Brieven uit Frankrijk.
BUITENLAND
De vloek van het aeld
Tweede Blad
26 Maart 1923
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
Mr. P. v. S.
Een communistisch schrikbewind in Rotthausen. De resultaten der Roer
bezetting. - Duitschland en de bezettingskosten. De Engelsche arbei
derspartij tegen de uitbreiding van de luchtvloot De toestand van
Lenin.
Onder de Telegrammen: Een conflict in het Engelsche landbouwbedrijf.
Stinnes naar Rome? De doop van den zoon van prinses Mary.
FEUILLETON
DUITSCHLAND EN DE BE
ZETTINGSKOSTEN.
ORDE EN ARBEID.
KUNST EN KENNIS.
Frankrijk en de strijd in het Roergebied
Het wordt hoe langer hoe duidelijker dat
de Fransche Regeering er van heeft afgezien
om de bezetting van het Roergebied als een
financieel voordeelige expeditie voor te stel
len. Sommigen mogen nog de illusie koesteren
dat de schatkist wel zal varen bij dit bedroe
vende avontuur, de feiten toonen ons aan,
dat er van gewin geen sprake zal zijn en de
harde maatregelen alleen tot doel hebben,
den Duitschen wil aan banden te leggen.
Het bedroevende van dezen strijd is, dat
Duitschland er verzwakt uit te voorschijn
zal treden, terwijl Frankrijk evenmin de zoo
begeerde milliarden in de wacht zal sleepen.
Steeds hooger worden de bezettingskosten,
even onbevredigend blijven de baten. De mi
nister van financiën heeft die kosten op 40
millioen per maand geraamd.
Afgezien van de redelijke veronderstelling,
dat deze raming verre blijft beneden de wer
kelijkheid, waar de bezetting zich steeds uit
breidt, meerdere troepen naar Duitschland
worden gezonden,zij is gemaakt op een oogen-
blik dat 100 mark 3% centimen waard was,
terwijl thans 100 marken met 8 centimen wor
den betaald.
Bovendien is de invoering van een dienst
plicht van 18 maanden, het uitvloeisel van
die beretting en cu n normale tijdsomstandig
heden nooit door den senaat zijn goedgekeurd.
Deze maatregel door de Regeering afge
dwongen, waar zij de vertrouwenskwestie
heeft gesteld, zal Frankrijk 275 millioen
extra kosten op de schouders leggen.Stonden
hiertegenover grootere inkomsten, men zou
niet zoo pessimistisch gezind behoeven te
Zijn.
Het tegendeel is echter het geval. Vóór
de Roerbezetting ontving Frankrijk, zonder
betaling ongeveer 30.000 ton kolen per dag,
op dit oogenblik zijn die hoeveelheden van
geringe beteekenis.
Het blijft niet ver beneden de waarheid
indien dit gemis op ruim 700 millioen per
jaar wordt gesteld. De werkeloosheid, een
factor waarmede zeer weinig rekening
werd gehouden, neemt thans toe, talrijke fa
brieken liggen stil bij gebrek aan kolen of
werken met verliezen door een al te duren in
koop in het buitenland.
Dit verschijnsel van werkeloosheid is te
treffender, waar zoovelen naar het Roerge
bied zijn gezonden en dus hier het aantal
werkkrachten is verminderd. Het zijn echter
niet alleen deze materieele schaduwzijden,
die de Regeering doen inzien, zich in een wes
pennest te hebben gestoken.
Het is vooral de houding van het buiten
land ten opzichte van Frankrijk, die grooten
zorg baart. De kooplieden uit verschillende
landen, die in het Rijnland kochten of ver
kochten, in het Roergebied hun handel dre
ven,geven dagelijks blijk van hun ontevreden
heid, en hun gevoelens spiegelen zich af in de
klachten door tal van Regeeringen geuit.
Zwitserland en ook Nederland hebben reeds
protesten doen hooren, waar zij moelij kheden
op het gebied der kolenlevering hebben on
dervonden, Zweden en Denemarken zij al
evenmin gunstig gestemd., hun handel onder
vindt eveneens de keerzijde der Fransche
onderdrukkingsmaatregelen.
Hoe m.n in Engeland en Amerika over de
bezet ing denkt, weet een ieder, die niet
alleen afgaat op de eenzijdige berichten door
de zoo goed als geheel aan banden gelegde
Fransche pers verspreid.
De Fransche Regeering weet dat alles, ziet
niet zonder zorg het isolement zich sterker vol
trekken, ziet vooral met vrees de toekomst
t£ emoet.
E toch.van wijken wil zij met weten.
Zij heeft het eenigen tijd geleden aan Italië
en Engeland nog eens duidelijk kenbaar ge-
maakt, van inmenging en arbitrage door hun
bemiddeling niet gediend te zijn.
De Volkenbond, hoewel aangewezen zich
in dit conflict te doen gelden, houdt zich
niet alleen onbegrijpelijk onzijdig, maar heeft
te verstaan gegeven, dat Frankrijk niet ge
diend is van zijn tusschenkomst. In plaats van
gehoor te geven aan al de stemmen die op
gaan om Frankrijk tot inkeer te brengen een
einde te doen maken aan den wanhopigen
strijd tusschen twee volkeren, gaat de Regee
ring voort, steeds krassere maatregelen te
treffen. De haatgevoelens nemen grooteren
omvang aan, de conflicten nemen met den
dag toe en vol verschikking vraagt de we
reld zich af, wat het einde zal zijn
Bij sommigen heeft de verwachting be
staan dat de laatst gehouden conferentie- te
Brussel eenige oplossing zou brengen. Ook"
deze illusie is in rook opgegaan. Zeker, het
is voor de eerste maal dat daar gesproken is
over een eventueele ontruiming van het Roer
gebied en de voorwaarden, waarop deze
kan plaats vinden.
Het resultaat is echter weinig geschikt om
er eenige verwachtingen op te bouwen. De
militaire maatregelen hebben het grootste
deel der besprekingen uitgemaakt en deze
voorwaarden zijn slechts in zeer vage trekken
onder de oogen gezien. Zij zijn trouwens dus
danig dat zij den toestand op dit moment niet
wijzigen en blijven eischen van Duitschland
een voldoening, die dit rijk niet kan geven.
Men vergeet hier al te zeer, dat dit het allesbe-
heerschende punt is, of Duitschland betalen
kan.
Hiermede valt of staat de geheele Roerbezet
ting, afgezien van het feit of zelfs bij beta
lingsmogelijkheid, Frankrijk gerechtigd
was, dergelijke verstrekkende maatregelen te
treffen.
Hard tegen hard gaat het onafgebroken, we
ken lang in het Roergebied toe. Slachtoffers
zijn gevallen aan beide zijde en wie weet
hoevelen nog het leven zullen moeten geven
voor hun vaderland.
Armoede en ellende worden er geleden op
groote schaal in het het zwaar beproefde
Duitschland financieele lasten vergrooten
de zorgen der Fransche burgers en geen van
beiden weet hoe de eerste stap zal dienen
gezet te worden om tot 'n oplossing te komen.
Men moet al een vreemdeling zijn in het
Fransche Jeruzalem om niet te begrijpen,
dat ook hier verlangd wordt naar het einde.
Niet een verandering in gevoelens jegens
Duitschland drijft het Fransche volk in de
richting, alleen de kwestie van zelfbehoud.
Want meer en meer wint de overtuiging
veld dat, hoe het verloop ook zal zijn, zoowel
de onderdrukker als de onderdrukte een
nadeelig saldo zal hebben te boeken. De
alarmklok zal eens noodwendig luiden over
beide landen, wel is waar op verschillende
wijze en heviger in het eene dan in het an
dere, maar ontkomen zullen noch Frank
rijk noch Duitschland aan de noodlottige
gevolgen van dezen strijd. De Regeering ziet
dat eveneens in, zij mist alleen den moed,
openlijk de waarheid te erkennen en de wer
kelijke belangen van het land te dienen.
Niemand zal ontkennen, dat hiertoe een
groote zelfverloochening is vereischt. Het
zou echter 'n wijs beleid zijn, de dwaling in te
zien. Beter, dan mede te storten in de kuil voor
een ander gegraven, is het een begane fout
te herstellen.
Zelfs indien een dergelijke beslissing het
einde van de Regeeringsheerschappij beduidt.
Indien Poincaré dit nog niet begrijpt, eens zal
het hem toch onherroepelijk te verstaan wor
den gegeven.
Parijs, 21 Maart 1923.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
Een communistisch
schrikbewind.
De stad Rotthausen in het Roergebied
met 35.000 inwoners, waar de politie door
de Franschen ontbonden is, en slechts 3
rechercheurs zijn achtergebleven, bevindt
zich sedert 4 dagen onder een schrikbewind
der communisten, die onder leiding staan
van den Rus Silverberg,
Bij de schietpartij te Rotthausen zijn
ongeveer 7 lieden min of meer ernstig ge
kwetst. Het kapitaal van de mijn Dalhbusch
is in Belgische handen.
Naar de Koelnische Zeitung meldt,
zijn er te Rotthausen al sinds verleden week
Zaterdag nieuwe communistische honderd
schappen gevormd. Deze trekken door de
straten en ranselen andersdenkenden af. Ook
houden zij executies op den openbaren weg.
Dinsdag kwamen op de markt ongeveer
2000 jonge mannen bijeen, voor het meeren-
deel geldeed in groene kielen, zooals de
communisten vaak dragen. Zij zetten de
febouwen van de mijn Dahlbusch af. 's
fachts rukten uit alle hoeken van Gelsen-
kirchen groote en kleine afdeelingen com
munisten aan, die stelselmatig doordrongen
tot schacht I. Zij drongen met geweld de
woning van den directeur Kosten binnen en
doorzochten tevens de dienstwoningen van
(Naar eene Engeische vertelling.)
61
Ik volgde haar.
Alhoewel ik flink kon gaan, kostte het mij
toch veel moeite haar in te halen. Zij stapte
ols een soldaat, en zwaaide bij eiken tred
haar armen langs de zijden: ik zette het ein
delijk op een loopen en gelukte er alzoo in,
baar op zij te komen.
Ik sprak haar aan:
Goeden morgen, Janet.
Zij schrikte eenigszins toen zij mij zag, en
reide:
Mijnheer Gear, gij doet mij verschrik-
ken.
Hadit gij mij dan vandaag niet te Hen-
lock in de kerk verwacht?
Ik dacht dat gij mogelijk naar Borrow-
dale, bij het meisje, terug waart gekeerd. Zij
Is te zenuwachtig en te zwak om daar alleen
te blijven, zij zal ongerust over u zijn.
Ik ben van zin de volgen-de week terug
Ie keeren; het is toch eigenlijk maar een dag
(Fandelen over de bergen.
Ha!.... dat is ook waar.
Wilt gij mij, eer ik vertrek, een vriend
schapsdienst bewijzen, Janet? Ik ben van-
het personeel, die echter leeg waren, daar
het personeel van te voren gewaarschuwd
was. De communisten zochten te vergeefs
naar wapens. Intusschen had zich personeel
op straat gewaagd, dat door de communis
ten werd aangehouden, die. naar het wacht
woord vroegen. Toen het personeel daarop
niet antwoordde, schoten de communisten.
De aanvoerder van de bende was een Rus,
die op de mijn gewerkt had, doch eenige
dagen te voren zijn dienst had opgezegd.
Verder behoorden ook plaatselij ke leiders
van de communisten tot de aanvoerders
DE RESULTATEN DER ROER
BEZETTING.
Over het vervoer van brandstoffen uit het
Roergebied door de Franschen zijn thans vrij
nauwkeurige waarnemingen bekend. Volgens
deze zijn tusschen 12 en 16 Maart per dag
drie wagons over de Rijnbrug naar het Wes
ten gezonden, van 17 tot 22 Maart is dit getal
tot 20 daags gestegen, zoodat de hoeveelheid
thans op ongeveer 200 ton per dag gesteld
kan worden. Dit geringe resultaat is verklaar
baar, als men nagaat op welke moeizame wijze
het laden op de drie bezette opslagplaatsen
geschiedt. Op de mijn Konkordia bij Ober-
hausen laden de arbeiders de cokes met de
hand in manden, die dan weer in de wagons
werden uitgestort. Op de mijnen Blumenthal
en Westerholt gebruikt men kruiwagens, die
van een soort stelling in de wagons leegge
stort worden. De arbeiders, die onder Fransch
daag naar Henlock gekomen om u een ver
zoek te doen.
De vrouw zag mij doordringend aan.
Ik zag dat haar gelaat nog stroever werd,
en dat zij mij van verraad tegen haar meester
verdachL
Ik ben een vriendin van allen die Mary
liefhebben, zeide zij; ik hoop dat altijd voor
"u te zijn, en evenwel toch te blijven gelijk
ik ben.
Sedert mijn vrouw hersteld is, ben ik
dubbel met het lot van mijn zuster Ellen be
gaan; ik zal mij geen oogenblik meer gelukkig
kunnen voelen, Janet, voordat liet geheim
van haar verdwijning is opgelost. Wilt gij
mij' daarin helpen?
Hoe kan ik u helpen?hoe kan ik
zulk een geheim oplossen?
Herinnert gij den avond, toen wij m
het veerhuis over mijn zuster spraken? O,
Janet, gij hebt uw hart dien avond gedeej-
lelijk voor mij opengelegd.
Ik was toen verblindik was een
zottin! antwoordde zij norsch.
Gij zeidet mij, dat gij mijn zuster vóór
haaT vlucht had lief gekregen; dat zij reden
had gehad om te vluchten.
Heb ik dat gezegd? antwoordde zij
voorzichtig.
Wilt gij mij nu zoggen, wat haar daartoe
reden gaf?waarom zij zoo eensklaps en
op zulk een geheimzinnige wijze vluchtte?
Mijnheer Gear, gij weet niets en gij
hecht te veel waarde aan den onzin, waar-
toezxeht staan, werken hard en zelfs 's Zon
dags door.
Bij een bespreking met de vertegenwoor
digers van de ambtenaren en het verder
personeel van den rij ksspoorweg in de directie
Essen heeft een Fransch majoor van de
Fransch-Belgische sub-commissie voor de
spoorwegen aldaar verklaard, dat de Fran
schen geen aanraking hebben met de vak-
vereenigingen van het spoorwegpersoneel.
Hij verklaarde, dat een dergelijk contact
ook voor het personeel van het hoogste be
lang zou zijn, o.a. ten aanzien van de ont
ruiming van woningen enz. De huidige
toestand deugt voor geen van beide partijen.
De vakvereenigingen moesten er ook onver
wijld bij de rijksregeering op aandringen,
dat zij onderhandelingen met de Fransche
regeering zou aanknoopen.
De Vossische Zeitung meldt, dat de door
de Franschen gearresteerde prins Frederik
Wilhelm van Lippe, hoewel hij zijn boete van
7 millioen, waartoe de Fransche militaire
rechtbank hem veroordeeld had, betaald
heeft, niet vrijgelaten is. Hij is daarentegen
nogmaals voor de militaire rechtbank
gedaagd, op de beschuldiging, dat hij bij
zijn arrestatie door een militaire patrouille
gevlucht is, en geweigerd heeft, zijn pas te
toonen. Hij is daarvoor tot 8 maanden ge
vangenisstraf en 500.000 mark boete ver
oordeeld.
Bij een van de laatste verordeningen van
de hooge geallieerde commissie in het Rijn
ut, LUIIUUIJJ4V - V^K UVU uaiiVUiViZM**» vm u.vu»
land is beslag gelegd, in het bezette gebied, J3uitsehe Volkspartij te Hamburg heeft
op alle goederen, die voor het herstel hadden gecker, de rijksminister van economische
moeten worden geleverd, en waarvan dit zaben, gesproken over de regeeringspolitiek
sinds 1 Tanuari niet meer heeft plaats gehad. cn over cien door! de Roerbezetting ontstanen
Een Belgisch ambtenaar van het levenngs- p0litieken toestand. Hij zei, dat de regeering
kantoor te Wiesbaden heeft gisteren te cun0 van het begin af aan zich als voornaam-
Dusseldorf vdor het eerst, volgens die ver- <.t(> Hr.pl 1-ipH aesteld. een erondslae voor het
Dusseldorf vdor het eerst, volgens die ver- ste docj had gesteld, een grondslag voor het
ordening, 1300 ton gereedschap ter waarde herstel te leggen. Haar voorstellen voor het
tMt* milli/Min ffifllr Itl tl£5»l3.2f genomen. Ua<<ctAl VioKKan *y« 11 \ro flr^urpIrllO'P CfltYlfTlPtl hp—
van 5 millioen frank in beslag genomen
Ook te Siëgburg heeft een dergelijke in
beslagneming plaats gehad.
Een Fransche post, die op wacht stond
bij den sooorweg Vorhalle—-Wohlmarstem,
is aangevallen door lieden, die zich aan den
rand van een klein bosch hadden verstopt.
Deze losten vijf schoten op de post, die
terugschoot, waarbij één aanvaller werd
gedood.
De cokes-inzameling wordt onder gun
stige omstandigheden voortgezet op alle
opslagplaatsen. De Belgen hebben ook
cokes in beslag genomen in de havens Duis
burg en Ruluort.
Naar de „Koelnische Volkszeitung" meldt
heeft 8e bezettingsoverheid alhier het ver
keer voor drie dagen gestremd, omdat aan
plakbiljetten van de Rijnlandcommissie zou
den zijn afgescheurd.
9 Nationaal socialisten, die 29 Decem
ber een vergadering van de vredesvereem-
ging in Munchen in de war hadden gestuurd,
zijn tot 2 maanden gevangenisstraf en
15.000 mark boete veroordeeld.
Albert, de minister van de rijksschatkist,
heeft bij den rijksdag het derde deel inge
diend van de memorie over de bezettings
kosten in het Rijnland en kwam in zijn toe
spraak daarbij tot de conclusie, dat het eens
zoo bloeiende land, op grond van het verdrag
uitdrukkelijk de ontwapening ten doel stel
de en als eerste stap daartoe de °Jtt-
wapening van Duitschland eischte, welke
zelfs Verder is uitgevoerd dan het verdrag van
Versailles eischte, uit zijn oeconomisch ver
band is gerukt en tot een legerkamp van
grootschen omvang is gemaakt. Als ooit het
verwijt van militarisme gerechtvaardigd was,
dan hier. Het militarism», van Frankrijk ken
merkt zich vooral hierdo ir, dat het met op
kosten van het Fransche volk wordt bedre
ven, doch feitelijk onafhankelijk van de strek
king van de noodige middelen door de Fran
sche vólksvertegenwoordiging op kosten van
een ander land, een overwonnen land, dat
men zoodoende tegelijkertijd van de midde
len voor zijn oeconomische en financieele
verrichtingen berooft, welke het vredesver
drag het oplegt. Het is in overeenstemming
met dezen overspannen militaristischen
dat men niettemin nog steeds van de veilig
heid van Frankrijk spreekt.
De minister gaf in zijn toespraak een over
zicht van de menigvuldige eischen en den
omvang van de verrichtingen, door het be
zettingsleger geëischt. In plaats van de
vroegere Duitsche vredesgarnizoenen van
70.000 man, waren er in September in het
oude bezette gebied 145-000 gelegerd. De
kosten van de bezetting hebben tot het laatst
van 1922 in het oude bezette gebied ongeveer
4,5 miljard mark goud bedragen, ongere
kend de kosten van het zoogenaamde sanctié-
gebied en van de commissies van toezicht.
Dit bedrag zou voldoende geweest zijn voor
het herstel van Noord-Frankrijk. Kenmer
kend voor de hoogte van dit bedrag het
feit, dat de uitgaven van het Duitsche Rijk
voor de heele militaire inrichting van de
laatste 4 jaren voor den oorlog volgens de
begrootingscijfers ongeveer 3,7 miljard g°uj
hebben bedragen, dus ongeveer miljard
minder dan de bezettingskosten, welker be
drag, afgezien van het Amerikaansche aan
deel, ook inderdaad betaald is.
De minister betoogde ten slotte, dat, naar
het buitenland tot dusver te weinig besett
het buitenland tot dusver te weinig ben gewapende mannen zich aangemeld bij
heeft, de bezetting op erhen- een 80-jarige weduwe en haar gehuwde doch-
deze wordt uitgeoefend, een reeks van schen Aughafin bij Edgeworthstown in het
dingen van het verdrag beteekenG we^ Longford el toelating geëischt.
zoowel met het doel als met den ge®st £>e oude vfouw kwam beneden, doch wei
den »tekst van het ve^r^..^an^f™*1 den gerde de deur te openen. De mannen schoten
SSede1eU«Pv"n het vêrdraggvan Ver- door de deur en hebben beide vrouwen ge-
sailles en de Rijnlandovereenkomst is het bood.
duidelijk, dat de vroegere Duitsche garni
zoenssterkte van Rijnland als maximum voor
oogen gestaan heeft, een opvatting, welke
de Fransche afgevaardigden voor het sluiten
van het vredesverdrag uitdrukkelijk be
vestigd hebben.
DUITSCHLAND EN HET DWANGBE-'
HEER VAN DE SPOORWEGEN IN
HET BEZETTE GEBIED.
Naar aanleiding van de instelling van het
Fransch-Belgisch spoorwegverkeer heeft de
rijksminister van verkeerswezen een bekend
making gericht tot het personeel van de
rijksspoorwegen in het bezette gebied,
waarin hij er op wijst, dat de Fransch-Bel
gische maatregel in strijd is met het volken
recht en het verdrag van Versailles schendt.
Alle opdrachten en verordeningen van het
beheer zijn ongeldig. Het rijksspoorweg-
personeel blijft alleen aan de Duitsche re
geering en het rijksspoorwegbestuur onder
geschikt. De minister gelast daarom alle
ondergeschikten van den rijksspoorweg ge
nerlei opdrachten van het beheer op te vol
gen, zich van elke samenwerking ermee te
onthouden en in geen geval gevolg te geven
aan den oproep van het beheer om op zijn
vroegeren post terug te keeren. De minister
wijst er op, dat ae verordening van het
Fransch-Belgisch beheer over het in dienst
stellen van Duitsch spoorwegpersoneel aan
toont, dat Frankrijk en België het spoorweg
bedrijf zonder het Duitsche personeel niet
op gang kunnen brengen.
Alle groote vakvereenigingen van de amb
tenaren en het verdere personeel en de per
soneelsvertegenwoordiging hebben zich met
het verbod van den minister vereenigd.
EEN REDE VAN Dr. BECKER
Op den parlementairen avond van de
LLy ItggWl.
herstel hebben zulke geweldige sommen be-
loopen dat het niet zeker was of het Duitsche
economische leven ze zou hebben kunnen
dragen. De economische toestand in het be
zette gebied was bevredigend en het niet-
bezette gebied beschikte over meer kolen
dah het noodig heeft.
DE ENGELSCHE ARBEIDERSPARTIJ1
EN DE LUCHTVLOOT.
Onder de Engelsche arbeic'ersplartij be
staat een sterke strooming om in geen geva
gelden toe te staan voor een versterking
van de Engelsche luchtvlooot, hoezeer daarop
ook van verschilllende zijden wordt aan-,
gedrongen. De leiders van de partij meemn,
dat de Engelsche politiek en ook de wensch
naar versterking van de luchtvloot te veel
wordt geïnspireerd door de vrees voor het
Fransche militarisme. Ook de houding van
Engeland in de Roerkwestie en het vraagstuk
van het Naburige Oosten wordt door die
vrees voor Frankrijk beheerscht
De Labour Partij meent te weten, dat
Frankrijk zal vasthouden aan de geheime
afspraken in het begin van den oorlog ge
maakt, dat het de ijzer-districten van Lotha
ringen en tevens het kolengebied van de Roer
zou krijgen, zoodat het niet geneigd zal zijn
de tijdelijke bezetting op te heffen, doch
in weerwil van dit feit wenschen de Engel
sche arbeiders toch niet mee te doen aan
een nieuwen bewapeningswedloop. Zijjjzul-
l»-i Frankrijk zijn e g:n gang laten gaan in
de ve tuiging, dat dit militarisme en deze
zac.it naar hegemonie toch tot geenerlei voor
deel voor Frankrijk zullen leiden, vooral
niet als het Engeland gelukt, zoowel met
Rusland als met Duitschland tot goede rela
ties te komen. Daardoor zou Europa van een
gewapend kamp als thans kunnen wo de 1
herschapen in een vreedzame gemeenschap,
die niet opjhoudt met militaristische
voorbereidselen, en als dit voorbeeld gegeven
is, zullen de Franschen zelf inzien dat de
vreedzame landen er het best aan toe zijn
DE RECHTEN DER DOMINIONS.
Nadat het tractaat tusschen Canada en de
Vereenigde Staten over de kwestie der visch-
vangst op de Canadeesche kust de vraag aan
de orde heeft gesteld of Canada zonder me
dewerking van het moederland zulk een trac
taat kan sluiten, wordt thans een verslag ge
publiceerd van den bekenden Indischen lei
der Sastri waarin deze aandringt op directe
onderhandelingen tusschen Indië en de do
minions over verschillende belangrijke on
derwerpen. De rijksregeering zal nagaan of
dit voorstel geoorloofd is, daar ook hier de
regel dat het moederland of de rijksconfe
rentie dergelijke aangelegenheden regelt,
wordt overtreden. Geeft men Canada het
recht eigenmachtig tractaten te sluiten dan
heeft natuurlijk Indië hetzelfde recht, het
geen echter volgens kenners der Engelsche
constitutie thans ongeoorloofd is. Dit vraag
stuk is voorts ook van groot belang voor Ier
land dat, in het bezit van den dominion-
status, eveneens tractaten met buitenland-
sche mogendheden zou kunnen sluiten.
IERLAND.
Generaal Sweeney, de commandant van
het graafschap Denegal, heeft bekend ge
maakt, dat hij, als de brandstichtingen door
de opstandelingen niet ophouden, het dood
vonnis zal laten voltrekken aan zeven gevan
genen, die in Drumhoe Castle opgesloten
zitten. De achtste ter dood veroordeelde ge
vangene aldaar heeft een belofte geteekend
en is in vrijheid gesteld.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag beb-
LENIN.
Oost-Express berichtf
De ingetreden verbetering in Lenin s ge-
zondheidstoestand houdt aan. Lenin houdt
l verblijf op een buitenhuis in het dorp Ar-
Changelsk, bij Moskou, en is geheel van de
buitenwereld afgesloten. Behalve de doktoren
en zijn vrouw wordt niemand tot hem toege
laten. In leidende communistische kringen
wordt rekening gehouden met de mogelijkheid
van een langdurig gedwongen terug trekken
van Lenin uit het politieke leven, maar alleen
aan het feit dat hij leeft wordt groote betee
kenis toegekend, daar tal van botsingen tus
schen verschillende fracties der communis
tische partij en tusschen de partijleiders in de
provincie onderling, dank zij de autoriteit
van Lenin's naam, veel van hun scherpte ver
liezen. Het gerucht gaat, dat Lenin, zoo
spoedig zijn gezondheidstoestand hem zulks
zal veroorloven, voor genezing naar het zuiden
van Rusland of naar het buitenland zal gaan
SOCIALISTTSCHE-BESPREKIN GEN.
De besprekingen tusschen vertegenwoor
digers van de Duitsche sociaal-democratische
partij en de delegatie, door de te Parijs ge
houden conferentie van socialisten uit de
geallieerde landen naar Berlijn gezonden,zijn
Zaterdag in het gebouw van den Rijksdag
begonnen. O.a. waren aanwezig Tom Shaw
(Engeland), Auriol en Greunbach (Frankrijk)
en Huysmans (België).
DREIGENDE UITSLUITING IN DE
ENGELSCHE AARDEWERK
INDUSTRIE.
De bond van aardewerkfabrikanten in
Engeland heeft Zaterdag met een termijn
van 28 dagen alle arbeidscontracten opge
zegd, omdat de werklieden weigeren ge
noegen te nemen met een loonsverlaging
van 10 percent. Bijna 60.000 werklieden zijn
hierbij betrokken.
Met de officieren en manschappen van
vijf vlagschepen in parade langs de borst
wering, terwijl de muziek van de Maryland
The Star Spangled Banner speelde en haar
kanonnen het nationaal saluut gaven van 21
schoten, ontving Donderdag, naar de corres
pondent van de Times te New York aan
zijn blad meldt, het slagschip Jowa haar ge
nadesteek bij de manoeuvres van de Stille
Oceaanvloot en werd het door de kanonnen
van de Missisippi naar den kelder gezonden.
In 75 vadem water, haar zijden doorboord
met kogelgaten, de opbouw geheel wegge
schoten, rust het schip, dat 25 jaar geleden
in den slag van Santiago de oogappel was
van de Amerikaansche vloot „bestevaer
Bob" Evans' schip. Toen de Spaansche
schepen de haven van Santiago uitvoeren
viel de Jowa er achtereenvolgens vijf aan en
maakte hen weerloos.
De Miss.ssipi viel de Jowa het eerst aan
met dun gemantelde granaten op een afstand
van negen mijl en maakte vele treffers. Daarna
schoot de Mississippi negen salvo's af met de
gewone dienstmunitie en met doorborende
granaten. Zes projectielen troffen de Jowa,
die reeds slagzijde had. Het schip sloeg om en
zonk.
De 48-jarige Leonard R. Street Jr. eige
naar van groote manufacturen-zaken in
verschillende plaatsen des lands, welke on
dernemingen in financieele moeilijkheden
verkeeren was per spoor op weg naar Chi
cago om te trachten 1.000.000 te leenen
om op de been te blijven. De moeilijkheden
hebben dezen zakenleider te zwaar aange
pakt. Hij bleef in den trein dood. Er zijn
zeer aanzienlijke tekorten.
Onlangs is het te Koblentz gevestigde
drukkerijtje van den separatist dr. Dorten
door een volksmenigte vernield. Naar men
uit Essen meldt hebben de Fransche autori
teiten nu den burgemeester van_ Koblentz
bevolen uit de grootste drukkerij in de stad,
waar de Koblentzer Ztg. gedrukt wordt, een
rotatiepers en twee zetmachines in beslag te
nemen en naar de drukkerij van Dorten te
zenden. De Franschen beweren, dat een
deel van het vernielde hun toebehoorde.
Het gemeentebestuur van Koblentz heeft
geweigerd aan den eisch te voldoen, daar het
niet bevoegd is particulier eigendom aan te
tasten.
Te Letmathe bij Hagen is de groote
papierfabriek van de firma Poensgen en
Heyer geheel uitgebrand. De brandweren
uit Lethmathe en nabijliggende plaatsen
moesten er zich toe bepalen het vuur zooveel
mogelijk te beperken. Het is hun gelukt enke
le nieuwe in aanbouw zijnde gebouwen te be
houden. De aangerichte schade is nog met te
overzien, maar moet zéér groot zijn.
Zaterdag is. voor den eersten senaat
van het staatsgerechtshof te Leipzig de
hoofdredacteur van de Mittel-deutsche Pres-
se Hottenrot veroordeeld tot 2 jaar en 6
maanden gevangenis wegens beleedLging van
president Ebert en van de gewezen ministers
Rathenau en Scheidemann.
De Belgische nationalistische socia
listen hebben een wetsontwerp ingediend,
waarbij de aankoop of het bezit van onroe
rende goederen in België door vreemdelingen
aan zekere formaliteiten wordt onderworpen.
Zij beweren dat de depreciatie van de frank
het tal van buiten anders mogelijk heeft ge
maakt, dure huizen te koopen, hetgeen een
gevaar is voor de landsverdediging.
Donderdagavond, zoo meldt Het Laat
ste Nieuws had een bloedig ongeluk plaats
te Nethen bij Leuven.
Kinderen speelden aan de St. Jansbrag,
in de rivier, toen ze daar handgranaten ont
dekten die er,-door de Duitschers, tijdens
hun aftocht in 1918 verborgen werden.
De knapen wisten er al dadelijk|partij uit
te trekken en spoedig was het een „kleine
oorlog" van belang.
Plots hoorde men een ontploffing.
Twee der kinderen werden er het slacht
offer van. De 10-jarige Raymond Fraipont
en de 14-jarige Jozef Poels lagen hevig bloe
dend ten gronde.
De kleine Fraipont was op slag dood door
stukken staal die hem het hoofd door en door
verwond hadden en ook in den buik dron
gen.
Zijn speelmakker kreeg verschillende
scherven in de borst, doch zal er misschien
nog het leven afbrengen.
Mussolini heeft verklaard in den mi
nisterraad, dat er ten gevolge van de herzie
ning der begrootingen van de ministeries van
financiën, binnenlandsche zaken en poste
rijen tot dusver een bezuiniging is verkregen
van 512 millioen.
Graaf Bethlen heeft een bespreking ge
houden met de vertegenwoordigers van de
oppositiepartijen in Hongarije waarin hij
o. a. verklaarde dat de regeering iedere
poging tot verstoring van rust en orde zoo
energiek mogelijk zou onderdrukken. Hij
dreigde voorts met invoering van den staat
van beleg als men weder politieke betoogin
gen en relletjes organiseert. Deze verklaring
heeft grooten indruk gemaakt zoowel bij de
oppositiegals bij de regeeringspartijen met
uitzondering van de extremisten rechts.
Van den vertegenwoordiger der hulp
actie in het Naburige Oosten is een mededee-
ling ontvangen uit Mersina, dat alle Christen
vluchtelingen die binnen 4 dagen de stad niet
verlaten hebben, naar het binnenland zullen
worden getransporteerd. Het getal dier pe-
sonen bedraagt ongeveer 4500. Het telegram
dringt er verder op aan dat de geallieerden
hun best moeten doen deze wegzending naar
het binnenland te verhinderen daar zeker
de helft de plaats van bestemming die zal
bereiken. Er bevinden zich schepen genoeg
in de haven om de vluchtelingen in veiligheid
te brengen als men slechts weet waarheen.
HET CONFLICT IN DE MEUBEL-
INDUSTRIE.
Van werknemerszijde in het Meubelma
kers- en Behangersbedrijf verneemt het
Corr. Bur. in verband met de staking, dat
Vrijdagochtend half 11 de afdeeling Den Haag
van den Alg. Ned. Bond van Meubelmakers
en behangers een stakersyergadering in het
gebouw der Vereeniging in ae Willemstraat
aldaar, heeft gehouden, waar door den bonds-
voorzitter, den heer C. Woudenberg verslag
werd gedaan van de resultaten der conferen-
tie met de werkgevers, die Dinsdag 20 Maart
is gehouden.
De houding van het bondsbestuur op deze
conferentie ingenomen, vond ten volle in
stemming in de vergadering. Met algemeene
stemmen werd het beleid van het bondsbe
stuur goedgekeurd en vertrouwen uitgespro
ken in de leiding voor de verdere onderhan
delingen met de werkgevers.
Er heerschte in de vergadering een ernstige
en zelfbewuste stemming. Van de bestuurs
tafel werd nog medegedeeld dat op Maandag
19 Maart, de tweede week van de staking,
er bij 29 werkgevers werd en nog wordt ge
staakt. Thans zijn in totaal 636 gezellen in
staking, waarvan 398 leden van den Alg.
Bond, 109 van den R. K. bond, 71 van den
Chr. Bond, 5 van de Federatie en 48 ongeor
ganiseerden. Werkwilligen zijn er zoo goed
als niet.
WERKTIJDEN IN SLAGERIJEN.
De minister van arbeid, handel en nijver
heid heeft
a. aan hoofden of besturen van slagerijen
in alle gemeenten des rijks vergund dat,
in afwijking van de artikelen 23 en 34 der
Arbeidswet 1919, op de genoemde data resp.
door mannen en door jeugdige personen van
16 en 17 jaren en vrouwen arbeid wordt
verrichtB
op Maandag 26 Maart 8Y2 uur en 8% uur,
tusschen 7 uur des v.m. en 8 uur des n.m.
op Dinsdag 27 Maart 8 Yt uur cn 8 2 uur,
tusschen 7 uur des v.m. en 7 uur des n.m.
op Woensdag 28 Maart 8 uur en 8 Yt uur,
tusschen 7 uur des v.m. en 7 uur des n.m.
op Donderdag 29 Maart 8y2 uur en 8(4
uu, tusschen 7 uur des v.m. en 7 uur des n.m.,
op Vrijdag 30 Maart 10 uur en 10 uur, us-
schen 7 uur des v.m. en 9 uur des n.m.
Op Zaterdag 31 Maart 11 uur en 10 uur,
tusschen 7 uur des v.m. en 9 uur des n.m.
op Dinsdag 3 April 11 uur en 10 our, tus
schen 7 uur des v.m. en 8 uur des n.m.
op Woensdag 4 April 9 uur en 9 uur, tus
schen 7 uur des v.m. en 7 uur des n.m.
op Donderdag 5 April 9 uur en 9 uur, tus
schen 7 uur des v.m. en 7 uur des n.m.
op Vrijdag 6 April 9 uur en 9 uur, tusschen
uur des v.m. en 9 uur des n.m.
op Zaterdag 7 April 11 uur en 10 uur,
tusschen 7 uur des v.m. en 9 uur des n.m.
een en ander onder voorwaarde, dat
le. in de onderneming» waar van deze
vergunning gebruik wordt gemaakt, geen
arbeid wordt verricht op Maandag 2 April
1923
2e.'indien van de vergunning gebruik
wordt gemaakt, uit een naast de arbeidslijst
opgehangen geschrift op duidelijke wijze van
de regeling van arbeids- en rusttijden blijkt
b. hoofden of bestuurders van de onder a
bedoelde ondernemingen worden er aan her
innerd, dat het hierboven bepaalde geen be
voegdheid geeft om, behoudens bijzondere
vergunning, af tejwijken van het bepaalde bij
artikel 31 der Arbeidswet 1919 (dat opdagen
waarop meer dan 5J4 uur gearbeid wordt,
na ten hoogste 4V2 uur arbeid een onafge
broken rusttijd vaneen minste y2 uur wordt
genoten).
DR. P. VAN ANROOY.
Men meldt uit New York aan de N. R.
Crt.
Onder Mengelberg's leiding is hier de Piet
Hein Rhapsodie van dr. P. van Anrooy met
buitengewonen bijval ten gehoore gebracht.
Het stuk wordt door de critici vrijwel alge
meen zeer geprezen.
mede mijn hoofd toen vervuld was. Ik weet
niet wat er in dien donkeren nacht gebeurd is;
ik kon het niet gissen, mijnheer. Hoe ik mijn
best ook deed om het meisje lief te hebben. -
zij wilde niets van mij weten en vertrouwde
mij niet. Zij ging in stilte heen zonder mij
iets te zeggen.
Hoe, Janet, is zij heengegaan?
Janet veranderde van. kleur; haar oogen
puilden uit.
Zij zag mij aan met een blik vol afgrijzen.
Zij hernam:
Man, denkt gij dat haar echtgenoot
haar vermoord heeft; durft gij hem van zulke
gruweldaad verdenken? vroeg zij met heesch
gefluister.'
Ik wantrouw hem en vrees voor ejx
levend wezen dat hem in den weg staat.
Gij zijl al heel hardvochtig in uw oor
deel, mijnheerj zeide Janet, die zich weer dom
hield. Na al wat gij mij gezegd hebt, gmg
zij voort, zou ik u mijn vertrouwen met wil
len schenken, al kon ik u iets mededeelen.
Mijnheer, ik dien hem en ik heb hem hef,
riep zij met echte waardigheid ui», zoudt gij
mij lot zijn spion willen maken?
Ik smeek u, Janet, terwille van uw ge
hechtheid aan mijn vrouw, van haar liefde
voor u en voor Ellen, mij te zeggen op welke
wijze mijn zuster het huis van haar echtge
noot ontvlood?
Dat kan ik niet zeggen.
Janet! riep ik uit.
Ik weet alleen dat zij gevlucht is. Ik
kan u bezweren, als dat u gelukkiger kan
maken, dat zij het huis ontvlucht is.
Janet; ik geloof u. Gij zijt altijd een op
rechte vriendin voor mij geweest; gij hebt
het leven van mijn vrouw gered: ik durf
u gerust vertrouwen.
I Mag ik u een vraag doen? zeide zij
nieuwsgierig.
Ja.
Wat zijt gij van zin, dat uw blik zoo
woest slaat, en dat gij juist nu weer aan de
arme mevrouw Vaughan denkt?
Hij is van zin te hertrouwen, om haar
die zijn naam draagt te verstooten, en haar
een schande aan te doen, die ik gevoel, dat
zij niet verdient.
Gij kunt er niet over oordeelen, alles
1 is zoo duister.
Ik moet haar verdedigen, Janet!.... ik
moet Ellen opsporen.'
Welnu..,, gij zijt haar broedergij
hebt haar lief, en hebt het recht haar te ver
dedigen. Maar ik vrees, dat gij uw tijd zult
verspillen. Ik zie geen goed, maar veel kwaad
in uw voornemen.
Janet, gij wit mij dus niet helpen?
vroeg ik verwijtend.
Ik zeg u dat ik het niet kan. En ik zeg
u, vervolgde zij, terwijl zij mij uittartend aan
zag, dat ik er mijn kleinen vinger niet voor
zou verroeren, als ik er de macht toe had.
Ha, ik heb dien jongen al te hartelijk lief ge
had, om hem mi te verstooten.
Ook niet als God het u beveelt?
Gij behoeft mij niet te zeggen dat ik
alle hoop in hem moet opgeven; ik geloof
nog in hem. ik geef hel nog niet op, en ver
trouw op de toekomst.
Zij hief de hand omhoog waarin zij haar
gebedenboek hield, en zag mij daarna weer
aan met norschen, kouden blik.
Gij zult mij tocfh niet meer kwellen,
smeekte zij; ik ben steeds uw vriendin, ter-
wille van Maryen ik wensch u, even als
vioeger, van harte alle mogelijke geluk met
uw vrouw.
Ik dank u, Janet
Als gij de volgende week naar Borrow-
dale terugkeert, zal ik u misschien niet weer
zienmogelijk zal ik u nooit weerzien.
Groet Mary hartelijk voor mij. Plaa« haar
niet met herinneringen aan een treurig ver
leden. God zegene u beidenl
Zij vervolgde haar weg met versnelden
tred! als verlangde zij alzoo het gesprek af
te breken.
Ik poogde niet haar in te halen, wel be
grijpende hoe nutteloos aJle verdere aandrin
gen zou zijn om meer van Ellen te vernemen,
zelfs in geval Janet meer van haar wist.
Ik zag die vrouw na.
Zij vervolgde ernstig haar weg, zwijgend
en trouw.
Ik wist nu dat Ellen op 21 Juli het kasteel
van Nettlewood verlaten had: nu moest ik
onderzoeken welken weg zij was ingeslagen.
III.
Dat was nog niet alles wat ex dSen Zondag
gebeurde.
Terwijl ik aan mijn vroegtijdig middagmaal
in het sa.lon van het veerhuis zat, bracht men
mij de boodschap, dat juffrouw Ray mij m
den namiddag verlangde te spreken.
Het was omtrent vier uur toen ik mij vol
gens het verlangen der eigenares aan huis van
juffrouw Ray aanmeldde.
De knecht liet mij in de prachtige zaal.
waar mevrouw Ray weinige weken geleden
haar gasten had ontvangen, en waar nu de
dochter op mij wachtte.
Toen ik langs de eene deur binnenkwam,
bemerkte ik, dait de gouvernante, onder wier
opzicht Letty haar lang verwaarloosde op
voeding nog altijd voltooide, zich door de
andere deur verwijderde.
Goeden dag, mijnheer Gear, zeide zij,
even opstaande, gij zult vinden, dat ik een
zonderlingen dag heb gekozen om zaken te
behandelen.
De vraag is of het dringende zaken *JJn,
juffrouw Ray.
Ze zijn alleen in zooverre dringend als
ze mij zeiven aangaan, hernam zij. Neem
plaats, als ik u verzoeken mag, en schenk mij
voor eenige oogenblikken uw aandacht.
Gaarne.
Ik plaatste mij op korten afstand vna.
het schoone meisje, dat in netheid en beval
ligheid gewonnen had naar mate zij in be
schaving had toegenomen.
