UIT DE PERS
BUITENLAND
BINNENLAND.
De Gouddelvers
Tweede Blad
16 Mei 1923
Het Russische antwoord op de Britsche nota; de indruk in Engeland.
-- Ontslagaanvrage van den Engelschen Minister van Binnenlandsche Za
ken. De politieke toestand in Duitschland. Het proces-Krupp komt
Vrijdag in hooger beroep. Enver pasja nog in leven?
Onder de Telegrammen: Het Japansche antwoord op de Duitsche nota
Mac Neill legt in het Lagerhuis een verklaring af over het Russisch-
Engelsch geschil. De staking in België; een rumoerige Kamerzitting.
Ue rransche Kamer neemt de wet op den Zomertijd aan. De badplaats
Hotsprings (Arkansas) door brand en overstrooming verwoest; talrijke
dooden en gewonden.
de BRITSCHE NOTA AAN SOVJET
RUSLAND.
VAN DE CONFERENTIE TE
LAUSANNE.
GEM. BUITENL BERICHTEN.
BINNEHLAMDSCH NIEUWS.
FEUILLETON.
PARTIJPROGRAM.
„Hei Centrum" schrijft:
Nu op de aanstaande jaarvergadering van
ten Algemeenen Bond van R.-K. Rijkskies-
Kringorganisaties weder de samenstelling van
het kathoKek Staatsprogram in behandeling
komt en een-uitspraak wordt gevraagd over
de wijze en den aard dier samenstelling,
lijkt het niet van belang ontbloot nog eens
in herinnering te brengen, hoe bij het redi-
geeren zijner bekende „Proeve" dr. Schaep-
man omtrent het opstellen van een partij
program zijn meening formuleerde:
De doctor schreef:
„Een partijprogram wel te onderschei
den van een regeeringsprogram, waarin de
aankondiging van daden de uitspraak van
beginselen moet bevestigen eischt een
kortheid, die slechts door de klaarheid
wordt overtroffen, een juistheid en scherpte
van uitdrukking, die de algemeenheid uit
sluit en de vrijheid van beweging ongerept
laat. Het moet de beginselen teruggeven als
regelen van handeling, maar de wijze van
toepassing slechts daar beschrijven, waar het
beginsel een bepaalde wijze van handeling
onvermijdelijk en onafwijsbaar vordert.
„Het gebied der staatkunde is eigenlijk het
gebied der daad en de daad is in vele, in
de meeste opzichten gewrocht van het
oogenblik. Eeuwige beginselen heeten dan
ook daarom eeuwig, omdat zij in en op alle
oogenblikken toepasselijk zijn. Zij geven aan
de daad het gehalte en de kern, dat haar een
oogenschijnlijk gelijke, in de werking niet
alleen, maar ook voor het oog van den toe
schouwer onderscheidt. Dit neemt niet weg,
liever, dit is juist de oorzaak, dat het be
schrijven van de toepassing der beginselen
in de meeste gevallen niet alleen onmogelijk
is, maar zelfs een bespottelijke poging zou
behooren te heeten.
„Hiermede hangt een andere omstandig
heid nauw tezamen. Over het geheel wordt
een program, waar het teekent, waar het
ophoudt de uitspraak van algemeene waar
heden te zijn, alleen geschreven voor toe
standen, die met den gewonen loop der ge
schiedenis niet in botsing komen, of daar
van in snelheid en heftigheid van beweging
niet tot onordelijkheid toe verschillen. Op
zulke buitengewone tijdstippen behouden de
grondbeginselen volle kracht en toonen haar
telfs, maar de gewone levensregelen gelden
niet langer als levensvoorwaarden. Tegen
een gewone crisis moet een program bestand
zijn; in tijden van beroering is het genoeg
als de beginselen behouden blijven en het
recht wordt gehandhaafd....
„Een program voor katholiek Nederland
moet ten doel hebben vereeniging, niet
scheiding. Het moet de eenheid mogelijk
maken op vasten, breeden grondslag. In de
vaste omlijning der beginselen, in de scherpe
afsluiting tegen de Revolutie, moet het toch
voor de eigen meening vrijheid en ruimte
van beweging laten. Het moet geen onder
werping opleggen, maar kracht versterken,
'iet boeit geen polsen aan elkaar, maar legt
de handen ineen".
Het is nu juist veertig jaren geleden, dat
de doctor deze regelen schreef.
Ze zijn echt Schaepmansiaansch, zoowel
wat den diepen inhoud der gedachten, als
de fraaie wijze van zeggen aangaat. En ze
hebben daarom, ondanks den afstand van
den lijd en de onder velerlei opzicht sterk
gewijzigde verhoudingen in Staats en partij
leven, van hare frischheid niets verloren
'noch van hare beteekenis voor het heden
iets ingeboet.
JOURNALISTIEKE KWAKZALVERIJ.
Wijvlezen in de „Volkskrant":
Wij hebben onze lezers op de hoogte ge
houden van hetgeen zich aan de overzijde
op het terrein der reclame- en sensatie-
journalistiek afspeelt.
De directeur van de Telegraaf, de heer
Holdert, heeft, het Nieuws van den Dag ge
kocht en dit in zijn Courant-editie opgeno
men.
Wat er met de werkers aan het Nieuws
moest gebeuren, baarde geen zorg: zij kon
den opstappen op slag.
Ook met een intellectueel werker maken
de mannen van het groot-kapitaal even
weinig omslag als met een handarbeider: de
straat is groot en het geweten is ruim.
De heer Willem Broekhuys, een geldmag
naat van de jongste creatie, heeft idee gehad
om op zijn beurt Telegraaf en Courant te
koopen: de kranten met hun lezers zijn im
mers koopwaar als al het overige.
In hoeverre, onderhandelingen zijn gevoerd
en waarop ze zijn afgestuit', is niet volkomen
duidelijk, vermits de heeren Broekhuys en
Holdert elkaar verdachtmakingen niet spa
ren en elkander voor leugenaars uitmaken.
Hoe het zij, de heer Broekhuys gaat bin
nenkort een groot dagblad uitgeven, dat als
felle concurrent, op de eerste plaats wel van
Telegraaf-Courant-Nieuws van den Dag, is
bedoeld.
Op de manier die hem eigen is, maakt de
heer Broekhuys voor zijn nieuwe onderne
ming reclame.
Last van gewetensbezwaren heeft hij daar-
bij(niet en fijngevoeligheid is niet precies zijn
grootste deugd.
Zoo adverteert hij, volkomen te begrijpen,
dat het verschijnen van zijn dagblad voor de
I elegraaf-directie niet prettig is, „te meer,
waar wij de beste Telegraaf-krachten reeds
contractueel aan ons blad hebben verbon
den".
De heer Broekhuys haalt met zijn geld de
beste krachten weg en die beste krachten
laten zich door een hooger bod weghalen.
Ze kunnen het eigenlijk gerust doen, want
ze hebben nooit voor een ideaal en voor een
beginsel gestreden.
Idealen en beginselen kan de heer Broek
huys met z'n geld niet koopen, al het overige
wel, en dat doet hij.
Voor onze Nederlandsche pers en journa
listiek is hetgeen zich in den laatsten tijd
afspeelt, weinig verheffend.
Had de combinatie Telegraaf-Courant in
ons land reeds een journalistiek inheemsch
gemaakt, die in reclame-zucht -en sensatie-
just haar kracht zocht, met de opkomst van
de „Dag" onder directie van een man als
Broekhuys en onder reda,ctioneele leiding
van mannen, die aan de Telegraaf het klap
pen met deze zweep hebben geleerd, zal
het nog veel erger worden.
Er dreigt een volksvergiftiging op groote
schaal, tenzij het volk zelf zich wijzer toont
en zich afwendt van deze journalistieke
kwakzalverij, die, het op de beurzen der
lezers gemunt hebbend, veel grooter schade
aan hart en geest en karakter zal aan
richten.
Volgens de Engelsche bladen wordt in
tiet Russische antwoord op de Britsche nota
gezegd, dat teneinde een overdrijving der
bestaande moeilijkheden te vermijden, de
Russische regeering de noodige stappen
heeft genomen om alle Britsche treilers vrij
te laten, die vier mijl van de kust zijn aange
houden. In de nota wordt er aan toegevoegd,
dat de meeste quaesties tusschen de sovjet-
regeering en Britannië zoo onbelangrijk zijn
in vergelijking met de mogelijke gevolgen
van een verbreking der betrekkingen, dat
met goeden wil aan weerszijden men zonder
groote moeilijkheden en in zeer korten tijd
tot een bevredigende regeling kan komen door
een conferentie van bevoegde vertegenwoor
digers van beide staten. De sovjetregeering
stelt daarom aan de Britsche regeering voor
een conferentie te aanvaarden om eens voor
al en in den uitgebreidsten zin de betrek
kingen tusschen de sovjetregeering en Britan
nië te regelen.
Volgens een telegram van Ransomc in
de Manchester Guardian is de nota van de
Sovjetregeering, hoezeer verzoenend bedoeld,
toch gesteld in een stijl, die geen verzwak
king van de positie der regeering in Rusland
zelf tengevolge kan hebben. Men zou te
Moskou namelijk overtuigd zijn, dat te Lon
den tot een breuk besloten is. Terwijl de
bladen van de oppositie den toon der nota
bevredigend achten en den inhoud als zoo
danig beschouwen, dat een breuk uitgeslo
ten moet zijn, bewijst de toon der conser
vatieve pers, dat maar al te veel kans bestaat,
dat de genoemde Russische overtuiging juist
is. De Daily Telegraph is nog net onbevoor
oordeeld genoeg om verandering van toon in
het Russische antwoord te bespeuren, maar
klaarblijkelijk wil zij van geen conferentie
weten. Veel feller nog laat de Times zich
uit, die, ten opzichte van Duitschland ge
zonder, op het stuk van Rusland na Nort-
cliffe's regime nauwelijks veranderd is. Te
onderstellen, dat de Russische nota door
vrees ingegeven is en eruit af te leiden, dat
dit heilzame teekenen zijn voor de juistheid
van de Britsche houding leidt tot niets. De
ontevredenheid van het blad geeft voldoende
aan, dat de nota in werkelijkheid niet iets
wezenlijks prijs geeft. Het lijkt haast of de
meerderheid der conservatieven Curzon, die
geen harden stoot noodig heeft, tot een breuk
wil drijven. Wat er aan handel bestaat, be
weert men, behoeft daardoor niet aangetast
te worden.
Volgens de Daily News is de Sowjet-Rus-
sische nota van antwoord zoo opgesteld, dat
de verantwoordelijkheid voor een breuk op
Engeland wordt gelegd, terwijl een regeling,
mits Engeland die wil, gemakkelijk wordt
gemaakt.
De Manchester Guardian zegt, dat de nota
van Curzon aan de Sowjet-regeering Enge
land op het randje van een oorlog heeft ge
bracht en zelfs als Rusland in deze aangele
genheid uitdagend is opgetreden, moet men
niet vergeten, dat Engeland gedurende twee
jaar een politiek van speldenprikken heeft ge
volgd. Als Curzon geen breuk heeft gewild,
waarom gaf hij dan aan zijn nota den vorm
van een ultimatum, een vorm, die zeer licht
in de toekomst een breuk tengevolge kan
hebben Hoewel Rusland niet formeel kon
toegeven en co'rjniet toegaf aan de gebiedende
eischen van Curzon, heeft Moskou zij ft ant
woord zoo ingericht, dat duidelijk zal moeten
blijken of de opvatting, dat Curzon aanstuurt
op het afbreken van de diplomatieke en com-
mercieele betrekkingen, juist is of niet. Door
het Russische antwoord te verwerpen zou
Curzon kostbare handelsbetrekkingen ver
nietigen en zou hij Rusiana terugwerpen in
een economisch isolement, zonder daarmede
in eenig opzicht zijn zin te krijgen wat be
treft het staken van de anti-Engelsche pro
paganda op de Indische grenzen of het be
veiligen der Engelsche treilers op de Moer
man kust of het beschermen der geestelijk
heid in Rusland.
Krassin is Maandagavond te Londen
aangekomen. Hij had het laatste stuk van de
reis met een boot van de Zeeland en den
daarop aansluitenden trein afgelegd, omdat
het weer niet geschikt was voor een vlieg
tocht.
ONTSLAGAANVRAGE VAN DEN EN
GELSCHEN MIMISTER VAN BINNEN
LANDSCHE ZAKEN.
Naar verluidt, heeft Bridgeman, de mi
nister van binnenlandsche zaken tengevolge
van de beslissing, welke het Hcogerhuis in
de zaak van Art O'Brien heeft genomen
(hierop neerkomende, dat de in Engeland op
verdenking van samenspanning in hechtenis
genomen en naar Ierland gedeporteerde
Ieren, op onwettige wijze zijn weggevoerd),
zijn ontslag ingediend, hetwelk echter de re
geering niet heeft willen verleenen.
De Britsche en Italiaan-
sche nota's.
De „Etoilc Beige" meldt naar aanleiding
van de Eritsche en Italiaansche nota's dat de
ministerraad er met voldoening kennis van
heeft genomen, daar zij aantocnen dat men
aan de zijde der geallieerden eensgezind is
om zich tegen de onbillijke Duitsche voor
stellen te verzetten.
De aanslagen op tremen.
Tengevolge van de herhaalde aanslagen op
de door Fransch-Belgische autoriteiten in
het bezette gebied geëxploiteerde spoorlij
nen worden er steeds strengere maatregelen
door de bezettingsautoriteiten genomen. Het
beste bewijs dat de preventieve maatregelen
effect beginnen te hebben, is dat de bevolking
meer en meer van de Fransch-Belgische trei
nen gebruik beginnen te maken ondanks de
dreigementen van de regeering te Berlijn,
De Franschen hebben opnieuw een aantal
groote fabrieken o.a. de Rheinische Stahl-
Stahlwerke, de Phoenix a.g. für Bergbau und
hüttenbetriebe en de Rheinische Metall und
Maschinenfabrik aangezegd dat zij binnen
korten termijn de achterstallige kolenbelas-
ting moeten betalen.
Van de Rheinische Metallwaren und Ma
schinenfabrik worden berekend tegen een
dollarkoers van 21000 eenige honderden
millioenen geëisent. Bij niet-betaling van de
kcrlenbelasting dreigen de Franschen met
nieuwe arrestaties van bedrijfsleiders.
De Franschen hebben nu ook de houtsta
pels in het Maingebied, zoowel bij houthan
delaren als bij fabrieken in beslag genomen.
Naar aanleiding van de herhaalde aansla
gen, dier er gepleegd zijn op de door de
Franschen en de Belgen in het bezette ge
bied beheerde spoorwegen, heeft de be
zettende overheid steeds strengere maat
regelen toegepast. Flet beste bewijs, dat die
preventieve strafmaatregelen uitwerking be
ginnen te hebben, is, dat de bevolking van
het bezette gebied, ondanks de bedreigingen
van de regeering te Berlijn meer en meer ge
bruikt maakt van de onder Fransche en
Belgisch beheer staande treinen.
De Höchster kleurstoffenfabrieken zijn
gisterennacht door de Franschen bezet. Van
ochtend om drie uur hebben de Franschen
te Limburg, dat in de neutrale zone ligt, het
post-en telegraafkantoor en het spoorweg
station bezet.
DE POLITIEKE TOESTAND EN
DUITSCHLAND.
Na de zitting van den Rijksdag hebben
Maandag alle groepen vergaderd ter be
spreking van den politiek®" toestand. Rijks
minister Oeser woonde 4r zitting van de
groep der democraten b$ In deze zitting
die tot in de late avonduö Uuurde, zijn de
nota's van de regeeringea te Londen en
Rome alsmede de voortzetting van het lijde
lijk verzet besproken. Beslissingen werden
niet getroffen. Wel bleek dat alle afgevaar
digden eensgezind waren en men besloot
dit den rijkskanselier mede te deelen.
In de groep der Duitsche Volkspartij Zijn
voornamelijk vraagstukken, van binnenland
sche politiek besproken, aangezien de tot
de partij behoorende ministers afwezig wa
ren. Het debat over de jongste antwoordnota
werd daarom uitgesteld. De sociaal-democra
tische groep besprak het aanstaande internati
onaal socialistisch congres dat op tweeden
Pinksterdag te Hamburg begint. De groep
besloot er 6 mannelijke en 2 vrouwelijke
leden heen te sturen. Bij de bespreking over
den politieken toestand bleken alle aanwe
zigen overtuigd van de noodzakelijkheid om
(je begonnen onderhandelingen in elk geval
voort te zetten en wel door het kabinet-Cuno.
Heden, Woensdag, zal de derde lezing
0n de agenda van den Rijksdag prijken.
Bij die gelegenheid zullen vermoedelijk alle
partijen hun standpunt ten opzichte van den
tegenwoordigen politieken toestand uit el
kaar zetten. De woordvoerder der sociaal
democraten zal nogmaals op het verpanden
der goudwaarden ten gunste van de betalingen
voor het herstel aandringen. Het staat met
vast of de regeering van de gelegenheid ge
bruik zal maken om een verklaring af te
leggen.
De rijkskanselier zal vandaag de afge
vaardigden uit het bezette Rijnland ontvan
gen. Een kabinetszitting is gisteren niet ge
houden. De besprekingen over de Engelsche
en Italiaansche antwoorden zullen eerst
heden door de rijksregeering worden gehou
den.
DE FRANSCHEN BEZETTEN DE BA-
DENSCHE ANILINE-FABRIEK.
Gisterenochtend zijn de gebouwen der
Badensche Aniline- en Sodafabneken te
Ludwighafen door Fransche troepen bezet.
De fabrieken zijn geheel stopgezet en de
aroeiders en Beambten mogen voorloopig de
gebouwen niet verlaten. Niemand wordt tot
de fabrieken toegelaten.
HET PROCES-KRUPP.
Het hooger beroep van het vonnis in het
proces-Krupp, 't welk Vrijdag a.s. te Dussel-
dorf in behandeling komt, zal volgens de
Vossische Ztg. buiten tegenwoordigheid van
de veroordeelden plaats vinden.
Het gerechtshof zal bestaan uit 7 offi
cieren. Als vertegenwoordiger van het O. M.
Zal de, hoogste justitieele autoriteit van het
bezettingsleger Albert optreden.
Dr. Grimm zal het hooger beroep, dat op
leemten van de procedure in eerste instantie
berust, toelichten.
ENVER PASJA NOG IN LEVEN?
Volgens berichten uit Konstantinopel loo-
pen daar geruchten, dat Enver Pasja niet ge
storven is, doch integendeel opnieuw doende
is om verschillende Indische stammen op te
wekken tot een oorlog tegen Rusland. Zoo
moet hij op het oogenblik met Afghanistan
onderhandelen over een verdrag
JAPAN EN RUSLAND.
Joffe, de Russische gezant in het Verre
Oosten, zal spoedig uit Japan naar China
vertrekken. Klaarblijkelijk is dit een aanwij
zing, dat de pogingen van burggraaf Goto of
Joffe in contact te brengen met de Japansche
regeering, hebben gefaald.
MEXICO EN DE VER. STATEN.
Bij de opening van de alhier gehouden con
ferentie van Amerikaansche en Mexicaansche
gedelegeerden, die de moeilijkheden tusschen
de beide landen uit den weg moeten trachten
te ruimen, betoonden zich de autoriteiten,
het publiek en de pers allen optimistisch wat
betreft de verwachting, dat de erkenning
van de regeering van Obregon door de Ame
rikaansche regeering spoedig zal volgen.
Alexandris, de Grieksche minister van
buitenlandsche zaken, heeft tot den verte
genwoordiger van Havas verklaard, dat Grie
kenland, nu Turkije voortgaat, schadever
goeding van Griekenland te eischen, het lo
gisch en loyaal heeft geoordeeld om rechts-
streeks met zijn tegenstander tot opheldering
te geraken.
Venizelos verklaarde denzclfden vertegen
woordiger dat hij Donderdag de besprekingen
met Ismet Pasja zal voortzetten. Hij sprak
het gerucht over een afzonderlijken vrede
met Turkije tegen.
Rumbold, Alexandris, Venizelos, generaal
Pellé en Ismet-pasja hebben een bespreking
over de Grieksch-Turksche aangelegenheden
gehad.
UIT RUSLAND.
De N. E. P. in Rusland wordt uit den aard
der zaak beschouwd als een teeken, dat het
communistische stelsel van nationalisatie
door middel van wettelijke regeling van par
ticuliere ondernemingen op een mislukking
is uitgeloopen. De jongste berichten uit
Moscou wijzen er echter op, dat men zoowel
in kringen der communisten als die van den
handel verontrust is door de belangrijke
vermindering van het aantal particuliere
zaken, gedurende de laatste paar maanden.
Verscheidene honderden handelszaken heb
ben alleen in Moskou het bedrijf geheel stop
gezet. Zoowel de communist Kiselev als de
heer Sinelobow, een der' vertegenwoordigers
van den particulieren handel in de Commissie
van de Beurs te Moskou, schrijven het groot
aantal faillissementen toe aan den vernieti
genden invloed van den belastingdruk. De
Volkscommissaris der Binnenlandsche Ont
vangsten heeft verklaard, dat ofschoon de
belasting thans 52 bedraagt van het natio
naal inkomen tegen 16 vóór den oorlog, het
veel moeilijker is om deze 12 te innen op
het sedert de revolutie sterk gedeprecieerde
inkomen', dan het hoogere percentage vóór
den oorlog.
Volgens Kiselev beginnen de belastingont
vangsten in Moskou een vermindering aan te
toonen, voornamelijk tengevolge van den ver
minderden omzet der particuliere handels
zaken. Tenzij alles in het werk wordt gesteld,
om den groei van de Russische markten te
bevorderen, welker taak het is, om land
bouwproducten van den boer te koopen en
den laatsten van industrieele producten te
voorzien, voorziet Kiselev een, volkomen
economische ineenstorting.
De heer Sinelobow vestigt er de aandacht
op, dat in sommige gevallen de bedragen,
die van particuliere instellingen worden ge
heven, het maatschappelijk kapitaal van de
maatschappij overtreffen. Zoo wordt er b.v.
een belasting geheven op den omzet van
handelsvennootschappen, zonder rekening
te houden met de winsten, die gemaakt of
verliezen, die geleden worden. De belasting
op het inkomen en het bezit wordt niet al
leen geheven van de winsten der maat
schappij, maar ook van de inkomsten der
aandeelhouders.
Het blijkt dus, dat de politiek der Sovjet
regeering, om de openbare uitgaven zooveel
mogelijk te bestrijden door het heffen van
belastingen, al even doodend op den onder
nemingslust werkt, als te voren de politiek
van nationalisatie en inbeslagneming. De
mogelijkheid om de uitgaven met de in
komsten in overeenstemming te brengen
wordt daardoor afgesneden.
BESCHERMING VAN KINDEREN IN
DE VEREENIGDE STATEN.
De persdienst van het internationaal bu
reau van den Arbeid meldt ons
Het Congres der Vereenigde Staten heeft
den laatsten tijd herhaalde malen de moge
lijkheid behandeld van een herziening van
de Grondwet ten behoeve van de kinderen.
Het belang van dit vraagstuk blijkt uit een
artikel in de „Informations Sodales," het
weekblad van het Internationaal Bureau van
den Arbeid.
In 1920 waren in de Vereenigde Staten
van de 12.502.582 in loondienst werkende
personen 1.661.858 of 8.5 pet. kinderen
tusschen 10 en 15 jaar. Ofschoon dit aantal
een vermindering beteekent van 46.7 pet.
in vergelijking met 1910, is deze verminde
ring voor het grootste deel één illusie, aan
gezien zij gedeeltelijk ontstaat door de ver
andering van den datum der telling. In 1910
had de telling op 15 April plaatsvin 1920 op
1 Januari, in een periode, waarin vrij groote
werkeloosheid heerscht, voornamelijk in den
landbouw.
Het gebrek aan uniformiteit in de arbeids
voorwaarden, vooral in die van kinderen in
de verschillende staten, gaf reeds in 1906
aanleiding tot pogingen om kinderarbeid on
der de controle van een bondswetgëving te
doen vallen. In 1916 en 1919 werden bonds-
wetten aangenomen, waardoor getracht werd
deze controle in toepassing te brengen het
Hooge Gerechtshof verklaarde deze wetten
echter in strijd met de Grondwet. De mo
gelijkheid van een herziening van de Grond
wet, waardoor het Congres onmiddellijke
en directe macht krijgt om wetten aan te ne
men betreffende de kinderbescherming, wordt
daarom op het oogenblik weer in de Ver
eenigde Staten behandeld.
De tegenwoordige wetgeving voor den kin
derarbeid berust in de verschillénde staten
op de volgende principes
Verbod van kinderarbeid in de industrie
onder den leeftijd van 14 jaar. In alle staten,
behalve 3, is de minimum leeftijd 14 jaar of
ouder er worden echter vele uitzonderingen
toegestaan.
Arbeidsduur. 31 Staten en het district
Columbië hebben het principe van den acht-
urendag voor kinderen aangenomen, door
dit toe te passen in ten minste een industrie
en voor bepaalde leeftijden.
Verbod van nachtarbeid. In 34 staten en
het district Columbië is nachtarbeid voor
kinderen tot 16 jaar verboden.
Medisch onderzoek vóór het in dienst tre
den. In 30 staten en het district Columbië is
een medisch onderzoek verplichtend voor
kinderen, voor dat zij een beroep aanvaarden.
Straathandel. Betreffende den straathandel
gelden bijzondere bepalingen in 14 staten
en het district Columbië gelden bijzondere
bepalingen en wordt hiervoor toestemming
vereischt.
EEN OVEREENKOMST TUSSCHEN
DE CHINEESCHE REGEERING EN
DE ROOVERS.
De Chineesche regeering deelt mee, dat
zij een overeenkomst hcèft getroffen met de
roovers, dat de helft der gevangenen on
middellijk zal worden vrijgelaten en de overi
gen als de voorwaarden ten uitvoer gelegd
zijn.
Naar aanleiding van een uit de lucht ge
grepen bewering van Radek, dat de moord
aanslag 8p Worofsky te Lausanne zou zijn
toe te schrijven aan de politieke houding van
Engeland, heeft de onder-minister van bui
tenlandsche zaken MacNeill in het Lager
huis gezegd, dat hij den moord beschouwde
als een afschuwelijk misdrijf. De geheele
Engelsche pers heeft de daad onmiddellij k
veroordeeld als een zinnelooze daad van ge
weld, waardoor een Sowjet-ambtenaar uit
den weg is geruimd, die altijd beschouwd
werd als een verstandig en gematigd man,
in dien geest invloed op zijn regeering uit
oefenende.
In een conferentie van den Amerikaan-
schen minister van arbeid, Davis, met amb
tenaren van den immigratiedienst, is het
binnenstroomen van goedkoope buitenland
sche arbeidskrachten met name uit Mexico
en China besproken. Nagegaan werd op
welke wijze de Mexicaansche grens beter
kan worden afgesloten, terwijl tevens de
berechten worden besproken, volgens welke
Europeesche immigranten gemakkelijk toe
gang tot het land vinden via Cuba.
Op grond van verslagen en mededee-
lingen van ruim 3000 bankiers, wisselagen
ten,effectenmakelaars, handels-en industriee
le ondernemingen heeft het officieele Deen-
sche bureau van statistiek een overzicht sa
mengesteld van de buitenlandsche schulden
van Denemarken. Deze schuld bedroeg o>»
31 December 1922 volgens deze becijferin
gen en gegevens ongeveer 1100 millioen krt>-
nen tegen 825 millioen einde 1921.
De brutoschuld beliep bijna 1500 millioen
tegen 1400 in het vorige jaar, waartegenover
thans een te goed staat van 380 millioen tegen
575 millioen einde 1921.
De schuld omvat o. a. staatsobligaties in
buitenlandsche handen ter waarde van 480
millioen (stijging 5.000.000 kr.), gemeente
obligaties 255 millioen (stijging 40.000.000
kr.), pandbrieven 25.000.000 (onveranderd),
obligaties van de Deensche arediet- en hy
potheekbanken en aandeelen in Deen
sche maatschappijen 1^5.000.000 (stijging
61.000.000 kr.) en handelsschulden
510.000.000 kr. (daling 30 millioen).
De Amerikaansche -bankier Frank
Vanderlip heeft op een vergadering van de
Swedenborgian Convention een merkwaar
dig voorstel gedaan. Hij stelde voor dat de
controle op de international^ politiek van
het land zou worden genomen uit hqnden
der Senaat. In plaats daarvoor zou de leiding,
of althans de coutroleering van het buiten-
landsch beleid der Unie moeten worden ge
legd in handen van een raad voor de bui
tenlandsche aangelegenheden, bestaande uit
vijf-en-twintig leden, uit het geheele land
te kiezen.
Volgens Vanderlip komt bij het thans in
zwang zijnde stelsel de ware opinie van het
volk zelfs niet in de verste verte tot uiting.
Een president van de V. St. zeide Van
derlip was nog nooit gekozen wegens zijn
kennis van de buitenlandsche aangelegen-'
heden. De zelfde kritiek kan worden geoe
fend op den Senaat.
Men weet, dat te New-York (stad)
en ook in een aantal andere plaatsen van
de Unie de aannemers en architecten den
arbeid op vele bouwwerken, waarmede zij
bezig waren, hebben doen stopzetten. Dit
heeft enkel al te New-York en te Brook
lyn reeds geleid tot stilstand op werken,
waarmee in totaal een bedrag van 57.000.0C
gemoeid was. Het maken van een begin met
nieuwe werken wordt voorloopig vermeden
of althans beperkt tot het uiterst noodzake
lijke. Het zijn niet enkel de hooge loonen in
de bouwvakken die dit hebben teweegge
bracht, doch vooral ook het insluipsel, dat
de arbeiders flinke toeslagen vragen boven
de vakbondloonen.
In de Horticultural-Hall te Londen is
Maandag een internationale postzegelten
toonstelling geopend, waarvoor verschil
lende verzamelaars bijdragen hebben inge
zonden. De in de postzegelwereld beroemdste
exemplaren zijn aanwezig, zooals de 1 c,
Britsch-Guyana van 1856, waarvan de waar
de op 20.000 pond wordt geschat, en de
bekende zegels van Mauritius.
Bonar Law, die eenige dagen te Aix-les-
Bains heeft vertoefd, zou vermoedelijk gis
teren naar Londen terugkeeren.
ZE WETEN 'T ALLEMAAL
Criticaster schrijft in de „Resb,":
Broekhuys heeft met z'n plannen voor een
krant de tongen los gemaakt, 't Merkwaar
digste" daarbij is, dat eigenlijk iedereen ver
stand van de krant heeft. Wel, iedereen
leest er een en dus.... weet hij ook hoe 't
moet. Alleen de menschen, die een krant
uitgeven, hebben er eigenlijk niet de minste
notie van, hoe zoo'n ding in mekaar moet
zitten, ook al zijn ze in het vak vergrijsd.
Leg in deze dagen je oor te luisteren en je
weet precies, hoe je het aan moet pakken,
om een krant op te richten en te laten flo-
reeren.
Ik heb dat trouw gedaan en weet er nu
ook een en ander van. Ik kreeg raad van
oude heeren en kleine kinderen, van krui
deniers en menschen van de breede bijl, van
arbeiders en middenstanders, van dames vas
de groote wereld en juffrouwen die het
goed meenden, van menschen die overal hun
eigenbelang zoeken en anderen, die zich
steeds wegcijferen, van petieterige mensch-
jes en mannen met karakter. Gelukkig, dal
de voorlichting alzijdig was, want, al moest
ik vroeger met den mond vol tanden staan
tegenover die wijsheid van al die bevoegden,
thans was ik gewapend en kon van me af
spreken.
Een krant moet vooral veel hoofdartike
len geven, daar valt nog eens wat uit t.
leeren, zei de gewichtdoener. Ja, antwoord
de ik, en dan kan de moderne haastmensch
weer luchtigen: hoofdartikelenwia
heeft daar nu tijd voor!
Een krant moet in onzen tijd de demo
cratie vooruithelpen, zei de arbeider. En ik
stelde hem tegenover den zakenman, die
zoowaar bij Mussolini zwoer.
Een krant moet vooral zachtzinnig zijn en
altijd zoete koek laten slikken, zei de be
deesde en ik voerde hem Pater Gielen tege
moet die eens den geweldigen krantenheros
Louis Veuillot naar voren haalde, den be
schermer der christelijke liefde door scher
pen strijd voor de waarheid.
Een krant moet niets dan nieuwtjes ge
ven, zei de neutrale, en ik verwees hem naar
den man van de zware hoofdartikelen.
Een krant moet niet aan politiek doen,
zei de politieke streber, en ik noemde hem
den klager, die uitbazuinde dat die kranten
tegenwoordig de menschen niet meer po
litiek ontwikkelden.
Een krant moetduizend en een
dingen doen ejf precies dezelfde duizend en
een dingen niet doen. Dat heb ik er nu wel
van begrepen. Het beroerdste van 't geval
is maar, dat die domme krantenuitgevers en
die stomme journalisten, die dag-in dag-uit,
van 't eene jaar in 't andere met die kranten
bezig zijn; die er congressen op na houden
en vakbijeenkomsten, waar over de krant ge
sproken en beraadslaagd wordt; die dagelijks
onderling overleggen en bij geleerden om ad
vies gaan, dat zoowaar die menschen zich
verbeelden ook iets te weten van de wijze
waarop een krant in mekaar gedraaid moet
worden.
Het loopt toch de spuigaten uitl De critici
weten het immers toch altijd beter.
SCHADELOOSSTELLENG VOOR DE
„TC8ANTIA."
De Belijnsche beictrftgev-w van het Hbld.
meldt:
De huishoudelijke commissie van den Rijks
dag heeft zich gisteren bezig gtiiouden met
de schadeloosstelling voor het Nederlandsche
stoomschip „Tubantia," dat gedarende den
oorlog in den grond is geboord. Een over
eenkomst zal worden voorgesteld, waarbij
Nederland zal worden schadeloos gesteld
door een groep Duitsche readers. Als con
tra-prestatie vopr de groep neem/ het Rijk
op zich de levering van twaalf schepen,
waarvoor het Rijk 126 milliard papiermark
heeft te betalen. Door deze overeenkomst
behoeft het Duitsche Rijk niet in den we
reldmarktprijs te betalen, doch slec'ftts iet
binnenlandschen prijs in papiermarkl n.
MINISTER RUYS IN GRONINGEN.
De Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw zette gisteren zijn auto-tocht is
de provincie Groningen voort, Achtereenv 4-
gens werden bezocht het gerestaureerde
kerkgebouw te Aduard, het electrisch water
gemaal te Lammerburen en de bedijking?
werken van het waterschap Thomas van
Seeratt. Daarna bezichtigde de Minister de
boerderij „Groot-Huizen" onder Warffum,
waar hem een noenmaal werd aangeboden.
Vervolgens werd een bezoek gebracht aa&
de kerk te Stedum.
Daarna keerde de Minister naar de resi
dentie terug.
23.
Deze zou het misschien wel anders heb
ben gewild, want dan bleven de lui langer
en werd er meer verteerd, maar zijn gasten
verdrijven wilde hij natuurlijk niet, en hij
ging daarom naar den Amerikaan.
„Master, de heeren verkiezen niet te spe
len; pak u dus uw kaarten maar weer
in."
„Wie wil niet spelen? riep Johnny in t
Engelsch, die geen trek had, zich zijn -'inst
te laten ontgaan. „Wie zegt u dat, Bockfeld?
Zeker wil ik spelen."
„Nu, die niet wil, die late het, zeide de
Amerikaan, Johnny toeknikkend, „dan doen
wij het. Hier, Sir, ligt drie en aas, en hier vijt
en negen, waar zet u op?
„Er zal hier in de tent niet gespeeld wor'
den, Sir!", trad Fischer tusschen beiden. „Ik
geloof dat u dit verstaat."
„Is die tent van u?" vroeg de Amerikaan
'uit de hoogte.
„Dat zijn uw zaken niet, Fischer, merkte
Johnny op.
„Houd je mond, Napoleonl" zeide Fischer
kalm. „Wij zijn de meerderheid, je hebt dus
niets te vertellen. Dit is geen tent van mij,
maar van een man, die je zoo juist gezegd
heeft dat hier niet gespeeld wordt. Stal dus
maar met je lokvogeltjes in; wij buitenlanders
zijn te verstandig om ons te laten vangen."
„U bent de tolk voor vandaag, niet
waar?" zeide de Amerikaan en mat hem van
boven tot onder met een kwaadaardigen
blik.
„Jawel," zeide Fischer, „en als we hier be
hoorlijk recht in de mijnen hadden, of een an
der mensch tot rechter dan dien stijfkop van
'n majoor, dan zat je hier al in de ijzers
in plaats van in je goud."
„Zoo?" lachte de Amerikaan,' „meent u
dat? Jammer dat u niet de Alcalde hier
bent." ---
„Inderdaad een geluk voor jullie boeven-
tuig," zeide de Duitscher, „en nu asjeblieft
de kaarten van tafel. We hebben de ruim
te voor wel wat beters noodig.
„Sir!" riep de Amerikaan, zich verbijtende
van woede.
„Weg met de kaarten, weg dat goud!"
schreeuwden hem nu de Franschen en Duit-
schers toe.
Johnny deed nog een laatste poging, door
op een bank te springen en te roepen: „Mes
sieurs! Messieurs!"
Maar lachend en schreeuwend werd hij er
afgetrokken en de menschen drongen nu zoo
eenparig om de tafel heen waarop de zak
met goud lag dat de Amerikaan het toch
maar raadzaam achtte zich te verwij
deren,
„Gentlemen, ik wil u niet langer in den weg
zitten. Amuseert u voor zoo korten tijd als
men u zal toestaan hier in Californië te blij
ven. Dat zal wel de langste tijd geweest
zijn." It
„Probeer 't eens, ons er uit te krijgen!
riep een van de Franschen die Engelsch ver
stond en op hem wilde toevliegen. Maar de
anderen hielden hem tegen.
„Ljat dien schooier loopen; hij is boos dat
wc hem wegjagen!"
De kastelein, die er alle belang bij had dat
in zijn teut geen wanordelijkheden voorkwa
men, sprong tijdig tusschen beiden en ver
zocht den Amerikaan zich geen verdere on
aangenaamheden op den hals te willen
halen.
Mr. Smith was daar trouwens ook niet op
gesteld, eri toen hij de baan vrij zag, nam
hij zijn goud onder den arm en pakte zich
weg.
'Hiermede was echter Johnny nog niet te
vreden.
„Messieurs," riep hij, sprong op de bank en
draaide den hoed op zijn hoofd met een nij-
digen ruk rond, dat de broche met den
blauwen steen achteraan kwam te zitten;
„We zijn hier in een vrij land, waar ieder
doen kan wat hij wil cn waar hij pleizier in
heelt!"
„Jawel, Johnny, jawel Napoleon," lachten
hem eenigen uit.
„Messieurs," ging Johnny voort, u hebt
dien heer weggejaagd, met wien ik spelen
wilde; daar hebt u Bet recht niet toe. Deze
tent is een wijnhuis, daar ben ik medeeige
naar van, zoolang ik mijn vertering betaal,
en wie aan mijn recht komt, komt aan mijn
leven, en dat behoef ik mij niet te laten wel
gevallen."
„Bravo, Johnny, bravo!" riep en lachte
men. -
„Messieurs," schreeuwde echter het kleine
kereltje, nog meer geprikkeld, „ik schud het
stof hier van mijn voeten en zal nooit terug
keeren naar een plaats waar men mij mis
handeld heeft."
Daarop werd het driekantje weer op het
hoofd omgedraaid, Johnny sprong van de
bank af en wilde zonder groeten de tent ver
laten. v
De kastelein en Fischer poogden hem te
gen te houden, maar de man was buiten
zichzelven van woede, rukte zich los en
stormde naar buiten.
Door dit intermezzo was het gezelschap
geheel van streek geraakt en zelfs de raads
heer was opgestaan. Alleen Erbe bleef, zon
der zich aan den storm te storen, rustig op
zijn plaats en was alleen zoo zenuwachtig
dat hij de flesch van zijn buurmann aansprak
en een vol glas als gewoonlijk in één teug
ledigde.
„Och,' mijnheer," fluisterde Korbel tot den
raadsheer, en nam den waardigen man ver
trouwelijk onder den arm, „ik zou u wel wat
willen verzoeken."
«Wat is er van uw verlangen," antwoordde
deze, naar 't scheen in zijn schik en op zijn
gemak nu het voorval van zooeven zoo goed
was afgeloopen, „maar vertel u mij eeraf
eens asjeblieft, wie is die heer daar in zijn
mooie zwarte jas?Ik vind het zoo ko
mischhier in de mijnen."
„O, dat is een tenor uit Duitschland,"
lachte de griffier. „Hij schijnt verlengd ver
lof gekregen te hebben, om eens onder de
hand hier een paar duizend dollars op te
graven." f
„Een tenor?" Voor den duivel," zeide de
raadsheer verwonderd, „die had ook wel
thuis kunnen blijven. Tenoren verdienen bij
ons een bom duiten. Wel zooveel als een
minister."
„Ach," zeide de griffier, „het zal wat zijn
als t voor de heeren komt. Misschien de
zeven-entwintigste in de koren. Kom, ik heb
kiespijn en verlang naar mijn mandje, maar
ik heb bij ongeluk in haast mijn beurs in de
tqnl laten liggen. Zou u zoo vriendelijk wil
lij zijn, mij tot morgenochtend een half ons
te leenen, om mijn consumptie te kunnen
betalen?"
Een half ons?" zei de raadsheer, wien dat
wel een beetje veel voorkwam, dat zijn
acht dollars.''
„Ja, acht dollars maar," zeide de griffier,
„ik zou niet graag heengaan zonder te be
talen. Tot morgen-ochtend, als u zoo goed
zoudt willen zijn."
J-Ii»-.., ja,.-, jawel.... met genoe
gen," antwoorde de raadsheer, te goedhartig
om te kunnen weigeren.
Hij tastte dus in zijn vestzak en gal de
grilfier een, voorzichtigheidshalve in papier
gewikkelden halven adelaar (een 5-dollar-
stuk) en drie enkele zilveren dollars, welke
de ander in zijn zak stak.
„Vriendelijk dank. Morgen zie ik u immers
wel, dan stel ik het u in dank weder te»
hand."
„Och, het heeft zoo'n haast niet," prevelde
de raadsheer, terwijl de griffier zich door de
gasten heen werkte naar het buffet, den kas
telein een paar woorden toefluisterende en
toen haastig de tent uitliep.
Onwillekeurig had de raadsheer hem in 't
oog gehouden, niet uit wantrouwen, maar
uit nieuwsgierigheid om te zien hoe de
jonge man met zijn geld zijn fatsoen ophield
Maar hij zag niets wat daarop geleek. Had
den kastelein het geld zóó stil in de hand
gestopt? Maar anderen wemelden heen en
weer tuschen hem en den kastelein; alleen
de Duitschers hadden meerendeels hun plaat
sen weer ingenomen.
„Kom u hier. Edelachtbare," riep Fischer
hem toe, „kom nog een poosje bij ons
zitten."
„Ik dank u voor vanavond," antwoordde
de raadsheer, „u moet mij excuseeren
schrikkelijke hoofdpijn.... vroeg nna»
bed."
„Te bed?.... gelukkig mensch, die nog
een bed heeft," riep Fischer, „maar blijf lie-
