HEDEN" F. TH. EVERARD HET IS GEEN GEHEIM: epel8baar nut HUM Hf S&UHIMIH: HaarSemsche Heddingsbri- gaee voor Drenkelingen. I9!3 Herdenkingsweek van 2 ijm. 8 Juli 1923 WITTE GOEDEREN LAKENS en SLOOPEN iN/cP WA MERCEDES verslaat POSTHUMUS ZIJLBTR. SI, HAARLEM - IMPORTEURS RENTEVERGOEDING DEPOSITO De Goedkoope Beddenwinkel De Goedkoope Beddenwinkel STADSNIEUWS. HAARLEM - KRUISWEG 59 EFFECTEN - COUPONS - PROLONGATIES ASSURANTIES - INCASSO'S - CHEQUES SAFE DEPOSITLOKETTEN Pracht dessins Damast en Stères ra§T EN KENNIS. INTERNATIONALE ZANGWED- STRIJD. INSS2GSEBEH. KORTE BERICHTEN. GRDE EN ARBEID. MAANDAG 2 JULI. DINSDAG 3 JULI. ZATERDAG 7 JULI. ZONDAG 8 JULI. Linnen en damasten ONTBIJTSTELLEN N TAFELLAKENS en SERVETTEN HANDDOEKEN, THEEDOEKEN KEUKENDOEKEN, uitsluitend GOEDE KWALITEITEN <?Y f 33© contant (ook in huurkoop 125 per maand). VANAF F 5 PER JAAR 10 DAGEN VAST2% 1 MAAND VAST FROLONGATIEKOERS 3 MAANDEN VAST4 6 MAANDEN VAST 4V4 1 JAAR VAST 4y2 dat het succes van de TA9A voor een zeer groot ge deelte is weggedragen door het nieuwe Seriemerk dat thans ook in Haarlem en omstreken verkrijgbaar is, ËPËLSBflflS BONUM 6 ct. EdElSsaar SIMPLEX 8 ct. id. KIELIOR 8 id. OPTIMUM 10 itrSfcTSBAAR EXGELLENTES 12 ct. Cornelissteog bd. Groote Houtstr. Opmaken en vernieuwen van uw Matrassen (in de Vacantie) Zoo noodig in 1 dag retour. Wijj verwerken alleen prima Java Kapok. Cornelissteeg b.d. Groote Houtstr. Demcnstraties van het publiek. Zondag, den laatsten dag van den Intern. Zangwedstrijd, was gfereserveerd voor de hoogde cerc-afdeeling-mannenkoor. Natuur lijk trok deze afdeeling een buitengewone belangstelling. De groote R. A. S.-zaal was bijna geheel gevuld. Van de 7 ingeschreven verecnigingen waren er 5 opgekomen. Eén der drie Tsjechische koren was wegens ziekte van den dirigent afwezig. Het Hongaarsche koor was slechts gedeeltelijk op tijd aangeko men. O.a. aanwezig de consuls van Tsjecho- Slowakije, Hongarije en Brazilië. Er waren bloemen van een groep bezoe kers voor Hub. 'Cuypers en het bestuur. Het verplichte koor is gecomponeerd door Hubert Cuypers op tekst van d'Après de Vigny: „Le Cor". Voor de Hollandsche «koren was het gedicht vertaald door Albert de Vries. De muziek past goed in het kader dezer oude ballade. Ze is romantisch getint, vertoont geen moderne neigingen. Scherpere 'uitbeeldingen, b.v. van den dood van Roland en het wraakuitroepen over Spanje zouden het werk hebben doen winnen. ,,Le Cor" is nogal groot van omvang en de contrasten in de muziek niet talrijk en sprekend. Bij het „Ames des chevaliers revenez vous" heeft Cuypers een marschfied aangewend, cat een variant gelijkt op een bekend sol datenlied. De schrijfwijze is zeer praktisch, de stem men zijn over het algemeen goed zingbaar geschreven. De jury voor deze afdeeling bestond uit: Hub. Cuypers, Herman Ruttcrs, In. Olman en Fred. Roeske, Nederland, dos. Boussa, A. Zhnmer, A. Bruinen en Barbier; België, Aloh. Catherine; Frankrijk, Prof. Oltokar en Kitska Tsjecho-Slowakije. „Les Disciples de Gretry" uit Luik, met 250 zangers ontwikkelt een geweldig klankvolu me. De toon staat echter dikwijls niet stabiel cn het passagewerk is niet immer duidelijk. Menige modulatie wordt niet getroffen en de toonhoogte is zwevend. Het lach-koor voldeed in deze bezetting veel beter dan bij de vorige koren. Bij het slotaccoord had de dirigent een bo ven; erts gevoegd. Effectbelang en smakeloos heid! Het vrije nummer „Magnifiat" klinkt veelal geforceerd. De p.p.'s zijn vaag van toon. Het geheel is mat en gedrukt van klank. Het kan zijn, dat het koor dit werk gewoonlijk hoogcr zingt. De directeur bezat althans een hooger gestemd fluitje. Op dien toonhoogte, werd hem verboden te be ginnen. Het lied in volkstoon: „Chant populaire" van Grety. vcldeed. „Kunst en Vriendschap", Amsterdam, di recteur L. C. Keereweer vangt aan met het Kerstlied van Bern. Diamant. Maakt hiermede een rustigen, beschaafden indruk. Het ver plichte koor werd muzikaal vertolkt. Torto- klank kon beschaafder, menig tempo iets elastischer. Het vrije nummer: „Hosanna Filio David" klonk iets vermoeid, overigens een knappe wedergave. „Eindhóvcns Mannenkoor", dirigent P. Kal- lenbach, draagt het verplichte koor in zwe vende toonhoogte, doch over liet algemeen met mooi klankvolume voor. Het lachkoor was niet goed beheerscht. Midden in t werk (het koor was reeds een toon gestegen) werd een overgang verkeerd genomen. De totaal indruk was daarmede bedorven. „Requiem" van Verhey, was veel beter, doch de echte kloeke mannenzang, kern achtig, gezond muzikaal, zooals wij dat van Kallenbach gewoon zijn, was het niet. Het lied „Gangspil" vna Roeske voldeed ten zeerste. De jury kende de prijzen toe als volgt: le prijs Gouden medaille, 750 voor den directeur en 500 voor de verecniging met 65 stemmen „I.es Disciples de Grety," Luik. 2e prijs: Dito eu resp. 500 cn J 250 met algemeene stemmen „Kunst en Vriendschap," Amsterdam. 3e prijs: Verg. z.iiv. medaille cn resp. 250 en ƒ150 met 74 stemmen „Smetana," Praag. 4c prijs a: Verg. zilv. medaille met 83 aan .^Smetana," Pilsen (Slowakije). 4e prijs b. Kindhovens Mannenkoor. Deze uitslag werd door de duizenden be zoekers met gefluit en gejoel ontvangen. Al gemeen was men van meening niet ten onrechte dat „.Smetana" uit Praag en „Kunst en Vriendschap" ver boven het koor van Luik stonden. Juryleden, die volgens de aanwezigen de schuldigen aan deze eerste prijstoekenning waren, werden door hen uitgejouwd en be dreigd. Een tamelijk sterke politiemacht was weldra aanwezig. „Setana" uit Praag, aantal zangers 58, maakt oogenblikkelijk een artistieker} in druk. De dirigent is zeer vrij. Wellicht vcr- eischt de Tsjechische taal andere dyna mische teekens dan de Fransche, maar daar alleen bestonden de afwijkingen niet. Ook op rhythmisch gebied kon men af wijkingen constateeren. En de tempi, waren, nogal langzamer dan die, welke stonden aangegeven. Toch accepteerden we gaarne het werk in deze opvatting, het deed mu zikaal aan. Het stemmateriaal was schitterend. Ook hebben we articulatie cn rythme, vooral in het vrije nummer „Ronicka" van Sme tana, bewonderd. Dit nummer werd stoer- muzickaal gezongen. Het klonk mannelijk en tevens gedistingeerd. Daarr>- hoor-'er we nog een imposant lied in volkstrant en het Tsjechische volklied. Publick betoon de zich verrukt. „Smetana" uit Pilsen (Tsjecho-Slowakije) met 29 zangers bezit minder mooi mate riaal. Toch eerbied voor de wijze van zin gen. Uitgezonderd in de forte deed ook hier veel charmant. De directeur houdt zich strenger aan de fantaseering, neemt alleen enkele tempi langzamer. Het vrije nummer was als het ware een dans-suite van De Hynek Palla in frappante, rythmen geschreven. De moelijkhedcn op dit gebied werden op schitterende wijze overwonnen. Een fameus stukje van zang kunst! Van bevoegde zijde vernemen wij, dat er een Commissie is gevormd, bestaande uit de heeren Ir. J. F. L. v. Hasselt, Hoofdinge nieur bij de Centrale Werkgevers Risico- Bank, J. J. v. Male, Hoofdinspecteur v. d. Arbeid te Amsterdam, Ir. C. F. G. Metsch, Ingenieur der Rijksverzekeringsbank en Ir. R. A. Gorter. Directeur van het-Veiligheids museum, welke Commissie zich ten doel stelt veiligheidsplaten samen te stellen. Deze platen zullen belanghebbenden op wekken tot het voorkomen van ongevallen. Belanghebbenden in deze zijn niet alleen de arbeiders en werkgevers,ook liet publiek heeft belang bij het voorkomen van ongevallen. Binnenkort zullen de eerste prenten verkrijg baar zijn en wel bij de Raden van Arbeid en bij verschillende organisaties, die het risico der wettelijke ongevallenverzekering dragen. Doordat de Commissie verwacht, dat voor deze wijze van vragen om medewerking tot vermeerdering der veiligheid veel belangstel ling zal bestaan, zullen deze goed getee kende prenten wel veel aftrek vinden en als gevolg daarvan zal de prijs der prenten waarschijn lijk wel niet meer dan 30 cents per stuk be hoeven te bedragen. Over eenigen tijd zal het eerste achttal prenten o.a. in het Veiligheidsmuseum te Amsterdam, Hobbemastraat 22, worden ten toongesteld, teneinde aan belanghebbenden een indruk te geven van de eischen, die de Commissie aan zulke prenten stelt. Zij hoopt, dat vele technici en artisten hierdoor zullen worden opgewekt dergelijke prenten te ont werpen. De leden der Commissie zijn gaar ne bereid onderwerpen voor het vervaardigen van dergelijke biljetten aan de hand te doen, voorontwerpen te bespreken en "alle ge- wenschte inlichtingen daaromtrent te ver strekken. zake de herclassificatie der gemeenten. De vertegenwoordigers der organisaties maak ten ernstig bezwaar, daar de directie met afzonderlijke voorstellen is gekomen, zon der af te wachten welke voorstellen zijn te verwachten van de Rijkshcrclassificatie- commissie. De loonraad besloot geen ad vies over de voorstellen der directie te ge ven. Besloten werd een sub-commissie te benoemen, bestaande uit de heeren: Koo ien, voorzitter; Elias en Sarlemijn, leden der directie; Moltmaker en Oostveen, ver tegenwoordigers der organisaties; om na te gaan, waarop de voorstellen der directie steunen en met een eventueel advies te komen bij den Loonraad in zake dit vraag stuk. 103-JARIGE OVERLEDEN. In den ouderdom van 103 jaar is te Sche- vcningen overleden mevr. de wed. Zilver geb. de Jong. Op haar lÓOcn verjaardag, toen zij nog een krasse vrouw was, bracht o.a. Z. K. H. de Prins haar een bezoek. DE LOONEN VAN HET SPOORWEG PERSONEEL. Besprekingen in den Loonraad. Zaterdag is te Utrecht een vergadering gehouden van den Loonraad van het Spoor wegpersoneel. Langdurige discussies werden gevoerd over de voorstellen der directie in PROF. LORENTZ, Onze stadgenoot, Prof. Dr. H. A. Lorentz, bereikte den 70-jarigen leeftijd en legde daarom bet hoogleeraarsambt aan de Uni versiteit tc Leiden neer. De „Telegraaf" geeft bij die gelegenheid een overzicht van zijn werk waaraan wij het volgende ontlee- nen: Reeds vroegtijdig wist Lorentz de aandacht op zich te vestigen en te boeien, als leerling van de H. B. S. te Arnhem, waAr hij 18 Juli 1853 geboren werd, als student te Leiden. Zijn promotie te Leiden op den llen De cember 1875 was verre van een gewone, zijn proefschrift „Over de theorie der terug kaatsing en breking van het licht", reikte verre uit boven de gemeene maat. Van dien tdij vangt de reeks van publicaties, vruchten van diepgaand onderzoek aan, zóó verschei den, zóó vceltallig en van een dergelijke verre strekking, dat men in ons land tot de 17de eeuw, tot een Christiaan Fluyghens moet teruggaan, om een theoretisch physicus van gelijke grootte te vinden. De naam van onzen beroemden landgenoot is wel in de eerste plaats verbonden aan de theorie der electronen, waarvan hij de schep per is en die mèt de oorspronkelijke relati viteitstheorie het resultaat vormde van jaren lange onderzoekingen op hei gebied van de electromagnetische lichttheorie. Zooals reeds uit zijn proefschrift bleek was Lorentz een der eersten, die met de electro-magnetische lichttheorieën van Maxwell vertrouwd wa ren. u. In 1878 werd deze dissertatie gevolgd door een uitvoerige verhandeling: „Over het ver band tusschen de voortplantingssnelheid van het licht en de dichtheid en samenstelling der middenstoffen," Hierin vindt men reeds*de grondidee der electronentheorie uitgespro ken nl. dat de electriciteit gevormd wordt door kleine elementaire ladingen. In het zelfde jaar aanvaardde Lorentz het professoraat te Leiden waar een nieuwe leer stoel voor theoretische natuurkunde .werd ingesteld. De beginselen van Lorentz' beide theorie ën worden het eerst in onderling verband be sproken in „Versuch einer Theorie der elec- trischen und optischen Erschcinungen in be- wegtcn Ivörpcrn" in 1895 bij Bril verschenen cn in 1906 onveranderd door Teubner her drukt. De volgende jaren waren rijk aan schoone experimcnteele bevestigingen van de meer en meer uitgewerkte electronen theorie. Men denkc b.v, aan de ontdekking en de theorie van het Zeemaneffect in 1896 (de splitsing van spectraallijnen in een mag netisch veld), aan de experimentcele beves tiging door Bucherer e.a. van de door Lo rentz uit zijn relativiteitstheorie afgeleide verandering der afmetingen van een zich be wegend electron. In deze zelfde jaren werd de electronen- tueorie gebracht in den schoonen klassieken vorm, waarin zij tegenwoordig aan iederen natuurkundige bekend is uit de bij Teubner verschenen „Theory of Electrons, a course of lectures delevered in Columbia university, New York 1906." Andere standaardwerken vindt men in Lo rentz' artikelen in de mathematische Enzy- clopedic: „Maxwells Electromagnetische The orie" (Juni 1903) en „Elektronentheoric" (Dec. 1903). Behalve over bovenstaande onderwerpen verschenen behandelingen van Lorentz o. a. over de kinetische gastheorie, de stralings theorie, de thermodynamica, het chemisch evenwicht, de grondstellingen der mechani ca, de voortplantingssnelheid van het geluid in gassen, over kristallen, de beweging van vloeistoffen, over de gravitatie. Wij noemen slechts „Les Theories statisti- ques en thermodynamique, conférences fai- tes au college de France en 1912," uitgegeven 1915. De verhandelingen van Lorentz, die men op een honderdtal kan schatten, vormen de ge schiedenis der natuurkunde der laatste-veer tig jaar. Naast eigen wetenschappelijk werk is het onderwijs Lorentz steeds lief geweest. Hier van getuigden zijne schitterende colleges ge durende 45 jaar met onverflauwde levendig heid en helderheid gegeven. Hoe bemind en beroemd Lorentz' colleges waren, blijkt wel hieruit, dat het voor buitenlandsche vakge- nooten, die te Leiden vertoefden, de ge woonte was het meest gevorderde college, dat Lorentz tot voor enkele weken gaf, te be zoeken. Zoo was Einstein bij zulke gelegen heden geregeld een toehoorder, evenals Lo rentz' opvolger Ehrenfest. Helaas berooft het gedwongen emeritaat Leiden voortaan van deze aantrekking. Een uitgave der „Lessen in de Natuurkunde," gegeven aan de univer siteit te Leiden hoopt iels van het levende woord van den meester voor het nageslacht te bewaren. Hoevele medici in het land ook herinneren zich niet de heldere colleges, waarin Lorentz gedurende meer dan 20 jaar de beginselen der natuurkunde doceerde. Algemeen bekend is het oorspronkelijk voor dit onderwijs geschreven leerboek „Be ginselen der Natuurkunde," dat o.a. in het Duitsch, Russisch, Japansch vertaald werd. Ook het natuurkundig practicum voor de medici werd door Lorentz ingericht en later door zijn opvolger Kuenen gemaakt tot wat het nu is in Leiden. Herinnerd moge hier nog worden aan het „Leerboek der differentiaal- en integraalre kening," waarvan ook een Duitsche uitgave het licht zag. Het spreekt vanzelf dat iemand als Lorentz vaak de aangewezen man is om .wetenschap pelijke bijeenkomsten te leiden. Men denke b.v. aan Lorentz' 10-jarig voorzitterschap der Koninklijke Akademie van Wetenschappen, aan zijne leiding der „Conseils Solvay" te Brussel. Bij deze zoowel als bij andere gele genheden treft het ieder, hoe volkomen Lo rentz zijn moderne talen beheerscht, hoe hij Fransch, Duitsch, Engelsch spreekt en schrijft. Doch niet slechts aan de wetenschap, ook aan zijn vaderland heeft Lorentz, als weinigen, steeds zijn gaven met toewijding dienstbaar gemaakt. Indirect door bet be danken voor voordeelige buitenlandsche aan biedingen, direct door veel belangeloos werk. Wij memoreerên slechts het werk als voor zitter van de welvaartcommissie tot op heden als lid van den Onderwijsraad. Van de algemeene bewondering en achting Lorentz toegedragen, getuigen de tallooze eerbewijzen die hem vooral uit het buiten land ten deel vielen. Zoo is Lorentz behalve van Cambridge o.a. eeredoctor der hooge- scholen te Philadelphia, Göttingen, Birming ham en de Techn. Hoogeschool te Delft. In 1902 werd hem met Zeeman te 'zamen de Nobelprijs toegekend. Lorentz is ridder van de „Friedensorde pour le Mérite," comman deur in de Belgische Kroonorde, comman deur van het legioen van Eer. Hij bezit de Franklin-, de Rumford-, Conley-medaille en verwierf vele andere onderscheidingen. In Nederland is Lorentz Ridder in de orde van den Ncderlandschen Leeuw en commandeur in de Oranje-Nassau-Orde. Onlangs voor zijn reis naar Engeland heeft hij wegens het bereiken van den 70-jarigen leeftijd in alle stilte zijn laatste college ge geven. Voor de meeste toehoorders kwam dit slot geheel onverwacht. Prof. Lorentz eindigde iets vroeger dan ge woonlijk en nam persoonlijk van ieder met eenige vrieddelijke woorden afscheid. En zoo eindigde deze schitterende academiale loop baan in allen eenvoud. i Heb het nitstekendste aan te bieden dal iemand wenschen kan, hoe zal de wereld het weten, indien gij niet adverteert. j JOHN. P. ROCKEFELLER. tf. VOGELZANG UITVERKOOP Opening van enne tentoonstelling in de Etalage van den heer MATHOT, Groote Houtstraat No. 39. N.m. 8 uur in het Brongebouw. Voordracht met iilms. Sprekers: de H. H. A. J. MEYERINK, Voorzitter en R. C. VENEMA, arts, medisch leider der brigade. Ge~ellig avondje en dans. Toegang voor leden en genoodigden. Leden en aanmoedigende leden hebben toegarig met één introducé op bewijs van lid maatschap, oi groene kwitantie, welke voor één avond geldende is en na ge bruik wordt ingehouden. N.m. 2 uur. Zuidcr Buitcnspaarne. Nationale zwemwedstrijden in ge kleed zwemmen voor heeren en dames. Politic uit Haarlem eu andere plaat sen. Wedstrijd voor versierde vaartuigen. Watertournooi. In Stoop's Bad- en Zweminrichting, VA2/ uur Receptie. Nationale zwemwedstrijden voor heeren en dames. Zwemmend redden-estafette- snelzwemmcn. Kampioenschap van den Nederlandschen Bond voor zwem mend redden. Figuurzwemmen voor dames. Attractie; „DE PAREL- VISSCHF.RS oi HOE KOM IK ER AF", origineelc nieuwigheid van Prol. van der Wateren, ZONDAG n.m. 9 UUR. Feestavond in het Brongebouw. Oiiicieele prijsuitreiking door Dr. W. E. Merens. Prijzen werden beschikbaar gesteld door H. M. de Koningin-Moeder, Z. K. H. Prins Hendrik, het Ge meentebestuur var. Haarlem, verschillende corporatiën en particulieren. Na dc prijsuitreiking Cabaret. Voordrachten, Zang, Dans, Tooveren! Verder gedurende deze week Rebuswedstrijd van den Feestgids. Fotowedstrijd voor amateurs(trices). a. Mooiste serie van het werk der brigade, b. Mooiste serie van de leesten, c. Mooiste ioto. Voor het bijwonen van de Nationale Zwemwedstrijden in het Z. B. Spaarne zijn door de lirma Bus belangloos booten beschikbaar gesteld. De afvaart heelt plaats te VA uur precies bij dc Roei- en Zeilvereeniging „Spaarne". Plaatskaarten voor introducé's (mits vóór 3 Juli genomen) zijn na 28 Juni verkrijgbaar bij DOUMAN'S SIGARENMAGAZIJN, Groote Houtstraat 66 cn aan dc verschillende zweminrichtingen. Voor de plaatskaarten in Stoop's Bad aan dezelfde adressen na 3 Juli. Feestgidsen worden na 28 Juli ver krijgbaar gesteld aan bovengenoemde adressen en bij de heeren L. HOLZ- HAUS, Groote Houtstraat 29, P. DAUDEY, Groote Houtstraat 162, PEDDE- MORS, Kruisweg 66, BOSMAN, Sanitaire artikelen, Kruisweg 12. PRIJZEN DER PLAATSEN VOOR DE NATIONALE ZWEMWEDSTRIJDEN: Introducé's, zitplaatsen f 1.50. Staanplaatsen 11.Aanmoedigende leden en gewone leden met één introducé: Zitplaats 11.00. Staanplaats i 0,30. Op dc boot: 1 0.75. Stoop's Badinrichting: Gediplomeerde leden: Zitplaats 10.75. Staanplaats i 0.50. Gediplomeerde leden, leden en aanmoedigende leden kunnen voor de wed strijden in het Zuider Buitcnrpaernc vóór 3 Juli a.s. en voor de wedstrijden in Stoop's Bad vóór 5 Juli plaatsen aanvragen bij den Penningmeester: SLACHT HUISSTRAAT 152 en bij den heer BOUMAN, Gr. Houtstraat 66, waarna toe zending volgt. FEESTAVOND in het Brongebouw op 8 Julit Introducé 11.20 met inbegrip bel. enz. Gediplomeerde leden, leden en aanmoedigende leden op vertoon van bewijs van lidmaatschap oi overlegging van g:e.ene kwitantie met één introducé. Het bestuur behoudt zich het recht voor, zonder opgaat van redenen, toegang tc weigeren. Door gebrek aan zaalruimte ziet het Bestuur zich genood zaakt deze beperkende maatregelen te nemen. Het Bestuur: A. J. MEYERINK, Voorzitter N. J. MEYERINKRIJK, Secretaresse TH. K1NGMA, Penningmeester. EFFEN AJOUR, GEFESTONNEERD EN GEBORDUURD, IN 20 VERSCHILLENDE PATRONEN YlkrM'ïr.V- .aft

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1923 | | pagina 8