Brieven uit DuitscMand.
De Gouddelvers.
BUITENLAND
Tweede Blad
22 Mei 1923
SEM. SUITEKL. BESiiSHim
LEVENSDURF
DE KL0VF
De ziekte van Bonar Law: een der geneesheeren vreest, dat Law kanker
heelt. Nieuwe uitzettingen uit het Roergebied. Cassatie aangevraagd
in het Krupp-proces. De staking in België nadert het einde.
Onder de Telegrammen: Bonar Law heeft zijn ontslag ingediend; het is
door den Koning aanvaard. Curzon wordt als zijn opvolger genoemd. Een
telegram van Poincaré. Het Soc. congres in Hamburg. Nota-wisse
ling tusschen Rusland en Zwitserland over den moord op Vorofski.
FEUILLETON.
BERLIJN, 16 Mei 1923.
Verleden week vond in de St. Hedwigkerk
eene indrukwekkende plechtigheid plaats. De
Prelaat Mgr. J- Deitmer werd door den
hoogbejaarden Vorst-Bisschop van Breslau
(tot Wij-Bisschop gewijd. Voor het katholieke
Berlijn een heugelijke en blijde gebeurtenis.
Hoewel de Katholieke bevolking dezer stad
rog niet 1 /8 uitmaakt van het inwonersaan
tal, overtreft ze toch met haar 500.000 zie
len menig belangrijk diocees.
Vele duizenden waren opgekomen met
hunne banieren: studenten, arbeiders, mid
denstanders, mannen en vrouwen uit alle
klassen en standen. Het was een blij verras
send gezicht, in de stad van de lawaaiende
fel roode optochten, al deze Katholieken sa
men te zien.
Het kerkgebouw kon allen niet bevatten.
Om de koepelkerk hadden ze zich opgesteld
en alleen de vaandeldragers met enkele af
gevaardigden der Vereenigingen gingen den
stoet deT Bischoppen en Geestelijken vooraf
de kerk binnen. Zegenend schreed de eer
biedwaardige figuur van den grijzen Vorsi-Bis
schop onder het baldakijn voort. Het was op
den openbaren weg! De Katholieken kniel
den neer, de groote menigte belangstellenden
en nieuwsgierigen zag rustig toe. Wel was
een groote politiemacht aanwezig, ook en
vooral met het oog op de 1 Mel-be tooging en
in Lustgarten, dus in de onmiddellijke na
bijheid, maar niet één wanklank is waarge
nomen.
De plechtigheid in de kerk was luisterrijk.
Bij het binnentreden werd den Bisschop toe
gezongen: „Ecce saccrdos magnus" van A.
Brucker door het sublieme gemengde zang
koor met orgel en bazuinen.
Het gelieele orkest van de StaaUopera
verleende zijne medewerking. De „Missa in
G due," opius 18 van Karl Pembauer voor
soli, koor en orkest, weTd op waarlijk ver
heffende wijze uitgevoerd. Men meene met,
dat deze muzikale schittering het prolane
naderde. Integendeel, alles ademde diepen
eerbied. De lust bekruipt me, om de plech
tigheid der Wijding zelve te beschrijven. Het
zou me evenwel te ver voeren; moet ik me
Immers beperken tot de meer speciaal Ber-
ïijnsche of Duitsohe bijkomstigheden van een
Plechtigheid, die overal ter wereld haar zelf
de indrukwekkend karakter heeft. De Katho
lieken van Berlijn zien zidh geëerd in hun
nen liooggeachten Prelaat Mgr. Deitmer en
verheugen zich, een Bisschop in hun midden
Ie hebben. Het yas voor mij een eer, deze
Plechtigheid in de diplomatenloge te mogen
bijwonen, temeer daar zelfs toegangskaarten
tot de kerk maar aan betrekkelijk weinigen
konden worden verstrekt door dè beperkte
ruimte. Ik dank deze eer aan de guile, de
hartelijke goedheid der weldoende lezers
mijner bescheiden brieven. Ik schreef eens
over de „GTauen Schwestem van Berlijn en,
met Kerstmis ziek te bed liggend, mocht ik
van de Eerw. Moeder Overste een- brief ont
vangen, vol dank jegens mijn weldoende
Landgenooten.
Bij mijn eerste bezoek was zij niet aanwe
zig, zoodat ik persoonlijk met baar nog niet
had kunnen kennismaken. Dit gesohiedde
eerst, toen ik haar op hare herhaalde uit-
noodiging, den 30sten April kon bezoeken.
Ik bevond mij met meerdere dames en
heeren in de wachtkamer, nadat ik mijn
kaartje had afgegeven.
Geen 5 minuten had ik gewacht, toen de
Overste zelf verscheen, mijn haam riep cn
met beide handen mijne hand vatte. Ik was
er waarlijk verlegen onder, ten aanschouw©
van al die vreemden het voorwerp te zijn
van zoo ontroerende uiting van dankbaar
heid.
Ik kon diiten dank slechts aannemen voor
U! Wat zou een brief van mij hebben kunnen
uil werken, als er niet zooveel warme harten
klopten in het lieve Holland! Ik werd geleid
naar de kamer van den Nuntius, die bij af
wisseling in Munchen en Berlijn vertoeft. En
woorden van groote erkentelijkheid jegens
het edelmoedige Holland mocht ik hooien.
Hoevele rampzaligen konden door uwe mil-
dadigheid geholpen worden. Gij hebt voeding
gebracht en warmte in de sombere woningen
der arme zieken, die gehoord hebben van
hunne Hollandsche weldoeners. En dit vooral
is een zonnestraal in het duister van hun
droevig bestaan. Wat de zusters met uw gul
den weten te doen, heb ilk kunnen zien, toen
ik in gezelschap van' zoo'n kinderlijk hartelijk
zustertje een ge.zin bezocht, waar sic moeder
en twee kinderen, volkomen uitgeput door
ontbering, te samen op één matras lagen uit
gestrekt onder wat oude k'leeren. Ge moet
zoo'n zustertje zien in zulk een omgeving!
Een engell Ze spijzigt, helpt en bemoedigt de
zieken niet alleen, ze gaat ook aan het werk
als een ijverig schoonmaak stertje.
Ach, het is een zegen deze zusters door zijne
gaven te kunnen helpen en door haar die
arme ongelukkiger!.
Nobele geveirs! ge weet het, God laat zich
in edelmoedigheid niet overtreffen. Wat gij
doet aan deze armen is een vreugde voor Zijn
hort, dat voor u een Bron zal zijn van rijkste
zegeningen. Behoef ik te zeggen, dat de zor
gen der Zusters nog steeds groot zijn? Mag
ik hiör, tot uw gemak, nog even meededen
haar adres:
Convent der Graucn Schwestem von
der big. Elisabeth, Nsleiderwailtetrasse,
Berlin C 19.
Ik danlk, zooals ïk zei de, mijn plaats in de
kerk aan Uwe gulle hartelijkheid. De? kaarten
waren reeds vóór enkelef welken alle uitge
reikt. Ik had er niet om gevraagd, zdfs niet
op gezinspeeld, maar de Eerw. Moeder infor
meerde, of iik van een toegangskaart gebruik
kon maken, blij als ze was, iets te kunnen
doen.
Het spijt me, dat ik over de Plechtigheid
niet uitvoeriger kan schrijven, maar als bij
komstigheid wil ik over iets typisch Duitsch
nog wat zeggen. Ik moest er om lachen
heit was nog op strak tl Daar stonden ze
allien opgesteld, mannen, vrouwen en kinde
ren. Ook lieve bruidjes met kransen op de
lokken en in witte jurkjes. Maar één groeip
bruidjes maak be toch op den Hollander een
vreemden indruk. Wat vindt u wel van meis
jes van 40 tot 55 jaar in korte, witte jurkjes,
met witte kousjes en schoentjes aan, krans
jes op de spaarzame «haren en met alle a'lu-
retjes van oen twaalfjarig strooisitertje?
H. Ii.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
De arbeiders van de Dortmunder Union
te Dortmund zijn Zaterdag tot staking over
gegaan, nadat het bestuur van de fabrieken
geweigerd had de eischen van de arbeiders
in te willigen. Evenals Vrijdag bevonden
zich ook toen groote troepen menschen voor
de directiegebouwen om te beloogcn. Ook
onder het personeel van andere ijzeronder
nemingen in het gebied van Dortmund
neemt het drijven van de radicale elemen
ten tot aansluiting aan wilde stakingen toe.
.Daarbij wordt hoegenaamd geen rekening
gehouden met wettelijke voorschrilten en
vakvereenigingen en de beweging draagt on
getwijfeld een politiek karakter.
Te Shelle en Kray, twee plaatsen in de
buurt van Essen is het gisteren tot levens
middelen-relletjes gekomen. Een menschen-
massa wilde in beide plaatsen op de markt
en aan de havens met geweld een verlaging
van de prijzen der levensmiddelen doorzet-
ten.
Vanwege het feit, dat het station in, den
nacht van 14 Mei beschoten is, is de stad
Lennep beboet met 50 millioen mark. De
burgemeester is in hechtenis genomen.
Zaterdag hebben de Fransche wachtpos
ten bij de Frederiksbrug.een regelrecht vuur
geopend op de voorbijgangers en ook op
een vollen-tramwagen. Twee personen zijn
zwaar gewond naar het hospitaal gebracht.
Wegens verlenging of begunstiging van de
staking in het bezette gebied, door uitbe
taling van gelden, die als ondersteuning van
stakers moeten worden beschouwd, zijn
door de Fransche militaire rechtbank ver
oordeeld: een spoorwegambtenaar tot 6
maanden gevangenisstraf en 3 millioen
boete, een ander tot 6 maanden gevan
genisstraf en 4 millioen boete, een kapper
tot 8 maanden gevangenisstraf en 5 millioen
boete, een spoorwegarbeider tot 2 maanden
gevangenisstraf en 2 millioen boete.
Een baanwachter te Godsenheim is, op
grond van de sabotage-verordening, door de
Fransche militaire rechtbank veroordeeld
tot 10 jaar gevangenisstraf omdat, doordat
hij de boomen niet had gesloten, een vracht
auto tegen een reizigerstrein is gebotst, die
door Fransch spoorwegpersoneel werd be
stuurd, waardoor verscheidene personen zijn
gedood.
Farwich, de eerste burgemeester van
Aken, is wegens het niet nakomen van een
bevel tot requisitie van de bezettings-over-
heid, veroordeeld tot 1 maand gevangenis
straf en 1 millioen boete.
Dr. Klinkhardt, een advocaat die tal van
personen tijdens de Roer-bezetting heeft
verdedigd, is door de politierechtbank te
Werden veroordeeld tot 3 maanden gevan
genisstraf en 1 millioen mark boete. De aan
klacht berustte op een mondelinge uitlating
tegen een Fransch rechterlijk ambtenaar.
Dr. K. heeft onmiddellijk appèl aangetee-
kend.
Een bom, in de buurt van het station Steel
op de rails gelegd, ontplofte, toen een goe
derentrein langs kwam. De locomotief werd
beschadigd. Het verkeer is niet gestremd.
Vrijdag zijn er 16 kolentreinen naar België
en Frankrijk afgezonden.
De economische malaise in het Roer-ge
bied veroorzaakt een sociale gisting, die ge
vaarlijk dreigt te worden. De buitengewone
stijging van de prijzen maakt het leven voor
de mijnwerkers onmogelijk. Er worden tal
van incidenten tusschen de mijnwerkers en
de politie gemeld. De werkloozen beklagen
zich over den onvoldoenden steun en nemen
een dreigende houding aan.
De Rijnland-commissie deelt mede, dat de
door haar uitgevaardigde verordening nopens
het verkeer over de Rijnbrug, in tegenstel
ling met andersluidende geruchten, vol
komen wordt gehandhaafd. Van den door
haar genoemden datum af is alle verkeer
over de Rijnbrug tusschen Ludwigshafen en
Mannheim aan alle personen van den linkcr-
Rijnoever komend, die geen bijzondere ver
gunning bezitten, verboden.
Om daden van sabotage bij dc spoorwegen
tc onderdrukken, heeft de Belgische hooge
commissaris het verkeer bij nacht mex alle
voetuigen in het geheele door de Belgen
bezette gebied verboden.
De hooge commissie te Kobler.tz heeft op
nieuw 902 uitzettingen van Duitsche ambte
naren uitgesproken.
De krijgsraad tc Hattingen heeft 90 inwo
ners van Bochum veroordeeld tot tezamen
13 jaar, 4 maanden en 23 dagen gevangenis
straf en 76 millioen mark boete. 7 wee arbei
ders, die eèn Fransch officier hadden aange
vallen, werden bij verstek ter dood veroor
deeld.
Zaterdagochtend om 11 uur is een vrij
groote afdeeling aanhangers van Smeet bin
nengedrongen in dc stedelijke electriciteits-
fabricken te Trier. Zij verdreven het perso
neel eruit, cn drongen toen de kantoren bin
nen, waar zij den directeur onder bedreiging
met 'n revolver er uit joegen. Politie tc paard
en te voet, die aan kwam snellen, joeg de
invallers er weer uit.
Alle spoorwegambtenaren, die ook na her
haalde sommatie geweigerd hebben in dienst
te treden onder Fransch beheer zijn Vrijdag
uitgezet zonder dat hun gelegenheid werd ge
geven iets van hun have of goed mee le ne
men.
CASSATIE AANGEVRAAGD IN DE ZAAK
KRUPP.
In de zaak Krupp is bij het Fransche hof
van Cassatie tc Parijs cassatie aangevraagd
van de uitspraak van het revisie-gerecht van
Dusseldorp.
BONAR LAW ERNSTIG ZIEK.
Bonar Law is Zaterdagmiddag geheel on
verwacht uit Parijs tc Londen teruggekeerd
in gezelschap van den Londenschen specialist
Sir Thomas Hordcr.
Naar verluidt heeft Hordcr op zijn terugkeer
aangedrongen daar hij kanker b:j Bonar Law
meende vast te stellen en thans te Londen
specialisten daarover wilde raadplegen. Het
heeft zeer de aandacht getrokken dat Bonar
Law in het geheel geen bezoek aan Doxv-
ningstreet heeft gebracht doch zien terug
getrokken heeft ten huize van ccn zijner
vrienden, v/iens adres echter niet is bekend
gemaakt. Bonar Law kwam onx 5 uur op het
Victoria-station aan waar hij zich een kort
oogenblik met zijn zoon onderhield, en daar
na terstond in een automobiel stapte. Het
plan tot bezoek van een buitenlaxujsche bad
plaats schijnt op aandringen van Sir Thomas
Holder tc zijn opgegeven.
De indruk te Londen is algemeen, dat zijn
gezondheidstoestand slechter is dan aanvan
kelijk gedacht werd. Bonar Law herkende
blijkbaar zijn vrienden niet, die hem aan het
station verwelkomden. In verband met den
verontrustenden aard van de ziekte wordt
de verwachting uitgesproken dat de premier
niet lang meer zal aanblijven. Eenige kringen
zeggen zelfs, dat de toestand van dexi pre
mier diens spoedig aftreden noodzakelijk zal
maken. Er verluidt, dat dc premier zi;n
ambtswoning niet zal betrekken, daar hij
voorloopig niet in een officieel ambt terug
keert, Van den uitslag der medische beraad
slagingen zal afhangen welke stappen Bonar
Law zal nemen.
Latere berichten meldden, dat Bonar Law
is afgetreden. Zie verder onder de telegram-
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
De politieke commissie heeft Zaterdagoch
tend onder voorzitterschap van Rumbold ver
scheidene kwesties van ondergeschikt belang
afgedaan, die naar een subcommissie 'vin
deskundigen verwezen waren. Zoo werd de
definitieve redactie aangenomen van artikel
26 over de afschaffing der capitulaties. In za
ke de scholen, godsdienstige instellingen,
stichtingen bleven de Turken bij hun stand
punt, hieronder alleen de instellingen van
Frankrijk, Engeland en Italië te begrijpen-
Verder drongen de geallieerden bij Ismet
pasja aan op amnestie van de Grieken, die
Konstantinopel verlaten hadden bij het na
deren van het leger van Moestafa Kemal. De
opmerkingen der geallieerden zullen naar
Angora overgebracht worden.
De commissie bracht haar arbeid ten einde
met uitzondering van eenige kwesties die
voorbehouden werden als de kwestie van'het
eiland Gastellorizzo, die in particuliere be
sprekingen verder behandeld zal worden.
In officieele kringen te Londen heerscht
een meer optimistische stemming ten opzich
te van dc conferentie te Lausar.ne. Naar ver
luidt zijn Ismet pasia en Venizelos weer be
reid dc onderhandelingen te heropenen, en
schijnt ook de opperbevelhebber in Thracié
bereid met de Grieksche regeering samen te
werken.
EEN NOTA VAN SOWJET-RUSLAND
AAN ZWITSERLAND.
In een nota, dien hij tot den Bondsraad
heeft gericht, verklaart Tjitsjerin, dat de
sowjet-regeering dc Zwitsersche regeering
verantwoordelijk stelt voor de houding van
de Zwitsersche autoriteiten, welke houding
het plegen van een moord op Worovvski
heeft mogelijk gemaakt.
Hij voegt er aan toe, dat de noodige con
clusies eruit zullen worden getrokken.
Dc nota zegt, dat de Zwitsersche autoritei
ten, toen zij de Russische delegatie zonder
bescherming lieten, een atmosfeer, die gun-
sti<5 voor een moord was, éesc^apen hebben.
De"houding van de Zwitsersche autoriteiten
moet wórden gekwalificeerd als achteloos
heid die het plegen van een moord op 'n di
plomatiek vertegenwoordiger van een ander
land heeft begunstigd.
De sowjet-regeering noopt, dat Zwitser
land een uiterst gestreng onderzoek zal ge-
DE AMERIKAANSCHE BEZETTINGS-
KOSTEN.
In Amerikaanschc kringen verluidt, dat er
hoe langer hoe meer oppositie komt, voor
al in Frankrijk, tegen het streven der Ver-
eenigdc Staten om door directe onderhan
delingen met Duitschland dc betalingen der
kosten der Rijnbezetting te 'verkrijgen.
Frankrijk, en naar het schijnt ook andere
bondgenooten stellen zich op het stand
punt, dat alle bezittingen van Duitschland
een gezamenlijk onderpand vormen voor de
vorderingen der geallieerden en' dat door
een directe betaling aan de Vereenigde Sta
ten de belangen der andere staten zouden
worden geschaad.
Bovendien is voor elke onttrekking van
Duitsch staatsbezit aan de algemeene hypo
theek, te Versailles daarop gelegd de toe
stemming noodig van de Commissie van her
stel, d. w. z. van de hoofdgeallieerden ea
mag Duitschland niet eens zonder deze toe
stemming over zulk een onttrekking onder
handelen, zooals gebleken is bij de bespre
king inzake dc Zwitsersche verzekerings
maatschappijen.
Het verzet richt zich inmiddels niet alleen
tegen deze formeele inbreuk op het alge
meene pandrecht, doch heeft nog een dic-
perci#ondergrond, n.l. da' vreest, dat
het vraagstuk der schade, ergocding cr nog
ingewikkelder door zal worden 'en de kans,
om van Duitschland schadevergoeding le er
langen nog zal verminderen, als het een af
zonderlijke overeenkomst met de V. St.
treft. Ten slotte komt cr nog bij, dat ver
schillende geallieerden nog steeds hopen, dat
Amerika ten langen leste toch zal afzien van
deze vordering alsook de andere schuld-
eischcrs ter zake der schadevergoeding
nieuwe concessies doen.
DE STAKING IN BELGIË.
De Belgische industrieelen hebben een mo
tie aangenomen, waarbij zij zich aansluiten
bij de Kamermotie.
De metaalfabrieken te Schooten hebben
het werk moeten staken vanwege het onder
breken van het spoorwegverkeer. Hetzelfde
is het geval voor verscheidene fabrieken in
Henegouwen.
De schade van allerlei aard, door de sta
king veroorzaakt, wordt reeds op 700 mil
lioen frank geschat.
Het Engelschc stoomschip Wilfried, dat in
de haven van Duinkerken aankwam, kreeg
instructie naar Duinkerken te gaan, de sche
pen Sierra Leona en Dorothea, met steen
kool geladen, bevinden zich in de haven van
Austruwcel.
Ongeveer 47 stakers op de 450 van het
Zuidstation hebben het werk hervat.
Te Luik heeft men verscheidene treinen
laten vervallen.
Het luchtverkeer vanuit Brussel, zoowel
naar Parijs als Nederland is zeer druk. Za
terdag in den voormiddag zijn 25 personen
per vliegtuig naar, Nederland gegaan, en
groote hoeveelheden goederen.
Op de markten worden inmiddels verschil
lende waren schaarsch en duurder. De boter
is fsr. 1.50 per K.G. gestegen, de groenten
50 pCt., de visch ook.
De trein uit Parijs is Zaterdag te Mons
opgehouden. Hij is niettemin door kunnen
gaan. Na met groote vertraging te Brussel
aangekomen te zijn, is hij om 4 uur, in plaats
van half drie verder gegaan.
Voor de treinen uit Nederland zijn geen
bepaalde uren van aankomst meer.
In het centrum komt gebrek aan meel. Er
zijn reeds tal van telegrammen gewisseld
tusschen de groote coöperaties in Henegou
wen en het nationaal syndicaat van spoor
wegarbeiders, waarbij daaraan gevraagd
wordt, aan het spoorwegpersoneel toe te
staan, in die streek te werken,
DE SCHULD VAN" ENGELAND AAN
DE VER. STATEN.
Mellon heeft meegedeeld, dat Engeland
30% millioen dollar heeft terugbetaald van
de schuld, vorrtvloeiend uit den zilveraan-
kcop van Amerikaansche munt in 1918 tot
een bedrag van 120 millioen, volgens de
wet-Pittman. De eerste termijn van 18 mil
lioen is betaald op 4 April, de rest op 15
Mei.
POLEN EN DANTZIG.
De Kamer van afgevaardigden te 7ar-
schau heeft met algemeene stemmen een
motie aangenomen, waarbij de regeering
wordt uitgenoodigd, de mogelijke gewettigde
maatregelen te nemen om een eind te maken
aan de minachting van de rechten van Polen
in de vrije stad Dantzig, en om te komen tot
een beslissende en volkomen verwezenlij
king van de rechten van den Poolschen staat
cn de Poolsche burgers, zooals die gewaar
borgd zijn bij art. 104 van het verdrag van
Versailles.
ZUID-SLAVIE EN ITALIË.
Zuid-Slavië en Italië zijn overeengekomen
hun gedachtenwisseling over de uitvoering
van het verdrag van Sancta Marguerita te
hervatten. De Italiaansche regeering heeft
reeds aan de regeering van Belgrado voor
gesteld, gedelegeerden van beide staten op
25 Mei te Rome te doen bijeenkomen. De
Zuid-Slavische regeering heeft dit voorstel
aanvaard. De Zuid-Slavische gedelegeerden
en deskundigen zullen dezer dagen naar
Rome reizen.
UIT ITALIË.
Mussolini heeft geweigerd, de wijzigingen
goed te keuren,die de reederijen vroegen met
betrekking tot hun statuten, voor zoover
die hun verhouding tot den staat regelen.
Zij vroegen in het bijzonder, naar hun goed
vinden promoties onder hun personeel te
doen plaats hebben.
De parlementaire commissie voor de fi
nanciën heeft aan de regeering een voor
loopig gebruik maken van de begrooting
den rechter zal dagen. 1
STAKING IN SPANJE.
Deonderhandelingen om een einde te ma
ken aan de staking in het transportbedrijf in
Barcelona zijn mislukt. De staking, omvat
bijna alle havenarbeiders' en alle arbeiders
in het industriecle transportbedrijf.?Het per
soneel van den spoorweg, de tram, de taxi's
en de huurrijtuigen staakt niet. Wegens ge
brek aan grondstoffen zijn sommige bedrij
ven stop gezet. Dc straten zijn vol afval en
vuil.
ROEMENIE EN SOWJET-RUSLAND.
De Russisch-Roemcensche onderhande
lingen, die sinds enkelen tijd te Boekarest
werden gevoerd, zijn afgebroken, omdat de
Roemeensche regeering "weigert Sowjet-Rus-
land de jure te erkennen. De Roemeensche
regeering acht het oogenblik hiertoe nog niet
gekomen en'wil bovendien eerst de overige
staten van de kleine entente raadplegen. De
Russichc delegatie heeft Boekarest reeds ver
laten.
UIT BRAZILIË.
D.d. 18 Mei wordt uit Buenos Ayres aan
de Liberté gemeld, dat te Braziliaansche
revolutionairen door de regeeringstroepen zijn
verslagen in een gevecht, dat de Poso gele
verd is. Meer dan 100 personen zijn gedood
en er zijn tal van gewonden.
DE RIJKSAMBTENAREN IN
DUITSCHLAND.
Dc onderhandelingen, die sinds enkele da
gen tusschen de vertegenwoordigers der rijks-
regccring en de leiders der vakorganisaties
van rijksambtenaren in Duitschland werden
gevoerd, zijn afgebroken zonder een resul
taat te hebben opgeleverd. De rijksregeering
zal nu zelf de loonen bepalen. Deze zullen
ongeveer 70 procent hooger zijn dan de loo
nen der maand Februari.
EEN VERLATEN EILAND.
Uit Glasgow is Donderdag het stoomschip
Hebrides vertrokken om een Britsch eiland
hulp te verschaffen, waarvan men sedert
Augustus j.l. niets meer gehoord heeft. Het
eiland heet St. Kilda en is niet meer dan een
rots uitstekende uit het Noorden van den
Atlantischen Oaeaan, nog een heel eind voor
bij de verst afgelegen Hebriden. Van de 80
menschen, die er wonen weet men niet, hoe
zij het make#, maar men vermoedt, dat zij
dringend behoefte hebben aan leeftocht en
geneesmiddelen. Vele maanden achtereen is
St. Kilda in een wade van mist verborgen
geweest. Zelfs als een schip in de winterstor
men het eiland had kunnen bereiken, zou een
landing op de rotsachtige kust niet mogelijk
geweest zijn. Nu is het jaargetijde aangebro
ken, waarin de mist pleegt weg te trekken.
Meer dan eens heeft men een voorjaarsexpe
ditie naar St. Kilda moeten uitrusten, die de
bewoners op den rand van hongersnood aan
trof. Dikwijls hebben de eilanders bij vorige
gelegenheden een brief in een flesch gesloten
en deze aan een vlot bevestigd, om zoodoende
de beschaafde wereld te waarschuwen, dat
zij hulp noodig hadden. Dit voorjaar heeft
men op die manier nog geen bericht gekregen,
maar het kan wel, dat de flesch een verkeerde
richting heeft gekregen.
De bewoners van St. Kilda komen meeren-
deels aan den kost met het spinnen van wol
van de vachten van hun eigen schapen. Zij
ruilen deze producten in voor levensmiddelen.
De Britsche admiraliteit heeft eenige jaren
geleden een draadlooze installatie op het ei
land opgericht, maar geen van de bewoners
wilde de bediening ervan leeren. Zij vonden
zoo iets zondig en zweren nog altijd bij de
,,flesschepost". Het stoomscheepje, dat naar
St. Kilda onderweg is hoopte daar Zondag
aan te komen en Maandag zou voor de eilan
ders voor het eerst een bioscoop-voorstelling
gegeven worden, met behulp van een toestel,
dat het aan boord heeft. Bij de aankomst van
het schip zouden dc bewoners ook voor het
eerst vernemen, dat er een algemeene ver
kiezing in Engeland is geweest en hoe die af-
geloopea is. Meestemmen kunnen zij nooit.
Door het Oostenrijksche postbestuur
wordt een interessante serie weldadigheids
zegels uitgegeven, die tegen het vijfvoudige
van de op de zegels gedrukte waarde verkocht
zullen worden. De zegels vertoónen afbeel
dingen van de voornaamste steden van het
land, n.l. 100 kronen (Bregens), 120 kronen
(Salzburg), 160 kronen (Eisenstadt), 130
kronen (Linz), 400 kronen (Graz), 600 kro
nen (Melk) en 1000 kronen (Weenen). De
geheele uitgifte bestaat uit 190,000 complete
series en van 250 series op Japansch papier.
Uit Rome wordt aan Duitsche bladen
gemeld, dat in een officieuss Italiaansche
mededecling de pogingen om generaal Ca-
dorna te rehabiliteren, betreurd worden,
aangezien de naam van Cadorna verbonden
is aan twee zware nederlagen van het Ita
liaansche leger, en aangezien een beweging
ten gunste van den generaal zeker een tegen
beweging zou uitlokken.
Door de Italiaansche regeering wor
den afzonderlijke postzegels in waarden
van 10, 30, 50 centesimi, 1 en 2 lire uit
gegeven om de verheffing van het fascisme
te vieren. De teekening is gemaakt door den
schilder Cambellotti en stelt het fascistische
zinnebeeld voor, zooals men het ziet op het
beeldhouwwerk van de tot ons gekomen Ro-
meinsche monumenten.
De Izwestia wijst op de noodzakelijk
heid voor Rusland er een civiele luchtvloot
op na te houden. Een dergelijke vloot is,
volgens het blad, een voorwaarde oro in oor
logstijd over een militaire luchtvloot te kun
nen beschikken. Het zou namelijk veel te
kostbaar worden, wanneer de staat in vredes
tijd een uitgebreide luchtvloot gereed moest
houden, waarmee alleen in oorlogstijd iets
zou zijn te beginnen. De regeering en de bur
gers moeten op groote schaal de burgerlijke
luchtvloot bevorderen, omdat die een grond
slag vormt voor een militaire luchtvloot,
wanneer die noodig mocht zijn. En dit zou,
volgens het blad, zeer wel mogelijk zijn, om
dat in vredestijd voor het burgerlijk leven
in zulk een mate van de vliegtuigen gebruik
kan worden gemaakt, dat de vorming en ex
ploitatie van een luchtvloot rendabel meet
worden geacht.
Van 15 tot 24 Juni a.s. zal te Bordeaux
tijdens de jaarbeurs een internationale post-
zegeltentoonsteliing piaats hebben. De ten
toonstelling zal door den minister van pos
terijen worden geopend. De collecte van de
Fransche regeering zal daar ook te zien zijn,
Een te New-York ontvangen telegram
uit Mexico(stad) vermeldt, dat daar de
tweede aanslag binnen 14 dagen tijd op Ame"
rikaansch bezit heeft plaats gevonden. Eü
werd geen ernstige schade toegebracht.
De eerste bom was den vierden Mei ge
gooid op het binnenplein van het Ameri
kaansche gezantschap. De tweede werd Vrij
dag geworpen en ontplofte in het huis, waar
het Amerikaansche consulaat is gevestigd.
Er braken een' paar ruiten en er werd wat
meubilair vernield. Er hebben geen arres
taties plaatsgevonden.
Voor het Roode Kruis Congres dai
op 30 Juni te Gothenburg begint zijn reeds
5200 inschrijvingen ontvangen. De opening
zal plaats hebben door Prins Karei.
Een groot aantal vraagstukken zal worden
behandeld waaronder ook de kwestie hoe
men het Roode Kruis het beste zal laten be
antwoorden aan zijn taak op sociaal gebied.
Volgens een mededeeling van de di
rectie der Zweedsche staatsspoorwegen zal
er met de electrificatie van de spoorlijn van
Stockholm naar Gothenburg worden be
gonnen zoodra de daartoe noodige toestem
ming is ontvangen. Men hoopt het werk
voor 1 October 1925 te kunnen afmaken.
Er zullen bijzondere maatregelen worden
genomen om zwak-stroom-storingen te voor
komen.
De vertegenwoordigers uit Tsjecho-FlSfr
wakije Polen, Estland, Georgië, Letland, Li-
tauen en'de Oekraine, die 't internationaal so
cialistisch congres zullen bijwonen, hebben
te Berlijn een voorafgaande bespreking ge
houden onder voorzzitterschap van den
Tsjechischen afgevaardigde Nemetsj. De
aanwezigen bleken het in elk opzicht eens
te zijn.
Besloten werd o.a. dat de partijen dezer
verscheiden landen een informatiedienst
in het leven zouden roepen met het doel de
socialistische pers van inlichtingen te voor
zien.
Het ontwerp-zomertijd, door de Ka.
mer aangenomen en bij den senaat inge
diend, zal door den heer R. G. Levy, voor
stander der hervorming, als rapporteur wor
den toegelicht. Men hoopt in overeenstem
ming daarmee de klokken in den nacht van
26 op 27 Mei een uur vooruit te kunne»
zetten.
De begrafem's van de Freydnet he^L,
Zaterdag plaats gehad. Poincaré heeft ees
lijkrede gehouden.
Naar Belga uit Carpentras meldt, is
de vuurwerkfabriek te Montreux door een
ontploffing vernield. Er zouden tal van ge
wonden zijn.
In een mededeeling over begrafenisver
zekering te Weenen meldt de „Verzekerings
bode"
„Tot velerlei bemoeiingen van het gemeen
tebestuur in Weenen behoort onder andere
ook de regeling van teraardebestellingen, die
het op zich neemt, naar gelang van gewensch-
te weelde volgens verschillende klassen inge
deeld. De stedel'ijke Levens- en Rentever
zekeringsinstelling, indertijd door burge
meester Lueger opgericht, heeft in verband
daarmede 'n begrafenisverzekering ingevoerd
die na het overlijden niet alleen een uitkee—
ring in geld waarborgt, maar ook een begra
fenis naar verhouding van de betaalde pre-
miën, naar klasse zoo en zooveel, vanwege de
stedelijke begrafenisonderneming.
De Weener bevolking heeft een zekere
voorliefde, zegt de „Oesterr. Revue", voor
een „mooi lijk", zoodat deze onderneming
een groote uitgebreidheid verkregen heeft,
de stad zelve heeft er vrijwel een strop aan,
omdat voor den oorlog een voorname
begrafenis eerste klasse enkele duizenden
kronen kostte en nu meerdere millioenen.
Reeds ontstonden daarover processen en
in eerste instantie werden de gemeentelijke
ondernemingen veroordeeld tot betaling
en levering; ook in hooger beroep is thans
deze beslissing gehandhaafd. De uitkeering
in natura wordt op deze wijze een zeef on-
voordeelig zaakje."
Bij Schweig in Mittelfranken is Vrij.
dagavond eén Fransch vliegtuig geland we
gens een motor-defect. De bestuurder is door
de plaatselijke politie in hechtenis genomen.
De passagier, een Tsjecho-Slowak, werd vrij
gelaten. Het vliegtuig is zeer beschadigd.
Wolff meldt uit Frankfort a. d. M., dat bi)
de ontlading van granaten, in een munitie
fabriek in de buurt van Frankfort, een hevige
ontploffing heeft plaats gehad, waardoor 5
personen doodelijk gewond zijn.
Oorspronkelijke roman d. H. B. d. SANDE
Prijs gebonden f 4.50, franco pp. 4.35
Prijs gebrocheerd 3.franco p.g. 3.25
Roman van denzellden popula;ren schrijver.
Prijs gebrocheerd ƒ2.25, franco p.p. 2.50
N.V. DRUKKERIJ .DE SP AARNEST AD'*.
„Oho," zei een ander, „en de honderden
die er werk door krijgen
„Alles, zooals ik nu ben," zeide Smith,
over deze opmerkingen heenglijdende, „is
te wijten aan den vorigen brand, die, wat ik
positief weet, aangestoken is. Ik ken zelfs
den brandstichter."
„U ker.t hem?" nepen de omstanders,
„en u hebt hem niet aangegeven, met ge
maakt dat men hem eveneens xn de vlam
men wierp
„Ja, doe dat maar eens aan een die op een
uur afstand in de bergen op vrije voeten is,"
lachte Smith luidkeels, wetende dat Siftly
vlak achter zijn stoel stond, en de sherif naast
hem. „Als hij mij niet eens toevallig tegen
het lijf loopt, is hij veilig genoeg, want nie
mand dan ik heeft de bewijzen tegen hem in
handen, en dat is zijn eigen goud, 't welk hij
bij zijn vlucht in den steek moest laten.
„Dat hadt u echter zeifle een ander
aan degenen moeten afstaan die door den
brand schade hebben geleden."
„Als ik gek ware geweest," lachte Smith.
„Ik zelf Stond met hem in verrekening en
zoolang die niet vereffend is, beschouw ik
het als mijn eigendom."
De sherif sloeg een vragenden blik naar
Siftly. Deze schudde echter van neen en
wenkte hem even met hem buiten de tent
te gaan.
„Maar hoe heet dan die schoelje, die brand
stichter riep een lange Kentuckyer. „Zijn
naam moet men toch minstens bekend ma
ken en den kerel vogelvrij verklaren."
„Naam," zeide Smith, wien de beweging
van Siftly en den sherif niet ontgaan was.
„Wie let op een naam. Als u me nu zegt dat
u Brandon heet, moet ik het ook gelooven.'^
„Maar uw naam is Smith, niet waar
zeide de Kentuckyer, wien het cynisme van
den speler ergerde.
„Ik ben zoo vrij," antwoordde Smith la
chend, terwijl hij de kaarten tusschen zijn
vingers liet glijden. „Maar nu, mijnheeren,
hoop ik dat iemand het goud van mij zal
komen halen dat hij vanavond winnen wil.
Het is al over achten en de nachten zijn maar
heel kort." Eenigen zette zich aan zijn
tafeltje en het duurde niet lang of aller ge
dachten bepaalden zich tot het spel.
„Nu?" zeide de sherif tot Siftly, terwijl
hij in her dt ister poogde h:m in het gelaat te
zien, hetgeen echter door hoed en baard te
meer verhinderd werd. „Mijn persoonsbe
schrijving klopte toch volkomen en nu
schijnt u ineens tot andere gedachten geko
men te zijn. Was dat niet de bedoelde Smith?"
„Neen," zeide Siftly kalm, „het spijt me
dat ik u moeite veroorzaakt heb ik h3d beter
gedaan den naam eerst goed aan te zien.
Maar u zult het toch met voor niet gedaan
hebben; als u...."
„Ik dank u," zeide Hale, de hand des
vreemd slings afwijzende „het i> mijn plicht
een eerlijk man te helpen en boosdoeners te
ontdekken en te ontmasiteren. Voor hetgeen
ik doe word ik van andere zijde betaald. Maar
is die Smith u bekend?
Siftly aarzelde een oogenblik, doch zeide
eindelijk 1
„Ja, van de States. In San Francisco neb
ik hem eenmaal ontmoet.
„Uw naam is
"Nu, goeden nacht, Mr. Siftly. Indien u
dien man eens nauwkeuriger hebt opgeno
men en misschien van meening verandert,
ben ik weder tot uw dienst."
„Goeden nacht, Sir," zeide de speler, met
bijzonder op zijn gemak nog eens naar den
sherif omziende. Maar hij eindigde met spot
achtig de schouders op te halen en verdween
in de naastbij zijnde drinktent om den ïn-
wendigen mensch te versterken.
Het was over elven toen hij voor de tweede
maal Kenton's tent binnentrad. Hij vond
daar onder anderen Smith, zijn vroegeren
kameraad, maar deed alsof hij hem niet Zag,
en ging met Boyles, die hero wachtte, naar
het buffet, waarna hij aan Smith's tafeltje
plaats nam en daar nu eens op deze dan weer
op gene kaart kleine bedragen inzette, zan
der echter op den loop van 't spel bijzonder
acht te slaan-
Het werd al laat, de meeste mijnwerkers
waren naar hun tenten gegaan alleen de
hardnekkigste spelers zwierven nog langs de
tafels, met wanhopige pogingen nog iets van
hun verloren geld in te winnen. Eindelijk
gave i ook dezen het op alleen Siftly poin
teerde nog door, altijd met kleine bedragen,
en toen de laatsten de tent verlaten hadden,
stond hij eveneens op.
Smith had intusschen met sluikschen blik
op zijn ouden kameraad zijn geld bijeen ge
nomen en kwam naar buiten, waar hij een
leege straat in duister vond, maar toch ook
op eenigen afstand Siftly, die hem stond te
wachten.
„Goeden avond, Siftly."
„Loop de straat mee dóór, tot we de tenten
voorbij zijn. Wat wij te spreken hebben, heeft
niemand te weten."
„Ik heb goud bij me," antwoordde de
speler aarzelend.
„Wij beiden zijn mans genoeg, het te ver
dedigen, wanneer een derde er trek in mocht
hebben. Overigens, de helft komt mij toe,"
zeide Siftly.
'Smith fronsde de wenkbrauwen, maar her
stelde zich en zeide lachend „Je schijnt onze
zaken Zoo maar globaal te willen afmaken.
Mij goeij in alle geval beter, dan dat er de
sherif bij te pas komt."
De straat uit en tusschen een paar tenten
doorloopend, bereikten zij ua éen paar hon
derd schreden gaans een weg die opgegraven
en bij nacht dus vrij gevaar! jk is. Daar wierp
Siftly zijn poncho af en ging op een aard-
hoogte zitten, terwijl zijn kameraad den tame,
lijk zwaren zak dollars en goud op den grond
legde en er naast bleef staan.
„Je zult misschien niet gelooven, dat ik
blij ben je te zien."
„Neen," antwoordde Siftly.
Dat kon ik denken, cn toch is het zoo.
„Daarom heb jij je zoo gehaast om van
mij weg te komen, hè
„Het was dom van mij, antwoordde Smith
kalm „Want ik moest óf Californië verlaten,
öf er op rekenen dat ik je hier of daar wel
weer zou tegenkomen. De gelegenheid was
toen te verleidelijk ?n te duivelik
kon nooit in mijn leven een gelegenheid laten
voorbijgaan."
„En toch wou je me vandaag bu den sherit
verraden en als brandstichter aanklagen.
„Zeker, eer dan mijzelf bij den kraag te
laten pakken. Wat hadt jij, de justi-te in te
lichten, wat hebben wij beiden er aan om in
den muil van den leeuw te loopeftï
„En waarom ben je dan zoo blij mij te ont
moeten, als ik vragen mag?"
„Omdat ik nu een uilskuiken tot croupier
heb, een met wien niets is te beginnen, ter
wijl- een paar lui zooals wij hier kolossale
zaken zouden kunnen maken.
„Geloof je dan, dat ik, na hetgeen voorge
vallen is, weer je compagnon zou willen wor
den
„Wat zou je beters kunnen doen zeide
Smith.„Je weet zeer goed dat je in mijn plaats
precies hetzelfde zoudt gedaan hebben ik
hoef je maar alleen Brown tc herinneren
daarom hebben we elkaar niets te verwijten
De scl-a ie, die jij bijna geleden zoudt hebben;
ben ik nu ia staat weer goed te maken en
niets anders staat in den weg."
Na een oogenblik nadenkens vroeg Siftly
eindelijk „En waarom heb je Californië
niet werkelijk verlaten
„Omdat ik mij van Californië gouden ber.
gen voorstel. Het is voor onze zaak een kapi
taal land ;,wie daarvan geen gebruik maakt,
is een gek."
„Je weet dat Brown doodgeschoten is?"
„Brown? Onze dikkert?"
„Een Franschman betrapte hem toen hij
valsch speelde en joeg hem een kogel door
het lijf-"
„Nu, waard was hij het, want hij was te
stom om voor den duivel te dansen. En voor
ons des te beter, nu zijn wij hem meteen
kwijt. Apropos, Siftly, ik heb voor jou nog
wat nieuws je vriend de advocaat, uit_Sar
Francisco is hier."
„Hetson
„Vandaag aangekomen, met zijn vrouw,
en wie denk je dat bij hem is
„Wat kan ik weten, en wat kan me trou
wens die Hetson schelen
„Manuela met den oude."
„Die Spaansche? Verduiveld! Maar ww
komen die in de mijnen uitvoeren
„Vioolspelen wil ze niet, dat weet ik al,v.
zeide Smith. „Ze is, geloof ik, meegekomen
als een soort van gezelschapsjuffer. Is die
Hetson te gebruiken?"
dV W3 .1'
■SLïê it':.
