Nieuwe Haarlemsche Courant | 1923 | 28 juni 1923 | pagina 12

BINNENLANDSCH NIEUWS*

HANDEL EN NIJVERHEID.

KORTE BERICHTEN.

ORDE EN ARBEID.

KERK EN SDHOOL.

KUNST EN KENNIS.

UIT BOEK EN BLAD.

- ij f- Tx ,A 1 a,,-'

Jn de volgende vergadering worden overge
stemd.

De VOORZITTE-R stelde voor de overige
'agendapunten aan te houden, behalve de be
noemingen. Over 14 dagen zal wederom een
raadsvergadering worden gehouden.

Benoemingen.

Benoemd tot regenten van het St. Elisa
beth's of Groote Gasthuis, de heeren Mr. J.
B. Bomans, met 21 st. en 7 blanco, W. Kop
pen, 28 st.

Tot lid van het Burgerlijk Armbestuur F.
H. Smit.

Over de benoeming van een lid van het
Burgerlijk Armbestuur moest een herstem
ming plaats hebben. Hierbij hadden drie
stemmingen plaats. Bij die derde stemming
verkreeg de heer Smit 13 stemmen, mej. v.
Vliet verkreeg ook 13 stemmen. Bij loting
werd daarna de heer Smit gekozen verklaard

Tot waarn. Directrice der Meisjesschool
voor M. O. voor den cursus 1923—1924, Mej.
J. Bcrdereis van Berieknm.

Tot tijdelijk leeraar in Staatswetenschap
pen aan de le en 2de H. B. S. met 5 j. c.
en tijdelijk leerares in Staatsinrichting aan
de Meisjesschool voor M. O.: 1. Mr. L. Alt
Cohen, 2. Mej. R. B. de Jong.

Tot hoofd en onderwijzend personeel aan
den Vervolgcursus no. 3: tot hoofd en on
derwijzer: E. P. Schuijt. Tot onderwijzer(es)
J. A. van den Berge en.Mej. S. Houtkooper.
Tot tijdelijk onderwijzer(es): A. H. Bloem,
H. Paul, j. Admiraal en Mevr. Wed. W. H.
VersteegSchouw.

Rondvraag.

De lieer Pepier stelde vragen omtrent de
"werkverschaffing. Spr. wijst oip de mogelijk
heid van normaliseering van de Zomervaart.
Er loopt een gerucht dat de Haarlemische
Bestuurdersbond' zou hehben gevraagd dat
bij dat werk metaalbewerkers zouden worden
tewerk gesteld logen 45 cent per uur. Hel
,is immoreel dat de gemeente zou profiteeren
'van den loondruk, die in bet metaalbedrijf
wordt uitgeoefend, door patroons d-ie in den
oorlogstijd geprofiteerd hebben van hooge
prijzen en het maken van inferieur werk
voor de regeering. (De voorzitter verzocht
binnen de orde te blijven). Spr. vraagt voort
gang te maken met de werkverschaffing,
maar niet te profiteeren van de lage loonen
in het metaalbedrijf.

De heer SLINGENBERG deelt mede, dat
voorbereidend werk wordt gedaan voor de
ophöog'ing van gronden aan de Zomervaart.
Intusschen is daarvoor door B. en W. een
onaangename maatregel moeten woTden ge
nomen en is bewoners, die op dat land wo
nen aangezegd, hun woningen te verlaten.
Het is wel treurig, maar de belangen van en
kele bewoners moeien wijken voor meer al
gemeene belangen. B. ch W. zullen rekening
houden met de belangen dier bewoners, maar
op dit oogenblik zijn geen woningen beschik
baar. Het zal dus nog wel eenigen tijd du-
rren, maar intusschen gaan dis voorberei
dende maatregelen door. Wat de loonen der
metaalbewerkers betreft, zegt spr., dat er een
conferentie beeft plaats gehad, waarbij werd
gevraagd metaalbewerkers aan het werk te
sjellen. Spr. heeft toen in overweging gegeven
omtrent de loonen besprekingen te houden
in den Haag. Dat zou gebeuren en daarom
is het w-el wal prematuur om daarover nu
te spreken.

De heer POPPE zegt dat de Haarlemische
Bestuurdersbond niet gevraagd heeft de Z;>-
mervaart te dempen en riet gevraagd heeft
om loonen van 45 cent. Daarom trekt spr.
zich niets aan van wat de heer Peper zeide.

De heer PEPER vraagt of B. en W. be
reid zijn, in verband met de wijziging der
Huurcomimisaiewetten per 1 Augustus, zoo
veel mogelijk woningen onbewoonbaar te
doen verklaren, teneinde ze te onttrekken
oan de huurverhoogingen. De Minister gaf
■dat in overweging.

De heer SLINGENBERG antwoordt, dat
B. er. W. zich. bewust zijn, dat in Haarlem
vele woningen in aanmerking komen voor
onbewoonbaar-verklaring en zij zullen daar
hun aandacht aan wijden. Maar B. en W.
zullen niet ingaan op de circulaire van den
Minister om woningen onbewoonbaar te
docn_ verklaren, als een verhoogde buur niet
toelaatbaar is. Dat is niet het middled. In
dien er woningen zijn, die goen hooger huur
verdienen, dan moet de wetgever daar maat
regelen voor nemen. Intusschem kan de huur-
commissie het in de hand houden, dat er
geen huurverhooging wordt toegepast, indien
het niet gepast is. Willen, de bewoners de
•hooge huur niet betalen, dan kom t er geen
huurverhooging of wel de huur wordt opge
zegd. In dlat geval kan de huurcommissie de
buur dan verlengen.

De heer KLEIN kan dat laatste wel onder
schrijven, maar vraagt dat B. en W. de huur-
commissie, steunen' door te bepalen, dat in
(Haarlem, daar de woningnood' nog nijpend
is, de huurverhooging niet hooger dan 40 en
30 procent mag zijn. Dat zal de huurcom
missie tot hulp strekken.

De heer POPPE merkt op, dat de huur
commissie wel iets kam doen, maar dat is
toch niet afdoende. Het is bovendien niet
prettig op de schopstoel te zitten. Hij -dringt
er op aan dat B. en W. waar hel noodig
is, tot ombewoobaarverklaring over te gaan.

De heer REINALDA pleit voor onbewoon-
baarverklaringcn van woningen.

De hoer PEPER doet een voorstel om een
zoo groot mogelijk aantal woningen onbe
woonbaar tc verklaren,
j 'Dat voorstel wordt ondersteund.

De heer SLINGENBERG vindt het een on-
dergrondsche verkeerde methode om een
huurverhooging legen te gaan door middel
van onbewoonlwarvcTlklaning. Van de 16000
woningen zouden er dan 3000 woningen on
bewoonbaar moeten verklaard worden. Maar
ispr.'s bezwaar, gaat niet tegen het onbewoon
baar verklaren, maar vindt het niet goed dat
de Minister dat middel aan de hand doet
om verhoogingen tegen te gaan en zal er ook
■niet toe medewerken. Spreker begrijpt niet
hoe de Minister er toe gekomen is om zulk
een circulaire de wereld in te sturen, Spr.
begrijpt ook niet dat Amsterdam er toe zou
overgaan en moet nog zien dat het denk
beeld om 10.000 woningen onbewoonbaar fe
t jverkjaren aangenomen wordt in Amsterdam.
Wat anders i% het denkbeeld van den heer
Klein om te bepalen dat de huren met niet
meer dan 40 pet. mogen verhoogd worden.
Spr. wil daar heel gaarne over denken,
j Op voorstel van den voorzitter zulten B.
en W. in de volgende vergadering prac-ad-
."Vies uitbrengen over de voorstellen van den
heer Klein om de huren met niet meer dan
40 pet. te laten verhoogen en over het voor-
stel-Peper om tot onbcwoonbaarverklaring
over te gaan.

De heer KLEIN vraagt of B. en W. weten
waarom het werk van Eigen Woning voor
den bouw der woningen aan de Leidsche-
vaarl is stopgezet en of zij bereid zijn den
voortgang vau dat werk te bespoedigen. Hij
.wees er in een toelichting op, dat veel geld
wordt uitgegeven om soms weinig arbeids
krachten aan werk te helpen. H1er kunnen
'5 arbeiders gedurende langen lijd werken.
De politie heeft het dempen van de sloot
doen staken. Spr. dringt aan op voortgang
mei dat werk. Het ligt nu al 7 weken stil.

De heer SLINGENBERG antlwoordt, d'at
het werk van Eigen Woning niet is stilge
legd floor de schuld van B. en W., maar
amdat de financieele regeling van de Verec-
iiging nog niet in orde is. De vereeniging
trijgt premie en die regeling is nog niet
amdat daarvoor geen toestemming was ver
kregen van B. en W., maar dat heeft niets
met het bouwen der woningen le maken.
I Op een nadere vraag van den heer Klein,
antwoordt de wethouder nog, dat er een
kwetilie is over ruiling van grond met de ge
meente om dien voor openbaren weg te be
stemmen, maar ook dat heeft geen invloed
op den bouw.

De heer MIZERUS wenscht een ernstig

klaan Het dempen van dé stoot is gestaakt
woord van protest te laten hooren tegen de
handeling van den waarnemend burgemees
ter, dia op 10 Juni verlof gaf tot oan op
tocht met muziek op Zondag. Daarbij werd
ook nog een godsdienstoefening verstoord,
alhoewel het sipr. bekend is, dat dit den
waarn. burgemeester gespeten heeft. Waant
waarnemend burgemeester waart, aldus
spr. tot den voorziter en het u bekend
was hoe de burgemeester in dezen denkt,
was bet passend geweest, in diens geest voort
te gaan. Het gaat niet aan andersdenkenden
op deze wijze te grieven.

De VOORZITTER antwoordt, dat hij de
volle verantwoordelijkheid draagt van de
maatregelen, die hij op dien Zondag geno
men heeft. Ik ben waarnemend burgemees
ter en oefen die functie uit, zooals mij goed
dunkt (geroep: zeer juist, best!) Het heeft
spr. leed gedaan, dat een godsdienstoefening
dreigde verstoord te worden. Zij is niet ver
stoord. Spr. heeft ter plaatse waar dat goed
was, aan den heer Joh. de Breuk, president-
kerkvoogd der Nederl. Hterv. Gemeente, zijn
excuses aangeboden voor dit bijna verstoren
van een godsdienstoefening met verzoek die
spijtbetuiging over te brengen aan anderen.
Met spelen van muziek is direct opgehouden,
toen medegedeeld werd dat er sloornis zou
komen. De oorzaak was dat de optocht later
aankwam op de Groote Markt dan vermoed
werd. Van opzettelijk, zelfs onopzettelijke
verstoring is geen sprake geweest.

De heer MIZERUS zegt liet woord opzette
lijk niet te hehben gebruikt. Hij protesteert
nogmaals en vraagt waarom hel noodig was
R. C. H. is Vrijdag toch gehuldigd.

De heer PEPER vindt het schandelijk ge
noeg dat 15 pet. der bevolking zijn -denk
wijze opdringt aan de 80 pet. anderen. Die
Taaiste wenschen geen verbod' van muziek op
Zondag. Hij keurt goed wat de heer Heer-
kens Thijssen, deed. Een dagblad blies de
zaak ongemotiveerd hard op.

De heer REINALDA heeft met genoegen
gezien, dat de waarn. burgemeester een juis
te opvatting heeft van zijn taak als waar;
nemend burgemeester. De waarn. burgermes
Ier heeft bij zijn besluit achter zich de groo
te meerderheid van den Raad cn spr. onder
schrijft volkomen de opmerking* van den heer
Peper. Spr. betreurt het dat de uitvoerende
macht in deze gemeente in dezen een uit
spraak van den Raad naast zich neerlegt. Spr.
verzekert den voorzitter dat hij de S. D. A.
P.-fractie in dezen achter zich heeft. (In
stemming).

De hoer DE BRAAL betwijfelt geen oogen
blik, dat de waarn. burgemeester niet het
recht had te handelen zooals hij deed, maar
hij betreurt het dat de waarn. burgemeester
gemeend heeft in deze niet de lijn te volgen
van den burgemeester, die optochten met mu
ziek op Zondag niet toestaat.

De heer LOOSJES zegt dat het niet gaat
om de kwestie of er al of niet muziieik cp
Zondag zal worden gemaakt bij optochten,
maar of het passend is dal een waarnemend
burgemeester, wanneer zulks reiet zeer drin
gend is, afwijkt van de handelwijze die in den
regel door den burgemeester wordt gevolgd.
Daarom betreurt spr. de toestemming tol het
toelaten van een optocht met muziek er.
meent hij, dat de waarn. burgemeester zulks
niet had moeten doen.

De heer SLINGENBERG kan zich met de
opvatting van den heer Loosjes niet vereeni
gen. Als een der wethouders waarnemend
burgemeester is, d'am Slaat hij ten volle voor
dit ambt. Spr. ziet niet in, waarom een waar
nemend burgemeester zulk een optocht niet
zou hebben mogen toestaan. Vooral in derge
lijke princiipiecle dingen moet de waarn. bur
gemeester aan zijn meening uiting geven.Ver-
ondersteld dat een Soc.-Deim., Vrijz.-Dem. of
wüe ook hier burgemeester was, die optochten
öp Zondag wel toeliet en de burgerrieester zou
plaatsvervangend zijn, dan kan spr. zich niet
indenken dat hij toestemming zon hebben ge
geven en zulks met zijn geweten zou overeen
gebracht hebben optocht met muziek toe te
staan. Spr. zou precies hetzelfde gedaan heb
ben in de plaats van. den heer HewitMenis
Thijssen. Bovendien heeft de heer H.Thijssen
de zaak bespreken in het college van B. en
W. en dit besloot met meerderheid van stem
men (de heer Bruch was tegen) dat de heer
H. Thijssen zou doen, zoosls hij deed.

Hierna stuiting der vergadering om tien
minuten over zeven.

a. Ingekomen zijn:

lo. Een verzoekschrift van B. en W. van
Wijmbritseradeel om bij H. M. de Koningin
adhncsie te betuigen aan een adres van den
Raad) dier gemeente, waarbij verzocht wordt
in het Wetboek van Strafrecht strafbepalin
gen te willen opnemen tegen de openlijke
Godslastering.

2o. pen verzoekschrift van den Nederland
sehen Toonikunstenaarsbond1 te 's-Gravenha-
ge om geenl toestemming te geven aan de
Haarlem..-che Orkeslvereeniging tot het doen
vervangen der Zondagmiddag-concerten door
uitvoeringen van dilettanten.

3o. Een schrijven van Gedeputeerde Sta
ten der provincie Noordhoiiand ten geleide
van een afschrift van hun besluit dd. 11
April 1923 no. 68 waarbij de jaarwedde van
den bezoldigden ambtenaar van dien Burger
lijken Stand in het bijzonder belast met het
voltrekken der huwelijken wordt bepaald op
f 1000, welk besluit wordt geacht te zijn in
werking getreden op 1 Januari 1923.

4o. Een schrijven van dezelfden houdende
bericht van ontvangst van de bij Raadsbe
sluit van 18 April 1923 no. 18 vastgestelde
bouwverordening, en van de bij raadsbesluit
van 9 Mei 1923 no. 23 vastgestelde verorde
ning tol wijziging der verordening op de
winkelsluiting.

5o. Brieven van dezelfden ten geleide van
door hen goedgekeurde raadsbesluiten d.d.
18 April j.l. no. 18 tot wijziging van de
bouwverordening; 9 Mod j.l. no. 15 tot aan
vaarding van een schilderij; 9 Mei j.l. no. 17
tot overschrijving van huur; 30 Mei j.l.: nrs.
4, 5 en 6 lot overschrijving van huur enz.;
no. 11 tot aankoop van grond; no. 12 be
treffende garantie-stelling voor de Woning
stichting „Patrimonium no. 14 tot aankoop
van een perced; no. 24 tol verhuur van het
gebouw der voormalige Ambachtsschool;
no. 26 inzake het Militaire Hospitaal.

6o. Een schrijven van dezelfden ten geleide
van een afschrift van een uittreksel uit hel
Koninklijk Besluit van 9 Juni 1923 no. 30,
houdende goedkeuring der verordening op de
heffing van schoolgeld op de schoten voor
Openbaar Lager Onderwijs alhier tot 1 Sep
tember 1923.

7o. Een schrijven van bet Bestuur der af-
deeling Haarlem 'cn Omstreken van den Ko
ninklijken Nederlandsehen Bond van Oud-
Onderofficieren, houdende dankbetuiging
voor toekenning van een verguld zilveren
medaille.

8o. Een ■schrijven van de Neutrale School-
vereeniging „De Hout" houdende mededee-
!ing, dat het Bestuur zich op hel standpunt
stelt, dat de termijn van 3 maanden, waar
binnen eene beslissing op eene aanvrage om
medewerking bij sohoolbouw moet zijn ge
nomen is begonnen op 24 Maart en aldus
eindigt op 24 Juni 1923.

9o. Een verzoekschrift van Th. J. Huijgen
om bij het verleencn van vergunning voor
hel gebruik van éénmanswngens verschillen
de in het adres .nadfer omschreven maatrege
len te willen nemen en voorschriften le ge
ven.

lO-o. Een amendement van den heer Pe
per (gedrukt stuk no. 162) en een amende
ment van den heer Gerrilsz (gedrukt stuk
no. 163) bejde op het voorstel inzake wijzi
ging van den gasprijs. (Tc behandelen bij
pünt 31 van den oproepingsbrief).

llo. Een verzoekschrift van liet Centraal
Comité van DrankbeslTijdendc vereerd gingen
tc Haarlem om hel voorstel inzake het ver
krijgen van eene vergunning ingevolge de

Drankwet Voor dé gebouwen Lange Begijne
straat n i e 1 aan te nemen.

(Te behandelen bij punt 27 van den op
roepingsbrief).

12o. Het Rapport der Verkeerscommissre
inzake de beantwoording van de vragen is regs
welke beslaande, zij het te verbeteren of te
projecleeren, hoofdverkeerswegen het ver
keer naar, door en uit de gemeente moet
worden geleid alsmede welke bestemming in
het a'gemcen aan bepaalde doelen der ge-
riieeniie moeten worden gegeven;

Besloten wordt:

lo. De Directie der Algemeene Noord-
Hollantdsche Maatschappij van Levensverze
kering alhier, met ingang van 1 Januari
1924, te ontslaan uil de huur van een stuk
tuingrond gelegen aan den Zijlweg vóór per
ceel no. 7.

2o. Aan J. Bais Cz. voor den tijd van 3
jaren, ingegaan 1 Januari j.l., te verhuren
tegen f 2.50 per jaar een gedeelte grond ge
legen aan den Raamsingel vóór het perceel
no. 32A.

Gesteld wordt in handen van B. en W.
om prae-advies:

lo. Een verzoekschrift van de Vereeniging
van Vrouwen tot bevordering van huiselijk
geluk om voor uitbreiding en verbetering van
de Mariaschoien A en B aan de Koning
straat een gedeelte grond tegen te schalten
waarde te willen overdoen.

2o. Een verzoekschrift van dezelfde veree
niging om vergoeding van de kosten van
verbouwing van de bijzondere lagere school
in de Jacobijhestraat en Stoofsteeg ten be
drage van f 20.737 en van de school voor
gewoon en uitgebreid lager onderwijs in de
Koningstraat ten bedTage van 52.693.

3o. Een verzoekschrift van C. Harmse en
5 andere eigenaren van de pc ree eten aan den
Verspronckweg om opheffing van het ver
schil in erfpachis ca non voor het gebruik van
de gronden onder hun pereeelen en die voor
Vlak daarnaast gelegen grond.

4o. Een verzoekschrift van het Centraal
Comité van dirankbestrijdende vereenigingen
te Haarlem om op de dagen waarop het 25-
jarig Regeeringsjubileum van H. M. de Ko
ningin zal worden gevierd den verkoop cn
de aanbieding van sterke dranken in deze
gemeente le verbieden.

5o. Een verzoekschrift van het bestuur der
Janswegvereenaging om ongedaan te maken
een overeenkomst tusschen de gemeente en
de bewoners van de Kleine Houtstraat aan
gegaan, krachtens welke in die straat een
betere verdichting zal worden aangebracht,
mits de bewoners een bepaalde som storten
en in welk verzoekschrift tevens wordt ge
vraagd om verbetering der bestraling.

d. Besloten wordt P. Kaper en J. F. Lebbe,
zich noemende Voorzitter en Secretaris van
het Werkloozen Agitatie Comité te Haarlem
niet ontvankelijk te verklaren als bezit
tende genoemd Comité geen rechtspersoon
lijkheid in bun verzoek om bij productie
ve werkverschaffing, wanneer dat grondwerk
betreft te bepalen: 1. dat de 45-urige werk
week gehandhaafd blijften 2, dat het loon
voor grond-werkers wordt gegarandeerd op
80 oent per uur en het loon voor hen die
geen grondwerkers zijn wordt bepaald op het
minimum-loon voor ongeschoolde werklieden
der gemeente.

Weitkamp, nermans, stilten, Snoeöft Hen-
kemans, Moerel, Krijger, Lawick, Schok
king, mej. Cats, Smeenk, Rutgers, v. Rozen

burg
Tc

TWEEDE KAMER.

Vergadering van Woensdag 27 Juni
voormiddags 11 uur.

Militaire Pensioenwetten.

Aan de orde zijn verschillende stemmingen
over amendementen

1. Amendement-Tilanus( om officieren v.
d. landweer onder de Pensioenwet te bren
gen). Wordt aangenomen met 33 tegen 32
stemmen.

2. Amendement-Tilanus om landweer
districtcommandanten onder de wet te bren
gen). Wordt aangenomen met 34 tegen 32
stemmen.

3. Amendement K. Ter Laan (nieuw
artikel 23a, herpensionneering). Wordt ver
worpen met 50 tegen 20 stemmen.

4. Amendement-K. Ter Laan (terugwer
kende kracht tot 1 Aug. 1914). Wordt ver
worpen met 53 tegen 17 stemmen.

5. Amendement -K. Ter Laan (acht per
mille in plaats van 4 p. mille pensioen).Wordt
verworpen met 48 tegen 16 stemmen.

Initiatief-voorstel Bakker-Nort.

Aan de orde is het initiatief voorstel-Bak-
ker-Nort tot aanvulling van de Pensieon-
wet 1922.

De heer WINTERMANS (R.K.) betoogt
dat de kans voor aanvaarding van het voor
stel niet verminderd wordt als zijn amende-
dement tot schrapping van de weezen is
aangenomen.

De heer BEUMER (A.R.) betoogt, dat de
Kamer op 29 Mei willens en wetens het sub
amendementWesterman heeft aangeno
men uitsprekende, dat zij alleen dan 't amen
dement-Bakker -Nort kan aanvaarden. Nu
dit werd afgewezen is het afkeurenswaardig
weer opnieuw te komen met dit voorstel.
Mevr. Bakker-Nort meent dat eenige leden
geslapen hebben op 19 Mei en zij wil nu eens
aanwijzen wie het waren die sliepen, Dit vindt
spr. niet vriendelijk.

Als er nu voor anderen gezorgd moet wor
den, is dan de oude moeder niet eer in aan
merking te brengen voor het pensioen Spr.
vindt dat die gaat vóór de ongehuwde zuster.

De heer SNOECK HENKEMANS (C.H.)
zegt dat de afwijzing van het sub-amende-
ment-Wintermans op 29 Mei onaannemelijk
was omdat daardoor de rente voor de wee
zen zou verminderen. Het voorstel-Bakker
Nort is niet iets nieuws want in de oude Pen
sioenwet kwam iets gelijksoortigs voor. Spr.
geeft dus zijn stem aan het ontwerp.

Mevr. BakkerNort (V.D.) releveert het
gebeurde op 29 Mei. Het subamendement
Wintermans heeft spr. 's amendement doen
stranden. Daarna heeft spr. hetzelfde weer
ingediend. Zij is er van overtuigd dat de Mi
nister dit voorstel zal aanvaarden mits zon
der de amendementen-Wintermans.

De heer SCHAPER (S.D.) zou graag wil
len weten wat de Minister van dat voorstel
denkt. Op 29 Mei is dc stemming eenigs-
zins verward geweest. Wil de Minister mee-
deelen of hij nog op hetzelfde standpunt staat
als op 29 Mei

De heer WINTERMANS (R.K.) licht nu
het schrappen van de weezen uit dit artikel
het woord „ongehuwden" vóór zuster te doen
vervallen.

De Minister van Financiën, de heer DE
GEER zegt dat hij op het standpunt blijft
staan, dat hij zich niet kan veteenigen met
een regeling die de legatieve portie van de
weezen vermindert ten gunste van anderen.

Het eerste amendement (vervallen de woor
den weezen) wordt verworpen met 44 tegen
36 stemmen.

Het tweede amendement (in te voegen
volgens regelen, bij algemeenen maatregel
van bestuur te stellen) wordt verworpen met
43 tegen 36 stemmen.

Het derde amendement (vervallen het
woord ongehuwden) wordt verworpen met
43 tegen 37 stemmen.

Het vierde amendement (op veizöek van
den ambtenaar of gepensioneerden ambte
naar) wordt verworpen met 46 tegen 36 stem
men.

Het vijfde amendement (andere omschrij
ving van het woord pensioen) wordt verwor
pen met 48 tegen 34 stemmen. Het ^vets-
voorstel BakkerNort wordt aangenomen
met 44 tegen 38 stemmen.

Vóór de linkerzijde en de heeren van Sas-
se van IJsselt Bakker, v. Boetzelaer, Tilanus.

'egen van links Braat en de Boer.
Non-activitcitstractementen.

Aan de orde is c'e eindstemming over het
wetsontwerp tot uitvoering van art. 97 der
Grondwet enz. (Non-activiteitstractemen-
ten enz.)

Het ontwerp wordt z.h.s. goedgekeurd. j|s

Hanze-credieten.

Aan de orde is het ontwerp tot wijziging
van hoofdstuk VUB der Staatsbegrooting.
voor 1923. (Steun aan Hanze-credietbanken)

De algemeene beschouwingen worden ge
opend.

De heer VAN DER WAERDEN, S. D„
klaagt over dc overhaaste behandeling van
deze zaak, waarbij ook niet voldoende in
lichtingen zijn gegeven. Voor het midden-
standscredietwezcn bestaat geen voldoende
aanleiding in ons land, meent spr., en het
is al ondergraven door het sectarisme. We
hebben hier te maken met een woekerplant.
Spr. critiseert de gestie van de Hanze-bank
en betoogt dat wij nu te doen hebben met
het doorbreken van een sectarisch gezwel.
Deze bank is gaan handelen in valuta-arti
kelen, waardoor zij juist den middenstand
veel kwaad deed. Het doel van dit wets
ontwerp is dus om de kleine Roomsche
luyden te hulp te komen. Met dit ontwerp
gaat men een gevaarlijken weg op. Wie weet
hoeveel aanvragen er nu nog komen zullen,
Konden andere banken niet helpen? Waar
om die haast? Er is surséance toegestaan
en er is dus tijd voor onderzoek.

De heer STAALMAN, V. B., ziet ook
geen resultaat van het nieuwe separatisme
in de debacle van deze banken.

De heer DUYS, S.-D., zegt dat de Han
zebanken niet voor den middenstand zijn be
stemd, maar wel om den R. K. godsdienst
te helpen. Wie dat wil doen, moet de pro
paganda zelf betalen. Spr. citeert geschriften,
die reeds kritiek op het slechte beleid van
de Hanzebanken bevatten. De markenhandel
geschiedde op de meest slordige wijze, waar
door alle contröle onmogelijk was. Deze
débacle moet komen en was reeds in 1918
te voorzien.

Spr. vraagt den minister of er geen aan
leiding bestaat voor ingrijpen door de Justi
tie. Zaterdagmorgen is nog door de ge
meente Den Bosch 70 mille gestort in de
Hanzebank ter betaling van leveranties aan
de gemeente. Een half uur later werd de
Bank gesloten. Terugbetaling had niet plaats,
omdat het geld in den algemeenen pot was
gestort.

Dit ontwerp kan niet aanvaard worden.
De eenige leuze van dit ontwerp is: Dat gaat
naar Den Bosch toe! Maar het antwoord op
de vraag: Wie zal dat betalen? wordt niet
gegeven.

Mej. VAN DORP, Lib., is tegen het ont
werp. Het is een mooi gebaar, maar dc
Staat moet zich met deze aangelegenheid
niet inlaten.

De heer VAN RIJCKEVORSSEL, R.-K.,
is vóór het ontwerp. Het middenstandscre-
diet moet gesteund worden, omdat het ner
gens is onder te brengen. Het zijn hier kleine
luiden, die lijden zullen en het zou één pro
vincie zijn, die ten onderging. Spr. vraagt
alleen een maximum in de wet te bepalen
voor het risico, dat de Staat kan loopen.

Dc heer MARCHANT, V.-D., betoogt ook,
dat deze débacle het gevolg is van wan
beleid.

Spr. beschouwt het ontwerp alleen uit het
oogpunt van het algemeen belang. Niet ter
zake dienende zijn beschouwingen, die het
ontwerp bezien als een partijzaak. De hulp
moet geen massa-hulp zijn; post voor post
moet worden nagegaan en alleen datgene
Wat goed is moet worden overgenomen. De
Staat moet alleen steunen om het algemeen
belang te dienen; niet ten behoeve van
schuldeischers, die door slecht beheer ver
liezen leden, niet voor Katholieken. Spr.
wenscht meer zekerheid, dat aan zijn voor
waarde is voldaan en een betere omschrij
ving van den begrootingspost. Een ontwerp
als dit moet uitzondering blijven en een
limiet ten aanzien van het risico dient te
worden vastgesteld.

De heer VAN GIJN, V.-B., is legen dit
ontwerp, omdat het alleen tracht om een
Katholiek instituut in het leven te behouden,
dat geen levensvatbaarheid heeft.

De heer KERSTEN, St. Ger. Partij, ziet
alleen een Roomsch belang in dit ontwerp
en kan er zich dus niet mee vereenigen.

De heer STULEMEIJER, R.-K., verdedigt
(lit ontwerp, dat in het algemeen belang is
en niet specifiek Roomsch.

De heer SCHOKKING, C.-H., meent, dat
de overheid zich zooveel mogelijk moet ont
houden van bemoeiing met een aangelegen
heid als deze. De Memorie van Toelichting
gaf niet voldoende inlichting: de n\>ta gaf
iets meer licht. Spr. vraagt alsnog eenige in
formatie of er wel noodzaak is dat dc re-
gcering ingrijpt, wanneer het geldt alleen
het dragen van het gewone bank-risico. Spr.
wenscht in elk geval ook 'n limiet voor het
risico van den Staat. Er zijn tal van teere
punten in deze zaak cn het zal moeilijk zijn,
die alle te ontzien. Spr. wijst b.v. op een
schifting tusschen al of niet credietwaardig-
heid.

De heer COLIJN, A.-R., spreekt ook een
scherp oordeel uit over het wanbeleid van
de bankdirectie. Het lijkt hem beter tc let
ten op de credietwaardighcid in plaats van
óp doopbriefje of kerkelijke attestatie. Het
wetsontwerp heeft een algemeene strekking;
wanneer de Staat alleen de goede credicten
overneemt, zal hij weinjg risico loopen. De
debiteuren, die niet goed zijn of twijfelach;
tig, zullen niet geholpen worden. Spr. ziet
terdege een algemeen belang in deze steun-
verleening, maar wenscht ook een bedrag te
noemen in dit ontwerp. Tegen de oprichting
van het Centraal Hanze-Instituut heeft spr.
zeer ernstig bezwaar, omdat dit niet zoo vei
lig kan zijn als een instituut, dat geheel bui
ten den kring staat van de betrokkenen.

De minister van Financiën, de heer DE
GEER, herinnert aan verschillende credicten,
die al zijn verleend en het vertrouwen, dat
hem daarbij is gegeven. Van een paniek-stem
ming is thans geen sprake; de indiening moest
heel vlug gaan, maar dat zegt niet, dat de re
geering overijld handelde. Deze memoricpost
geeft alleen bevoegdheid aan de regcering en
daarna kan zij de zaak verder voorbereiden.
Spr. is bereid eenige stellige limieten te Stel
len in het 'ontwerp. Er is hier geen sprake
van steun aan de Hanzebanken, maar wel aan
Crédietwaardige personen. Dezelfde politiek
is al eerder gevolgd.a Dc credieten denen al
leen ter voortzetting van 't bedrijf en de
Hanzebanken hebben daarmee niets te maken.

De memoricpost kan niet meer in een be
drag worden omgezet, omdat die post alleen
geldt om dc eventucelc verliezen tc dekken.
Dc door de A.C.B. te verstrekken milliocnen
zullen niet hooger zijn dan 4 millicen, waar
van dc Staat hoogstens 2 milliocn risico kan
loopen.

De Nédcrlandsche Bank heeft zich bereid
verklaard 50 pCt. Staatsgarantie in plaats
van 100 pCt. tc nemen. Het risico voor den
Staat is dus zeer gering. Een verlies van
eenige beteckenis kan niet geleden worden.
Als alles verloren ging, zou het hoogstens
twee ton bedragen. Spr. overweegt thans nog
eenige wijzigingen, die hij hedenavond zal in
dienen.

De vergadering wordt tc 7.15 uur verdaagd
tot Donderdag 1 uur.

EEN BUITENKANSJE!

Zij, die geteekend hadden op het waar
borgfonds der groote landbouwtentoonstel
ling, het vorige jaar te Groningen gehouden,
ontvangen 156 van dat bedrag terug.

DE HANDELSBEWEGING OVER 1922.

Vermindering van in- en uitvoer.

Verschenen is de jaarstatistiek van den in-,
uit- en doorvoer over 1922, deel 1 en 2 (in
één band vereerigd), samengesteld aan het
Centraal Bureau voor de Statistiek.

De waarde van den invoer bedroeg in de
jaren 19201922, zonder gouden en zil
veren munt en muntmateriaal, resp. 3.336,
2.240 en 2.028 mill, gld., die van den uitvoer
resp., 1701, 1.370 en 1.221 mill, gld., zoodat
de geheele handelsbeweging resp., 5.037,
3.610 en 3.249* mill. gld. heeft beloopen.

Per hoofd der bevolking bedroeg de han
delsbeweging in 1920 f 738, in 1921 f 522
en in 1922 f 463.

De waarde zoowel van den in- als van den
uitvoer is dus wederom gedaald, hoewel in
veel geringer mate als in 1921, toen de
malaise een aanvang nam. Opmerkelijk is
voorts dat onze handelsbelans in 1921 en
1922 mihder passief was dan in 1920 de
uitvoer bedroeg in de 2 eerstgenoemde jaren
resp. 61.1 en 60.2 pet. in 1920 51 pet., van
den uitvoer in absolute cijfers was de saldo-
invoer in 1921 en 1922 resp. 870 en 806 mill,
gld. en in 1920 1.635 mill. gld. De belang
rijkste goederen waren bij den invoer manu
facturen, stoffen en weefsels voor 127 mill,
gld., kolen, cokes, en briketten voor 115 mill,
gld., ijzer en staal en werken daarvan voor
108 mill, gld., fabrieks-, landbouw- en an
dere werktuigen voor 96 mill, gld., garens
voor 80 mill, gld., mais 78 mill, gld., scheeps
bouw cn timmerhout voor 78 mill, gld., tarwe
voor 73 mill, gld., Opgemerkt wordt, dat de
van buitenlands in entrepot opgeslagen goe
deren niet onder den invoer worden begre
pen, wel daarentegen de uit entrepot met be
stemming tot verblijf binnenlands uitgesla
gen goederen.

Van de uitgevoerde goederen kunnen wor
den genoemd manufacturen, stoffen en
weefsels voor 104 mill, gld., plantaardige
oliën voor 88 mill, gld., kaas voor 54 mill,
gld., suiker (behalve ruwe suiker) melado,
melasse en stroop voor 53 mill, gld., versch
vleesch voor 47 mill, gld., boter voor 44 mill,
gld., melk (w. o. gecondenseerde) voor 39
mill. gld. Onder „Uitvoer" valt alleen dc
uitvoer uit het vrije verkeer, niet de weder
uitvoer van in entrepot opgeslagen goederen.

Niet minder dan 81.9 pet. van de waarde
van onzen geheelen invoer kwam uit de vol
gende acht landen Duitschland, Gr. Brit-
tanuië, V. S. Amerika, België, Ned. Oost
Indië, Argentinië, Frankrijk en Zweden
voor rekening van de 4 eerstgenoemde landen
komt 68.8 pet.

De acht voor onzen uitvoer voornaamste
landen waren Gr. Brittannië, België, Duitsch
land, Ned. Oost Indië, Frankrijk, V. S. Ame
rika, Zwitserland en Oostenrijk (78.8 pet.
van de waarde) voor de 4 eerstgenoemde
landen was dit percentage 63.2.

Duitschland bleef, niettegenstaande het
handelsyerkeer met dit land procentueel we
der achteruit ging, de eerste plaats behouden
onder de landen, waarmee wij handel drij
ven. In de jaren 1920—1922 bedroeg het
aandeel van dit land in onzen totalen handel
resp. 26, 24.5 en 23.9 pet. De invoer nam iets
toe, de uitvoer naar dit land verminderde we
der belangrijk.

R.-K. ARBEIDERSBEWEGING.
Een centrale

X*

Namens het Doorluchtig Episcopaat is door
Z.D.H.-Mgr. A. F. Diepen, bisschop van
's-Hertogenbosch, aan de Federatie der Dioc.
R.K. Volks- en Werkliedenbonden in Neder
land en het Bureau voor R.K. Vakorganisa
tie een schrijven gericht, waarin wordt mee
gedeeld, dat het Nederlandsch Episcopaat
zijn goedkeuring hecht aan het plan en den
„grondslag" tot reorganisatie van de Hoofd
leiding der R.K. Arbeidersbeweging, mits
daarin

a. in 2 gelezen wordt als volgt

„Dit Hoofdbestuur geeft leiding aan een
„Centrale" genaamd „R.K. Werklieden
verbond van Nederland," wier taak het is
zorg te dragen voor het noodige contact
en voor de eendrachtige samenwerking
tusschen Stands- en Vakorganisatie der
Werklieden".

Leden van dit verbond", enz.

b. a, in n. 5 zal gelezen worden als volgt
a. eene vergadering, bestaande uit dertig
leden, rechtstreeks aan te wijzen door de
Dioc. R.K. Volks- en Werkliedenbonden,
en één lid, aan te wijzen door ieder der Na
tionale R.K. Vakbonden, met dien ver
stande dat bij vermeerdering van het aan
tal vertegenwoordigers der Nationale R.K.
Vakbonden telkens ook het aantal leden,
aangewezen door de Dioc. R.K. Volks- en
Werkliedenbonden met een gelijk aantal le
den worde vermeerderd, benevens een ver
tegenwoordiger," enz.

„Door de Ned. R.K. Vakbonden aan
gewezen leden zullen lid moeten zijn van
een der R.K. Volks- of Werkliedenbondcn
en als zoodanig in het Bestuur moeten ko
men."
b. enz.

2o. dat in de toelichting, bladz. 2,
27ste regel van beneden, gelezen dient te
worden „dat ten slotte in het werken en
streven van beide organisaties tot uiting
komt de R.K. Arbeidersbeweging van ons
land en dat dit „duidelijk moet uitkomen
in de algemeene leiding."

3o. dat het Doorl. Episcopaat gaarne
spoedig de volgens dezen grondslag uitge
werkte Statuten ter beoordeeling zal ont
vangen.

DE HERCLASSIFICATIE.

Doot de Federatie van Algemeene Dioce
sane Vereenigingen vain R.K. Bijzondere On
derwijzers in Nederland is dc volgende mo
tie aangenomen:

„De Federatie van Algemeene Diocesane
Vereenigingen van Roomsch Katholieke Bij-
zondore Onderwijzers in Nederland.

kennis genomen hebbende van de voor
nemens der Regcering tot wijziging der clas
sificatie;

van oordeel, dat in 't algemeen elke in-
deeüng der gemeenten in klassen verwerpe
lijk is, omdat eik stelsel onvolmaakt zal zijn
en fouten za'. bevatten, diie als evenveel on
rechtvaardigheden zijn in hare uitwerking;

vare oordeel, dat dit aantal fouten grooler
wordt, naarmate het aantal klassen' en dc
xaftrok grootcr zijn;

kan zich niet veteenigen met de verge
lijking, die de samensteller van hot ontwerp
zou hebben gemaakt met do arbeidscontrac
ten in dc vrije 1 K-drijven, waarvan de loon-
k'assr.n niet zijn oen beeld van den werkelij
ker) toestand, voor wat betreft den levens
standaard ten pfaltelande, doclr veel meer
zijn een. beeld van de machtsverhoudingen in
die bedrijven;

van oordeel, dat de bedoeling, die aan de
nieuwe classificatie ten grondslag ligt geen
andere kan zijn dan om te komen tot een
belangrijke bezuiniging op dé uitgaven van
jaarwedden;

van oordeel, dat een dergelijke bezuiniging,
zoo zij inderdaad noodig is, hetgeen lot nog
toe nog steeds niet i'S aangetoond, alle amb
tenaren, onverschillig in vve'ike gemeente zij
werkzaam zijn, in gelijke male behoort te
treffenj

van oordeel, dat de uitvoering dér bhft

dige classificatie reeds legt en, in nog ster
kere mate elke herclassificatie zal leggen cent
door niets gerechtvaardigden druk op de
ambtenaren, 'werkzaam buiten de eerste-klas-
se gemeenten;

keurt eiken maatregel af, die moet leiden
lot vermindering van de inkomsten der amb
tenaren, zoo die maatregel niet de vrucht i»
van gemeenschappelijk overleg tusschen den
Staal en zijne ambtenaren.

en besluit deze motie ter kennis te brem
gen van de Rogeering, de beide Kamers det
Slatcn-Generaal en de Pers."

NATIONAAL CONCOURS VAN HAR

MONIE EN FANFARECORPSEN.

Ter gelegenheid van het 30-jarig jubileui
van Zaanland's Kapel (directeur de heer P.j
Swager van Amsterdam,) gaf deze Kapel een
groot concours voor harmonie en fanfarecorp
sen, waarvoor niet minder dan 42 corpsen
hadden ingeschreven.

Zaterdagmiddag om vier uur hield de Ka
pel in de „Waakzaamheid" een receptie,
waarmede de feesten cn tevens de huldiging
van Zaanland's Kapel een aanvang nam.

Zondagmorgen om 12 uur had de officieel,
ontvangst ten gemeentehuize plaats.

Dan ving het concours aan met de 3e, 2e
en 1ste afdeelingen fanfare en 1ste afdeeling
harmonie.

De jury bestond uit de heeren C. Dopper,
dirigent Concertgebouw-Orkest, Amsterdam
W. van Erp, oud-kapelmeester 4e regiment
infanterie, Amsterdam C. S. L. Hazebroek,
oud-luitenant-directeur Kon. Ned. Marine-
kapel te Haarlem., Joh. Schuitmaker, toon
kunstenaar te Amsterdam., P. Swager, direa
teur Zaanland's Kapel, Amsterdam.

De uitslag was

3de afdeeling fanfare Geheelonthouder!
fanfanfarecorps, Broederkring, Amsterdam,
3de prijs 173 punten., De Vriendschap,
SchoorI, 3e prijs, 190 punten Rijper fanfare
corps, de Rijp, 2e prijs, 213 punten.

Tweede afdeeling fanfare Christiaan. dó
Wet, Groot Schermer, 1ste prijs, 263 Vi p., te
vens prijs voor hoogst aantal punten, tevens
lste eereprijs in' den eerewedstrijd., Eensge
zindheid, Egjnond-Binnen, lste prijs, 262 ]4
p.Crescendo, Spaarndam, 2de prijs, 239
punten Harmonie Wieringen te Wieringen,
2e prijs 215 punten., Sta Pal, Amsterdam,
lste prijs, 25» punten, en 2e prijs eerewed
strijd., Graftdijk, Graft, 2de prijs, 220 Vt p. J
Ons Genoegen, Alkmaar, 2de prijs, 215% p.

Eerste afdeeling fanfare Excelsior, Andijk,
2e prijs, 226% p. Oefening Kweekt Kennis,
Midwoud-Oostwoud, le prijs, 260 p. Veni
Vidi Vici. Oostzaan, lste prijs, 257% P- en
2de prijs eerewedstrijd., Eendracht, den lip
2e pr. 237 p. Door Oefening Beter, Naai
den, 2e prijs, 241 p.

Zondag 1 Juni voortzetting met sectie Har
monie, 14 corpsen doen aan den wedstrijd
mee, terwijl 9 aan den marschwedstrijd deel
nemen.

PROF. E. C. VERSCHAFFELT f.

Prof. dr. E. C. Vcrschaffelt, hoogleer»^,
in de physiologie der planten en der phar-n
macognosie en directeur van den hortus
botanicus, is Dinsdag onverwachts overt
leden. - J

yv

NIEUWE UITGAVEN. INHOUD VAÏI
TIJDSCHRIFTEN.

Wij ontvingen de Nieuwe Boekenlijst va^

de N.V. Uitgevers-Vennootschap en Druk
kerij „Futura" te Leiden.

Veilig Baden en Zwemmen in Z«!

door P. Varekamp, Badarts. Met een voor.
woord van Felix Ortt, oud-ingenieur var(
den Rijkswaterstaat. Uitg. Drukkerij Feik»,
ma, Zandvoort.

r

Sobriëtas, 18e Jg. Juni 1921

"••■■(TM

Inhoud: Sint Jan, P, Marius Lamers, O.F,
M.; Is samenvoeging van Kruisverbond en
Mariavereeniging gewenscht, B. Hulsman;
Wat van het wetsontwerp-Rutgers niet ge-
zegd mag worden, P. A. Rijken, O.P.; Hei
Herbergiers-bedrijf; Zede cn Zeden, P. M.)
Uit eigen kamp; Varia; Boekennieuws.

De Volksmissionaris, ail. 7 Jg. 1923,

Inhoud: Bij het gouden Professiefeest van
den HoogEcrwaarden Pater J. A. F. Kro<
nenburg; De Zienster op den Rupcrtusberg.
VI. Wereld-Apostolaat; Wat het geloof aan
Christus' Godheid voor ons beteekent; De
eenig ware; Uit en voor het leven: Het ge
heim van den Ichthus. II. Slaaf en Meester;
Bij de Zaligverklaring der Kleine Tercsia
van Jezus; Briefwisseling; Missie in Brazilië.
Brief van den ZeerEerw. Pater J. Boo
maars; Het missieland van den Eerbiedw.
Pater Donders: „Suriname aan Jezus' H.
Hart. Platen: Sint Hildegardis voert het
woord tot keizer Barbarossa, naar Pater
Krebs O. S. B.; De „kleine" Teresia van het
Kindje Jezus, naar A. Windhausen.

Orgaan, uitgegeven vanwege den
Nederlandschen R.-K. Bond van
■"7 Ziekenverpleegsters, 14e Jaarg,

-Y.*No. 10.

Inhoud: Tegen zich zelve zijn; Een anl^
woord; Aan een abonné; Instituut Pasteur^
R.-K. Bevolkingsvraagstuk; Over het geza
menlijk geoed; Niet aarzelen; Verslag re
traite Heerlen; Geschiedenis ziekenverple
ging; Geschiedenis Bloedsomloop; Practi.
sche wenken; Ingekomen giften ondersteu
ningsfonds; Jaarlijksch overzicht informa'
tie-bureau; Examens; Vacante plaatsen.

Het Roer, Maandschrift voor d<
R.-K. Arbeidersbeweging, 4e Jg
No. 11 en 12.

Inhoud: De Katholieke Arbeider en zijm
Kerk; Het groote vraagstuk der Bedrijfs.
organisatie, III en IV, door H.; Onderne-,
mingsraad cn Bedrijlsraad (3e vervolg en
slot); Ondernemingen van verschillenden
aard; Arbeidersbeweging:; Binnenland: Eer
ste Bedevaart van de Federatie der Dioc.
R.-K. Volks- en Werkliedenbonden naar
Rome; Sociale Wetgeving; Buitenland: Een
Arbeidswctbock in Roemenie; Nieuwe uit
gaven; Handboekje voor den Katholieken
Man; Inhoud.

Katholiek Nederland, orgaan vaï
dc Kath. Sociale actie in Neder
land, 15e Jg. No. 6.

Inhoud: Valsche Profeten: K. S. A.-reis
naar Rome; Een schriftelijke cursus i"
Staatsinrichting; Pius XI over de Katholieke
Actie: Boekbespreking; Voor het Pauselijk
reddingswerk in Rusland; Maandkroniek der
K. S. A.; Mededeelingen van het Centr. Bu-

Sint Antonius. Geïllustr. Maand
schrift voor het Kath. volk. 29<
Jg. 7e aflevering.

Inhoud: Antonius vergeten; De eerst»
Ontwerper der „Propaganda"; Zumarraga;
De Wereld van het Kleine; De Griffier der
Staten; Franciscaansche Missiebond; UH
onze Missie van Brazilië; Missie-actie; Mis
sie-giften; Geloof en Liefde; Verkr. en ge
vraagde gunsten.