelde
prestatie in zoover de middenstandsarbeid
meer dan één lid van het gezin opvordert en
voorts een zekere risico-premie ea een aequi-
valent voor wat men bij den arbeider zijn
rechtspositie zou kunnen noemen.
En voorts, dat men elders al heel weinig
kijk heeft op het leven en streven van zeker
hef allergrootste deel der werkelijke mid
denstanders, van wie velen een heel wat zor
gelijker bestaan leiden dan een geroutineerd
arbeider en zich met eene vergoeding gelijk
aan dienst inkomsten zeer gelukkig zouden
prijzen.
Met een vluchttgen blik in een of andere
etalage-kast kan men waarlijk niet volstaan
om met majesteitelijk gebaar het leger van
den middenstand te oordeelen en te vonnissen
En de heeren van de woekerobsessie mogen
nog wel eens terdege onderzoeken, of ze,
door den middenstand de woestijn in te
jagen, zelf welin het beloofde land te
recht zullen komen 1"
AUTO-ONGELUK OP DEN LAARDER-
WEG.
DE MIDDENSTAND EN DE
R. K. VOLKSPARTIJ.
De heer Chris. Jansen schrijft in het jong
ste nummer van „De Nederlandsche Hanze'
onder meer het volgende
„Dat de handel gesteld moei worden be
neden productieven arbeid is b.v. ofwel een
waarheid als een koe, ófwel eene niet geringe
onjuistheid.
Bedoelt men ermede, dat productie aan
handel vooraf moet gaan en dat de laatste
functie zonder de eerste onmogelijk is, wil
men er desnoods de economische functies
mee klassificeeren en daarbij productie als
hoofdverrichting en handel als nevenwerk
zaamheid aanmerken, dan is dit inderdaad
juist, maar ook.... buitengewoon vanzelf
sprekend.
Zou men met zulk een uitspraak echter
willenzeggen dat in ons natuurlijk handelstand
en onnatuurlijk industriegebied nationaal
gesproken de handel moest worden achter
gesteld, dan werd een dwaling begaan, welke
op de feiten moeilijk te verantwoorden is.
En toch lijkt deze conclusie voor de hand lig
gend, temeer waar de heeren nog vagelijk
spreken van beperking van den handel
aoe dan toch tot zijne werkelijke waarde
voor de gemeenschap. Zouden de opstellers
van het program van de werkelijke waarde
van den handel voor onze nationale gemeen
schap wel notie hebben
En hoe toont zich in beperking de meester,
.vanneer voor de tribune wordt uitgekraamd,
dat alle middenstanders woekeraars zijn en
teen enkele te vertrouwen is
Het is al weer fraai van getuigende opper
vlakkigheid en van dien blijkbaren afkeer
van lichtvaardig oordeel, om het zachtste
woord te bezigen welke onder christenen
öetaanft.
Maar hoe zal deze bewering aan de hand
der nuchtere statistieken, of zelfs maar aan
de hand van de voor den man in de straat
dagelijks waarneembare feiten van zakenzorg
en zakenondergang te rechtvaardigen zijn 3
Tegenover de dusgenaamde oneerbaar-
ieid van den handel, moge allereerst de ver
troebelde bron worden gezuiverd, welke
Klaarblijkelijk te vinden is bij den H. Tho-
nas, die schrijft, dat iedere handel rechtvaar-
iig is waarbij winst nagestreefd wordt als
iets eerbaars, zij het niet op zich zelf noodig.
Hetgeen toch waarlijk wel iets anders is 1 -
En wanneer dan van middenstanders
wordt verlangd, dat ze voor de betaling hun
ner diensten genoegen nemen met een winst,
overeenkomend met het taarloon van een
geroutineerd arbeider dan dienen daarbij
twee opmerkingen te worden gemaakt
De eerste is deze, dat aan deze winstbe
paling verondersteld dat ze als maatstai
voor zuivere verdiensten te aanvaarden -nocht
Voor de rechtbank te Amsterdam had zich
te verantwoorden een 42-jarige koopman,
beschuldigd van schuldmisdrijf. Op een
avond in December reed hij op den Laarder-
weg van Hilversum naar Laren in een auto.
Bij het inhalen van een motorfiets, die in
dezelfde richting reed, zou bekl. hoogst
onvoorzichtig en roekefoos te gauw- naar
rechts uitgeweken zijn, tengevolge waarvan
een der wielen van de auto de motorfiets op
zij trof. De rijder op de motorfiets sloeg er af,
kreeg een hersenschudding en lijdt thans nog
aan hersentrauma, tengevolge waarvan hij
zich vaak verschillende feiten met meer kan
herinneren
Bekl zeide, dat hij bier bad gedronken.
Hij reed met een stielheid van 35 K..M. Van
het ongeluk had hij niets bemerkt. Volgens
bekl. was hij geleidelijk naar rechts uitge
weken
De getrottene was na de aanrijding bewus
teloos. Later kwam hij bij. Met de tram ging
hij naar huis. Vroeger had hij een sterk ge
heugen. Thans heefi hij wel eens, dat hij
zich niet meer iets weet te herinneren.
Uit het getuigenverhoor bleek, dat het
achterwiel van de auto den motorrijder raakte-
De weg wasv op de plaats van het ongeluk
7 M. 40 breed. De straatverlichting is met
voldoende op die plek Er komen op deze
plek vele wegen uit, zoodat -het zaak is, voor
zichtig te rijden. Nog bleek, dat bekl. met
anderen, die in de auto zaten vóór het on
geluk in Hilversum waren tegenwoordig
geweest bij de opening van een koffiehuis.
De officier 'van tustitie, mr. Wolfson, wees
er op, dat wanneer op een dergelijken bree-
den weg een auto een motorfietser aanrijdt,
de automobilist de schuld heeft, en roekeloos
heeft gereden door er vlak langs te rijden.
Een auto is een zeer vernuftig maar ook een
hoogst gevaarlijk voertuig, omdat het zoo
gemakkelijk stuurt, en de verleiding groot
is, er nog tuist tusschen door te gaan. Den
motorrijder is zwaar lichamelijk letsel toe
gebracht. Hij heeft een hersenschudding ge
kregen, waardoor hij nu nog wel eens aan
geheugenzwakte lijdt. Bovendien heeft hij
een rheumatischen platvoet overgehouden.
Bekl. komt z. i. niet in aanmerking voor een
voorwaardelijke veroordeeling. Eisch drie
weken hechtenis
Verdediger mr. Hekker wees 'er op, dat
de getroffene den volgenden dag weer aan
het werk is gegaan, Bekl. rijdt twee jaar met
een auto, hij is nog nooit bekeurd Als hier
schuld aanwezig is, vroeg pl. een voorwaar
delijke veroordeeling./PI. achtte het lichame
lijk letsel niet ernstig.
De of 1 icier zeide nog, dat hersenschudding
wei degelijk, als zwaar lichamelijk letsel is
te beschouwen. Automobilisten hebben de
gewoonte om rakelings voertuigen en fietsen
te passeeren, ook al is er ruimte genoeg.
Raken zij dan iets, dan is dat ook aan hun
grove schuld te wijten.
BRANDSTICHTING IN EEN LOGESffENT.
In den nacht van lt op 12 November ont
stond brand ui een volikslogement bij het Ab
couder meer. onder Ouder-Amstel. Het loge
ment, dat reeds zestig jaar bestaat, brandde
geheel af. De zaak ging de laatste raten ach-
leruit; vroeger bad zij nogal wat klanten. Er
waren eenige ijzeren ledikanten. Ook sliepen
de gasten, die zeven stuivers per nacht betaal
den, Ito ven den paardenstal op den grond. Et
waren geen waschtafels of spiegels.
Een veldwachter, die vaak in het logement
kwam, schatte de waarde van den inboedel op
hoogstens f 1300. De man was echter verze
kerd voor f 6300. Hij beweerde, dat er 17
veeren bedden waren en 16 Weener stoelen,
wat onjuist was.
Het bleek, dat m de keuken, waar de brand
ontstond, een bak met petroleum was ge
plaatst. Hierin lagen turven in petroleum ge
drenkt. om het fornuis aan te maken. Het
fornuis stond in een schoorsteenmantel, niet
hout betimmerd. De zolder was van beschil
derd hout.
Er zijn tijdens den brand geen pogingen aan
gewend om bet vuur te blusschen. Het Ab
couder meer en een slool waren vlak bij het
logement. Verder stond bij hel huis een regen
bak, en in de keuken bevonden zich. volgens
een der getuigen ook nog twee emmers water.
De brandweer moest van 1 Vi uur ver komen.
De logementhouder werd. verdacht van op
zettelijke brandstichting, gearresteerd. En
Dinsdag diende de zaak voor de rechtbank.
Bekl. beweerde, geen brand geslicht Ie heb
ben. In de keuken stond koffiewater op. Hij
was met een dronken man die j a li glazen
bier en nog een maatje jenever op had, in de
keuken Bekl zag in dc keuken plotseling een
rood schijnsel. Zij gingen naar de keuken. Dc
dronken man begon daar met zijn jas te waai-
en boven een hak petroleum, waarin een stuk
vuur was gevallen. De „dronken man," als ge
tuige gehoord hield evenwel vol, in bed te
zijn toen de brand uitbrak Er waren bij liet
uitbreken van bet vuur 12 logeergasten in hot
logement.
De huiseigenaar deelde mede, dat 't loge
ment goed ging. Beid. had een „reuzenbrood-
winning." Hij bad bij )>et logement een bun
der grond met kuil met aardappelen en een
paar mestvaalten. ..Lr was van alles." Het
logement was voor f 3000 verzekerd. Als hij
liet opnieuw laat bouwen zou het 4300 a 3000
gulden.
De heer Florani, oud-honfrlh ra mi-meester
fier Amsterdams»-he brandweer, deelde merk,
dat er tijdens den brand eenig levensgevaar
was vnor de gasten. Het vuur had, ajs men T
ving was bij geweest, nog wel gebluscht kun
nen worden.
De officier van justitie, tnr. Wolfson, zeide
in zijn requisitoir, dat niemand gezien had,
dat bfiki. den brand gesticht had. Er zijn ech
ter gewichtige aanwijzingen, welke de recht
bank wel er loe zullen doen besluiten, bokl.,
wegens brandstichting te veroordeelen. Bekl.
beweert, dat toen hij met een dronken logeer-
grot in de gelagkamer zat, h>j in de keuken
een schijnsel van licht zag. Hij dacht, dat er
brand was, liep de keuken in en juist zag hij
daar een slok vuur in eeD bak petroleum val
len. De dronken man sloeg mot zijn jas boven
dezen ba,k en wel zoo, dal oen kast en de rest
van de keuken in brand vloog. De destijds be
schonken man. als getuige gehoond, zegt tij
dens het ontdekken van den brand, niet in de
gelagkamer le zijn geweest. Hij sliep boven.
Toen hij na den brand in de keuken kwam,
zeide hij tot bek!., dat het vuur wet te blus
schen was. Er was rook, maar er waren geen
vlammen. Bekl. zeide evenwel: ..niet blus-
schen, laat maar branden." Dit wordt beves
tigd door een anderen getuige, die niet ge
hoord is op de zitting, doch die in de instruc-
(ie heeft gezegd: .toen een muur instortte,
lachte bek!., zeggende laat maar branden."
Volgens den gemeenteveldwachter behoeft,
al brandde de schoorsteenmantel, niet de gc-
'heele keuken in lichtelaaie te staan. Het vuur
had goed gebluscht kunnen worden. Er was
water in overvloed.
Welke reden had bekl. brand te stichten.
Den dag vóór den brand, was zijn vrouw weg-
geloopen. Deze dreef lief logement. Bekl. had
de verzekering aanzienlijk verhoogd. Er was
toen voor hem alle reden de verzekeringspen
ningen in handen le krijgen.
Vast slaat, dat men, als men had gewild,
den brand had kunnen blusschen. Hef gebeeie
verhaal lijkt den officier verzonnen. Hij heeft
zelfs een brandend stukje turf in den bak
mei petrolgum gegooid. Met het geld van de
verzekering wilde hij een nieuwe zaak begin
nen. In dien geest had hij zich vroeger reeds
uitgelaten.
Brandstichting is een ernstig feit, waarop
een hooge straf staat. Eisch wegens opzette
lijke brandstichting, 3 jaar gevangenisstraf.
Ais verdediger trad op mr. IJbes.
DE GEVAARLIJKE WEG.
Een expediteur, bij een groote firma te
Amsterdam reeds tien jaar lang in dienst,
heeft op een onza'ig oogenblik in ge dverle-
genheid verkeerende, uit de kas van ij pa-
•roon een bedrag „geleend" om aan zijn tij
delijke moeilijkheden het hoofd te bieden.
De verwachte ui komst kwam echter niet,
de man kwam steedweer in moeilijkh den
en zette zijn leeningspolitiek voort, steeds ho
pende op een gunstiger tijd. Hij deed dat
vermoedelijk sinds vele jaren, totdat nu de
kruik gebroken is. Het verduisterde bedrag
beloopt thans een duizend gulden of drie en
de expediteur is in verzekerde bewaring ge-
St6ld' (N. V. d.'D.")
DE INBRAAK IN HET POSTKANTOOR
TE STEENWIJK.
Voor het aanwijzen van de daders van
de inbraak in het postkantoor te Steenwijk
is een premie van f 200 uitgeloofd.
ONTEVREDEN IJSLIEFHEBBERS.
Tot groote ergernis der geheele dorpsbe-
volking is het ijs in de dorpsvaart te War-
tena (Friesl.) door twee stoombooten uit
Grouw gebroken. De houding der dorpelin
gen was van dien aard, dat men versterking
der politie gewenscht achtte. Het kwam niet
tot incidenten.
WILLEM BROEKHUIS IN ITALK-
Men meldt ons
De heer W. H. Broekhuis heeft voor zijn
terugkeer uit Nice in Italië een consortium
gevormd, dat zich in verbinding heeft gesteld
met Benito Mussolini, teneinde te komen
tot de uitgifte van een premieleening onder
staatstoezicht. Een Italiaansch plan is door
den heer W. H. Broekhuis onjworpen en
door het consortium goedgekeurd. De heer
Broekhuis is thans naar Holland vertrokken
teneinde begin Maart naar Amerika te
gaan, met het oog op de opening der bank
in Amerika.
AUTO-ONGELUK.
Een auto kwam in flinke vaart van de
richting Soest naar Amersfoort rijden. Be
halve de chauffeur zaten er drie personen in.
Op de hoogte van de boerderij van H. v. d.
Bercht geraakte plotseling het stuur onklaar,
waardoor de auto tegen een boom langs den
weg opbotste. De inzittenden werden door
den schok uit de auto geslingerd. Twee der
inzittende heeren bekwamen een beenbreuk,
een kwam met den schrik vrij en de chauf
feur beliep een nagenoeg gespleten kin. De
auto was geheel vernield de kroon van den
boom brak door de botsing at en viel naar
beneden. De gewonden werden door dr. van
Dongen behandeld en door passeerende
auto's naar het ziekenhuis vervoerd.
EEN KRANIG SOLLICITANT.
Onder de ongeveer 400 sollicitanten nai.r
de betrekking van Inspecteur van politie-
(Naar eene Engelsche vertelling).
34
Ik sloot de deur achter ons, en leidde moe
der naar de achterkamer, waar bel licht nog
brandde. Ellen was daar niet, maar op haar
plaats wat herinnerde ik mij haar gelief
koosde houding bij den schoorsteen nu goed!
gat ik tot mijn verbazing broeder Jozef.
Waar is Ellen? riep ik uit
Hebl gij den brief niet ontvangen?
Is die dan niet terecht gekomen? vroeg moe-
der.
Welke brief?
Die u meedeelde dat' zij Londen voor
goed verlaten hebben.
Londen verlaten?.vroeg ik verbaasd,
waartoe die haastwat beteekent dat
alles?
Zij zijn te NetUewood teruggekeerd.
Waarheen? riep ik uit
Naar NetUewood. Ellen is met den broe
der van mevrouw. Zitman getrouwd.
Zeg niets meer!Laat mij lot mij
eelven komen Het is mij alsof ik droom.
Ik trok een stoel bij den haard en staarde
in het vuur. Broeder Jozef bezag mij van ter
zijde en sprak niet - hij wenkte zelfs moeder,
mij niel aanstonds te storen.
De zaak was dus beslisl. Hoe zich alles bad
toegedragen was een andere zaak, die zij mij
zouden pogen te verklaren, als ik voorbereid
was om het le vernemen.
Welnu.
Jozef is opzettelijk hier gekomen, om u
alles uil te leggen, mijn beste, zeide moeder:
hij hecfl hel alles met zijn schrander hoofd
stelselmatig uiteengezet. Ik ben niet in staat
het u alles regelmatig te vertellen.
Ik heb mijn nachtrust opgeofferd om
het u alles duidelijk te maken; ik heb me
vrouw Gear geheel alleen in Newton Streel
gelaten. Canut, zij zit nu 'zeker, in doodsangst,
en dat alles terwille van u.
Ik dank u, Jozef. Wees zoo goed, voort
te gaan.
Ik reikte hem de hand eer hij begon, en
drukte de hoop uit, dat hij zich in goeden
welstand bevond. Hij vereerde mij met een
ziekelijk*» glitplach. en antwoordde dat hij
goed gezond was, alhoewel hij de laab-tc
maanden eigenlijK niet recht goed was ge
weest, voegde hij er bij. Hij zag er ook ver
anderd uit, en ik verbeeldde mij dal hij
bleeker en margerder was dan gewoonlijk;
maar ik hield deze gedachten voor mij en
stoorde hem niet in zijn verhaal.
Wij hoorden verleden week, zeide tdi
dat mijnheer Vaughan Ellen gehuwd had.
nadat hij haar ongeveer een jaar laug het hof
had gemaakt. Dat heeft Ellen aan moeder
verteld. Mijnheer Vaughan bezocht mij in
Newton Streel om het mij mee te loeien.
Mijnheer Vaughan was een vriend van de fa
milie waar Ellen zoolang onderwijs heeft ge
geven. Daar komt ailes op uit.
is dal alles! riep ik, verontwaardigd;
dat is de helft niet. Jozef.
O, hemel! wat verlangt gij meer le
weten? zeide hij doffen loon.
Wat meer dan de droge feiten van dit
onverklaarbaar geval. Waarom heeft nieu die
hofmakerij en dat huwelijk zoolang geheim
gehouden? Waarom heb ik daarvan tot nu
loe niets vernomen? Broeder, gij maakt mij
gekt riep ik uit.
Jozef sprong op, verbaasd als hij was over
mijn heftigheid, en stiel zich hel hoofd tegen
den schoorsteenmantel; moeder begon
weei te schreien, en wisehte zich de oogen
met haar zijden zakdoek af.
Ellen sprak nergens over, zoolang er
(-enigen twijfel omtrent dc inrichten van mijn
heer Vaughan kon bestaan, voer hij voort; en
toer. hij haar eindelijk trouwde, bestonden er
nog dringende redenen dni de zaak geheim
te houden.
Welke redenen waren dat?
Dal weten Ellen en hij. Ik geloof dat ze
kere lieden tegen zijn huwelijk waren, zoodat
het geheim van bet huwelijk eerst verleden
week ruchtbaar werd. Hij zou u alles van
avond uitgelegd hebben, maar belangrijke za
ken noodzaakten hem, zeide mijnheer Vaug
han, orti Ellen mee naar NetUewood te nemen.
Eu zoq vertrokken zij naar de plaats van waar
gij komt
Dat is een zeer beperkte verklaring.
Weet gij verder mets meer?
Niets.
Gij kent den echtgenoot van onze zuster
zeide ik, hoe denkt gij over hem?
Hij is de schranderste man dien ik ooit
ontmoet heb. zeide hij, terwijl hij geweldig
begon te heven; een uitstekend mensch, kun
dig ea aangenaam en.... schrander. Mij
dunkt dat zijn weerga niet bestaal voor zaken.
Och wat is het koud.
Gij zijt niet wel. Jiozef, zei moeder; gij
zijl sedert ecnigea tijd al niet góed.
O, ik ben heel gezond; maar het is zoo
vreeselijk koud. Wat denkt gij van hem
Canut.
Hij zette zijn handen op zijn knieën, en
leunde begeerig voorover, om mijn ant
woord le vernemen.
Ik heb hera nooit veel gezien; ik
durf hein nog niel goed beoordeelen Hij is
mij een raadsel.
Hij is hem een raadsel! prevelde mijn
broer binnensmonds; gij.... herinnert tt niet.
hem ontmoet te hebben voor uw vertrek naar
NetUewood?
Neen.
En niemand die aan hem geleek?
Neen.... Waarom vraagt gij mij
dait?
Ik verbeeldde mij, dat ik iemand ontmoet
had die op hem geleek. Dat is alles, zeide hij,
terwijl hij opstond, on zijn overjas van den
rug van den stoei nam, waarop hij gezeten
had Ik heb uw 20 pond in orde ontvangen,
Canut; maar goede God, waarom zondt gij
zoo onvoorzichUg bankbiljetten met de
post?
Heb ik dat gedaan? vroeg ik droomerig.
Zij hadden zeer goed verloren kunnen
gaan. Goeden nachL Ik ben nieuwsgierig, v.at
mevrouw Jozef Gear hiervan zal zeggen.
Goeden nacht, moeder. Goeden nacht jongen.
Hij slofte de kamer uit, en ik volgde hem
terwijl ik moeder alleen Het.
Ik kan u wel even een tijding meedeeien,
daar ik misschien op mijn beurl genoodzaakt
wordL in allerijl naar NetUewood le vertrek
ken. zeide ik zacht, uit vrees dut moeder het
zou verstaan. Ik ga binnen drie weken
tic uwen.
Zeker met iemand die fortuin bezit?
Met mevrouw Zitman.
Hij hijgde naar adem en leunde tegen de
voordeur die hij geopend had. Hij nam zijn
hoed af. waarna hij mei zijn zwaar door
aderde hand over zijn voorhoofd streek. Hij
staarde mij aan als ware ik een geesi uil het
rijk der schaduwen, die gekomen was on»
hem le verschrikken.
Met wie? stamelde hij eindelijk.
Mei de zuster van Herbert Vaughan:
mot mevrouw Zitman.
Hij zelte zijn hoed weer op, ging al strui
kelend voort en zeidie:
Goeden avond: ik zal u morgen mis
schien nog zien. Nu moet ik weg.
Hij stapte de slraat op, terwijl hij mjj nog
steeds met denzelfden ontstelden blik bleef
aanstaren, en ik zag hem meer voorover ge
bogen dan ooit, de straal afwandelen. Ik had
hem nog nooit zoo verwonderd en zoo ge
heimzinnig gezien.
Ik sloot de deur, en keerde naar moeder
terug.
Van dat trouw, liefhebbend hart zon ik
meer bijzonderheden over Ellen's huwelijk
vernemen, dan van den zoon wiens redeneer-
kunsl zij zoo hoog stelde. Ik zelte mij naast
haar neder, en vatte haar hand: een beweging
die haar weer tranen ontlokte.
Moederlief, nu kunnen wij deze zaak ge
zamenlijk bedaard bespreken, Gij kunt mij
alles meedeeien wat Ellen zeide en dacht toen
zij u verlietkórlom alles wat gij van dit ge
heimzinnig huwelijk denkL
O, beste Canut, ik weet niet wat ik er
van denken moet.
Vertel mij alles, op uw eigen manier;
misschien vind ik dan de oplossing van het
geheim.
Maar, Jozef heeft hef zoo duidelijk....
Denk nu niet aan Jozef. Nu, moeder, ik
luister met open ooren.
Moeder begon.
Ik behoef haar verhaal hier met weer te
geven: hel was onsamenhangend en bestond
uit weinig daadzaken en gissingen. De gissin
gen eener moeder, die zich bekommert over
het geluk van haar jongste kind.
