/an Wet en Wetgeving.
UITEN LAND
Derde Blad.
23 Juni 1923
MEDISCHE PRAATJES.
L EFDE OVERWINT
't Is 't lokaal der sociëteit van Willekens
LANDBOUW EN VISSCHERIJ.
Een pleidooi van Harding voor toetreding van Amerika tot het Hof van
Int. Justitie. Rebellenbeweging in Albanië. Minimum standaardloon
voor de Engelsche mijnwerkers in het Lagerhuis verworpen. Hitte
golf in Amerika.
Onder de Telegrammen: Frankrijk adviseert den Volkenbond ten aan
zien van de quaestie der wederkeerige waarborgverdragen om verdra
gen van algemeenen en voorwaardelijken bijstand te verbinden met bij
zondere conventies, voorziende in onmiddellijken militairen bijstand.
De regeering te Angora verklaart, dat de brand van Smyrna geen oorlogs
ramp, is en eischt derhalve uitbetaling der verzekeringssommen door de
buitenlandsche assurantie-maatschappijen. De eerste drankvoorraden
onder zegel aangehouden. Een inval bij de „Daüy Herald". Amerika
treedt op tegen het inbeslagnemen der schoeners door Rusland.
DE BESTRIJDING VAN DEN ROOK
BOVEN LONDEN,
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
FEUILLETON
VLEKTYPHUS.
j Daar de ervaring geleerd heeft, dat zeer
'vaak verwarring plaats vindt tusschen do
twee aandoeningen n.l. den buiktyphus en
de vleklyphus, welke bedde niet zelden in de
wandeling met den naam van „typhus", be
stempeld worden, lijkt het mij niet ondien
stig ditmaal eens iets te vertellen over de
■laatstgenoemde, n.l. de vleklyphus te meer
'laar deze zich af en toe wel eens doet gc-
jvoelen. Beide aandoeningen nu, verschillen
dn menig opzicht zooveel van elkander, ter-
wijf bovendien de vleklyphus, zooais wij zul
len zien, lang geen ongevaarlijke ziekte is,
jdat ieder ontwikkeld mentsch wel wat over
ihaar optreden en haar 'hoedanigheden mag
weten.
Wij mogen van geluk spreken, dat de
|V]eklyphus tot heden ten dage, hoewel af en
[toe optredende, toch voor ons een vrijwel
onbekende ziekte is. Allicht zult u zioh nog
wel herinneren, dat enkele jaren geleden en
nog onlangs zelfs de vleklyphus zich voor
deed in Rotterdam.
Woe 't ook zij, toch zijn er weinige medici
in ons tand, die wel eens een vlektyphuslij-
der(es) onder oogen hebben gehad. Helaas
zijn er tal van landen evenwel, waar deze
ziekte lang geen onbekende is. Hiertoe die
nen wij onzen blik te richien naar het Oos
ten. In Rusland, Polen, Oost-Duitschland
(om 'l hier maar bij te laten) was en is de
vlektyphus voor de bevolking nog een groo-
le schrik. Ook builen Europa vinden wij
haar, nl. in Azië en Afrika.
De eerste vraag, die ons nu moet bezig
houden is wel deze: „Hoe herkent men de
vlektyphus?" Het is immers van het grootst
gewicht, dat men zich overtuigt in een 'Spe
ciaal geval of men al of niet te doen heeft
met vlektyphus.
Wanneer men n.l. een patiënt, lijdende aan
deze ziekte voor zich heeft, is men verplicht
donck op den hoek. Zijn eenige dochter was
wel niet leelijk, maar zegde niets tot zijn hart.
De Donderdag kwam. Hij vertrok, zonder
'n traan te storten. Hij omhelsde vader Bloem
koud alsof hij 'n vreemdeling omhelsd had.
Toen hij in den wagen zat en 't stoomtuig al
toos sneller en sneller adem haalde, staarde
zijn oog strak op één punt op 't kerkhof,
dat langzaam voor zijn gezicht verdween, op
't kerkhof, kerkhof waar zijn moeder rustte.
Het is Donderdag, 't Avont. De duiven
moeten naar Orleans, waar er Zondag 'n groo-
te wedstrijd is voor jonge en oude duiven.
Overal langs de straten der stad trekken
mannen van allen ouderdom en rang voorbij
met in de hand één of twee korven duiven,
die zij zóó voorzichtig dragen, alsof ze breek
baar waren.
De een haalt den andere in en dikwijls luidt
de vraag „wel, zet gij iets De eene zet er
twee, de andere vier, anderen tot tien.
De eene profiteert dat hij om prijs zal loo-
pen met zijn blauwe, een tweede met zijn
rooie, een derde met zijn vale duivin, een
vierde met drie tijgers, die dit jaar bij ied ere
wedvlucht prijs thuis brachten. Als men hen
allen gelooven wil, halen ook allen prijs.
Helaas Hoeveel bedrogen verwachtingen
Zondag aanstaande
Acht uren heeft reeds van den toren gesla
gen, en allen zijn met hun korven in de rui
me herberg „De Valk" waar nog 'n paar groo-
te, ledige reiskorven vóór de deur staan.
die reeds 'n uur lang er met zijn duiven zit.
'n Heel geroezemoes komt u van uit de
deur reeds tegen 't is gevormd door 't leven
dig gesprek aan alle tafels, 't geschuif van ko. -
ven, 't vallen hier en daar er door van 'n glas,
't slaan van 'n stempel op 't geolied doek, 't
geroekoek der duiven in de korven, en 'n
stem in de plaats er nevens, die gedurig alles
overklinkt „Allo wie komt bij Hoeveel
duiven Waarop zet gij 't Is of gij uw
oor legdet aan 'n reusachtigen bijenkorf vóór
't zwermen.
Uw oog kijkt verward in de zaal, waar alle
ruimten zijn ingenomen door korven, kleine
en groote, leege en andere met duiven gevuld,
waar 't bier bijna over alle tafels vloeit,
door 't geharrewar.
De lucht is bezwngerd door 'n mengeling
van uitwazemingen van bier, kelder, duiven
hok, looierij en tabak 'n eigenaardig atmo
sfeer, heel anders dan die der andere herber
gen.
Eenige liefhebbers staan vóór de breede
deur, die naar dc tweede zaal leidt, hun
beurt afwachtende, hun korven in de hand.
Daar achter 'n lange tafel, sterk verlicht,
zit 'n heel bestuur. Tegenover de tafel staan,
op elkaar getast, 'n hoop groote reiskorven.
Verschillende zijn reeds met duiven gevuld.
De arme diertjes, verblind door 't licht,
houden er zich meest stil, de bekjes angstig
vooruitenkele nochtans, het reizen gewend,
roeken alsof ze in hun hok thuis waren an
dere pikken elkaar door booze slagen met
den bek naar de pluimenweer andere de
meest geoefende, houden zich strak bij de
deurtjes geduldig het oogenblik afwachtende,
dat men hun de vrijheid zal geven, om met
zware vleugelslagen naar de hoogere sferen
der lucht te fladderen, en daar, in breede
kringen rond te draaien om de richting te vin
den der groote reis, die zij in eenige uren zul
len afleggen.
De korven, die nog 't uitgerekend getal
duiven niet hebben, gaan gedurig open,
terwijl de voorzitter der sociëteit, na de ge
bruikelijke vraag: „offer Duivin?" vol
gens 't verkregen antwoord, de arme dier
tjes per gesjacht inkorft, opdat er minder
ruzie zou zijn op de lange reis.
'n Paar anderen ontvangen de duiven der
lifehebbers. Met 'n behendigen draai van de
hand slaan zij één der vlerken open, houden
één der veeren voorzichtig boven 'n stuk
„caoutchouc" waarop een ander der leden
heel ernstig een stempel plaatst, waarnevens
een, den liefhebbers onbekend nummer, dat
verschilt voor elke duif.
De secretaris, een jonge knaap, die in den
dag geen pen in de hand zou nemen om
thuis het werk te helpen vooruitzetten, ligt
met 'n vurigen ijver over zijn register gebo
gen. Zoo onverpoosd, als regelmatig, teekent
hij de namen in der liefhebbers, de kleur der
duiven, en de nummers op hare vlerken ge
stempeld.
'n Beetje verder zit de kashouder, 'n dikke
blonde, een beambte die gewend is geld te
hanteeren. Papieren, gouden, zilveren en ko
peren munt verdwijnt gedurig in de lade der
Het aantal der werkloozen, die ondersteu
ning ontvangen, bedroeg einde Fcb-u iri
167.417 en op 15 Mei nog 122.355. Einde Mei
was het aantal afgenomen tot 109.011. Voor
Weenen en omstreken bedragen deze getallen
resp. 97.800, 75.841 en 69.813.
Dc „Matin" maakt melding van een tele
gram aan Londensche bladen uit Konstanti-
nopel, waarin wordt meegedeeld, dat de re
geering van Angora besloten heeft aan alle
Russische bolsjewisten het verblijf te Kon-
stantinopel te ontzeggen.
De Brandenburgsche stakers hebben aan
den eisch der fabrikanten tot hervatting van
het werk niet voldaan. Dientengevolge wer
den heden weder een achttal groote bedrijven
met een personeel van totaal 11000 man ge
sloten. De werkgevers weigeren thans nog
verder met de atbeiders te onderhandelen.
Clemenceau was Dinsdag in den Lutetia-
bioscoop te Parijs aanwezig om de film te
zien, die van zijn philosophische een-acter
„La voile du bonheur" is gemaakt. Het stuk
werd voor het eerst in 1901, in het Renais
sance-theater door Gemier opgevoerd, met
muziek van Gabriel Fauré. Het speelt in Chi
na en wordt door Chineesche acteurs ge
speeld. Clemenceau, die bij zijn binnenkomen
met groot enthousiasme werd ontvangen, zei-
de zeer tevreden te zijn over de opvoering.
Voor den rechter te Londen is Donder
dag een verzoek om echtscheiding behandeld
van een Engelsch zeeofficier George Douglas
Campbell tegen zijn vrouw Marie Aleide
Campbell, de dochter van een Nederlandse!»
generaal, met wie hij in 1909 in Den Haag
getrouwd was. In 1913 liet de vrouw zich in
Holland scheiden, omdat zij meende dat haar
man niet om haar gaf, maar later liet zij die
scheiding weer ongedaan maken. (Zoo slaat
het ten minste in de Engelsche bladen; mo
gelijk heeft zij het vonnis niet laten inschrij
ven), In 1914 voor het uitbreken van den
oorlog ging zij naar Duitschland en een
Duitsch officier Hans Kurt baron Treusch
von Buttlow-Brandenfels, die aan den drank
v/as, raakte daar verliefd op haar. Zij wilde
niets van hem weten, maar toen de oorlog
uitgebroken was, dreigde hij haar, als zij niet
rret hem trouwde, naar als spion te zullen
laten doodschieten omdat zij de vrouw van
een Engelsch officer was. Volgens haar ver
klaringen, werd zij zoodoende gedwongen in
Duitschland met dan baron te trouwenl, maar
mevrouw Campbell zegt dat zij nooit als man
en vrouw met elkaar geleefd hebben. De ba
ron is later in den oorlog gesneuveld.
Haar Engelsche man eischte nu echtschei
ding voor den rechter te Londen, op grond
dat zij zich met den Duitscher misdragen zou
hebben.
Vonnis wijzende, verklaarde de rechter dat
hij overtuigd was dat mevrouw Campbell tot
het huwelijk in Duitschland gedwongen was
door een man, die een hopeloos dronkaard
was. Zulk een huwelijk was nauwelijks denk
baar en hij aanvaardde haar verklaring dat
haar leven met den baron een voortdurende
hel was geweest. Ook voor de rest achtte hij
haar verklaringen geloofwaardig, zoodat hij
het verzoek om echtscheiding afwees.
In de leiding der bekende nationalisti
sche vereeniging der „Ontwakende Honga
ren" is een algeheele verandering gekomen.
Het bestuur heeft bedankt; in zijn plaats is
thans een uitvoerend comité gekomen waar
van onder anderen Ivan Hejjas, Paual Pro-
nay en de afgevaardigde George Hegedüs
deel uitmaken.
De Hongaarsche spoorwegen en
scheepvaartondernemingen verhoogen hun
tarieven voor goederenvervoer met vijftig,
voor passagiersvervoer met honderd procent
met ingang van 24 Juni. De minister van
financiën heeft den spoorwegen, met het
oog op het steeds toenemend deficit, een
crediet van 1.6 milliard kronen verleend.
De Boedapester politie is dezer dagen
het slachtoffer geworden van een harer
eigen spionnen, die haar hielp bij het op
sporen van ongeoorloofde valuta-trans
acties. Dank zij zijn tusschenkomst had dc
politie beslag kunnen leggen op vreemde
banknoten ter waarde van honderden mil-
lioenen Hongaarsche kronen. De spion, een
gewezen student, kreeg de hem toegezegde
provisie van twintig procent niet snel ge
noeg naar zijn zin uitbetaald, en besloot toen
zichzelf te helpen. Hij deelde den hoofdin
specteur, onder wiens ressort de valuta-af
faires vielen, mede, dat hij een aantal per
sonen wist, die 500,000 Tsjecho-kronen
ondershands wilden verkoopen. De transac
tie zou uitgevoerd worden door een procu
ratiehouder der Hongaarsche Credietbank;
de verkoopprijs zou 140 millioen Hongaar
sche kronen bedragen. De student kreeg
opdracht, de Tsjecho-kronen in schijn te
koopen, de hoofdinspecteur gaf hem 140 mil
lioen Hongaarsche kronen mee, en twee
detectives, die den procuratiehouder na het
sluiten van den koop moesten arresteeren.
In het gebouw der Credietbank liet de spion
de detectives wachten voor de deur van d«
kamer van den procuratiehouder, waarin hij
zelf verdween met het geld. Hij verliet ech
ter langs een achteruitgang het gebouw ea
wist per auto over de Roemeensche grens t«
ontkomen.
DE HARINGVISSCHERIJ.
Het aantal haringschepen bedraagt dit
jaar voor ons land 587, waarvan te Vlaar-
dingen 144, Maassluis 51, Maasland 3, Sche-
veningen 205, Katwijk aan Zee 116, Noord-
wijk aan Zee 3 cn IJmuiden 65.
Dat is weer 45 schepen minder dan ver
leden jaar, toen er 632 waren ingeschre
ven. Van deze 45 minder kwamen er 2 op
rekening van Vlaardingen, 3 voor Maas
sluis, 19 voor Schevcningen. 4 voor Kat
wijk aan Zee, en 17 voor IJmuiden.
Zoo gaat de haringvloot steeds achteruil,
want in 1921 waren er in totaal 670 sche
pen, dus 83 meer dan thans. En van dc
587 schepen is het grootste deel binnen en
neemt niet aan de haringvisscherij deel.
tafel, waarvan zijn peervormige buik hem 'I
openen nochtans lastig maakt. Zijm altoos
lachend vraagje klinkt „waarop staat ze
Zet ge nog eene Neen Aan den ander
Allo allo komt bij
Er zijn er, die een heel maandgeld op één
wedreis plaatsen werklieden, die, indien 't
geluk hun Zondag niet meeslaat, vrouw en
kinderen ontbering zullen moeten laten lij
den. De kashouder scharrelt de gelden de la
de in, en zijn lachje verdwijnt niet één oogen
blik van zijn bolvormig gelaat.
Eenige arme drommels tasten nochtans
heel diep in hun beurs, welke zij slechts op
'n kiertje openen, om er de armoede niet van
te verraden. Zuchtend kijken zij daarna om
er nog iets voor 'n pintje bier in te vinden
En de werkzaamheden gaan maar altoos voort,
met 'n ernst, 'n bedrijvigheid, 'n regelmatig
heid, alsof 't bankoperaties gold.
Ondertusschen in de groote zaal, voor en
achter de tafels, tusschen de korven, bij recht-
staanden en bij zittenden roezemoest 't meest
verscheiden gesprek. Waardin en meid tap
pen onverpoosd 't schuimend bier in de gla
zen, en dragen het rond door dien harre
war heen, dan van dezen, dan van genen 'n
onvrijwilligen stoot ontvangende, die de bier
plassen op den vloer en op de tafels nog ver
breedt,
(Wordt vervolgdA
De gewijzigde Huurwetten.
De wijziging der Huurwetten heeft haar
beslag gekregen. In de Tweede Kamer is zij
met 51 tegen 19 stemmen (tegen de sociaal
democraten, de vrijzinnig-democraten, de
C-H. mej Katz en de A.-R. Smeenk), in de
Eerste Kamer met 23 tegen 6 stemmen (te
gen de twee S.D.A.P.-ers, de R.K. Haaze-
voet, de A.R. Douwes, de Vrijheidsbonder
Smeenge en de V.D. Westerdijk) aangeno
men. De Koningin heeft de wet bekrachtigd
en den 2 Juni j.l. is zij in het Staatsblad
verschenen. Volgens het laatste artikel der
betreffende wet zullen de gewijzigde Huur
wetten op een nader door de Kroon te be
palen dag in werking treden. De Minister
van Arbeid heeft bereids publiciteit gege
ven aan zijn voornemen om te bevorderen,
dat de gewijzigde Huurwetten den 1 Augus
tus a.s. van kracht zuilen worden.
Hoewel het feitelijk een sociale misstand
is, is het aantal huurders van woningen on
eindig veel grooter dan dat van hen, die een
eigen huis bewonen. En waar derhalve zoo-
vclen ook onder de lezers van dit blad
voor de thans gewijzigde Huurwetten uit per
soonlijk belang zich zullen interesseeren,
lijkt het ons niet ondienstig eens duidelijk
uiteen te zetten, hoe de positie der huur
ders met ingang van 1 Augustus a.s. zal
worden.
Het zal den verhuurder voortaan geoor
loofd zijn dc huur op te voeren tot 50 pet.
boven de huur geldende op of laatstelijk
vóór 1 Januari 1916, zonder dat de tusschen
komst der Huurcommissie vereischt wordt.
Wenscht de verhuurder nog hooger te gaan
dan deze 50 pet., dan is daartoe de bewilli
ging der huurcommissie vereischt. De huur
commissie staat echter een huurprijs, die
hooger is dan de normale huurwaarde der
woning op 1 Januari 1916 vermeerderd met
50 pet., slechts dan toe ais hoogere uitgaven
ter zake van de woning te bestrijden, dan
wel ingrijoende verbeteringen en verande
ringen aan de woning aangebracht, de huur-
verhooging wettigen. De verhooging, die de
Huurcommissie in zulk geval kan toestaan,
is aan geen limiet gebonden. Indien de om
standigheden daartoe naar hare meening aan
leiding geven kan de Huurcommissie dus tot
eene verhooging van 100 pet. en meer boven
de normale huurwaarde van 1 Januari 1916
gaan.
Bij de behandeling dezer aangelegenheid
in de Tweede Kamer stelde de heer van
Gijn de Vrijheidsbonder in het kwadraat
een amendement voor om successievelijk
te komen tot een vrije huurverhooging van
160 pet. De Retfeering ging dus volgens hem
lang niet ver genoeg. De sociaal-democraten
daarentegen, alsook dc Christelijk-Histori-
eche juffrouw Katz en de A.-R. Smeenk wa
ren van oordeel dat dc arbeider met de sterk
gedaalde loonen en de werkloosheid ook de
50 pet. verhooging niet zoude kunnen beta
len en dc sprong te groot zoude zijn. Dezen
laatsten hield de Regeering terecht voor dat
de opzet der wet is huizenwoeker te weren,
dat 50 pet. nog iels lager is dan de tegen
woordige kostprijs van woningen en dat bij
dergelijke verhooging dus van woeker geen
sprake kan zijn, terwijl het in het algemeen
belang noodzakelijk is om tot toestanden te
kómen die het voor den particulieren onder
nemer weder mogelijk maken met kans op
eenige winst te bouwen, opdat met het stel
sel van Rijks- en gemeentelijke bijdragen
kan worden gebroken, zonder dat de woon
voorziening gevaar lijdt. En dat er een einde
moet komen aan het bijslagstelsel uit de pu
blieke kas, zal in den tegenwoordigen tijd
wei niemand betwisten.
Wij vermeldden boven, dat eene vrije ver
hooging van 50 pet. boven de op 1 Januari
1916 geldende huur als regel geoorloofd is,
doch op dezen regel zijn toch een paar uit
zonderingen.
I Op de eerste plaats bevat de wet eene
bepaling, waarbij aan den minister van Ar
beid, Nijverheid en Handel de bevoegdheid
wordt gegeven om ten aanzien van bepaalde
gemeenten te verklaren, dat het tegenwoor
dige huurpeil der woningen een afwijking van
de Huurwetten, zooals die thans luiden, toe
laat. In de gemeenten, ten aanzien van welke
de minister deze verklaring geeft, is de vrije
bu'irverhooging niet meer dan 40 pet. Derge
lijke verklaring van den minister blijft ech
ter in geen geval langer dan twee jaren van
kracht. Op de tweede plaats is een speciale
bepaling in de wet opgenomen om te voor
komen, dat dc huurverhooging ook ten goe
de komt aan die huiseigenaren, die huizen
exploitceren, welke feitelijk onbewoonbaar
zijn. Te dien aanzien zegt de wet nadrukke
lijk, dat het verboden is om voor eene krach-
jtens de woningwet onbewoonbaar verklaarde
'woning, als verhuurder eene hoogere huur te
bedingen, of aan tc nemen, dan die, welke
gold op 1 Januari 1923. Dit geldt niet alleen
Ivoor dc woningen, die nu al onbewoonbaar
zijn verklaard, doch ook voor de woningen,
idie in de toekomst onbewoonbaar verklaard
zullen worden. Het schijnt in de bedoeling
van de Regeering te liggen, dat deze bepaling
op ruime schaal wordt toegepast. Immers
dezer dagen heeft de Minister van Arbeid,
Handel en Nijverheid eene circulaire tot de
Gemeentebesturen gericht, waarin hij er op
aandringt, dat deze besturen de noodige
maatregelen zullen nemen om te geraken tot
eene spoedige onbewoonverklaring van al die
woningen, die daarvoor in aanmerking ko
men. De eventueel in de Gemeente bestaan
de woningnood b:hoeft daartoe geen belet
sel te zijn zegt de Minister want al is
de woning onbewoonbaar verklaard, dan kan
men de tegenwoordige bewoners er toch in
laten wonen, daar men kan wachten met de
wettelijke ontruiming der woning totdat de
omstandigheden met name de verminde
ring van den woningnood dit mogelijk ma
ken. Deze circulaire van Minister Aalberse
lijkt ons uitermate sympathiek. Inderdaad
zou het jammer zijn, indien de eigenaars van
krotwoningen van de toegestane huurverhoo
ging profiteerden. Het is te hopen, dat de ge
meentebesturen de door den minister ge
vraagde medewerking zullen verleenen en
wij binnenkort op vele krotten op een groot
wit bord met zwarte letter „Onbewoonbaar
verklaarde woning" kunnen lezen. De plaat
sen voor de borden zijn sinds lang beschik
baar.
Op de derde- en laatste plaats kan de
vrije huurverhooging van 50 pet. praktisch
niet tot haar recht komen, indien de eigenaar
de woning niet behoorlijk onderhoudt. Zooals
de lezer weet, kan iemand, wien de huishuur
is opgezegd, binnen één week nietigverkla
ring der huuropzegging vragen aan de Huur
commissie. Dc Huurcommissie wijst het ver
zoek af, of willigt het in, al naar gelang naar
hare opinie de belangen hetzij van den ver
huurder, hetzij van den huurder het zwaarst
moeten wegen. Indien de huurcommissie het
verzoek toewijst en dus de huuropzegging
nietig verklaart kan zij volgens eene in
de Huuropzeggingswet opgenomen nieuwe
bepaling tegelijkertijd een voor de wo
ning redelijken huurprijs vaststellen. Zij kan
dan een huurprijs bepalen lager dan 50 pet.
boven de op 1 Januari 1916 geldende huur,
indien de staat ven onderhoud waarin de
woning verkeert, dezen lageren huurprijs
wettigt. Deze bepaling stond niet in het re-
geerings-ontwerp, doch zij is door een amen
dement van den heer Oud daarin opgeno
men, Het is eene ietwat gevaarlijke bepaling,
want ieder huurder kan het nu op een huur-
opzegging op aan laten komen, om zoodoen
de door de Huurcommissie te doen uilmaken
of de huisbaas de woning al dan niet vol-
ioende onderhoudt, om een verhooging van
50 pet. boven de huurwaarde van 1 Januari
1916 te rechtvaardigen.
Mr, v. d. Berg, voorzitter van de
Amsterdamsche Afdeeling der S.D.A.P. ad
viseerde reeds in „Het Volk" om elke huur
verhooging te weigeren op grond van onvol
doende onderhoud, het op huuropzegging te
laten aankomen en aldus de huurcommissie te
laten uitmaken of de woning al dan niet ge
noegzaam is onderhouden, zoodat een ver
hoogde huurprijs gewettigd is. Dit advies gaf
den Christelijk Historischen Senator van der
Hoeven aanleiding om in de Eerste Kamer
het volgende puntdicht te debiteeren:
Het amendement Oud
Was een fout;
En het wordt wel heel erg
Door het advies van mr. van den Bergh.
Zonder gevaar is de oplossing van dit ad
vies intusschen niet. Want dc huurder die
het op een huuropzegging laat aankomen,
beloopt in elk geval de kans al is die dan
mischien niet groot dat hij om een huur
verhooging van 50 pet. te ontgaan uit zijn
woning wordt gezet. Mocht intusschen blij
ken, dat in de praktijk het advies van Mr.
v. d. Bergh veelvuldig met succes wordt op
gevolgd, dan zal Minister Heemskerk vol
gens zijn uitlating in de Eerste Kamer met
een wetsvoorstel komen om het amendement
Oud weder uit de wet te lichten.
De bovenvermelde vrije huurverhooging
van 50 pet. boven de op 1 Januari 1916 gel
dende huur is uitsluitend van toepassing
voor die woningen waarvan vóór 1 Januari
1916 de huur niet meer bedroeg dan een be
drag berekend naar eene tabel, bchoorende
bij de toenmaals van kracht zijnde kieswet.
Dit bedrag is voor de diverse gemeenten
verschillend. Het varieert van 3.20 per
week voor heele kleine gemeenten tot 10
voor Amsterdam, Rotterdam en den Haag.
Voor Haarlem is het 8, voor Gouda 7,
voor Alkmaar en Zaandam ƒ6, voor de mees
te plattelandsgemeenten 4 per week.
Voor woningen waarvan voor 1 Jan. '16
de huurprijs hooger was dan de evenbedoel-
dc bedragen, is eene vrije huurverhooging
toegestaan van 37pet. boven de op 1
Januari 1918 geldende huurwaarde.
Over enkele andere veranderingen, door
de wijziging der Huurwetten tot stand ge
bracht, spreken wij in een volgend arti
kel.
ten' spoedigste uitgebreide maatregelen te
treffen in het belang der volksgezondheid.
Wij zullen daarom beginnen in 't kort oven
het verloop dezer merkwaardige ziekte tc
schetsen, 't Staat onomstooteftijk vast, dat wij
op één of andere wijze door een kleerenluis
worden geïnfecteerd. Wij ondervinden hier
van de eerstvolgende dagen geen nadeelige
gevolgen, doch den l'2en dag wordt men ge
woonlijk ziek. Een dergelijke periode korter
of langer van duur, die er ligt tusschen het
geinfecteerd worden en hel uitbreken der
ziekte, komt praktisch gesproken bij atle
ziekten voor en noemt men niet 'n vreemd
woord het .incubatie stadium". Dit stadium
duurt dus bij de vlektyphus twaalf dagen.
Men voelt zich in die dagen, evenals bij
elke andere zieklc, die op komst is, al niet
erg prettig. Een zekere loomheid maakt zich
van den mensch meester, men heeft last van
hoofdpijn, terwijf de eetlust ook veel te
weraschen overlaat en dc nachten verre van
rustig zijn, kortom een a'gemeene malaise
pleegt, op le treden. Doch ziel, de 12e dag
is nauwelijks aangebroken, of plotseling doen
zich koude rillingen voor. terwijl de patiënt
flinke tempera tuursverhoogirgan krijgt, ja,
op dienzelfden dag zien wij de thermometer
niet zelden stijgen tot op 40.5 a 41 graden
Onze zieke ijlt doorgaans in hevige male,
terwijl hij in zijn heldere oogenblikken
klaagt over duizeligheid en de zoo karakte
ristieke kruis- en lendenpijnen. Deze toe
stand duurt een paar dagen zoo voort en
dan ziet men op den 3en en 4en dag een
uilslag over den gcheelen huid optreden en
alleen dezen uitstag beschouwende, zou men
't voor „mazelen" houden, hetgeen de mees
te lezeressen en lezers wei eens onder oogen I
gehad zullen hebben. Vandaar dus de naam
,.vlek"-typhus, lerwiji het woord „typhus"
van het Grieksch is afgeleid en „wolk" of
„nevel" beieekenl. De naam dezer ziekte is
dus, volgens de verschijnselen, buitengemeen
juist gekozen. Meestal treedt nu na een dag
of 6 a 7 verbetering op, doch waar het zwa
re gevallen geldt, zien we eveneens na een
week de temperatuur wet dalen, doch hel
duurt gewoonlijk niet lang of de verschijn
selen zoo even beschreven, komen in nog
heviger male terug. Meestal doen zich hier
bij nog complicaties van harl. nieren, lucht
wegen elc. voor, die dan tenslotte den le
vensdraad afsnijden.
Bij al deze misère is toch nog een licht
zijde te ontdek ken, n.i., dat degene, die één
maal vleklyphus gehad heeft, niet spoedig
ten tweede male hierdoor wordt aangetast.
Men is z.g. „onvatbaar" of „immuun". Wij
kennen dit verschijnsel niet alleen bij den
vlektyphus, doch ook bij verschillende ande
re ziekten. Bij voorkeur last de vlektyphus
personen aan in de kracht van bun leven,
dus in dien leeftijd van 30 a 35 jaar, waar'
mede natuurlijk geenszins gezegd is, dat veel
jongere of oudere menschen geheel en al ko
gelvrij zijn.
Heb ik zoo juist gepocht op de fraaie
benaming „vlektyphus", zoo wil ik toch niet
eindigen, zonder de opmerking, dat men
blijkbaar hiermede niet tevreden was en men
in de jaren, die achter ons liggen, wel ge
sproken heeft van „oorlogstyphus" en „hon-
gerlyphus", welke benamingen geenszins min
der correct zijn.
leider Charlton, dat Australië in een gezon
der toestand zou verkeeren, indien het bleef
wat het was en geen aandeel in de buiten
landsche politiek van het rijk zou nemen.
Charlton verweet den eerste-minister tc
hebben gezegd, in verband met zijn vertrek
naar Londen, dat „he was going home." Waar
is dit „home?" vroeg Charlton. Ons „home"
is Australië. Wij dienden zulke Engelsche
gevoelens niet in dit parlement ten toon te
spreiden.
Intusschen werd het Labour-amendement
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
Een onderhoud tusschen Pellé en Ismet.
Donderdag werd het contact tusschen de
geallieerde delegaties en de Turksche her
steld. Generaal Pellé had een onderhoud met
Ismet.
Het economische comité komt heden bij
een voor de regeling van enkele geschilpun
ten.
AMERIKA'S TOETREDING TOT HET
PERM. HOF VAN INTERN. JÜSTITIE.
Een pleidooi van president Harding-
President Harding heeft te St. Louis zijn
spreekbeurtenreeks geopend met een rede
over Amerika's aansluiting bij het Permanente
Hof van Internationale Justitie, hetgeen hij
beschreef als het eenige bestaande vredes-
middel, waaraan Amerika veilig kan mede
doen zonder de grondbeginselen van zijn na
tionaal leven te schenden." Harding stelde
een hervorming voor in de inrichting van dit
Hof, ten einde elk gevaar, dat de Volkenbond
of andere organisaties daarop invloed zouden
kunnen uitoefenen uit den weg te ruimen.
DE MINDERHEDEN IN HONGARIJE.
De Hongaarsche regeering heeft ter nale
ving van de in het verdrag van Trianon ter
bescherming der minderheden aanvaarde ver
plichtingen een verordening afgekondigd,
waarbij o.a. bepaald wordt, dat ieder Hon
gaarsche staatsburger zonder onderscheid van
ras, taal of godsdienst voor de wet gelijk is
en de Hongaarsche burgerschapsrechten ge
niet. Het feit, dat men behoort tot een der
nationale minderheden kan geen beletsel zijn
voor het uitoefenen van een openbaar ambt.
De verordening treedt in werking op den dag
der afkondiging De premier zal morgen een
wetsontwerp indienen betreffende de kennis
van de taal der minderheden in openbare
ambten.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
Uitwijzingen.
Te Trier hebben de Franschen ca. 30 en te
Konz-Karthaus 12 gezinnen van spoorweg
personeel uitgewezen. Zij mochten niet mee
nemen.
Aanvallen op Belgische soldaten.
Gisterenmorgen vuurden twee Duitschers
Marl op drie Be.lgische militairen, van wie
twee werden gedood en een gewond.
DE LEVENSMIDDELEN ZIJN ONBEPERKT
TOEGELATEN.
Sinds Donderdag is het vervoer van levens
middelenverzendingen aan alle stations van
het Ruhrgebied zonder eenige beperking toe
gelaten. Wanneer de levensmiddelenzendin
gen voor stopgezette of niet meer bereikbare
stations van het district Essen bestemd zijn,
zullen zij met andere transportmiddelen daar
heen worden gevoerd.
„LOS VAN ENGELAND."
Nadat in het Australische Huis van Afge
vaardigden een amendement der Labour-
Party op de Troonrede was verworpen, waar
in gemis aan vertrouwen in de regeering van
het gemeenebest werd uitgesproken, diende
de Labour-Party een nieuw amendement in,
verklarend dat het Huis de door Australië te
volgen buitenlandsche politiek dient vast te
stclien, dat de zittingen van het parlement
niet dienen te worden verdaagd tijdens de
afwezigheid van den eerste-minister ter bij
woning van de rijksconferentie te Londen, dat
Australië in staat moet zijn zich zelf tc ver
dedigen en dat het onnoodig is ten behoeve
zijner verdediging een deel van 't rijksverde-
digingsstelsel uit te maken.
In het debat, dat op de indiening van dit
amendement volgde, verklaarde dc Labour-
verworpen.
DE
MIJNWERKERSLOONEN
ENGELAND.
IN
In het Lagerhuis werd breedvoerig gede
batteerd over de toestanden bij den mijn
bouw naar aanleiding van het door de La-
bourpartij ingediende wetsontwerp tot in
stelling van een standaardminimumloon.
Daarin wordt voorgesteld de loonen van
vóór den oorlog weer in te voeren met een
toeslag van 70 in verband met de hoogere
kosten van het levensonderhoud.
De Labour-sprekers wezen op de treurige
toestanden onder een groot gedeelte der
mijnwerkers en op het feit, dat het mini
mumloon kon worden betaald, zonder dat
de kolenprijzen behoefden te stijgen. Men
stelde echter vast, dat het een verhooging
der uitgaven van 14 millioen zou beteekenen
en dat het minimumloon dc overeenkomst
zou te niet doen, die sedert de groote sta
king van 1921 in werking is.
Lloyd Greame verklaarde namens de
regeering, dat de wet de toestanden in het
bedrijf niet zou verbeteren en een eind zou
maken aan de overeenkomst juist op het
oogenblik, waarop de mijnwerkers de voor
deden der jongste prijsverhooging zouden
gaan genieten.
Het ontwerp werd met 230 tegen 154
stemmen verworpen.
Men verwacht in politieke kringen niet,
dat de rust, die sedert 1921 in de mijnwer
kerswereld heerscht, zal worden verstoord.
DE BOYCOT VAN HET IERSCHE
PARLEMENT,
De boycot van het nieuwe Vrijstaatsche
parlement door de journalisten is geëindigd
na juist een week te hebben geduurd. De
paralementaire verslaggevers in het Dail en
den Senaat hadden zich er over beklaagd,
dat de regelen, welke voor de perstribune
waren vastgesteld, van dien aard waren, dat
zij het vervullen van hun taak belemmerden.
De regeering heeft hierin thans verandering
gebracht en dc journalisten zijn wederom in
de vergadering verschenen.
Dc meeste lersche bladen bevatten thans
een samenvatting van hetgeen er gedurende
de stakingsdagen in het parlement behan
deld is. Naar wordt gezegd, heeft niemand
er iets bij verloren, dat de uitvoerige versla
gen achterwege gebleven zijn.
HET REGIONALISME TE CATALONIË.
De Spaansche Senaat heeft het verzoek
tot opheffing der parlementaire onschend
baarheid van generaal Berenguer behandeld.
De algemeene indruk is, dat het niet inge
willigd zal worden.
De eerste minister heeft in den Senaat
het regionalisme in Catalonië erkend, maar
er aan toegevoegd, dat er geen sprake zou
zijn van separatisme.
DE UITBARSTING VAN DE ETNA.
Lingoaglossa buiten gevaar?
Een V. D. bericht uit Berlijn meldt, dat
volgens een telegram uit Rome aan het
„Berl. Tag." de lavastroom thans veel trager
vloeit en dat de stad Linguaglossa buiten
gevaar is.
Geen buitenlandsche steun aanvaard.
De Italiaansche regeering heeft verklaard,
dat zij de aangeboden buitenlandsche bij
dragen voor de slachtoffers van de uitbar
sting van dc Etna moet weigeren. Italië zal
alleen de schade dragen.
REVOLUTIE IN ALBANIË?
De „Matin" heeft een telegram uit Bel
grado ontvangen, dat in Albanië een revolu
tie is uitgebroken. De opstandelingen, die de
terugkeer van den prins von Wied op den
troon beoogen, zouden de regeeringtroepen
verslagen hebben en naar Skoetari zijn op
gerukt.
ITALIË EN DE OMWENTELING IN
BULGARIJE.
In een officieuse nota spreekt de Italiaan
sche regeering tegen, dat zij de omwente
ling in Bulgarije financieel zou hebben ge
steund. Wij hadden van een hierop betrek
king hebbende beschuldiging tegen de Ita
liaansche regeering geen melding gemaakt.
Niettemin vermelden we deze tegenspraak,
omdat ze leert tot welke geruchten de ge
beurtenissen in Bulgarije alzoo aanleiding
hebben gegeven.
Men herinnert zich, dat in 1921 in geheel
Engeland de strijd werd aangebonden tegen
den rook, welke de lucht boven Londen en
in de industriegebieden dermate bederft dat
deze schadelijk voor dc volksgezondheid
wordt geacht. Er werd toen een commissie
benoemd onder leiding van Lord Newton,
die een rapport opstelde, hetwelk ontstel
lende cijfers liet zien met betrekking tot de
atmosferische gesteldheid in de groote En
gelsche steden. Bezorgd vroegen de Britsche
burgers zich af, hoe het feitelijk mogelijk
was, dat ze nog konden ademen en leven in
zulk een door rook, roet en schadelijke gas
sen vertroebelde atmosfeer.
De coalitie-regeering diende destijds een
wetsontwerp in, hetwelk maatregelen tegen
de rookverspreiding door fabrieken en
groote instellingen bevatte. Het werd zelfs
in tweede lezing aangenomen, doch raakte
van de baan toen de coalitie-regeering ten
val was gebracht.
Thans zal Nevillo Chamberlain, de minis
ter van openbare gezondheid in het huidige
kabinet, een nieuw wetsontwerp indienen,
naar Lord Newton aan de „Manchest. Guar
dian" heeft medegedeeld. Hij vertelde dat
de Londensche graafschapsraad reeds pogin
gen heeft gedaan om de middelen tot 'iet on
derdrukken van den rook in Londen te ver
beteren, doch hij meende dat het onver
standig is, het aan de gemeentebesturen der
voorsteden over te laten maatregelen te
treffen of niet. Volgens hem moet de be
voegdheid daartoe in handen van een cen
traal gezag worden gelegd.
Alhoewel de schadelijke uitwerking van
den rook op de volksgezondheid thans over
al wordt beseft en het parlement zich niet
tegen doeltreffende maatregelen zal verzet
ten, verwacht Lord Newton oppositie van de
groo-industrieën in het Noorden, die belem
meringen in hun bedrijf vreezen. Een groot
deel van den schadelijken invloed zou reeds
kunnen worden teniet gedaan indien uit den
tijd zijnde rook-afvoertoestellen werden af
gekeurd. Hij was zeer onder den indruk ge
komen toen hij onlangs het Ruhr-gebied be
zocht en aanschouwde hoe gering de scha
delijke invloed van den rook daar is, dank
zij de daar door de overheid in overleg met
de industrieën getroffen maatregelen.
GROOTE HITTE OVER GEHEEL
AMERIKA,
Over geheel Amerika heerscht groote hit
te. In Chicago zijn sedert Maandag 15 men
schen aan de hitte bezweken. De parken
zijn 's nachts geopend om er te slapen. Voor
al de Oostelijke staten hebben zwaar van
de hitte te lijden. Scholen, fabrieken en vele
kantoren zijn gesloten.
Te New-York was het in den afgeloopen
nacht eveneens geoorloofd in parken en
plantsoenen te slapen.
ROOKLOOZE EN LICHTLOOZE MUNITIE.
Draadloos wordt uit Annapolis gemeld,
dat het departement van oorlog heeft me
degedeeld, dat er geslaagde proeven zijn ge
nomen met een nieuw soort kruit te gebrui
ken in kleine wapenen en geschut, hetwelk
dezelfde kracht als het thans in gebruik zijn
de type bezit en tegelijkertijd rookloos is,
niet flikkert en voor vocht niet ontvanke
lijk is. Het feit, dat het kruit tegen vocht
bestand is en dat het hij het ontvlammen
niet flikkert, wordt door de deskundigen
van de grootste beteekenis beschouwd, daar
het eerste het mogelijk maakt de voorzorgs
maatregelen achterwege te laten om de mu
nitie droog te houden, en het tweede in
staat zal stellen 's nachts te vuren zonder
de positie van het geschut te onthullen.
DE AMERIKAANSCHE DRANKBE
STRIJDING.
De ontvanger der invoerrechten te New
York heeft instructie om de zegels te verbre
ken van den drankvoorraad aan boord van
de „Berengaria," wanneer het schip morgen
de haven binnenloopt. De drank zal worden
in beslag genomen en in entrepot worden op
geslagen. Het plan is een precedent te schep
pen voor het geval dat de kapitein een for
meel protest indient.
Sir Auckland Geddes, de Britsche ge-
zent, die gedurende een maand in een don
kere kamer heeft moeten doorbrengen we
gens een oogbehandeling, is in zoover her
steld dat hij a.s. Dinsdag naar Engeland zal
vertrekken, waar hij drie maanden denkt te
blijven.
De werkloosheid in Oostenrijk begint af
te nemen.
J0
Zoet was haar droom. Bitter het ontwaken.
Maar zij zou haar bedwingen niemand
mocht aan haar wezen kunnen bespeuren dat
zij leed zieleleed. Soms ging zij vóór
haren spiegel staan, en beproefde den glim
lach, waarmee zij de anderen bedriegen
wilde; haar kon hij, helaas niet bedriegen.
Bloem was dezelfde man niet meer. Tot
's anderendaags bleef hij op zijn kamer, bij
't lijk van zijn poes. Toen bracht hij het naar
zijn tuin, groef er 'n graf, en legde er de be
treurde poes in.
Zijn verbolgen oog keek op naar de val van
Willekens duivenhok, en hij kon zich niet
weerhouden er dreigend zijn vuist naar toet
te ballen.
Kermiszondag ging hij niet uit 't huis, bij
na niet van zijn kamer. Kermismaandag ver
trok hij naar de hoofdstad, zonder te zeggen
waarom, 's Anderendaags, toen hij alleen met
Geeraert aan tafel voor 't middagmaal zat,
waaraan geen van beiden eer deed, begon
hij 'a ernstig gesprek, bijzonder ernstig, dat
zijn zoon niet zonder te verbleeken aan
hoorde.
Zoo kalm en beraden had hij zijn vader
E»oit gekend. Ook sprak hij niet één woord
tegen. Er werd besloten, dat Geeraert Don
derdag reeds naar de hoofdstad zou vertrek
ken, om er het pasteibak kersvak te leeren.
Hij zou hem door 'n bekwamen knecht ver
vangen, en eens terug zouden zij 'n
pasteiwinkel openen 'n idee, reeds vroeger
door Geeraert vooruit gezet, maar waar Bloem
tot hier nooit van had willen weten.
Zijn handen waren toen te groot om zulke
kleine prullen te hanteeren, en hij wilde wel
zorgen voor de gezondheid der menschen,
niet voor de bederving hunner magen.
Geeraert had Vrijdag en Zaterdag onver
poosd gezwoegd in de bakkerij. Kermisdag
was hij in de processie geweest. Daarna had
den kameraden hém in 'n herberg meegelokt,
en, daar vernam hij terloops, dat de notaris
klerk ook 'n goed oogje op „zijn" Leentje
gehad had.
Dc dochter van den baas wist van Vinus
Bols, dat hij zeker door haar zou worden aan
genomen zijn, maar dat de klerk, die,
als notarisklerk, de zaken van Willekens ken
de, voorzichtig thuisgebleven was.
Geeraert voelde zich verbleeken, en zijn
beenen beefden onder de tafelIn zijn
verbeelding herleefde hij 't tooneel van zijn
vader met haar vaderhij voelde dat er iets
in zijn leven gebroken was, en daarmee ook
zijn zielskrachtkoortsig ledigde hij 't eene
glas na 't andere, en in den namiddag van
dien kermiszondag legde hij zijn loodzwaar
hoofd urenlang op tafel. De oude meid wilde
den dokter halen. Hij weigerde. De dokter
die hem kon genezen, was niet M. Echel-
