sees, mnmi, behssmtem,
Brieven nil DuitscMamL
BUITENLAND
Tweede Blad
18 Jura! 1923
LIEFDE OVERWINT
Het tweede Duitsche aanbod; de geallieerden cn Duitschland; Beieren
:n het Duitsche aanbod; de staat van beleg in Dortmund is opgeheven.
De dood van Stamboulinski. De geruchten over interventie van de
Kleine Entente worden tegengesproken.
Onder de Telegrammen: De staatsgreep in Bulgarije; de toestand van
het oogenbük; nadere bijzonderheden over de gevechten tusschen de aan
hangers der oude en nieuwe regeering. Het socialistencongres in
Brussel.
FEUILLETON
Berlijn, 11 Juni 1923.
Bijenteelt...,- een Volksbelang.
Een referaat van den ambtenaar bij het
Duitsche Ministerie vvn Landbouw, Dr. Ger-
rits, over het nut van de bijenteelt, schijnt
me ook voor Holland belangrijk genoeg om
het voornaamste ervan hier" weer te geven.
Wat in deze geldt voor Duitschland, geldt
wel evenzeer voor Holland. Heeft men bij
ons van officieele zijde zich reeds voor jaren
geinteresseerd voor konijnen en pluimvee
teelt en deze aangemoedigd, de bijenteelt
verc'ient van deze zijde niet minder aan
dacht en behartiging.
Intusschen moge ieder voor zich, die er
maar eenigszins toe in staat is, zijn voordeel
doen met wat genoemde ambtenaar hierover
mededeelt.
Naast de omvangrijke maatregelen ter ver
zekering der volksvoeding in Duitschland,
trekken die maatregelen en aansporingen,
die meer speciaal de bijenteelt betreffen,
ook hier nog de aandacht, die zij verdienen.
Deze teelt treedt geen enkelen behngrijken
tak van landbouwproductie storend inden weg
Zij betreft het houden van nuttige dieren,
wier voeding geen landbouw of anderen ar
beid vraagt; zij vordert geen kostbare stal
ling, geen grondbezit Daarmede staat zij in
gelukkige tegenstelling tot die culturen die
in den tijd der blokkade, gedurende den
oorlog, door zoovelewel meenende menschen-
vrienden werden aangeprezen en die, bij
al de zorgen, die ze den landbouwer brachten,
dezen ook nog stelden voor de berekening
van de quadratuur van den cirkel of zoo iets.
Want voor den bouw van al die aangepre
zen planten en gewassen zou Duitschland
tienmaal zooveel terrein noodig hebben,
als waarover het beschikken kon.
Reeds vóór langen tijd, legde men zich in
Duitschland op de bijenteelt toe. Dat de
resultaten van belang zijn, moge blijken uit
de volgende getallen
In 1912, op 1 December, dus in den tijd
van den laagsten stand, telde men in Duitsch
land 2.600.000 bijen-volken. De deskundige
prof. Dr. Armbruster schatte toen elk bijen
volk op eene waarde van minstens 50 goud-
markt, plm f 30. Naar deze berekening ver-
tegenwoordigden de gezamenlijke bijenvol
ken eene geldswaard? van 130 millioen goud
mark of plm. 110 millioen gulden.
Volgens de statistiek bedroeg in vredestijd
de gemiddelde opbrengst aan honing 11
pond per bijen en per jaar.
De vredesprijs voor 1 pond honing was
1 mark, zoodat in het jaar 1912 de oogst
1 voor eene waarde van
28.600,000 mark of bijna 17 millien gulden.
Wanneer men in aanmerking neemt, dat
statistisch de geheele opbrengst aan honing
met kon worden vastgesteld, dan kan wel
worden aangenomen, dat in één jaar totaal
voor oO millioen goud mark aan honing ge
wonnen is.
Wat verder nog gewonnen werd door
voortplanting, aan was enz. wordt op 5 mil
lioen goud-mark geschat. Men komt dan
tot een jaarlijksch totaal-bedrag van 35 mil
lioen goud-mark.
iot een juist begrip van dit cijfer, mogen
enkele andere cijfersbijdragen vergelijken
derwijze genoemd worden.
I e Duitsche zcevnsc'ierij in Noord- en
Oostzee bracht jaarlijks eveneens in totaal
•>5 millioen goud-mark op.
De Duitsche t i voer van kali een be
langrijke post van den Duifschen handel
vertegenwoordigde in 1912 eene waarde
van 46 millioen goud-mark, dus nog niet een
vierde meer. De bijen geven Duitschland
aan onmiddellijke waarden evenveel als
Zijn geheele zee en haven-visscherij
Dit vergelijk moet toch wel te denken ge
ven. Daarbij is de productie van 11 pond
honing per bijen-volk een zeer bescheidene.
Door doelmatige inrichting van het bedrijf
van den imker en vooral door voorlichting
van deskundige en aanmoediging en onder
steuning van officieele zijde, laat zich de
productie hooger opvoeren.
Hoe belangrijk, van staathuishoudkundig
standpunt, de onmiddellijke winst aan ho
ning en was ook zijn mag, deze winst is maar
een klein deel van het algemeene voordeel,
dat bijenteelt afwerpt. Zooals reeds lang be
kend en ook wetenschappelijk vastgesteld is,
zijn de bijen onontbeerlijk voor het bestuiven
van voor de volkswelvaart nuttige gewassen:
Koolzaad, Klaver, vruchtboomen, bessen-
struiken en vele andere. Bij bestuiving door
biien wordt het fruit grooter en krachtiger,
ook zoeter en houdt langer aan den steel, ver
krijgt dus een grootere handelswaarde.
De reeds genoemde Dr. Armbruster heeft
na nauwkeurige onderzoekingen kunnen
vaststellen, dat een bijen-volk dat, bij den
ouderen honing 5 pond roode-klaver-honing
vergaart, een klaverzaad doet ontstaan, waar
van de waarde stijgen kan tot het zestigvoudi-
ge van de genoemde honingwaarde en dat
voor het bezaaien van zes hectaren grond
ruim voldoende is.
Landbouwers en telers van vruchtboomen,
die zooveel nut van de bijen trekken, hebben
alle aanleiding de bijenteelt meer en betere
aandacht te schenken dan tot dusverre het
geval is.
De voedingswaarde van honing en zijne
versterkende als medicijn-werkende eigen
schappen zijn bekend. Hierbij komt het groo-
te voordeel, dat de belangrijke voedingswaar
den, die de bijen-teelt ons bezorgt, niet door
fabrieksarbeid behoeven te worden, voort
gebracht.
Men onderschatte ook niet het sociaal-
ethisch belang der bijenteelt. In negen van
de tien gevallen wordt zij beoefend in den
vrijen tijd. In ontelbare gevallen verlengt
Zij den achturigen arbeidsdag op aangename
en nuttige wijze door poëzie-vollen en opwek-
kenden arbeid. Bijenteelt is eene ont
spanning en een lust, ze is zonneschijn voor
den werker die er zich in zijn vrijen tijd
op toelegt.
Vóór honderd jaren zei een autoriteit op
het gebied van plant- en dierkunde „Als
de bijenhouders geen bijen hielden, dan zou
de Staat verplicht zijn, een staand leger van
bijen te houden."
De Staat kan er niet aan denken, een leger
van bijen te houden, maar wel is zijn plicht
aan te moedigen en krachtig te bevorderen
een bedrijf, dat ook voor ons land en volk van
zoo groot belang kan zijn.
Wacht intusschen niet op den Staat, maar
als ge er de gelegenheid voor hebtgaat
bijen houden! talmt niet, pakt aan..,, en
ge zult honing eten en u verheugen over veel
dat tot dusverre ook door u veronachtzaamd
werd, althans niet gewaardeerd.
Er ligt u iets voor de hand dat u tot nut
en genoegen strekken zal, als ge het maar be
grijpen wilt i
H. L.
De Köln. Volksztg. verzekert dat ook dit
ten eenenmale onjuist is. Noch mgr. Testa,
noch de Paus hebben zich in dien zin ooit
uitgelaten.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
Den 14den is er tuschen Gutenborn en Bu-
denhcim een bom ontploft, toen de interna
tionale trein voorbij kwam. Er zijn 8 perso
nen gewond.
Volgens een officieele Duitsche statistiek
hebben Frankrijk en België in Mei uit het
Roergebied 20.GGO wagons kolen gekregen,
tegen 58.000 per maand vóór de bezetting.
Frankrijk en België zouden zonder bezetting
1850 wagons per dag hebben gekregen, ter
wijl zij nu maar 582 hebben ontvangen.
De krijgsraad tc Werden heeft weer een
zaak behandeld tegen vijf mijndirecteuren,
die hebben geweigerd kolen aan frankrijk
en België te leveren. Alle vijf bevinden zich
in het onbezette gebied, zoodat ze bij ver
stek veroordeeld zijn en wel gezamenlijk tot
25 jaar gev. straf en 1.431 millioen mark
boete.
Volgens een bericht uit Berlijn aan de
Temps zou het communistische rijksdaglid
Walter Stoecker in het bezette gebied aan
gehouden zijn.
Te Dortmund is de staat van beleg opge
heven-
Dc beide personen, die den moord op de
twee Fransche adjudanten het eerst ontdek
ten, maken in de Dortmundcr Zeiiung een
verklaring openbaar, waarin zij zegden, dat
het onjuist is, dat zij verklaard zouden heb
ben, dat de twee Franschen door drie bur
gerpersonen gedood waren. Zij hadden alleen
gezegd, dat zij gezien hadden, dat drie bur
gerpersonen, die uit de richting vau de plaats
van den moord kwamen, aan hen voorbij
gekomen waren. Zij hadden de Fransche po
litiewacht gewaarschuwd, omdat de beide
Franschen nog leefden en zij hoopten, dat
er nog hulp verleend kon worden.
HET TWEEDE DUITSCHE AANBOD.
De geallieerden en Duitschland.
Zoolang het antwoord van Frankrijk op de
ragen der Engelsche regeering nog niet is
ontvangen, hetwelk, naar men verneemt,
eprsi ter inzage aan de Belgische regeering
is gegeven, zijn wat den toestand van de
schadevergoeding betreft, geenerlei gewich
tige besluiten te verwachten, In de Engel
sche pers wordt de hoop geuit, dat het zal
gelukken overeenstemming te verkrijgen tus
schen de standpunten van Londen en Parijs
en die hoop wordt door de Fransche pers
gedeeld.
Evenals de Engelsche pers betoogen ook
de Itaiiaansche bladen hoe noodzakelijk het
is, de belangen van Europa als écn geheel te
beschouwen en tot een regeling te komen.
Verschillende samenvattingen van de Brit-
sche memorie, die in dc pers zijn gepubli
ceerd, zijn niet geheel betrouwbaar. Alge
meen is men van meening, dat het stuk
hoofdzakelijk bestaat uit een lijst van vraag
punten. aangaande wat Frankrijk verstaat on
der het opgeven van het lijdelijk verzet en
op welke voorwaarden Frankrijk zou willen
overgaan tot de ontruiming van het Roerge
bied. De Daily News zegt, dat de Engelsche
regeering, overtuigd van de noodzakelijkheid
van het volledig kennen en begrijpen van het
Fransche standpunt, vragen tot Poincaré
heeft gericht, die ver genoeg gaan om den
indruk te maken, dat als zij bevredigend wor
den beantwoord, dat antwoord feitelijk iets
zou zijn als een nieuw uitgewerkt schema
voor regeling der schadevergoeding.
Met het opstellen daarvan en met het be-
studeeren van dit eventueele antwoord, is
natuurlijk tijd gemoeid. Ook de Times zegt,
dat men inlichtingen heeft verlangd omtrent
de wijze, waarop de Fransche regeering
zich voorstelt de schadevergoeding te ver
krijgen. Frankrijk heeft steeds gezegd, dat
het de bedoeling was, niet langer aan de
Roer te blijven, dan tot de schadevergoeding
zou worden betaald, maar tot dusverre heeft
Frankrijk nog geen enkel tegenvoorstel ge
daan op het Engelsche plan van Januari j.I.
in verband met die betaling.
Men gelooft, dat de Franschen zullen ver-
kl aren toe te stemmen in een moratorium,
doch de economische en financieele voor
waarden,! waarop dit uitstel van betaling zou
worden verleend, zijn nog niet definitief
vastgesteld. De Daily Telegraph zegt: wat
het staken van het lijdelijk verzet in het
Roergebied betreft, zijn wij van mecning, dat,
althans zoover Berlijn betreft, de moeilijkhe
den niet onoverkomelijk zouden blijken, in
dien er eenig eompenseerend voordeel tegen
over stond, waarmede de Duitsche regeering
haar verandering van gedragslijn zou.kunnen
verdedigen.
Beieren en het Duitsche aanbod.
De bladen vernemen uit Munqhen, dat de
economische commissie uit de Beiersche
volkspartij een memorie heeft uitgegeven,
waarin zelfstandig beheer van het Beiersche
spoorwegnel wordt geëischt, aangezien de
:n het Duitsche waarborg-aanbod opgenomen
borgtocht van dc Duitsche rijksspoorwegen
ernstige gevaren voor de autonomie der sta
ten oplevert.
Geen afscheuring van Rijnland.
De Köln. Yolksztg. spreekt op gezag van
de Centrumspartij tegen dat in het Rijnland-
sche Centrum een scheuring dreigt doordat
een groep wil ijveren voor de stichting van
een Rijnlandsche vrijstaat om zoodoende
annexatie door Frankrijk of plaatsing onder
Volkenbondsgczag te verhoeden, terwijl de
andere vleugel daartegen is.
Het gerucht over deze dreigende scheu
ring is na het bezoek van mgr. Testa aan
Rijn en Roer in de wereld gekomen. Er
werd n.l. beweerd dat deze afgezant van
den Paus den strijd aan Rijn en Roer voor
Duitschland. als verloren beschouwt en dat
de Paus zulks met hem eens zou zijn.
Het station Bochum-Noord is weer
voor het verkeer opengesteld.
De Badcnscbe regeering heet Zaterdag
onmiddellijk nadat zij had vernomen van het
opbreken van den spoorweg bij Windschlaeg
een zitting gehouden, waarin zij haar hou
ding heeft bepaald tegenover deze gebeur
tenis, Zij houdt dergelijke aanslagen voor
zinneloos, aangezien daardoor de zonder dat
reeds zoo hevig lijdende bevolking aan ver
dere onderdrukking door de franschen
wordt blootgesteld.
De commandcerende generaal heeft het
verbod om 's nachts in de stad rond te gaan
opgeheven.
DE STAATSGREEP IN BULGARIJE,
Dc correspondent van de Times te Sofia
meldt over de wijze waarop Stamboeliïski
den dood vond nog het volgende:
Stamboeliïski had kolonel Slaveikof, de
aanvoerder van de regeeringstroepen be
richt, dat hij bereid was zich over te ge
ven, wat dan ook geschiedde.
Stamboeliïski deed toén evenwel het
verzoek, hem als een bijzondere gunst toe te
staan, naar zijn dorp Slawoitsa terug te mo
gen keeren, omdat hij daar het een cn ander
uit zijn woning wilde halen. Zijn bewakers
willigden dit verzoek in en met een auto,
vergezeld van een sterk militair escorte,
keerde hij naar Slawoitsa terug.
Onderweg werd het escorte evenwel aange
vallen door een sterke troep boeren, die
Stamboeliïski wist te bevrijden. Onmiddel
lijk werd van deze ontvluchting melding ge
maakt aan de regeering te Sofia; bet bericht
van de vlucht veroorzaakte groote opwin
ding in de hoofdstad-
De minister van oorlog zond den com
mandant der regeeringstroepen een telegram
waarin hij hem een strenge berisping fó'e-"
diende vóór zijn onachtzaamheid. Vervol
gens ontving de commandant order, Stam
boeliïski tot eiken prijs gevangen te nemen.
Onmiddellijk begon toen de achtervolging
van den vluchteling. Spoedig had men hem
en zijn troep boeren ingehaald. Deze keer
was er geen sprake van onderhandelingen.
De boeren, die Stamboeliïski omringden
en verdedigden, werden van alle zijden aan
gevallen. Bij het gevecht, dat daarop ont
stond, werd Stamboeliïski gedood.
In regeeringskringen betreurt men het,
dat Stamboeliïski werd gedood, docb «r
wordt op gewezen, dat een dergelijke gang
van zaken onder de gegeven omstandighe
den onvermijdelijk was.
Stamboeliïski had de laatste dagen in dc
buurt van Golak vertoefd, dat ongeveer 7
K.M. ten Z.W. van Slawoitsa ligt. Donder
dagochtend, begaf hij zich, verkleed a's
houtkooper naar het dorp en vroeg daar
hem te brengen naar Kostenetz en Baiua,
waar hij volgelingen hoopte te vinden. "ij
slaagde er in ongehinderd Golak te verla
ten, doch de burgemeester, die hem had hor
kend, volgde hem met een troep boeren cn
nam hem gevangen. Naar de correspondent
van de Times verder meldt, zei Stamboeliïski
tot de officieren, die hem gevangen namen:
,,Gij verraadt mij, zooals Judas Jezus heeft
verraden". Voedsel weigerde hij met de
woorden: „Gij biedt mij vergif aan".
Aan Sankof zond Stamboeliïski bij zijn
terugkeer te Slawoitsa het volgend» tele
gram: „Ik heb vernomen, dat mijn regeering
ten val is gebracht. ïk geef mij over. Ook
heb ik uw rcgeeringverklaring gelezen en
wensch u succes toe. Persoonlijk betreur ik
het niet, dat ik bevrijd ben van den zwaren
last der regeeringszorgen. Gij zult spoedig
genoeg bomerken, hoe moeilijk het is te
regeeren. Gij kunt erop rekenen, dat ik iecJ}
oppositie tegen uw regeering zal voeren. Ik
zie echter in uw verklaring, dat gij een
samenwerking der politieke partijen na
streeft, maar in uw kabinet mis ik vertegen
woordigers der boeren cn liberalen."
De Daily Telegraph meldt, dat sedert de
omwenteling de concessiejacht in Bulgarije op
spoorwegen en mijnen weder met vernieuwde
kracht is begonnen, omdat men hoopt, dat
de nieuwe regeering in dit opzicht toeschie
telijker zal zijn, dan Stamboeliïski. Misschien
kan dit tevens als verklaring dienen voor de
kalmte, waarmede de Westersche diploma
ten toezien bij den terugkeer van het regime,
dat Radoslawof en andere creaturen van Fer
dinand zoo gaarne zien.
Te Belgrado blijft men de omwenteling in
Bulgarije met een scheel oog aanzien en laat
men zich niet uit het hoofd praten, dat ex-
koning Ferdinand bij de beweging betrokken
zou zijn. Men verzekert daar, dat koning
Boris, toen hij een jaar geleden inzag, dat
Stamboeüïski'a bewind het gezag van de
kroon aantastte, een geheim onderhoud met
zijn vader heeft gehad in een slad aan de
Donau. Slechts enkele vertrouwde vrienden
zouden hiervan hebben afgeweten en voor
Stamboeliïski zou de zaak verborgen zijn
gebleven. Ferdinand zou er bij zijn zoon op
hebben aangedrongen voeling te zoeken met
de politici van het oude regime, die, naar
zijn zeggen, de eenigen waren, die in staat
zouden zijn de eerzucht van het Bulgaarsche
volk te bevredigen. Evenals het onderhoud
bleven de daarin genomen besluiten geheim,
behalve voor ecnige vertrouwelingen, die
i thans bij de omwenteling de hoofdrol heb
ben gespeeld.
Uit Praag wordt gemeld: De geruchten, dat
dc Kleine Entente voornemens zou zijn tot
interventie naar aanleiding van dc omwente
ling in Bulgarije, zijn geheel onjuist. Zelfs de
officieele verklaring van den Servischen
minister Seba kan niet als zoodanig worden
uitgelegd. Opmerkelijk is dat Baskalof, de
Bulgaarsche gezant, niet aanwezig was bij
den afscheidsmaaltijd door Benesj aan den
nuntius Micara aangeboden.
De Narodni Listti te Praag zegt, dat Rados-
lawof zijn komst te Praag tegen deze week
heeft aangekondigd en meent, dat de
Tsjecho-Slowaksche regeering zijn doorreis
behoort te verbieden.
Het Bulgaarsch telegraafagentschap meldt:
Loedononof, de Bulgaarsche zaakgelastigde
te Belgrado, is teruggeroepen, omdat hij aan
een vertegenwoordiger van de Servische
pers, onjuiste inlichtingen over den toestand
in Bulgarije heeft verstrekt.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
De Engelsche bladen toonen zich in hooge
mate gebelgd over de onverzettelijke hou
ding van de Turken inzake de hangende
vraagstukken te Leusanne. Hoewel men niet
naar een overijlde breuk verlangt, wijst men
er op, dat de geallieerden den huidigen
staat van zaken niet maar eindeloos kun
nen laten voortduren. De Daily Telegraph
is van! mecning, dat bij een onverhoopt mis
lukken van de onderhandelingen, tengevolge
van Angora's koppigheid om zich aan wet
telijke verplichtingen te onttrekken, het niet
onredelijk zou zijn als de geallieerden Tur
kije waarschuwden dat het aansprakelijk zal
worden gesteld voor de verdere bezettings-
kosten tc Konstantinopel, welke alleen te
wijten zijn aan zijn onverzettelijkheid en in
geen enkel opzicht aan de geallieerden
kunnen worden toegeschreven.
De concessies, zegt het lbad verder, wel
ke de geallieerden op deze tweede confe
rentie gedaan hebben, zijn in hooge mate het
gevolg van Ismet's verzekering, dat Turkije
bereid en in staat is plaats te nemen in de
rij van beschaafde staten. Als de conferen
tie mislukt tengevolge van een handelwijze,
waaraan een beschaafd volk zich stnuldig
zou willen maken -de verloochening van
de wettige schulden, terwijl de middelen
tot betaling ruimschoots aanwezig zijn
zullen de lurken het alleen aan zichzelf te
wijten hebben, als men hun op het randje
van de breuk nogmaals waarschuwt, dat
dergelijke voorwaarden niet ten tweede
male zullen worden aangeboden.
HET BELGISCHE SOCIALISTEN-CONGRES
Het socialistische congres is Zaterdagmid
dag geopend onder voorzitterschap van de
Brouchère.
Op de agenda stond: De Strijd tegen de
reactie.
Vandervelde heeft een groote redevoe
ring uitgesproken. Hij heeft het ook gehad
over de minstereele crisis. Het ministerie
S3 geboren zonder schittering, het hcefl ge
leefd zonder roem, het is gestorven zonder
schoonheid. Het toont het echec van een
politiek van pingelen, waarbij de politieke
groepen alles opgeofferd hebben, zelfs en
vooral de eer. Het kabinet is ineengezakt
uit onmacht om iets tot stand te brengen.
Vandervelde h»eft een motie voorgesteld,
waar Zondagmorgen over gestemd zou wor
den en die aldus luidt:
„Het congres rekent op de wilskracht van
de afgevaardigden van dc arbeiderspartij
om een oppositie zander genade te voeren
tegen elke regeering, die de politiek van de
afgetreden regeering zou voortzetten door
aan het land en aan de arbeidersklasse den
14 maandelijkschen diensttijd, de verzwaring
van de militaire lasten, de ontzenuwing der
sociale wetten, maatregelen tegen de vrij
heid van vakvereeniging. in het bijzonder
voor arbeiders bij openbare diensten, ie
willen opleggen; het congres constateert bo
vendien, dat het ontslag van de regeering
geen eind maakt aan de reactionaire drei
gementen van de groote banken, van de
groote industrieelen en van de bourgeois-
krachten, die een coalitie vormen tegen de
arbeidersklasse cn de vakvercenigingsmacht"
Fraitur, senator en leider van het natio
naal Syndicaat der spoorwegüedcn, dat ae
staking uitgevoerd heeft, heeft daarop ge
sproken en betoogd, dat de spoorwegstaking
aan de meest verblinden uit de arbeiders
klasse getoond zal hebben, dat de clericaal-
liberale coalitie hun vijand is en dat zij al
leen in de arbeiderspartij verdedigers heb-
Mertens, secretaris van de syndicale com
missie, betoogt vervolgens dat de regeering
de arbeiders eri hun vakverecnigingsrechten
heeft willen treffen. „Sire Albert von Sach-
sen-Coburg," aldus zegt hij, die ons regeert
staat aan dc zijde der bourgeoisie en heeft
mets voor ons gedaan, 't verdrag van Washing
ton moet nog altijd aangenomen worden.
Het centraal industrieel comité dóet alles
wat het kan ora de werking van de acht
uren-wet te belemmeren.
Anseele heeft nog gesproken ten gunste
van de coöperatie. Wanneer de 500.000 fa-
miliën, die aangesloten zijn bij de Belgisch
socialistische partij, zich alles, wat zij noo
dig hebben, aanschaffen bij onze coöperatie
ve vereenigingen, zou er 2'A milliard frank
per jaar in haar eigen kas vloeien in plaats
van in die van bourgeoisie en kapitalisten.
Dc groote auto's der coöperatieve vereeni
gingen, die vooraan reden, nu kort geleden,
bij de socialistische betooging te Dinant, dat
zijn onze aanva'.sv,-agens.
Het congres is gisteren voortgezet.
ZWEDEN EN HET GARANTIE-VERDRAG.
De Zweedschc regeering heeft aan het se
cretariaat van den Volkenbond haar ant
woord doen toekomen op het verzoek haar
inzichten te doen kennen over de kwesties,
die op de laatste bijeenkomsten van den
bond behandeld waren, in het bijzonder over
het wederzijdsch garantie-verdrag.
Het stuk wordt een voorloopig antwoord
genoemd tot aan de aanstaande bijeenkomst
van den Zweedschen rijksdag. Het antwoord
betoogt, dat het garanticstreven van den
Volkenbond berust o*> de vooronderstelling,
dat de Volkenbond bij alle naties een on
aangevochten gezag bezit. De Volkenbond
was echter in internationale aangelegenhe
den niat sterk genoeg gebleken. Het kon on
der zekere omstandigheden gevaarlijk zijn,
een verplichting tot militair ingriioen op zich
te nemen. Deze verplichting kwam bij den
huidigen aardrijkskundigen toestand der
Europcesche staten neer op een vermeerde
ring van de gevaren, die niet in verhouding
stond tot hetgeen de andere staat op zich
nam. De Zweedschc regeering hoopt, dat het
later er toe zal komen, dat alle staten el
kaar als vrienden zullen beschouwen. In den
tegenwoordigen toestand van de wereld
echter is 't de Zweedschc regeering onmoge
lijk aan het parlement voor te stellen inter
nationale verplichtingen op zich te nemen,
die eventueel tot een oorlog zouden kunnen
voeren. De nota zegt verder nog, dat tege
lijkertijd met de kwestie van het herstel, de
kwestie van dc beperking der bewapeningen
ter hand genomen zou moeten worden.
RELLETJES TE BRANDENBURG.
In een fietser.fabriek te Brandenburg was een
staking uitgebroken, die zich in den loop van
de week over de heele Brandenburgsche me
taalindustrie heeft uitgebreid. De loonkwes-
tie waarover de staking begonnen is, werd bij
gelegd, maar de arbeiders staken verder,
omdat zij de proletarische honderdschappen
door de directie erkend willen zien.
In de stad Brandenburg is dc kleine staat
van beleg afgekondigd.
De Berlijnsche avondbladen van Zaterdag
meldden Te Brandenburg hebben er bot
singen plaats gevonden bij de Langen-
bruekce tusschen fabrieksarbeiders, die se
dert eenige dagen staken, en bereden Schupo-
agenten. Er werd een aantal schoten gelest,
maar er werd niemand verwond. De politie
heeft bijeenkomsten in de open lucht, op
tochten en straatvergaderingen verboden.
COMMUNISTEN-RELLETJES OP HET
PARIJS C 1 STADHUIS.
Zaterdagmiddag bad op het stadhuis te Pa
rijs een ontvangst plaats van de gemeentera
den der omliggende gemeenten. De ontvangst
werd gestoord door bctoogingen van commu
nistische gemeenteraadsleden. Zoodra de mi
nister van binnenlandsche zaken namelijk op
het spreekgestoelte verschenen was om een
redevoering te houden, begonnen de com
munisten te fluiten en allerlei kreten te uiten.
De voorzitter van den Parijschen gemeente
raad slaagde er niet in kalmte te verkrijgen.
Hij liet toen de politie komen, die de onrust
stokers uit de zaal verwijderde. Daarna kon
de ontvangst rustig voortgaan. De betooging
gold het geval Marty.
DE STRIJD OM DE KIESWET IN
ITALIË.
De fascistische Popoio d'Italia, sprekend
over de oppositie die het ontwerp Kieswet
ontmoet, zegt dat hier blijkbaar een aan Mus
solini vijandige beweging aan het werk is.
Het blad meent, dat de leden der volkspartij
die vrijwel aansprakelijk zijn voor de tegen
woordige parlementaire moeilijkheden, de
gevolgen zullen hebben te dragen als dit
ontwerp niet tot stand zou komen hoewel
het de logische consequentie is van de poli
tieke beweging in Italië. De fascisten hebben
toen zij feitelijk de baas waren, afgezien van
een revolutionnaire beweging, omdat 't waar
schijnlijk leek, dat zij hun doel langs wette-
lijken weg zouden kunnen bereiken. Wordt
hun dit onmogelijk gemaakt dap moet nie
mand zich verwonderen als zij opnieuw naar
het wapen der revolutie grijpen. De Giornale
d'Italia verneemt van parlementaire zijde dat
Mussolini vastbesloten is de Kamer te laten
ontbinden als de Kieswet zou worden ver
worpen.
DE DONAU-COMMISSIE.
Te Pressburg is Zaterdag de bijeenkomst
van de internationale Donau-commissie ge
opend. In deze conferentie zullen verschil
lende kwesties van verkeer, poiitie-reglemen-
ten, scheepspapieren enz. worden behandeld.
De besluiten, waartoe de conferentie zal ko
men, zijn gelijk te stellen met officieele ver
dragen, daar alleen de ratificatie der ver
schillende parlementen nog noodig is.
DE DEELNEMERS DER CONFEREN
TIE TE GENUA.
De Berliner Zeitung am Mittag wijst op
het opmerkelijke toeval, dat niet minder dan
vijf deelnemers aan de conferentie te Genua
een gewelddadigen dood zijn gestorven.
Rathenau, Nar oe to wits j en Worowski /zijn
het slachtoffer van sluipmoord geworcjLn, de
Grieksche minister-president Gof.naris is
gefusilleerd en thans is ook Skamboeliski
gedood. De vertegenwoordiger?,der Weste
lijke mogendheden op deze Conferentie zijn
allen nog in leven, maar op weinige uitzon
deringen na zijn zij ten va.' 'gebracht.
Volgens een bericiht uit Moskou aan
de Intransigeant zou eun onbekende gesch
ten hebben op Loenatsjarski, den volkscom
missaris voor openbaar onderwijs, die eeo
inspectie-reis in Trans-Kaukasië houdt.
Wolff meldt uit Berlijn, dat in intiemei
familiekring Zaterdag het huwelijk plaat»
gehad heeft van mejuffrouw Amalie Ebert, dt
eenige dochter van den rijkspre ident, met
den heer Jaenicke, assesor-direktor, verbon
den aan het departement van buitenlandsch*
zaken. Na de burgerlijke huwelijksvoltrek
king had vervolgens in de woning van het
jonge paar in het Westen de kerkelijke plech
tigheid plaats.
In den Duitschen Rijksdag waren Za
terdag de plaatsen van de afgevaardigden
Dietrich (Duitsch-nationaal) en Herold (cen
trum) met bloemen versierd, omdat deze
beide heeren sinds 25 jaar in het Parlement
zitting hebben. De voorzitter Loebe wijdde
hen eenige hartelijke woorden. Voorts wa:
Hoellein, de communist, die eindelijk uit de
gevangenis te Parijs ontslagen is, weer in den
Rijksdag aanwezig.
De Duitsche vakvereenigingen hebben
aan de regeering het verlangen kenbaar ge
maakt, dat terstond een volksreferendurt
zal worden georganiseerd over het voorstel
tot instelling van een minimum „reëel" loon
en een minimum „reëel" pensioen vooi
degenen die op pensioen recht hebben. Ge
meend is loon dat zich richt naar het index
cijfer.
Volgens de berichten uit Warschau aal
Tjecho-Slowaksche bladen, toont men zich
in het leger zeer ingenomen met de benoe
ming van generaal Szeptychi tot minister
van Oorlog. De generaal is tijdens de Oosten-
rij ksche bezetting gouverneur-generaal ge
weest en heeft zich in de viif jaren van Po-
len's bestaan als onafhankelijke staat her
haaldelijk onderscheiden.
Volgens de Gazeta zijn tot dusver 20.00C
Russische onderdanen uit Warschau over
de grens gezet.
Toen de afgevaardigde Stronski de vorig»
week Zaterdag 's middags om half drie me
Zijn collega Jaroszynski den Landdag verliet,
trad een officier op hem toe met de vraag
„Zijt gij de afgevaardigde Stronski Op
het bevestigend antwoord zei de officier
„Dan benoem ik u tot eere-maarschalk van
Polen 1" Daarop iende hij Stronski eet.
oorvijg toe Tevens overhandigd? hij z'n kaartje
met den naam Jerzy-Niemira Radomski, ma
joor van het 5e regiment legionairen. Strons
ki heeft zijn belager tot een duel uitgenoo-
cligd, waarom het dezen natuurlijk juist te
doen was.
Vóór de officieele commissie die 'n onder
zoek instelt naar de schaarschte van dienst
boden in Engeland, heeft Lady Matthews
gisteren eenige verklaringen afgelegd, die
de bladen op een in het oog loopende plaats
weergeven.
Haar betoog was dat het afkeurenswaardig
was te zeggen dat dienstbodewerk een slaver
nij was. Het moest het hoogste en niet het
nederigste beroep voor een vrouw zijn.
Meisjes die eenmaal uitgebreid lager onder
wijs hebben gehad, willen niet meer dienen.
Wat de grief van het late middageten betreft,
verklaarde zij dat het late eten geen „fetisj
is, maar een noodzakelijkheid. Het middag
maal is de eenige rustige maaltijd, dien da
mannen gebruiken. Dezen gaan 's ochtends
voor acht uur al naar Londen en komen ver
moeid thuis van het jakkeren. Men kon de
dienstboden veelal tegemoetkomen, door ze
's middags meer uit te laten gaan. Men kan
de meisjes niet dwingen, om dienstbode tc
worden, maar de huisvrouw uit den midden
stand had, verklaarde Lady Matthews, tegen
woordig in vele gavallen een slavenleven,
als zij zonder hulp een huis in orde moe»
houden.
Een lid van de commissie, juffrouw Moon
vertelde nog de volgende historische ge
beurtenis. Een meisje wie haar meesteres
vroeg, of zij de wekelijksche wasch wild«
doen, weigerde dit. De vrouw riep daarop
uit„Hemeltje lief, waar zijn de goede mei
den toch gebleven „Zij zien uit naaf
de goede betrekkingen", antwoordde het
meisje.
De Daily Express berekent dat er elk
jaar 20 millioen verkwist wordt door op
onthoud van het slecht geregelde Londen-
sche verkeer. Eiken dag neemt het aantal
vehikels op straat toe en daarmee het op
onthoud op de drukste uren, wanneer het
verkeer vastloopt.
Donderdag reden er 3200 omnibussen van
de General Omnibus Compagny in Lon
den. Over veertien dagen zullen er weer
honderd bijgekomen zijn, en elke week zullen
er voorloopig vijftig bij blijven komen. De
inschrijving van 1500 nieuwe bussen van
de General is al aangevraagd en daarna ko
men er weer 1500 aan de orde.
.,Piraat"-omnibussen, die op termijnbe
taling gekocht worden en betaald worden
uit de ontvangsten, nemen evenzeer toe cn
voor het einde van dit jaar zullen er meer
dan 400 dienst doen. De eigenaars van par
ticuliere auto's worden van de rijwegen ver
dreven door de horde vrachtauto's en bussen.
Het is sneller en geriefelijker om in drukke
straten te wandelen dan te rijden.
Hongarije heeft gebrek aan onderw }-
zers. De toeloop tot de opleidingsscholen is
de laatste jaren steeds verminderd. De re
geering heeft de hoofden van de lagere scho
len aangeschreven propaganda onder hun
leerlingen te maken voor het beroep van on
derwijzer en leeraar. De onderwijzers en
leeraren klagen echter, dat hun beroep veel
te slecht, 'oétoldigd wordt. Zij verlaten het
als' zij eenigszii? kunnen en houden natuur
lijk de jongelieden er van af de onderwijzers
loopbaan te kieztn- Door het gebrek aan
mannelijke leerkrachten is het aantal onder
wijzeressen en leerfess4ea' 9ie Zich over het
algemeen met lageie bezoldiging tevreden
stellen, aanzienlijk t?eg£nomen-
In verband met 9e algemeene duurte
zijn de presentiegelden voor vant?f«
parlement te Boedapest van 1000 op 5000
kronen gebracht.
Foei 1 om de veeren te later, bederven 1...
Neen, neen 1 ik was er dadelijk bij.Gij'
kunt cdenken hoe hij zich spoeden zal om
terug te zijn. Ik heb hem gezet op de pouicn
van een, van twee, van vijf, van tien, van
Vijf-en-twintig en van vijftig frank. Het kan
mij, indien 't mij lukt, vijftien honderd
frank thuis brengen.
Winst brengt hij zeker mee.
Denk eens aan, indien ik zulks aan mijn
Vrouw had verteldDat ware 'n litanie
-eweest. Neen neen 1 vrouwlui mogen niet
illcs weten
Zij hebben daar immers geen verstand
van.
Als mijn blauwe terugkomt, loop dan
jachtjes door de gang naar de telegraaf,
;ondcr dat men u in de kamer hoort. Op
;oo'n groote reis steekt 't toch op 'n paar
'econden niet.
Sapperloot 1 meester, wat is dat Zijn
11e uw (fuiven van dezen morgen terug?
Alle zes 1
Maar dan is 't ook uw blauwe 1
- Waar dat dan
Daar, daar, ziet ge dat punt in de lucht
Maar er is toch nog geen telegram van
(en eersten prijs hier.
Zooveel te beter, dan is de eerste prijs
ook de uwe, want 't is de blauwe. Hij zweeft
alhij draait.
Verduiveld 1 verduiveld 1 't is zoo
*t is zoo., gauw., gauw., stillekens.. loop
naar de post breng dan de duif tot aan de
voordeur.... Binnen een kwartier vertrekt
de trein naar Brussel, en het reglement houdt
in, dat de winnende duiven per eerst volgen
den trein naar de sociëteit te Brussel moeten
worden gebracht. Zeg in geen geval iets aan
mijne vrouw. Van die vijftienhonderd frank
behoeft zij nog niets te weten. Ik moet eerst
mijn schade hersteld hebben. Blijf aan de
deur gij zult de twee telegrammen van den
eersten en laatsten prijs ontvangen en aftee-
kenen.. Zult ge? Welk geluk Welk ge
luk 1 daar.daar valt mijn lieve blauwe.
De duif, na een langen draai over de stad,
was zachtjes gezakt, en na ettelijke vleugel
slagen om haar in haren val te richten, zat
zij op het dak, keek eens rond, sloeg nog een
paar maal met de vlerken en spoedde zich
door de riggeltjes het hok in.
Meester Willekens was op dit oogenblik
zóó onthutst dat hij heel bleek staan bleef.
Viavs moest hem in de zij stooten met een
„spoed u dan, meester 1" Toen vloog hij
vooruit als een knaap, was in enkele sprongen
de gang door, 't duivenhok op, en terwijl
Vinus nogmaals den ijzeren draad vast hield
om den „blauwe" op te vangen, verscheen
de kleermaker in he» zoldervensterken, hing
de mand met bevende hand in het stel,
en de snelvliegende overwinnaar srleed als een
pijl naar onder. Bols greep hem in der haast
vast, en verdween er mee den gang in naar
het telegraafbureel.
Weldra was Willekens weer in zijn tuin,
maar ditmaal met een fieren lach van oep.
gekroonden keizer. Hij wierp zijn hoofd in
den nek en spoedde zich naar boven, naar zijn
kamer, schikte zich wat op, bezag met wel
gevallen in den spiegel zijn zegevierend gelaat,
en las daarop zelf al zijn vreugde. Ah 1 ah
lachte zijn eigen gezicht hem toe. Victorie 1
Wat deedt ge toch maar goed aan Gerardien
uw pogingen te verzwijgen. Vrouwlui mogen
niet alles weten. Ik versta de duivenkunst, ik.
Oh 1 hoe ga ik ze nu kloppen 1 De kranten
zullen mijn naam vermelden nevens dien van
Linsenne. Ik maak cr mijn fortuin mee.
Nu naar Brussel, naar Brussel met mijn blau
we, met den eersten prijs, want daar is geen
twijfel meer aananders was er immers n
telegram hier.
Baas Willekens stak zich met haast in zijn
beste pak, zette den hoogen hoed op die
slechts bij plechtige gelegenheden voor den
dag kwam, haalde uit de commode 'n lang
kasje te voorschijn, vulde daaruit zijn porte-
monnaie en danste toen naar onder. In 't
voorbijgaan van de kamer, waar 't gezelschap
vereenigd was, trok hij de deur open
cn stak eventjes 't hoofd binnen, zonder
den hoogen hoed te verraden Ik wensch
allen veel geluk. Ik moet spoedig naar de so
ciëteit, ik zal nog een derden prijs hebben.
Foei, Casimir, dat is niet mooi van u.
Zwager 1 en de oude pastoor stond
half recht, zich op te leunen van zijnen zetel
met de stijve armen tillende, uw plaats is
hier bij ons.
Laat toch uw duiven voor heden, buur
man.
Dan kan Gerardien niet meespelen, en
ze speelt toch zoo gaarne. Haastig trok hij
de deur toe, en dadelijk daarna ook de bui
tendeur, waar Vinus juist aankwam met den
korf en den blauwe.
Er is nog geen telegram voor u op 't bu
reel. Dus is de blauwe zeker eerst. Proficiat 1
Dank u, Vinus. Ik ijl naar 't station. Ont
vang gij 't telegram teeken maar af, en zwijg
er van. Ah 1 Verzorg mijn duiven goed. Zij
moeten hun avondeten nog hebben. Ik kom
per laatsten trein terug. Zeg aan Gerardien
dat ik in de sociëteit ben. Vrouwenhui mogen
niet alles weten. Als ik thuis kom, Vinus. zal
ik u.
Dat behoeft nietgoede reis, mees
ter en nog eens, gefeliciteerd.
Heerbroer had bij 't vertrek van Willekens
zwijgend de kaart hernomen, en zijn gelaat
kon slecht zijne misnoegdheid verbergen.
De vrouw van den kleermaker deed zich ge
weld aan om in 'n lachje te zeggen „zooveel
te beter, dan mag ik ook spelen, inplaats van
kijken, en, ik ben aan de winst; terwijl de
struische bakker een luiden hoest liet hooren,
en toen met bijzonder belangstelling naar zij
ne kaarten keek.
De twee geliefden hadden bij 't vertrek van
vader het hoofd wel eens opgelicht maar wa
ren buiten dit, wel 'wat onverschillig er onder
gebleven.
Een beetje kfoud ging 't eerst voort. De
wijn van pastoor Wijckmans echter maakte
weldra de ton;gen los, 't spel deed er 't zijne
aan mee, en ripoedig was de levendigheid weer
algemeen, "t Viel moeder Willekens bijsonder
goed mee. - De hoop centen die voor haar lag,
vermeerderde zeer, en er glommen reeds zil
verstukken daartusschen. De goede vrouw
vónd er veel vermaak in, haar hoopje opeen
te stapelen en terwijl zij 't met welgevallen be
keek, lachte heerbroer „zij heeft toch alle
geluk,' mijn zuster. Zie eens wat 'n toren met
geld. Lliefvan O.L.V. te Antwerpen is er niets
tegen.*"
Vadey Bloem lachte gul
Geeraert was verstrooid, en Leentje niet
minder hij overtroefde den „trek" van den
bakker, /lie verstoord naar hem toekeek.
Domme jongen 1 .Gij let op de kaart niet.
ja, v;'der, gij moet mij maar niet vragen,
want ik heb geen geluk vandaag.
Ongelukkig in 't spel. gelukkig in de lief
de, schertste Gerardien en bezag den blon
den jongen met een half toegenepen oogje,
waar de kleine rimpelkens langs wemelden.
Ja, ja 1 Ik zal hem nog moeten doen trou
wen orp her.-; vers ft.': dig te krijgen.
Beide jongelieden werden vuurrood, en
Leentje verborg haar gelaat achter den kaar
ten waaier van Geeraert.
Bah 1 Bah 1 ging dc goede man voort,
gij moet daarom niet rood worden niet
waar, heer pastoor, vrijen is geen zonde.
Neen, zeker niet, of.dej/"3e oogen van
brave ouders, enals 't niet te lang duurt.
Zie, daar heb ik juist troeven-bruid in
mijn kaart, ging Bloem voort, zeg eens Ge
rardien, is dat geen voorteeken willen we er
maar een paar van maken?
Ah 1 ah 1 ah Hoor ze eens „neen" roe-
pen 1
Beiden zwegen, wijl hun oogen zich zoch
ten.
Wie niets zegt, zegt ja, lachte Bloem,
't Is jammer dat Willekens niet hier is, anders
waren we dadelijk even goed accoord als die
twee kalkoenen daar.
Och 1 dat Casimir zich met zijne duiven
bemoeide. Hier ben ik de ba3S.
Gij hebt gelijk, Gerardien. Zóó zou mijn
Katrien zaliger ook gesproken hebben....
't Is droevig dat zij nu hier nietDe goe
de vrouwGod hebbe hare ziel.Ah 1
wat zou zij plezier gehad hebben met een
schoondochtertje als Leentje....
Buurman dat plezier geniet zij van uit
den hemel thans, sprak de geestelijke.
Komt, kinderen, schuift de handen nu
maar in elkaar. Maar eerst, Leentje, eerst
hoort ge, 'n hartelijke kus voor uw aanstaan
den 7. Ah 1 neen, neen vergist u niet
voor uw aanstaanden schoonvader, wil in
zeggen.
Het lieve meisje stond op, nam 't rond ge
laat van Bloem tusschen lieur blanke hand
jes, en liet 'n paar heldere zoenen op zijn goed
gevulde kaken klinken, terwijl ook in haar
oogen een paar tranen blonken vreugde-
