Bezorging.
Brieven uit Rome.
en om
sisters zzms
rf n Isat", *"rf
Bit nummer bestaat uit 24 blalzijden, waaronder
Jiet Geïllustreerd Zondagsblad in 8 bladzijden.
Ingezentien MedsMingen.
Haarlem's Gemeente-financiën.
De juiste richting.
Zaterdag 21 April 1923
46ste Jaargang No. 14417
Abonné's dio te klagen hebben over onregelmatige
te late bezorging der Nieuwe Haarlemsche Cou-
rant, worden dringend verzocht dit onmiddellijk
schriftelijk te berichten aan de Administratie, of mon
deling aan onze Bureaux, Nassaulaan 49.
Voor Bavo dorp en omgeving kan men zich wenden
*°t den Heer J. Th Elligens, Emostraat 1.
ADMINISTRATIE N. HAARL. COURANT
a 75 cents per regel.
Voor de Zaligverklaring van Paus Plus X.
W;ie onzer lezers herinnert zich niet
p n goeden, eenvoudiger), godvruchtigen
us Pius X, die in 1903, na den dood
n den grooten Leo XIII, den Stoel van
^beklom als de 259ste Paus van
De toenmalige Kardinaal en Patriarch
l9f'nVenet'0 J°se^ Sarto, kwam in Juli
li'Pnaar Rome om deel te nemen aan
Conclaaf, voor de Pauskeuze bijeen-
hot°ePen' 'n c*e vaste verzekering dat
q cen spoedig einde zou hebben. Het
uclaaf duurde ook niet lang, maar
lat» n'e* ^rugkeerde naar zijne geliefde
j-gunenstad en zijn aartsbisdom was juist
yardinaal Jozef Sarto, die als Paus Pius
als r^n troon van Petrus beklom en
tp willige gevangene van het Vaticaan
Rome achterbleef.
ja 'us X regeerde als Paus gedurende 11
'9uen c'agen en stierf op 20 Augustus
en toen de groote oorlog begonnen was
in et kanongebulder geheel de wereld
Pa, PSchudding bracht. De leuze van zijn
Chr-SiC^aP was omnia instaurare in
en 'S a,les herstellen in Christus,
Van°ni katholieke volk zijn vooral
linn *wee maatregelen en instel-
S«n bekend, de veelvuldige en dage-
J sche H. Communie, en de Communie
er kinderen.
Sedert hebben we de regeering gehad
van den grooten Paus Benedictus XV
le het scheepje van Petrus met vaste
mind heeft bestuurd door een ongehoord
ewogen tijdperk van oorlogen en vredes-
/^ragen die geen vrede brachten. De
■Ju die alles doet vergeten heeft echter
{L;ln.vloed gehad op de faam van heilig
den!, vanaf den eersten dag na Pius'
°d dezen Petrus in de volksmeening
ugaf. We zien nog voor ons de groote
"assa menschen die na de overbrenging
311 het lijk van Pius X van het Vaticaan
"aar Sint Pieter, daar een gebed kwamen
[°rten bij het overblijfsel van den ont-
s'clden Paus en zijn voet kwamen kus-
j®n* Volgden alsdan de lijkplechtigheden
st fnt Pieter en de bijzetting van het
Wfelijk overschot in de onderkerk of
Ypte van Sint Pieter, waar het lijk in
_r'e kisten gesloten op den vloer der'oude
unstantijnsche basilica werd nedergezet
,n de werklieden onmiddellijk het ge-
J-e' ommetselden met tufsteenen, kalk
J1 cement, graf hetwelk later door een
aruier bekleedsel werd omhuld,
p p.dert zijn we jaren lang, dag aan dag,
sctuigen dat het graf het doel is gewor-
e^n van godvruchtige bedevaarders, die
biiu voor den overleden Paus kwamen
kw n en.'a*er z'Jn hulp en voorspraak
Ij 'amen inroepen, daar het al spoedig
Kend was geworden dat door zijne
°rspraak van God allerlei gunsten en
"aden, geestelijke en tijdelijke, won
de re genezingen niet uitgesloten, wer-
n verkregen. Dit alles duurde geheel
e^n oorlog door en bij het Italiaansche
U Romeinsche volk bizonder, was de
Jsoon van Pius X reeds door een onre
in' van heiligheid omgeven. Het volk
."Rhers bracht zijn dood in verband met
et uitbreken van den oorlog, waaronder
®cst het gewone volk te lijden heeft,
2 'Ik het volk steeds te lijden heeft on-
r de twisten en de tweedracht der
°oten, en beschouwde den overledenen
..aus als een der eerste slachtoffers van
Qlen oorlog.
.Er is iets bovennatuurlijks in dit aan-
udend, nooit onderbroken bedevaar-
„p" naar het graf van Pius X, iets dat
ueel niet in de hand gewerkt door de
°gere overheid, spontaan ontstaat uit
ne godsvrucht der geloovigen. Gedurende
agen jaar reeds duurt dit pelegrimeeren
1 meermalen, bijv. op 20 Augusutus,
ueten maatregelen voor de goede orde
«^troffen worden bij den ingang der
.ypte om gedrang en ongelukken te
°prkomen. De Goddelijke Voorzienig-
a'd is voorzeker niet vreemd aan deze
,er geschonken aan den overleden Paus
por het volk, dat zonder twijfel, in-
'en de gewoonte van vroeger eeuwen
"°S bestond, den godvruchtigen en in
0eugden uitmuntenden dienaar Gods
als heilige der kerk zou uitgeroepen heb
ben.
Tegenwoordig heeft de Kerk door zee-
wijze wetten en maatregelen een zaligr
en heiligverklaring definitief geregeld
door het kerkelijk wetboek. Cteheerhet
leven, de werken, de geschriften moeten
terdege en langdurig onderzocht worden
door verschillende kerkelijke gerechts
hoven voordat de Kerk aan dienaren of
dienaressen Gods de eer der altaren toe
kent.
Het lijdt geen twijfel of geheel het chris
telijk volk verlangt eenmaal aan Paus
Pius X de eer der altaren toegekend te
zien. Men heeft daarom een begin ge
maakt met de vereischte formaliteiten
die tot proces der zalig- en heiligverkla
ring kunnen leiden. Dit geschiedde door
de benoeming van een „Aanvrager" of
„Postulator," en deze benoeming ge
schiedde dezer dagen door het volgende
dokument.
In den Naam des Heeren, Amen.
Wij ondergeteekenden, vervuld van
groote waardeering en eerbied voor den
Paus Pius X, zaliger gedachtenis, die
uitmuntte door verhevene en voorbeel
dige deugden, overwegend dat de faam
van heiligheid die dezen Paus reeds om
gaf gedurende zijn leven, algemeen is
geworden en zich dagelijks meer uit
strekt tot alle katholieken der wereld
sedert zijn dood, overwegende dat deze
faam van heiligheid ontstaan is niet al
leen door het dagelijksch en spontaan
bezoek van zijn graf in de onderkerk of
crypte van de Vaticaansclie Basiliek,
maar ook door de geruchten van gunsten
en genaden verkregen door zijn voor
spraak, genaden die ook wonderdadig1
zijn, gelijk genezingen, enz.
Overwegend dat algemeen verlangd
wordt dat de persoonlijke heiligheid van
Pius X door de hoogste Kerkelijke Over
heid worde erkend, met het doel de zaak
der Zalig- en Heiligverklaring van den
dienaar Gods, Plaatsbekleeder van Je
zus Christus, in te dienen en om kost
bare getuigenissen van zijn leven en wer
ken niet door den tijd te doen verloren
gaan, benoemen wij, overeenkomstig de
regels van het kerkelijk wetboek, den
Zeer Eerw. Dom. Benedictus Pierami,
van de Benedictijnen van Vallombrosa,
Abt van den H. Praxedis, tot Postulator
derzelfde zaak, met de grootste vol
machten, ook om vice-postulatoren aan
te stellen.
Het dokument dat in de geschiedenis
van het aanstaand proces" der zalig
en heiligverklaring van Pius X ais het
eerste gezaghebbènde zal vermeld wor
den, draagt de volgende handteekenlngen
van H.HlE.E. de Kardinalen Vannu-
telli, Merry del Val, Gasparri, De Lai,
Van Rossum, Ranuzzi die Bianchi,
Scarretti, Gasquet, Laurenti, Cagliero,
Vico, Lega, Billot, Gagiano di Azèvedo,
Bonnzano, Frühwirth, Boggiani, Giorgi,
Mori, Ragonesi, Tacci, Marini.
Bij de namen van deze Kardinalen,
allen te Rome verblijvend, wordt de
naam gevoegd van Kardinaal Benloch
y Vivo, Aartsbisschop van Burgos, die
onlangs te Rome vertoefde met een
Spaansche bedevaart.
Onder de namen der onderteekenaars
hevindt zich niet die van Kardinaal
Pomipili, Vjcarius van Z. H. den Paus
voor de stad Rome, die de Bisschoppe
lijke waardigheid en het Bisschopsambt
in naam des Pausen waarneemt in het
bisdom Rome, wiens Herder de Paus in
persoon is.
Deze Kardinaal-Viccarius is, als zoo
danig, geroepen in het proces dat in de
Curia van Rome wordt aanhangig ge
maakt, op te treden als rechtopen ein
de alles te onderzoeken. Dergelijke on
derzoekingen en processen zuilen plaats
hebben op aanvraag van den Postulator
der zaak, ten eerste te Rieze, bisdom
waar Pius X is geboren, en te Treviso,
alsmede te Mantova waar Pius X vroe
ger Bisschop was en te Venetië waar hij
gedurende eenige jaren Patriarch en
Kardinaal is geweest.
CIVIS ROMANUS.
Een onderhoud met den Wethouder van Frnanc ën
(Ingezonden.)
VAN TETERING's GRIEVEN.
Voortgaande in onze weerlegging vraag
ik mijnerzijds den vrager Hoe kan een
Gemeentebestuur Handel en Industrie
bevorderen Het antwoord zal hem niet
gemakkelijk vallen. Want onze houding
kan niet dezelfde zijn jegens den Handel
(de Nering) en jegens de Industrie. Zij
vragen ieder een eigen zorg, een afzon
derlijk inzicht.
Deze zaken komen in B. en W. niet
aldus ter sprake Wat gaan wij heden
eens doen voor den Winkelstand, wat
voor de Industrie Maar bij elke aange
legenheid voelt men de zienswijze van
zijn buurman aan en deze vindt alweder
vrijwel eenstemmigheid in het College
wat aangaat den Winkelstand. Onbe
lemmerde vrijheid van het bedrijf is het
parool, geen overheidsbemoeiing. Sinds
jaren onderscheidt Haarlem zich in dit
opzicht van het naburige Amsterdam.
De geachte inzender vraagtWaar en
wanneer is met kracht opgetreden om
den handel en de industrie onzer eigen
stadgenooten te bevoordeelen boven die
der Buitensteedschen Ik herinner mij
inderdaad niet dat wij ons aan deze
Stedelijke Protectie gewaagd hebben.
Ik herinner mij zelfs geen daad van Mr.
Zimmerman in deze richting, goed te
onderscheiden voor zoover den winke
lier betreft. Het is misschien heel dom
maar ik weet niet hoe wij, B. en W. of
Raad, den Haarlemschen neringdoende
zouden kunnen „bevoordeelen" boven
den Bloemendaler, tenzij met afschaf
fing van alle belasting, wat echter weer
haar eigenaardige bezwaren heeft. Ging
het zoo gemakkelijk, ik vrees dat de
Gemeente Heemstede of Bloemendaal
niet achter zou blijven in beschermende
voordeelsdaden harerzijds die de ge
meentekas zouden uitputten maar de
onderlinge handelsvoorwaarden zouden
nivelleeren.
Vraag het uw goed georiënteerd Kath.
Raadslid, even pienter winkelier als de
heer v. T., of hij de blijvende en inner
lijke kracht van den Handeldrijvenden
Middenstand niet juist begrijpt in vol
komen onafhankelijkheid van Overheids
steun en Overheidsbemoeiing. Arme ne
ringman, die door Overheidsmaatregelen
„ter bescherming van hem of zijn bedien
de of zijn concurrent of zijn afnemers"
getroffen wordt. De Sociale Wetgeving
werkt zoo opbeurend. De Drankwet zoo
soepel en juist
B. en W. van Haarlem weigerden in
het laatste jaar mede te werken aan circa
twintig aanwijzingen tot intrekking van
vergunning. Met hand en tand hebben
zij die Categorie van neringdoenden be
schermd tegen de harde wet, die hen en
hun gezin grijpen wilde in de teedere om
helzing van handhaving en bescherming.
Toch zijn zij nooit naïe genoeg geweest
om ook slechts één woord van dank van
die zijde te verwachten. Zij staan moge
lijk eenigszins bedremmeld over critick
van hen, die zij gered hebben van den
ondergang.
Handen af, overheid, en de nering zal
er wel bij varen Het is niet alleen mijne
meening, maar die uwer groote voorstan
ders en voortrekkers, middenstanders
der vrije nering. Men kent zelfs mijne
opinie over te ver doorgevoerde Sociale
Wetgeving. Geruchtmakend (oplevend
in de Bavozaal) was mijne publicatie in
het Patroonsblad van Februari 1922
en de arbeiders hebben zich over mij
verbaasd, dat ik het niet in alles eens was
met Aalberse en durfde meenen minder
wetgeving, meer onderlinge regeling tus
schen de vrije bedrijfsvoerders zelf.
Rustige ontwikkeling van industrie en
den handel. Zeer ju'st, mijnheer van Te-
tering, rustig, zoo weinig mogelijk „be
schermd" door de Overheid. Zóó ver
ging mijn persoonlijke meening in dit
opzicht dat ik zeer noode en telkens sterk
tegenstribbelend heb moeten medewer
ken aan een gedwongen winkelsluiting.
Mij smaakt zelfs dat niet. Ook niet bij
bijna éénstemmige wilsuiting der winke
liers, want ik vrees voor de gevolgen.
Ik weet niet of een andere stadsoverheid
niet een zesuursluiting (of nog vroeger)
zou bevelen om b.v. den Handels- en
Kantoorbedienden ter wille te zijn. Ik
had nog altijd liever, dat de bedrijfs
belanghebbenden zelf, patroons en ar
beiders of bedienden een vorm vermoch
ten te vinden om dergelijke zaken te
bedisselen zonder vader Staal of moeder
Gemeente.
En nu de Industrie.
Uiterst belangrijke doch netelige kwes
tie.
Zoo gemakkelijk als het standpunt
van B. en W. jegens den winkelier is
n.l. bevorderen van verkeer en vasthou
den of lokken een koopkrachtige bevol
king, handen af van de nering zelf, zoo
moeilijk is het Industrie-vraagstuk. In
den boezem van B. en W. zijn daarover
meermalen en vele woorden gewisseld,
laatstelijk nog bij de overweging of wij
een krachtwagenbelasting zouden voor
stellen. Een onzer zeide Vrachtauto's
(van welke belasting en bandconstructie
ook) zijn het teeken van industrie-be
drijvigheid, ergo bevorderen, niet be
lemmeren, geen belasting! Een onzer
zeide ik heb niets tegen veel industrie
en nieuwe vestiging van industrieele
takken maar daarom mogen wij wel een
geringe vergoeding vragen voor de ge
weldige straatvernieling. Nog een ander:
luchtbanden! Geen nieuwe belasting, ik
walg van nieuwe belastingen (vreemd
dat de belastingwethouder dit zeide?
M.i. juist heel begrijpelijk). Deswegen
werd de Minister van Waterstaat aan
geschreven. En niet zonder succes. Maar
TOG&L tegen Hoofdpijn.
de discussie dwaalde daarna af naar het
vraagstuk öf het inderdaad zoo in het
belang van Haarlem is om nieuwe in
dustrieën te lokken, nieuwe vestiging te
bevorderen, uitbreiding in de hand te
werken. Ook toen waren de opinies ver
deeld. De meerderheid hing de gangbare
opinie aan hoe meer hoe beter, de min
derheid ontwikkelde zooveel (plaatse
lijke) bezwaren, ontleend aan het ar
beidersvraagstuk en de daarmede ge
paard gaande stijging van uitgaven
(onderwijs, gasthuis, armenzorg, werke
loosheid, enz.) en verhooging van be
lastingen omdat ieder arbeider, gemid
deld natuurlijk, geld kost en de bedrijfs
leiding meestal "zich over de grenzen
vestigt, dat de zaak toch ook aan de
meerderheid nog een vraagstuk toescheen
zoolang de nauwe begrenzing van Haar
lem blijft. Iedere stad heeft haar eigen
karakter en het is hoogst gevaarlijk, op
gevaar af ouderwetsch te schijnen, een
geforceerde industrieplaats te maken
van een stad, die dat van huis uit niet
is, en wij zouden niet gaarne door krasse
bevordering der industrie een gezeten
handelsstand of winkelstand met rugge-
graat, zooals de heer van Teteriug dat
uitdrukt, dat lichaamsdeel breken door
dien stand te veel lasten op den nek te
schuiven. Dit alles, afgezien van de
sociale en politieke beteekenis van een
groote vermeerdering van de arbeiders
bevolking.
Zie, de heer Bomans is bezig geweest
een der beide weegschalen boordevol te
werpen, vervolgt de heer van Tetering.
Die der arbeiders namelijk.
Hoort nu de arbeiders (en niet alleen
de rooden) hunnerzijds
De wethouder van Financiën heeft
jarenlang de loonen gedrukt. H ij
laat de Politie nog altijd drie uren te
lang werken. Hij gunde ons niet alleen
geen f 200 toeslag maar verhinderde
driemaal sinds 1920 elke poging om het
loon te verhoogen. Hij en hij alleen is
het die het verfoeilijk stelsel uitdacht
der evenredige heffing van 6y2 en 3%,
een afgedaan stelsel van „toen de bees
ten nog spraken," enkel en alleen om de
progressie niet te laten doorloopen voor
de hoogstaangeslagenen, die hij wilde
behouden mede ter versterking van het
koopkrachtig publiek van den midden
stand. Zoo althans zeide hij in den Raad.
Dat wil dan „democraat" heeten, een
zwarte Pieter Jelles, jazzes wat een kerel,
terwijl hij miilioenen uit de bedrijven
haalde van onze arbeiderscenten. Jaren
lang alweer heeft hij ons 1 of 2 cent „te
veel" voor gas en stroom laten betalen.
Hij. Want hij verdedigde dat in den Raad
„in het waarachtig belang van Haarlem,"
die uitzuiger!
Laten de arbeiders getuigen of er zóó
over mij gesproken werd en gesproken
wordt. En wat zij zeggen is waar. Ik
heb dat alles gedaan. De troost komt na
der dat ook zij gaan erkennen En toch
heeft hij in het waarachtig belang van
Haarlem gehandeld, al hebben wij mede
moeten bloeden. Wie aller belang van
gansch Haarlem voorstaat krijgt die
critiek uit alle hoeken. Want de hoogst
aangeslagenen, voor wier burgerschap ik
zelfs ontrouw werd aan een concept
program, mede door mij gemaakt, heb
ben nog gansch andere invectieven voor
j mij over en ziedaar de trits compleet,
'zelfs de Middenstand, de heer van Te
tering, meent dat ik nu eens wat in
hun schaal, van hem en de zijnen, moet
werpen om het evenwicht te bewaren.
Mijn taak is niet geven, mijnheer v.
Tetering, maar bezuinigen en halen:
Nog te veel is (mede door den Raad) uit
gegeven tegen mijn ernstig advies. In de
N. Haarl. Ct. schreef men zelfs dat ik
„vervelend" werd met die eeuwige be
zuiniging (naar aanleiding f 30.000 H.
O.V., ook al een van uw speciale ver
wijten) en aldoor leefde ik in de grootste
vreeze te kort te komen en de finantiën
onzer stad niet gezond te kunnen maken.
Straks moet ik mij wederom verzetten
tegen gasprijsverlaging als minder op
brengst gelijk ik mij verzet tegen alle
nieuwe dingen als meerdere uitgave. Wij
houden tenslotte alleen de Roomsche
blijdschap over.
En nu komt de heer van Tetering
nieuwe uitgaven vragen om de „andere
schaal boordevol" te gooien Hij raad
plege de Belastingtabel Rijksinkomsten
met 1914 en vergelijke de cijfers onzer
belasting voor uw stand (zelfs van in
komens "tot f 12.000) met de heffingen
elders. Mij werd heden gezegd dat Haar
lem in totaal belasting voor die inkomens
beneden Bloemendaal is. Ik heb het nog
niet uitgerekend maar wil het, bij een
percentage van 5 aldaar, graag gelooven.
ftf i frp w
Een teeken des tijds-
Minder uitgeven is ook een voordeel.
Vraag mij nu niet nog meer te geven
ik heb het niet.
Of ik den bloei en de welvaart onzer
stad wil? Ik meen daarvan zes jaren lang
als wethouder getuigenis te hebben afge
legd in de meest moeilijke omstandig
heden als wethouder van Bedrijven, in
niet minder moeilijke als wethouder van
Financiën. Wij hebben eiken cent omge
keerd en wat geind moest worden heb
ben wij naar beste zienswijze zoo recht
vaardig mogelijk over alle „contribu
anten" verdeeld. Zóó benijdenswaardig
is de plaats der Financiën, Belastingen,
Bezuiniging (om te zwijgen van het
Georganiseerd Overleg dat wie het beter
kan dadelijk kan aanvatten.
Mr. Zimmerman beter Ja, waarde
heer v. Tetering, een Haarlemmer is
geen Europeesche beroemdheid. Eerlijk
blijven. De boulevard Mr. Zimmerman
te Rotterdam is schitterend (alleen de
keibestrating kostte anderhalf millioen
gulden), het stadhuis is een juweeltje
(zeven en een half millioen) en de park-
aanleg ad 25 millioen is een stoute zet,
zonder twijfel. Alléén Quod licet Jovi,
non licet bovi, de heer Zimmerman mag
dat doen en de Maasbode juicht, maar
als (naar verhouding) ondergetcekende
dergelijke dingen in Haarlem zou ge
daan hebben, met sleep van nog hooger
belastingen, zou de N. Haarl. Ct. (en mo
gelijk ook de heer van Tetering) aan
wethouder Bomans vragen of het hem
in zijn bovl geslagen is. Quod non.
Met zeer veel dank aan de redactie
en een handdruk tot afscheid aan den
heer van Tetering, gedachtig het „Palma
dub pondere crecsit."
Mr. J. BOMANS.
STADSNIEUWS.
VAN ÏIET KANTONGERECHT,
Loosjes' Adresboek van Haarlem en Omstreken voor 1924
abonnementsprijs bedraagt voor
b Haarlem en Agentschappen:
Ler Kwartaal 3 2b
Ler Week 0.25
ranco per post p. kwartaal bij
'Ooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem
telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748
Postrekening No 5970.
Advertentlën 35 cents per regel
Bij contract belangrijke korting
Advertentiën tusschen den teks'
als ingezonden mededeeling t>P 4a
le Pagina 75 et., op andere redac
tiepagina's 60 ct. per regel. Vraag-
en aanbod-advertentiën 1—4 regels
60 cent ,per plaatsing: elke regel
meer 15 cent, bij vooruitbetaling.
Prol. C. A. Ewald. van de
Universiteit van Maryland,
schrijft:
„Ik heb Sanatogenmet
uitstekende resultaten ge
bruikt bij een groot aantal
gevallen van spijsvertee-
ringsstoornissen. welke hoofdzakelijk
bun oorzaak vonden In nerveusitcit
en neurastbenie."
Meer dan 24000 dergelijke waardee.
rende brieven uit de medische wereld
bewijzen dat Sanatogen verloren
krachten en levenslust herstelt.
Begin nog beden een kuur met Sanatogen en
gij zult spoedig ondervinden dat opgewektheid
cn veerkracht terugkeeren en gij Uw dage-
iijkschen arbeid met energie en genoegen
kunt verrichten
den gevestigd, dat vooral de middenstands-
i.vkomers door de afschaffing van den hoof-
delijken omring ontlast worden. De progressie
immers die in de tarieven der Rijteinlkom-
stenbelasling zit (op wellke tarieven de 100
opeen'en worden geheven) komt ten goede
aan de iage inkomens en vooral ook aan den
Middenstand.
STERKT ZEriUWEMe-UCHAAM fc
.Rn Haarlem, door de aanmerkelijke verin-
der belastingen, or?getwijfeld gmal be-
'foren tot (Ke gemeenten in ons vaderland,
aor de b©Ja.*'tingdimi!k het laagst en het
biilijlk As, meenden wij dat het aardig
zijn uit den momd van onzen wethouder
n Financiën een en andeT te vernomen,
jJHi-eii't, de wijze, waarop in zoo korten
'ld de Haarlemsche financiën in een gezon-
n loestand zijn gebracht.
Be heer Mr. J. B. Bomanis was daartoe,
immer, aanstonds bereid. Temeer, waar
'J niet in de gelegenheid was geweest in de
raadszitting van Woensdag daarover iets te
zeggen.
Ik moet dan, aldus onze wethouder, een
jaar of vier in de geschiedenis teruggaan en
dan mag de burgerij van Haarlem wel eens
weten dat in het tijdvak der crisisjaren (1917,
1918. 1919) de belastingen in Haarlem L>e-
Irclkikodjk laag waTen. Ik vestig eT verder de
aandacht op dat toen ik de afdeeling Finan
ciën overnam mijn eerslestreven is geweest
het belastingjaar de rgemeente, dat tot dan
toe samenviel met heit ka'enderjaar, aan 'e
passen aan hiet belastingjaar van hel Bijtk.
welk belastingjaar loopt van 1 Mei tot 30
April van hol volgend jaar. Daarvoor had
iik een overgang noodiig van 10 maanden.
In dal be'.av ingijijdpedk van 10 maanden
werd aan eigen stedelijke inkomstenbelasting
geheven, van !e allerhoogste inlkomens 9.(5
procent.
Ben vergelijking met verschillende andere
gemeenten vall voor dat jaar in hot voordeel
van Haarlem uit. Ta dat jaar werd te Utrecht
van de allerhoogste inlkomens gevergd 15
procent; in Arnhem eveneens 15 procent;
in Amsterdam t8 procent; in Delft 23 pro
cent; in Leeuwarden nog meer.
Deze belasting liep van 1 Jan tin ri 1920
1 Mei 1921. In dien'lijd werd bekend:
1. Na afstuiting van den crisisdienst, het
volledig radcel,ig saildo der crisAslasten; 2.
het nadeelig slot op den gewonen dienst van
1919. Toen foloelk mij dat de orisislaisten ruim
f 5 mdllioen bedroegen en het nadeelig saldo
op de gewone middelen in 19)9 ruirn f 1
mdllioen.
Hot 1 ij-lelt mij, aldus de heer Mr. BomaMs,
nog altijd de meest juiste financieele pcdA-
tieiii om in den kortst mogelijken tijd die
schulden en verplichtingen weg tfe wenken,
waartegenover geen 'activa staan.
Mijn itactiek is dan ook geweest alle schul
den zoo gauw mogelijk te doen verdwijnen.
Daarbij kwamen drie methodes ioi aan
merking. Het was zaalk zich arm te toonen,
wat voor Haarlem niet moeilijk was, want
het was arm, vergeleken de schulden naast
de geraamde kohieren.
De drie aangewende middelen orn de
schulden tie dekken bestonden hierin dal:
lo. Van het Rijk is verkregen oen loestótg
van 100 opcenten (ikoppengeld) per inwotner
(volgenis de wet van 1897). Dit bracht op
een klein millioen gulden; 2o. een Rijksuil-
keening uiit de oorlogswiinstibelasfcing. Deze
belasting liepen we heit eerste jaar mis; hei
tweode jaar bracht zij Haarlem f 1.400.000
op en hot derde jaar ooik nog 7 ton onge
veer, te zamen dus f 2.100.009 3o. is liet
overschot der crisislasten geleend op korten
termijn.
Geleend werd 3 millioen gulden om de
crisisschuld te voldoen, af te lossen in 10
jaar tijd.
Het tekort op de gewone middelen van
1919, zijnde ruim 1 millioen, kon ilk onmoge
lijk in één jaar deikiken. Ilk heb getracht dat
te doen in vier jaar, doch Ged. Stalen heb
ben dat verhinderd en wilden dat Haariom
dat millioen in één jaar dekte. In een ge
sprek met Ged. Staten heb ilk ze aange oond
dat dit niet mogelijk was en zij hebben hun
ed-sch dan ooik laten vallen mits de schuld
van f 1 millioen in twee jaar zou zijn gedokt.
Aan deze voorwaarde is voldaan. Alweer
dank zij een zware belasting in het jaar 1921
1922, d:e 'iik aldus de wethouder -°m
het doel (dekiking van het tekort) een heffing
ineens genoemd heb en ook een heffing in
eens gebleken is te zijn geweest. Anderzijds
zijn de bedrijven te hulp gekomen.
Dit geschiedde geheel vo'ger.s afspraak met
Gcdep. Staten, van welke afspraak ilk den
Baad in kennis heb gcsleid.
Ilk stel er prijs op le erkennen en met
nadruk vroeg de lieer Romans dit niet on
vermeid te laten dat de Raad volle lig
'e financiën der ge
meente gezond te maken.
«-> tegenover schulden
staan nu behoorlijke inkomsten en de crisis
schuld zal over 5 jaren zijn afgelost- De
belastingheffing van K'A% heeft het tekort in
1922 weggewerkt. Het ,was logisch, dat he!
daaropvolgende jaar minder betasting you be"
hoeven betaald tc. worden. Het percentage
werd dan ooik 3%. Dal het evenredige per
centage nu geheel is (kunnen worden afge
schaft ligt in de vermindering van gemeen le
lijke uitgaven, mede een gevolg van de be
zuiniging en anderzijds in de meerdere op
brengst der belastingen dan geraamd was.
Het kohier 19211922 was bij onzen opzet
der belastingopbrengst geraamd op 45 mil
lioen. Achteraf bleclk dit ikohier 60 mi'Jiorn
le 'zijn- Voor het belastingjaar 19221923
was het kohier geraamd op 2ö% minder. De
werkelijkheid zal ongeveer 20 zijn. dus to
taal 48 millioen. Wij raamden voor hel be
lastingjaar 1923—1924 wederom 25% minder
dan de 48 millioen van het vorig belasting
jaar, dus 36 millioen.
Deze 36 millioen kunnen ons opbrengen
aan opcenten ongeveer f 1.300.000.
Dit bedrag is beoordeeld door de financi
erde commissie en gepaard aan hel voorloo-
pig batig slot over hol dienstjaar 1922, breit
de financieele commissie durven advfeeeren
voor fie laatste 8 maanden van 19231924
geen eigen stedelijke belasting te heffen en
dus het evenredig hcl'fir.gspercentage te be
palen op nul.
Er is ocik geen redelijke kans dat het vol
gend jaar een e-'gen belas'ing zal moeten ge-
Heven worden omdat het batig sa'do over
1922 ikan overgeschreven worden als eerste
post van inkomsten op het dienstjaar 1924.
Tot zoover de heer Bomans.
Met berclikite resultaat is zeker mooi.
Vooral ook in verband met de hangende
annexatie-plannen, zooals de heer Bomans
on® in een vragengospnek deed opmtkrken.
Immers heeft Haarlem zelf al zijn schulden
voldaan en zullen de bewoners der geannex
eerde gedeelten niet behoeven te betalen aan
door hen niet gemaalde schulden, wat toch
altiid iets onaangenaams is.
Ook zal Haarlem hen niet behoeven af té
schrikken om de belastingen. Deze zijn voor
taan niet hooger dan dn de andere omliggen
de gemeenten.
En ten slotte moge er de aandacht op wor-
II.
Den 13den April ontvingen wij den volgen
den brief van Mevr. Meyers, Helmersstraat
337, Amsterdam: Door Uw Togal van mijn
voortdurende hoofdpijnen verlost zijnde, kan
ik niet nalaten U hiervoor mijn dank ie be
tuigen. Reeds twee jaren had ik last van on
stilbare hoofdpijn, die ik in den aanvang met
A bestreed, totd at de nadeelige gevolgen
daarvan zich door een maagaandoening lieten
gelden. Ik gebruik nu iedere maal wanneer
het noodig is Uw Togaltabletten, waarvan ik
niet het allerminste nadeel ondervond. Mocht
U van dit schrijven gebruik wenschen te ma
ken, dan sta ik dit als dankbaar patiënt U
gaarne toe. Ieder, die een proef met Togal
neemt, niet alleen tegen Zenuw- en Hoofd
pijnen, maar ook bij Rheumatiek, Jicht,
Ischias, Spit, Influenza, Griep en Slapeloos
heid, zal evenals Mevr. Meyers, geholpen
worden. Een proef ligt in Uw eigen belang.
Bij alle Apothekers en Drogisten verkrijg
baar. (Adv.)
«te r'r w n
Een toeken des tijds is wel he4 groote aam-
tal straatventers dat tegenwoordig met nego
tie langs de huizen leurt.
Ach, zeer begrijpelijk, dat velen trachten
met een handeitje de gevolgen der werkloos
heid zooveel mogelijk 1e bezweren en voor
velen hunner, die zooiets noodt deden, zet Ia
een daad van moed.
Maar van den anderen kant moet men het
de eerzame huismoeder ook niet kwalijk ne
men dat zij wat korzelig wordt, als zij om
de vijf minuten van haar bezigheden, soms
twee hoog, wordt afgeroepen door den klank
vain de bel en dan aan de deur verwelkomd
wordt, soms onvriendelijk, met een verzoek
om wat te koopen.
Is diaar niets aan te doen? zoo vraagt ons
een huismoeder die druk werk heeft.
Is daar niets aan te doen?
Tja, daar zou allicht wal aan te doen zijn.
Een verbodsbepaling ju de Algemeene Politie
verordening, die bedreigt met groote boelen
en hechtenisslraf.
Maar moeten we heusch zoo ver gaan?
Het is een teeken des tijds, dat met den
slechten tijd ook weer verdwijnen zaL
En de overlast, dien moeder de vrouw on
dervindt. is niet te onderschatten We geven
het toe. Ze mogen zelfs spreken van 'een
„plaag". Maar allicht zijn er middelen te vin
den, dat zij niet telkens een vergeef sche reis
naar de deur behoeft te malken. Voor elk huis
zal daarvoor een andere uitvinding noodig
zijn.
En de handelaars zullen er wel op voor
bereid zijn, dat zij soms, in dezen tijd dat het
zwermt van neiinggragen, voor een gesloten
deux komen.
Maar laten we, mopperend huismoedertje,
niet alles gaan verbieden, reglementeeren, be
dreigen en bes'raffcn,
We leven toch ook nog in een vrij land!
EEN HUURKWESTIE.
Voor het Kantongerecht stond Woensdag
morgen de makelaar J.A.F. terecht, wegens
overtreding der Huurcommissiewet. Hij had
hier ter stede in de maand Mei 1922 een wo
ning verhuurd aan het echtpaar R., waarbij
een kwestie is gerezen naar aanleiding van
een te betalen vergoeding van f 250. De huur
prijs bedroeg f 5.per week, toegestaan
bij beschikking van de Huurcommissie.
Nadat de secretaris der Huurcommissie al
hier gehoord was, verklaarde bekl., dat f 250
estort werd voor het recht van koop in min
dering van de koopsom
Als de kantonrechter spreekt van „tast
bare wetsontduiking", zegt bekl. „Als u
mij veroordeelt, noem ik dat wetsverkrach
ting."
De heer R. deelde mede, dat er f 250 ge
vraagd werd als z. g. vergoeding, terwijl een
desbetreffende bepaling in het huurcontract
was opgenomen, waarin tevens stond, dat het
betrokken huis voor f 9000 te koop was.
Bekl. qualificeerde deze getuigen-ver-
klaring als „in strijd met de waarheid."
Het O. M. achtte deze kwestie een bekende
zaak, welke steeds met makelaars voorkomt,
zoolang de Huurcommissiewet reeds bestaat.
Voor een huurwaarde van f 5 per week is een
bedrag van f 250 voor recht van koop te hoog.
Een flinke straf werd noodig geachtf 300.
boete, subs, hechtenis.
In deze zaak wordt over een week schrif
telijk vonnis gewezen.
ÉO
De voorbereidende werkzaamheden voor jaargang 1924 van „Loosjes
Adresboek van Haarlem en Omstreken zijn begonnen. Voor ieder
bestaat gelegenheid wenschen en verlangens, correcties en al wat verder
strekken kan tot een nauwkeurige en volledige opgave van adressen
enz-, opgave te doen aan Het Bureau van samenstelling, gevestigd
Ged. O. Gracht 88, tel. 144. Geopend des v m van 10 tot 12% uur
De prijs van het boek is bij inteekening tot 1 Juli a s f 5.-