Nieuwe Haarlemsche Courant | 1923 | 20 juni 1923 | pagina 1

Woensdag 20 Juni 1923

46ste Jaargang No. 14465

Van het Vaticaan.

D:T NUMMER BESTAAT UIT 6 BLADZIJDEN. EERSTE BLAD

De politieke wig.

Donderdag 21 Juni wordt een
aanvang gemaakt met de INNING der
Abonnements-Kwitanties 3e kwartaal
(Juli October).

Aangezien voor een goede administratie
de inning der kwitanties begin Juli af-
geloopen moet zijn, verzoeken wij onze
abonne's vriendelijk, deze kwitanties wel
bij eerste aanbieding te willen voldoen.
Men verplich1 ons daardoor zeer.

Administratie N. H. Ct

STADSNIEUWS.

AGENDA

21 JUNI

Buitengewone vergadering van de
Hanze in het Bisdom Haarlem.

De demping van het Oost-Indisch
Vaartje.

Examens Krankzinnigenverpleging.

Verpachting van standplaatsen.

Provinciale Staten van Noord-
Holland.

LANGS DEN WEG.

De verkiezing van Ged. Staten in
Noord-Holland.

Personalia.

Aan den zelfkant van Haarlem

J. J. WEBER ZOON
Opticiens Fabrikanten
Koningstraat 10 Haarlem

Telegraphisch Weerbericht.

DE PLANNEN TOT KANALISATIE
VAN WEST=FRIESLAND.

De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:

Per week 0.25

Per Kwartaal 3.25

Franco per post p. kwartaal bij

*oruitbetaling 3.58

Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.

Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.

Postrekening No. 5970.

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT

Bij confracï belangrijke korting.
Advertentiën 35 cents per regel.
Advertentiën tusschen den tekst
als ingezonden mededeeling. op da
le Pagina 75 cf., op andere redac-
tiepagina's 60 ct. per regel. Vraag-
en aanbod-advertentiën 14 regels
ÉO een, per plaatsing: elke regel
meer 15 cent, bij vooruitbetaling,

Dezer dagen werd de jaarvergadering van
de dem-cratischc partij gehouden. Men her
innert zich wellicht, dat indertijd prof. Hee-
res ruzie kreeg met zijn Unie-liberale vrien
den over het samengaan van conservatieve
en meer radicale liberalen onder één politie
ke vlag. Prof. Hecres stichtte een eigen par
tij, de „democratische." Veel hebben wij
daarover nooit gehoord; in de Kamer kon
men bij gebrek aan vertegenwoordigers, niet
veel gerucht maken; totdat de professor nu
dezer dagen weer aan 't bestaan zijner partij
kwam herinneren, door op de jaarvergadering
te betoogen, dat zijn schepping levensvat
baarheid heeft. Er vrerd zelfs blijdschap en
dankbaarheid uitgedrukt; immers, alle an
dere in 1922 opgerichte partijtjes waren weg
gevaagd; maar de „Democratische" alleen
was staande gebleven, had zelfs in enkele ge
meenten bij de jongste raadsverkiezingen ze
tels weten te winnen.

Nu zou het onbarmhartig zijn deze blijde
stemming te verstoren door een dergelijke
vreugde over zulk een klein succes in de
kille sfeer der nuchtere critiek te trekken,
wanneer prof. Heercs niet enkele zeer ge
vaarlijke dingen had gezegd.

De leider der democratische partijen stelt
liet voor alsof zijn stichting werken zal als
een noodzakelijke politieke zuurdcesem. De
bestaande constellatie in Nederland van links
rechts, de antithese politiek dus, acht
hij uit den booze. Nu is er een streven merk
baar om Vrijheidsbonders en Christelijk-His-
torischen in één boek en de Katholieken en
Sociaal-Democraten in een anderen te drij
ven. Dit overweegt men, althans volgens on
zen professor, in de kringen van den Vrij
heidsbond en volgens prof. Heeres zou ccn
dergelijke groepeering de voorkeur verdie
nen boven dc bestaande.

Toch kan dit middel niet tot dc
gewenschte zuivering der politieke verhou
dingen leiden. Prof. Hecres meent, dat het
beste middel is, dat dc politieke partijen zelf
liit elkaar vallen en hij wijst op dc bestaan
de dissidente strevingen, onder meer in de
Katholieke Staatspartij. De democratische
partij moet deze scheuringen helpen bevor
deren, aldus vermaande prof. Heeres zijn vol
gelingen, door nooit rechts of links te staan,
maar door, al naar de omstandigheden, „zui
ver democratisch" op te treden.

Een goede verstaander hoort hieruit, dat
iedere dissidente beweging steeds rekenen
kan op den steun van de democratische par
tij.

Nu behoeven wij ons over dergelijke uit
latingen wel niet erg ongerust te maken.
Krachtiger figuren als Troelstra en Mar chant
7.ijn al jaren bezig geweest en te vergeefs r
om de antithese te niet te doen en speciaal
dc Katholieke Staatspartij in een conserva
tieven en een democratischen vleugel uiteen
te doen vallen. Het zal dus zeker aan prof.
Heeres niet zoo gemakkelijk gelukken om
zijn nieuwbakken partijtje als politieke
wig te doen werken.

Maar het is toch goed. dat wij het oog
houden op dc velen, die gereed staan, om
Van onze oneenigheden te profiteeren. Ook
dat moge een aansporing zijn, om iiecht aan
een te blijven!

ROUWDIENST VOOR MGR. SOLDEVILLA

Men bericht ons uit Rome:

Tn de Spaansch-nationale kerk werd heden
ccn plechtige uitvaartdienst opgedragen voor
den vermoorden Kardinaal Soldevilla Ro
mero, Aartsbisschop van Saragossa. De lijk
dienst werd opgedragen door Mgr. Perea,

Rector der Kerk. Het kerkgebouw was ge
heel gevuld met verschillende persoonlijkhe
den, geestelijken en leeken. Verschillende
kardinalen, H.H.E.E. Vannutclli; Granito di
J'elmonte, Gasparri, Fruhwirth, Ranuzzi,

Scapinelli, Cagiano di Azevcdo, Sbarretti,

Rogonesi, Facci, Bonzano, Sili, Billot, Giorgi,

J.aurenti en Mori woonden dc plechtigheid
bij van af <ïc bizondere plaatsen. De beide
fiezanten van Spanje te Rome met geheel leiding of beheer
net personeel waren aanwezig, alsmede go- Jsp'"1

heel de Spaanschc kolonie. De Pauselijke
Staatssccretarie was vertegenwoordigd door
verschillende Monsignori, terwijl ook de
geestelijken vcrb.^Li> aan de titelkerk van
den overledene, alsmede verschillende
Spaansche geestelijken cn kloosterlingen
aanwezig waren. Eenige Italiaanschc afge
vaardigden woonden den dienst bij. die bij
allen grooten indruk achterliet.

De Gelukzalige pastoor van Ars.

Dc Congregatie der Riten heeft ccn begin
gemaakt met het behandelen en onderzoe
ken der wonderen die aangevoerd worden
voor dc Heiligverklaring van den Gelukz.
Johannes Vianncy, Pastoor van Ars.

Sociëteit „St. Bavo" Esperanto 8 uur

Kerkzangers half 9.

Hanze-gebouw R.K. Jonge Vrouwenbond

Godsdienstonderwijs van half 8—9 uur

Zangvereeniging „Proza" 8 uur
Smedenpatroons 8 uur Melkhandela-
r'cn „St. Jozef" half 9.

R.K. Kring Jansstraat 49 Lezing over:
„Beteekenis der Vrijwillige Rijksverzeke
ring" 9 uur.

Park Brongebouw Polyhymnia-concert

8 uur.

Den Hout Concert H.O.V. 8 uur.

Groofe Kerk, Groofe Markt Orgelbe
speling door den heer George Robert
7)48 'A uur.

Sint Elisabeth's Vereeniging Jansstr. 49
Van t tot 2 uur aanvragen om verster
kende middelen voor arme zieken der
S. E. V.

Bisschoppelijk Museum Dagelijks, uitge
nomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, toe
gankelijk.

R.K. Leeszaal en uitleenbibliotheek Jans
straat 49 Eiken dag geopend van 25
en van 79 uur, behalve des Maandags
ochtends en op Zon- en Feestdagen. Uit
leen van boeken van half 39 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnestraat 15 Alle werkdagen, voorin,
van 912 uur, n.m. van 25 uur. Zater
dags alleen van 912 uur.
R.K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine
Houtweg 13 Alle werkdagen, voorm.
van half 11 tot half 12, des nam. van 3
tot 4 en van half 8 tot half 9. Telefoon
2981

Marthavereeniging Bloemhofstraat 1
Betrekkingbureau voor vrouwen Alle
werkdagen van 1012, van 24 en van
89 uur. Tel. 1671
Bloemendaal Hotel Duin en Daal Ten
toonstelling van kunstwerken.

Raadhuis Bloemendaal Gemeenteraad
half 8.

Raadhuis Heemstede Gemeenteraad
8 uur.

Naar aanleiding van de moeilijkheden
waarin de Hanzebanken in de diocesen
Utrecht en 's-Hertogcnbosch zijn geraakt,
werd door het Hoofdbestuur van de Hanze
in het Bisdom Haarlem (Noord-Hólland,
Zuid-Holland en de Zeeuwsche eilandene>en
spoedvergadering van vertrouwensmannen
uitgeschreven op Maandag j.l. te Haarlem.

De dag werd begonnen met een H. Mis
door den Bondsadvjseur, Rector J. G. Jan
sen, in tegenwoordigheid van talrijke genoo-
digden opgedragen aan het Gilde-Altaar van
de Diocesane Haarlemsche Hanze in de Ka
thedrale Kerk aldaar.

Terstond daarna had een zeer druk be
zochte vergadering plaats voor de voorzitters
der afdeelingen en de vertrouwensmannen
der Hanzabank uit die plaatsen, waar een
bijkantoor of een belangrijk correspondent
schap san de Hanzebank m het Bisdom
Haarlem is gevestigd.

De Voorzitter, de lieer C. J. G. Slruycken,
hield de openingsrede, waarin hij de moei
lijkheden der zusterinstellingen uileen zette
en niet klem en nadruk deed uitkomen, dal
de Hanzebank in hel Bisdom Haarlem met
de heide andere slechts den naam gemeen
heeft, terwijl er overigens niet de minste be
lan.gienge.mecnschap nóch in den vorm van
deelname, nóch in den vorm van centrale
ïamvezig is.

Het komt er dus op aan, de Hanzebank
in het Bisdom Haarlem, die het werkterrein
hij hare zelfstandige operaties ziet beperkt
lot de drie westelijke provincies des lands,
te behoeden voor begripsverwarring welke
tengevolge van den verwanten naam ten
onrechte zou kunnen ontstaan.

De voorzitter memoreert de unanieme ver
klaring van do deskundigen, dat de Hanze
bank in het Bisdom Haarlem haar bedrijf

rustig zal kunnen voortzetten, indien de ge
beurtenissen van builen niet al te sterk rea-
geeren op de zenuwen der cliënten van onze
eigen zelfstandige Hanzebank.

Daarfoo roept hij de medewerking van de
voormannen der organisatie me' verhouwen
in.

Door een vijftiental bezoekers der vergade
ring werden vragen gesteld. Aden zonder uit
zondering eindigen met hun vertrouwen uit
te spreken in de bank en hare leiding en de
met applaus begroete verklaring, dat allen
in deze dagen achter de leiders zullen slaan.

De vragen, die voornamelijk betreffen de
voorbehoedmiddelen om een onnoodige en
ongew ensc.hle ..run'' bij de Haarlemsche
Hanzebank Ie voorkomen, geven den heer
Chr. Jawstc-n, Directeur van het Centraal Han-
ze-bureau aanleiding om uitvoerig uileen te
zetten het plan van ineengrijpende maatrege
len. welke len dezen genomen zijn en de vol
le instemming verwerven der vergadering.

Middelerwijl komen uit alle plaatsen be
richten binnen, dat van bijzondere opvragin
gen geen sprake is, en dat de stortingen nor
maal plaats vinden, welke berichten met en
thousiasme worden ontvangen.

De voorzitter <ler vergadering en de secre
taris van den Raad van Commissarissen der
N. V. Hanzebank, de heer J. Th. Peters, be
antwoorden de gestelde technische vragen
geheel tot genoegen der vragers.

Door den voorzitter wordt hulde gebracht
aan ai'en, die met woord en daad de bezwe
ring eener crisis hebben mogelijk gemaakt.

Ten slotte wordt het woord gevoerd door
den Geestelijk Adviseur, Rector J. G. Jansen,
te Amsterdam, die verklaart de genomen be
sluiten en het advies lot kalmte en normaal
onderhouden der relaties ten volle met zijne
verantwoordelijkheid te dekken. Hij spreekt
daarbij het vaste vertrouwen uil. dat de, ge
dachte aan solidariteit der betrokkenen op
dit critleke moment zal blijken geen leugen
te zijn geweest. Herleid uw vertrouwen tot
de menscben, die u vertrouwen. Dan zal
alles rustig kunnen voortgaan. Ooik deze ver
klaring wordt met luid applaus begroel,

Ten slotte wordt uil den boezem der ver
gadering voorgesteld een telegram te zenden
aan den Hoofddirecteur der N. V. Hanze
bank in het Bisdom Haarlem, den heer F.
J. Ferquin, waarin hem hulde wordt ge
bracht voor zijn beleid, en zoowel volledig
vertrouwen in de leiding als onvoorwaarde
lijke steun wordt uitgesproken.

Nadat nog is hekend gemaakt, dat het
centraal inlichtingenbureau in deze dagen
uitsluitend is gevestigd aan Oentr. Han-
ze-Burcu, Heerengracht -">8,8 te Amsterdam,
wordt de zeer geanimeerde en volkomen
eensgezinde vergadering met den Christel ij-
Keu groet gesloten.

(Dit. stuk kwam gisteren erven na hel af
drukken der courant in ons bezit).

Door dc demping van het Oost-Indisch
Vaartje is de verbinding der straten in die
omgeving, vooral ook met de Waldeck Pir-
montstraat veel beter geworden. Het ver
keer in het Leidschekwartier is daar in dc
omgeving zeer door verbeterd. De verkeers
verbinding tusschen Leidschekwartier en
stad is aan één zijde nog niet in orde, n.l.
aan de zijde van de Brouwersvaart. Als dc
gemeente nu eens de hand over het hart
streek en het kwakeltje daar verving door
een brug, jongen, jongen, wat zou het ver
keer aan die zijde vergemakkelijken. Enfin,
wie weet, wat er nog gebeurt!

Deze examens zijn voortgezet met de can-
didaten uit het Provinciaal Ziekenhuis nabij
Santpoort.

Dc uitslag is als volgt: Eerste gedeelte 23
candidaten, afgewezen, 13 geslaagd: J. den
Boer, J. Davelaar, G. Ksveld, A. G. Fleg, A.
M. van Geel, P. A. R. Greaves, A. E. Jan
sen, F. M. J. Mcnsink, A. ff. van 't Oever en
A, M. G. Vogel.

Tweede gedeelte, 18 candidaten, afgewe
zen 4, geslaagd: P. Cops, J. M. H. Flaat, C.
Hartendorp, T. Jaape, A. Koning, J. F. van
Lunsen, A. Meuldijk, J. Mulder. M. C. Stein-
hart, M. H. J. van Stigt, H. F. Stuut, W. de
Vries, J. van Weelden en T. Wijbenga.

Derde gedeelte, 7 candiadaten, geslaagd:
A, W. Bestelink, C. H. Blok en M. A, J,
Fröhlich benevens de zusters B. Buursma,
G. Leger, E. Slob en J. F. Visser uit Bethes-
daSarepta te Haarlem, die een deel der
opleiding in Santpoort genoten hebben.

Maandagmiddag werden ten raadhuize pu
bliek verpacht voor den tijd van een jaar,
ingaande 1 Juli 1923, diverse standplaatsen
voor den verkoop van bloemen, planten,
kleine eetwaren, roomijs en visch en voor
het plaatsen van rijwielhekken. Ingeschrc
ven was:

Voor een standplaats voor bloemenver
koop: P. van Dijk 15, Gen. Cronjéstraal;
N. v. d. Veld, 10, Verwulft; H. J. Kamp,
10, Verwulft; W. Bakker, 12.12. Stations
plein; D. Smits, 25, Plein; P. Knoop, 26,
Frankenstraat; K. de Groot, 260, Stations
plein; R. Groot, 45, Gen. Cronjéstraat; H.
J. Kamp, 10, Verwulft; A. J. Vlugt, 15,
Spaarnwoudcrstr.; J. Roonen, 70, Verwulft
en 40 Anegang; A. Broekman, 10,
Anegang; A. Reynders, 45, Groote Hout
straat of 30, Verwulft; M. van Norden,
10, Verwulft; G. Mijs, 6, Plein; G. Berk
hout, 16, Plein; T. v. Berg, 15, Verwulft;

C. Wcber, 10, Houtplein cn 10, Kam
perlaan; T. Scheelings, 12, Stationsplein;
P. v. d. Berg, 65, Verwulft; D. Kuiper,
12, Stationsplein; G. Sabelis, 130, Gr.
Houtstraat; J. Broekman, 10, Verwulft;
H, Honinghout, 135, Verwulft of 50,
Verwulft; C. H. Huisintveld, 10, Vcrwulll;
J N. Bakker, 12, Stationsplein; J. B. Le-
lou, 54, Tempelierstraat; W. J. Diepen
veen, 50, Kleine Houtstraat of Anegang;
L. van Berge, 35, Verwulft; C. van Berge,
40, Verwulft; L. J. van Norden, 10, Ver
wulft en driemaal 10, Verwulft; C. van
Norden, 10, Verwulft; 10 Anegang; J.
van Honschot, 10, Verwulft, en J. G. Mey,
70, Frankestraat.

Voor een standplaats voor ijs-verkoop of
anderzins: J. G. Mey, 20, Kenaupark; 80
Verwulft, 50.07)4, Dreef cn 60, Groote
Markt; P. Guit, 160.30 Dreef; C. L. Hanze
(zuurwaren), 25, Botermarkt; J. Hersman
(fruit), 10, Kamperlaan; A. Groeneveld,
15, Kindcrhuissingel of 20, Schotersin
gel; P. Guit, 30, Prinsenbolwcrk; J. dc
Mon, 85, Dreef; W. F. v. d. Brink, 20,
Kleverparkweg; J. v. d. P. (chocolade),
60, Dreef; H. Ecrha.l, 15, Melkbrug,
35, Groote Markt, 10, Paviljoenslaan; G.
H. Prent, 83.60, Groote Markt; G. Schaap,
15.02J4, Gasthuisvest; J. P. van Es en A.
Schraal (visch), 50, Zijlweg, 50, Van
Ostadestraat; J, L. dc Vries, 20, Oude
Groenmarkt; .J. E. Lijnzaad (zuurwaren),
40, Botermarkt; W. Worst namens
„IJsco", 10, Groote Houtstraat; P. van
Esveld, j 15, Frans Halsplein; 5, Prinsen-
bolwerk alleen des Zondags; J. L. de Vries,
20, Amsterdamsche Vaart; J. Smit, 20
Spaarnwouderstraat; J. P. van Laat, 30,
Korte Heerenvest; J. H. v. d. Horst, 20,
Spaarne en W. H. Moot (Zuurwaren), 55
Klokhuisplein.

Voor een rijwielrek: W. G, Mey, 100.05,
Postkantoor; E, van Rooy, 75, Postkan
toor; A. Honinghout, 300, Postkantoor; J.
Viets, Postkantoor, 200, Raadhuis; N. F.
Hezemans, 104, Postkantoor of 75,
Houtplein; G. v. d. Gevel, 200, Postkan
toor; en W. Amptcn, 350, Postkantoor.

Gedep. Staten van Noord-Holland schrij
ven het volgende voorstel:

Bij besluit van uwe vergadering van 22
Juli 1914, no. XXIV, werd voor den bouw
van een nieuwe schutsluis le IJimiiden, ont
worpen met een o sch ut leng I e van 400 M.,
ernc vrije doorvaartwijdte van 45 M. en een
slagdrenipeldieple van 15 M. -:- A. P., als
mede voor het maken der daarbij behoo-
rende t oei ei d i ngsk an alen, eene bijdrage toe.
gekend van 5 5/9 pet. der werkelijke kosten,
die destijds op 14.500.000 werden geraamd
In verband met den wensch om de door
vaartwijdte der sluis nader op 50 M. te bren
gen, heigeen volgens de destijds gemaakte
ramingen e>enc kostenver,meerdering van
f 260.000 ten gevolge zou hebben, sverd ge
noemd besluit later vervangen door dal van
17 Juli 1917, no. LVI, waarbij de bijdrage
der Provincie voor het gewijzigde plan even
wel op 5 5/9 pel. der werkelijke kosten ge
handhaafd bleef. Zooals bekend is, worden
dc werken door het Rijk uiigevoerd, terwijl
de gemeente Amsterdam een bijdrage ver
leent van 27 7/9 pel. der werkelijke kosten,
te zaaien met de provincie dus 1/3 gedeelte
van het totaal.

Naar de Minister van Waterstaat ons heeft
medegedeeld, is bij het uitwerken der plan
nen waarbij in hoofdzaak is gevolgd het
ontwerp B der Staatscommissie, ingesteld bij
Koninklijk besluit van 13 Augustus 1909, no.
•10, welke in het jaar 1911 haar verslag heeft
uitgebracht de wensclielijkheid gebleken

De stroohoed.

In den voorzomer van 1923 einde Maart
en begin April waren er al enkele, die
zich vertoonden met een „verstrooid" hoofd.
Het was gedurfd. Want al waren 't gulden
dagen, waarvan dc herinnering ons is bijge
bleven als van een welgeslaagd feest, met
al z'n glorie en z'n geneugte, men moet dc'
natuur niet tarten. Zij laat niet met zich
spotten en wreekt Zich, getuige de lange
periode van koude en regen, die wc hebben
meegemaakt en nog meemaken.

Het botert niet met den stroohoed. Met
een hardnekkigheid, een betere zaak waar
dig, ziet men ze toch nog dragen, gloednieu
we, stralend van blankheid en exemplaren,
die reeds den zomer van 1922 over zich
hebben zien heengaan. De eene, zoo goed als
de andere soort, met bol bovenvlak en laag-
hangenden rand, tengevolge van den velen
regen.

Het wil niet en alle prijzenswaardige po
gingen, om tenminste in onze dracht een
zomersch cachet te leggen, nu de natuur ons
maar laat wachten op wat de zomer schenkt,
falen, falen ten^eenenmale. Het blijft guur,
als in November.

Een débacle staat ons te wachten. Bij de
vele verrassingen, die deze tijd van malaise
brengt, zullen wc zeer vermoedelijk ook nog
een catastrophe in de stroovlechterijen heb
ben te boeken. Als 't niet gauw verandert,
gaat 't daar onherroepelijk heen. Maar is 't
eenmaal zoo ver, in werkelijkheid de zomer
in 't land, niet de kalender-zomer, maar de
heuschc, warme zomer, dan ook alle hens
aan dek en den stroohoed de plaats inge
ruimd, die hij krachtens zijn bestemming
verdient.

dc nieuwe sluis, door een nieuw te graven
bpitenkanaal niet de buitenhaven in verbin
ding te brengen. Deze aanvulling der plan
nen ligt o.i. voor dc hand en do mogelijkheid
ervan is reeds door dc bovengenoemde
Staatscommissie in haar rapport geopperd.

Het In aitde buitenkanaal namelijk, dat
toegang geeft lot do buitenhaven, is recht
tegenover de bestaande sluizen gelegen, ter
wijl de nieuw tc bouwen sluis 160 M. ten
noorden daarvan zal komen le liggen. In den
toegangsweg van het buitenkanaal naar de
nieuwe sluis ligt mitsdien een vrij scherpe
bocht. Voorts zou hel om den toegang naar
de nieuwe sluis te vergemakkelijken, nood
zakelijk zijn dc landtong, dóe door de uit
graving zal ontstaan tusschen de bestaande
groote sluis en dc 'e graven nieuwe sluis,
vrij ver af le gravenhetgeen lot gevolg zou
hebben, dat de gelegenheid tol het meren
van binnenkomende schepen, welke door de
groote sluis kunnen worden geschut, belang
rijk zal worden verminderd, terwijl ook de
oeverlengle om voor de nieuwe sluis bestem
de binnenkomende zeebooten le meren, zeer
klein zou wezen. Wanneer echter een tweede
buDehkanaal ten noorden van het fort zou
worden aangelegd, worden deze bezwaren
ondervangen en kan men eene veel groolere
oeverlengle voor het nieren van schepen be
houden. Bovendien kan de scheepvaart door
de tc bouwen nieuwe sluis, meer geseheiden
blijven van die door de bestaande groote
sluis. De aanwezigheid van slechts één bui
tenkanaal geeft voorts aanleiding tot ver
traging in de doorvaart, aangezien liet met
het oog op de veiligheid niet toelaatbaar is.
twee schepen van 8000 registerlon of meer,
elkander te laten passeeren.

Een en ander heeft aanleiding gegeven tot
het opmaken van een ontwerp van een zoo
danig tweede buitenkanaal ten noorden Van
het fort, waarbij het worteleinde van het
ncorderhoofd zal worden omgelegd. Daarliet
nieuw te graven buitenkanaal, in tegenstel
ling met het beslaande, niet door bestaande
werken in zijn vorm en afmetingen beperkt
behoeft te worden, is het mogelijk daaraan
een zoodanig tracé le geven, dat daarbij zeer
flauwe bochten, beschreven met stralen van
3000 M., kunnen worden toegepast, terwijl
het eene zoodanige breedte zal kunnen ver
krijgen, dat twee schepen van het type, dat
uitsluitend op de Nieuwe schutsluis aange
wezen zal zijn. elkander aldaar kunnen pas
seeren. Die breedte zal zijn 80 M. in den bo
dem op eene diepte van 12 M. N. A. P..
terwijl een spiegetbreedte op de hoogte van
laagwater van 120 M. kan worden verkre
gen. Een overzichtskaart waarop het nieuwe
kanaal is aangegeven, ligt voor de leden van
uwe vergadering op de griffie Ier inzage.

De kosten van aanleg van het kanaal zijn
geraamd op f 2.500.000. De voorgestelde
verbetering is daardoor niet te duur gekocht
en wij geven uwe vergadering, die door hare
in den aanvang genoemde besluiten reeds te
kennen heeft gegeven, dat de verbetering van
den scheepvaartweg naar Amsterdam langs
liét Noordzeekanaal haar niet onbelangrijke
geldelijke opofferingen waard was, daarom
in overweging, ook voor deze aanvullende
werken een bijdrage van 5 5/9 pel. der kos
ten beschikbaar te stellen. Ook de gemeente
Amsterdam heeft reeds een bijdrage van
27 7/9 pet. in de kosten daarvan verleend.

Subsidies.

Gedep. Staten stellen voor 2500 subsi
die jaarlijks te geven aan de vereeniging
Volksuniversiteit te Amsterdam, voor hare Ie
houden cursussen; voorts wijzigingen in liet
reglement van bestuur van de polders. Het
Oude Dijkje en van den BendTachtspolder
onder Alkmaar.

Wij hebben eenigen tijd geleden al eens
uiteengezet tot welke verrassingen de ver
kiezing van leden van Gedep. Staten in
Noord-Holland aanleiding kan geven.

Uit de kringen van Statenleden verneemt
het „Hbl." nu, dat zwaar wordt geconfe
reerd over de verdceling der Gedeputeer
den-zetels in Noord-Holland. De verhou
ding 37 links, 37 rechts en 3 communisten
brengt groote moeilijkheden. De communis
tische stemmen zullen bij de stemmingen
waarschijnlijk in blanco worden uitgebracht,
zoodat links en rechts zouden balanceeren.

Nu blijft de S. D. A. P. aanspraak maken
op 2 zetels; zouden die haar worden toege
wezen, dan eischt de R. K. Staatspartij,
zijnde even sterk in de Staten vertegen
woordigd als de S. D. A. P., eveneens twee
zetels. Deze twee partijen zouden dan, ter
wijl ze samen 38, dus nog niet de helft van
het aantal Statenleden tellen, 4 zetels in Ge
deputeerden innemen, waarmede de C. H. en
A. R. niet accoord kunnen gaan.

Van die zijde wordt voorgesteld om aan
elk der groote partijen één zetel in te rui
men, dus van links 1 Vrijh B., 1 V. D,, 1 S.
D. A. P., van rechts 1 R. K., 1 C. H., en 1
A. R. Maar de S. D. A. P., die hierbij één ze
tel zou verliezen ten koste van de A, R., wil
daarin niet berusten, zoodat de onderhande
lingen op het doode punt dreigen te geraken.

De stemming kan nog tot eigenaardige
veranderingen aanleiding geven.

Te Delft zijn geslaagd voor het candidaats-
examen voor scheikundig ingenieur de hee-
ren H. Sipkes, alhier, en J. C. Wolterbeek,
te Bloemendaal.

Voor 't examen electro-tecbnicus (dipl.
A) onderdeel der P. B. N, A.-examens, is
geslaagd de heer C. A. Zwart, alhier.

Wie belang stelt in den groei van dc stad
r'iner inwoning en welke Haarlemmer
doet dat niet? moet nu toch eens een
kijkje gaan nemen in den omtrek van de
Zomervaart, waar het Bavo-dorp eens ee™*
zaam uit den polder oprees, doch nu reeds
omkranst wordt door talioozc behuizingen,
die aan dat straatgedeeltc den aanblik van
een geheel nieuw stadskwartier geven en
nog wel van een stadskwartier, dat zeker
niet de mindere is van andere Haarlemsche
buitenwijken als b.v. Scbotcrkwarlicr, Lcid-
sche- of Amsterdamsche kwartier.

De huizen zijn er ruim en frisch, de stra
ten breed en de bewoners goed; wij mogen
aannemen ook: tevreden.

Het Slachthuis dat eens onbereikbaar
scheen vanuit de stad ligt nu vlak onder het
bereik van den wandelaar, die reeds het
Bavo-dorp bereikte en dc groote zandvlakte,
die zich als een woestijn aan dsn gezichts
einder schijnt te verliezen, schijnt hier en
daar op te leven door het getik van s metse
laars truweel en gehamer van den timmer
man, uit welken zang van den arbeid hier
en daar weer nieuwe huizenrijen opbloeien
als oases. Het zal niet lang meer duren ot
ook die groote zandvlakte zal met muren
en straten bedekt zijn. Mogen er ook geluk
kige menschen wonen!

Maar, Haarlemmers, die uw stad ramt, gaat
daar nu eens kijken. Het is er rommelig wel»
zooals op alle bouwwerken, maar gc geniet
er en bet zal uw hart, dat het Spaaine he**
heeft, deugd doen. Hoewel cr tc wenschea
overblijft.

Natuurlijk!

Zoo zie ik persoonlijk wel graag een stads
uitbreiding in 't algemeen, maar niet eene*
die zich voltrekt in polderland, temeer waar
met eenige moeite een fraai bouwterrein
is te vinden op de hooger gelegen zandgron
den aan den westkant der stad. Maar dat
zijn wenschen ter vervulling voor later.

Wat echter van actueel belang is, is het
feit dat rond dc Zomervaart alles den stem
pel draagl van dc enorm snelle uitbreiding
van dit kwartier.

Te midden van een modern stadskwartier
wordt een oude vervallen boerderij afge
broken. stink- en moddcrslooten wasemen
geuren uit die niet herinneren aan het „gc-
noegclijkc buitenleven"; een kwakel is ook
geen goede verbinding tusschen twee drukka
stadsgedeelten; er zijn nog vele plekken, die
meer herinneren aan een slecht onderhouden
heide-dorp, dan aan de luxe-stad Haarlem en
allerminst passen in een stadsbeeld. Er valt
nog heel wat te redderen daar. Kijk maar
eens naar sommige opslagolaatsen, die soms
den indruk van een vuilnisbelt wekken. Ook
de toegang lot de stad eischt snelle verbete
ring. zoowel langs de Dubbele Buurt als
over het Zuider Buiten Spaarne.

Maar zoetjesaan zal ook daar wel „alles
kom reg."

Op dit oogenblik levert de omtrek van do
Zomervaart naast veel reden tot vreugde,
ook veel aanleiding tot ergernis.

Barometerstand: 764. Vooruit.

OPGAYE VANs

Medegedeeld door het Kon. Ned. Mcleorol.
Instituut te Dc Bildt.

Naar waarnemingen in den morgen vaü
20 Juni.

Hoogste barometerstand 772.3 m. M. tq
Valentia.

Laagste barometerstand 753.5 m. M. te
Wisby.

Verwachting van den avond van 20 tof
den avond van 21 Juni:

Zwakke tot matige Noordwestelijke tof
Westelijke wind, gedeeltelijk bewolkt, wei-,
nig of geen regen, iets warmer overdag.

(Vervolg).

De Vereeniging had in den beginne geen
geld; al wat dc leden van hel Bestuur toen
in baar belang deden, was liefdewerk en
aan liet indienstnemen van een waterbouw
kundige of bet doen van opmetingen kon
nog niet worden gedacht. Mij werd opge
dragen om door het houden van voordrach
ten belangstelling tc wekken in het streven
der Vereeniging, cn aan deze opdracht ge
volg gevend, belegde ik in verschillende
plaatsen binnen den Omringdijk vergaderin
gen, waarin ik dc belangen der zaak bepleit
te. 't Aantal leden nam nu wel toe, maar
hei vaste geloof in dc goede zaak, het ge
loof, dat bergen kan verzetten, vermocht ik
riet fc schenken. Ja, 't doel was wel heel
mooi, maar.„Deer scl toch wel niks van
kommc kennc!"

Onder goedkeuring van het geheele Be
stuur werd nu besloten, Schagen tc ver
zoeken, om een goed voorbeeld tc geven, en
Schcgcn, dat toen nauwelijks 3000 zielen tel
de, gaf een uitstekend voorbeeld, door aan
God. Staten te verzoeken om vanwege Rijk
cn Provincie te doen graven het kanaal
StolpenSchagen. als begin van verdere ka
nalisatie van West-Friesland, onder aanbie
ding eener bijdrage van ten hoogste 60.000
gulden, een som, die, naar de toenmalige
ivaarde van 't geld, voor een zoo kleine

plaats, beslist enorm hoog was; maar he
laas, het" verzoek werd afgewezen, omdat het
College vreesde, dat dc kosten voor Rijk
en Provincie toch nog tc groot zouden wor
den.

Indien men dc kostbare sluis, die voor dit
kanaaltje van nauwelijks 4000 meter lengte,
in den Omringdijk gemaakt moest worden, en
die immers dc geheele verdere kanalisatie
ten goede zou zijn gekomen, geheel of al
thans voor een zeer groot deel, buiten dc
berekening baddc gehouden, dan zou wel
licht het resultaat gunst. zijn geweest. Hei
fiasco, dat Schagen met zijn schitterend aan
bod maakte, was een nederlaag niet alleen
voor Schagen, maar voor heel West-Fries
land; moedeloosheid trad in de plaats van
dc met moeite gewekte belangstelling. Wc'
werden nu nieuwe plannen gemaakt, omdat
er toch nog geld in kas was, maar voor
zoover ik heb kunnen nagaan, waren die
weinig ernstig gemeend. Dc gewekte energie
was gedoofd en de Vereeniging deed verder
in lange jaren weinig anders dan nu en
dan vergaderen; maar eindelijk, eindelijk
weer is nieuw leven gewekt.

Op initiatief van Mr. W. C. Bosman js op
9 December 1919 te Alkmaar eene vergade
ring gehouden van de Westfrieschc Kanaal-
verceniging, waartoe tevens waren genoodigd
Gemeentebesturen, het Bestuur der Veree
niging Schuttcvaer en andere belangstellen
de personen en corporatiën.

In die vergadering is een Commissie be
noemd, die naast dc Provinciale Commissie,
waarvan Jhr. Mr. Dr, A, Roëll, Commissaris
der Koningin, Voorzitter is, Ged. Staten van
advies zal dienen meer soeciaal in zaka de

kanalisatie van West-Friesland. Van deze
laatste Commissie is Dr. C. J. K. van Aalst
Voorzitter en Mr. W. C. Bosman Secretaris.
Tot ingenieur der Commissie werd dc. Hoofd
ingenieur J. A. Ringers benoemd, die, door
een paar opzichters geholpen, met grooten
ijver aan 't onderzoeken en ontwerpen is ge
togen en 't resultaat van al dien arbeid is
neergelegd in het Rapport der Commissie
van Aalst, dat in Juli 1922 aan Ged. Staten
is aangeboden.

De Commissie is, volgens 't Rapport, over
tuigd, dat West-Friesland, „verstoken van de
scheepvaart, die buit/en gesloten wordt door
den Westfrieschen omringdijk, is tegen ge
houden in zijn groei en (daardoor) terugge
bleven bij van nature minder rijke stre
ken".

't Gaat cr dus om, het ingesloten West-
Friesland tc helpen aan goede kanalen.

't Uitvoerig Rapport met niet minder dan
11 bijlagen cn 16 tcekeningen, toont wel,
dat aan 't onderzoek veel zorg, veel tijd en
veel geld is besteed en 't is te hopen, dat
vooral zij, die dc koorden van dc beurs
houden, ijverig zullen bestudeeren, wat er
v-ordt' geboden, want met doelmatige uit
gaven, niet met domme bezuiniging, is de
Maatschappij gebaat.

De Commissie wenscht in de eerste plaats
een kanaal AlkmaarEnkhuizen, met zijka
nalen naar Hoorn, Andijk en Groote Broek
en noemt dat kanaal, minder juist, het ka
naal AlkmaarHoornEnkhuizen. Dit ka-
naai is dus niet, zooals de oprichters der
Westfrieschc kanaalvereeniging zich dat
dachten, een centraalkanaal, maar een ka
naal, dat van Alkmaar tot dicht bij Hoorn

langs de grens van West-Friesland loopt cn
dat dan verder wel door 't midden van
Drcchterland gaat, ten Noorden langs de
Streek, maar voor West-Friesland kan het
toch slechts van luttel of geen belang zijn.

Is het dan noodig voor Alkmaar, de wel
varende stad, die zoo prachtig is gelegen
aan het Gr. Noord-H 'andsch kanaal en de
spoorlijn en die niet, gelijk dc plaatsen bin
nen den Westfrieschen omringdijk, van
scheepvaart is verstoken en daardoor in haar
groei is tegengehouden?

Op die vraag, meen ik ontkennend te
moeten antwoorden. Ook Alkmaar heeft het
kanaal AlkmaarZwaagdijkEnkhuizen niet
noodig. Alkmaar toch heeft het groote voor
deel, tc zijn gelegen aan het prachtige, na
genoeg 40 M. breede en 5.5 M. diepe Gr.
Noord-Holl. kanaal. Van Alkmaar naar de
uitmuntende haven van Nieuwediep is de af
stand 40 K.M. Van Alkmaar langs 't Groot
Noord-Holl. kanaal over Purmcrend naar
Amsterdam 3814 K.M., over Zaandam 33
K.M. Van Alkmaar zou dc afstand langs 't
nieuwontworpen kanaal over Zwaagdijk naar
't Uselmeer bij Enkbuizen 42.7 K. M. zijn.

In de' Zuiderzeewerken is een kanaal II-
pendamMonnikendam (Grafelijkheidssluis)
begrepen. Langs dat kanaal zal dc weg van
Alkmaar naar 't IJselmeer slechts 32 K.M.
zijn. De vaart van Alkmaar naar Harlingen
zal wel steeds over 't Nieuwediep blijven
gaan, alleen de vaart van Alkmaar naar Sta
voren en Dc Lemmer zou van Alkmaar over
Enkhuizen iets korter zijn dan over Monni
kendam of Arasterdam, maar toch ook veel
lastiger.

Kon de Commissie-van Aalst besluiten om

een verbinding van Alkmaar met Enkhuizen
tc zoeken over Oudkarspcl-Opmeer, dan
zouden daarmee, naar 't mij voorkomt, de
belangen van West-Friesland beter gediend
zijn, dan met het kolossale kanaal Alkmaar
RustenburgZwaagdijkEnkhuizen. De weg
over Oudkarspel zou 4000 meter langer zijn
dan over Rustenburg, maar de kosten van
aanleg en onderhoud zouden veel geringer
zijn, wijl het gedeelte AlkmaarOudkarspcl
reeds in 't plan van verbetering is begrepen.

In de buurt van Alkmaar zijn kanalen ont
worpen, die vrij ingrijpende veranderingen
teweeg zullen brengen.

In 't Rapport lezen wij:

„Dc toeneming van de vaart (op het
Noord-Holl. kanaal) ten Noorden van Alk
maar zal den hinder, die reeds thans van
de vrij laag gelegen spoorbrug bij Alkmaar
wordt ondervonden, nog meer doen gevoe
len

Nu bestaat redds jarenlang het plan, de
spoorbrug tc Alkmaar te vervangen door een
brug van dubbel spoor."

En dan, omdat nu toch ccn nieuwe brug
gebouwd moet worden, wil men maar van
de gelegenheid profiteeren om het Noord-
Holl. Kanaal een behoorlijk eind naar t
Oosten tc verleggen. Vooreerst zal dat nieu
we deel met een boog weer uitkomen in 't
Gr. Noord-Holl. Kanaal bij de Vlotbrug, maar
later zal 't worden vcrle: gd tot den Omval.

Of het wel gemakkelijk zou gaan, grond te
onteigenen voor een kanaal, dat misschien

De afstand van den kanaalwaterstand
tof den onderkant van die brug is nauwelijks
2.70 M.

later noodig zal blijken, is zeer de vraag.
Ook blijkt niet, of de kosten der hier in do
toekomst noodig geachte gronden in de ge
raamde kosten zijn begrepen. De sluis bij
De Zeswielen zal worden opgeruimd en de
vaart van Oudkarspel zal in 't vervolg mei
een boog, westelijk van den Zwijnsmecrpol»
der bij de Vlotbrug en bet Gr. Noord-Holl,
kanaal komen.

Men kri'ft door het nieuwe kanaal, Oostei
lijk van den Huiswaarder en Oosterweezem
polder, wel prachtige handelsterreinen in
dien polder en als de stad Alkmaar, waartoe
de polder behoort, daar ook eigenaresse ia
van den grond, dan kan de door deze kana
lisatie verkregen hooge waarde daarvan
misschien cenigszins de gemaakte kosten
goedmaken, maar van algemeen belang, of
van belang van het door den Omringdijk in
gesloten „van scheepvaart verstoken'' West-
Friesland, zijn deze buiten dien Omringdijk
gelegen werken toch niet. preekt hier niet
wat al te sterk het belang van Alkmaar of
waf daarvoor althans gehouden wordt? Ve
len in Alkmaar zullen al deze door de Com
missie voorgestelde werken goedkeuren,
maar als ze vernemen, dat dc stad een be-
t'eekcnend deel {'A b.v.) in de kosten van
aanleg en onderhoud zal hebben te betalen,
dan zullen ze er wel een beetje anders over
denken en ernstig overwegen, of 't goedq
doel niet met wat minder kosten is tc be
reiken.

(Wordt vervolgd).

nnuuui