Indische Brieven.
De vloek van het qeld
BUITENLAND
Tweede Blad
6 April 1923
Ramsay Macdonald over de Fransche politiek in het Roergebied.
Fransche eischen tot deelname in het kapitaal der Duitsche industrie.
Fransche bladen maken melding van geheimen aanmaak van duikbooten
in Duitschland.
Onder de Telegrammen: Loucheur zou aan Bonar Law een plan tot op
lossing van het Fransch-Duitsch geschil hebben aangeboden, dat steun
vindt bij de gematigde elementen in Frankrijk. Het antwoord van ge
neraal Jacquemont op het protest van het gemeentebestuur van Essen.
Dr. Wirth over de Roerbezetting.
P'
BESCHERMENDE MAATREGELEN
TEN BEHOEVE VAN DEN ENGEL-
SCHEN LANDBOUW AANBEVOLEN.
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
LEGER EN VLOOT.
KERK EN SCHOOL
LANDBOUW EN VISSCHERIJ.
RECHTSZAKEN.
SPORT EN SPEL.
VOETBAL.
LEVENSDURF
DE KLOVE
FEUILLETON
XII
„ezer, het zal ditmaal geen lange brief zijn.
Ik vergun me, als Secretaris van den Cen-
tralen Raad der Ned. Indische Katholieke
Sociale Bonden plaatsing te geven aan een
rondschrijven van dezen Raad, gericht tot
de Katholieken van Indië.
Het betreft.... doch laat ik hier over
nemen, wat ik toezond aan de Indische
Katholieke weekbladen „De Javapost" en
.Sociaal Leven en Streven".
Aan de Katholieken van
Nederlandsch-Indië.
Op den 13den November van dit jaar, den
feestdag van St. Stanislaus Kostka, zal Zijne
Doorluchtige Hoogw. Mgr. E. S.^ Luijpen,
Apostolisch Vicaris van Batavia, zijn zilveren
Bisschops-jubilé vieren.
Het zal U bekend zijn, dat Z. D. H. de
oudste Bisschop is in Nederlandsch-Indië.
Onder zijn zegenrijk bestuur werd de indee
ling dezer gewesten, tevoren tot één Vicari
aat behoorend, op gelukkige wijze begonnen
en voortgezet.
Wij behoeven niet te wijzen op de groote
beteekenis, welke voor de Indische Katho
lieken aan dit feest zijn jubilé-feest
verbonden is.
Vooral nu Z. D. H. op een zoo gelukkige
wijze herstel vond van een ernstige ziekte, is
het verlangen algemeen dit heerlijke feest op
lui iterrijke wijze te vieren.
Om die reden komt de Centrale Raad der
N. I. Katholieke Sociale Bonden, en met
dezen de besturen der aangesloten vereeni-
gingen, tot U m t :en dringende uitnoodiging,
Deze uitnoodiging is gericht tot allen, zon
der eenig onderscheid.
En hare bedoeling is het mogelijk te maken,
aan Mgr. Luijpen een feestgave a n te bieden,
welke zijn jubilé-dag tot een onvergetelijken
Zal maken.
Wij behoeven het niet vermelden geen
feestgave zal aan Mgr. Luijpen meer welkom
zijn. dan eene, welke zal kunnen worden ge-
bru k ten bale der Indische Katholieken.
Welnu, bij den grooten opbloei welke ons
Katholiek onderwijs in deze landen vertoont,
ontbreekt ons nog immer een jongensschool
voor middelbaar en voorbereidend hooger
onderwijs. Deze leemte deed zich nimmer
rterker gevoe'"o als een ernstig gemis dan
n -en tijd D t gemis, wij allen kennen het,
wij all n weten welk een belemmering het is
\o x' den sterken groei van ons Katholiek
leven.
Den dag van zijn Jubilé kunnen wij voor
Mgr. Luijpen maken tot een feest, indien
wij hem in staat stellen op die datum een
fonds te stichten, dat dienen kan als eerste
stamkapitaal voor de oprichting van het nu
nog ons ontbrekend onderwijs-instituut.
Katholieken van Indie, dit kan een schit
terende feestgave worden.
Doch dan blijve memand achter, dan geve
ieder het zijne.
In elke bijdrage hoe gering ook kan
elk zijn offervaardigheid toonen de Katho
lieke offervaardigheid voor een goed werk.
In de ressorten waar Katholieke Sociale
Bonden werkzaam zijn, zullen deze zorgen
voor het circuleeren van inteekenlijsten.
Zij, die niet in de gelegenheid zijn daarvan
gebruik te maken, worden verzocht hunne
bijdrage rechtstreeks te willen toezenden
aan den penningmeester van den Centralen
Raad der N. I. Kath. Soc. Bonden, den heer
M. Bajetto, Waterlooplein 6, Weltevreden.
Een enkel woord moge hier voor de Hol-
landsche lezers aan worden toegevoegd.
Wellicht is het overbodig.
Nederland telt immers zoovele Missie
vrienden.
En deze zijn gewoon zooveel te geven om
hunne Missionarissen te helpen bij hun we
reldveroverenden arbeid. Zij zullen vanzelf
hunne harten laten spreken en hunne beur
zen openen om de Indische Katholieken bij
te staan bij een werk, dat wel tot de noodza
kelijkste behoort.
In 't bijzonder de lezers van deze brieven
weten hoe moeilijk het is de zielen van onze
jongens rein te houden in eene omgeving,
welke niet gunstig kan werken op hun Ka
tholiek gedachtenleven.
En dan, laat men bedenken, dat al
mogen momenteel in de eerste plaats de Euro
peesche kinderen met de stichting van een
Katholieke H. B. S. en Gymnasium gebaat
zijn, in de toekomst steeds meerderen van
de begaafde inlanders op deze schoolbanken
zullen plaats nemen.
De stichting van zoo een school is ind er-
daad een eerste-klasse Missiewerk. Indien
de Indische Katholieken dit niet begrepen,
dan zou hun kleine groepje'niet den moed
hebben gehad om met hunne geringe krach
ten iets te ondernemen, d..t zoo kostbaar zal
zijn om te stichten en in stand te houden.
Tot de Nederlandsche Katholieken zou
ik alleen nog willen zeggen denk aan uwe
kinderen, en denkt dan aan de onze, 7aan de
Katholieke Indische jongens, die we zoo
graag tot echt Katholieke mannen zouden
zien opgroeien.
Doet u het
Het adres van onzen penningmeester is.
Och, leest U even de circulaire er weer op na.
En mocht U het overzenden van geld naar
Indië wat te bezwaarlijk vinden, vooral als
het bedrag wat groot is, dan zal zeker de Re
dactie van dit blad het geld in ontvangst wil
len nemen en zorg dragen voor de richtige
bezorging.
Bij voorbaatonzen besten dank.
J. A. M. d. F.
DE FRANSCHE ACTIE IN WEST-
DUITSCHLAND.
Ramsay Macdonald over
de Fransche politiek.
Ramsay Mac. Donald zeide, te Porthcawl
in Wales het woord voerend, dat hij pas in
Parijs was geweest en daar ervaren had, dat
men erkende, dat Frankrijk geen schade
vergoedingen uit het Roergebied zou krij
gen. Hij en zijn collega's waren werkzaam
geweest met groepen uit de Fransche, Bel
gische en Italiaansche parlementen te Parijs
en elders om precies na te gaan op welke
voorwaarden een regeling kon worden be
reikt. Hij was vol vertrouwen, dat men veel
dichter bij een oplossing der moeilijkheden
in het Roergebied was dan drie weken gele
den. Labour was bezig te trachten een En-
feisch-Amerikaansche samenwerking te ver-
rijgen in Europa, niet voor militaire en im
perialistische, maar voor zedelijke doel
einden, zoodat Amerika, Brittannië en an
dere mogendheden een groote Europeesche
politiek konden inluiden. Wij zouden wil-
en, zoo besloot Ramsay Mac Donald, dat
het verdrag van Versailles werd herzien.
le
Russische hulp voor de
Roerarbeiders.
Naar de „Iswestia" meldt heeft de Peters-
burgsche gouvernements-centrale van vak-
vereenigingsbonden een bijzonder program
opgesteld voor de hulp aan de Roer-arbei
ders. Het ligt in het voornemen, dat in de
Russische fabrieken een gedeelte van het
loon der arbeiders zal worden afgehouden
voor de Duitsche arbeiders aan de Roer,
Op een aatntal groote fabrieken en bedrijven
worden bijzondere overwerkuren ingevoerd.
Bovendien staan een Maandag-uitgave der
couranten en een belasting van 10 pCt. voor
de schouwburgen op het programma. Ook
Zullen bijzondere feestvoorstellingen in de
staats-theaters ten gunste van de hulpactie
worden gegeven.
Veertig Duitschers en
Oostenrijkers in Franschen
dienst.
Volgens de „Deutsche Allg. Ztg." zijn in
het spoorwegdistrict Karlsruhe 40 Duit
schers en Oostenrijkers in Franschen dienst
getreden.
20 Millioen Mark voor de
slachtoffers hij Krupp.
Het bestuur van het „Volksopfer" heeft
aan de firma Krupp ter voorloopige leeni-
ging van den nood der slachtoffers en nage
laten betrekkingen van de bloedige botsin
gen van Zaterdag een bedrag van 20 millioen
mark doen toekomen.
Op de staatsmijn Reinbaben gebruiken de
Franschen, zooals met zekerheid is gecon
stateerd, door het vervoer van de daar opge
slagen kolen, gevangenen, die onder scherpe
bewaking staan. Op de nieuwbezette staats
mijn „Bergman's Glück" is het personeel
nog in staking, evenals op de mijn „Reinba
ben."
De Franschen zijn er zonder voorafgaan
de onderhandelingen toe overgegaan met
materiaal van de mijnen de opslagplaatsen
van kolen en cokes leeg te halen.
Fransche eisch tot deel
neming in het kapitaal
der Duitsche industrie.
Een der Duitsche correspondenten van
het „Hbld." schrijft
In Berlijn zijn vertrouwelijke berichten
binnengekomen betreffende plannen der
Fransche industrieelen betreffende een even-
tueele deelneming der Fransche industrie in
het kapitaal der West-Duitsche ijzer- en
staalfabrieken op grond van besprekingen,
die tusschen Fransche fabrieken plaats von
den. Volgens deze berichten zou de ook door
de Fransche regeering ondersteunende eisch
gesteld worden, de Franschen voor 40 te
doen deelnemen in het kapitaal der Rijnsch-
Westsfaalsche industrieele ondememinger.
Om dit mogelijk te maken, zou het aandee
lenkapitaal der verschillende maatschappijen
in overeenstemming met den Franschen eisch
verhoogd moeten worden. Natuurlijk ont
moeten de Fransche plannen bij de Rijnsch-
Westfaalsche industrie den grootsten te
genstand. De uitvoering ervan zou neer
komen op een contr61e der belangrijkste
Duitsche ijzer- en staalindustrie door Frank
rijk, nadat deze de Saarindustrie reeds voor
het grootste deel controleert.
DIESEL-MOTOREN GEVONDEN.
De Fransche bladen vernemen uit Mann
heim, dat de Franschen in een automobiel
fabriek een Diesel-motor van 20.000 P.K.
en andere Diesel-motoren van verschillende
afmetingen hebben gevonden.
Deskundigen hebben vastgesteld dat het
typen waren, die voor duikbooten waren
bestemd, en door het verdrag zijn verboden.
DE TROEBELEN IN ROEMENIE
BOEDAPEST, 5 April. Het Roemeensche
gezantschap alhier blijft de berichten uit
Londen en Parijs over het uitbreken van
een revolutie in Roemenië tegenspreken.
Ook in het Hongaarsche grensgebied is daar
niets van bekend. Aanleiding tot de over
dreven geruchten heeft waarschijnlijk het
feit gegeven, dat in oud-Roemenië de minder
heden wegens het van kracht worden der
nieuwe grondwet van hun rechten beroofd
zijn, waardoor zeer groote opwinding is
ontstaan, terwijl de oppositiepartij van Aya-
rescu tegen het kabinet Bratianu dagelijks
groote betoogingen organiseert. Bij een der
gelijke betooging te Boekarest drong de
menigte door tot het koninklijke paleis,
waar de ruiten werden ingeslagen zoodat
soldaten tusschenbeide moesten komen en
talrijke personen gewond werden.
In Moldavië zijn pogroms georganiseerd,
zoowel in kleine gemeenten als te Jassy.
De joden vluchtten in grooten getale naar
Galatz en Braila.
Het bericht dat de koninklijke familie
Roemenië zou hebben verlaten, in onjuist.
Wel bevindt de koning zich ver van Boe
karest op jacht, terwijl de koningin op bezoek
bij haar dochter te Belgrado is. De" onlusten
te Boekarest hebben groote opwinding onder
de boeren veroorzaakt, die in de provincie
voortdurend betoogingen tegen de regeering
houden. Het geheele land bevindt zich in
staat van opwinding en het kabinet Bratianu
tracht de ontevredenheid van de bevolking
met de wapens te onderdrukken. Men kan
nog niet beoordeelen of de regeering meester
over den toestand blijft.
HET ZONEGESCHIL TUSSCHEN
FRANKRIJK EN ZWITSERLAND.
De Basler Nacfrichten zegt in een be
schouwing over zonegeschil tusschen Zwit
serland en Frankrijk „De vraag rijst, waar
om eigenlijk in het vredesverdrag van Ver
sailles, waarbij Zwitserland niet betrokken is,
een Zwitsersch-Fransche aangelegenheid is
opgenomen. Dit komt, omdat Frankrijk
het vredesverdrag beschouwde als een fun-
damenteele vernieuwing van de Europeesche
landkaart en daarin alles wenschte opgeno
men te zien, wat een nieuwe regeling behoef
de. Het had reeds lang gewacht op een gun
stige gelegenheid, om zich van het zone-ser
vituut te ontdoen. De ter-zijde-stelling van
alle in het voor Frankrijk noodlottige jaar
1815 ontstane internationale verdragen was
en is een Fransch oogmerk, dat sedert 1815
als een roode draad door de Fransche staat
kunde loopt. En 1815 had Zwitserland voor-
deelen gebracht die Frankrijk een doorn in
het oog waren. Dat is de oorsprong der vraag
stukken van de zones en de F ij ivaart, die ons
hebben betrokken in het streven om het vre
desverdrag van Versailles in de plaats te stel
len van dat van Weenen."
De „Daily Mail" verneemt, dat de on
langs door de regeering benoemde landbouw-
commissie tot overweging van maatregelen
om de boeren te helpen, aanbeveelt invoer
rechten te heffen van meel, gerst voor mou
terijen en hop. Ook wordt aanbevolen de
credietfaciliteiten voor de boeren te ver
beteren, de landbouwbelasting te wijzigen
en de spoorwegtarieven voor landbouwpro
ducten te verlagen.
UIT RUSLAND.
In de Moskousche Prawda schrijft een
zeer verontwaardigde communist over de
verontreiniging van het graan en vooral van
het zaai koren.
Vroeger, toen er nog geen communistische
staatsuitgeverij was, werden de kalenders
een jaar vooruit gedrukt. De boeren kregen
Ze bijtijds en wisten wanneer zij hun koren
streken zijn er ongeveer 5 mflEoen menschen
in het Wolgagebied en de Krim, zonder nog
de Oekraine mede te rekenen, die zeer wei
nig of in het geheel geen voedingsmiddelen
meer hebben. Er wordt weer veel van surro
gaten gebruik gemaakt en gevallen van hon
gerdood, zijn reeds weer voorgekomen. Bui
tengewoon slecht is de toestand in Kirgizië,
Basjkirië, Tatarië, het gouvernement Samara,
de Krim en het Tsjoewasjengebied. De ver
leende hulp is onvoldoende. Het Centrale
Comité voor Voortgezette Hulp heeft 1 y2
millioen poed koren tot April naar de nood
lijdende streken gezonden en zal het volgende
kwartaal nog 1 millioen poed zenden. Deze
hulp strekt zich uit tot ongeveer 1 millioen
menschen. De buitenlandsche hulporgani
saties deelen in het Wolgagebied en de Krim
ongeveer 2 millioen rantsoenen levensmid
delen uit en zij zullen deze hoeveelheid met
ongeveer 500.000 verhoogen. Intusschen
blijven nog 2l/z millioen menschen zonder
hulp en het staat te vreezen, dat deze nood de
oorzaak zal zijn van intering van de rijksgraan
voorraden, een verhoogd sterftecijfer en ver
mindering in omvang van den landbouw.
De verschillende streken worden niet alle
in gelijke mate geholpen het ergste zijn de
Kirgiezen, Tartaren, Basjkieren en Tsjoe-
wasjen er aan toe, daar slechts 3050 pet.
van de hongerlijdenden onder hen geholpen
wordt. (Volgens bovenstaande cijfers krijgt
nog geen 50 pet. van alle hongerlijdenden
ondersteuning). Het blad meldt, dat het Cen
trale Comité voor Voortgezette Hulp krach
tige maatregelen neemt en o.a. hiervoor
2 millioen roebel 1923 uitgetrokken heeft,
terwijl de Amerikaansche hulp tot de voe
ding van volwassenen uitgebreid zal worden.
Het blad richt een oproep tot de talrijke
kringen in Rusland, die zich onverschillig
betoonen en spoort ze aan toch eindelijk aan
de hulpactie deel te nemen.
DE DRANKBESTRIJDING IN DE VER.
STATEN.
Vanwege het departement van financiën is
de inspecteur van de New-Yorksche haven
Whittle, op de vingers getikt. Whittle had,
naar men zich wellicht herinnert, eenige da
gen r eleden een regeling afgekondigd waar
bij re igers, die uit het buitenland te New-
York aankwamen, vergunning kregen om
een „quart" sterken drank mee aan wal te
brengen, mits zij een certificaat konden over
leggen van een geneesheer dat zij den sterken
drank noodig hadden als medicament.
Het departement heeft nu aan den inspec
teur gelast, zijn voorwaardelijke vergunning
in te trekken, wijl zij in strijd was zoowel
met de anti-drankwet als met de douane
wetgeving.
Woensdag is het Amerikaansche s.s.
Henderson met den m'nister van marine,
Denby, aan boord, in San Domingo aange
komen. Het schip kwam van Port-au-Prince
(Haïti).
Tegen de „Organisation Consul" is,
naar men zich zal herinneren, reeds langen
tijd een gerechtelijk onderzoek gaand, om
uit te maken welk aandeel deze geheime bond
inTde politieke moorden op Erzberger, Ra-
thenau e. a. heeft gehad. De rechter van in
structie bij het gerechtshof tot bescherming
der republiek zou na de Paaschdagen in
verb nd hiermee een onderzoek id Beieren
houden en had van dat voornemen de regee
ring te Munchen in kennis gesteld. Deze
wendde zich daarop tot den rijkskanselier
met het betoog dat het beter ware het onder
zoek uit te stellen, daar het thans tot onlusten
in Beieren zou kunnen leiden. Volgens de
Vorwarts heeft dr. Cuno toen den staatsse
cretaris van justitie Joël opgedragen, den
rechter van instructie den wensch tot uitstel
van de Beiersche regeering over te brengen
en namens de rijksregeering dien wensch te
steunen. Van die opdracht zou Joël zich telefo
nisch hebben gekweten.
De Vorwarts noemt dit een inbreuk op de
zelfstandigheid der justitie en kondigt -.ver
het geval een socialistische interpellatie in
den Rijksdag aan.
Nitti, de voormalige Italiaansche eerste
minister, omschrijft in de Pall Mall Gazette
Een commissie, afgevaardigd door land
bouw en arbeid in Polen is te Kopenhagen
aangekomen om het Deensche stelsel van
coöperatie te bestudeeren en met vereeni-
gingen op dat gebied in Denemarken te
onderhandelen over de mogelijkheid van
een goederenruil tusschen Denemarken
en Polen, waarbij dan Denemarken in hoofd
zaak vleesch- en zuivelproducten, vooral
gecondenseerde melk zou leveren, terwijl
Polen daarvoor in ruil steenkool en mest
stoffen aanbiedt.
De beslissing van de oeconomische
commissie van den Volkenbond, die thans
te Genève bijeen is, om den Raad uit te
noodigen den Ierschen Vrijstaat te verzoeken
een vertegenwoordiger te zenden ter be
spreking van een internationale regeling
en vereenvoudiging van douane-onderzoek
is de eerste aanraking tusschen den Ierschen
Vrijstaat en den Volkenbond.
De Daily News zegt, dat Ierland deze uit
noodiging zeker» zal aannemen en men is
overtuigd dat de Vrijstaat in de vergadering
van den Bond in September zeker als lid zal
toetreden.
Naar het „Giornale di Roma" uit Bel
grado verneemt, zal Frankrijk aan Zuid-
Slavië een leening toestaan van 300 millioen
francs voor de reorganisatie van het Zuid-
Slavische leger. De leening zal verbonden
zijn met een Fransch-Zuid-Slavische mili
taire conventie, die echter een defensief
karakter zal hebben.
De „Schweizer Mustermesse" belooft
een succes te worden. Naar men ons meldt
hebben 800 firma's ingezonden en ongeveer
4500 producten zullen worden tentoonge
steld. Aan den buitenlandschen bezoeker
zal deze jaarmarkt een prachtig overzicht
geven van den stand der Zwitsersche pro
ductie.
Plet regelingscomité heeft er zorg voor ge
dragen, dat gedurende de markt op de prij
zen in de hotels en restaurants geen toeslag
zal worden gelegd, zelfs is hier en daar prijs
verlaging bereikt. Alle mogelijke inlich
tingen worden gaarne door het Zwitsersche
gezantschap en Zwitsersche consulaat ge
geven.
Terwijl hij in den tuin van het gezant
schapsgebouw wandelde, werd de zoon van
den Duitschen gezant te Rome, aan den
rechterarm door een schot uit een revolver
van klein kaliber getroffen. Zijn toestand is
niet ernstig.
Er is een onderzoek ingesteld.
reinigen moesten, want er was ook hiervoor j de oogmerken der Fransche politiek tegen
een speciale heilige. Thans wordt daar niets Duitschland als volgt „Afscheiding van
aan gedaan; dientengevolge is 20 tot 25 den linker Rijnoever van het rijk en inlijving
pet. (de verontreiniging van het koren heeftvan dat gebied bij Frankrijk of vorming van
ook nog wel andere redenen) van het dooreen z.g. autonomen staat onder controle van
de boeren geleverde graan vuiligheid. De Frankrijk. Vestiging van een Fransch mono-
graanzuiveringstoestellen van den staat kun
nen Slechts ongeveer 4 pet. van het benoo-
digde zuiveren. Waar nu echter voor den
voorjaarszaai meer dan 20 millioen poed
koren aan de boeren uitgedeeld worden,
worden ongeveer 5 millioen poed vuil dui
zenden wersten ver door Rusland vervoerd
en aan de boeren uitgedeeld. Dit cijfer is
niet overdreven immers bedroeg bijv. in bisschop van Keulen, kardinaal Schulte
het gouvernement Samara de verontreini- naar Rome, verband met een door hem per-
ging van graan 35 pet. soonlijk aan den Paus mede te deelen rapport
Naar deskundige berekening wordt het over den toestand in het bezette gebied aan
pol ie over de geheele ijzerindustrie van
Europa.
„De Roerbezetting beoogt geenszins
Duitschland tot betaling van schadevergoe
ding te dwingen".
Volgens de officieuse mededeeling van
het Vaticaan houdt de reis van den aarts-
zaai koren gemiddeld 1200 werst ver met de
spoor vervoerd dit kost voor 5 millioen
poed ongeveer 400,000 goudroebel. Telt men
de kosten van aanbrengen en verladen van.
het vuil, zakken en administratiekosten erbij,
dan komt men tot een totaal van 1 millioen
goudroebel (25 millioen roebel 1923 1
roebel is 1 millioen vaü de oude sowjetroe-
bels).
Terwijl wij een millioen in goud wegwer
pen aan het vervoer van vuil, is ons commis
sariaat van financiën zoo zuinig, dat het
met één pennestreek alle landbouwproef
stations vernietigd heeft en 5000 landmeters
krijgen, louter uit zuinigheid, minder trac-
tement dan de boden van het commissariaat
van financiën.
Het millioen goudroebels is echter zonder
debat voor het vuiltransport toegestaan en
het vuil is behouden bij de boeren aangeko
men.
In de maanden April, Mei en Juni stijgt,
naar de Izwestia van 27 Maart uiteenzet, de
nood het hoogst voor de bevolking in de stre
ken, waar de oogst mislukt is. De voedings
middelen der boeren zijn grootendeels opge
bruikt en een nieuw tijdvak van honger vangt
aan. Volgens berichten uit de geteisterde
Rijn en Roer en in Duitschland in het alge
meen.
Men voegt er aan toe, dat de reis van Mgr.
Schulte reeds vaststond voor er nog sprake
van was, dat Mgr. Testa Duitschland zou
bezoeken.
Volgens mededeeling van het hoofdbe
stuur van het Vervoer op de Rivieren is het
ijs van den Wolga op 3 Maart bij Astrakan
losgekomen de ijsgang heeft geduurd tot
16 Maart. De Dnjepr is bij Kief vrij van ijs
tot 24 Maart heeft de ijsgang geduurd. In
den Don bij Rostof begon de ijsgang ook
den 3en Maartde scheepvaart ving er den
14en Maart aan. Ook op het Noordelijk deel
van den Donetz is de scheepvaart hervat.
De Deensche minister van openbare
werken heeft volgens Berlingsko Tidendo
de financieele Folketings-commissie mee
gedeeld, dat de behoefte aan steenkolen van
de Deensche staatsspoorwegen voor het ge
heele jaar is gedekt door aankoopen sedert
het begin der bezetting van het Roergebied
in Engeland.
De aangekochte hoeveelheid bedraagt
224.000 ton tegen een prijs van 37 kr. per
ton op den huidigen wisselkoers.
GEEN TEGEMOETKOMING VOOR
AANSCHAFFING VAN BURGER-
KLEEDING.
De minister van Oorlog heeft afwijzend
beschikt op het verzoek van het hoofdbe
stuur der onderoffidersvereeniging „Ons
Belang" om aan de jeugdige onderoffideren,
die niet gerechtigd zijn tot het dragen van
burgerkleeding. bij hunne op wachtgeldstel
ling een geldelijke tegemoetkoming te ver-
leenen voor het aanschaffen van zoodanige
kleeding.
De minister grondde zijn weigering op
het feit, dat de wachtgeldregeling een der
gelijke bepaling niet kent.
DE. R. K. UNIVERSITEIT.
De Gemeenteraad van Nijmegen heeft het
nader voorstel van B. en W. inzake de R. K.
Universiteit aangenomen met 17 tegen 14
stemmen, voor 16 Katholieken en de heer
Kool (Anti-Rev.). De vestiging is hiermede
een feit geworden.
BEKEERINGEN.
In de St. Ignatius-kerk te Nijmegen zijn
Paasch-Zaterdag 7 bekeerlingen gedoopt. In
dezelfde parochie naderden 20 bekeerlingen
voor de eerste maal tot de H. Tafel. Allen
waren leerlingen van den weleerw. pater
Hendrichs S.J. (Msb).
DE KEIZER KAREL-UNIVERSITEIT.
In de Woensdag te houden Raadsvergade
ring der gemeente Nijmegen komt als punt
één aan de orde het nieuwe voorstel van B. en
W., tot het aangaan van een nadere overeen
komst met de St. Radboudstichting in ver
band met de vestiging van de R. K. Universi
teit te Nijmegen.
Het vermoeden is groot,dat dit nieuwe voor
stel met een grootere meerderheid zal worden
aangenomen dan het vorige.
(Tijd.)
HET AANSCHAFFEN VAN ZAAD.
Retnlof schrijft in „de Kleinveeteclt" (Arn
hem) het volgende:
Over 't algemeen wordt te veel zaad be
steld, veel meer dan noodig is. Daarom moe
ten we van te voren nauwkeurig berekenen,
hoeveel we noodig hebben, en hiermede
sparen we dikwijls meer dan door 't aan
schaffen van goedkoop zaad. Voor een klei
nen moestuin hebben we in doorsnee niet
meer noodig dan 2 gram zaad van elke
groente, dikwijls zelfs nog minder (erwten,
boonen en dergelijke zware zaden vanzelf
uitgezonderd). Uit het aantal korrels dat in
één gram zaad aanwezirf is, kunnen .ve dit
gemakkelijk afleiden. Zoo bevat bijvoorbeeld
1 gram koolzaden circa 400 korrels, selderij
380, salada 1000, prei zelfs 2000 zaadjes,
waarvan misschien 90 kiemkrachtig is.
Nu ontwikkelen zich wel niet ,11e kiem-
krachtige koolzaadjes tot kooien en alle
slazaadfes tot kroppen, maar t is toch duide
lijk, dat menigeen doorgaans veel te veel
bestelt en veel te dik zaait. (Daarom steeds
op rijen zaaien).
Ter oriënteering voor den beginner nog
eenige getallen. Per vierkanten meter grond
zijn noodig aan wortelzaad 1 gr., radijs 1/4
gr., komkommers 1 gr., erwten 25 gr., sla-
boontjes 1520gr., stokboonen 1015 grn
grocte boonen 25 gr., peterselie 1 gr., boo
nenkruid, dille, kervel 1/4 gr., pootaardappe.
len 3 pond.
VEILING BROEK OP LANGENDIJK
Gedurende de maand Maart is aan dt
veiling te Broek op Langendijk ruim 5 mil
lioen K. G. sluitkool verhandeld, wat met
den aanvoer der beide vorige maanden, na
dit le kwartaal een totaal maakt van 16s/«
millioen K. G. De aanvoer begi.it de laatste
dagen aanmerkelijk minder te worden p de
prijzen gaan langzaam naar benedener
moeten overigens nog flinke voorraden kool
aanwezig zijn.
HET FRISCH HOUDEN VAN DE KARN
Wij lezen in .het weekblad voor Zuivel
bereiding en Veeteelt
Het goed rein en frisch houden van de
karn eischt de volle aandacht van den bote»»-
maker. Verreweg de meeste karns (en Karn-
kneders) die gebruikt worden zijn van hout,
en hout is een lastig materiaal om goed schoon
te krijgen. Er blijven zoo natuurlijk resten
van karnemelk, boter en room in achter,
waarin de bacteriën zich welig kunnen ont»
wikkelen.
Voor het goed frisch houden van de kam
wordt het volgende aanbevolen Karn iede-
ren dag met kokend heet soda water (zonder
toevoegsel). Iedere keer eenige minuten bij
karnsnelheid te laten draaien.
lederen dag vóór het gebruik de karn uit-
stoomen en vervolgens afkoelen met zuiver
koud water. Elke week dient de kam in de
kalk te worden gezet.
Goed dient te worden nagezien, of er zicb
geen vuil kan verzamelen op plaatsen waar
het water niet gemakkelijk bij kan, b.v. waai
de kneedwalsen aan den wand zijn bevestigd.
Wordt de karn gedurende eenigen tijd
niet gebruikt, dan kan men haar frisch hou
den door haar in kalkmelk te laten staan.
DE STRANDING VAN DE RHEA-
De Raad voor de Scheepvaart te Amster
dam deed Woensdag uitspraak betri f -ndi
het aan den grond loopen van het motcr chip
,Rhea".
De Raad is van oordeel, dat de oorzaak
van het ongeval is het mistige weer, terwijl
bovendien de kapitein geen voldoende prac-
tische zeemanschap heeft betoond. Hij haCi
beter gedaan, daar het zicht slecht was, het
Maasvuurschip op te zoeken, omdat hij dan
een vast punt van uitgang had gehad. Hij
verklaarde daarover ook gedacht te hebben,
maar het te hebben nagelaten, omdat hij
het vroeger wel eens gemist had een reden,
welke echter niet opgaat.
Nog had hij er niet op mogen re «enen, dat
de Zeeuwsche en Zuid-Hollandsche stroo
men hem zouden uitzetten, hetgeen hij, naar
hij zeide, vroeger had geleerd. Het uitzetten
dier stroomen toch moge waar zijn in de na
bijheid van de kust, op de plaats, waar de
„Rhea" zich bevond, is hiervan niets meer te
bespeuren.
Ten slotte had de kapitein bij het bepalen
der diepte -bij de nadering der kust voor den
opkomenden vloed niet slechts vadem
moeten rekenen, maar 1 vadem of 1± vadem
en eindelijk had hij, terwijl hij wel overwo
gen had niet verder te zullen gaan dan tot op
een diepte van 9 vadem, onmiddellijk to r
hij 9 vadem loodde, achteruit moeten slaan,
on plaats van, gelijk hij deed, nog wat te blij
ven diij/en of n i schien zelfs, zij het mei
zeer langzame vaart, nog iets vooruit te gaan
Toch kan men niet zeggen, dat nalatigheid
of een daad van den kapitein in den zin dei
Schepenwet, de oorzaak van het ongeval is
geweestde kapitein heeft al zijn handen;-
gen wel overwogen, was steeds op zijn FosL"
en was, wanneer men op het looden let, ook
voorzichtig hij heeft echter te theoretisch,
te krap, genavigeerd, waarbij misschien ook
het verlangen om met zijn lading sinaasappe
len zoo spoedig mogelijk ter bestemder plaats
te zijn, een rol speelde.
DE NATRIS EN TWELKER.
Naar wij vernemen is het zeer waarschijn
lijk, dat de Blauw-Wit-spelers De Natris en
Twelker in het aanstaande seizoen voor Ajas
zullen uitkomen.
BE QUICK—GO AHEAD.
Naar wij vernemen gaat de wedstrijd om
het kampioenschap van Nederland te Gro
ningen: Be QuickGo Ahead Zondag a.s. niet
door.
Oorspronkelijke roman d. H. B. d. SANL_
Prijs gebonden 4.50. franco p p. 4.75
Prijs gebrocheerd 3.franco p.p. 3.21
Roman van denzelfden popular en schrijver.
Prijs gebrocheerd ƒ2.25, franco p.p. 2.5C
Verkrijgbaar bij den boekhandel en bij dt
1 N.V. DRUKKERIJ .DE SPAARNESTAD",
(Naar eene Engeische vertelling).
70
Neen, neen, dat zal ik nooit gelooven!
zeide Mary. Het is niet mogelijk dat ik gedu
rende mijn geheel leven zoo bedrogen zou zijn
geweestl riep Mary wederom uit. Canut, wij
zullen ons nooit meer gelukkig gevoelen, voor
fileer wij de waarheid ontdekt hebben, hoe
hard of of hoe wreed die dan ook zijn moge.
Laat alles aan mij over.
Neen! antwoordde zij vastberaden; ik
moet mot u samenwerken. Gij hetbt mij zooveel
mogelijk uwe bezwaren verborgen om mij le
sparen; maar uw goedheid miste haar doel,
zoowel ten mijnen als ten uwen opzichte. Laat
ons met vereenigde krachten pogen de waar
heid le ontdekken, en als deze de laaghartig
heid van degenen die ik liefheb, of wie ïk ver
trouwd heb, aan het lioht brengt, zal ik u ver.
zoeken hen tenminste om mijnentwille gena
dig te zijn. Maar gij moet mij van nu af ook
onvoorwaardelijk uw1 vertrouwen schenken, en
mij deelgenoote maken van at uw bezwaren.
Ik hoop ze te lenigen door ze te deelen.
Welnu, Canut, ik ben thans sterker dan gijl
Dat was ten slotte het beste plan.
Ik vertelde haar dan ook -voor de eersle
maal, hoe onvermoeid ik alle mogelijke pogin
gen in 't werk gesteld had om 't geheimzinnige
gedrag van haar broeder te doorgronden. Ik
deelde haar mijn langdurig onderzoek mee;
het bewijs dait Ellen in de Zwarte Gap-engle
was geweest, denzelfden nacht toen zij be
schuldigd was met Wenford gevlucht te zijn;
ik verhaalde in bijzonderheden alles wat Jozef
Gear had gedaan en gezien, en ik verzweeg
niets.
Mijn vrouw en ik verdiepten ons moedig in
het verledene en zochten kracht in ons weder-
keerig vertrouwen en in onze samenwerking.
Ik behoefde nu naet meer langer, uit vrees
voor haar gezondheid, al mijn bezwaren en
zorgen te verbergen; dit zou onverstandig zijn
.geweest nu zij weer sterk was en ik niet meer
behoefde te vrcezen, dat een onverwachte
schok bij one de hoop op ouderenvreugde kon
verijdelen.
Ons kind was geboren, en ik schonk na
mijn volle vertrouwen aan mijn vrouw.
Ik sprak onbewimpeld over Ellen, en spaar
de haar broeder niet.
Mary was mijn tweede ik, en ik was over
tuigd, dat haar liefde mij ook in dt geval zou
versterken.
En ik had niet te vergeefs gehoopt
Zoodra zij zich over mijn gezondheid ver
ontruste en mijn overspanning bespeurde,
nam zij zonder aarzelen den post van trooste
res op zich, en zij stond mij met raad en daad
ter zijde.
4 Ik meende vroeger, dat het altijd mijn taak
zou blijven haar le ondersteunen en te troos
ten, haar geluk te bevorderen door haar voor
alle zongen en smarten te bewaren; ik hal
mij nooit voorgesteld, dat ik op mijn beurt
de zwakste kon worden, dat mij een smart zou
treffen, die mijn krachten te boven ging, en
waaronder ik zonder haar liefde en teederheid
zou bezweken zijn.
Mijn zwakheid had de hare overwonnen; als
een onzer dierbaren zich in gevaar bevindt,
treedt de echte vrouw ter verdediging vooruit.
Ik vertelde aan Mary, dat ik ontdekt bad
waar Wenford zich ophield, zioh misschien
verborgen had, en zij keurde het voorstel van
Jozef Gear dadelijk goed.
Uw broeder heeft gelijk, zeide zij; en
alhoewel het een flauwe hoop is, er blijft ons
voor het oogenblik geen andere. Wij moeten
trots alles ter wille van Ellen en u, de waar
heid pogen te ontdekken. Laai mis zoo spoe
dig mogelijk vertrekken.
Zij verlangde ook deel in het onderzoek te
nemen; zij zou thans om mijnentwille alles
aanwenden om de waarheid te doorgronden;
ik zou om harentwille Herbert Va ugh an of
Janet sparen, als wij de waarheid aan het
lioht hadden gebracht.
Wij lieten ons kind aan de zorg van moe
der over, en begaven ons in een „cab" naar
Bcrmondsey.
De regen viel nog steeds bij stroomen; de
lucht was zoo dik, dat men geen uitzicht op
gunstig weder kon hebben zoodat de voor
bijgangers het weer dan ook trotseerden, in
plaats van onder deurportalen, poorten en
winkelluiken te schuilen.
Wij ontmoetten slechts weinige voorbijgan
gers.
Toen wij de brug over waren, reden wij
door een armere wijk; de volksschaar die voor
haar zaken te been was, scheen zich weinig
aan den regen te storen; aan alle hoeken der
straten stonden vrouwen op hun gemak te
praten met andere vrouwen, die doodkalm in
den regen, voor groenten- en vischkramen
zaten magere, uitgehongerde kinderen zwier
ven overal rond, lieten kurken in de goten
zwemmen, huppelden met hloote voetjes over
de vochtige wegen, vochten, schreeuwden, en
liepen de voorbijgangers tegen het lijf.
Eenige mannen stonden op hun gemak een
pijp te rooken tegen een deurpost of lantaarn
paal; een man sloeg zijn vrouw, omdat zij
hem wilde overhalen, met haar naar huis te
gaan; een vrouw werd weggebracht, omdat zij
een stuk spek uit een winkel had gesto
len en een troep volk liep haar schreeuwend
en scheldend over den modderigen weg
achterna.
Wij zijn thans weer in hot hart van
Londen, fluisterde mijn vrouw, terwijl zij dich
ter bij mij schoof met haar vroegeren angst
voor al wat nieuw en zonderling was.
De koetsier scheen met mooiIe het adres te
vinden, dait mijn broeder mij gegeven had,
maar, na veel heen en weer vragen, kwamen
wij eindelijk voor een rij roode steencn huizen
van één verdieping.
Dit is Dynaston-Street, mijnbeer.
Houd voor No. 10 stil.
Ik steeg voor No. 10 uit, en belde. Een
vrouw met een vuil gezicht en bemorste klee-
ren deed de deur open.
Woont mijnheer Wenford (hier? vroeg ik.
Neen, mijnheer.
Nu, de naam doet niets ter zake: hier
woont een lieer, dien ik verlangde le spreken.
Bedoelt gij mijnheer Smith, mijnheer?
Ja, Smith. Een man van hooge gestalte,
die.
t— Die aan de jiCht lijdt, ja, mijnheer,
dat is hij. Ik moet naar de markt gaan.
Wilt gij zoo goed zijn de deur achter u toe
te trekken, als gij heengaat, mijnheer. Hij is
boven op de voorkamer. Ik geloof, dat hij u
verwacht.
Zou hij?
Hij zeide dat er vandaag zeker een beer
naar hem zou komen vragen. Gij zult niet ver
geten de deur toe te trekken, mijnheer?
Met deze laatste aanbeveling ging de vrouw
des huizes met ongekamde haren en hangende
muts de straat op, zonder zich in het minste
om het ongunstige weder te bekommeren.
Ik deed het portaal open, en hielp mijn
vrouw uitstappen. Daar ik gezien had, dat zij
zeer bleek was geworden, verzocht ik haar, de
zaak verder aan mij over te laten.
Neen, Canut, heihaalde zij, ik gevoel mij
sterk genoeg om het ergste te doorstaan. Ik
ben thans handelende persoon gij niet; ik
vrees alleen Herbert hier te ontmoeten
Wij behoeven hem niet te vreezen, alt
dit mocht gebeuren.
Wij sloten de deur achter ons en gingen
een bouwvallige krakende trap op naar df
bovenkamer. Ik klopte op de deur, en ee»
welbekende, ruwe schelle stem riep:
Binnen1
Ik draaide de kruk van de deur om, ez
Mary en tk traden binnen.
Een lange vermagerde gestalte zat meenga
doken op een ouderwetschen lederen stoei
voor een kolenvuur. Een uitgeteerd geel ge
laat, half door baard en knevel bedekt, keerdi
zich naar de deur, toen wij binnentraden; en
een uitdrukking van verwondering teekende
zich op die vervallen trekken.
Eerst ontsnapte hem een vloek; hij hief zioh
met eenige moeite en met hulp van zijn han
den op de armleuningen van zijn stoel, over
eind, staarde ons aan, viel toen met een ker
menden zucht terug neer, en begon verschrik
kelijk te beven.
Wie duivel! zou n bedden hier hebben
kunnen verwachten? zeide hij.
Zijn wij welkom, mijnheer Wenford?
vroeg ik.
Dal kan ik niet juist zeggen. Als gij hier
gekomen zijt om mij uit te hooren mij, die
altijd de laatste noot ben geweest die er in
heel Engeland te kraken was dan zijt gij
niet welkom, en hebt gij te vergeefs een ver
ren weg afgelegd.
Wij komen als vrienden, mijnheer Wen
ford, merkte mijn vrouw aan; wij komeD
