STADSNIEUWS
il
Vrijdag 29 Juni 1923
46s*e Jaargang No. 14473
Van alles en van Overal.
DIT NUMMER BESTAAT UIT 12 BLADZIJDEN. EERSTE BLAD
Van het Vaticaan.
A«DA
30 JUNI
N.V, Haarlemsche Stooniverffabriek.
Militaire zaken.
Vrijstelling Dienstplicht.
Jacht op Waterwild.
EEN BEELD VAN LAURENS JANSZ.
Reddingsbrigade voor Drenkelingen.
Schooluitstapjes.
Botsing.
Op hol.
Examens Surnumerair bij de P. en T.
Prov. Griffie.
Personalia.
De verduistering van f 3500.
Aanrijding.
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Haarlem en omstreken.
Mij, tot Bevordering der Toonkunst.
Concert.
De R -K. Kiesvereeniging.
Eindexamens Midd. Tech. School.
Giften.
Christelijke Drankbestrijding.
°rr S| fpp
Toekomstmuziek-
Telegraphisch Weerbericht.
Programma i
Tentoonstelling in de R.-K. Huishoud
school.
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per Kwartaal 3 25
Franco per post p. kwartaal bij
vooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.
Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970.
NIEUWE
Bij contract belangrijke korting»;
Advertentiën 35 cents per regel»'
Advertèntiën tusschen den tekst
als ingezonden mededeeling, op do
le Pagina 75 ct., op andere redac-
tiepagina's 60 ct. per regel. Vraag.'
en aanbod-advertentiën 1—4 regels;
60 cent per plaatsing; elke regel
meer 15 cent, bij voointtbetalingj!
Onze Romeinsche correspondent seint
28 Juni:
Tegen twaalf uur wérd hedenmorgen het
monument onthuld voor Paus Pius X z. g.
in tegenwoordigheid van den H. Vader, die
in de Basiliek kwam vergezeld door Zijne
hofhouding en opgewacht door het College
van Kardinalen. In de Basiliek waren reeds
de gezanten bij den H. Stoel, de vertegen
woordigers van Venetië, Riesc en Mantua
bijeen, alsmede de familieleden van Paus
Pius X; de gezusters Sarto en de Zeer Eerw.
Heei Parolin, neef van Pius X en Kanunnik
van Sint Pieter. De zangkapel van Sint
Pietrr zong eenige muziekstukken, waarna
Kard. Merry del Val een redevoering uit
sprak. Op een teeken van den H. Vader
viel het doek weg en stond onmiddellijk het
reusachtige marmerbeeld van Pius X voor
de oogen der aanwezigen,
Z. H. beschouwde het langdurig en in alle
onderdeelen De heeren Astorri en di
Fausto, beeldhouwer en architect van het
monument werden alsdan aan den H. Vader
voorgesteld, die aan den Paus nog meer
uitleg gaven.
Tevens wordt nog geseind:
Na de onthulling van het monument hield
de Paus eene redevoering over de nobele
figuur van Pius X.
DE PAUS IN SINT PIETER.
Onze Romeinsche correspondent seint:
Heden op den vooravond van Sint Petrus
en Paulus begaf zich de H. Vader na het
sluiten der Basiliek naar het graf van SiA
Pieter om daar te bidden. De Paus was ver
gezeld door verschillende Prelaten behoo-
rende tot de Pauselijke hofhouding. Na een
oogenblik gebeden te hebben in de H. Sa
cramentskapel begaf zich de H. Vader naar
de Confessio, waar de Rozenkrans met de
Litanie van O. L. Vrouw gebeden werd.
Daarna daalde de Paus af in de Confessio
om de Palliums te wijden bestemd voor de
Aartsbisschoppen. Voorafgegaan door de
Zwitsers en de edehvachten en vergezeld
van de leden van het Pauselijk Hof, keerde
de H. Vader weder in zijne particuliere
vertrekken terug.
i.
Ik ben in Jerusalem geweestl
Dat zit zóó:
Van nu af zal ik geregeld, dat wil zeggen,
als er aanleiding toe bestaat, voor de
„Nieuwe Haarlemsche Courant" op reis
gaan, nu eens hier. dan weer daarheen,
overal waar maar wat te doen is. om den
lezers te vertellen van wat ik er gezien heb
en gehoord.
En waar kon ik nu, waar ik dan toch in
een Katholieke Courant en voor Katholieken
schrijf, beter mee beginnen dan met een
reisje naar Jerusalem, vooral waar Jerusa
lem deze week zoo bizonder dicht in de
buurt was.
Want ja, ziet u, ik ben eigenlijk niet
in Jerusalem geweest, niet in het echte ten
minste, doch alleen maar in het Jerusalem
dat ze in Amsterdam in het Stadion hebben
opgebouwd, om er den Beicrschen Fass-
nacht-troep gelegenheid te geven zijn
beroemde Passiespelen op te voeren.
Een nagemaakt Jerusalem dus!
Dat zou nu op zichzelf nog niet zoo erg
zijn, als het dan ook maar goed was na
gemaakt, zoodat je ie er voelde in de sfeer
van het land, maar dat liet nogal wat te
wenschen.
Eerstens heb ik er den heelcn avond, met
m'rt winterjas aan en m'n kraag op, zitten
bibberen en in de tweede plaats
Stel u voor een terrein van 130 M. lang
en 70 M. breed. Daarop zie ie links een
kleine verhooging, die den Calvarieberg moet
voorstellen. Dat gaat vrijwel. Geheel rechts
bevindt zich de hof van olijven, die aan
gegeven is door drie spichtige namaak-
palmen met een kinderachtig klein blader
kroontje, en een paar heesters. Mooi is t
niet, maar 't gaat óók nog.
Maar daar tusschen in, midden op het
terrein dus, moeten we ons verbeelden Jeru
salem te zien en daarvoor is zoo'n onmoge
lijke verbeeldingskracht noodig, dat t je nog
niet gelukt is in de sfeer te komen, ais het
heele spel al is afgeloopen en je weer in
den trein zit^die je naar Haarlem terug zal
brengen.
Daar staan namelijk in dat namaak-
Jerusalem maar drie gebouwen: het paleis
van Pilatus, de tempel en de zaal waar
Jezus met zijn leerlingen het laatste Avond
maal gebruikte. En ook dit zou nog niet
zoo erg zijn, als die drie gebouwen je dan
ook maar de illusie van een paleis, van een
tempel en van een zaal gaven! Maar dat
doen ze allerminst. Wanden zijn er niet in;
het heele zaakje bestaat uit een paar ge-
schillderde pilaren met een dakje cr op,
waartusschen door je een stuk van een
houten wielerbaan, een verschrikkelijk leege
tribune enVpp den achtergrond de daken
van een rij moderne werkmanswoningen
ziet. En over dat alles hangt een zware,
sombere lucht.
Niet waar, het is immers van niemand te
vergen, die daar klappertandend en bibbe
rend naar dat alles zit te kijken, dat hij
zich verbeeldt, in het zonnige, warme Jeru
salem te zijn met zijn vele palmen en andere
half-tropische gewassen.
Daar begint het spel en ie concentreert
;e aandacht op de spelers, zoodat ie al dat
indere fraais niet meer ziet en ie Jenkt
tr toch nog in te zullen komen.
Maar die illusie houdt ie niet lang, want
al heel gauw zie je de mannen en vooral de
vromen en de kinderen, die deelnemen aan
den intocht der Joden in Jerusalem en dat
nota bene doen, zonder een woord te spre
ken stel je voor, een grocte volks
menigte, Joden nog wel, waarbij niet één
mensch is, die z'n mond opendoet zich
huiverend de kleeren vaster om het lichaaam
trekkend. De armen! Ze moesten daar dan
ook op dezen 1923-achtigen zomeravond op
bloote voeten in sandalen en met flodder
dunne kleeren aan, over Jt klamme gras loo-
pen en daarin gaan zitten en liggen dit
laatste om bevallige en „ongedwongen"
groepen te vormen, weet u.
En toch, zij die de vertooning van deze
Passiespelen op touw gezet hebben, zijn te
prijzen.
Dat schijnt nu wel een contradictio, maar
heusch, dat is het toch niet.
Want laat ik het nu maar eerlijk beken
nen: Als het een mooie, warme avond
geweest was, zooals een tweede-helft-van-
Junische zomeravond behoort te zijn, en
in de verte een laag aan den hemel staande
zon voor een schitterenden achtergrond bad
gezorgd, dan weet ik nog zoo net niet, of
ik al het voorgaande wel had neergeschre
ven, of m'n indruk niet een heel andere
zou geweest zijn..
Misschien had dan ook hets pel van de
hoofdpersonen, dat in zich werkelijk te
roemen was. misschien hadden dan ook de
prachtige Christus van Adolf Fassnacht,
de roerend schoone Maria van Elisabeth
Fassnacht, de scherp geteekende Judas
van Georg Püsch, de wraakzuchtige K ai -
p h a s van Ludwig Stiehl en nog zooveel
anderen, grooter indruk gemaakt en mis
schien heel misschien, was dan ook over
mij en over het handjevol publick, dat den
kouden avond trotseerend, was gekomen
om iets moois te zien, de wijding gekomen,
die toch allereerst moet uitgaan van een
uitbeelding van den droeven Iijdenstocht
van den Godmensch.
Nu echter ontbrak die wijding geheel en
daardoor reeds viel eigenlijk ales tegen,
óók wat in zich voortreffelijk was, zooals
bijvoorbeeld het spel van Maria, als
Jezus voor haar voeten voor de derde
maal met het kruis valt.
Want je denkt niet aan de zwaar be
proefde moeder van den Godmensch, je
denkt niet aan den gemartelden Christus,
maar ziet alleen voor ie een mensch, dun
gekleed, die daar minuten lang languit op
den kouden grond ligt en bezig is zich een
bronchitis op den hals te halen.
Is niet het feit alleen, dat ik dit zoo
nuchter kan neerschrijven, voor u bewijs
genoeg, dat deze Passiespelen een misluk
king zijn geweest?
Ik herhaal het, een mislukking, die niet
te wijten is aan hen, die ze op touw zetten,
en ook niet aan hen die ze uitvoerden, maar
alleen aan het feit, dat ze gegeven werden
in den jare 1923, toen de zomer winter was.
En tóch vindt ik het jammer, dat maar
zoo weinigen naar het Stadion zijn opge
gaan, toen daar deze Passiespelen werden
gegeven, want al heeft de vertooning dan
ook tijdens het spel zelf geen indruk op
je gemaakt, achteraf denk ie er toch nog
wel eens over na.
En denken, denken vooral over het lijden
van Christus, zou voor velen toch zoo goed
zijn!
ARTHUR TERVOOREN.
Sociëteit „Sint Bavo". Tooneelclub
Spoor en Tram, 8 uur. Kindeitkoor,
half drie. Spaarbank voor Katholiek
Nederland van 5 uur tot half 8. Ge
wone zittingen.
Hotel „Spoorzicht" Stationsplein Ma-
tineé en Avondconcert.
R. K. Huishoudschool Kleine Houtweg
14 Tentoonstelling van 7-^9 uur.
Voormalig Sociëteitsgebouw, Gr. Hout
straat, hoek Gr. Markt Tentoonstelling
en demonstratie der wereldklok Da
gelijks klokslag 11 en 12 uur 2, 3 en 4 uur,
's avonds 7, 8 en 9 uur.
R.K. Leeszaal en uitleenbibliotheek Jans
straat 49 Eiken dag geopend van 25
cr. van 79 uur, behalve des Maandags
ochtends en op Zon- en Feestdagen. Uit
leen van boeken vpn half 39 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnestrao! 15 A'le werkdagen, voorin,
van 912 uur, n.m. van 25 uur. Zatfr-
dags alleen van 912 uur.
R.K. Arbeidsbenrs voor vrouwen Kleine
Houtweg 13 Alle werkdagen, voorm.
van half 11 tot Half 12, des nam. van 3
tot 4 en van half 8 tot half 9. Telefoon
•2981
Marthavereeniging Bloemhofstraat 1
Bctrekkingbureau voor vrouwen Alle
werkdagen van 1012, van 24 en van
8-9 uur. Tel. 1671.
Bloemen daal Hotel Duin en Daal Ten
toonstelling van kunstwerken.
In de gisteren te Haarlem gehouden alge-
meene jaarvergadering der N. V. Haarlem
sche Stoomvcrffabriek. werd de balans en
winst- en verliesrekening goedgekeurd en
besloten dit jaar geen dividend uit te kee-
ren (vorig jaar nihil), Tot commissaris
werd herkozen de heer A. de Clecq.
M. T. S.
Aan de Middelbare Technische School te
Haarlem worden met ingang van 1 Septem
ber e.k. vast aangesteld de heeren Dr. H. H.
Buzeman, tot leeraar in de Wis- en Natuur
kunde Ir. G. Friedhoff, b.i., tot leeraar in
de Bouwkunde Ir. G. Hofstede Koopman,
w.i„ tot leeraar in de Werktuigbouwkunde
en Mechanische Technologie Ir. A. D. Mes-
ritz, e.i., tot leeraar in de Electrotechniek
Ir. A. J. Mollinger, w.i., tot leeraar in de
Werktuigbouwkunde Ir. J. A. Postema c.i.,
tot leeraar in de Weg- en Waterbouwkunde
allen thans tijdelijk als zoodanig*werkzaam.
EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN.
Op grond van het Vrijdag 22 dezer in een
zaal van de M.T.S. te Haarlem door Dr.
W. R. K. Kranenburg, Medisch Adviseur
der Arbeidsinspectie, afgenomen examen in
E.H. b. O., is aan alle leerlingen van het laat
ste studiejaar der M.T.S. uitgereikt het ge
tuigschrift, als bedoeld in art. 236 van het
Veiligheidsbesluit 1916.
De lessen in het E.H. b. O. aan de M.T.S.
worden gegeven door den heer C. L. W.
Ruys, arts, chirurg te Haarlem.
Bij Koninklijk besluit van 26 Juni 1923 is
met ingang van 26 Juni 1923:
a. op zijne aanvrage, met behoud van het
recht op pensioen, een eervol ontslag uit den
militairen dienst verleend aan den kapitein P.
Voibeda, van liet 10de regiment infanterie,
zulks met de verplichting om op den voet van
het bepaalde bij de Wet voor liet reserve-per
soneel der landmacht 1905 ter beschikking Ie
blijven en alzoo krachtens de artikelen 39, lo.
en 2o., e, en 40 der Bevorderingswet voor de
landmacht 1902;
b. benoemd bij het resérve-personeel der
landmacht, bij het wapen der infanterie, bij
het 15de regiment, tot reserve-kapitein de ka
pitein Voibeda, voornoemd.
Bij Kon. besluit van 16 Juni 1923 is be
noemd, met ingang van 25 Juli 1923, tot cer-
steduitenant bij zijn tegenwoordig korps, de
tweede-luitenant, W. P. J. A. Heymans, van
het 10e regiment.
Bij Kon. besluit jran 16 Juni 1923 zijn,
met ingang van 1 Juli 1923, benoemd bij het
reserve-personeel der landmacht, tot reserve-
eerste-iuitennnl, bij -liet wapen der infanterie
bij hun tegenwoordig korps, de reserve-twee-,
de-luitenants H. H. Pels en H. II. Bots, bei
den van het 10de regiment.
Aan Q. J. Reinders is met ingang van 20
Juni 1923 voor '2 jaar vrijstelling van den
dienstplicht verleend wegens kostwinnerschap.
De jacht op waterwild in Noord-Holland zal
geopend worden Maandag 23 Juli 1923 met
zonsopgang.
PROVINCIALE BOND VAN
ZIEKENFONDSEN IN N.-HOLLAND.
Woensdagmorgen werd in de sociëteits
zaal van de Harmonie te Alkmaar een alge-
meene vergadering gehouden van den Pro
vincialen Bond van Ziekenfondsen in Noord-
Holland.
Uit het uitgebreide jaarverslag blijkt o.a.
dat het totaal bezit van de 84 fondsen tellen
de 13.642 leden, die inlichtingen verschaf
ten, bedraagt 163.885.47 jZ, of wel 12 per
lid. Door de fondsen is aan ziekengeld uitbe
taald ƒ114.523.66 dit is per ziektegeval vrij
wel 25.
Aan 12.713 leden zijn uitgekeerd 68.099
ziektedagen, dus per lid 5.35 ziektedag, van
daar dan ook dat de inkomsten ten bedrage
van 148.373.24 bijna gelijk staan met de uit
gave van 146.406.38.
Voor de huishoudelijke onkosten der ver
schillende fondsen bleef over ƒ31.882.72 of
per lid 2.37. De onkosten van de fondsen
bedragen slechts 27 pCt. van liet «itbetaalde
ziekengeld.
Op 1 Januari 1923 telde de Bond 94 aange
sloten fondsen met 15.115 leden. Door be
danken van 8 fondsen met 1064 leden zal de
bond dit jaar zijn uiterste best moeten doen
om evengoed op peil te blijven.
Vervolgens doet de voorzitter enkele mede-
deelingen van internen aard.
Besloten wordt den penningmeester te de-
chargeeren. De rekening sluit in ontvartgsten
op 3514,32 en de uitgaven op ƒ3151.31. De
begrooting luidde 3539.48 aan ontvangsten
en uitgaven.
Aan de orde was daarna het voorstel van
„Hulp bij Ziekte" te Zaandam.
„Hulp bij Ziekte' 'wenscht te komen tot
stichting van één Algemeene Nederlandsche
Verzekering tegen risico bij ziekte en wenscht
voor een dergelijk voorstel in eerste instan
tie uitspraak van de algemeene ledenverga
dering van den Noord-Hollandschen Bond
van Ziekenkassen.
De afgevaardigde van Zaandam licht het
voorstel zijner afdeeling op zeer uitvoerige
wijze toe.
„Hulp bij Ziekte" is van óórdeel dat, on-
ondanks Prov. Bonden en de N.V.Z., de be
staande ziekenkassen onder den huidigen
vorm van bestaan niet in staat zullen zijn om
een krachtige actie te voeren tot behoud van
Zelfbeheer in verband met de Ziektewet van
wijlen Minister Talma, om reden het onder
linge verband niet van dien aard is als noo
dig zal blijken om datgene tot stand te bren
gen wat ons aller ideaal moet zijn, namelijk
de verzekering tegen risico bij ziekte in han
den van de belanghebbenden zelf.
Na een uitvoerie debat hierover, wordt
gepauzeerd.
COSTER.
Het is dit jaar 500 jaar geleden dat Lau
rens Jansz. Coster de boekdrukkunst uit
vond, Naar aanleiding van dit feit hebben de
emplpyés van de groote drukkerij en boek
handel G. Kolff en Co. te Weltevreden het
plan opgevat om hun firma een beeld van
Coster ten geschenke te geven. Mej. Dea
Meeter heeft thans een fraaie copy van het
beeld op de Groote Markt in brons
vervaardigd. Zij werkte naar 't kleine model,
dat in het Frans Hals-Museum te zien is.
Het beeld is te Brussel gegoten en is goed ge
slaagd. Ongeveer 1 M. 50 hoog maakt het
een rijken indruk en zal zeker in de ruime
marmeren hall te Batavia een schoone deco
ratie vormen.
Dinsdag 3 Juli wordt in het Bronge
bouw een voordracht gehouden en films ver
toond over hetyeddingswerk door de heeren
A. J. Meyerink en dr. R. C. Venema, ter
gelegenheid van het 10-jarig bestaan der
Haarlemsche Reddingsbrigade voor Dren
kelingen.
Vandaag maken dc leerlingen van de
school aan de Nassaulaan een uitstapje naar
Bergen.
Op den hoek LeidschevaartLeidsche
straat botsten gisteren twee vrachtauto's
tegen elkaar, doordat de bestuurders de
signalen niet hoorden en zij elkander ook
niet konden zien. Van een der auto's werd
het onderstel beschadigd
Omstreeks half zes gisteravond sloegen in
de Kruisstraat nabij de Ridderstraat twee
paarden, bespannen voor een vigelante, op
hol, doordat de hoepel van een jongen
tusschen de paarden geraakte. Op het sta
tionsplein kwamen de dieren te vallen,
waarmede de holpartij dus tevens geëindigd
was. Persoonlijke ongelukken deden zich
niet voor. De paarden bekwamen schaaf-
wondjes aan de pooten.
Uitsluiting van leerlingen der Hoogere
Handelsscholen.
Door den heer Boimans zijn aan dc Minis
ters van Waters!aar en van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen de volgende vragen
gesteld
Is het Uwe Excellentie bekend, dat thans
(in 1923) voor aanmelding bij dc examens
voor surnumerair der Posterijen en Telegrafie
zijn uitgesloten de leerlingen der hoogere han
delsscholen en wel volgens een circulaire van
liet Hoofdbestuur der P. T. T., niettegenstaan
de bij Koninklijk besluit van 31 Juli 1912 no.
272 is bepaald, dat het einddiploma van door
den Minister aan te wijzen hoogere handels
scholen (waaronder Haarlem) vrijstelling
geeft voor bovengenoemd examen?
Mag worden verwacht, dat dhor bedoelden
maatregel althans niet zullen worden getrof
fen oud-leerlingen, die juist hun of haar stu
die voor eenige thans uitgeschakelde betrek
king in die richting hadden gekozen op de
aangewezen hoogere handelsscholen, zoodat
voor hen ten minste de vrijstelling geldt als
voorheen?
De chefs der le en 3e afd. de heeren jhr.
mr. Th. M. van Asch van Wijck en mr. dr. F.
H. A. Hooft van Iddehinge, beiden referen
daris ter Provinciale Griffie, zijn mot ingang
van 1 Juli a.s. bevorderd tot administrateur.
Aan de Ned. Handelshoogeschoot is bevor
derd. tot doctor in de handelswetenschap de
heer II. J. M. Janzen, geboren te Haarlem, op
proefschrift: Het m.iddenstandsbankwezen «o
Nederland, en stellingen.
De winkelier Th. G., die de vorige week in
Haarlem is gearresteerd als verdacht van ver
duistering van 3500 len nadeele van den
winkelier M. te Leiden, en naar Leiden was
overgebracht, is na verhoor weer op vrije voe
ten gesteld.
Op den hoek Barrevoetestraat^-Lange
Boogaardstraat is gistermiddag eeh man
door een onbekend gebleven wielrijder aan
gereden, waarbij hij met zijn rug tegen een
trottoirband kwam te vallen, Het was hem
eerst onmogelijk verder te gaan. Door een
lid van E. H. B. O. is een steunverband ge
legd, waana hij zich onder geleide van een
agent naar huis heeft begeven.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Haarlem en Omstreken, lioudt Dinsdag
3 Juli a.s. des avonds te 7 uur in het gebouw
Kruisweg 70, Haarlem, een vergadering.
De agertda vermeldt: 1. Notulen. 2. Ingeko
men stukken en mededeetingen. 3. Goedkeu
ring verzonden adressen aan: a. den Raad
der Gemeente Haarlem, inzake openstelling
bruggen op Zondag; b. de Directie Neder
landsche Spoorwegen, inzake treinverkeer met
Zandvoord; c. de Kamers van Koophandel in
Nederland, inzake handelsrelaties met Sovjet
Rusland; d. den Minister, van Arbeid, inzake
ontwerp winkelsluiting; e. den Direcleur-Ge-
n er aal der Posterijen en Telegrafie, inzake
Congres der Wereldpostvereeniging te Stock
holm. 4. Concept adres Bureau Kamer, naar
aanleiding antwoord Minister van Waterstaat,
inzake levering rijwielen door den Staat. 5.
Advies Commissie Winkelbedrijf, inzake ver
koop mei cadeaux. 6. Advies Commissie
Werkloosheidsvraagstuk, inzake een door
haar in te stellen onderzoek. 7. Subsidieaan
vragen van: a. Hel Vefflighoidsmuseum^b.
Nationale Vereeniging voor Handelsonderwijs
c. Vereeniging „Ne-derlandseh Fabrikaat"; d.
De Vereeniging Het Nederlandseh Econo-
miisch-Historisch Archief met advies Burean
en Commissie vodr de Nijverheid. 8. Rond.
vraag. 9. Besloten vergadering.
Zaterdag 7 Juli heeft een concert plaats,
des middags te 5 uur in de Groote Kerk, aan
geboden door het gemeentebestuur Ier gele
genheid van de jaarlijkse!)© algemeene ver
gadering van bovengenoemde Maatschappij,
met welwillende medewerking van het Hanrl.
Pailcstrinakoor (directeur de heer Anton
Averkarmp) en van den heer George Ro
bert, orgel.
Door de Muzielkvereen. Voorwaarts wondt
Zaterdag 30 Juni a.s. een avondconcert ge
ven, waarop tevens het verplichte en hel vrije
nummer ten gehoore gebracht zullen wor
den, waarmede deze vereeniging Zondag 1
Juli naar het concours gaat ie Koog aan de
Zaan.
Het programma is als volgt samengesteld
L Vers i'Ayenir, marsch van Sam Vles-
sing. 2. 1* Oasis Enchanlée Fanlaisie, van -E.
Damaré, verplicht nummer. 3. 1' Aurore, cl'
une Gentaure Fa tal sic, van J. Martin, vrije
nummer. 4. Carmen Syilva Waizcr, van Iva-
novici. 5. La Sirene Martch, v. Gabriel Atlier.
6 Remember, Ouverture van E. Simar. 7.
Madehen von der Spule, Ouverture van Fr.
-Suppo. 8. Gloire a la Paix, Marsch van P.
J. v. Abeelcn.
Naar het bestuur van de R. K. Kiesver
eeniging van het secretariaat der Kamer
centrale vernam is de verschijning van het
rapport-Barge nog maar een kwestie van
dagen. In dit verband kan dus nu ook zeer
spoedig een ledevergadering der R. K. Kies
vereeniging worden tegemoet gezien.
Bij de eindexamens aan. de M. T. S. werden
de volgende opgaven voorgelegd:
Afdeeling: Bouwkunde. 22 uur.
Burgerlijke Bouwkunde I. lo. Volgen gege
ven schetsontwerp (dubbele poort-woning) le
maken een volledige bestekleókening on schaal
150. Voorgevel geheel leakcnen. overige ge
vels en plattegronden van één woning.
Berekeningen van balklagen, onderst agen en
lateien benevens schetsen van raam- en deur
kozijn doorsneden overleggen
Afdeeling: Waterbouwkunde, 15 uur.
Ontwerp Sluizen, Kanalen, enz. (met schels).
Gegeven: Hoogst bekende waterstand "-=
50-:-. Laagl. bekende waterstand 1.90-4-.
H.W. 1.50 -f-. K.P. 0.50 -T-. L.W.
0,90 -4-,
Strand, en onderzeescOie oever loopen af
onder een helling van 1 op 125.
Dc afmetingen ran het grootste schip, dat
door de situs gaat, zijn: lengte 60 m„ breedte
8 m. en grootste diepgang 3 m. Bij een
iaagslen waterstand van 1.30 -4- maken de
schepen nog gebruik van de sluis; zij kun
nen ten allen tijde de haven in- en uilvaren.
Een gedeelte moei als talud met steenzet
ting uitgevoerd worden. Langs d*en kademuur
loopen 2 sporen, waarvan de assen 3 m.,
resp. 7.50 m. uit voorkant kadiemuur gelegen
zijn.
De ha vendammen hebben tussclien de kop-
'pen ©en invaartopening van 100m.
De sohutikolik wordt door middel van riolen
bedicpd.
De lijd van vulling bedraagt 25 minuten.
Gevraagd: Plattegrond en lengte-doorsnede
van de sluis met kanaal- en havenaansluit.ing,
fundieeringsplan. dwarsdoorsnede over 'de helft
van boven- en benedenst uhihoofd, dwarsdoor
snede van de schutikolkmuur. Dwarsdoorsnede
van den kademuur berekenen.
Plattegrond en dwarsdoorsnede van de ha-
vendammen, die met 'taluds worden uilge-
voerd. -
Afdeeling: Wektuigbouwkunde. 15 uur.
Ontwerp Hijschwerktuig.
Ontwerp een wandlier voor handbedrijf en
bevestiging aan steemen muur. Maximale lasl
1250 Kg., hefhoogle 20 m., twee zwengels,
staaltouw mei 15 m.m. middellijn, trommel-
middellijn 300 m.m.. tandwieloverbrenging.
Bandrem met palwiel. De remhefboom moet
worden opgelicht om den last le vieren.
Zijwanden van plaatijzer.
Teeken de onderdeelen op ware grootte en
maak een opsleitingsteeikening schaal 2:5.
Behandel uw teekeningen als weiikteekenin-
gen in potlood, met ma ten,stink lijs t en be
werking.
Lever uw berekeningen meile in.
Afdeeling: Eleclrolechnieik. 11 uur.
GeJijkslroommaehir.es.
Gevraagd Ie ontwerpen een gelijkstrooms
hun tmo lor.
Vermogen: 8 P.K. Aantal toeren 750 per
minuut. K'emspanndng 240 rolt. Aantal pool-
pnren: 2.
V Afdeeling: Electroteehnielk. Practicum „Me-
lingen".
Proef no. 1. Bepaling van de stroomkrom-
ihie en de weerstandsikrqmijie van twee gloei
lampen.
De weerstanden va:n yolimplor en Ampère
meter mogen verwaarloosd worden.
Een voldoend aantal waarnemingen te doen
om vloeiende krommingen te 'kunnen teeke-
nien.
Ook enkele waarnemingen boven de nor
male spanning!
Proef no. 2. IJiken van een Ampèreuren.
motormeter met behulp van een Ampèremeier,
Bollmóter en chronometer. De ijking te ver
richten voor vier stroomwaarden eik bij nor
male spanning, een 3% te hooge en een 3%
te lage spanning.
Prqef no. 3. Het bepalen van den inwendi-
gen weerstand van een element, mol behulp
van dien compensator door meting van de
slroomen, welke geleverd worden bij belasting
over twee veéschii'Jende bekende weerstanden.
Proef no. 4. a. Maak een telegrafische ver
binding tusschen twee eindstations en één
tusschen station. In ieder der eindstations is
o.a. ésn sounder ingeschakeld in het tusschen-
station zijn o.a. twee -sounders voor over-
dragirg(en geen sein sleutels) ingeschakeld.
b. Meel met de weerstandisbanlk van Sie
mens «S^JIalske den weerstand van de windin
gen iwm één der sounders.
Proef no. 5. a. Het mctrti van een weer
stand van een' telefoon met behulp van de
weerstand'? lm nik van Siemens Halske. Ten
minste 3 instellingen te doen en daarvan, zoo
noodig bel gemiddelde te nemen.
b. Het eiken van een Voltmeter door ver
gelijking mol oen precisie-Voltmeler.
Proef no. 6. Te bepa'len de specifieke weer
stand van 3 keukenzout-oplossingen met be
hulp van een brug van Wheatstone, samen
gesteld uit twee wecrslandsbamken, onder ge
bruikmaking van zoemer en telefoon.
Voor elke oplossing ten minste 3 instellin
gen met de weerstandsbank le doen; zoo
noodig, uit deze 3 telkens een gemiddelde Ie
nemen.
Als concentraties 1e nemen 100 gr. per L.
water, 200 gr./L. en 300 gr./L.
Afcfceling Scheepsbouwkunde, 15 uur.
Ontwerp iijnenpian. (Pract. Schcepbouwk.
I en II).
Ontwerp de lijnen van een enkelsehroef-
sfoomschip met de volgende afmetingen:
Lengte tusschen de loodlijnen (aehterk.
voorsteven en vooilk. achtersteven) 64.3 m.
Breedte op spanten 10.0 m. Holte in de zijde
5.10 m. Diepgang tot C.W.L. 4.50 m.
VOOR DE ARME DUITSCHE PRIESTERS
van een werkman ƒ1, idem idem 1, van
N. N 5, van een werkman 3, van N. N.
5. Totaal 15.
VOOR DE DRENTSCHE VENEN
van pastoor van Dam, van A. H. D. in de
Maria,stichting 1.
Men verzoekt ons opname van het vol
gende:
Gisterenavond hield de afdeeling Haarlem
der Nationale Christen-Geheclonthoudersver-
ceniging een druk bezochte ledenvergadering
in het „Blauwe Kruis." In zijn openingswoord
herinnerde de voorzitter, de heer W. P. J.
Overmeer, er aan, dat de gemeenteraad met
overgroote meerderheid het voorstel van B.
en W. had verworpen om vergunning aan te
brengen in de lokalen der gemeentelijke con
certzaal. Spr. kon zich niet begrijpen, hoe het
mogelijk was, dat B. en W. met een dergelijk
voorstel waren gekomen; zelfs de menschen,
die tegenover de geheelonthouding staan,
verwonderden zich daarover ten sterkste. De
heer Overmeer bracht een woord van hulde
aan de „Nederlandsche Vereeniging," die
vooral in deze gewerkt' heeft om het voorstel
ten doen verwerpen
Uit de notulen bleek, dat in Juni
1923, dus 10 jaar geleden de heer
A. Mooijman, thans 2e voorzitter der afdee
ling, was gekozen als bestuurder der afdee
ling in dc plaats van den deer Overmeer,
die zich toen niet meer beschikbaar stelde.
Na het voorlezen van die notulen nam den
voorzitter heer woord en sprak op harte
lijke wijze den heer Mooijman en diens echt-
genoote toe. Spr. herinnerde aan liet vele,
dat de heer Mooijman voor dc afdeeling en
voor dc christelijke nuchterheidslpcweging
heeft gedaan. Gedurende de tien jaren van
zijn bestuurslidmaatschap heeft hij met liefde,
trouw en toewijding zijn functie vervuld. De
voorzitter hoopte, dat God den heer Mooij
man en diens echtgenoote nog vele jaren de
kracht zou schenken om dezen arbeid voort
te zetten. Namens de afdeeling bood spr. hem
een oorl»nde aan in lijst. Daarna werd den
jubilaris door de vergadering staande toege
zongen het tweede gedeelte van Gezang 96,
gewijzigd. Daarna werd het woord gevoerd
door de heeren Van Booven, Prent, Jager en
van der Leer, die allen den heer Mooijman
op de meest hartelijke wijze toespraken.
Laatstgenoemde dankte daarna allen voor
deze huldiging, Welke door hem zeer op prijs
werd gesteld. De verschillende toespraken
werden derhaaldelijk onderbroken door een
hartelijk applaus. Ingekomen waren eenige
hartelijke schriftelijke felicitaties, n.l. van
den eere-voorzitter, Ds. A. J. Montijn te
Utrecht en van het bestuurslid, den heer Ten
Brinke, die wegens familieomstandigheden
afwezig was. De tafel van den heer en me
vrouw Mooijman was keurig versierd met
bloemen, ook was de Blauwe vlag in de zaal
aangebracht en bood de heer Van Booven
het echtpaar een prachtig bouquet rozen aan.
Voorts was de heer Mooijman reeds verrast
met een foto van het Blauwe Kruis.
D© voorzitter deelde mede, dat zir.h een
Uit Amerika waar anders vandaan?
bereikt ons het bericht dat, zoo ongevee<
op de wijze van draadlooze telegrafie, bried
ven draadloos worden verzonden. j
Dat doen wij hier ook al, sinds eeuwen,'
zult ge zeggen, maar wat ik bedoel, kan ilc.
toch heusch niet duidelijker zeggen in een<
paar woorden. En toch is 't iets wonderlijks^
Want die brieven gaan niet per post of
per koerier, maar van den brief wordt een(
afschrift langs draadloozen weg naar de!
plaats van bestemming gezonden. Men krijgt,
daar dan het afschrift of juister gezegd de:
afteekening van het handschrift zelf.
Ik moet derlijk bekennen dat, toen ik dat'
nieuwtje las, ik het gevoel kreeg, wat de ja- i
ger van de trekschuit in de Amsterdamsche
Vaart moet hebben gehad, toen hij den eer
sten spoortrein van Amsterdam naar Haar-é
lem over den ijzeren weg zag bolderen....)
„Zullen," zoo vroeg ik mij af, „op den'
duur ook dc kranten uit de mode raken?'"
Och, we staan in onzen tijd van uitvindin-)
gen voor niets meer en wie het groote aan-;
tal draadlooze telefoonstations hier in de'
stad ziet er zijn er al zoowat vijfhonderd-'
die krijgt het vermoeden dat het een
kwestie van jaren is of zoo goed als ieder
een heeft een antenne op 't dak van zijn
huis. r 'J
Nog één stap verder en de krant krijg je';
draadloos in huis gestuurd. Je hoeft dan bij-1
voorbeeld maar een vel papier, waarvan dei
directie van de krant je een voorraad thuis'
stuurt, maar onder een schrijfmachine te leg-;
gen, een knopje om ,te draaien en je huiska-'
mer is getransformeerd in een draadloos)
krantendrukkerijtje. Je zult daarbij zelfs het'
genoegen hebben het handschrift te onder-»j
kennen van den redacteur, die je een phumj
geeft of je uitvetert en wat mij persoonlijk!
aangaat beloof ik voor «en duidelijk lees
baar handschrift, te zullen zorg dragen.
En wat is er op tegen dat je een draadlooss
toestel in je vestjeszak of in je ceintuur)
draagt en daar de Nieuwe Haarlemmer ia'
zakformaat opvangt? Lezen we niet dat eri
nu toestelletjes zijn, niet veel grooter dam
een horloge, die den bezitter in staat stel-;
len op straat of in trein of boot draadlooze
telefoongesprekken op te nemen?
Ik hebt het plan gevormd de lezers niet te!
lang op nieuws te laten wachten en wanneer)
de burgemeester het mij toestaat zal ik b.v.
mijn verzendstalion medenemen naar dfe'
raadszaal om het gesprokene van ieder
raadslid, op het oogenblik zelf, dat hij de be
langen der burgerij in welsprekendheid be
hartigt, aan zijn kiezers over te brengen.'
Vooraf stuur ik dan een fotografie van de;
raadszaal met al de heeren raadsleden, weM
houders, burgemeester en verdere dignitaris-'
sen, zooals zij om de groene tafel zijn gezc-i
ten. Ik hoop dat de kunst dan ook zoo ver is,!
dat we draadloos kunnen cinwema spelen,)
want het genot der lezers zal niet weinig)
verhoogd worden, wanneer zij ook de edele;
gebaren kunnen zien, waarmede tal vaal
raadsleden hun woorden kracht bijzetten.?
Een beeld der toekomst', maar wellicht
toch nog verre toekomst.
Het is echter goed, dat onze lezers al
vast weten welke geneugten hun nog te
wachten staan.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteorol.)
Instituut te De Bildt.
Naar waarnemingen in den morgen vant
29 Juni.
Hoogste barometerstand 770,5 m.M. tdl
Blacksod. ij
Laagste barometerstand 759,0 m.M. te';
Saerna.
Verwachting van den avond van 29 tot'
den avond van 30 Juni: 'i?
Meest zwakke noordelijke tot westelijken-)
wind, half toet zwaarbewolkt, weinig of'
geen regen, iets warmer. j
Eere-comité had gevormd voor den te hou
den Bazar, bestaande uit de dames mevrouw
Burdet-van der Vliet, mevr. Van Lennapv
Gunning, mevr. Weener-Knottenbelt, meVri'
Foeken, mevr. Posma, mevr. de Jong, mevr.
Van Leijden, mevr. Roorda van Eijsinga en
mej. N, van Dorssen.
w if
van het Concert in Den Hout, op Zondag;
1 Juli 1923, des middag? half 3, te geven door
het muzieikgezélschap „Harmonie", te
delft, directeur J. K. Jonpejans.
1. Le Dra peau de la Liberté, Marche ,,i
F. Nowowic^kjV
2. Au Pays des Hoinliénes, Ouverture,
G. GuillenienV
3. Charles VI, Opéra de F. HaJêvry,
C. GhomA,
4. Chant du Soiir,, Grande Valse de Concert
S. Vlessin
5. Marche Cortège, Patri G!
6. Aida, Opera die Verdd, J. Bmwdiell
7. Eljsabefh. Ouverture, V. TnrmeJ)
8. The Gladiators Farewell, March®,
H. J. Bkmlkenbiug.
V
Vb
Hedenmidag 3 uur is in de R. K. Huis
houdschool aan den Kleinen Houtweg door
den directeur, den weleerw. heer kfcapeiaan*
Th. G. Jacobs, een tentoonstelling geopend'
van door leeringen der school vervaardigde'
voorwerpen.
In een vijftal lokelen zijn het groot aantal
voorwerpen tentoongesteld, dat een goedy
en verrassend beeld geeft van wat de leer
lingen in het afgeloopen iaar hebbèn ge
leerd niet alleen, maar ook van de vaardig
heid, die zij in de geleerde vakken hebbeii,
opgedaan.
Wie maar even gelegenheid heeft de .teri-,
toonstelling te bezoeken, moet dat niet ver
zuimen. Om verschillende redenen. Leerlin
gen, ouders van leerlingen en belangstellen
den in het wel en wee der R. K. Huishoud-'
school genieten er, omdat het geheel ge
tuigd! van frissche leiding en men trotsch
mag gaan op de behaalde resultaten, blij
kende uit het tentoongestelde, en de
talloos velen, die hier vaor het eerst met
huishoudkundig onderwijs zullen kennis ma
ken, zullen zich verbazen over het ontzag
lijk groote nut, dat dit onderwijs voor het
huishouden afwerpt. Een goede leerlinge
dezer school, moet later als huismoeder een
kapitaaltje waard zijn; zij brengt haar
bruidschat mede in den vorm van genoten
huishoudonderwiis. v
