BUITENLAND
De Gouddelvers.
Tweede Blad
26 April 1923
SEN. BUITENL. BERICHTEN.
KUHST EM KEMMS.
Het verwachte Duitsche aanbod; Engelsche meeningen. De kwestie
der Badensche anilinefabrieken in den Rijksdag. Bezuinigingen in Italië.
Een Russisch-Deensche overeenkomst
Onder de Telegrammen: de conferentie van Lausanne; ernstige mee-
ningsverschillen. De onderlinge schulden der Geallieerden. Engeland
zal een protest-nota tot Rusland richten. De modistenstaking te Parijs
geëindigd.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
UIT DE PERS.
FEUILLETON.
BIKNEKURBSCM NIEUWS.
De fïnancieele commissie is begonnen
met de beraadslaging over de financieele be
palingen met het verdrag. Geen enkel punt
van belang kwam nog in behandeling.
HET A.S. DUITSCHE AANBOD.
De besprekingen over stappen in verband
met de rede van lord Curzon duren voort.
Van goedingelichte Engelsche zijde ver
neemt men, dat men te Londen het denk
beeld om een aanbod tot alle onderteekenaars
van het verdrag van Versailles te richten,
volkomen juist acht.
De poging van Poincaré om als eerste voor
waarde voor het in behandeling nemen van
zulk een voorstel te eischen, dat Duitsch-
and zijn lijdelijk verzet aan de Roer staakt,
acht de Duitsche pers onaannemelijk.
Aangaande de ontruiming van het Roer
gebied schrijft de Vorw arts, da tdeze kwestie
tezamen met die der waarborgen als het ge
wichtigste punt bij een Duitsch aanbod moet
vooropstaan. Het is niet meer dan billijk
en rechtvaardig, dat Duitschland, als het
behoorlijk waarborgen verstrekt, dat het
zijn verplichtingen uithoofde der schade
loosstelling zal nakomen, den eisch stelt,
dat de algeheele ontruiming van het Roer
gebied ten spoedigste plaats heeft.
De Daily News geeft de Engelsche regee-
,ing den raad een einde te maken aan de ver
wachtingen van Duitschland en de verden
king van Fransche zijde als zou Engeland
verlangen als bemiddelaar op te treden. Ver
moedelijk zal Cuno het riskeeren onderhan
delingen aan te bieden zonder voorafgaande
ontruiming van het Roer-gebied. Curzon's
denkbeeld om de betalingen te laten vast
stellen door autoriteiten, die bijzonder daar
voor zijn aangewezen, moet nauwkeuriger
worden omschreven, indien zij die voor de
schadevergoeding in aanmerking komen, het
mogelijk achten te verwachten dat Duitsch
land de zaak wenscht te verwijzen naar een
lichaam dat ontaard is in een zuiver registreer -
machine der Fransche en Belgische regee
ringen.
De diplomatieke medewerker van de
Daily Telegraph schrijft dat in Engelsche
kringen verschil van meening heerscht over
de vraag of Duitschland al dan niet met een
aanbod van een som moet komen. Hij zelf
is er voor dat een flink bedrag genoemd wordt.
Dit zou vermoedelijk indruk maken op de
openbare meening der wereld en op de ge
matigden in Frankrijk, daar het een grond
slag voor de beraadslagingen zou openen en
de beschuldiging zou doen vervallen dat de
Duitschers trachten aan de materieele ge
volgen te ontkomen. Duitschland's weiger
achtigheid om een bepaald aanbod te doen,
wordt terecht toegeschreven aan de onzeker
heid omtrent de gevolgen der Roerbezetting
voor Duitschland's betaalvermogen en aan de
algemeene verarming. Het eerste punt wordt
overgelaten aan de beraadslagingen met de
geallieerden en met het tweede kan rekening
worden gehouden zoo de industrie en de
oweërs een groot gedeelte van de lasten op
hun schouders hebben genomen.
UIT HET BEZETTE GEBIED,
Eenigen tijd geleden is prins Fr. Wilhelm
van Lippe door een Franschen krijgsraad
tot 8 maanden gev. straf en een half millioen
mark boete veroordeeld omdat hij zou heb
ben geweigerd zich bij een Fransche patroelje
te legitimeeren en voor die patroelje was
gevlucht.
Dinsdag is deze zaak voor het Fransche
militaire hof te Dusseldorf in hooger beroep
behandeld. De prins ontkende ook thans
het hem ten laste gelegde. Het hof heeft
boete gehandhaafd doch de gev. straf tot
2 li maand verminderd, met aftrek van de
voorloopige hechtenis. Daar de prins reeds
sedert 27 Febr. gevangen zit, is hij thans
op vrije voeten gesteld.
Dinsdag zijn te Mainz 29, te Kaiserslautern
53 spoorwegmannen met hun gezinnen uit
het B.G. gezet, omdat zij weigerden in
Franschen dienst te treden.
Gisterenochtend trok opnieuw een bende
communisten op het mijndorp Katernberg,
dat ook eergister het tooneel van relletjes
was geweest, aan. De dorpelingen, gewaar
schuwd door het geloei der fabrieksfluiten,
slaagden er in het gespuis terug te drijven.
Bij het gevecht is een communist doodge
schoten.
Te Hattingen is de staat van beleg af
gekondigd, te Herne de verscherpte staat van
beleg.
Te Dortmund hebben de Franschen be
halve het warenhuis Althoff nog drie groote
zaken gesloten.
De Franschen hebben de mijnsporen naar
de Guten Huffnungshütte te Oberhausen
bezetdaardoor is de aanvoer van kolen naar
de hoogovens gestremd.
In verscheidene groote steden van het nij-
kloppartij zijn aan weerskanten verscheiden
menschen gewond.
DE BADENSCHE ANILINE
FABRIEKEN.
Bij de behandeling van de begrooting
van het departement voor economische aan
gelegenheden door den Duitschen Rijksdag,
heeft de communistische afgevaardigde Rem-
mele de quaestie van de Badensche Aniline
fabrieken ter sprake gebracht. Hij verklaarde
o.a. in een betoog over het karakter van het
nationalisme van de rechterzijde, dat de di
rectie dier fabrieken zelfs arbeiders naar
Frankrijk had gezonden voor hulpverleening
bij het maken van munitie (volgens het door
haar aan Frankrijk verkochte geheime pro
cédé). Tevens verzekerde hij, dat door valsche
boeking in de administratie der fabrieken het
rijk voor millioenen is opgelicht. Wij klagen,
aldus Remmele, de toenmalige regeering aan
van dat bedrag te hebben geweten.
Minister Eecker antwoordde hierop niet
verantwoordelijk te zijn voor de gebeurte
nissen van 1920, maar uit de bescheiden
blijkt niets van een medewerking der re
geering. Dergelijke beweringen hebben in
dertijd in eenige kranten gestaan, het zijn
dus „alle Kamellen". Een partij, die het in
ternationalisme als haar doel nastreeft, be
hoorde toch geen aanstoot eraan te nemen,
dat de Duitsche en Fransche industrie samen
werkt (gelach). Van de Fransche fabrieken,
waar volgens den heer Remmele, het kruit
zou worden vervaardigd volgens het Duit
sche procédé staat nog geen enkele steenj!
Wij moeten onze verontwaardiging thans
niet richten tegen Duitsche industrieelen,
maar tegen anderen (bijval rechts). Een on
partijdig onderzoek inzake de_ aanvallen
op de Badensche fabrieken kan niet door de
meerderheid van het parlement plaats heb
ben. Dergelijke aantijgingen behooren bui
ten het parlement herhaald te worden in een
vorm, dat het O. M. kan ingrijpen wegens
beleediging van de regeering dan kan de
justitie de zaak ophelderen.
Remmele noemde 's ministers rede een
poging om het landsverraad der Badensche
fabrikanten te rechtvaardigen, die niet zijn
opgetreden tegen de beschuldigingen. Sinds
maanden reeds zoo verklaarde Remmele, zijn
ingenieurs en chemici van de fabrieken in
Frankrijk, om daar den aanmaak van muni
tie volgens het Duitsche procédé tegen
Duitschland te leiden. Deze door den oud-
afgevaardigde dr. Quack in de „Glocke" ge
publiceerde feiten zijn tot dusver niet weer-
legt.
Tenslotte wees minister Becker den com-
munistischen woordvoerder erop, dat, indien
grondstoffen voor het kruit naar het buiten
land worden gezonden, dit niet anders is dan
wanneer ijzer naar het buitenland gaat, waar
uit kanonnen gemaakt kunnen worden. De
heer Remmele moet maar eens het vredes
verdrag erop nalezen, welke leveranties de
Duitsche chemische industrie aan Frankrijk
moet doen.
BEZUINIGINGEN IN ITALIË.
Volgens de bladen zullen de afgetreden mi
nister en de onder-staatssecretarsisen, leden
der Italiaansche Volkspartij, niet worden ver
vangen. Mussolini zou voornemens zijn deze
posten te laten vervallen teneinde tot nieuwe
bezuinigingen te geraken.
De correspondent van de „Information"
te Milaan weet omtrent de bezuinigingsplan
nen van Mussolini nog meer te vertellen, n.l.
dat de minister-president er ernstig over
denkt om niet alleen het aan tal ministers in
te krimpen, maar zelfs om alle onderstaats
secretarissen successievelijk af te schaffen,
met uitzondering van die van binnenlandsche
en buitenlandsche zaken. De vermindering
van het aantal Kamerleden vindt trouwens
instemming bij alle partijen, zelfs bij de uiter
ste linkschen. Turati, de leider der reformis
tische socialisten, meent dat het parlement
het beste werk doet in zittingen van beperk
ter omvang. Hij is bovendien voorstander
van het aanschaffen van de vaste emolumen
ten der Kamerleden om ze door presentie
gelden te vervangen. Aan den anderen kant
wordt voorgesteld de wegblijvers onder de
parlementsleden met boete te straffen.
De plannen tot het instellen van een
„technisch parlement" beginnen eveneens
vasten vorm aan te nemen. Pighetti, adjunct
secretaris-generaal van de fascistische cor
poraties, heeft een plan opgesteld, dat de
volgende hoofdpunten bevatDe fascistische
corporaties zullen een juridische persoonlijk
heid erlangen, en van den Staat ruime garan
ties en een stelsel van voorkeur genieten.
Haar groepen van deskundigen zullen de
departementale raden vormen, welker man
datarissen den Nationalen Raad van Arbeid,
die een technisch parlement zal zijn, samen
stellen. In het nieuwe regiem zullen de Ka
mers van Koophandel geen reden van be
staan meer hebben en worden gesupprimeerd.
De Kamer van Afgevaardigden zal haar be
raadslagingen slechts op politiek gebied be-
verheidsgebied o.a. te Dortmund en Gelsen-perken. De afschaffing der algemeene Raden
kirchen zijn de spoorwegarbeiders wegens wordt eveneens overwogen.
"oongeschillen in staking gegaan.
UIT OOSTENRIJK.
Seipel, de bondskanselier, heeft bij zijn
terugkeer uit Genève aan de ministers en
daarna aan de leiders van politieke partijen
het resultaat van zijn besprekingen te Genève
uiteengezet. De socialisten betoonden groote
De Franschen hebben de laatste dagen in
de bezette staatsmijnen bij Buer tal van
Tsjecho-Slowaksche en Poolsche arbeiders
te werk gesteld om steenkool en cokes te ver-
iaden. Tusschen deze arbeiders en de Duit
sche mijnwerkers is het al herhaaldelijk tot
gevechten gekomen. Tijdens een hevige I ontevredenheid over de bevoegdheden, die
aan den commissaris-generaal mr. Zimmer
man gegeven waren en zij dreigden tevejis
tot de volledige obstructie over te gaan als
de regeering den steun aan de werkloozen
niet verhoogt.
DENEMARKEN EN SOWJET-RUS-
LAND.
Dinsdagavond zijn de beide Huizen van
den Deenschen Rijksdag in vereenigde zit
ting bijeengekomen, waarin de minister van
buitenlandsche zaken mededeeling deed van
de onderteekening der voorloopige Rus
sisch-Deensche overeenkomst.
Toen gistermorgen de vergadering van
het Folketing begon deelde de voorzitter
mede, dat het voorstel tot ratificatie van deze
overeenkomst van de agenda was afgevoerd,
aangezien het ministerie van buitenlandsche
zaken er de voorkeur aan gaf het stuk eerst
aan het oordeel der parlementscommissie
voor buitenlandsche aangelegenheden te
onderwerpen.
Men verneemt, dat de zitting van den
Rijksdag heden zal worden gesloten en dat er
binnen enkele weken een buitengewone zit
ting zal worden bijeengeroepen ter behan
deling van de overeenkomst met Rusland,
waartoe, desgewenscht, ook IJsland het
recht zal hebben toe te treden en wel ten
hoogste binnen drie maanden na de ratificatie
door Denemarken.
DE BULGAARSCHE VERKIEZINGEN,
Het persbureau geeft den volgenden defi
nitieven uitslag der verkiezingen voor het
246 leden tellende Skoepsjtina regeerings-
partij 215, communisten 16, oppositie-blok
14, socialisten 1. Alle ministers zijn herkozen.
Stamboeliiski is in 13 districten gekozen.
DAVISON-„SCHOLARS."
Mevr. Davison, de weduwe van den be
kenden Amerikaanschen bankier Henry P.
Davison, heeft een fonds gesticht voor zes
studiebeurzen aan de universiteit van Yale,
Harvard en Princeton voor jonge Engelschen,
afkomstig van de universiteiten van Oxford
en Cambridge.
HET HUWELIJKSFEEST VAN HET
DEENSCHE KONINGSPAAR.
Onder de buitenlandsche gasten, die reeds
te Kopenhagen zijn aangekomen, in verband
met ae viering van het zilveren huwelijks
feest van Koning Christiaan en koningin
Alexandria, op morgen, behooren de broeder
der kom'ngin, groothertog Frederik Frans
van Mecklenburg-Schwerin en zijn gemalin
Alexandra, prins Réné en prinses Marga-
retha van Bourbon en prinses Olga van Cum
berland. De broeder des konings, koning
Haakon van Noorwegen en koningin Maud
werden gisteren verwacht, doch koning
Gustaaf van Zweden komt niet, in verband
met het overlijden zijner schoonzuster, de
groothertogin van Baden.
De nieuwe belastingen op weeldearti
kelen, die Maandag door het Deensche
Folketing waren aangenomen, zijn gisteren
door het Landsting goedgekeurd. Zij Zullen
terstond in werking treden.
De debatten in den Pruisischen Landdag
over het beleid van minister Severing tegen
de Deutsch-Völkischen, zijn voorloopig
daarmede geëindigd, dat het salaris van
den minister is goedgekeurd. Alleen de
Duitsch-nationalen en de communisten stem
den tegen. De stemming over de motie van
wantrouwen, die de Duitsch-nationalen tegen
Severing hebben ingediend, is uitgesteld tot
na het reces.
In den Rijksdag is het bij het debat
over de wet tot bescherming van de vergade
ringen nog tot een incident gekomen, toen
de Deutsch-Völkische afgevaardigdeHenning
beweerde, dat Severing de hand beschermend
uitgestrekt hield over de communistische
benden die ten gunste van de Franschen in
het Roergebied optreden. Deze uitlating
heeft de linkerzijde aanleiding gegeven om
zoolang in de maat „Schluss" te roepen, tot
de spreker de tribune moest verlaten. Tot
een stemming over het wetsontwerp is het
niet gekomen, daar op het einde der verga
dering bleek dat er daartoe te weinig leden
meer aanwezig waren.
Radek, de Russische communist, die
voornemens was met enkele geestverwanten
het bezette gebied te bezoeken, heeft van
de Rijnland-commissie de boodschap gekre
gen, dat hij er niet zal worden toegelaten.
„De rechtbank te Darmstadt heeft
den Hessischen staat in het geding tegen den
vroegeren groothertog tot een voorloopige
betaling van 30 millioen mark veroordeeld.
Bij het rijks bankfiliaal te Dortmund
is dezer dagen ingebroken. De dieven hebben
een goeden slag geslagen, 250 millioen mark
aan Bankpapier is hun in handen gevallen.
De biljetten waren den vorigen avond door
de drukkerij, die voor de Rijksbank werkt,
afgeleverd en nog niet van controle-nummers
voorzien. Die hebben de dieven later zelf
aangebracht. Zij geven nu met niets-ontzien-
de driestheid, het papier uit, maar zijn tot
dusver niet ingerekend kunnen worden.
De minister van koophandel, Hoover,
heeft H. W. Whitford, hoogleeraar in den
boschbouw in de tropen aan de Yale-uni-
versiteit, opgedragen, een onderzoek in te
stellen naar de methode om de rubberproduc
tie op te voeren.
Dezelfde minister heeft een commissie
ingesteld, om na te gaan, hoe het nu precies
staat met den toestand van de arbeidsmarkt
en de werkloosheid in de V. St., in verband
beschouwd met de beperking der immigratie.
De Transport Workers-Union, een vak
bond, die in de Ver. Staten 126,000 leden
telt, heeft tegen vandaag een staking
afgekondigd. Het gaat om hoogere locnen en
de invoering van den acht-uren-dag.
Kapitein W. R. Lawson, de vermaarde
vlieger, die dezer dagen op een vliegveld te
Dayton was verongelukt, is op het Avlington-
kerkhof bij Washington begraven. Geduren
de ae teraardebestelling cirkelden tien bom-
werpers-vliegtuigen boven de begraafplaats,
om den doode de laatste eer te bewijzen.
Op het Langley-vliegveld bij Newport
News, in Virginië, is gisteren luit. Dogan
H. Arthur doodgevallen.
Te Parijs is een bende internationale
dieven aangehouden, waarvan het hoofd,
William Warren, een Amerikaan van tegen
de zestig, onlangs voor 150,000 frank een
weelderigen auto had gekocht, waarmee hij
dezer dagen met zijn vrouw en met de vrouw
van een ander lid van de bende te Parijs was
aangekomen. Dit gezelschap had een groote
som gelds bij zich ook onder de kussens
van de auto was een som verborgen.
De politie heeft op de vrouw van Warren
gevonden 229 biljetten van duizend frank
65 biljetten van duizend peseta's 31 biljetten
van 500 peseta's onder de bank van de auto
67 biljetten van duizend frank tien pond
sterling en 67 biljetten van duizend peseta's.
Warren had zelf 2500 frank op zak en zijn
vrouw droeg bovendien nog een kapitaal
aan juweelen. Een van haar ringen wordt op
145.000 frank geschat. De bagage van de
bende werd op den dag van de aanhouding
uit Jliarritz aan een der Parijsche stations
verwacht. De politie hoopt er verdere aan
wijzingen in te vinden.
De Chineesche diplomaten in Europa
verkeeren, naar een Reutertelegram uit Pe
king aan de Engelsche bladen meldt, in de
weinig benijdenswaardige positie, dat er
geen geld is om hun salaris te betalen. Zij
wachten al elf maanden op het hun toeko
mende geld.
President Harding heeft brieven ge
schreven aan de ministers van oorlog en van
marine. Weeks en Denby, waarin hij hun
verzoekt, niet toe te staan, dat overbodige
voorraden oorlogstuig der V. St. worden
verkocht aan welke buitenlandsche natie
ook.
FEEST OP DOORN.
Onder bovenstaand opschrift schrijft cki
„Gelderlander":
„Door de Nederland sche Waden loopt het
bericht, dat de heer Wilhelm von Hohen-
zollern, ex-keizer van het Duitsche Rijk, een
nieuwe woning 'heeft laten bouwen voor de
kinderen van zijn tweede vrouw
Wjj hebben dat bericht voorgelezen aan
een Duitsohen collega, die met z'n vrouw
en kinderen was „ausgewiesen" door de
vreemde bezetting en nu met zijn gezin op
'n kleine kamer woont van een gekkenhuis
in het onbezette gebied.
Er kwam een bittere trek om z'n mond,
toen hij hoorde van de nieuwe woning, wei-
te de oude echtgenoot in Doorn heeft laten
bouwen voor zijn jonge kinderen, maar
hij zweeg.
Toen lazen wij het vervolg van bet be
richt
De ex-keizer heeft een feestmaal aange
richt ter gelegenheid van de opening der
nieuwe woning. Vier en vijftig menschen, die
aan den bouw hehben meegewerkt, waren
uitgenoodigd. Men dronk en klonk en de
ex-keizer deelde zijn portret uit aan dé gas
ten
De Duitsche collega beet zich bij de voor
lezing van dit bericht op de lippen, maar
de vrouw barstte los en 1 was niet malsoh,
wat zij aan het adres van den bewoner van
den huize Doorn zeide.
Wij willen aannemen, dat haar hart bit
ter was in den tegenspoed en haar oordeel
daarom hard; maar tienduizenden dragen
hetzelfde droeve leed als zij, werden uifge-
stooten en verdreven van hun woningen en
moeten zich behelpen met "n fooi van de
Regeering in kamers en krotten van vreemde
steden. En heel het Duitsche volk lijdt on
der de rampen, die de man in Dpom
volgens de nu gangbare meening heeft
verwekt.
Voelt deze ex-keizer niets van de tegen
stelling tusschen zijn genoegc.li.ilk beslaan en
het lijden van 'het Duitsche volk?
Weet hij niet, dat hij zijn volk heeft ge
tergd door zijn Jaat huwelijk en de geruch
ten van zijn bruiloft, en dat hij hef telkens
opnieuw sart, als hij het welen laat. boe vol
komen hij zich in het rustige Holland met
z'n jong vrouwtje op z'n gemak voelt en
hoe hij alle gemakken en vreugden des le
vens zich verschaffen kan?
Als hij dat niet weet en niet voelt, moet
hem dat in het publiek maar eens worden
gezegd.
Fijngevoelig is de heer van Doom blijk
baar niet.
Maar wii wensdhen niet gemeten te wor
den met zijn maat en den schijn op ons te
laden, als zouden wii de schrille tegenstel
ling tusschen Doorn en Duitschland niet be
merken.
Zij schrijnt ook ons.
En 't leek ons tijd, daarvan te doen blij
ken."
EEN OUD INDIANENRAS ONTDEKT?
Dezer dagen zijn twee ontdekkingsreizigers
de beer F, A. Mitchell-Hedges en Lady Rich
mond Brown, teruggekeerd van een expe
ditie in de onbekende streken van de Re
publiek Panama, welke tocht twee jaar ge
duurd heeft.
Het doel van de reizigers was na te gaan
of de legenden die onder de kustbevolking
heerschten over een vreemd ras, vele mijlen
bet binnenland in, op waarheid berustten.
Vanaf de Golf van San Bias, een groote
inkerving van de Noordkust van Panama,
reisden zij naar het Zuiden, staken de Groote
waterscheiding over en ontdekten in de on
bekende streken daarachter een volk, de
Chucunague Indianen.
„Financial News" meldt bijzonderheden
..o—
„Een Engelsclunnn? poeh! en daarvoor die
ophef!" lachte de man en maakte zich van
Hetson's arm los. „Ik had je voor verstandi
ger aangezien. Is hij een fatsoenlijk man, dan
volgit hij je niet; en komt hij werkelijk, dan
zulten we hem afloeren op vreemd terrein fe
jagen. Maar vertel me nu eens, hoe kwam het
in je hersens op, om met een vrouw naar
CoHf'oruië te komen? Wat om Gods wil denk
je hier met haar te doen en waar te blijven?
In de stad?"
„Ik weet het zelf nog niet," zeide Hetson.
„Ik wilde alleen weg, weg uit dat land waar
ik elk oogenblik moest vree zen een medemin
naar te ontmoeten, cn toen was Califor-
nië.
„Het ongelukkigste land op de wereld, dat
je maar kondt bedenken," viel Sifliy in de
rede. „Later eens is het misschien mogelijk,
dat ook vrouwen en gezinnen hier komen;
thans echter is het geheele land nog maar een
ruw terrein, alleen voor mannen geschikt. In
elk ander land zou je je vrouw ais een vorstin
km®en onderhouden voor bet g«M dat bel
je hier zoi kosten om haar nauwelijks het noo-
digste te verschaffen. Doch dat is een zaak,
die je met je zeiven moet uitmaken; apropos,
hoe heet die Engelschman, voor wien je zoo
dolveel respect hebt; misschien dat ik hem
eens bij toeval tegen kom?"
„Golway, Charles Golway."
„Goed, ik zal den naam no toeren," knikte
Sifliy.
„En wat moet ik nu doen?"
„Jij? Niets. Wacht af tot hij werkelijk
komt, en dan vertel je hem doodeenvoudig dat
je hem zonder verdere waarschuwing een ko
gel door de hersens jaagt, als hij ook maar een
enkel woord met je vrotiw wisselt en dat
doe je dan. De wet behoeft je niet te ont
zien; eerstens ben je in je recht, en bestond
er géén wet, dan zijn we zelf mans genoeg om
korte metten te maken. Maar nu, amice, moet
ik weg; ik heb, merk ik, mijn tijd al mooi met
je verlet. Vanavond vindt je me weer in de
zaal van Parker House."
„Maar het gerechtshof?"
„Dat is dat lange gebouw aan den over
kant", zeide Siftly, naar de andere zijde van
de Plaza wijzend. Daarop groette hij Hetson
en ging snel in de richting van de straat die
op de baad uitliep.
IV.
t
DEPLAZA VAN SAN FRANCISCO-
Hetson bleef nog een tijdlang alt droomend
op dezelfde plek en staarde voor zich heen.
De troostredenen, die Siftly voor hem over
had, schenen zijn onrust eer verergerd dan
verminderd ie hebben; in zijn idee toch was
liet tamelijk zeker, dat de gevreesde mede
minnaar hem zou volgen. Reeds de enkele
gedachte daaraan joeg hem het bloed al
sneller door de aderen en z(jn hart klopte al
heviger bij de gedachte immers dat hem
misschien zijn vrouw zou worden ontnomen.
Vergeefs poogde hij zich er tegen te verzet
ten; vergeefs zeide hij telkens en telkens tol
zichzelven, dat Jenny hem liefhad, dat zij hem
niet zou verlaten, bet was alles vergieefsch.
Een foooze geest fluisterde hem telkens toe
dat de eerste liefde iemand altoos bijbleef,
en in zijn ziekelijke verbeelding stelde hij zich
zijn medeminnaar voor als iemand met alle
aantrekkelijkheden van de jeugd.
Over de Plaza kwam een zonderlinge,
nochtans niet onbekende figuur, die zelfs
voor de aan het zonderlinge gewende Ame
rikanen niet onopgemerkt kon voorbijgaan;
want hier en daar bicven enkelen staan en
schudden het hoofd. Het was Ballenstedt, die
met zijn gelen mantel met kragen, opgeslagen
brook, pas gepoetste laarzen, den hoed ietwat
achterover, in de linkerhand zijn pakje en
onder den linkerarm de groen katoenen oara-
pluie, in de rechterhand de schop, lang
zaam en peinzend over het plein kwam en
het niet met zich eens scheen te zijn welke
straat hij nu eigenlijk zou inslaan.
Emdölijk jfajjtte hij op H-etsou, die doarj
nog altijd als verloren stond, tikte met den
greep van zijn spa hem op den elleboog en
zeide:
„Zeg, boor eens, kan u me ook zeggen hoe
ik hier het gauwst bij de mijnen kom?"
Hetson keerde zich verschrikt naar den
man om, en deze, zijn medepassagier spoedig
herkennende, vervolgde:
„Ach, Ileere, u u weet er net zooveel van
als wij allemaal. Neem me niot kwalijk. Gaat
u er ook naar toe?"
Hetson schudde het hoofd, ten tecken dat
hij den vreemdeling niet verstond en ging,
vast besloten de vreemdelingen-lijst te raad
plegen, den weg op naar het gerechtshof.
„Een ploert," bromde Ballenstedt. „Wees jij
maar pedant, over vier weken ruil ik niet met
je, dat weel ik," cn zijn spade steviger oppak
kend, wilde hij zijn weg vervolgen, toen hij
met luid gelach aangeklampt werd.
„Ballenstedt he hallo, Ballenstedt!"
Hij bleef staan en keek om. Eigenlijk was
hem er niets aangelegen, door oude reisgenoo-
ten opgehouden te worden. Hij had geen tijd
meer te verliezen; boe gauwer bij de mijnen,
hoe beter. Trouwens waar hij naar toe moest,
ging niemand aan.
„Ballenstedit, kerel!" riep een van de twee
die hem hadden aangeklampt, „voor den do<n
der, waar gaat nu al de reis heen? Toch niet
direct aan slag?"
Het waren Lamberg, die blijkbaar een
glaasje te veel gedronken had, en Hufncr.
„Moet ik dan eerst bier nog een kamer
over de resultaten van deze expeditie, wefloe
wij aan dit* blad ontleenen.
De pasontdekte Indianen zijn nooit eerder
door blanken bezocht, en uit him gewoonten
en kleedcrdracht en meent men te kunnen op
maken dat zij de afstammelingen zijn van een
oud volk dat op zijn minst 6000 jaar heeft
bestaan. Volgens den heer Mitchell-Hedges
hebben zij een Mongoolsch type, zijn onge
veer 1 Meter 32 c.M. lang en hebben een
getalssterkte van ongeveer 18000 man.
De heer Mitchell-Hedges schijnt met groo
te welwillendheid te zijn ontvangen. Hij was
in staat een prachtige collectie voorwerpen
en versieringen mede te brengen welke door
de inboorlingen werden gebruikt.
Zeer merkwaardig is het feit, dat geen
enkel voorwerp van steen of ijzer is ver
vaardigd. Elk huis bezit een eigen huisgod,
en vele van deze godheden bevinden zich in
de verzameling.
In de collectie bevinden zich ook drie
menschenhoofden, die door een onbekend
proces zijn verschrompeld tot de grootte
van een cricketbal. Het hoofd- en baardhaar
is echter in den oorspronkelijken toestand
bewaard gebleven. Deze hoofden spelen een
rol bij de tooverceremonies van den stam.
De grootste moeilijkheid bij 'net onder
zoek leverde het gemis aan een eigenlijke
taal op. De taal van deze stam bevat n.l.
slechts een 200-tal woorden en daarom is de
gedachtenwisseling zeer moeilijk. De India
nen doen echter pogingen hun geschiedenis te
bewaren door symbolische teekens op stof
fen te maken. De moeilijkheid is de beteeke-
nis van deze teekenen te ontcijferen.
Maar wellicht wordt de grootste weten
schappelijke waarde gevormd door de been
deren welke tot ornamenten aan de inboor
lingen dienen. Tot nu toe is het nog niet mo
gelijk geweest al deze beenderen te identi-
ficeeren, en men gelooft dat vele exempla
ren van lang uitgestorven dieren afkomstig
zijn. Volgens den heer Mitchell-Hedges zou
een dezer beenderen afkomstig zijn van een
haai van minstens 30 Meter lang, terwijl een
ander van een buitengewoon groote rat af
komstig zou zijn; andere exemplaren zouden
afkomstig zijn van reusachtige voor-histori
sche hagedissen.
Gemeld wordt dat deskundigen van het
Britsch Museum een en ander nader zullen
onderzoeiken.
HEEFT DE ELECTRICITEIT EEN
STRUCTUUR
In het „Polytechnisch Weekblad" van 27
April komt een belangrijke beschouwing voor,
van den ook in ons land bekenden Ween-
schen Prof. Dr. Stefan Jellinek, waarin bo
venstaande vraag wordt gesteld en beant
woord. Aan dat geïllustreerde artikel ontlee
nen wij het volgende
Bij het beschouwen van door den bliksem
veroorzaakte merkteekens, onverschillig of
deze aan menschen, dieren of zaken werden
waargenomen, trof het mij, dat de gedaante
en constructie van de teekening geen toeval
lige schijnt te Zijn, maar dat bepaalde stan
daardtypes herhaaldelijk terugkomen. Die
constructies schijnen op grond van (natuur
kundige) wetten te ontstaan zoodat men in
derdaad van een soort grafische voorstelling
van den bliksem mag spreken.
In de laatste twee jaren had ik het geluk,
Zeer instructieve voorwerpen te kunnen ver
zamelen, uit welker onderzoek met loupe
en microscoop bleek, dat bij deze macros
copisch en microscopisch zichtbare, door den
bliksem veroorzaakte merkteekens, een op
merkelijke overeenkomst schijnt te zijn. Deze
overeen komstjbestaat daarin dat^de grondvorm
van deze merkteekens een golflijn, J'n schroef
gang, een spiraal met duidelijke kenmerken
van rythme of periodiciteit is.
Verreweg het grootste gedeelte van
het studiemateriaal uit het Museum draagt
deze sterksprekende kenteekenen van een
soort schroefvormige beweging van den
stroom der atmospherische energieslechts
enkele op zichzelf staande zijn met teekenen
van een zuiver rechtlijnige ontlading voor-
zien.
Deze voorstelling van de borende draaibe-
wegingen van den zich ontladenden stroom,
vindt een bevestiging bij de beschouwing
van lichtverschijnselen van de ontladingen
van hoogspanningen in de electrotechniek.
De omstandigheid, dat de bedding, waarin
de energiestroom afvloeit, ondanks de meest
mogelijk verschillende voorwaarden, waarbij
dat geschiedt, toch altijd alle kenteekenen
van een periodiciteit en wetmatigheid draagt,
laat het toe de vraag te stellen, of niet de
schroefvormige beweging er aanspraak op
moet maken de zuiver oorspronkelijke,
autochthonische beweging van den stroom
der energie te zijn.
Het stellen van deze vraag wordt wel
in zekeren zin gefundeerd door een aan
de kosmische physica ontleende beschouwing^
Men zal echter de oplossing van dit voor de
theorie en voor de practijk even gewichtige
probleem niet door hypothesen, maar door
nauwkeurige onderzoekingen in staat zijn
te benaderen.
HOMMELES IN DE COMMUNISTISCHE
PARTIJ.
Volgens „Het Volk" heeft het oppositie
comité, dat rich uit de leden van de Com
munistische Partij heeft gevormd, dezer da
gen een vertrouwelijke circulaire gericht tot
de leden der partij, teneinde met hen een
ernstig woord te spreken over de crisis die
deze partij thans doormaakt.
In de circulaire wordt •allereerst vastge
steld. dat pogingen die zijn aangewend om
de moeilijkheden tot een oplossing te bren
gen langs kameraad son appel ijk en en organi-
satorischen weg, mislukt zijn, doordat „de
meerderheid van de partijieiddng heeft ge
meend, dezen weg van kameraadschap en
proletarische democratie niet te kunnen of le
willen inslaan."
Verder wordt geconstateerd, dat op het
laatste congres „de in vele afdeeüngen naar
voren gekomen criüek niet op een behoor
lijke wijze tot uiting is kunnen komen en
dat nu het congres de partijbestuurders
Bouwman en De Kadt hehben gepoogd „in
een uitvoerige nabetrachiing den emstigen
Toestand' waarin" ffë Part ff vprknerf
meeningsverschillen die haar beroeren in „De
Tribune" te bespreken", maar dat „de Par
tijleiding heeft geweigerd, deze zakelijke uit
eenzetting van de opvattingen der oppositie
ih „De Tribune" op te nomen."
Dan volgt een uitvoerige uiteenzetting over
den toestand der Partij, in welke uiteenzet
ting wordt gezegd; dat de toestand inder
daad kritiek is.
Aan het slot van de circulaire wordt me
degedeeld, dat de leden van het comité zich
als leden van de Communistische Internatio
nale lot de hoogste in-stantie, tot de Exe
cutieve, hebben gewend om met haar fe on
derzoeken aan welke oorzaken het ligt dat
de HollandsChr Communistische Partij „in
een toestand van geestelijke verstarring, van
organisatorisehen ohaos en politieke onmacht
is komen te verkeeren".
ONZE REGEERING EN DE GOUVER
NEUR VAN SURINAME.
De interpellatie, Dinsdag in de Tweede
Kamer door Mr. Marchant aangevraagd over
de verhouding tusschen de regeering en
den gouverneur van Suriname, in verband
met de toekomst dezer kolonie, houdt
verband met hetgeen de gouverneur van
Suriname de heer Van Heemstra bij de
toelichting van de begrooting voor 1924, aan
geboden aan de Koloniale Staten van West-
Indië over de verhouding tusschen het Depar
tement van Koloniën en het bestuur van
Suriname betoogd heeft. In het blad De
West" is deze toelichting afgedrukt. Daarin
leest men o.a.
„Het grootste bezwaar, hetwelk de onder-
feteekende thans op zijn weg ontmoet en
etgeen feitelijk alle pogingen tot voort
schrijding ten eenenmale belemmert, ja zelf
dwarsboomt, ligt in de wijze waarop zoowel
het bestuur als ook het zelfbestuur van de
kolonie wordt uitgeoefend.
Er is in Suriname wel een „vertegenwoor
diger van de Kroon," en daarnaast is een
College van Koloniale Staten geplaatst, dat
het vertegenwoordigend lichaam der Kolonie
zou uitmaken, maar het Opperbestuur heeft
voorzegde machthebbers in die mate terugge
drongen, dat daarmede hun toch blijkbaar
gewilde zelfstandigheid vrijwel verdwenen is."
De heer Van Heemstra behandelt in zijn
toelichting de houding van het Departe
ment van Koloniën, ten opzichte van een
aantal kwesties. En hij concludeert o.m.
In de begrooting voor '22 waarvan het
ontwerp reeds eind Maart '21 in Den Haag
was bracht de minister zeer ingrijpende
veranderingen aan, „zonder daarin ook maar
eenigszins de Koloniale organen te erkennen."
Aan de Tweede Kamer deelde de minister
mee, dat zulk overleg tijdshalve niet goed
mogelijk was. „In een tijdsbestek van vijf
maanden," had daartoe wél gelegenheid be
staan, zoowel telegrafisch als schriftelijk.
De in Den Haag aangebrachte bezuini
gingen kwamen den Gouverneur zóó schade
lijk voor, dat hij een compensatie-voorstel ont
wierp, waarin een gelijkwaardig bedrag
besnoeid was, doch op andere posten. Hij
seinde dit op Januari 22 aan den minister.
De minister zond 24 Juli het afwijzend tele
gram.
Verschillende zaken aangaande verbete
ringen welke aangebracht hadden kunnen
worden, worden door Gouverneur Van Heem
stra nog scherp gecritiseerd in zijn memorie.
Hij zegt, dat er eigenlijk geen bestuur in
Suriname bestaat en dat het evengoed kon
worden afgeschaft.
De leden, die thans in het College van A,
Koloniale Staten zitting hebben, zouden
gevoegelijk hun tijd, welken zij nu aan de
Kolonie geven, voor anderen meer produc
tieven arbeid kunnen besteden en de vrijwel
overbodige gouverneur ware ten spoedigste
te vervangen door een willoos agent van het
Departement van Koloniën, die automatisch
had uit te voeren, hetgeen hem uit Den
Haag werd gelast.
Dan zou men het voordeel genieten, dat
niet langer energie, tijd en geld werden ver
spild, dan zou men zich niet meer behoeven
te beklagen over koloniale autoriteiten, die
zich het recht aanmatigen om 'n eigen inzicht
te bezitten en dan zou er geen vrees meer be
hoeven te bestaan voor verschil van meening,
met daaruit voorspruitende wrijving en on
aangenaamheden.
WIJZIGING DIENSTPLICHT.
Ingediend b een ontwerp tot wijziging
van de Dienstplichtwet, strekkend» om den
eersten oefentijd van de cavalerie terug te
brengen van achttien op vijftien maanden.
Besparing 150.000 per jaar.
DE OUD-MINISTER VAN IJSSEL-
STEIN BURGEMEESTER VAN
ROTTERDAM.
Aan het „Hbl." wordt uit Rotterdam ge
meld dat de oud-minister van Landbouw c.a.
de heer H. A. van IJsselstein, vermoedelijk
opvolger van mr. Zimmerman zal worden.
Vroeger is hij te Rotterdam adjunct-direc
teur van gemeentewerken geweest.
EVENREDIGE VERTEGEN
WOORDIGING EERSTE.
KAMER.
Bij de Dinsdag in de Tweede Kamer aan
genomen Kieswetwijziging, wordt o.m. de
evenredige vertegenwoordiging voor de Eer
ste Kamer ingevoerd.
DE RECHTBANKEN TE ZIERIK-
ZEE EN HEERENVEE».
De Tweede Kamer heeft Dinsdag met
47 tegen 36 stemmen aangenomen het wets
ontwerp tot ontbinding der rechtbank te
Zierikzee en van die te Heerenveen.
DE ARBEIDSGESCHILLENWET.
Het verzet der fabrikanten.
Naar het Haagsche Corr. Bur. bleek, zijn
aan het adres op het verzoek van de Neder-
huren en geld stukslaan?" zeide Ballenstedt,
die een langer praatje wilde ontgaan. „Ik heb
niot zooveel tijd, want in tien maanden moet
ik in .Duitschland terug zijn."
„In tien maanden?" lachte Lamberg, „dan
zal je hier al bitter weinig kunnen ophalen,
want minstens vijf maanden duurt de terug
reis."
„Dat hindert niet," antwoordde Ballen
stedt, „ik heb ook genoeg aan 'n twintig
duizend Thaler."
„Twintig duizend? zoo? meer niet?"
riep Lamberg verwonderd, „en dat zegt zoo
iemand met een zekerheid alsof hij het papier
al in den zak en enikel maar naar de Bank
te brengen had. En wat denk je met het som
metje te doen, jongen?"
„De nieuwe hofstede hl Hesselbach koopen,
die kost precies zooveel."
„En geloof je wezenlijk, in zoo korten tijd
zooveel goud op te graven, mijnheer Ballen
stedt?" vroeg Hufner, door zoo beslisten toon
geïmponeerd.
„Geteoven?" zeide Ballenstedt tamelijk ver
wonderd, „als ik daarvan niet zeker was, hoe
zou ik dan dat uitstapje van zooveel duizend
miilen naar Californië hebben ondernomen,
hè'i"
„Hahaha!" lachte Lamberg luid, „die Bal
lenstedt is éénigl" Hufner echter, wien tijd cn
som voor zijn eigen doeleinde bijzonder toe
lachten, en die daarbij in de stevige vuisten
van den jongen, een waarborg rag voor het
grondwerk waarvoor hij zichzelf niet sterk
genoeg achtte, zeide:
„Ais ik dat wist, mijnheer Ballenstedt, zou
ik grooten lust hebben met u mee te gaan.
Met z'n tweeën is beter te werken dan alleen
en morgen zou ik willen beginnen. Hebt u een
oogenbiiik tijd?"
„Wie? Ik? zeide Ballenstedt „neen!"
„Hoogstens tien minuten," drong Hufner
aan, „dot moogt u als oude kennis wei
voor mij over hebben. Mijn gereedschap en
boeiije heb ik al bij elkaar, ik kom u aan de
overzij van de straat afhalen. Niet waar, g
wacht wel een oogenblik?"
„Ben je niet wijs?" riep Lamberg, die zoo'it
snel besluit op zulke gronden toch al te gek
vond. „Ballenstedt weet toch niet op den prik
waar bet is."
„Niet at.atu wacht wel een oogenblik?"
riep Hufner nog eens, wien een onbestemd
gevoel zei dat hij op hel gelukkige oogen
blik gekomen was. Zonder dus een antwoord
af te wachten, liep hij de Plaza over naar
Kcarny Street, en Lamberg, die hem nog van
het dwaze besluit wilde afbrengen, volgde
hem op den voet.
„Zoo?" bromde Ballenstedt stil voor zich
heen, „meegaan, denk je? Op het schip heeft
hij niet naar me omgezien, en nu hij do lucht
van de goudvelden krijgt, ben ik op eenmaal
geed genoeg. Een knappe jongen als hij mij te
pakken krijgt." En toen hij het tweetal den
hoek van de straat zag inslaan, ging h(j eea
andere straat in en liet zich niet weer ziea,
