Indische Brieven.
BUITENLAND
BINNENLAND.
De vloek van het Qeld
ykS+TSt/SSl O. d„,
Tweede Blad
22 Maart 1923
Het debat in het Engelsche Lagerhuis over de socialisatie. De samen
smelting der Engelsche liberale groepen aanstaande. De Duitsche pro
testnota. De besprekingen over de Turksche kwestie te Londen.
Onder de Telegrammen: De Engelsche regeering en de ontwapening van
Duitschland. De stad Dusseldorf krijgt 20 miliioen mark boete. Arres
taties in verband met den moordaanslag op Smeets.
de geallieerden en turkije.
BUITENL. BERICHTEN»
VERANDERDE STEMMING.
FEUILLETON
De Indische Regeering is onvermurwbaar
gebleven.
Op 1 Januari van dit jaar werd de intrek
king van den halven duurtetoeslag ten uit
voer gelegd, om met 1 Juli e.k. te worden
gevolgd door de intrekking van de laatste
aelft voor de meeste groepen van ambtena
ren.
De Regeering is bij het doorvoeren van
dezen maatregel blijkbaar geleid door twee
voorname motieven. Vooreerst was het de
noodzakelijkheid om met alle mogelijke mid
delen het groote tekort op de Indische, be
grooting te beperken. Er is over getwist of
dit wel de juiste wijze was om te bezuinigen,
doch de protesteerende stemmen zijn vrijwel
tot zwijgen gekomen, en dus zal ik hierover
niet meer uitweiden,
Het tweede motief is meer een verbor
gen motief.
Althans de Regeering heeft zich in 't open
baar daarover niet uitgelaten. Veler meening
is echter, dat zij op deze wijze krachtig wil
medewerken tot verlaging van den algemee-
nen levensstandaard. Zeer zeker hebben vele
dagbladen dit motief naar behooren ver
sterkt; ambtenaren zijn immers in de oogen
van het publiek veeltijds niet anders dan
royaal betaalde en royaal levende menschen.
Iatusschen, indien de regeering de geldig
heid van dit motief erkende, zouden andere
daden in haar regeeringsbeleid in een iet
wat zonderling licht komen te staan.
Immers in de allerlaatste jaren werden
door haar zelve verhoogd, en zeer belangrijk
verhoogd: de tarieven voor het staatsspoor-
vervoer, het brief-porto, het telefoon-abon
nement, de schoolgelden, de belastingen, om
maar de voornaamste te noemen.
Nu weet ik wel, dat deze verhoogingen
voor het algemeen levenspeil niet alle even
belangrijk zijn, doch zeker zijn er eenige on
der, welke daarop grooten invloed uitoefe
nen. Men moet bijvoorbeeld de menschen
maar eens hooren over de belastingen.
Ik bepaal me hier echter tst de schoolgel
den.
Voor de Europeesche scholen zijn zij fei
telijk nu al te hoog.
Ik zal den Nederlandschen lezer even een
paar cijfers voor oogen stellen, ontleend aan
het huishoudelijk budget van eenige mij van
nabij bekende gezinnen.
Voor twee kinderen, de lagere school be
zoekend, bedraagt het schoolgeld 2 maal
15 of 30 per maand. Dit bedrag ver
hoogd met hetgeen voor schoolbehoeften en
vervoer moet worden betaald, komt het
schoolgeld van deze twee kinderen te staan
op ongeveer 60 per maand.
In een ander gezin werd voor twee meis
jes, de H. B. S. bezoekend, behalve het
schoolgeld van 30 per maand, bij den aan
vang van den cursus 'n boekenrekening vol
daan van 125.
Van een vader buiten de stad, die hier zijn
dochter de M, U. L. O. school doet bezoeken,
vernam ik, dat hij daarvoor, kost en inwoning
daarbij inbegrepen, 225250 per maand
moet reserveeren.
Een pessimist onder mijne kennissen voor
spelde dan ook, dat in de toekomst de leer
lingen der middelbare scholen voornamelijk
aden gaan bestaan uit kinderen van Ara
bieren en Chineezen, wel rijk genoeg om
een opleiding voor hunne kinderen te beta
len, welke verder gaat dan de lagere school.
Ik heb hierboven nog slechts de voorbeel
den heb-idcld van kleine gezinnen.
De lezer kan zelf wel uitrekenen, wat het
schoolgaan der kinderen vordert in groote
gezinnen, zooals die onder de Katholieken
meer dan onder anderen worden aan
getroffen.
En nu is bekend geworden, dat de Regee
ring het voornemen koestert de schoolgelden
nog eens met 50 pCt. te verhoogen,
Hoe zullen dan de ouders van een talrijk
kroost zelfs maar het lagere school-onder-
richt moeten bekostigen?
Ik ben geen voorstander om voor alle mo
gelijke Indische aangelegenheden het ingrij
pen van de Nederlandsche Volksvertegen
woordiging te vragen. Zooveel mogelijk die
nen wij, en daaronder versta ik ook de Ka
tholieken, de kwesties in Indië zelf uit te
vechten. Wanneer echter de Indische regee
ring in zake de schoolgelden niet van haar
voornemen is af te brengen, dan is dit eene
zaak, waarvan ik hoop, dat ze de Katholieke
fracties in de beide Kamers er toe zal bren
gen op besliste wijze op te komen tegen het
opdrijven van den levensstandaard door de In
dische Regeering zelve. In 't bijzonder ves
tig ik op deze aangelegenheid de aandacht
van den „R.-K. Bbnd vta.n Groote Gezinnen"
in Nederland; de hger Deckers, wiens be
langstelling ook uitgaat naar Indië, kan hier
in met den laeer Fober samen een ver
dienstelijk werk doen.
De intrekking van den duurte-toeslag is
niet zonder schokken kuniaen geschloden.
Er zijn daden van verzet gepleegd, welke
niet door den beugel kunnen.
De daders behooren hier tot een cptegorie
van ambtenaren, waarower èn Prof-, Aenge-
nent èn de Redactie van „De Tijd" met pa
ter Vallon S. J, het eens. zullen zijn, dat het
stakingsrecht hun ten epnen male ontzegd
moet worden.
Het ernstigst liet zich de> actie aanzien van
de Vereeniging van Spoor- en Tramweg-per
soneel, welke onder comnainistische leiding
staat. Het voorstel tot staRjen, gedaan door
enkele afdeeljngen, werd qoor het bestuur
wijselijk van de hand gewezen. De loonen bij
de Staatsspoor zijn inderdaad zoo hoog, dat
ze slechts er bij verliezen konden. Zoo krijgt
een Inlandsche machinist 700 per maand,
een loon, dat een Inlander tot een „richard"
onder zijn rasgenooten maakt» Het is me dan
ook bekend, dat de S. S--directie allerminst
eenige vrees koesterde vapr een staking; het
zou een welkome gelegenheid geibracht heb
ben om opruiming van ongjewensclhte elemen
ten te houden.
Dat begrepen de leiders van d}e vakveree-
niging ook wel. En daarom werd het met een
ander wapen geprobeerd. Het parool werd
uitgegeven om „lijdelijk verae£' te plegen,
wat natuurlijk zou neerkomen op sabotage.
Doch ook dit verzet werd ia den aanvang
gesmoord.
Den eersten dag kwamen enkele ploegen
te laat binnen, waren verschillende treinen
meèr of minder over hun tijd, bleven enkele
daarvan zelfs midden op hun traject stilstaan,
werden op enkele plaatsen telefoon-gelei
dingen doorgesneden. Doch de. verantwoor
delijke personen werden onmiddellijk ontsla
gen als „ongeschikt voor den dienst". Rn
twee 'dagen later kon ik zelf constafeeren,
dat elke trein prompt op tijd was.
Een zwakkere poging tot verzet werd te
Bandoeng gedaan door een sectie politie
agenten, die zich onwillig ging betoonen om
haar werk te doen. Er is ook aan deze on
willigheid spoedig een einde gemaakt. Ge
lukkig, zeg ik nogmaals. Maar van den ande
ren kant, het is nu wel een povere betaling
geworden van een hewaker van de openbare
orde; 25 per maand. Al is het dan een in
lander.
Er wordt gezegd, dat ook dit voor de ver
sobering noodzakelijk is. De terugkeer tot het
vroegere levenspeil zal moeten geschieden
ten koste van „bloed en tranen", omdat het
niet anders kan. Ik heb slechts eene beden
king: dat het vooral de kleine luiden en de
menschen uit de middelklasse zijn, die hun
bloed en tranen moeten geven.
Onder het Europeesche personeel kwam
nergens eenige neiging tot verzet plegen tot
uiting. De vermindering van inkomsten wordt
alreeds als het onvtermijdelijke geaccepteerd.
Het „Verbond van Landsdienaren" dat sterk
onder socialistische invloeden staat, poogt
nog hare actie voort te zetten; de middelen,
welke worden beproefd, zijn niet alle even
correct, doch ook deze pogingen zullen op
niets uitloopen.
Er wordt natuurlijk zwaar gekankerd.
En ook vele rustige burgers denken met
een bezwaard hart aan de toekomst, van
henzelve en van hunne kinderen.
Het zal „bloed en tranen" kosten,...
Inderdaad!
Op verschillende plaatsen beginnen zich,
onder den druk der tijden duurtè-comité's en
consumenten-bonden te vormen, zoo te
Djocja, Bandoen, Solo, Magelang, Batavia
De bedoeling is om gezamenlijk te trachten
de kosten van het levensonderhoud sneller
en beter omlaag te krijgen dan door de na
tuurlijke werking der vrije economische
krachten geschieden zou.
De Katholieke Sociale Bonden nemen aan
deze beweging overal deel en te Batavia
spelen zij daarin een leidende rol.
Ren volgende maal schrijf ik wel eens wel
ke resultaten men met deze wijze van duur-
te-bestrijding verkregen heeft.
J. A. M. d. F,
DE FRANSCHE ACTIE IN WEST
DUITS CHL AND.
De Duitsche protestnota.
De Duitsche zaakgelastigde te Parijs
heeft opdracht gekregen de Fransche re
geering een protestnota te overhandigen
tegen de gevangenneming van tien nota
belen te Essen. De nota zegt dat de Fran
sche bevelhebber te Essen bij een voorval
dat nog geenszins is opgehelderd, ook dit
maal in plaats van den weg van het recht,
dien van geweld heeft gekozen. De Duit
sche regeering protesteert tegen de gevangen
neming der tien gijzelaars en verlangt hun
onverwijlde vrijlating. Zij stelt bovendien
voor, op grond van de Haagsche Conventie
van 1907, zoowel het voorval te Buer als
dat te Essen voor te leggen aan een inter
nationale commissie van onderzoek.
Verder protesteert de rij ksnegeering tegen
het stellen van gijzelaars, die bij daden van
sabotage aan de sporen en dé telegraaf
verbindingen in het B. G. met zware straffen
worden bedreigd.
Uit het bezette gebied,
t De gemeenteraad van Buer heeft een
motie aangenomen, waarin hij zoowel oen
moord op de twee Fransche officieren als
de Fransche maatregelen van weerwraak
tegen de bevolking der gemeente veroor
deelt. Voor misdrijven binnen de gemeente
gepleegd, kan het gemeente-bestuur geen
verantwoordelijkheid aanvaarden, daar de
Franschen de politie hebben ontbonden.
Prins Friedfcich Wilhelm von Lippe, die
eenigen tijd {geleden tot 7 miliioen mark
boete is veroordeeld omdat hjj een ploerten-
dooder bij zioh had, is thans in vrijheid ge
steld. Hij was: in hechtenis genomen omdat
hij weigerde te betalen. Ooi zijn familie
weigerde de boete voor hem te storten.
He* spoorwegongeluk bij Friemersheim
heeft blijkens betrouwbare berichten meer
slachtoffers gevergjd dan de Franschen voor
geven- Zestig soldaten zijn gedood en meer
dan vijftig paarden moesten worden afge
maakt.
Op de Zuidelijke gemilitariseerde lijn in
het Roecgebied is dezer dagen een goederen
trein ontspoorddaarbij zijn 7 Fransche
spoorwegplannen omgekomen-
Een arbeidersconferentie
over de Roer.
Verschillende leiders der Arbeiderspartij
hebben Londen 'verlaten, waaronder Ram
say Macdrinald eai Arthur Henderson, ten
einde een conferentie te Parijs bij te wonen
met de vertegenwoordigers der Fransche,
Belgische ejn Italiaansehé Arbeideflspartijen
en socialistische groepen ten einde tot over
eenstemming. te geraken, omtrent een alge
meen manifest, waarin de houding der arbei
ders der geallieerde landen ten opzichte van
de bezetting van het Roergebied wordt vast
gesteld.
De ontwapening van
Duitschland.
Volgens de Pettit Parisian, hedft de Engel
sche regeering aan de Fransche. laten weten,
dat zij bereid was, zich bij haar aan te sluiten
teneinde van Durischland gedaan te krijgen
dat de commissie van generaal Woliet hare
controle op de ontwapening kan hervatten.
De correspondent te Dusseldorf \on de
"Petit Parisien maajkt melding van de ver
andering in de housing der Dujtschers tegen
over de Fransche autoriteiten in het Roerge
bied. Hij spreekt Vjan een volkomen onver
wachte omkeering, die, daar zij zoo plotse
ling is gebeurd, veribazen kan. Zijn de Ditit-
schers te goejder trouw vraagt de correspon
dent. Op een ongetwijfeld uit Berlijn komend
wachtwoord, zegi hij, bieden ambtenaren,
burgemeestezs en publicisten hun hulp aön.
Hoe moeten wij dett opnemen. Wat zit er
achter? Waarheid, leugen? Wij zullen het
weldra weten, meent de correspondent.
In het laatste nummer van het tijdschrift
„Das Zentrum" schrijft de hoofdredacteur:
van de Germania wer het Roerconflict
„Het lijdelijk velzet van de Roetfbe vol king
is geen doel doóh mididel en elke dag die
noodeloos voorbijgaat om dat middel te be
zigen ten einde tot ouderhandtJingen te
komen, ware efcn zonde tegen do dapperen
aan de Roer, en tegen het geheele Vaderland.
Dit openlijk te zeggen is.plicht, Want even
min als zich thans in Döitschlajfid een re-:
geering staande zou kunnen houden,die voor
den vijand capftuleeqde, zou ee$ regeering
ongestraft kansen op een vergelijk ongebruikt
kunnen laten. Een vergelijk met Frankrijk
zal gemakkelijk te bereiken zijn, zoodra het
De eerste bijeenkomst der Engelsche,
Fransche, Italiaansehé en Japansche des
kundigen, die de Turksche tegenvoorstellen
op het ontwerpverdrag van Lausanne zullen
hebben te onderzoeken, had gistermiddag
in het ministerie van Buitenlandsche zaken
plaats. Lord Curzon zal de openingszitting
presideeren. De gedelegeerden zijn, zoolang
zij te Londen zijn, de gasten van de Engelsche
regeering.
Men verwacht, dat de vergadering zich
zal splitsen in sub-commissies ter bestu
deering der verschillende vraagstukken.
Waarschijnlijk zal er omtrent de besprekin
gen weinig te berichten, vallen alvorens het
officieele "communiqué wordt gepubliceerd
aan het einde der werkzaamheden.
In verband met het feit, dat Venizelos
zich naar Londen heeft begeven om ter be
schikking te zijn, als men bij de besprekingen
voorlichting behoeft aangaande onderwerpen,
die Grieksche aangelegenheden raken, wijst
men er op, dat Griekenland op het oogen-
blik geen gezant te Londen heeft.
De Times merkt op, dat bij de onderwer
pen, waarbij Griekenland belang heeft o.a.
de noodzakelijkheid harder te werken voorrteekent meer voor liet geltf* van Bet mem.
den staat of de plaatselijke overheid, danjschelijk geslacht dan de ontdekking van
voor de particuliere ondernemers, is ereen ster."
weinig kans op succes voor socialisatie voor
rijk en gemeente,
Sir John Simon zal na het reces het debat
voortzetten.
De Morning Post zegt in een beschouwing
dat de anti-kapitalistische motie van Snow-
den een uitgezochte gelegenheid biedt om
de averechtsche opvattingen van het socialis
me aan de kaak te stellen, zoodat. een voort
zetting der beraadslaging in het Lagerhuis
na het Paaschreces toe te juichen zou zijn.
Na een algemeene critiek op de staatkunde
van de arbeiderspartij, waarbij het blad den
nadruk legt op het feit, dat in weerwil der
gematigdheid der leiders de „wilde mannen"
en extremisten feitelijk die politiek beheer-
schen, wijst de Morning Post verder op het
algemeen mislukken van de socialistische
proefneming in Rusland, hetwelk het blad
met een uitgebreid overzicht staaft en zegt
dan Snowden deed wat hij kon om te ont
kennen, dat zijn streven iets te maken had
met de proefneming in Rusland, maar hij
1 toc'J moeten toegeven, dat Marx even-
het'vraagstuk is van 'de ^GriekTch-Turksche zeer de leider is van Lenin, als van de on-
schadevergoeding, hetwelk behoort tot de afhankelijke arbeiderspartij in Engeland,
onderwerpen, die men te Lausanne voor- De Russische communisten deden in een
loopig onbeslist heeft gelaten toen de con- slag, wat Snowderj met stukjes en beetjes
ferentie werd gesloten. Natuurlijk is Grieken-wenscht te verwezenlijken, doch het resui-
land een voorname factor bij elke regeling taat zal er niet minder noodlotüg omzijn
aangaande het Naburige Oosten en, ter- Het „pijnlooze socialisme van Snowden
wijl de Turksche meening omtrent het ont- zaï tak na tak de nijverheid met geleidelijke
werp van Lausanne bekend is geworden, verlamming aantasten^
gehoord, na het vertrek van de Grieksche noemt de rede van Snowden gematigd en
delegatie uit Lausanne. Daarom zal het wel- geheel binnen de perken van de grondwet,
licht voor de deskundigen niet zonder be- Hij zegt met zoovele woorden, dat de ar-
lang zijn Venizelos te kunnen raadplegen,beiderspartij socialistisch en met revolution-
die te Lausanne de hoofdvertegenwoordiger nair
van Griekenland was.
DENEMARKEN EN SLEESWIJK.
In het Deensche Folketing heeft de mi
nister van onderwijs medegedeeld, dat het
bedrag van 200,000 kr., ter beschikking ge
is.
UIT RUSLAND.
als de Pruisische schoolregeling even tole
rant voor de Denen ware geweest, als de
Deensche voor de Duitschers die ten noor
den van de grens wonen, deze uitgave veel
geringer had kunnen zijn. Daar echter de
Pruisische wetgeving dienaangaande feitelijk
niet meer is dan een belofte, is het logisch
gevolg, dat de Deensche regeering moet zor
gen voor de beljngen der Deensche minder
heden in het Duitsche gebied. Hij legde er
den nadruk op, dat het volkomen was uitge
sloten, dat van de uitgetrokken gelden eemg
politiek gebruik zou worden gemaakt. De
Deensche regeering denkt er niet aan eenige
beweging te steunen, die ten doel heeft pro
paganda te maken voor een verandering der
grenzen, die door de volksstemming tot stand
zijn gekomen. Er is dan ook geen woord waar
van de geruchten, dat Denemarken een be
weging zou steunen tot. grondvesting van een
onafhankelijken staat Sleeswij k.
Ten slotte verklaarde de minister, dat het
voor hem een eerezaak was, de uitgetrokken
„v. gelden zoo te besteden, dat zij alleen aan de
slechts de regeling van «fconorrtische en Deensche taal en beschaving in Midden-
finandeele vraagstukken betreft en Frankrijk
ophoudt deze als dekmantel -voor politiekei
aspiraties te misbruiken."
De rij kskolencommfcsaris heeft het koppen,
van steenkool, die afkomstig is van in beslag
neming door de F rans dien en Belgen in het
B. G„ verboden. Wie tèt verbod overtreed*
stelt zich wegens heling aan gev. straf bloot
handelaren in brandstof kunnen zelfs ntetfoordedd, had Dinsdag een talrijke opkomst
van Lagerhuisleden veroorzaakt. Met ge
spannen aandacht zijn de debatten gevolgd
tuchthuis worden gestraft,
UIT DEN DUITSCHEN RIJKSDAG»
Sleesvjijk ten goede zullen komen en dit
strevab had naar zijn opvatting geen politieke,
doch alleen een zuiver nationale beteekenis.
HET SOCIALISATIEDEBAT IN HET
ENGELSCHE LAGERHUIS.
Het debat over de motie van Snowden,
waarin de kapitalistische methode wordt ver-
In den Rijksdag is Dinsdag nog de be-
grooting van posterijen in behandeling
genomen. De democratische afgevaardigde
Dietrich, rapporteur» zeide dat het tekort
der posterijen thans 1524 milliard t*aatrk
bedraagt. Aan dezen toestand moet eert
einde komen.
Stingl, de rijksminister van posterije/i
bracht hulde aan derf arbeid van zijn voor
ganger Giesberts, die» het door dep qprlog
ontredderde Duitsche» postwezen heeSs ge
organiseerd. Vervolgans bracht spreker ook
hulde aan de beambten_en arbeiders.dèrpos
terijen in het Roergebied, die door hrunne
dappere houding nebben weten te belet
ten, dat de bezetting; het telegrafische,
verkeer aan Rijn en Roer in handen Jrreeg.
Reeds thans hebben 2«50 beambten <«n ar
beiders zware straffen qpgeloopenj, 131
hunner zijn bovendien uitgezet.
De minister zeide vectfer, dat de tarieven
bij de posterijen niet in hetzelfde teftrpo als
de salarissen van het personeel kunnen Wor
den verhoogd. Dit is een der voornaamste
oorzaken van het enorme deficit. Ook
was het uiterst moeilijk het personeel te., de motie sprak, omdat de afschaffing van
verminderen, aangezien db Duitsche post j het particulier belang bij de distributie het
eerder gebrek dan overvloed aan technisch
personeel heeft. Bovendien» is het erg moei
lijk de postbeambten die ktinner» worden ge
mist elders onder te brtengen. Spreker
hoopt, de tarieven spoedig te Itunnen ver
minderen voorloopig ziet hij daartoe ech
ter geen kans.
DUITSCHLAND EN FRANKRIJK-
Naar aanleiding vaa de geruchten over
een Engelsch-Fransch waarborgverdrag
merkt de Vossische Zrg op Een verdrag
dat Frankrijk tegen een denkbeeldigen
Duitschen aanval beschermt, en tevejns
Duitschland aan al zijn grenzen den vrede
en ongestoorde politieke en ekonomirfrite
consolideering waarborgt, zou Duitschland
volmaakt welkom zijn. Overigens kan
Frankrijk aan alle zucht tot revanche in
Duitschland een einde maken, door einde
lijk tot een politiek van vreedzame samen
leving te besluiten.
Onder den titel „Een onafwijsbare taak
wijdt de Izwestia een artikel aan het vraag
stuk der zonder toezicht zijnde kinderen in
Rusland.
o r.. Dadelijk na de Octoberrevolutie had de
steld voor de bevordering van de Deensche sowjet-regeering maatregelen uitgevaardigd
taal en beschaving in het buitenland, in nopens de kinaeropvoeding. Er werden ook
Midden-Sleeswij k alleen voor dit doel mag tal van kinderhuizen, scholen en gestichten
worden gebruikt. Voor scholen in Flens-opgericht. Niet alleen weezen en kinderen
burg en de plattelandsdistricten in Midden- j van invaliden, maar ook kinderen van ar-
Sleeswijk zullen 120,000 kr. worden uitge- j beiders en boeren werden in die inrichtingen
geven. De minister voegde er aan toe, dat, opgenomen.
Maar men heeft uit financieele overwegin
gen vele dezer kindertehuizen weer moeten
opheffen en talrijke kinderen werden aan de
gevaren en ellende van het straadeven over
geleverd, terwijl de algemeene ellende, de
Honger en epidemieën nog tot verergering
van dezen toestand bijdroegen.
Het aantal dezer zonder toezicht zijnde kin
deren is thans onrustbarend gestegen. Voor
eenige afzonderlijke gouvernementen worden
de volgende cijfers genoemd Wjatka 37,750
Perm 37.300; Simbirsk 46,800 Samara
61.600. Tenslotte merkt de Izwestia op, dat
deze toestand zoo niet langer kan blijven en
op een ql andere wijze hierin verandering
moet worden gebracht.
Naar uit Wiesbaden wordt gemeld, is
het bericht, dat de stadsschouwburg door
bommen is vernield, onjuist. Ook is de schade
niet zoo groot als eerst werd gemeld. Zij be
draagt 3 milliard mark.
De Zwitsersche bondsraad heeft Maan
dag aan de Fransche regeering meegedeeld,
het zone-verdrag niet te kunnen bekrachtigen.
Volgens het rapport van den raad
van beheer van het Nobelfonds bedraagt de
in 1922 ontvangen interest 1,079,235 kronen.
Hiervan kan 576.234 kronen in prijzen ver
deeld worden. Elk van de vijf prijswinners
zal dus dit jaar 114,935 kronen krijgen.
De Parijsche bladen melden den dood
van een typische Parijsche figuur, een man,
die op zijn 25ste jaar als chef-kok bij het
zelfde Paillard den roem van het eethuis hielp
ophouden. Léopold Mourier, die nog pas
zestig jaar oud te Parijs gestorven is, een
fortuin nalatend, dat op niet minder dan 20
miliioen frank wordt geschat, is zijn loopbaan
in het koks-bedrijf op zijn zestiende jaar be
gonnen als helper in het stations-buffet te
Grenoble. Na de jaren bij Paillard is Mourier
eigenaar geworden van het Café de Paris,
daarna opent hij te Parijs het restauranvan
den Prél Catelan en het restaurant Fouguet
met den bekenden bar.
Met zijn vele geld heeft Mouriej veel
goed gedaan. Nadat de regeer ing hem in
dertijd tot ridder in het legioen van eer
benoemd had wegens zijn verdiensten jegens
de stad Parijs, heeft zij hem verleden jaar
als filantroop bevorderd tot den rang van
officier in die orde. Mourier's liefdadigheid
is in de allereerste plaats zijn vakbroeders
ten goede gekomen. Hij heeft een stichting
in het leven geroepen ter ondersteuning van
oude koks en hun weezen, hij steunde op
alle mogelijke wijze de vereeniging van Pa
rijsche koks, waarvan hij sedert 25 jaar voor
zitter was. Deze vereenigingen erven ook
voor het grootste deel het fortuin van Mou
rier.
De minister van volksgezondheid heeft
van 't zomer Mourier, aan een ter eere van
dezen gegeven dejeuner met de rozet van
het Legioen van eer begiftigd. Op hen, die
hem eenige jaren te voren gekend hadden,
met zijn groote gestalte en het forsche gelaat
met den dikken snor, maakte Mourier toen
een zieligen indruk. Hij was vermagerd en
ging gebogen, zijn gezicht was vervallen
en om zijn schouders droeg de huiverende
oude een wollen sjaal, op het hoofd een zwart
kalotje en de minister wilde ni t dat hij
dat kalotje afzette toen hij opstona om den
vertegenwoordiger van de regeering te ant
woorden. Als een asc ;t zag hij er ui*, of
zooals een Parijsch b' i het uitdrukt, als e :n
sterrekundige, die neuwe werelden zoekt,
wat het woord van Brillat-Savarin, den" be
roemden gastronoom, in herinnering brengt
„de ontdekking van een nieuw gerecht be-
ïflij kbaar was het Huis onder den indruk van
•den nadruk, waarmede Snowden pleitte voor
een geleidelijke ontwikkeling naar het eind
doel, dat hij in het zicht heeft. Hij zeide, dat
de socialisten geen enkelen stap verder wen
schen te doen, vóór de stap daaraan vooraf
gegaan, gebleken was geslaagd te zijn. Een
uitspraak, die blijkbaar indruk maakte, was
zijn verloochening van het bolsjewisme. „Wij
wenschen geen revolutie en evenmin willen
wij een verbeurdverklaring, waartegen ik mij
altoos zal blijven verzetten. Dit toch is de
langste weg om het doel te bereiken en zal
zeker op een mislukking uitloopen. Tusschen
socialisme en bolsjewisme bestaat geenerlei
analogie en zelfs vormen die twee theorieën
een antithese. Bolsjewisme met zijn politieke
theorieën en zijn dictatuur en zijn confisca
tie in de praktijk is geen socialisme, doch
zuivere reactie". Een groot deel van zijn rede
was gewijd aan een onderzoek der toestan
den in de nijverheid, landbouw en huisves
ting, waaruit z.i. het mislukken van het ka
pitalistische stelsel blijkt.
In debat kwam allereerst Sir Alfred Mond,
uit naam van de nationaal-liberalen, die tegen
volk" zou verarmen en de bestaande ver
keerde toestanden nog zou verergeren. Hij
was van meening, dat ver reikende resul
taten van verbetering op sociaal gebied zou
den kunnen worden verkregen zonder de
tegenwoordige basis der samenleving onderst
boven te keeren. Hij verklaarde zich voor
maatregelen, die de verkeerde invloeden
van monopolies zouden doen verdwijnen,
aan verspilling een eind zouden maken en
de volkswelvaart zouden verhoogen. Hij
zeide verder, dat Snowden niet zoo zejr
het kapitalisme als wel de bestaande be
schaving had aangevallen. Het was dwaas
het kapitalisme schuld te geven van ziekte,
Zwakte, armoede en gemis aan gelijkheid
van karakter en geest. De natuur was grillig
in hare verdeeling van menschelijke eigen
schappen. Al zou de arbeiderspartij het
kapitaal onteigenen, dan zou daarmede toch
de persoonlijke bekwaamheid niet zijn ont
eigend. Zoolang niet ieder in den lande, ook
de arbeiders, kon worden overtuigd van
Sir W. Joynson-Hicks, de postmeester»
generaal, heeft'een afvaardiging ontvangen
van vertegenwoordigers der Engelsche
prentbriefkaart-industrie onder aanvoering»
van Sir Adolph Tuck, welke kwam klagen,
dat de beperking van den tekst op een prent
briefkaart tot vijf woorden met laag postta-
rief hun bloeiend bedrijf geknauwd had.
Daaronder leden het algemeen tengevolge
van de werkloosheid en oe post door de ver
mindering van ontvangsten. De Fransche
regeering had een jaar geleden concessies
aan de prentbriefkaartnijverheid gedaan en
het gevolg hiervan was geweest, dat de in
komsten voor de post waren toegenomen.
De postmeester-generaal zegde overwe
ging van de grieven toe en verzekerde, dat hij
al zijn best deed om het port van een stuiver
voor brieven en van een halven stuiver voor
gewone briefkaarten te herstellen. Hij was
overtuigd, dat men tot portverlaging zon
overgaan en dat dan de prentbriefkaart»
nijverheid tot nieuwen bloei zou komen.
Hitier en zijn aanhangers hebben een
bezoek aan het Beiersche stadje ImmenstadJ
gebracht. Per spoor en per vrachtauto waren
de nationaal-socialisten ter plaatse versche
nen. Weldra kregen zij het aan den stok met
de sociaal-democratische arbeiders, van wia
een zwaar werd gewond. De nationaal-socia
listen hadden vier gewonden. De politie
en de brandweer herstelden de orde. De door
de nationaal-socialisten belegde openbare
vergaderingen werden verboden,
De Zoologischer Garten te Berlijn, die
wegens gebrek aan geld geruimen tijd geslo
ten is geweest, zal Zondag worden heropend.
De inzameling heeft zooveel opgebracht dat
de exploitatie kan worden voortgezet,
Tijdens de relletjes te Stettin zijn eenige
opgeschoten bengels de woning van den
burgemeester binnengedrongen, waar zij
meubelen vernielden en een paar ruiten in
sloegen. Er zijn tien belhamels ingerekend.
Madejski, de Poolsche gezant te Berlijn,
die met verlof in Polen vertoeft, keert waar
schijnlijk niet op zijn post terug.
De twee liberale partijen uit het Lager-
huis hebben Dinsdagavond samen een ver
gadering gehouden en daarin besloten, een
raadgevende commissie te vormen tot bevor
dering van een gemeenschappelijk optreden
in het parlement. Men beschouwt dit als
den grootsten stap, die nog gedaan is in de
richting van een hereenigmg der liberalen.
Tot de leden van bovengenoemde commissie
behooren Asquith en Lloyd George.
De prins van Wales zal op verzoek van
de Britscne regeering op 27 April een bezoek
aan Brussel brengen, om daar het Britscne
gedenkteeken te onthullen, hetwelk Enge-
land's dankbaarheid aan België verzinnebeeldt
voor de diensten die het tijdens den oorlog
bewezen heeft.
De Fransche vlieger Marnier is Maan
dag in vier uur van Parijs naar Brussel en
terug gevlogen en heeft te Brussel nog tijs
gevonden om er rustig koffie te drinken,
Bijna alle arbeiders van de fabrieken te
Bilbao hebben den arbeid neergelegd.
Over de Invaliditeitswet schrijft de Ver*
zekeringskroniek van het „Alg- Handels
blad":
„Het is niet te ontkennen, dat het groote
publiek zich meer en meer met de Invalidi
teitswet verzoent. Nu langzamerhand de re
sultaten der wet, vooral bestaande in het
uitkeeren van renten en in het verleenen vaa
geneeskundige hulp, meer voor de massa dui
delijk worden, begint men in te zien, dat het
plakken van zegels in vele gevallen reeds tot
grooten zegen heeft verstrekt. Van deze ver
anderde stemming zien de Raden van Arbeid
reed? de gevolgen in een betere wijze waarop
de wet wordt uitgevoerd."
Natuurlijk wordt onzerzijds van deze ver
anderde stemming tegenover de Invalidi
teitswet met ingenomenheid kennis geno
men.
Maar tegelijk komt weer de herinnering
boven, hoe in 1913 een ongunstige stemming
tegen de Invaliditeitswet is gemaakt.
In de „Rotterdammer" lezen we daar
over:
„Er is stemming gemaakt tegen de Inva
liditeitswet, omdatr die stemming zich zou
keeren tegen Talma, zich zou keeren tegen
de rechterzijde.
Thans blijkt de toen gemaakte stemming
te berusten op voorstellingen, die met de
werkelijkheid niet overeenkomen,-^
Men onthoude dit.
En men zij ook in het vervolg op zijn h -d#
tegen dergelijke stemmingmakerij.
Den eenen keer richt fij zich tegen Tal
ma's verzekeringswetten; straks verzoent het
publiek zich ermee, co ziet het dep grooten
zegen ervan.
Een anderen keer werd stemming gemaakt
tegen Kuyper's stakingswetten, t'egen Heems-
kerk's anfi-revolutiewet. Eenmaal ingevoerd,
blijken die wetten voor den burger, die niet
op ordeverstoring en revolutie uit is, geen
enkel bezwaar op te leveren.
Dan weer geldt het de onderwijswet, waar
tegen door ontelbare berichten en artikelen
in de bladen stemming gemaakt wordt. 01
het defensiebeleid. Of de zedelijkheidswetge
ving. Tegen Aalberse.
Hoe die stemmingmakerij gaat? Door over
drijving. Door aan onbelangrijke berichten
een inkleeding te geven, alsof zij van de
(Naar aene Engelsche vertelling.)
68
Er was op dat oogenblik geen plaats in
mijn ziel voor genadige gedachten, maar het
ontsteld gelaat mijner vrouw waarschuwde
mij het biltex verlangen in mijn boezem te
versmoren dat ik koesierde om Vaughan tot
len dood toe te vervolgen. En welk recht
Bad ik bovendien om reed* aan wraak te
denken, nu wij aken nog in zulke ondoor
dringbare nevelen waren gehuld?
Ik moet nog eenigen tiyl in Nettlewood
blijven, Mary, en mijn vertrek naar Boitow-
daïe uitstellen. Maar als gij mij liefhebt, moet
gij terugkoeren en bij moeder gaan wonen,
zoolang ik afwezig zal zijn.
Zult gij u in gevaar bevinden?
Noen.dat geloof ik ndet
Wilt gij mij dan beloven, ter liefde van
mij. voorzichtig te zijn en te zorgen, dat gij
U mijn broeder Herbert niet tol vijand maakt.
Beloof mij dat, en tevens dat gij niet lang
ifwezig zult zijn, dan zal ik den moed heb
ben mij van u te scheiden, als het noodig is.
Er bestaat dringende, onvermijdelijke
noodzakelijkheid tot handelen.
Ik had reeds heimelijk een plan vastgesteld,
maar deelde hot uit voorzichtigheid aan mijn
vrouw niet mede.
Als zij vertrokken zou zijn en ik haar in
veiligheid bij moeder wist, zpu ik de qerste
schrede doen in de nevelen, waarin de arme
Ellen verdwenen was. Zoo zou ik stap voor
stap voorwaarts treden, zonder rechts of
links af te wijken, tot ik haar geschandvlekt
of dood terug vond, om haar te beklagen of
te wreken.
Dit vaste besluit moet in mijn blikken te
lezen zijn geweest, want Mary sloeg weer de
armen om mijn hals, fluisterend:
Gij zult toch wei aan mij denken....
gij zult mij niet vergeten, Canut?
Nooit
- Ik vrees nu, zeide zij besluiteloos, dat
ik verkeerd gehandeld heb, dat ik, door den
zelfzuchligen wensch gedreven, om alle ver
wijdering tusschen ons op te heffen, te veel
bekend, en hem te zwaar beschuldigd heb-
Mijn wantrouwen vermindert, mijn vorig
vertrouwen op hem keert terug.
Ik heb immers gezegd, dat wij hen» nog
niet zullen beoordeélen, Mary.
Op dit oogenblik weerklonk de veerbel aan
den overkant der rivier, zeer luid; het scheen
dat er iemand haast had om overgezet te
worden naar Nettlewood.
Daar is hij terug, zeide Mary.
Ik schoof de blinden open en zag in de
duisternis naar buiten.
Jaiez en zijn knecht liepen met lantarens
naar het veer.
Ik opende het venster, en nop:
Wie komt er over naar Nettlewood,
Jabez?
Ik denk dat het mijnheer Vaughan is.
Verlangt gij hem te spreken?
Neennu niet
Ik schoof de blinden niet terug roof het
venster, maar ik bleef toezien. Mary vouwde
haar handen om mijn aim en hield met m\j
do wacht.
Wij zwegen beiden.
Het was een duistere nacht, en er stonden
slechts enkele sterren aan dien hemel, waar
de geheimen aller harten bekend zijn.
1 Vaughan naderde eindelijk.
I Wij zagen hem over het water in de groote
veerboot aankomen; zijn band rustte weer op
do teugels van zijn paard, zooals ik hem
vroeger nog eens had gezien.
Toen ik hem voor de eerste maal van mijn
leven omnoclte, naderde Wj mij in dezelfde
houding als nu.
Ik had toen andere verwachtingen, en mijn
leven verschilde veel van thans.
Ellen was toen nog gouvernante en thuis;
ik had Mary Zitman nog slechts eenmaal ge
zien; mijn leven was toen nog niet in een
maalstroom van romantische voorvallen ver
anderd.
Ik herinnerde mij de woorden die me
vrouw Ray toen gesproken had; zij klonken
mij woest en onheilsoeliend in de ooren. als
kwamen zij uit haar graf van het Hcnlock
sche kerkhof.
„Hij nadert ons als het noodlot!"
En hij naderde ons weer dien nacht, zon
der te welen, dat wij hem gadesloegen.
Hij was inderdaad het noodlot geweest,
dat het leven zijner zuster en van mij ver
duisterd had, en dat van Ellen zoozeer in
nevelen had gehuld, dat zij voor ons verbor
gen scheen, en ik al mijn moed moest ver
zamelen om ze te doordringen!
Ik zag in de verte in de duistere toekomst,
het strijdperk waar wij eikander zouden ont
moeten....
Lag Ellen dinar reeds verslagen neer, met
hel gelaat opwaarts naar den hemel, die zoo
ongenadig voor haar was geweest?
ZESDE DEEL
I.
Toen Mary naar Borrowdale was terug
gekeerd, aanvaardde ik de teak, waaraan ik
reeds een maand geleden begonnen zou heb
ben, als haar ziekte niet tusschenbeidc was
gekomen.
Ik zocht een leiddraad; mislukte heJ mij
dien te vinden, dan kon ik den volgenden
dag naar huis terugkeeren; maar gelukte het
mij, dan zou ik wellicht verscheidene mijlen
ver moeien reizen.
Mary nam een brief van mij voor mijnheer
Sanderson mee, waarin ik mijn toekomstige
plannen mededeelde, en zijn toegevendheid
als deelgenoot en vriend inriep, indien ik de
zaken eenigen tijd moest verzuimen.
Ik bekende hem oprecht, dat ik volstrekt
ongeschikt tot werken was, en dat ik veiv
teerde van koortsachtig verlangen om mijn
zuster op te sporen, die zoo geheimzinnig
verdwenen was.
Ik ontving al spoedig een hartelijk ant
woord» vol vriendelijke en vaderlijke raad
gevingen, om mij toch niet le ver te laten
vervoeren, benevens den harlelijken wensch.
dat God mijn taak zegenen mocht Kortom,
het was een brief zooals ik dien van hem
verwachtte.
Uit zijn schrijven Week mij, dat hij het
voor mijn doel hield Ellen voor meerderen
misslag te bewaren, haar zusterlijke liefde op
de proef te stellen, en haar te bewegen den
onwaardige die haar verleid had te verlaten.
Ik had gelukkig een good voorwendsel voor
mijn langer verblijf te Nettlewood: de ver
bouwingen aan de bibliotheek zouden voort
gezet worden; de rijke erfgename verlangde
dat de wenschen van haar moeder stipt wer
den nagekomen.
Ik ontmoette die erfgename zelden; tij ging
mij eenige malen in zwanen rouw gehuld
voorbij, en scheen elk gesprek tusschen ons
te willen vermijden; als een ontmoeting on
vermijdelijk was, sprak zij alleen over zaken,
en brak ons onderhoud zoo spoedig mogelijk
af.
Zij had met haar nieuwe waardigheid een
zekere ingetogenheid aangenomen, die ver
stijvend, bijna texugstootend op mij werkte;
zjj was nu de meesteres en ik haar onder
daan, dien zij met koude beleefdheid behan
delde.
Het verleden was vergeten en zjj scheen
niet geneigd als vriendin met mij om te gaan;
waarschijnlijk hinderde het haar, dat er bij
het beschrijven der nalatenschap na deu
dood van haar moeder, zaken waren uitgeko
men, waarvoor zij zich schaamde voor mij,
die zoo goed met haar treurig en vreemd
soortig verleden bekend was.
Om deze of andere oorzaken, welker op
lossing mij weinig bekommerde, hield Letty
Ray zich op een afstand van mij.
Ik stoorde mij echter niet aan deze hou
ding; zij wekte mijn nieuwsgierigheid hoega-
naam 1 niet op.
Slechts een enkele gedachte hield mij zoo
danig bezig, dat alle andere er door op den
achtergrond werden gedrongen.
Den eersten avond dat ik alleen te Nettle
wood was, beraamde ik wat mij te doen
stond.
Ik poogde mij het verleden duidelijk te
herinneren, en de feiten te rangschikken die
vóór de vlucht van .mijn zuster hadden plaats
gehad, tot zij, door nevelen omhuld, aan ons
oog was ontrukt.
Ik bad mijn zuster het laatst gezien den
avond van den 20 Juli; zij was toen zeer ge
jaagd en blijkbaar verontrust over de bofle»
