Van Wet en Wetgeving
BUITENLAND
De vloek van het geld
Derde Blad
24 Maart 1923
Db technische herziening der
De Petit Parisien over de resultaten der Roerbezetting. Engeland en
de onderhandelingen tusschen Frankrijk en Duitschland.
Onder de Telegrammen: De dader van den aanslag op Smeets gearres
teerd. Rumoer in de Fransche Kamer; Poincaré maakt een communist
*-oor schurk uit. De Banque industrielle de Chine; Berthelot in staat van
beschuldiging.
LEOLA'S ERFENIS
W?"£iur„o£0fi1"LdCÏÏ Ïocm" 1170 ambachtslieden 648 klem. mdnsme-
verminking van Duitschland noch eenige en ingeschreven.
GEM. BUITENL. BERIGHTEN.
UIT DE PERS.
(MgXTNIEUWS.
FEUILLETON
(Naar eene Engeische vertelling.)
LAGER ONDERWIJSWET.
Eene nabetrachting.
II.
BOUWBESLUIT. VERVOLGONDER
WIJS. HET AANTAL ONDERWIJ
ZERS.
Niets is terecht gekomen van de door den
minister voorgestelde nieuwe redactie van
art. 6 der Lager-Onderwijswet. Krachtens
dit artikel is het Bouwbesluit uitgevaardigd,
dat in het belang der gezondheid en van het
onderwijs, dat eischen stelt,waaraan de scho
len moeten voldoen.
Nu wilde de minister art. 6 aldus redigee-
ren, dat bij een uit te vaardigen nieuw bouw
besluit niet alleen eischen zouden worden ge
steld in het belang van het onderwijs en der
gezondheid, doch dat dit Bouwbesluit
ook zoude waken tegen uitgaven, die niet
strikt-noodzakelijk zijn.
M.a.w. de Minister wilde door deze wets-
wijrring de gemeentebesturen dwingen, om
ten behoeve van schoolbouw geen andere
dan strikt-noodzakelijke uitgaven te votee-
ren. De Kamer wilde daar echter niet aan,
sputterde tegen en de Minister nam de
voorgenomen wijziging terug.
Toch schijnt er een nieuw Bouwbesluit
op til,- dat volgens Minister de Visser eene
„mengeling van normale en minimale
eischen" zal bevatten.
In onze vorige beschouwing stipten wij
terloops aan, dat het vervolgonderwijs voor
bestemd is te verdwijnen. En zooals deze ma
terie tengevolge der technische herziening
thans in de Lager-Onderwijswet is geregeld,
kunnen wij ons den toestand niet anders in
denken.
Stond er vroeger in de Wet, dat de ge
meenten verplicht waren openbaar vervolg
onderwijs te doen geven, zoodra zich ten min
ste 6 leerlingen daartoe hadden aangemeld,
thans zegt de wet dat openbaar vervolgon
derwijs van gemeentewege kan gegeven wor
den. De verplichting is dus omgezet in eene
bevoegdheid. Eene bevoegdheid, waarvan
wel zeer weinig gebruik zal worden gemaakt,
omdat het Rijk voortaan niet meer als tot
dusverre de bezoldiging van het perso
neel, belast met het geven van vervolgonder
wijs, voor zijne rekening neemt.
Deze onthalzing van het openbaar ver
volgonderwijs motiveerde de Minister hier
mede, dat het nut van het vervolgonderwijs
niet geëvenredigd is aan de kosten daarvan
en dat het vervolgonderwijs niet meer in een
behoefte voorziet, zooals voorheen het her-
halingsonderwijs. Ook vond de Minister het
ver volgonderwijs minder noodig met het oog
op het zevende leerjaar. Dit argument maakt
wel eenigszins een eigenaardigen indruk, als
men bedeikt, dat het 7e leerjaar in theorie
wel bestaat, doch in de praktijk tengevolge
van maatregelen door den Minister zelf ge
nomen althans voorloopig in de over-
groote meerderheid der scholen wel niet zal
worden ingevoerd.
Bij de mondelinge behandeling van het be
sproken wetsontwerp wees de minister op
de vele misbruiken, die ten aanzien van het
vervolgonderwijs bestaan. Meermalen ge-
oeurde het, dat onderwijzers tuk op de f 2
lesgeld per uur een zestal kinderen bij el
kander wierven, om zoodoende een extraatje
te verdienen. Soms waren in dit zestal nog
wel de eigen kinderen van den onderwijzer
inbegrepen. Maar waren deze misbruiken
niet voor het overgroote deel te keeren ge
weest, door het aantal kinderen, benoodigd
voor een vervolgcursus, beduidend hoo-
ger dan zes te stellen
Intusschen de Kamer is den Minister ge
volgd en het openbaar vervolgonderwijs is
behoudens de straks te noemen overgangs
bepaling zoo goed als van de baan. Maar
hoe staat het nu met het bijzonder vervolg
onderwijs
Het doet wel eenigszins vreemd aan,
vooral als men kennis neemt van bovenstaan
de argumenten van den Minister, doch de
cisch van steun fit de gemeentekas voor het
bijz. vervolgonderwijs is in de wet onverzwakt
gehandhaafd. Die eisch beperkt zich niet tot
de gemeenten, die openbaar vervolgonder
wijs doen geven, neen, al geeft de gemeente
geen openbaar vervolgonderwijs, omdat zij
met den Minister van oordeel is, dat het nut
daarvan niet geëvenredigd is aan de kosten,
dan heeft zij toch de uitgaven van het bijzon
der vervolgonderwijs te restitueeren. En die
kosten zijn voor de gemeenten veel en veel
grooter dan voorheen, want waar het Rijk
Zich voortaan aan de bezoldiging van het per
soneel, belast met het geven van vervolg
onderwijs onttrekt, zal die bezoldiging voor
taan ook ten laste der gemeente komen. Het
is haast ondenkbaar, dat een en ander de be
doeling is van den wetgever het argument
dat het nut van het vervolgonderwijs niet
geëvenredigd is aan de kosten moet toch even
zeer voor de gemeenten gelden als voor het
Rijk maar wij kunnen de wet niet an
ders lezen.
Er is ten deze echter eene overgangsbepa
ling, waarop de aandacht dient gevestigd te
worden.
De bedoelde overgangsbepaling zegt, dat
het salaris van het personeel belast met het
geven van vervolgonderwijs, zoowel voor
openbare als bijzondere scholen voor de laat
ste maal wordt toegekend voor cusrussen,
die vóór 20 December 1922 zijn aangevangen.
Een cursus bij het vervolgonderwijs duurt
in den regel twee, soms drie jaren. Voor een
driejarigen cursus, aangevangen in het najaar
van 1922 heeft men dus tot de cursus is af-
geloopen, dat is tot 1925 recht op Rij k's ver
goeding. Zoo'n cursus mag o.i. zelfs niet vóór
den zomer van 1924 worden beëindigd. Want
de wet zegt nadrukkelijk, dat vervolgonder
wijs gedurende ten minste twee achtereen
volgende leerjaren moet? worden gegeven.
Een eenmaal aangevangen en gesubsidieerd^
cursus moet dus^ minstens twee jaren duren.
Ofschoon de Wet ten deze duidelijk is en.
daarop bij de mondelinge behandeling in de
Tweede Kamer door de heeren baron Van
Wijnbergen en Ketelaar uitdrukkelijk de
aandacht is gevestigd, schijnt toch op het De
partement van Onderwijs de meening te be
staan, dat de Rij ksvergoeding slechts zoude
moge worden toegekend over het loopend
cursusjaar, dus tot den zomer van 1923.
Om alle moeilijkheden te voorkomen, wa
re het daarom wel wenschelijk, dat de Mi
nister, b.v. door eene circulaire aan belang
hebbenden, zijn standpunt eens duidelijk
aangaf.
De grootste wijziging, die de technische
lcmano tc treffen. Zijn revolver had hij kor
ten tijd voor het drama van een bioscoop
directeur geleend. Zelfs had hij 25 patronen
gekocht. 40 getuigen zijn in dit proces ge
dagvaard. Met hun verhoor is gisteren een be
gin gemaakt. De eerste getuige is de moeder
van den beklaagde. Haar zoon, zegt zij, is
steeds een snoever en een aansteller geweest,
maar dit is nu eenmaal het karakter van de
bevolking uit de Palts, waar beklaagde ge
boren is. Haar zoon acht zij in geen geval in
tot het plegen van een misdaad. Hij
DE FRANSCHE ACTIE IN WEST-
DUITSCHLAND.
Engeland cn de Roeractie.
In een beschouwing over den toestand in
het Roergebied zegt de Times weinig hou
vast te vinden voor de veelbesproken ge
ruchten omtrent vredespogingen. Voor zoo
herziening der Lager-Onderwijswet bracht, jvei wl' z^en> ze8f bet blad, is de Fransche
was althans zeer zeker voor zoover die
herziening als bezuinigingsmaatregel was be
doeld de beperking van het aantal onder
wijzers. Voorheen werd het hoofd bijgestaan
door tenminste 1 onderwijzer, zoodra het
aantal leedingen 26, door tenminste 2 onder
wijzers, zdbdra het 61, door tenminste 3 on
derwijzers, zoodra het 91 bedroeg, terwijl
voor elk 45-tal leerlingen boven de 90 één
onderwijzer meer vereischt werd. Thans
eischt de Wet boven en behalve het hoofd
der school bij 33 leerlingen 1, bij 73 leerlin
gen 2, bij 117 leerlingen 3, bij 161 leerlingen
4, bij 211 leerlingen 5 en bij 261 leerlingen 6
onderwijzers. Voorts wordt voor elk 55-tal
leerlingen boven de 260 één onderwijzer meer
vereischt. Ook het aantal onderwijzers bij het
uitgebreid lager onderwijs is bij de technische
herziening beperkt.
Een en ander brengt een vrij ingrijpende
bezuiniging, maarhet eigenaardige van
het geval is, dat onder de overgangsbepalin
gen een maatregel is opgenomen, die elke be
zuiniging van beteekenis uitschakelt.
Volgens de bedoelde overgangsbepaling
wordt indien gedurende 1923 tot en met 1925
het aantal onderwijzers grooter is, dan thans
door de wet wordt geëischt, de Rijksvergoe
ding dienovereenkomstig berekend, doch
voor geen grooter aantal onderwijzers dan op
31 December 1922 dus vóór de technische
herziening voor Rijksvergoeding in aan
merking kwam.
Nu waren er een aantal scholen, waar net
aantal onderwijzers, dat de Lager Onderwijs
wet 1920 vóór hare herziening eischte, nog
niet compleet was. Krachtens de overgangs
bepalingen dier wet was het geoorloofd, daar
mede te wachten tot 1 Januari 1926.
Voorzoover deze scholen betreft had de
bezuiniging, die de technische herziening der
Lager-Onderwijswet bedoelde te brengen in
derdaad e'fect. Maar op zeer vele andere
scholen was het personeel op volle sterkte
en krachtens de bovenaangehaalde overgangs
bepaling zullen de scholen het personeel op
volle sterkte mogen houden tot ze met het
jaar 1925. Dat de hierbedoelde overgangs
bepaling de bezuinigingsdroomen voor
een goed deel vernietigde schijnt zoowel
aan de aandacht van den minister als van
de Kamer te zijn ontsnapt, ofschoon eerlijk
heidshalve moet worden erkend, dat door
den heer Rutgers hierop is gewezen. Nauwe
lijks echter was de wet aangenomen of de
minister kreeg den beganen flater in de gaten,
en kondigde eene onderwijs-novelle eene
nieuwe wijziging der onderwijswet aan,
waarbij het gemaakte abuis zoude worden
hersteld. De aangekondigde novelle is er
thans. Zij vult de even besproken overgangs
bepaling aan in dien zin, dat voor scholen,
waarop de overgangsbepaling van toepassing
is, geen Rijksvergoeding wordt verleend voor
onderwijzers, aan zulk een school benoemd
ter aanvulling van vacatures in het personeel
boven het thans door de wet geëischte mini
mum.
Waren dus aan een school op 31 Dec. j.l.
meer onderwijzers verbonden, dan het mini
mum, dat de wet thans eischt, dan vergoedt
ook tot 1 Januari 1926 het Rijk de salarissen
van die meerdere onderwijzers, voor zoover
hun aantal niet grooter is, dan de wet voor
heen eischte. Eene vacature mag dan echter
niet worden aangevuld, zoolang het aantal
onderwijzers grooter is dan het minimum,
dat thans in de wet is vastgelegd.
Maar stel dat het aantal kinderen aan een
school nu eens vermindert. Die mogelijkheid
is lang niet uitgesloten, vooral tegenwoordig
niet, nu allerwegen bijzondere scholen wor
den opgericht en splitsing van scholen derhalve
aan de orde van den dag is. Dan blijven derge
lijke gesplitste scholen althans volgens de
onderwijsnovelle van den minister aan
spraak houden op Rij ksvergoeding voor het
aantal onderwijzers, dat op 31 December 1922
aan de school verbonden was, met enkel deze
restrictie, dat een vacature, die ontstaat, niet
mag worden aangevuld. Maar niemand kan
de schoolbesturen dwingen om een vacature
te doen ontstaan, m. a. w. niemand kan het
schoolbestuur verplichten om een overcom-
pleten onderwijzer te ontslaan. En zoo zal
het, ondanks de novelle van den minister
kunnen gebeuren, dat aan een gesplitste
school als bovenbedoeld meerdere overcom
plete onderwijzers verbonden zijn, wier
salarissen door het Rijk moeten worden
vergoed.
De Minister mag daarom het betreffende
artikel van zijn novelle nog wel eens nalezen,
anders zoude hij later misschien met een
novelle op zijn novelle moeten komen 1
staat
was bovendien gelukkig getrouwd. De zuster
vijf milliard vijf jaar later en de derde van van beklaagde verzekert, dat haar broeder
vijf milliard weer na vijf jaar. uit liefde in het huwelijk was getreden. De
De voorwaarden, die de rijksregeering aan vader van het slachtoffer zegt steeds alles te
dit voorstel verbond waren handelsvrijheid hebben geloofd wat zijn schoonzoon hem
voor Duitschland op voet van gelijkheid, ont- vertelde. Ook dat hij tot'dr. was gepromoveerd
ruiming van Dusseldorf, Duisburg en Ruhr- Beklaagde had dit bericht zelf in de Marien-
ort en geleidelijke ontruiming van het Rijn
land.
burger Zeitung geplaatst.
scheidene andere misdrijven. Er zijn nog
twee verdachten van medeplichtigheid aan
den aanslag aangehouden.
regeering vastbesloten, het beste wat het
wil, op haar standpunt te blijven staan, wat
betreft de veiligheid en de schadeloosstelling.
De aangewezen weg, zegt de Times, zou
zijn beide partijen te polsen aangaande het
vraagstuk der schadevergoeding, en er zou
reeds eenige vooruitgang zijn te consta-
teeren, als Duitschland slechts wilde zeggen
wat het, naar eigen meening, in staat zou
zijn- te betalen en als Frankrijk wilde zeggen,
wat het als minimum verlangt. Wat de vei
ligheid betreft, is het vanzelfsprekend, dat
de oplossing langs internationalen weg moet
worden gevonden. Een waarborg voor de
veiligheid van Frankrijk is een noodzakelijke
voorwaarde voor den vrede in Europ*. Die
waarborg moet feitelijk zijn en den vrede
bevorderen en moet derhalve niet alleen
door Engeland of door Duitschland alleen
worden gegeven, maar door een lichaam,
dat den algemeenen wil van Europa verte
genwoordigt.
Hetgeen daar het dichtste bijkomt, is de
Volkenbond. Wel is deze in zijn tegenwoor-
digen vorm niet volmaakt en de taak om
zulk een waarborg te verstrekken, zou de
onontwikkelde krachten dezer organisatie
te boven gaan, maar juist de noodzakelijk
heid, dat de veiligheid V3n Frankrijk wordt
gewaarborgd en daarmede den vrede van industrie niet stil komt te staan en de ar
Europa, zou wellicht een uitstekende gele-
Toen getuige telegrafisch naar Mariën-
DE AANSLAG OP SMEETS. burg werd ontboden zeide beklaagde hem
„De communisten hebben je dochter ge-
De omvangrijke nasporingen der Keulsche dood". Getuige verzekert dat hij de houding
politie hebben uitgemaakt dat de dader van van zijn schoonzoon zeer verdacht vond,
den aanslag op Smeets, die den schuilnaam vooral omdat deze de belooning die op de
Kalbers had aangenomen, Karl Deutzmann arrestatie der daders ft-as uitgeloofd zelf van
heet. De verdachte is op 2 April 1895 te 10.000 op 25.000 mark had verhoogd, hoe-
Ohligs geboren hij woonde in 1920 enkele wel hij over geen geldmiddelen beschikte,
maanden te Keulen en verhuisde toen naar Beklaagde antwoordt dat hij met zijn vrouw
Neuenahr. In 1921 is hij uit de gevangenis steeds op goeden voet heeft geleefd. Haar be
te Wiesdorf, waar hij straf onderging, ont- trekkingen tot haar eigen ouders waren daa-
snapt. Hij wordt ook gezocht wegens ver- rentegen minder goed.
De „ontspanning" in het
Roergebied.
Vrij bewerkt naar den prachtigen roman van
den bekenden Engelschen auteur GAR VICE
Circa 370 bladz. druks, in handig formaat
Prijs f 1.50, franco per pos! 1.60.
Verkrijgbaar bij den boekhandel en bij de
N.V. DRUKKERIJ „DE SPAARNESTAD,"
Nassaulaan 49, Haarlem.
genheid zijn om den Volkenbond te verster
ken en zijn ontwikkeling te bevorderen en
hem te maken tot wat hij moet zijn een
krachtig internationaal orgaan.
De Daily News wijst er op, dat Duitsch -
land, voorzoover in officieele kringen bekend
is, geen enkel voorstel heeft gedaan en ge
looft dat het beter zou zijn voor Duitschland
zelf, als het thans daartoe overging. De,
Duitsche regeering schijnt echter te vreezen
dat zulk een stap als een bewijs van zwakheid
zou worden uitgelegd.
Uit het bezette gebied
Door aanplakking is te Emmerik bekend
gemaakt dat de Franschen in het bezette ge
deelte der stad den staat van beleg hebben
afgekondigd en dat zich aldaar geen politie
agent noch douanebeambte mag ophouden.
Het toeval wil dat juist in dat gedeelte der
stad het stadhuis, het politiebureau en alle
douanekantoren Éggen.
De mijnwerkersbonden in Westfalen zeg
gen in een gemeenschappelijk manifest, dat
zij den strijd voor recht en vrijheid vastbe
raden zullen voortzetten. Frankrijk zal ook
voortaan geen steenkool en cokes krijgen
zijn pogingen om uit de voorraden van da
mijnen te putten, zullen een fiasco blijken.
Sedert Donderdag laten de Fransche posten
aan het Rijn-Herne-kanaal de kolentreinen
naar Nederland niet meer door.
Voor den krijgsraad te Hattingen heeft de
horlogemaker D. Bloem uit Bochum terecht
gestaan, omdat hij had geweigerd aan een
Franschman iets te verkoopen. Hij beriep zich
daarbij op het boycot-besluit van den Koop-
mansbond, waarvan hij lid was.
De verdediger van den, uit Nederland
afkomstigen beklaagde verklaarde dat het
Nederlandsche gezantschap te Berlijn van
het voorval is verwittigd en 'vermoedelijk
zal trachten de zaak langs diplomatie ken weg
uit de wereld te helpen.
De krijgsraad weigerde echter de zaak op te
schorten en wees ook het betoog van den ver
dediger, dat de Fransche verordeningen in
het B. G. niet gelden voor onderdanen van
neutrale staten, van de hand.
De bekl. is ten slotte tot 100.000 mark boete
veroordeeld.
De krijgsraad te Kastrop heeft een onder
wijzer tot een millioen mark boete veroor
deeld omdat hij kinderen had gestraft, die
zich uit de Fransche keuken eten hadden la
ten geven.
De plaatsvervangende burgemeester van
Duisburg, regeéringsraad dr. Maiweg, is
door den Belgischen krijgsraad te Duis
burg tot 6 maanden gev.straf veroordeeld om
dat hij had geweigerd bevelen van de bezet
tingsoverheid op te volgen. Dr. M. is op
staanden voet in hechtenis genomen.
Volgens de „Vossische Ztg." heeft de
kas van het in- en uitvoerbureau te Ems ten
gevolge van den boycot der Duitsche firma's
in het B. G. zoozeer met geldgebrek te kam
pen dat de ambtenaren hun salarissen over
Februari nog niet hebben gekregen.
De St. Peterburgsche Prawda bevat de
volgende statistische gegevens over den han
del en de ambachten in deze stad
Er zijn 11661 verkoopplaatsen, waarvan
ongeveer de helft in de open lucht. Het aan
tal winkels bedraagt 5633, waarvan 150 aan
In een stukje over de „ontspanning" in vereenigingen en 148 aan den staat behooren
het Rijngebied en aan de Roer en de ver- dus het overgroote deel (5335) in particu-
betering van de houding der Pruisische üere handen ts.vDe meeste winkels verkoopen
ambtenaren tegenover de bezettende macht levensmiddelen (567 bakkerijen, 438 restau-
schrijft de officieuze Petit Parisien o.m. In rants en koffiehuizen, 153 bierhuizen 56
Frankrijk en in België hebben wij niets te wijnhuizen). 356 winkels en 510 markthan-
doen dan, zonder ongeduld en zonder zenuw- dzl? verkoopen geweven goederen en galan-
achtigheid, het einde van dit doel af te wach- terièen, kleederen worden door 16 winkels
ten, onderwijl zooveel als wij kunnen cokes f" 311 markthandels verkochtweeldearuke-
verzamelend aan de Roer, opdat onze len vindt men in 63 winkels en papierwinkels
en de ar- -')« er 93.
beiders niet werkloos worden. Wij zullen Ook de ambachten zijn ophieuw inge-
weten te wachten zoo lanc het moet totdat schreven, waarbij vastgesteld is geworden,
Rprliin Whmriiii-', vorti-si-llen doet. dat het handwerk sterk achteruit gaat. Er zijn
an!?J*atie' mpt al He Petersburgsche Nowosti bevat een
U ez Z1ln 'wee ding bericht over twee naaisters, die op 9 Maart
kracht willen en die wegens het verspreiden van onware geruch-
V ,za' moeten toestaan z ten VQOr de recilt|;,ank m0esten verschijnen.
schade, die het te Versailles °P_zicdlpd;|bg?d in een brief aan haar moeder in Letland ge-
men heeft te vergoeden en on- schreven, dat te St.Petersburg honger heersch-
aan den kant van den Rijn. Zou Dutsch d den
i j - - - - - „i..n.ciun te m en aar men op een mai
land beginnen zich daarvan rekenschap te gebfaden menschenvleeSch voorgezet had.
§even Zij zou dit van haar medebeschuldigde Rit
UIT IERLAND. mann vernomen hebben.
tme- Het Noorsche Lagting heeft gisteravond
Bij een razzia, die de Vrijstaats het wetsontwerp tot afschaffing van het in-
pen pas te Duolin gehouden hebben in net f ia
hoofdkwartier van het publiciteitsdeparte-
voerverbod van wijn met meer dan 14 pet.
- 11 i^nnen alcoholgehalte aangenomen
ment der rebellen, zijn een aantal mannen Daaf het 0delstJng reeds te voren het ont-
en vrouwen gevangen en veel wapens en w edgekeurd) is het thans wet ge
munitie in beslag genomen. worden.
Onder de in hechtenis genomenen be
vond zich een man, die op het oog een b.rnde staatscommissje in zweden -eft
grijsaard met een langen baard was en ge- ecn voorstel ter bestrijding van de werklaos-
!eid werd door een hondje, dat hij aan een heid ontworpen) hetwelk vermoedelijk Spoe-
touw vasthield. Op het oogenblsk dat een digdoordenRijksdag zal worden aangenomen,
speurder op hem af kwam, liet -hij ccmter nei Daardoor ZQU een kabinetscrisis worden afge-
hondje en een stok, dien hij in zijn hand meiu, wgnd ^ngezien de regeering van de oplossing
los en vloog den politie-beambte aan, om vau dJt vraagstuk een kabinetskwestie had
hem te ontwapenen. Deze kreeg echter nuip „emaa].t
en de zoogenaamde blinde werd overwel-
j.i xt I., .rilo^npt
Het Duitsche Januari-
voorstel.
De Amerikaansche journalist Von Wie-
gand, die te Berlijn de Hearstbladen verte
genwoordigt, meldt over het Duitsche scha-
devergoedingsvoorstel, dat staatssecretaris
Bergmann begin Januari naar Parijs had mee
gekregen om het aan de Ententeconferen-
tie voor te leggen Het strekte tot betaling hoofdredacteur van de Marienburgcr Zeitung
A *11' 1 J -1. f /leid niA in />L /-v 4,4 n 8,11 T t t/-V/-V."
digd. Nadat men zijn bril en zijn valschen
baard verwijderd had, kreeg men een jonge
man met een gladgeschoren gezicht te zien,
in wiens kleeren allerlei republikeinsche gc-
sichriften verborgen waren.
De gewezen politieke vertegenwoordi
ger in Zweden Kerz)enzef heeft in een gesprek
met een medewerker van het Russisch Tele-
graaf-Agentschap verklaard, dat de Deensch-
Russische onderhandelingen indertijd werden
afgebroken tengevolge van de intrigues der
Tsaren-diplomaten en de persoonlijke in
menging van de gewezen keizerin Maria
Federowna bij het Deensche hof. tiet door
Rusland toegepaste economische boycot van
Denemarken heeft echter de Denen meer
handelbaar gemaakt en het resultaat is, dat
thans spoedig de onderteekening van een ver
drag, gegrond op den reeds vroeger ont
worpen grondslag, kan worden tegemoet ge
zien.
In Zweden leeft het boycot tengevolge van
de niet-ratificatie van het Russisch-Zweed-
sche verdrag eenzelfde uitwerking gehad.
Kerzjenzef acht thans een nauwere samen
werking tusschen Rusland en de Scandina
vische landen mogelijk.
In een voltallige zitting van den Mos-
kouschen sowjet heeft Rykof eenige mede-
deelingen gedaan omtrent den gezondheids
toestand van Lenin. „De gezondheidstoestand
van Wladimir lijitsj, verklaarde hij, is aan
merkelijk slechter geworden. Een consult met
buitenlandsche medische autoriteiten heeft
evenwel uitgemaakt, dat er geen oogenblik-
kelijk gevaar bestaat en dat herstel mogelijk
is. Het is den patiënt verboden iemand te zien,
behalve de leden van zijn gezin."
De instorting van Lenin, verklaarde
Rykof verder, is een groote slag voor de
zaak der proletarische revolutie, maar in het
sowjet-systeem en den arbeid der communis
tische partij, welke onder zijn geniale leiding
zijn uitgegroeid, bezit het Russische volk en
de internationale arbeidersbeweging een or
ganisme, dat een langen strijd kan voeren.
De Westminster Gazette gelooft, dat
een groote meerderheid van goede liberalen in
Engeland nu langzamerhand genoeg hebben
van de pogingen tot hereeniging van de
twee liberale partijen. Men kan de zAak niet
dwingen. Wat men niet over het hoofd mag
zien, is dat er in de kiesdistricten zeer wei
nig nationale liberalen (volgelingen van
Lloyd George) zijn, die niet reeds een keus
gedaan hebben tusschen het overloopen naar
de Tories en het andermaal stemmen voor
gezonden liberale beginselen. Het moge
hard lijken, maar het is noodig te zeggen, dat
het meerendeel van de nationale liberalen
in het tegenwoordige parlement vermoedelijk
niet meer als zoodanig gekozen zullen wor
den.
De staking van 17000 mijnwerkers
in Glamorganshire is hiermee geëindigd dat
alle nog niet tot de vakvereeniging behooren-
de arbeiders zich aangesloten hebben bij den
mijnwerkersbond in Zuid-Wales en gisteren
het werk is hervat.
Stanley Baldwin, de Kanselier van de
Schatkist, heeft in het Lagerhuis meegedeeld
dat hij voornemens is op Maandag 16 April
zijn begrooting in te dienen.
Bij een proces dat te Londen gediend
heeft en waarvan de bijzonderheden voor den
lezer van geen belang zijn (het liep over de al
of niet deugdelijkheid van smeerolie) bleek
dat er te Londen een levendige handel in
doode honden en katten gedreven wordt,
waarvan er elke week tien ton tot kippenvoer,
hondenkaak en dergelijk voedsel verwerkt
worden.
Het Amerikaansch consulaat te Smyrna
is door brand vernield.
Uit Warschau wordt gemeld, dat lord
Cavan, chef van den Britschen generalen
staf, in Mei te Warschau komt om het bezoek
te beantwoorden, dat Sekorski, de vroegere
chef van den Poolschen staf thans minister
president, het orig jaar te Londen gebracht
heeft.
De voorjaars-jaarbeufs in Leipzig is blij-
kens officieele gegevens door 166,000 handels
lieden bezocht. Daaronder waren 32,500 uit
het buitenland.
zal afleggen. Aan de grens zal net oponthoué
kort zijn,want de groote bagage worat bij aan
komst, de kleine bagage onderweg nageziet
OVERHEIDSPERSONEEL.
Onder dit opschrift lezen we in „De Tijd"
„Wat wij gisteren konden mededeelen ui<
een te Utrecht gehouden vergadering van der
Bond van Overheidspersoneel „St. Paulus*
schijnt alles behalve een incident op zich zelf
Niet enkel te Utrecht wordt door R. K. Over
heidspersoneel actie gevoerd voor het ver
kiezen van personen uit deze groep, maar ooi
te 's-Gravenhage en te Rotterdam tracht men
het dien kant uit te sturen.
De „Residentiebode" citeert een artikel
uit het orgaan „St. Paulus", waarin men
leest
„Arbeiders, wordt lid van de Katholieki
Kiesvereeniging, zorgt dat gij daar door uv.
stemmenaantal zooveel mogelijk democratec
naar den Raad brengt. Eerst dan kunt ge eer
eind maken aan den aanval op uw levenspeil,
op het brood van uw gezin.
Laat 'u niet wijsmaken, dat broederlijk»
liefde de eenige drijfveer is bij het bezetten
van de zetels in openbare lichamen integen
deel, groepsbelang is een zeer gewichtig!
factor."
En als een lokaas spiegelt 't den Roomscher
arbeiders voor, dat, wanneer ze zijn advie;
volgen, ze bevrijd blijven van beperking van
werkloozenzorg, woningbouw en stadsver
fraaiing, heffing pensioenpremie, verlenging
arbeidsduur, aantasting rechtspositie, enz. enz
Tegelijkertijd bevat „De Maasbode" een
waarschuwing tegen een openlijk aangekon
digd voornemen van katholiek gemeente-
personeel, om in de Katholieke Kiesvereeni*
ging zijn slag te slaan bij het stellen van can*
didaten voor den gemeenteraad van Rotter
dam.
Beide katholieke bladen laten in het mid
den, of hier gehandeld wordt al of niet tegen
den wil der Nederlandsche bisschoppen. Maa»
zij maken de kiezers erop attent, dat, wan
neer zij niet oppassen, op die manier het ge
meentepersoneel de lakens zal gaan uitdeeien.
De actie van den heer Guit te Utrecht tegen
het invoeren van de 48-urige werkweek bi;
de gemeente, is blijkbaar een onderdeel van
een algemeene beweging."
van 30 milliard goudmark, te vinden uit drie
internationale leeningen, welke een buiten-
landsch bankconsortium zou overnemen on
der waarborgen van de Duitsche nijverheid
en de groote Duitsche banken. De eerste lee
ning zou 20 milliard bedragen en onmidde
llijk worden uitgeschreven, ten einde Frank
rijk aan contanten te helpen, de tweede van
Te Dresden hebben communisten voor
i 't gebouw van den Landdag relletjes gemaakt.
Men meldt uit Berlijn, dat Reiss, de Hun pogingen om het gebouw binnen te
dringen zijn door de politie verijdeld.
Mag men een bericht uit de Matin ge-
looven, dan hebben eind Februari Fransche
en Belgische spoorweg-autoriteiten in een
bespreking aan het Fransche ministerie van
openbare werken overwogen in het verkeer
tusschen Brussel en Parijs een trein in te
leggen, die den afstand tusschen de beide
steden in drie uur vijf en-dertig minuten
die zich wegens moord op zijn vrouw voor de
gezworenen van Elbing te verantwoorden
heeft, gisteren gedurende zes uur verhoord is.
Hij verdedigde zich zeer handig en vertelde
uitvoerig hoe zijn vrouw bij het openen van
het venster door onbekenden is gedood. Hij
zelf zou onmiddellijk een paar schoten op de
moordenaars gelost hebben, zonder echter
AMSTERDAM, 23 Maart. Aardappelen. Be
richt van Jac. Knoop. Zeeuwsche Bonte 2
2.25, id Blamve f 1.56—1.70. idem Ei*
genheimers 1.10—1.50. idem Blauwe Ei
genheimers 1.201.30, 1-riesche Borger
1.50, Anna Paulowna Zandaardappelei
V 2.40, Hillegommer Zandaardappelen 2—
2.50 Haarlemmermeer Eigenheimers f 0.8a,
idem De Wets 1—1.10 per H.L.
ALKMAAR. 23 Maart. Kaas. Ter mark-
waren 56 stapels, wegende 40415 Kg. Fa*
briekskaas, kleine 66, commissie 65
boerenkaas kleine 65, commissie f l
Handel goed.
LEEUWARDEN, 23 Maart. Boter. Aan
voer 19-3 en 96-6 v. Fabrieks- f 1.59—2.23
noteering v. commissie j 2.75 per Kg. Kaa»
Sleutelkaas f 0.81-110, Nagelkaas O.o,
-0.79, Goudsche f 0.57-1.21. Edammet
o.681.34. Aanvoer 30.484 Kg.
LEEUWARDEN. 23 Maart. Vee. Aan
gevoerd 72 stieren 180480; possen;
vette koeien 200450, per f
1.15; 1880 melk- en kalfkoe;en 17o—480:_/-
velte kalveren 35-00; 296 pinken -o-
200; 885 nuchtere kalveren 8—1/;
vette schapen f 03-60; 104 weide scha pen
f 15—30; 452 veile varkens 80—18.», per
K.G. f 086—0.94 85 magere varkens So—
80; 176 veile biggen 35—65; 117 kleine
biggen 16—28: 36 paarden; 48 bokken.
Melk- en kalfvee met meer vraag, maar
handel kalm door ruimen aanvoer; vette
koeien langzaam prijshoudend; stieren iels
lager- vette kalveren en zware nuchtere duur
der: varkens met vlotten handel, zouters
8488 c. Londensche 00—94 c.: wolree duur.
Eieren. Aanvoer 25.000 stuks. Kippen-
5—71,4 ct.
UTRECHT, 23 Maart. Kaas. Ter markt
was slechts 1 wagen met 156 K.G. Rijks
merk 62.
7WOLLE 23 Maart. Boter. Aange-
voerd 70/8 v.. 30/16 v. en 240 stufkken, samen
1820 K.G. Prijs 1/8 v. 4043per K.G
2.30—2.50.
Vee. Aanvoer 839 runderen, 163 graskahe
ren. 290 nuchtere kalveren, 22 schapen, 9
Lammeren, 340 varkens en 718 higgen.
Men besteedde voor vette koeien 80—liu
ct.. dito kalveren 140-180 ct.. dito varkens
9294 ct. per K.G., schapen 2>—60.
De handel in neurende en verschgekalfde
koeien alsook in vaarzen was redelijk; In
vette koeien, weidevee en kalveren minder;
stieren prijshoudend.
BROEK OP LANGEND1JK, 23 Maart. In
de heden gehouden veilingen weH belaalo
voor: Roode koot 1 Ie soort f 4—5 10. ideir.
2e soort 310—3.80; gele kool le soor
f 2203 40. id 2e soort f 1302.10. Deen
sche witte kool le soort 1 2.30-3£0; uIer
drielingen 160: uien le soort f 1.90—2.10
losse wortelen 1—1.70. rCn7»
Aanvoer 46.300 Ka. roode kool. 564L,
Kg. witte kool: 96.800 Kg. gele kool; 58.'
Kg. losse wortelen; 4475 Kg. uien.
60 x
Om haar te gaan zoeken.... langs wel
ken weg?
Door de engte van den Zwarten Ga,p, van
welken kant wij het pistoolschot gehoord
hadden?
Wie vuurde dat af, en op wien werd ge-
echoten?
Thans rees een nog ijzingwekkender too-
neel voor mijn verhitte verbeelding
op
Ik zag de arme vervolgde, doodelijk
onlstelde vrouw door de bergengten naar
Engerdale vluchten cn den moordenaar achter
haar ijlen
Ik hoorde het pistoolschot en de echo's der
bergen weerkaatsten het en hieven eene klacht
aan over de vreeselijke daad; ik zag de vrouw
voorover op het aangezicht vallen, en haar
vervolger in het schemerdonker zijn slachtof
fer naderen....
Dat was een vreeselijke, maar natuurlijke
gevolgtrekking.
Mijn eerste werk moest zijn de Zwarte
Gap-engte te onderzoeken; met Gods goed
heid zou ik misschien hel een of ander tee-
ken vinden, dat mij verder op het spoor
mijner arme zuster brengen zou.
Dit besluit stond bij mij op den voorgrond
en de uitslag er van zou mijn verdere ge
dragslijn regelen.
Hoe meer ik over alles nadacht, des te
waarschijnlijker kwam het mij voor, dat
Ellen op die wijze aan haar einde was ge
komen.
Wat toch was natuurlijker, dan dat Ellen
toen zij zich in levensgevaar bevond, door de
Zwarte Gap-engte had pogen te ontkomen; zij
kende dien weg, en had daar menig eenzaam
uur doorgebracht, om in stilte over haar
wreed loL te peinzen of schetsen te maken
van de woeste gezichtspunten die haar daar
omringden.
Ik bezat thuis in mijn teekentasch een
schets, die zij in den Zwarten Gap ge
maakt had, toen de nevelen, die zij
vreesde, haar nog niet geheel hadden
ingesloten.
Toen ik huiswaarts keerde, stond het bij
mij vast, dat Ellen over den Zwarten Gap
naar Borrowdale had willen vluchten; óat
zij den weg had gekozen die haar in de ar
men van hair moeder zou voeren, waar zij
troost en liefde verwachten mocht, en dat
Vaug:ha,n haar vervolgd had.
Ik hield mij overtuigd, dat er tusschen
Vaughan en Wenford een wanhopig plan
was gemaakt, dat misschien door Ellen's
vlucht verijdeld was geworden; vandaar dat
Vauirhan haar vervolgd had*
Ik voelde mij diep ter neer gedrukt; mijn
hart was bezwaard en beklemd, want ik
werd allengs meer overiuigd, dat Ellen oj)
jammerlijke wijze aan haar einde was
gekomen.
Ja, zij was vermoorl.
Vaughan was, na volbrachte gruweldaad,
in zijn eigen bootje, dat Ellen aan den
overkant van hef meer had gelaten, huis
waarts gekeerd, en den volgenden morgen in
de herberg verschenen met zijn leugenach
tige uitlegging der raadselen van dien
nacht.
Ik liep als een slaapwandelaar voort, zon
der oj» iets te letten dat mij omringde, ik
zag ter nauwernood den weg dien ik volg
de en vond het veerhuis als het ware
vanzelf.
Wat kostte het mij moeite, mij met alle-
dnagsche zaken bezig te houden!.... met
Jabez over het schoone weer te praten, en
met hem te betreuren, dat er zoo weinig
toeristen Nettlewood de eer van een bezoek
waardig keurden, kortom, mij te gedragen
alsof geen hartverscheurend leed ecn scha
duw op mijn levenspad wierp, en ik geen
zuster verloren had-
Ik maakte mij niettemin gereed om naar
de kerk te Henlock te gaan, maar niet
om er te biddenl dat was mij niet mo
gelijk.
Zelfs in Gods huis kon ik alleen aan Ellen
denken, en zelfs daar was mijn ziel met
wraak vervuld,
Ik zou dien morgen reeds naar de Zwarte
Gap-engte zijn gegaan, maar ik had mij ge
lukkig bij tijds herinnerd dat Janet el-
ken Zondag twee maal de kerk te Hen
lock bezocht, en dat zij eens raadselachtig
over Ellens vlucht lot mij gesproken had.
Zij had ons nooit rechtuit gezegd wal
zij na Ellens'* thuiskomst van hel feest bij
mevrouw Ray gehoord of gezien had; ik
wilde haar, ondervragen; zij was een eer
lijke ziel, die men gerust in alles vertrou
wen kon.
Ik was overtuigd, dat al zoïTzij haar mees
ter nooit verraden, ik even gerust kon
zijn, dat zij ook geen misbruik van mijn
vertrouwen tegenover Vaughan zou ma
ken.
Ik begaf mij vroegtijdig op weg naar Hen
lock, maar ontmoette haar niet.
Een open rijtuig waarin juffrouw Rav zal,
reed mij voorbij; Herbert V'augliait reed
te paard naast het rijtuig, cn hij zag er zoo
gelukkig en tevreden uil, dat niemand aan
hem kon zien, dat hij zijn vrouw verloren
had en dat zijn naam geschandvlekt
was.
Juffrouw Ray zag mij niet, zij luisterde
aandachtig naar de vleitaal van haar aan
bidder en Vaughan groette mij slechts
even met een bijna onmerkbare hoofd
buiging.
Mijn tegenwoordigheid in de kerk was dien
morgen bijna spotternij; ik zat als versuft
voor mij te staren, en was somtijds zoo ver
strooid, dat ik bleef zitten, als iedereen op
stond en dan eensklaps opsprong, zoo
dat de aanwezigen om mij heen er vau
onlsfeklen.
Toen Janet een half uur te Iaat m de kerk
kwam, was al mijn aandacht, zoolang de
dienst duurde, uitsluitend aan haar ge
wijd.
Ik weet niet of zij dien dag eveneens ver
strooid was, of dat het huar gewone hou
ding in de kerk was. die ik vroeger niet bad
oj>geinerkt; maar het is zeker, dat haar ge
drag in de kerk niet eerbiedigr was dan het
mijne.
Zij zat in het middenschip en stak een
hoofd boven de andere vrouwen uit tusschen
wie zij plaats had genomen. Zij was altijd een
opmerkelijke figuur, maar dien morgen
schien al te veei van hare krachten ge
vergd.
Ik hield haar den geheelen morgen in het
oog.
Ik merkte dat zij onder het Sermoon Her-
bert Vaughan meermalen aanzag; deze
zat als een erkende verloofde uaas/
Letty Ray.
Het hinderde mij dat zij daar zoo naast el
kaar zaten.
Welk een beteediging was hun verstand
houding nu niet voor mij, en welk eet
vlek op den reinen naam die hij belas
terd had!
Mijn verontwaardiging maakte echter wel
dra plaats voor de hoofdgedaante, die allo
andere verdrong, dat de oplossing van he
geheim nog ver verwijderd was, en dat ik nog
maar een enkele schrede tot de ontdekking
boezemde zij mij buitengewone belang- h#(j gpdfla„
stelling in. kerk<i;en5t was |en einde en de geloo-
Hct gelaat, waarop mijn aandacht gevestigd vigen stroomden eindelijk de kerk uit; drie
bleef, was grof, beenig en zoo vol ernstige vi(,rden sjoeg den wcg naar Hendek in, en
gedachten, die er zulk een sombere uit- de overigen keerden naar Nettlewood
drukking aan gaven, dat hot bijna terugstoo- ferug,
tend was. jk volgde de menigte nog altijd even
Ook zij was verstrooid cn in haar blik lag droom€rig, zag het rijtuig van juffrouw Ra;
onrust en smart. wegrijden, en Herbert Vaughan het paari
Mij dacht dat zij er ouder en meer afgemat van zijn groom een nieuwen knecht
uitzag, en dat haar haar grijzer was gewor- overnemen en achter het rijtuig rijden,
den, en niet met zooveel zorg was opgeschikt Toen zocht ik naar Janet en zag haar ovei
als vroeger. den Nettlewoodschen weg naar huis wande-
Zij had mijn vrouw langen tijd opgepast, Jen,
mcingen nacht bij haar gewaakt en mis- j JVordl vervolgd*
