BUITENLAND
De Gouddelvers.
Tweede Blad
27 April 1923
PARLEMENTAIRE KRONIEK.
fiEM. BUITENL. BERICHTEN.
Belangrijke verklaringen van Benesj over de verhouding tusschen
Tsjecho-Slowakije en Polen in verband met de Javorlna-kwestie.
Betere stemming te Lausanne. Het Duitsche aanbod heden verwacht.
Mussoline en de Volkspartij. Het huwelijk van den hertog van
York..
Ondet de Telegrammen: De conferentie te Lausanne. Engeland en
Mexico. Loucheur over het herstel in Frankrijk.
HET a.s. AANBOD VAN DUITSCH-
LAND.
CANADA EN DE VEREENIGDE
STATEN
UIT DE PERS.
STOOMVAARTLIJNEN.
KERK EK SCHOOL
FEUILLETON.
De Kieswetw(jziging. Verdwijnende recht
banken. Het getob met de werkloosheid.
De duinen bij Nootdwijk.
Bij de aanneming door de Tweede Kamer
van de wijziging der Kieswet, Provinciale- en
Gemeentewei, bleek, dal de heer de Monlé
Ver Loren er tegen was omdat het provinciaal
verband te veel wordt verbroken. De heeren
Van Ravesteyn, Kersten en mej. Van Dorp
gingen met hem mee.
Bij het voorstel tot opheffing der rechtban
ken te Zierikzec en te Heerenveen, werd veel
verzet ontmoet bij provinciale autoriteiten.
Vele sprekers probeerden op vele manieren
de Kamer te overtuigen, dat het nu juist niet
de rechtbanken te Zierikzee en te Heerenveen
moesten zijn, die om der zuinigheidswille
dienen te worden ontbonden. En ze hadden het
allemaal over de grootere afstanden, die de
justitiabelen zullen hebben af te leggen.
De heer Kleerekoper verdedigde de opvat
ting dat de Regeering niet incidenteel moest
beperken, maar moest nagaan of door een al-
gemeene reorganisatie van de indeeling der
rechtbanken, niet bezuinigd kan worden.
In dien geest diende hij zelfs een motie in.
Maar de Minister van Justitie hield voet bij
stuk. Er kan z.i. op de voorgestelde manier
worden bezuinigd en het ligt voor de hand,
dat het eerst moeten verdwijnen rechtbanken,
die zoo weinig te doen hebben als die te
Zierikzee en te Heerenveen. Voor uitstel (de
heer Rutgers van Rozenburg wilde wachten
op het reorganisatieplan der commissie-Bosch,
de heer Kleerekoper zwaaide met een motie,
vragende om terugneming van het ontwerp
en om een voorstel inzake algemeene reor
ganisatie) gevoelde Z.Exc. dan ook niet het
minst.
De motie van den heer Kleerekoper werd
verworpen en het ontwerp tot opheffing der
rechtbanken te Zierikzee en Heerenveen, met
47 tegen 36 stemmen aangenomen.
Nadat .de beslissing van de rechtbanken
kwestie was gevallen, werd de interpellatie
van den heer Van den Tempel over de
werkloosheid voortgezet.
De vrijheidsbonder de heer Dresselhuys,
wees op de mogelijkheid van emigratie naar
Canada, waaromtrent onlangs mededeelingen
in de dagbladen verschenen. Hij wenschte
daarover door den Minister te worden inge
licht
Verder hield hij een zeer uitvoerig betoog
over de wijze waarop het Rijk zich thans
mengt in de financieele gestie der gemeenten.
Het bleek niet of de heer Dresselhuys wel de
rede van den Minister goed had gevolgd.
Immers diens opvatting is, dat hij iedere ge
meente afzonderlijk wil beschouwen en beoor-
deelen. De Minister wil nagaan of een ge
meente financieel haar best doet om het zoo
goed mogelijk ie maken. Naar rato van haar
ijver krijgt zij dan hulp van het Rijk. Juist in
verband met deze wijze van afzonderlijke be
handeling is het onmogelijk een gedragslijn
aan te geven of een algemeene regeling als
besis te stellen. Gelijk de heer Van den Tempel
wil. De beschouwing van den ijver en den
goeden wil der gemeenten berust dus alleen
hij den Minister en diens adviseurs en juist
'lat maakte den heer Van den Tempel onge
rust en onzeker in zijn beslissing.
Bij de voortgezette bespreking van Woens
dag over de werkloosheid, verdient vermel
ding de raad van den heer Colijn, om wer
ken, die toch binnen eenige jaren door het
Rijk moeten worden uitgevoerd, in sneller
tempo te doen uitvoeren, en dan tegen nor
male loonen en den wenk van mr. Marchant
cm garantie te verschaffen aan ondernemin
gen voor productieven arbeid.
Tegenover dt gemeentebesturen handhaafde
de Minister zijn standpunt. Hij eischl, dat de
gemeenten in hun financiën een evenwicht
zuilen brengen en loonen bereid te zijn mede
te werken. Dal is geen overdreven eisch en
deze tast de autonomie der gemeenten aller
minst aan. Zij blijven vrij om te handelen,
maar de regeering blijft vrij om die handelin
gen te beoordeelen.
Hel lag dus voor de hand. dat de motie-Van
den Tempel, die geen enkelen eisch aan de ge
meentebesturen wilde stellen, werd verworpen.
Te elfder ure diende de communist Van Rave-
sleijn nog een motie in, waarin hij vroeg, dal
de loonen zouden worden bepaald in overleg
met de vakvereenigingen Ook die motie werd
verworpen. De socialisten en de vrijzinnig-
democraten stemden er alleen vóór.
Het eind van de zitting van Woensdag was
al weer een interpellatie. Van communistische
zijde was zij ingediend door den heer Van
Ravesleijn. Deze beminnelijke mensch is onte
vreden over het afsluiten der duinen, ressor
teerde onder het beheer der Domeinen on
der de gemeente Noordwijk. En hij wilde
welen of lol de afsluiting is overgegaan in
overeenstemming met de wenschen van het
gemeentebestuur van Noordwijk en zoo neen,
welke overwegingen dan tot het besluit heb
ben geleid.
Blijkbaar was het de bedoeling van den
interpellanil om het politieke element naar
voren te tlrengen. De katholieke geestelijkheid,
mijnheer Van Ravesleijn, zit achter die
afsluiting nietwaar? dat wa» natuurlijk
voor hem reden genoeg om de Kamer bezig
te houden met zijn Russische zedelijkheids-
theoriën en zijn uitvallen legen de priesters,
die willen waken tegen gevaren voor de zede
lijkheid der hun toevertrouwden.
Maar bij den Minister van Financiën, Jhr.
De Geer, was met zijn anti-clericale uitvallen
door den heer Van Ravesleijn geen eer te be
halen. Die Jieeft duidelijk de zaak uiteengezel,
gelijk zij trouwens reeds algemeen bekend is.
De Minister is er aanvankelijk eenigszins inge.
loopen, omdat hij niet wist dat deze afslui
tingskwestie een lpkaal geschilpunt was. Het
heette dat de veiligheid in de duinen te wen
schen overliet en dat hel dus noodig was
eenigermate toezicht te houden op hen, die
daar willen wandelen. De Minister in zijn
ijver juist om het natuurgenot te houden,
heeft toen toegezegd, dat hij het kaarten-
stelsel zou invoeren. Iedereen zou»een kaart
kunnen krijgen, tenzij hij deze niet waardig
was. Toen echter kwam hel dorpsgeschil aan
den dag en de Minister liet de strijdende par
tijen bij zich komen. De vrede is nu geteekend
doordat ook de Vereeniging voor Vreemde
lingenverkeer kaarten mag uitreiken. Het ge-
zagselement dat aanvankelijk achter de soher-
men zijn invloed liet gelden, verdween. Boven
dien is het nu een proef. Blijkt het dat men
willekeurig kaarten weigert, dan zal de Minis
ter niet aarzelen om onmiddellijk hel stelsel
weer in te trekken. Eenig gevaar is er dus
niet meer en een motie van den heer Van
Ravesleijn om alle belemmeringen 'eg te
laten, was vrijwel overbodig.
Heden, Vrijdag komt de motie in stemming.
TSJECHO-SLOWAKIJE EN ZIJN
BUREN.
Uit Praag wordt gemeld
In de commissie voor buitenlandsche
politiek verklaarde Benesj, dat hij ten aan
zien van het vraagstuk van Javorina zich op
het juridisch standpunt stelde in verband
met de beslissingen van den gezantenraad.
Dientengevolge kan Tsjecho-Slowakije geen
enkele nieuwe beslissing in deze materie
aanvaarden, nu zij tot driemaal toe volgens
het Volkenrecht is geregeld. Hij wenscht
de vriendschap van Polen niet te koopen
door een afstand van gebied noch door eenig
dergelijk middel. Aan den anderen kant
wenscht hij- een regeling aan te nemen, die
geen der beide partijen aanleiding geven
kan tot wrok. Onderhandelingen over het
Javorinavraagstuk, die twee jaar duurden,
hebben tot resultaat gehad, dat de politieke
vraagstukken nog steeds onbeslist zijn ge
bleven, evenals economische vragen van hét
hoogste belang. Polen heeft inmiddels met
Frankrijk, Italië en Zwitserland verdragen
gesloten, die schadelijk kunnen zijn voor
de eoonomische belangen van Tsjecho-Slo
wakije en de politieke verschillen maken het
sluiten van een handelsverdrag bezwaarlijk.
Daar Polen eveneens zeer te lijden heeft
van dezen stand van zaken, moesten vooruit-
Ziende Poolsche staatslieden er de voorkeur
aan geyen de staatsbelangen in het oog te
gouden en zich niet langer ophouden met
vragen van ijdel prestige en behoorden zij,
met het oog op de toekomst, zich te verzetten
tegen de politiek, die thans wordt gevolgd.
Tsjecho-Slowakije wil een vreedzame op
lossing zoeken voor alle geschillen, die met
Polen zouden kunnen ontstaan, evenals
met de andere naburige landen.
de gezantenraad het vraagstuk van Javorina
zoo zal regelen, dat dit gebied bij Tsjecho-
Slowakije blijft, omdat een inbreuk op dezen
wettelijken toestand een schending zou zijn
der internationale overeenkomst. Een voor
stel der nationaal-democraten tot benoeming
van een commissie van onderzoek ter plaatse
werd met 7 tegen 6 stemmen aangenomen.
Benesj verklaarde verder, ten opzichte
der grensincidenten met Hongarije, dat de
Tsjechische grenswacht nauwkeurige be
velen heeft ontvangen om zich van alle pro
vocatie te onthouden en niemand aan te
vallen. Derhalve betwist hij de juistheid der
Hongaarsche verklaringen, dat er voortdu
rend van Tsjechische zijde wordt geprovo
ceerd.
In de laatste maanden zijn er herhaaldelijk
incidenten voorgevallen, waaronder de moord
op den douane-inspecteur Sedlacek. De re
geering heeft telkens een nota naar Boeda
pest gezonden, waarop geregeld als antwoord
werd verwezen naar provocatie. Achttien
maanden heeft de regeering te Praag vruch
teloos getracht een normaal grensverkeer te
verkrijgen en voortdurend ontvangt zij rap
porten over de dagelij ksche bedreigingen,
waaraan de Tsjechische grenswacht bloot
staat. Daaraan moest eindelijk een einde ko
men en derhalve heeft zij maatregelen ge
troffen, die verre van een vijandelijk karak
ter te hebben ten opzichte van Hongarije,
veeleer ten doel hadden de aandacht te ves
tigen op de gevaren, die deze herhaalde in
cidenten meebrachten en op de noodzakelijk
heid ze voortaan te verhoeden. De Tsjecho-
Slowaksche regeering wil deze aangelegen
heden op vriendschappelijke wijze' regelen,
doch eischt een behoorlijke genoegdoening
voor den moord op den douane-inspecteur,
Na een tot in bijzonderheden afdalend de- zoomede waarborgen voor rust en orde aan
bat heeft de meerderheid met algemeene
stemmen een motie aangenomen, waarin
het standpunt van den minister wordt goed-
de grenzen, voor de eene zoowel als voor de
andere bevolking. Een deel der oorzaken vam
den tegenwoordigen toestand ligt in de
"ti iiauujjum van ucn iiuiixaici wuiut gwu vuf ivgwiyyuuxuigtu lutoutuu ngt 111 tax.
gekeurd en waarin de hoop wordt geuit, dat bloeddorstige instincten van de menschen,
die voor de grensdiensten worden gebruikt.
De Hongaarsche regeering heeft een commis
sie voorgesteld om de incidenten definitiel
te onderzoeken en de Praagsche regeering'
hoewel zij beschikt over alle gegevens tot
staving harer beweringen, heeft toch de nood
zakelijkheid erkend de jongste incidenten
aan een nader onderzoek te onderwerpen
reden, waarom zij toestemt in de benoeming
eener gemengde commissie, waarvan zij
harerzijds reeds de leden heeft benoemd
Van de snelheid waarmede deze commissie-
haar taak volbrengt, zal de opheffing afhan
gen van de maatregelen, die Tsjecho-Slo
wakije heeft moeten nemen, doch die geens
zins deel uitmaken der Tsjecho-Slowaksche
algemeene politiek ten opzichte van Hon
garije.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE
De Turken hebben afgezien van den eisch
de economische clausules buiten het verdrag
te houden
Het rijkskabinet heett Woensdag beraad
slaagd over de beantwoording van de redt
van lord Curzon in 't Engelsche Hoogerhuis,
Men verwacht dat aan de tot alle Entente-
staten te richten nota, heden (Vrijdag) le
laatste hand zal worden gelegd.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
Uit Mannheim wordt gemeld, dat gister
ochtend tusschen 7 en 8 uur verschillende
politieposthuizen tn het onbezette gedeelte
van Mannheim door de Franschen zijn bezet,
die de politie ook instructies gaven inzake
het dragen van vuurwapenen en het groeten
van Fransche officieren
De vier mijnwerkersbonden in het Roer
gebied waarschuwen in een gezamenlijk
manifest hun leden tegen de communistische
kuiperijen, welke beoogen een algemeene
staking té ontketenen. Indien dit streven
slaagde, zou het slechts 't Fransche milita-
rismen imperialisme in de kaart spelen.
Omtrent de verstandhouding tusschen de
communisten en de Franschen is geconsta
teerd, dat reeds vóór het oproer te Mühl-
heim begon verscheidene raddraaiers de
Fransche kazernes in- en uit liepen. Op het
Domplein en het Keizerplein zijn na de daar
geleverde gevechren hulzen van Fransche
patronen gevonden. De oproerlingen waren
derhalve van Fransche wapens voorzien.
Uit Miinchen wordt gemeld, dat mgr.
Testa, de afgezant van den paus, eerlang nog
maals het Roergebied zal bezoeken en zich
dan ook naar de Palts zal begeven
Regeenngsraad Bertsch, de leidei van
het vroegere Duitsche in- en uitvoerbureau te
Ems is door den Franschen krijgsraad te
Mainz tot 10 maanden gev. str. veroordeeld
omdat hij zijn ambtenaren op 30 Tan. tal
van bescheiden had laten verbranden, ten
einde ze uit handen van de Franschen te
houden.
Blijkens verklaringen van Fransche be-
zettingsautoriteieten zullen op 1 Mei nieu
we sancties in het Roergebied beginnen. Ze
zullen in hoofdzaak bestaan uit een verdere
bemoeilij king van het verkeer. Daar het ver
keer op de sporen toch al vrijwel geheel stil
staat, zal 't vervoer van goederen met vracht
auto's en andere voertuigen voor zoover het
geen voedsel en andere levensbenoodigdhe-
den betreft, worden verboden De Franschen
willen de verzendei» en ontvangers van goe
deren zoodoende dwingen van de onder hun
regie geëxploiteerde sporen gebruik te maken.
Binnenkort zal voorts een verordening wor
den uitgevaardigd, waarin de Franschen
eischen dat hun de omzetbelasting zal wor
den betaald.
In verband met de aanslagen op spoor
treinen heeft de Belgische veiligheidsdienst
te Wickrath beslag gelegd op een smederij
en een werkplaats voor het maken van bom
men. Er zijn vijf mannen in hechtenis geno
men.
MUSSOLINI EN DE VOLKSPARTIJ.
Mussolini heeft thans definitief met de
Volkspartij gebroken, die weigerde zich on
voorwaardelijk aan de fascistische politiek te
onderwerpen. De berichten omtrent de zeer
kortstondige crisis der laatste dagen waren
vrij onduidelijk, doch thans blijkt uit uitvoe
riger mededeelingen hoe de gebeurtenissen
zich hebben toegedragen.
In haar kortelings gehouden jaarcongres
had de Volkspartij te beslissen of haar leden
die deeluitmaakten van het kabinet-Musso-
lini, al dan niet de politiek der regeering
verder zouden onderschrijven. Mussolini had
hen, naar men zich herinnert, voor de keus
gesteld öf de partij te verlaten, of uit de re
geering te treden. Zij verkozen het laatste en
dienden hun ontslag in. Mussolini wachtte
met het aanvaarden er van tot de parlemen
taire groep der partij zich over de quaestie
had uitgesproken. Deze nam echter in haar
vergadering van Zaterdag j.l. een resolutie
aan, waarin zij haar volledige instemming
met de regeeringspolitiek betuigde en zich
vóór deelneming aan de regeering door leden
der Volkspartij verklaarde. De resolutie be
vatte evenwel eenige voetangels en klemmen,
o.a. de zinsnede, dat de partij voornemens is
het probleem der kieswet-hervorming op
te lossen in overeenstemming met de hoogste
belangen des lands. Mussolini vroeg om op
heldering, daar hij blijkbaar vreesde dat de
opvatting, welke hij omtrent de hoogste be
langen des lands heeft, niet dezelfde is als
die der Volkspartij. Het antwoord der par
lementaire groep was onvolledig naar zijn
oordeel, en de Groote Raad der Fascisten
bekrachtigde het ontslag der ministers, leden
der Volkspartij. In een brief aan den afge
treden minister van arbeid zegt Mussolini,
dat indien de tijden zooals vroeger waren
nl. indien zijn regeering zou zijn voortge
sproten uit een gewone en traditioneele par
lementaire crisis, de resolutie, der Volks
partij hem zou hebben kunnen voldoen.
Thans kon dit niet het geval zijn. Hij is van
oor e I dat het niet de moeite waard is den
zwaren arbeid van het interpreteeren eener
resolutie te verrichten, welke een verward
document vormt, dat niets verandert aan
ie volstrekt anti-fascistische strekking van
het jaarcongres der partij Zoodat hij het
ontslag der leden aanvaardt
Naar men weet zal Mussolini de afgetre
den minister en onderstaatssecretarissen aiet
meer vervangen, en hun ambten definitief
afschaffen.
Een Amerikaansche vischschoener is Dins
dag in de Solanderbaai als verdachten strqg-
per door een Canadeesche patrouilleboot be
schoten. De bemanning van den schoener
verliet het schip na het te hebben laten zin
ken met achterlating van een hunner die bit
de ontmoeting gewond was en later stierf.
HET HUWELIJK VAN DEN HERTOG
VAN YORK.
Mooi weer heeft gisteren de voltrekking
van het huwelijk van den hertog van York
met Lady Elizabeth Bowes-Lyon begunstigd.
Een ontzaglijke volksmenigte was op de been
langs den weg naar en van de abdijkerk van
Westminster. Verscheiden regimenten in
fanterie en negenduizend politieagenten be
waarden de orde langs den weg van den stoet
die daverend werd toegejuicht
Bruid en bruigom vertrokken later op den
dag naar een landhuis in Surrey, waar zij hei
eerste gedeelte van hun wittebroodsweken
zullen doorbrengen.
TEGEN TRUSTS.
De liberaal kapitein W. Benn heeft bij het
Lagerhuis een wetsontwerp ingediend tot be
strijding van „ringen" en „trusts", in het bij
zonder in het bouwvak. Volgens dit ontwerp
krijgt de Board of Trade tot taak een onder
zoek in te stellen naar het bestaan, den in
vloed en den groei van „ringen" en trusts en
daarover verslag uit te brengen aan hef Lager
huis. Is naar het aanvankelijk oordeel van
den Board of Trade een dergelijk geval aan
wezig, dan zou de Board bevoegd zijn de zaak
te verwijzen naar een bijzonder hof en even
tueel zoo noodig in overweging te geven, dat
het parlement wettelijke maatregelen zou ne
men als correctief of ter bestraffing. Het ont
werp geeft het departement voor den over-
zeehandel eveneens de bevoegdheid inlich
tingen in te winnen betreffende andere bron
nen voor buitenlandsch materiaal, terwijl de
Board of Trade voorts gemachtigd zou zijn
voor een bepaald tijdperk eenig embargo,
beperking, contróle of tarief buiten werkihg
te stellen, waardoor de toegang tot een andere
voorziening met materialen wordt belem-
tnerd.
EEN AMERIKAANSCHE GEZANT TE
LONDEN.
Harvey, de Amerikaansche gezant te
Londen, doet evenals zijn meeste voor
gangers in die waardigheid veel aan tafel
welsprekendheid. Hij is dan echter niet
zelden in zijn woordenkeus en in opzet en
strekking van zijn betoog wat óngelukkig.
Hij pleegt hjet er, ook voor den Engelschen
smallk, wat te dik op te leggen.
Nu dezer dagen heeft Harvey aan een
feestmaal in de Gildenhal, ter gelegenheid
van de viering van St. George-dag, een
tafelrede gehouden, waarin hij zijn Engel
schen toehoorders allerlei hoffelijks toevoegde
en wees hij op het feit, dat in vele opzichten
(b.v. in de literatuur) de Amerikanen een
dochternatie waren van het Engelsche moe
derland.
Zulke dingen mogen nu geheel of gedeel
telijk waar zijn, doch in de Ver. Staten zijn
er altijd lieden die zich aan zulke uitingen
stooten, omdat zij ze niet vereenigbaar ach
ten met de hoogheid van de Ver.Staten
in de wereld en met het toch inderdaad niet
weg te redeneeren feit, dat Britten en Ameri
kanen volkomen verschillende menschen
zijn. De uitlatingen van Harvey aan 't diner
in de Gildenhal zijn in de Unie niet onopge
merkt gebleven. Het lid van het Huis van
Afgevaardigden te Washington Kelley (uit
Boston) heeft dan ook een resolutie voorge
steld waarin aan president Harding verzocht
wordt gezant Harvey terug te roepen „om
dat hij meer pocht op zijn Britsche voorou
ders éLn op zijn Amerikaan zijn."
UIT SOWJET-RUSLAND.
Volgen- bericht uit Moskou zou Trotsky
verschillende leden van den linkervleugel
van den Oppersten oorlogsraad hebben doen
arresteeren waartegenover deze vleugel
Trotsky beschuldigt zich op onwettige wijze
een vermogen te hebben verworven.
VERSLAGEN OVER ECHTSCHEI-
DlNGSPROCESSEN IN DE BLADEN.
In het Engelsche Hoogerhuis is dezer dagen
een debat gevoerd over de uitvoerige versla
gen, welke de Engelsche bladen plegen te ge
ven van echtscheidingen en andere rechts
zaken en waarin de meest stuitende bijzon
derheden den lezer niet worden bespaard.
Lord Buckmaster meende, dat de eenige op
lossing deze zou zijn, dat verboden zou wor
den iets over een echtscheidingsproces te
publiceeren, behalve den uitslag.
Gewezen werd op den verderfelij ken in
vloed op de jeugd van het lezen der verslagen.
Namens de regeering betoogde de Lord-
Kanselier, Cave, dat ingevolge de huidige
wet de pers kon worden vervolgd wegens het
publiceeren van onzedelijke zaken, maar het
was heel moeilijk een veroordeeling te krijgen,
daar het kwaad vaak hierin schuilde, dat niet
iets werd gepubliceerd, dat openlijk obsceen
was, maar dat er op gezinspeeld werd.
Aan een deputatie van leden van het La
gerhuis had de lord-kanselier in overweging
gegeven te trachten zich met de pers te ver
staan, doch totdusver hadden deze pogingen
geen resultaat opgeleverd. Een ander denk
beeld was, dat leden van het Lagerhuis wet
gevende maatregelen zouden voorstellen
daaraan zou binnenkort vermoedelijk gevolg
orden gegeven door Sir Evelyn Cecil. Aldus
zou de quaestie ernstig kunnen worden over
wogen. Bij het overladen program voor deze
zitting zou het voor de regeering heel moeilijk
zijn wettelijke maatregelen voor te stellen,
over een onderwerp, waarover de meeningen
nog niet bezonken waren. Het debat eindigde
liermede, dat Lord Beauchamp er bij de re-
-;eering op aandrong zelf in de volgende
zitting voorstellen te doen.
De Engelsche kanselier van de schat
kist heeft in een rede gezegd, dat de taak
van vermindering der staatsuitgaven ont
zaglijk moeilijk was, maar moest worden uit
gevoerd in het belang van de welvaart des
ands. Een andere taak die van het ver
krijgen van een algemeenen vrede over de
zeheele wereld was uiteraard een zaak van
angen adem. De regeering was opgetreden
n een zeer critiek moment, wat den toestand
tn het Naburige Oosten befreft, maar zij
was er in geslaagd den vrede binnen afzien
baar bereik te brengen, en als die vrede tot
;tand kwam, zou de handel in de geheele
Levant weder opleven en zouden de streken
lie feitelijk sedert het begin van den oorlog
gesloten zijn geweest, weder als afzetgebied
n aanmerking komen. Wat den vrede ;n
Europa betreft hier was de tadk der re-
reering het allerzwaarste Hij geloofde niet,
lat in de onmiddellijke toekomst de volko
men regeling was te verwachten, die men
zoo gaarne zou zien, maar het getal derge
nen, die in Duitschland en in Frankrijk,
België en Italië (evenals in Engeland) begin-
ïen in te zien, dat er geen veiligheid in Eu-
■opa en dus in de wereld mogelijk is zon-
ier voorafgaande algeheele regeling van het
vraagstuk der- schadevergoeding eq schulden,
neemt steeds toe. Ook gaat men inzien, dat
zoolang deze vraagstukken als open wonden
olijven schrijnen, er tn Europa een massa
nrandstof blijft opgehoopt, waarvan de ont
branding niet slechts den vrede van Europa,
naar de geheele beschaving in gevaar brengt.
De kinderen van wijlen Jay Gould zijn
voortdurend met elkaar aan het kibbelen
of liever procedeeren over de nalatenschap
van den speculant en spoorwegmagnaat. De
oudste zoon, George J. Gould, die tot de cu
ratoren van den boedel behoort, wordt er
door zijn broers en zusters van beticht, dat
hij hun allen door zijn slecht beheer groote
schade heeft berokkend. En zij willen dat
die schade hun door den broeder-curator
zal worden vergoed.
Maar George J. Gould is ook niet van
gisteren. Hij heeft n.l. een van zijn broers
aangesproken om teruggaaf van de helft van
de som die deze reeds uit den boedel had
gekregen een bedrag dat in de tientallen
millioenen guldens loopt. Er was nd. in het
testament van den vader een bepaling dat
indien een van de kinderen trouwde zonder
toestemming van de meerderheid van cura
toren, zijn aandeel in de erfenis tot op de
helft zou worden teruggebracht.
In de mijn Apedale bij Chesterton in
Staffordshire werden Woensdag acht arbei
ders verrast door het plotseling binnenstroo
men van een groote hoeveelheid water ;een
hunner werd later verdronken gevonden.
De zeven anderen zijn nog opgesloten 116
arbeiders wisten te ontkomen.
Bijna honderd arbeiders van de anthra-
cietmijn Cellyceidrim in Wales moesten
gisteravond een goed heenkomen zoeken
voor het water allen wisten te ontkomen
hoewel het water hen op de hielen zat en
door het gas hun lichten gedoofd werden,
zoodat zij hun weg op den tast in het donker
moesten vinden, waarbij de sterkeren de
zwakkeren hielpen en de jongens leidden.
Het spoorwegpersoneel in Tsjecho-
Slowakije heeft besloten op 1 Mei een demon
stratie-staking van twee uur te houden, in
verband met de salarisbesluiten van dezen
winter. De treinen zullen op het eerste sta
tion waar zij na den begintijd der staking
binnenloopen twee uur blijven stilstaan. De
dienst voor de veiligheid wordt niet onder
broken.
De wet op de bescherming der repu
bliek, welke in Tsjecho-Slowakije kort ge
leden onder den indruk van den aanslag op
Rasjin werd aangenomen, is thans voor het
eerst toegepast. Een nummer van het kleri
kale blad „Pravo" is in beslag genomen op
grond van deze wet. Het artikel protesteerde
tegen de naturalisatie van een lid der ban
kiersfamilie Rothschild als Tsjecho-Slo-
waksch staatsburger en pleitte voor een
uitsluiting van buitenlandsche joden aan de
Tsjechische hoogescholen.
Het Australisch stoomschip Port Vic
tor heeft, gehoor gevende aan draadlooze
hulpseinen van het Portugeesche stoom
schip Mossamedes, dat aan de kust van Zuid-
west-Afrika nabij kaap Feio was gestrand,
de Mossamedes verlaten gevonden en taal
noch tee ken vernomen van de 237 passagiers
en leden van de bemanning. Er zijn geen
booten opgepikt. De Port Victor blijft zoeken.
ONZE DURE SPOORWEGEN.
De „Tijd" schrijft
De ontvangsten der Nederlandsche Spoor
wegen hebben in 1922 f 175,388,760.09 te
gen f 194.223.495.08 in 1921. Dus afgerond
negentien millioen minder. Dit cijfer geeft te
denken. Zouden er met lagere tarieven geen
betere resultaten te bereiken zijn? Want in
vergelijking met het buitenland zijn onze ta
rieven toch schandelijk duur. Een enkel voor
beeld
'n Kaartje Amsterdam-Parijs kost f 16.90
voor tweede klasse en f 10.85 voor derde. De
reis AmsterdamRoosendaal (afstand 144
kilometer) kost resp. f 7 en f 4.80. Voor de
reis RoosendaalParijs, een afstand van 389
kilometer, betaalt men dus enkel f 9.90 voor
tweede en f 6 05 voor de derde klasse.
Met andere woorden wanneer de spoor
wegen van Amsterdam tot Parijs onder Ne-
derlandsch beheer werden geexploiteerd, dan
zou de reis van Amsterdam naar de Fransche
hoofdstad (afstand 353 kilometer) niet f 16.90
en f 10,55, maar f 26 voor tweede en f 17.35
voor derde klasse kosten.
Het is begrijpelijk, dat de vreemdeling, die
voor een reis tweede klasse van Parijs tot aan
onze grens slechts f 9.90 betaalt, en wien men
7 voor den veel korteren afstand van Roo
sendaal tot Amsterdam vraagt, het gevoel
heeft, dat hij wordt afgezet. Hij zal zich dan
ook tweemaal bedenken, alvorens de reis
naar onze hoofdstad te ondernemen. En het
ligt voor de hand, dat de bevolking van onze
zuidelijke provinciën, die f 7 moeten betalen
om eventjes naar Amsterdam te sporen en die
voor de helft naar Brussel en voor een tientje
naar Parijs kunnen, in zuidelijke richting
den goedkoopen uitweg zoeken.
Met het gevolg, dat vele Nederlanders in
dezen tijd van malaise thuis blijven, dat an
deren bij voorkeur zoo gauw mogelijk
de grens overwippen om in het buitenland
hun geld te verteren, en dat de vreemdeling,
die niet volstrekt noodzakelijk ons land moet
bezoeken, zich wel zal wachten om een reisje
op Nederlands's peperdure spoorwegen te
ondernemen.
En wanneer bij slot van rekening de ont
vangsten onzer spoorwegen over één jaar met
eventjes negentien millioen terugloopen, be
hoeft niemand zich hierover te verwonderen.
NEDERLANDSCHE STOOM
VAARTLIJNEN.
ALMELO (W.I.M.) Chili-R'dam p. 25/4 de
Azoren.
ARES (K.N.S.M.) 24/4 v. Callao n. Molhudo
AMSTELLAND (H. Lloyd) 24/4 v. Hamb.
naar Antwerpen.
ANTENOR (Oceaan) 23/4 v. Londen te
Hamburg.
ADONIS (K.N.S.M.) 24/4 v. Genua n.
Livorno. 4
AMAZONE (K.N.S.M.) 24/4 v. Valencia
te Malaga.
ALCINOUS (Oceaan) 22/4 v. A'dam te
Sabang.
ARENDSKERK (H. Austr.-lijn) uitr. 23/4
te Adelaide.
3ERENICE (K.N.S.M.) 24/4 v. Cadix n.
Genua.
BANKA (H.O.A.-lijn) thuisreis 23/4 v.
Tsingtao.
SEEMS TERD IJK (H.AX.) 24/4 v. R'dam
te Baltimore.
-.ILLITON (Nederl.) thuisreis 24/4 v. Mar-
seille.
BEURSPLEIN Antwerpen-Narvik p. 25/4
Kopervik.
DIDO (K.N.S.M.) 24/4 v. Vigo te Oporto.
DELFT (W.I.M.) 25/4 v. Talcahuano te
Londen.
EUTERPE (K.N.S.M.) 25/4 v. Bordeaux te
Amsterdam.
EEMLAND (H. Lloyd) uitr. p. 25/4 v.m.
Vlissingen van Antwerpen.
FLANDRIA (H. Lloyd) 25/4 v. A'dam n
B.-Ayres.
GAASTERLAND (H.W.Afr.-lijn) 24/4 v
A'dam n. W.-Afrika.
HERCULES (H.W. Afr.-lijn) thuisreis 24/4
van Dakar.
fOHAN DE WIT (Nederl.) thuisreis 24/4
v. Genua.
jAGERSFONTEIN (H.A.-Afr.-hjn) Ant-
werpen-Hamb. 25/4 v.m. 8.30 op 12 mij
van Scheveningen.
AARSTROOM (H.W. Afr.-lijn) thuisrei
24/4 v. Las Palmas.
KAWI (R. Lloyd) thuisreis p. 24/4 Penm
MONTFERLAND (H. Lloyd) thuisrei'
24/4 v. Bahia.
MED AN (R. Lloyd) thuisreis 24/4 v. Djed
dah.
MEMNON (Oceaan) Liverpool-Batavia 23/'
v, Sabang.
NIJKERK (H.O.Afr.-lijn) 24/4 v. Zanziba-
n. Dar-es-Salaam.
OOSTKERK (H.O.A.-lijn) uitreis 25/4
Kobe.
PERSEUS (K.N.S.M.) 24/4 v. Alicante
Barcelona.
PRINS FRED. HENDRIK (W.I.M.) word
hedenmiddag 5 uur van W.-Indië te IJmui
den en morgenochtend circa half acht
A'dam verwacht.
RHEA (K.N.S.M.) 23/4 v. Palermo n. Turn
RINDJANI (R. Lloyd) uitreis p. 24/4 Perim
RIDDERKERK (Br.-Ind.-lijn) thuisreis
24/4 Pantellaria. J
SCHIEDIJK (H.O.A.-lijn) wordt 28/4 vat
Huil te Rotterdam verwacht.
SPRINGFONTEIN (H.Z.-Afr.-lijn) uitrei
p. 24/4 Finisterre.
THESEUS (K.N.S.M.) 24/4 v. Adam
Kopenhagen.
TJERIMAI (R. Lloyd) thuisreis 24/4
Padang.
TOB A (R. Lloyd) R'dam-Java 24/4 te Dut
VESTA (W.I.M.) Chili-Landékrona p. 25/4
Holtenau.
WINFRIED W.-Afrika-R'dam 25/4 n.m
1.45 op 50 mijl W. van Ostende.
ZEUS (K.N.S.M.) 24/4 V. Lissabon n. Am
sterdam. O/I IA
BESOEKI (R. Lloyd) thuisreis p. 24/4
Point da Galle.
v.m. 3.50 op 90 .mijl
HECTOR (K.N.S.M.) 24/4 v. Piraeus n
DINTELDIJK (H.A.L.) Pacific-R'dam 25/4
v.m. 3.50 on 90 mijl Z. van Landsend.
ECTOR
Salonica.
HEEMSKERK (H.O.Afr.-lijn) 24/4 v. Mo
zambique n. Dar-es-Salaam.
LOMBOK (Nederl.) uitreis 25/4 te Londen.
MADIOEN (R. Lloyd) 25/4 ^v. Batavia te
R'dam.
POLLUX (K.N.S.M.) 24/4 v. Galatz te
Ibrail.
SAPAROEA (H.O.A.-lijn) thuisreis 25/-4
v. Port-Said.
VENUS (K.N.S.M.) 25/4 v. Satnos n. Lef-
kandi.
H. HART-MONUMENT TE DELFT.
Naar we vernemen, zal Z. D. H. de Bis
schop van Haarlem, Mgr. A. J. Callier, in
het begin van Juni het H, Hart-monument
op het plein van de St. Hippolytuskerk te
Delft inwijden.
-o-
„Het spijt me zeer," viel de reus hem in
de rede, „maar hier in Californië heeft ieder
een voor zich zelf te zorgen. Mannen, geeft
acht, richt u, voorwaarts, marschl" En met
de linkerhand den heer Hufner beleefd en
vriendelijk groetend, maakte hij een militaire
zwenking, hief den rechterarm omhoog en
stelde zioh weder aan de spits van den troep,
die in 't volgende oogenblik zijn weg ver
volgde.
Hufner bleef nog een tijdlang besluiteloos
slaan en de gedachte kwam zelfs in hem op,
die mannen toch op een afstand te volgen,
teneinde toch hun bescherming, zoo noodig,
te genieten. Maar uit aangeboren bescheiden
heid kwam hij van het denkbeeld terug, want
hij wilde zich niet opdringen, en hij keerde
eindelijk in zijn pas verlaten kwartier weer.
Oader zulke omstandigheden dorst hij na
tuurlijk niel te wagen, alleen de mijnen in te
8aan, en zoo bleef hem niets anders over
dan zioh wapens aan te schaffen en ergens
een ander gezelschap op te doen, waarbij hij
®ch m«t zekerheid kon aansluiten.
Op de Plaza nam intusschen, niettegen
staande de zon al meer aan den horizont
onderdook en haar roode schijf reeds achter
den rand der kustbergen verdween, het be
drijvige leven niet af. Van alle zijden stroom
den de menschen heen en weêr, en zwaar ge
laden karren kwamen onophoudelijk van -ien
oever aan, om passagiersgoed in de verschil
lende kosthuizen, of veeleer kosttenten af te
leveren.
V.
EEN AVOND IN SAN FRANCISCO.
Parker House, in die dagen het ruimste en
fraaist aangelegde lokaal, straalde in een zee
van licht. Aan alle speeltafels, waarvan elk
een enorme pachtsom moesl opbrengen, ver-
drongen elkaar de spelers. Hier gold ^geen
zorg, geen stand enkel goud.
En weder ruischten daarboven in het or
kest de violen, en schetterden trompetten en
donderden de pauken. In de zaal weder het
gegons van de menigte, de klank van geld,
en vaak de jubelkreet van een gelukkigen
speler, of de vloek van een verliezer. Nu en
dan daartusschen de knal van een cham
pagne-kurk en het gekletter van drinkglazen.
Midden tusschen de tafels door, maar zon
der op spel noch zaal acht te slaan, drong
een man, en reeds de haast, waarmee hij 't
deed, viel hier te meer op, wijl niemand
haast had.
„Hallo!" bromde een man in een blauwen
kiel, wien de haastige bezoeker bijna omver
geloopen had, „je zult je geld nog vroeg
genoeg kwijt raken. Hij lijkt wel gek!"
„Zeker heeft hij versch geld gehaald,"
lachte een ander, „als het strakjes op is,
loopt hij langzamer; hij is nog groent"
Hoe vroeger ze hem dan plukken, hoe beter,"
sprak de man met den kiel.
De vreemdeling hoorde waarschijnlijk de op
merkingen niet, of sloeg er geen acht op, want
zonder ophouden drong hij al dieper door
en uit zijn angstig rondzien viel op te maken,
dat hij iemand zocht.
„Hier, Sir, hier moet u zijn om een zak
goud le winnenI" riep hem wel hier en daar
een speler van een onbezet tafeltje toe, maar
dal kon hem niet ophouden, tot hij plotseling
dengeen dien hij zocht tegen een pilaar ge
leund zag slaan, en zich door de menigte
heendrong om hem te bereiken.
„Sifllyl" riep hij, den man op den schouder
tikkende, „ik heb hem gevonden!"
„Hé, Hetson?" zeide de Amerikaan, zich
langzaam omkeerend, „man, wat scheelt je,
je ziet er uit als eén doodel"
„Hij is er," was het eenige antwoord dat
hij kreeg, en de jonge man wendde sohuw het
hoofd, alsof hert gevreesde spook hem al op
de hielen zat.
„Hij? Wie?" vroeg zijn vriend kalm, daar
hij de vorige mededecling al lang vergeten
was.
Charles Golway," fluisterde Hetson hem in
't oor en keek hem aan alsof zijn doodvon
nis van hem afhing.
„Charles Golway," herhaalde de Amerikaan.
„Ha, juist, de vroegere verloofde uwer
vrouw bedoel je."
„Sst, om Gods will" bad Hetson.
„Och kom, wees niet mal," lachte Siftly.
„Wie kent hier dien vent,en wie weet hier van
jou malle fratsen, en kende men ze, wie zou
er zich om bekommeren? Kom Iaat dien vent
wat hij is. Zet liever in, de tafel hier heeft
vanavond niet anders dan ongeluk, en ik ge
loof, je zoudt geen beter moment kunnen
kiezen dan nu, om je op dezen middeg te re-
vanoeeren."
„Laat me toch met rust met je spel,"
smeekte Hetson, zijn arm nog vaster omklem
mend. „Wat zal ik'doen? Geef me raad."
„En als ik je iets raad, doe je het toch
niet."
„Probeer 'tl"
„Goed, dat is nu echter mijn laatste woord.
Ik zeg je: laat hem loopen en bekommer je
net zoo min om Charles Golway in San Fran
cisco of Californië, alsof hij niet meer be
stond."
„Je weet niet.
„Ik weet genoeg om je ernstig te verzoeken
die malle ideeën uit je hoofd te zetten. Komt
hij je in den weg en merk je dat hij iets met
je vrouw uithaalt, schiet hem dan overhoop.
Is hij echter bij toeval hier gekomen,..."
„Bij toeval?" viel de ongelukkige hem in de
rede, „hij is ons uit Valparaiso direct nage
reisd."
„Uit Valparaiso? Ik meende, dat je hem
naar Australië hadt laten gaan?"
„Hij moet achter de waarheid zijn geko
men," zuchtte Hetson, „en reeds die haast
bewijst dat mijn verdenking juist was. Het
schip, waartmeê hij is aangekomen, is drie
dagen later van Valparaiso gegaan dan wij,
maar reeds eergisteren, dus twee dagen vóór
ons, hier binuengeloopen."
„Zijn schip zal niet zoo van streek geraakt
zijn als ,jij," antwoordde de Amerikaan met
een steek onder water, „maar wij vermor
sen hier onzen tijd met onzin. Zeg, wil je
spelen?"
„Val me toch niet lastig met je spelen,"
zeide de jonge man, afwijzend, „ik heb er
nooit van gehouden en ben er nu zeker niet
toe gestemd. Help me liever hier in die drukke
stad dien eliendigen kerel uitvisschen."
„Als 'k gek was!" lachte Siftly. „Dat jij niets
beters weet le doen, kan niemand je natuur
lijk niet kwalijk nemen, maar laat mij ten
minste mijn tijd nuttiger besteden."
Daarop ging hij bij een van de speeltafels
staan en liet Hetson los. Maar deze had rust
noch duur. Na nog een wantrouwenden blik
op de omgeving te hebben geworpen, ging
hij de zaal uit, om op de bovenverdieping
zijn vrouw op le zoeken.
Hij vond haar alleen, in het donker, met
gevouwen handen op den rand van haar ledi
kant. Wist zij misschien, dacht hij, dat „die
ander" er al was? Had ze hem misschien
ontmoet.gesproken zelfs? Hij zeide
niets, maar ging met flauwen groet naar hef
venster.
„Hetson," zeide de vrouw met teedere stem
„scheelt je iets?"
„Mij? neen waarom?"
„Je bent zoo stil. Is je iets onaangenaams
overkomen?"
„Niets voor zoover ik weet, kind," zeide
Hetson, met gebroken hart „maar jé hebt
nog geen licht op was je alleen?"
„Onze dokter van 't schip, de oude heer
Rascher, was tegen den avond een poosje
hier," zeide zij, terwijl zij een kaars op tafel
aanstak. „Ik ben blij dat hij hier In huis is.
Hier in die wildvreemde wereld is een vriend
dubbel waard."
„Vindt je 't dan niet goed hier?"
„Goed?" zuchtte de vrouw en wierp met een
weemoedig lachje een blik door het vertrek
waar haar bagage nog onuitgepakt stond
Daar was toch geen kast, geen enkel meubel
om het allernoodigste behoorlijk te bergen.
Een groot ledikant, een tafel en twee stoelen,
dat was 41, en dan nog van ruw hout. Van
tapijten geen spoor. Zelfs deuren en vensters
waren nog ongeschilderd. „Hoe kan men
't hier goed vinden, Frank? En dan daarbij
dat voortdurend spektakel, dat eeuwige slaan
mei de deuren, waar het huis van dreunt;
dat gieren door de gangen telkens, alsof er een
ongeluk gebeurd is. Ik wou dat we nooit
naar Californië waren gegaan,'1
