BUITENLAND
De vloek van het geld
Tweede Blad
3 April 1923
OVERHEIDSWILLEKEUR.
Een schietpartij In Essen; 11 dooden, 32 gewonden. Een spoorweg
ongeluk in de Palts. Asquith over de hereeniging der liberalen.
Onder de Telegrammen: Het antwoord der Geallieerden aan Turkije,
iDe uitspraak in het proces tegen de Bulgaarsche oud-ministers gepu
bliceerd. Zes hunner veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Na
dere bijzonderheden omtrent de bloedige gebeurtenissen bij Krupp te Es
sen. De Franschen arresteeren te Essen vier directeuren der firma
Krupp. Een Japansch vorstelijk gezelschap heeft in Frankrijk een ern
stig auto-ongeluk gehad, waarbij drie personen het leven verloren.
Geen Encycliek van den
Paus.
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
BINNENLAHDSCH NIEUWS.
FEUILL ETON
(Naar eene Engelsche vertelling).
Men schrijft ons uit de provincie
Wederom voelen wij ons geroepen, een
♦pmerking te maken, over de gestie van ons
Provinciaal Waterleidingbedrijf.
De opmerking betreft slechts een betrek
kelijk klein onderdeel van het bedrijf, doch
is op zich zelf zóó gemotiveerd en in het
ïlgemeen zóó kenmerkend voor de wijze,
waarop genoemd overheidsbedrijf, ons, nood
gedwongen klanten, wel meent te mogen
behandelen, dat het ons goed dunkt, de op
merking ook hier te doen hooren.
Ook nier 1
Onder de noodgedwongen klanten van
het Waterleidingbedrijf toch is de opmer
king al vaak uitgesproken.
Onze opmerking geldt het boete-stelsel,
dat de directie van het bedrijf er op na
houdt voor degenen, die hun waterleidings
rekening niet op tijd betalen.
Sinds wij het genoegen beleefden, onze
waterleiding te zien overgaan in overheids-,
in provinciaal beheer, zijn we op boete ver
plicht onze kwitantie op tijd te voldoen.
Dit is op zich zelf niets bijzonders
ieder fatsoenlijk mensch behoort op tijd te
betalen, en verzuimt men zijn belastingaan-
-laorCn binnen bepaalde termijnen te vol
doen, dan krijgt men waarschuwingen en
aanwijzingen thuis gestuurd, waaraan even
ééns kosten (vroeger van 5 en 10 ets. nu
van 15 en 25 ets.) verbonden zijn.
Hier geldt dus ook een soort boete-stel
sel, en niemand denkt eraan, hierin eenige
onbillijkheid te zien niemand denkt er
aan, hierover eenige opmerking te maken.
Waarom wij dan wèl een opmerking ma
ken over het boete-stelsel van het Bloemen-
iaalsch Waterleidingbedrijf
Om verschillende redenen.
Allereerst omdat het bedrag der geheven
boete vooral voor kleine bedragen van
water-rekeningen schandelijk hoog moet
heeten.
Wanneer men naar den zin der Bloemen-
daalsche directie zijn rekening te laat be
taalt, is men veroordeeld tot betaling van
ten gulden boete, geen cent minder, al be
loopt de driemaandelijksche rekening ook
tnaar enkele honderden centen, óók al
beloopt de rekening vele honderden gul
dens.
Alle verhouding is hier zoek.
Beschouwt men het geheven bedrag als
administratiekosten, dan is een boete van een
gulden woekerig hoog beschouwt men
het bedrag als vergoeding van gederfde ren
te, dan is de boete óf nog te hoog, óf
te laag maar van dit laatste kan zoo
als hieronder blijken zal geen sprake zijn.
Het moet den indruk maken, dat het Wa
terleidingbedrijf een finantieel voordeeltje
wil slaan uit een (veelal onwillekeurig) ver
zuim der aangeslotenen bij de Waterleiding.
Waarom heft men anders ook hier geen
waarschuwings- en aanmanings-bedragen van
b.v. 15 en 25 ets.
Waarom moet men direct een heele gul
den in de wacht sleepen?
Deze gestie van het Waterleidingbedrijf
lijkt ons hoezeer men aan dit bedrijf wel
licht ook geldt noodig heeft 1 allesbehalve
sympathiek.
't Is bovendien echter de vraag, of die ges
tie wettelijk wel geoorloofd is.
Bij het nazien van^onze eigen kwitantie
toch ervaren wij, dat wij ons water gele
verd krijgen bijvooruitbetaling.
Wanneer wij derhalve wegens „wanbeta
ling" veroordeeld worden tot betaling van
een dure gulden „boete," dan zijn wij op
dat moment eigenlijk nog absoluut niet ach
terstallig.
Althans niet tot het bedrag, dat van ons
gevorderd wordt.
Men heft dus boete liefst een schan
delijk hooge boete voor de niet-betaling
van een bedrag, dat.nog niet verschuldigd
is 1
Kan het brutaler?
Wanneer het een particulieren leverancier
betrof, zouden wij ons haasten, een anderen
leverancier te nemen 1
De provincie echter meent ons wel op de
ze wijze te mogen ringelooren, omdat zij
iederen anderen leverancier.... uitgescha
keld heeft.
Waartoe zij zichzelf nu eenmaal het recht
toekende.
Wat zal er nu gebeuren, als men weigert
deze'o.i. onrechtmatige „boete" te betalen?
Kunnen wij geruchten gelooven, dan heb
ben ook hier de brutalen de halve wereld
en „vergeet" men heel lakoniek de gulden
boete te innen, wanneer de „delinquent" ab
soluut weigerachtig is terwijl de gul
dens der goedgeloovige, tamme gemeente
gretig opgestreken worden.
Een handelwijze, welke vooral voor een
overheidsbedrijf onwaardig moet heeten.
Doch dit ter zijde gelaten wat zal
er gebeuren, wanneer men algemeen weigert,
zich aan dezen provincialen willekeur te on
derwerpen Wanneer men weigert zijn gul
den „boete" te betalen
„Dan snijden wij bij den weigerachtigen
klant zonder pardon de waterleiding af,"
hooren wij den heer van Oldenborgh al zeg
gen.
Maar dan vragen wij
hoe is zulks te rijmen met de verplichte
aansluiting in meerdere gemeenten? zal de
provincie allerzotste willekeur 1 nu
gaan weigeren datgene te leveren, tot de
ontvangst waarvan zij haar „klanten" nota
bene verplicht zal de provincie nu zelf gaan
zondigen tegen verordeningen, welke om
harentwille in 't leven geroepen zijn?
Ons dunkt, dat het nu uit moet zijn met
dezen en dergelijken provincialen wille
keur.
Een overheidsbedrijf kan vèr gaan in wil
lekeurige eigenmachtige handelingen,
doch ook hier zijn grenzen.
PE FRAN SC HE ACTIE IN WE ST"
DUITSCHLAND.
Een schietpartij in Essen
11 dooden, 32 gewonden.
Zaterdag heeft te Essen een botsing tus-
schen de bevolking van Essen en de Fransche
bezettingstroepen plaats gehad. Van Fran
sche zijde werd daarontrent gemeld
Tijdens het inbeslagnemen van auto
mobielen in een der fabrieken van Krupp
werd Zaterdagochtend een Fransch de
tachement door arbeiders aangevallen. Zij
wierpen met steenen, dreigden met revol
vers en trachtten stralen rook op de sol
daten te richten, die, na de volgens reglement
voorgeschreven sommaties, vuurden.
Er werden vijf of zes Duitschers gedood
en een dertigtal gewond. De Franschen
leden geen verliezen.
De Duitsche lezing luidt
Zaterdagmorgen werd de automobielen-
loods van een der gietstaalfabrieken van
Krupp door de Franschen bezet. De aan
wezige arbeiders werden verdreven, waarop
de stoomfluiten weerklonken. De loods III,
waarin de Franschen ook waren binnen
gedrongen, werd spoedig door hen ontruimd.
Intusschen hadden zich tengevolge van
het werken der stoomfluiten de arbeiders
voor de loods verzameld zij omringden in
dichte massa de troep Franschen, die uit
één officier en tien man bestond. De Fran
schen brachten een machinegeweer in ge
reedheid, doch hielden zich eerst rustig.
Daar zij zich echter door het steeds toene
mende aantal arbeiders bij hun aftocht be
dreigd waanden, openden zij eensklaps het
vuur uit het machinegeweer. Er vielen zeven
dooden en eenige zwaar-en lichtgewonden.
Ten teeken van rouw werd de geheele
gietstaalfabriek gesloten.
Later werd nog gemeld dat er Zater
dagmiddag zes uur elf personen dood
Waren, terwijl 32 gewonden in de ziekenhui-
Zen waren opgenomen, waarvan er drie op
Werven liggen.
Des middags rukte een nieuwe Fransche
afdeeling aan, ter sterkte van een compagnie
welke pantserauto's meevoerde. Zij nam den
heer Igné, inspecteur van de brandweer in
het naast de autogarage van Krupp gelegen
gebouw der brandweer gevangen.
De verzending vaa kolen
enz. uit het Ruhrgebied
naar Frankrijk.
Volgens het Fransche ministerie van open
bare werken zijn alleen Vrijdag in den loop
van den dag uit het Ruhrgebied naar Frank
rijk verzonden vier treinen cokes, drie trei
nen kolen, een trein met metaalwaren, een
aak met meer dan 10.000 ton cokes en vijf
aken met kolen, inhoudende 5000 ton. De ci
viele missie hoopt deze inzendingen tegen
het eind der week nog uit te breiden.
De uitvoer uit het niet-
bezette gebied.
De hooge intergeailieerde commissie voor
het Rijnland heeft besloten dat de goederen
welke uit het niet-bezette gebied komen, en
door het bezette gebied worden vervoerd
met bestemming naar het buitenland, vrij
zijn van elk uitvoerrecht bij het verlaten van
de bezette gebieden indien een vergunning
wordt getoond, welke door een bevoegd Li
chaam in niet-bezet Duitschland is versterkt
en waarop staat vermeld dat een uitvoer
recht is betaald in 't niet-bezette Duitschland.
Een hoogverraad-affaire.
Naar uit Karlsruhe aan de „B. Z. am B."
wordt gemeld, zijn de laatste dagen te Bingen
vele personen gearresteerd, die bij een hoog-
verraadaffaire zijn betrokken. Er zou sprake
zijn van spionnage, ten dienste van Frank
rijk door Duitschers gepleegd.
Wederom een fabriek
door de Franschen bezet.
De geallieerden hebben de fabrieken van
Emsee (Lippe) bezet, waarin zich een voor
raad 30.000 ton cokes bevond. Het transport
aan brandstoffen bereikte gisteren 10.000 ton.
In kringen van het Vatikaan wordt ver
klaard, dat het gerucht ls zou de Paus voor
nemens zijn binnenkort een Encycliek over
de Ruhr-quaestie te publiceeren, op fantasie
berust.
Fransche militairen en
mijningenieurs mis
handeld.
De menigte hield heden een auto aan
welite twee Fransche militairen en twee? Volgens aen Dtfltschen draaaioozen dienst
mijn controleurs vervoerde. De soldaat, die
den wagen bestuurde, werd gewond, de auto
vernield en de beide ingenieurs mishandeld.
Het gebeurde word uitgelekt door voor
malige Schupo-beambten uit de Kruppfa-
brieken.
Verschillende berichten
uit Duitsche bron.
Te Recklinghausen hebben de Franschen
Zaterdagnacht na een woordenwisseling in
een café den 22-jarigen invalide Nieruch
doodgeschoten.
Te Bochum en Witten hebben de Fran
schen hedenmorgen eenige fabrieken bezet
waar zij automobielen en loongelden in be
slag namen.
Te Bochum is de afzetting van hetcen-
trum der stad opgeheven. De zaken zijn
weer geopend. Het verkeersverbod werd
vastgesteld voor den tijd van 9 uur nam. tot
7 uur voorm.
Te Gelsenkirchen en bij de mijn Bis
marck zijn de Fransche wachtposten ver
sterkt
Generaal Mudra uitge
wezen.
Naar de avondbladen vernemen, is gene
raal Mudra thans door de Franschen uit
het bezette gebied uitgewezen.
Het plan der intergeai
lieerde soc.-democraten
inzake het Roerconflict.
De Engelsche bladen vernemen uit Parijs
dat aan de intergeailieerde socialistische con
ferentie aldaar de volgende voorwaarden
voor een regeling van het Roer- en het schade-
vergoedingsvraagstuk als basis voor verdere
beraadslaging zijn voorgelegd.
lo. de definitieve schadevergoedingsbeta
lingen van Duitschland moeten door een on
partijdige rechtbank worden vastgesteld op
den grondslag van Duitschland's betalings
vermogen 2o. de wederopbouw van de ver
woeste gebieden in Frankrijk en België moet
een eerste plaats bij deze besprekingen in
nemen, en onverwijld worden ondernomen
met de hulp der Duitsche arbeiders, volgens
het plan, hetwelk de Fransche C.G.T. en de
Duitsche vakvereenigingen twee jaar geleden
overeengekomen zijn 3o. de veiligheid der
Fransche grens tegen eiken toekomstigen
aanval moet worden gewaarborgd door een
speciaal verdrag tusschen de geallieerden en
de Vereen. Staten, waarin de demilitarisatie
van het Rijnland nadrukkelijk wordt vastge
steld en waarbij Duitschland plechtig van
elke gedachte aan een revanche-oorlog af
ziet 4o. het Roergebied moet geleidelijk
worden ontruimd 5o. de regeling der inter
geailieerde schulden moet worden overwogen
tn haar verband met het probleem der Duit
sche schadevergoeding.
De intergeailieerde deputatie van vier so
ciaal-democraten, welke dezer dagen te Ber
lijn heeft vertoefd, heeft de instemming der
Duitsche sociaal-democraten met deze voor
stellen verworven.
Aan de „Daily Mail" wordt uit Parijs ge
meld, dat Ben Til'ert, de secretaris van de
Britsche Unie van transportarbeiders, een
onderhoud met minister-president Poin-
caré heeft gehad, en dat ook Ramsay Mac-
donald, Arthur Henderson en Thomas door
den Franschen premier zijn ontvangen. Zij
hebben Poincaré hun plan voorgelegd, dat
volgens hen een basis voor onderhandelingen
zou kunnen vormen door bemiddeling der
Britsche Labour Party.
Een spoorwegongeluk in
de Palts.
Zaterdag heeft bij Schifferstadt in de
Palts een treinbotsing plaats gehad. Twee
locomotieven, een kolenwagen en een goe
derenwagen stortten van een helling. De
materieele schade is zeer aanzienlijk. Vier
Franschen werden gedood, drie Franschen
ea een Duitscher gewond.
Britsch-Duitsche bespre
kingen over het spoor
wegverkeer in de Engel
sche zone.
De Britsch-Duitsche onderhandelingen om
trent het gebruik der spoorlijnen in de En
gelsche zone voor Fransche en Belgische
transporten in verband met de Ruhractie
hebben tot overeenstemming el id. Op de
trajecten BrühlKiersberg en Keulen
Woningen wordt een militair transport-
verkeer toegestaan tot een omvang, als on
geveer overeenkomt met het maandelijksch
gemiddelde van het militaire verkeer, zooals
dat vóór den intocht in het Roergebied
plaats had.
Bovendien worden dagelijks twee ambulan-
cetreinen en een personentrein, bestaande uit
ten hoogste drie personenwagons en een
goederenwagen, toegelaten. Dez personen
trein van en naar de Fransche zone zal in
het bezette gebied links van den Rijn dage
lijs vijf maal in elke richting aansluiting aan
de Duitsche personentreinen hebben en uit
sluitend het gewone militaire reizigers
verkeer dienen, dat tot dusver door middel
van gereserveerde afdeelingen geschiedde,
welke voortaan vervallen.
Een noodlottige vergissing.
Het „Berl. Tageblatt" meldtZaterdag
morgen werd een Fransche motorboot op
het Rijn-Hernekanaal bij het passeeren eener
brug te Gelsenkirchen door een Fransche
wachtpost aangeroepen, die, toen de boot
niet stilhield, een schot loste, tengevolge
waarvan een der beide inzittende marine
soldaten doodelijk werd gewond.
Volgens den Duitschen draadloozen dienst
is het niet juist, dat de Duitsche gezanten
te Londen en Washington den regeeringen
aldaar hebben laten weten, dat Duitschland
tot onderhandelingen over de ontruiming van
het Roerbekken bereid zou zijn en om be
middeling hebben verzocht. Zij he'rben alleen
den juisten tekst van Rosenberg's uiteenzet
ting in de commissie van buitenlandsche
zaken overhandigd, omdat, naar uit Mac
Niell's rede in het Lagerhuis is gebleken, 's
ministers uitlatingen ontwricht naar het
buitenland overgebracht schijnen te zijn.
hebben de Franschen bij de bezetting van de
fabriek van Benz te Mannheim het vermoe
den geopperd, dat daar motoren voor een
nieuwe, geweldige soort duikbooten vervaar
digd worden. De firma Benz heeft zulks ge
heel ongemotiveerd genoemd.
Volgens een bericht uit Dortmund zijn de
lijken van den rechercheur Burchhoff en den
electricien Wittershagen, die te Buer door de
Franschen neergeschoten zijn, opgegraven en
door een commissie van Duitsche en onzij
dige geneesheeren o.w. een Nederlander en
eenQZweed, geschouwd. Het resultaat dezer
schouwing was bij het afzenden van het be
richt nog niet bekend.
Knut Hamsun, de bekende schrijver,
heeft 1 millioen mark aan het fonds voor de
bevolking van het Roergebied geschonken.
ASQUITH OVER DE HEREENIGING
DER LIBERALEN.
In zijn antwoord aan de liberale vereeniging
te Leeds, waaarin hij bedankt voor het noen
maal, waartoe hij met Lloyd George uitge-
noodigd was, zegt Asquith, dat hij van mee
ning is, dat het beter is zijn oordeel over de
hereeniging der liberalen uit te stellen, totdat
een samenwerking tusschen beide groepen
in het Lagerhuis en de kiesdistricten, welke
hij levendig hoopt tot stand te zien komen,
de zaak verder heeft gebracht.
DE GRAFSTEENEN OP DE DUIT
SCHE OORLOGSKERKHOVEN.
De Britsche regeering besloot, volgens een
mededeeling aan de „Zentrale Nachweisamt",
het aanbrengen van grafsteenen op alle
Duitsche oorlogskerkhoven in Engeland op
haar kosten te doen geschieden volgens de
door het „Nachweisamt" aangegeven voor
beelden. De steenen zullen in Duitschland
worden vervaardigd.
DE BRITSCHE INKOMSTEN EN UIT
GAVEN OVER HET AFGELOOPEN
JAAR.
De totale inkomsten van het vereenigd
Koninkrijk in het jaar, dat 31 Maart eindigt,
bedragen 914 millioen, d. i. een vermindering
van 211 millioen vergeleken bij het voorgaan
de jaar. De voornaamste verminderingen zijn
te wijten aan de mindere ontvangsten aan
rechten op alcohol, aan belastingen op bui
tensporige winsten en bij den verkoop der
oorlogsvoorraden.
De uitgaven bedroegen 812 millioen, met
inbegrip van de 310 millioen aan interest op
de oorlogsschuld, tegen 1079 millioen het
voorgaande jaar.
De cijfers toonen aldus een surplus aan
inkomsten van meer dan honderd millioen
aan.
KARTONNEN DOODKISTEN.
In een correspondentie uit Duitschland
aan de N.R. Crt. lezen we o.m.
Het is wel een zéér sprekend teeken des
tijds voor Duitschland, dat voor tallooze men-
schen niet slechts het leven, doch óók het
sterven te kostbaar is. De houtprijzen zijn
schrikbarend gestegen een houten doodkist
kost een kapitaal, dat zij, die van loon of sala
ris moeten rondkomen in 't algemeen niet
kunnen opbrengen.Nu is de sociale verzorging
in het Duitsche rijk zéér wijd vertaktuit
eigen ervaring kan ik zeggen, dat in sommige
opzichten die vertakking tegenwoordig ver
warrend en verbijsterend is. En 't begrafenis
wezen is één der maatschappelijke aangelegen
heden, die hier in zeer sterke mate vercommu-
niseerd is.Daarmee is de onvermogende welis
waar meer of minder afdoende geholpen, de
financieele zijde der zaak evenwel niet min
der pijnlijk geworden, daar tegenwoordig de
armste in een Duitsche gemeente meestal de
gemeente zelf is liepen er verleden jaar
herfst niet zelfs geruchten, dat Berlijn en nog
'n paar andere „op springen stonden Zoo
hebben de gemeenten, die het zich nog maar
eenigermate konden veroorloven, hout voor
raad ingeslagen maar de tijd gaat voort en
heeft ook op dit gebied een zeer nijpenden
nood veroorzaakt. En zoo zijn er dingen voor
gekomen en komen voor, waarvan waarschijn
lijk veel Nederlanders, die steen en been kla
gen over de ellendige tijden in ons vaderland
geen flauw vermoeden hebben.
De „Leihsarg", de „in bruikleen gegeven
doodkist", is niets nieuws meer. Het is de
kist, die een bodem heeft, welke door mid
del van scharnieren zich als een deksel kan
openen. Een veer houdt hem gesloten aan
deze veer is een koord bevestigd. De kist
daalt nu op de gewone wijze in de groeve
neer vóórdat evenwel de bodem bereikt is
wordt halt - gemaakt en als dan verwanten
en vrienden weg zijn, laat men de veer door
middel van het koord werken, de bodem
opent zich en het lijk valt in de groeve, ter
wijl de leege kist weer naar boven gehaald
wordt..om voor den volgenden last te die
nen. Het is me niet gelukt voldoende gege
vens te verkrijgen, in welke mate van dit
..Leihsarg"-systeem gebruik gemaakt is
maar te hopen is in geringe mate 1 Iets ver
kieselijker is de „Paradesarg" als Leihsarg
dit is een omhullende sierkist, waarin de ru
we, hoogst primitieve eigenlijke kist ge
plaatst wordt. De Paradesarg zorgt voor een
waardig uiterlijk en doet steeds weer dienst
daar slechts de binnenste primitieve, min
der kostbare kist in de aarde blijft.
En dit „Leihsarg"-systeem nu zal tot het
verleden gaan behooren. Een Ersatz is ook
hier gekomen, een „Ersatz-Sarg" men
vergeve de trivialiteit. Hij wordt aangekon
digd als „Volkssarg" als „letzter, würdiger
Ruheort" zijn voordeelen worden opge
somd als „geen breken, doorknikken of in
drukken mogelijksolide als een houten
kist en ten slotte „geen overheid verzuime
deze kist in te voeren proefstellen van
vier stuks worden snel geleverd" (dit ter il
lustratie van de bovengemelde „vercommu-
niseering" van het begrafeniswezen). De
aankondiging van een lijkkist uit....bord
papier want dit ls het Ersatz-materiaai
wekt een verklaarbare belangstelling en reeds
den volgenden dag verschafte ik me een in-
tervieuw met, den vervaardiger, een onder
nemend kartönnage-fabrikant. Reeds dade
lijk bracht het bezoek me een kleine verras
sing. Want toen ik me als Nederlandsch
persman voorstelde en de meening uitsprak
aat de Pappesarg voor mijn land slechts be-
teekenis als curiositeit zou hebben, was men
het volstrekt niet met me eens en deelde me
mede, dat Nederland alleen nog niet „be
werkt" was, daar men de Duitsche bestel
lingen bijna niet af kon maar dat, zoodra
de noodige uitbreidingen tot stand zouden
zijn gekomen, men overtuigd was, dat ook
het „valutastarke Ausland" onbeperkt afzet
gebied zou zijn, daar de kist niet als nood
hulp, doch als ideaal toekomst-kist moest
beschouwd worden, die in Nederland zijn
houten concurrent evengoed zou verdringen
als in het geruïneerde Duitschland 1
Het is gelukt het geheim van de Pappesarg
te doorgronden en het aan mijn landgenooten
te kunnnen ontsluieren. Bodem- boven, en
ondereindplank, alsmede een lat in het deksel
zijn van hout. Op dit geraamte wordt karton
in den vorm van lange, rechthoekige bladen
gespijkerd en de ruwe kist is klaar. Ze wordt
nu zwart gemaakt en met eenvoudige zilver
kleurige versieringen voorzien. Goedkoopere
krijgen slechts een effen grijze kleur. De fa
briek is November '22 met de vervaardiging
begonnen, ofschoon het plan reeds 1 y2 jaar
in portefeuille was, volgens mijn zegsman.
De Pappesarg is dus nog iets zéér nieuws.
Dertig man van het fabriekspersoneel maken
dag in, dag uit kisten (en de Pappesarg is
verbazend snel klaar I) en men kan de be
stellingen niet af.... het artikel is noodig
zoo noodig als brood En wegens den nij
penden nood in het Duitsche land heeft
deze fabriek zich gedwongen gezien, zich uit
te breiden....
Een houten kist kostte hier in Januari
45,000110,000 Mark; de kartonnen kist
14,00025,000 Mark. Om zich een goed
begrip van de beteekenis hiervan te vormen
moet men niet in guldens omrekenen en on
verstandig lachen over den „ongelooflijk
lagen prijs", doch zich liever trachten in
te denken, hoe men zich als Nederlander zou
voelen, als de prijzen bij ons zóó gestegen
waren, dat een doodkist 50,000 gulden
kostte
In het Noorden van Berlijn is Zaterdag
ochtend de vrouw van een arbeider vermoord.
De buren vonden het lijk van de vrouw
wier handen en voeten waren samengebon
den en die gewurgd bleek te zijn. De daad
is gepleegd door de twee stiefzoons van het
slachtoffer die 17 en 19 jaar oud zijn en die
er met de enkele kostbaarheden der vrouw
van door zijn gegaan.
Volgens een draadloos bericht uit War
schau bepaalt het besluit van het centraal
sowjetbestuur ten aanzien van de verminde
ring van st?af voor bisschop Zepljak die
straf op 1 jaar gevangenis (gemeld was aan
vankelijk 10 jaar.) Het vonnis ten aan
zien van den vicaris-generaal is zooals we
reeds meldden, gehandhaafd, daar deze aan
zijn optreden op religieus gebied ook een
contra-revolutionnaire bedrijvigheid verbond
en betrekkingen onderhield met de vijanden
van het sowjetgezag in het buitenland.
In het district Odessa zijn onlusten
uitgebroken. De boeren bestormen de pak
huizen met levensmiddelen en dwingen de
treinen door het opbreken van de rails tot
stoppen. Hun doel is graan te bemachtigen
voor den uitzaai. De ambtenaren en het spoor
wegpersoneel zijn hun leven niet zeker. Uit
Odessa zijn militairen gezonden om de onlus
ten te bestrijden.
Den 25en Maart is te Moskou geopend
een congres van leiders van de politieke secre
tariaten der militaire afdeelingen van het
staats-poljtieke bestuur. De agenda voor dit
congres vermeldde de volgende punten 1:
De taak van het staatspolitiek bestuur onder
de huidige politieke omstandigheden. 2.
Vergrooting van het kader der militaire af
deelingen van het staats-politiek bestuur,
in het bijzonder in de groote steden en in de
nijverheidsdistricten 3. De organisatie van
speciale cursussen voor het personeel bij
de militaire afdeelingen. 4. Afschaffing van
den verlengden diensttijd der roode solda
ten, welke in dienst staan van het staats-poli-
tieke bestuur, en betere bezoldiging van deze
mannen.
Bij de opening van het congres was Dsjers-
jinski aanwezig, die we s op de belangrijke
taak, welke onder de huidige omstandig
heden op de schouders van het staats-poli-
tieke bestuur ligt. Den laatsten tijd begint
een groote onverschilligheid onder de arbei
ders te heerschen ten opzichte van sociale
vraagstukken, terwijl zoowel op het platte
land (speciaal in het Zuiden van Rusland)
als in de steden een nieuwe bourgeoisie ont
staat. Er dreigt een soort oppositie in Rus
land te ontstaan, welke de positie der sowjet-
regeering nog ingewikkelder maakt dan zij,
in verband met de politieke en oeconomische
toestanden, toch reeds is. Het is niet on
mogelijk, zeide Dsjersjinski, dat in de naaste
toekomst de organen van het staats-politieke
bestuur een onverzoenlijken strijd zullen
moeten voeren met hen, die de moeilijkheden
waarin de sowjet-regeering op het oogenblik
gewikkeld is, willen aanwenden, om de dicta
tuur van het proletariaat omver te stooten.
De technische commissie, welke bijeen
gekomen is om het probleem betreffende
het veranderen van den tijd te bestu e r;n,
heeft besloten Donderdag a.s. den minister
raad de maatregelen voor te leggen, welke ten
doel hebben de arbeidsuren de openbare
diensten één uur te verv.oe en, indien ma-
gelijk van 18 April tot 3 lNv.ve.uber, en den
handel en de industrie te verzoeken den
zelfden maatregel te treffen.
Te Atlanta (V. S.) hebben twee boeven,
Gerald Chapman en Franl^ Gray, die wegens
roof en valsche muiterij tot langjarige ge
vangenisstraf waren veroordeeld, een stout
stukje uitgehaald. Zij hadden de hand weten
te leggen op een boor en een zaag, waarmede
Zi) ae ijzeren staven in de ramen van hun
cellen doorzaagden. Zij klommen 's avonds
langs de aan elkander gebonden repen hun
ner lakens omlaag en zetten de geheele ge
vangenis door het veroorzaken \an kc
sluiting in het duister.
Van de verwarring die ontstond, maakten
zij gebruik om met enterhaken over den ge
vangenismuur te klimmen en zich in de na
burige bosschen in veiligheid te stellen, waar
zij hun gevangemskleeren verwisselden teger
gewone kleeren, die lotgenooten hun ver
schaften. Kort nadat het verdwijnen van d«
gevangenisklanten per sirene was bekenc
gemaakt, ontmoetten zij een spoorwegarbei
der en zijn vrouw, die zij dwongen, hun gele
te geven voor een spoorreis. Zij hebben ech
ter niet lang plezier gehad van hun vrijheid
want den volgenden ag klaagden de politie
mannen er in, ze te Colbert, in Georgië, wee
gevangen te nemen, en wel na een revolver-
gevecht, waarbij Chapman twee keeren were
gewond.
In Alexandropol waar zich in het groot
ste weeshuis der wereld 16.000 Armeenscbe
kinderen bevinden, is een depót, hetwelk
10.000 ton goederen bevatte, die voor dt
hulpverleening dienden, door brand verwoest.
De brand dreigde zich uit te breiden, doch
werd door de kinderen en een bolsjewistisch
bataljon bedwongen.
Een stoomketel van den stoomtreile:
„Crocodile" is bij de Pointe d'Arcachoa ont
ploft. Twee matrozen werden gedood en
verscheiden gewond. Twee der gewonden zijn
in het hospitaal bezweken. De treiler werd
ernstig beschadigd.
DE NIEUWE POSTZEGELS.
Op de dezer dagen te 's Hage gehouden al
gemeene veradering van de International»
Vereeniging van Postzegelverzamelaars Phi
latelia, is een motie aangenomen, waarin
wordt gezegd, dat de vereeniging, gezien de
plaatjes, die door het staatsbedrijf der pos
terijen en telegrafie zijn uitgegeven als post
zegels voor het koninkrijk der Nederlanden
deze producten smakeloos acht en het land
van Rembrandt onwaardig.
HET NATIONAAL ARBEIDSSECRETA
RIAAT.
Het Nationaal Arbeidssecretariaat (N.A.S.)
heeft op het gedurende de Paaschdagen tv
Amsterdam gehouden Congres, in beginsel
besloten tot de roode vakinternationale vas
Moskou toe te treden,
JAMMERLIJK VERDRONKEN.
Op tweeden Paaschdag, ongeveer half 5, is
de 17-jarige Adriana Pols, wonende aan
boord van het aan de Maaskade te Rotter
dam liggende schip „Padua", over boord ge
vallen. Zij verdween onder eenige Rijnaken
en kon met groote moeite op het droge
worden gebracht. Nadat personeel van de
reddingsbrigade en van den Geneeskundigen
Dienst vergeefsche pogingen hadden gedaan
om de levensgeesten weer op te wekken, kon
dr. Schutte slechts den dood corf?lateeren.
DE VRIJWILLIGE OUDERDOMS-
VERZEKERING.
Naar de „Verz. bode" verneemt, is in de
conceptregeling voor de uilvoering van de
vrijwillige ouderdomsverzekering van het
Rijk de korting op de weekpremiën bij be
taling in grootere termijnen voorgesteld op:
10 pet. bij betaling der maand; 13 pet bij
betaling der 3 maanden en 14 pet. bij betaling
per jaar.
VAN DE K. S. A.
Zoowel met de maatregelen van de Pooi-
sche regeering ter zake van de veroordeeling
van Mgr. Cieplak als met de stappen in de
ze gedaan door de Lique Catholique de Po-
legne, heeft het Centraal Bureau der K. S. A.
namens de K. S. O. aan den Poolschen ge
zant te 's Hage warme instemming betuigd
terwijl het tevens verzocht heeft van deze
instemming te Moskou te willen doen blij
ken.
INWERKINGTREDING DER LAND
EN TUINBOUWONGEVALLENWET.
Naar uit 's-Gravenhage wordt medege
deeld, is de inwerkingtreding van artikel 2
der land- en tuinbouwongevallenwet 1922
nader bepaald op 1 Mei a.s.
LANDARBEIDERS NAAR FRANKRIJK
De Directeur van den Rijksdienst der Ar
beidsbemiddeling te 's-Gravenhage deelt
mede, dat er weder gelegenheid bestaat be
kwame böeren-arbeiders, melkers, ploegreis
boerenknechten en boerenmeiden, alsmede
gezinnen met of zonder kinderen, vertrouwd
met melken of ploegen of huiselijk werkdn de t
boerderij in Frankrijk in vaste betrekkingen
te plaatsen. Ook bestaat weder gelegenheid
voor arbeiders, bekend en vertrouwd met
den verbouw van suikerbieten, om gedurende
de geheele campagne, n.l. van ongeveer Met
tot einde Ooctober, aldaar werk te verkrijgen.
Spoedige aanbieding hiervoor is gewenscht.
Inlichtingen worden verstrekt door hel
orgaan der openbare arbeidsbemiddeling in
de woonplaats (arbeidsbeurs of correspondent)
en ook maar dan alléén schriftelijk, door den
directeur voornoemd.
DE K.S.A. EN DE VEROORDEELING
VAN MGR. CIEPLAK.
Zoowel met de maatregelen van de Pool-
sche regeering ter zake van de veroordeeling
van Mgr. Cieplak als met de stappen in dez«
gedaan door de Ligue Catholique de Po-
logne, heeft het Centraal Bureau der K.S.A
namens de K.S.A. aan den Poolschen ge
zant te 's Hage warme instemming betuigd
terwijl het tevens verzocht heeft van dea
instemming te Moskou te willen doen blij
ken.
Hebt gij mij alles gezegd? vroeg ik;
gij verbergt mij toch niets, geen spoor dat ik
looi kunnen volgen?
Waarom vertrouwt gij mij niet? vroeg
hij knorrig. Waarom zou ik u iets verbergen?
God weel hetik niet!
Ik zweer u dat ik bij de eerste gelegen
heid zal schrijven, zeide hij. VaarweL Mijn
groeten aan moeder.
Ik ging den wogen uit; het was weer zoo
voehg op 'het gaanpad.
Voornamere reizigers dan die er eerst door
een gewoeld hadden, zochten nu plaatsen in
de wagens, cn veroorzaakten de beambten
heef last.
Toen iik uit den trein was, en aan het portaal
ttond, kwant Jozef uit zijn hoek naar den
sverkamt, en plaatste zich aan het raampje
Hn eenige woorden met mij te wisselen.
Zijn laatste woorden hadden hem aan zijn
femilie herinnerd, en hij vroeg nu naar de
fez oudheid van moeder en van mijn vrouw.
De trein was weldra gereed om te vertrek-
len.
De treinwachters hadden de deuren van al
de wagens toegeslagen; enkele personen stom
den nog, evenals ik, naast den trein, eenige
afscheidswoorden aan de reizigers toe te roe.
pen. De wachters liepen langs den ganschen
trein en de static no verste floot; het felle ge
luid van den sassenden treinsleper antwoordde
als het ware op 'het fluitje.
De sneltrein zette zich in 'beweging.
Jozefs gelaat straalde van vreugde toen hij
zag dat hij van mij ontslagen werd; dat
las ik duidelijk, bij bet lidht dter spoorhal, op
zijn gezicht.
Vaarwel, herhaalde ik.
Vaarwel, Canut, zeide hij; doe uw best
te Nettlewood; blijf 'kalm en houd goeden
moed. Wij zullen hem overwinnen, dat ver
zeker ik u!
Hij vertrok, vertrouwend en vol moed.
De uitdrukking op dat verwelkte gelaat,
teen het uit het Hoht der spoorthal in de duis
ternis verdween, beviel mij niet; weer voelde
ik mij van hem vervreemd, niettegenstaande
wij denzelfden wcusoh en dezelfde gedachte
koesterden en wij kinderen van één zelfde
moeder waren, die thans weduwe was.
III.
De tijd verliep, maar de ontknoopmg van
het geheim kwam niet
Er verliepen dag, weken en maanden; de
lente maakte plaats voor den zomer, de zo
mer voor den herfst: maar er kwam geen tij
ding van Ellen en vam baar schuilplaats ver
namen wjj niet*,
Ik was naar Barrowdale en Nettlewood te
ruggekeerd.
Terwille van mijn deelgenoot had 3c mijn
uiterste best gedaan om mij weer bedaard aan
den arbeid te begeven; in mijn onstuimige
buien begaf ik mij tweemaal per week naar
de Gaps en doorzocht ijverig en onvermoeid
alle plaatsen, of het mij niet gelukken mocht
een nader spoor te ontdekken van het treur
spel, dat daar was afgespeeld.
Ik vond niets dan een stuk 'gereedschap van
een mijnwerker, als men dat een ontdekking
mag noemen.
Intusschen verstreek de tijd en de
rome rbla den begonnen weer van de boomen
te verdwijnen.
Het geheim bleef ondoorgrondelijk en
wierp een donkeren schaduw over mij en de
mijnen.
Wij zouden ten volle gelukkig geweest zijn,
in ons stil huiselijk leven als die herinnering
aan Ellen ons niet zoo menig uur verbitterd
'had.
Er was ons een kind géboren en mijn
vrouw was weer gezond en sterk zoools
vroeger.
Niets stoorde de rust in omen kleinen ge-
zelligen kring; het engelenkopje van onzen
eersteling verspreidde een lichtglans om
ons heen en heiligde en zuiverde de hui
selijkheid.
Wij doopten ons kindje met den naam van
Ellen, ter herinnering aan haar, die wij voor
Altijd verloren waanden en moeder schreide
hittere tranen als zij het aan haar hart drukte
en God bad dat het kind ons ten zegen mocht
ziin, zooals Ellen dat in haar jeugd voor haar
was geweest.
Ik zal niet beproeven hier een beschrijving
te geven -van mijn liefde voor of van de
hartstochtelijke gehechtheid van mijn vrouw
aan dat kind; er zijn genoeg jonge trotsche
moeders en vaders die dezelfde gevoelens ge
koesterd hebben en even als ik weten, dat ze
te kiesch en te innig zijn oon er op een plaats
als deze een juiste beschrijving van te kun
nen geven.
Het was in het begin der maand November;
wij waren allen gezond en gevoelden ons ge
lukkig; ik herinnerde mij niet, dat mijn
vrouw er ooit beter en sterker had uitgezien,
en de toekomst meer blijmoedig tegemoet
had geblikt.
Een schepseltje dal mij Kef heeft en op
mij vertrouwt, Canut, zeide zij, terwijl zij hel.
kindje op haar ami wiegde; de schaduwen
van het verleden wijken allengs meer op den
achtergrond.
Weinig dacht ik toen dat onverdiende
smaad en schande, die niet af te wen
den waren, ons met rassöhe schreden zouden
naderen.
Ik was gedurende den tijd die sedert mijne
ontmoeting met Jozef varloopen was, niet
stil gebleven, maar ik had mijn onderzoek
in alle mogelijke richtingen voortgezet en al
lerlei [kleine ontdekkingen gedaan, die, ai
al stonden ze niet rechtstreeks in verband tot
het groote doel dat ik beoogde, mij toch mis
schien eens den sleutel tot bet geheim zou
den verschaffen.
Toen alle nasporingen van Ellen vruchte
loos bleven, poogde ik de lotgevallen van
Edmond Wenford nauwkeurig na te gaan, en
ik bevond, dat hij na lang een lichtzinnig en
losbandig leven geleid te hebben, zich einde
lijk totaal geruïneerd had.
Ik leerde zijn geschiedenis grootendeels
kennen.
Hij was geboren in het groote huis, dat nu
leeg stond, en was hn. de vallei zeer wel be
kend. Ietier dorpeling wist een verhaal op te
dissdhen van hem en van zijn eigenaardig
heden.
Ik merkte op, dat de meest bejaarden
degenen die liem het langst gekend hadden
met de meeste welwillendheid van hem
spraken; het scheen wel, dat degenen die hem
in zijn jeugd hadden gekend, aangena
mer herinneringen van hem hadden be
houden, dan zijn kennissen van lateren
leeftijd.
Men 'kom hem 'bijna van stap tot stap
zien dalen, als men zijn geschiedenis volgde,
en opmerken, hoe 'het hem aam goeden raad
ontbroken 'had en hoe hij zonder een enkelen
trouwen vriend te bezitten steeds dieper en
dieper gezonken was.
Zijn vader en moeder waren beiden jong
gestorven en hadden hem geheel alleen ach
tergelaten, als erfgenaam van een groot for
tuin.
Ach! het was de oude, oude geschiedenis
geweest, jong, vrij, rijk en zonder toezicht,
hoe menigeen is die verzoeking te sterk I
Ik verbeeldde mij, dat die mam niet door
en door bedorven was; als ik hem slechts kon
vinden en mij op zijn edelmoedigheid durfde
beroepen, om mij op het spoor van Ellen
te brengen
Ik schreef twee maal aan Jozef en kreeg
eerst op mijn laatsten brief een antwoord
op mijn ernstige vraag of er geen nieuws
was?
Er is geen nieuws van eenig belang
antwoordde hij, maar ik bewaak hem zorg
vuldig. Houdt gij hem op uw beurt m het
oog als hij weer te Nettlewood mocht
komen.
Maar zij kwamen niet
De dienstboden van het oude kasteel en m
het nieuwe gebouw, waarvan ik het plan voor
mijn vrouw 'had opgemaakt, en dat zij aan
mevrouw Ray had afgestaan, kregen kost en
loon vergoed; alleen de komst van den
nieuwen bewoner met zijn familie in het
huis van Wenford, bracht eenige bewoging in
het stille dorp.
Ik kwam zeer zelden te Nettlewood; nadat
de verbouwingen aan het huis van mevrouw
Ray voltooid waren, bestond er voor mij geen
andere reden om het veer over te gaan, dan
de lust naar beweging, en de hoop om iets
van Ellen's lot te vernemen of te ontdokken.
fWordi -vervolgd)
