BUITENLAND
BINNENLAND
Tweede Blad
29 Jnni«1923
PARLEMENTAIRE KRONIEK.
LIEFDE OVERWINT.
De nieuwe verordening voor het Saargebied voldoet nog niet. De
Chester concessie. De aanslag op Pasjits. De zaak-Judet. De
brand te Peking.
Onder de Telegrammen: Nadere mededeeüngen over het schrijven van
den Paus; een Fransche oflicseuse uiteenzetting. De Belgische minister
crisis opgelost; het Kabinet blijft ongewijzigd. De Amerikaansche
drankwet; besprekingen in het Engelsche Hoogerhuis.
BEDENKELIJK INITIATIEF
HET KABAAL IN HET LAGERHUIS.
ZONDERLINGE NEUTRALITEIT,
GEM. SUITENL. BERICHTEN.
BiXMENLAMDSGi NIEUWS.
VERKEER EN POSTERIJEnT
FEUILLETON
Militaire pensioenwetten. Aanvulling-toegebracht, zou de vrucht van vele iaren
pensioenwet 1922. Steun aan de Hanze- i 'c n'et doen Het wetsontwerp aldus on-
UIT HET SAARGEBIED.
In het Saargebied schrijft 4e Vorwarts slechts aan mijn eer gedacht, die mij meer
credietnemers.
Twee moties waren aan de orde, die in
gev eer de Minister poogt deze debacle
te voorkomen; het beteekent niet verlec-
ning van hulp aan de Hanze-banken, doch
overneming van haar werk ,,met meer be-
waar-
door goede in
de Dinsdag gehouden vergadering kelderden. "i™. Va" "^et 111
Er was een motie-Ter Hall, die vroeg om u i grootf voorzichtigheid, beter
de instelling eener commissie van alvies, 13"'JcWr d°0r.
welke de Regcering van raad zou dienen in lc'lln£eC a's do Algemeene Centrale Lank-
zake hulpverleening aan de in nood ver- et)?g'jg voor den Middenstand en de
koerende oud-gepensionneerden. Zij werd ccerlandsche Bank. De belanghebbenden
verworpen met 52 tegen 29 stemmen de ?V 'uist "uit verkeerde naar gezonde
Linkerzijde minus den heer Braat. De Rech- j 'nstel""Sen gedirigeerd". Overigens zou bij
terzijde was het eens met den katholieken debiteuren (van de Hanze-banken), die
afgevaardigde van de Bilt, die meende, dat een, levensvatbaar bedrijf uitoefenen en
aanneming van deze motie juist zou leiden 3 jren, ^wa™en vanzelf niet in aanmerking
tot vertraging van de hulpverleening, welke i T~ hulp in het algemeen beperkt wor-
ook hij in bepaalde gevallen noodzakelijk ?en tot een credietverstrekking van ten
achtte. Men weet, dat de regeering nog hoogste verschil tusschen de door de
overweegt, op welke wijze zij, door tus- j cianze~hanken toegestane en het opgenomen
schenkomst van Ons Leger en Onze Vloot, 7ediet, zoodat zij „niet tot afdoening van
iets kan doen. j de bevroren credieten" zou strekken. De
Daarna kwam de motie-Dresselhuys aan 'aa's'e band met de Hanze-banken was vol
de beurt, die wenscht dat aan militairen, die ^ens dc Minister hiermede afgesneden. Al-
voor afvloeiing in aanmerking worden ge- 'een dus ter voortzetting van het bedrijf der
bracht, desgevraagd de gelegenheid zou debiteuren kon geld opgenomen worden,
worde» geschonken de motieven, welke Slechts in zooverre dit in antwoord aan
daartoe leidden, te kennen en dienaan- afgevaardigden gelijk de hoeren Van Gijn
gaande verweer te voeren. Ook deze motie, en Schokking kon van een belan* der
twerd eveneens bij stemming door de Rech- Hanze-banken gewaagd worden, als de de-
erzijde plus den heer Braat tegen de Lin- biteuren later ook de oude schuld zouden
;erzijde verworpen. De meerderheid achtte kunnen afdoen; daartegen echter kon be-
Bet gevraagde met in het belang van de af- zwaarliik bij iemand eenig bezwaar rijzen.
vloeiingen.
De Amendementen
acht men de verordening, die in de plaats
is getreden van de op Engelschen aandrang
ingetrokken nood-verordening, weinig beter
dan haar voorgangster. Behalve matiging der
bedreigde straffen is er- geen verbetering
merkbaar. Alles wat in het Engelsche Lager
huis ten scherpste is veroordeeld, leeft in
de nieuwe oekase voort. Het artikel over op
ruiing is zelfs verscherpt. Volgens de oude
verordening moest de opruiing bedreven
zijn op een de openbare rust en orde iri ge
vaar brengende wijze (door dreigementen,
beschimping en laster), om strafbaar te zijn.
Krachtens dc nieuwe verordening is dit niet
noodig meer.
Ook art. 6 is verscherpt, doordien het de
regeerings-ccmmissie machtigt, de versprei
ding te verbieden van alle gedrukte stukken,
die buiten het Saargebied verschijnen, om
't even of ze al dan nïeï iets strafbaars in
houden. Dit stelt de Fransche invloeden in
staat het Saargebied ook intellectueel van
Duitschland af te scheiden. Ekonomisch Is
dit al gebeurd door de invoering van de frank
als betaalmiddel.
De Landraad heeft ten aanzien van de
nieuwe verordening der regeeringscommissie
een motie aangenomen, die zegt dat deze ver
ordening den onjuisten indruk moet maken,
dat de Saarbevolking met uitzonderingswet
ten in bedwang gehouden moet worden. De
Landraad teekent met nadruk protest aan
tegen deze opzettelijke misleiding van de
openbare meening en zegt gemeenschappe
lijk met de bevolking te zullen strijden voor
vrije meeningsuiting, vrijheid van vereeni-
ging en vergadering. De Landraad zal niet
gedoegen, dat een niet op het vertrouwen des
volks steunende regeering tracht het Saar
gebied intellectueel van Duitschland af te
aan de andere zijde van de grens. Ik heb
er, waren er een 'nemen? Reeds° eerder ha/de" minis ter ver- j veTor^ening" moet "ver
groot aantal brachten slechts zeer weinig klaard, dat de memoriepost aan de regeering
verandering in de wetsontwerpen tot wijzi- de voilé vrijheid liet tot verdere voorbe-
gm„ der pensioenwetten voor de landmacht rciding en „tot een zich terugtrekken, wan
en voor de zeemacht. Verandering beteeken- neer zij niet in alles haar zin kreeg," hij
dc de overneming van een amendement der voegde daaraan thans in antwoord aan
commissie van Rapporteurs, waardoor wordt leden gelijk mr. Marchant en den heer H.
vastgelegd, dat de korting voor het eigen Colijn, die vervanging van den memorie
pensioen met meer zal mogen bedragen dan post door een cijfer hadden gewenscht
grens W e' ontwerp stelde geen toe, dat invulling van den memoriepost met
li ?en bepaald bedrag reeds om deze reden
ontwerp tot wijziging van de pen- bezwaarlijk was, dat die post niet de garan-
sioenwet voor de landmacht werd aangeno- ties bevatte, doch de verliezen, welke nihil
men met 52 tegen 24 stemmen. De tegen- moesten en konden zijn. Wel kon hij mede
stemmers behoorden allen tot de Linkerzijde declen. dat de credieten, door de A. C. B.
ontwerp betreffende de zeemacht- te verleenen, een maximum van 4 millioen
pensioenen dat dezelfde veranderingen niet zouden overschrijden en dat de garan-
onaergmg als dat inzake de landmacht, werd tie van den Staat ten hoogste 50 pet. zou
aangenomen met aanteekening van de stem- bedragen. Een premier-risque-maximum dus
en der S. D. A. Ptegen. van twee millioen— dat echter in werke-
°en was "et de beurt an de wetsont- lijkheid, blijkens de ervaring met de veel
werpen lot wijziging der pensioenregeling risquanfer en minder deugdelijk gewaar-
voor het reserve-personeel der landmacht en borgde kleine-middcnstands-credieten uit
voor het personeel der Kon. Marine-re- den jare 1915, tot een verlies van veel min-
AiVG' i der dan *wee 'on te herleiden zou zijn, ja
/i en zal zich herinneren, dat in de vergade- naar alle waarschijnlijkheid geen reëel ver-
ring van 29 Mei j.l. bij de behandeling van l'es van eenige beteekenis zou medebren-
Jiet wetsontwerp tot wijziging der pensioen- Éen- De omstandigheid, dat de Nederland-
wet 1922, een amendement van mevrouw s°he Bank zich bereid had verklaard, genoe-
BakkerNort werd verworpen, nadat daar *en to nemen met 50 pet. staatsgarantie voor
in door de aanneming van een sub-amende- kaar vorderingen op de A. C. B. (welke over
ment van den heer Wintermans een wijzi- die 4 millioen liepen) bracht mede, dat ook
ging was gebracht, waartoe het amende- de Ncderlandsche Bank belang had bij het
ment-Bakker—Nort voor den Minister on- sorteeren Van de debiteuren. De A. C. B.
aannemelijk was geworden. zelve zou alleen volkomen solide posten
Op haar den 29sten Mei verworpen voor- tolereeren, de Ned. Bank was het tweede
■tel, kwam mevr. BakkerNort nu terug.
Toen betrof het evenwel de burgerlijke pen
sioenwetten, thans de militaire. De verwer
ping op 29 Mei was het gevolg van de aan
en de controlci rende vertegenwoordiger der
regecring het derde „anker". Veiliger kon
het haast niet. De A. C. B. zou zich waar
lijk niet afvragen: „zijn de debiteuren voor
neming van het door Minister De Geer ön- 50 pct'. Öoed?'in de gedachte, dat zij dan
aannemelijk verklaarde amendement-Win- ge?sn risic° z" 1 '°°pen.
termans, om wat mevr. Bakker—Nort wilde e z 1 ou' a'°us Minister de Geer,
ook te doen gelden als er weezen achter- n.eerk°men' dat de Slaat geen geld
bleven. De heer Wintermans kwam echter ^Vd,oc£ ,ver'rouwan wekte, hetgeen juist
nu ook weer met zijn amendement, dat ook m belang van de berooide schatkist
nu weer - en nu duidelijker dan op 29 morden geacht. Niets immers was ge-
Mei door Minister De Geer onaanneme- h ak" T Panlekste.™m'nÜ; Bil ee"
lijk werd verklaard en thans werd verwor- TtJ..veroorzfakte het gedrang
pen met 44-36 stemmen. Waarna het ent- u C publiek tien maal meer ongelukken
werp werd aangenomen met 44—38 stem- j3" minister 'kr T j
men. De Linkerzijde minus Braat en De t l T~i °m d? redding V3n.dc
B«j d. Chris,.-Historische, 4 K.iholiolrc br"d ,™«f M*,",r óp S
eVj tuJZ U00T\ 1 omliggende daken. Wie zich confessioneel
.!il^!!r^!^P._r.,de JanZ,eba?.k,en te i»olecert woont toch niet confessioneel op
een eiland.
Aan den wensch van mr. Marchant om al
thans het regeeringsvoorstel eenigszins
scherper te omlijnen zal de minister voldoen.
helpen, lokte veel critiek uit, natuurlijk van
de Linkerzijde. De heeren Duys en Van dêr
Waerden fulmineerden er tegen op een
wijze, die wat anti-papisme aangaat, niet
door dominé Kersten kon worden verbe
terd. Ook de neutrale middenstander Staal
man, alsook mej. Van Dorp en de heer Van
Gijn spraken tegen het ontwerp. Verdedi
gers waren de heeren Van Rijckevorsel en
Stulemeyer. De verdediging door Minister
De Geer was uitstekend. „Het afzonderlijke
middenstandscredietwezen aldus de Mi
nister was steeds een voorwerp van
staatszorg." Een schok, aan dat crediet
En tevens verklaarde hij zich niet zoo
zeer in antwoord op een ironische spotternij
van dr. Van der Waerden als wel ten be
scheid op een ernstige vraag van ds. Schok
king, en in afwijking van het adres van mr.
Marchant bereid, het heele woord Hanze-
credietbanken uit het regeeringsartikel te
lichten, zoodat ook c.q. andere debiteuren
voor afslachting gevrijwaard zouden kun
nen worden.
DE GEALLIEEERDEN EN DUITSCH
LAND.
In haar bespreking van het langdurig
talmen met de beantwoording van het En
gelsche vragenlijstje in zake de Roer- en de
schadeloosstellingskwesties door de Fran
sche en Belgische regeering, zegt de Daily
Telegraph nog De Engelsche regeering
heeft door haar tweevoudig initiatief, n.l.
door eerst Berlijn uit te noodigen zijn voor
stellen aan de geallieerden gezamenlijk te
doen en door daarna aan Brussel en Parijs
«en uitwerking te verzoeken van hun stand
punt ten aanzien van een gemeenschappe-
fijken grondslag voor de regeling der schade
vergoedingskwestie juist getoond, hoezeer zij
gesteld is op het herstel eener gemeenschap
en zijn collega's thans met alle kracht stre
ven. De resultaten van dit streven zijn nog
onzeker en het is eenigszins moeilijk te zeg
gen of de vooruitzichten op succes zijn toe
genomen dan wel verminderd door de ver
traging, die de kabinetscrisis in België heeft
teweeggebracht. Het is evenwel ernstig te
hopen, dat de oplossing der crisis heden zal
worden gevonden. Wijzend op het gevaar,
dat in onnoodig langer talmen is gelegen,
wijst het blad dan op de mogelijkheid van
sociale en economische wanordelijkheden
in Duitschland, die hun invloed over geheel
Midden-Europa zouden kunnen uitstrek
ken en waardoor de economische vrede onbe
grensd zou worden verdaagd evenals 't her
stel, tot nog grootere schade o.a. van den En-
- gelschen handel en de werkloosheid, die
pelijke politiek van de zijde der bondgenoo-toch al ernstig onder den invloed staan van
ten. Dit is feitelijk 'tdoel waarnaar Baldwin de crisis in het Roergebied.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
Naar de Kölnische Zeitung uit Frankfort
verneemt heeft de Fransche bezettingsover
heid van gisteren af alle ambtenaren en be
ambten van staat en gemeenten, die te Frank
fort werkzaam zijn en hun woonplaats in het
bezette gebied hebben, verboden de grens
naar het onbezette gebied te overschrijden
Door deze verordening worden duizenden
ambtenaren en beambten getroffen.
De verbanning van spoorwegpersoneel
uit het Roer-gebied neemt steeds grooter
omvang aan. Thans hebben weer 1500 geëm
ployeerden, samen met hun gezinnen 6000
personen, een verbanningsbevel ontvangen
Het comité tot hulp van het Rijnland heeft
hier een vergadering gehouden die eindigde
met een algemeene manifestatie tegen de af
scheidingsplannen en tot steun der verdrukte
bevolking. Een motie werd aangenomen
waarin het prijsgeven van het lijdelijk verzet
zonder eenige waarborgen anderzijds, als
verraad aan de goede zaak wordt gebrand
merkt.
DE CHESTER-CONCESSIE.
Reuter meldt, dat de regeering van Angora
de Chester-concessie opgezegd zou hebben,
daar Kennedy niet binnen den gestelden ter
mijn van drie maanden de bepalingen over
de landbouwinstrumenten uitgevoerd heeft.
DE AANSLAG OP PASJITS.
Bij zijn verhoor heeft de man, die op Pas
jits geschoten heeft, verklaard, dat hij den
minister-president heeft willen dooden om
te protesteeren tegen de concessies, die hij
deed aan d» partij van Radits, den leider der
Kroatische boerenpartij. Hij legde geen be
rouw over zijn daad aan den dag.
Omtrent den aanslag op Pasjits wordt nog
gemeld, dat de dader van Servische afstam
ming is en tot voor kort aan een bank te Boe
dapest werkzaam was. Hij had den minister,
bij diens auto op staan wachten en vuurde
teen Pasjits wilde instappen, vier revolver
schoten op hem af. Pasjits werd door een
schampschot licht aan de hand gekwetst en
door enkele glassplinters in het gelaat ge
wond.
Onder de talrijke sympathiebetuigingen,
die Pasjits ontvangen heeft, trekt die van de
Kroatische boerenpartij het meest de aan
dacht.
DE ZAAK JUDET.
Het proces Judet is Woensdag begonnen.
Gilbert, de voorzitter van het gezworene
hof herinnerde eraan, dat kolonel Pajot, de
Fransche militaire attaché aan het Fransche
gezantschap te Bern,in Maart 1918 voor het
eerst in zijn rapporten gewezen heeft op de
gedragingen van Judet in Zwitserland, waar
bij er sprake was van 300.000 frank door
Judet van het Duitsche propaganda-bureau
ontvangen. In die rapporten werd tevens van
de betrekkingen van Judet met von Rom
waard is dan mijn lever en die ik boven alles
stel. Waarom heeft men mij niet terstond na
mijn terugkeer gevonnist Gedurende deze
vijf maanden van overbodige opsluiting,
heb ik maar één angst gekend n.l. dat het
kapitaal aan energie, dat op mijn leeftijd
(Judet is 73 jaar oud) niet onbeperkt is, door
dit lange wachten aangetast zou worden. Ik
hoop voldoende ervan overgehouden te heb
ben om vol te houden tot aan het einde dezer
debatten. Ik vraag: alleen maar dat mijn
physieke en geestelijke weerstand niet langer
door uitstel op de proef worden gesteld. De
zaak heeft al te lang geduurd.
Als Judet deze verklaring heeft voorgele
zen, komt zijn financieele toestand ter sprake,
waarbij de oude heer zich heel boos maakt
over al de verhalen en praatjes, die er over
zijn weelderige levenswijze en zoo geloopen
hebben.
De President De justitie heeft niets liever
gewild, meneer Judet, dan door u ingelicht
te worden. Zro dat riet is geschied in een
mate, als zij gewenscht had, komt dat om
dat 'u geweigerd hebt te spreken.
Judet men zal het zich herinneren, heeft
n.l. geweigerd tijdens de instructie van zijn
proces ook maar eenige inlichting te geven
of op eenigerlei vraag te antwoorden.
De ondervraging betreffende Judet's per
soonlijke vermogen, over zijn vaderlijk erf
deel, zijn inkomen aan de Éclair heeft gis
teren niet veel helderheid gebracht. Judet
deed het voorkomen alsof dat erfdeel zoo
kleinvniet was geweest en alsof hij, financieel
gesproken, volstrekt niet kwaad eraan toe
was. Bovendien leefde hij uiterst sober,
De president heeft vervolgens een schets
van het leven van Bossard, den Zwitserschen
schilder, gegeven, die nooit gewerkt heeft,
zijn geld verspilde en aan het eind van den
oorlog vijf millioen bezat. De president las
daarbij een reeks getuigenverklaringen voor,
waaruit de Duitsche gezindheid van Bossard
en zijn zin voor spionnage bleken.
er elke maand gemiddeld 300 gevangenen
zijn vrijgelaten, nadat op grond van een on
derzoek hun vrijlating was aanbevolen.
In April waren het er 352, in Mei 277, in
Juni (tot den 27sten) 206.
De diplomatieke medewerker der „Dai
ly Telegraph" ontkent met nadruk de ge-
zuchten, dat Engeland het aanknoopen van
afzonderlijke onderhandelingen tusschen
Duitschland en een der andere Ententelan-
den met instemming zou begroeten. De hou
ding der regeering is tot dusverre steeds ge
richt geweest op het herstellen van het diplo
matieke eenheidsfront der geallieerden, maar
in weerwil daarvan laten de steeds slechter
wordende toestanden in Duitschland niet
toe, dat het geven van een antwoord, dat door j
matig verwijt mag en wil ik mij niet bloot
stellen, ondanks de vele dreigbrieven die ilf,
dagelijks ontvang."
WELS OVER HET LIJDELIJKE VER
ZET.
Wels, de voorzitter der Duitsche sociaal
democratische partij heeft te Dresden in
een rede over den politieken toestand ge
zegd Als Duitschland naar den zin van
Frankrijk uiteengerukt werd, zouden de
Duitsche arbeiders tot machteloosheid ge
doemd zijn. Daarom zijn de socialistische
vertegenwoordigers in het B. G. eenstem
mig van oordeel dat het lijdelijk verzet moet
voortduren.
DE BRAND TE PEKING.
Er zijn drie beroemde paleizen verwoest
bij den gisteren gemelden brand in de Ver
boden Stad. Vele kostbare kunstwerken en
schatten zijn verloren gegaan. Naar van be
trouwbare zijde wordt gemeld, gaf de ex-
keizer zelf omstreeks middernacht het eerste
alarmsein maar de paleiswachten weigerden
aanvankelijk aa» de brandweer toegang te ver
leenen, daar nftn bevreesd was voor plun
dering en daar geen orders waren gegeven
door de paleis-officieren.
Tegen den tijd dat de brandweer toegela
ten werd, waren verscheidene gebouwen reeds
verwoest. Men is het vuur tenslotte meester
geworden door het kappen van boomen en
het afbreken van kleine belendende gebou
wen. De brand wordt toegeschreven aan
kortsluiting.
DE DRANKBESTRIJDING IN DE VER.
STATEN.
De Daily News verneemt uit New York,
dat aldaar Woensdag een bespreking heeft
plaats gehad tusschen vertegenwoordigers
van de schatkist en van de commissie van
toezicht op de uitvoering van het drankver
bod. Besloten werd, voorschriften vast te
stellen voor het in beslgnemena van voorra
den drank aan boord van schepen en de ar
restatie der gezagvoerders die na een nader
vast te stellen datum in Juli op onwettige
wijze drank zouden vervoeren.
Schrijvend over het incident in het Lager
huis, zegt de Manchester Guardian het op
treden der arbeidersafgevaardigden te be
treuren, doch het blad meent, dat ook van
de regeeringsbanken wel provocatie is uit
gegaan. De zaak op zich zelf had weinigof
?een beteekenis en de onaangename ge
beurtenissen hadden volkomen vermeden
kunnen worden door een tactvoller optreden
der leiders van de arbeiderspartij en door
een krachtiger houding van den waarnemen
den voorzitter. Maxton beschuldigde bij het
einde zijner rede den gezondheidsdienst in
Schotland, dat hij terwille vap. bezuiniging
beknibbelde op de melk voor arme kinderen,
in verband waarmede hij den dienst voor
moordenaars uitmaakte. Deze algemeene
term werd door den voorzitter doorgelaten,
maar daarop sprak Maxton van de misdaden
Het initiatief-ontwerp van mevr. Bakker--
Nort is feitelijk een overblijfsel van de be-j
handeling der herziene Pensioenwet 1922,
Op 29 Mei was in behandeling een amende
ment van mevr. Bakker-Nort om de onge
huwde zuster, huishoudster van een ambte
de kabinetscrisis in België toch reeds vei- naar, die met tenminste 25 pensioenjarei
traagd is, nog meer op de lange baan wordt komt te overlijden en die geen weduwe o-
geschoven. i weezen, nalaat, in het genot van haar broe-
ders pensioen te stellen alsof het' zijn weduwe
De plannen tot vergrooting der Engel- ware.
sche luchtstrijdkrachten vinden algemeene Op dit amendement had de heer Winter-
ihstemming, behalve bij de „Daily Herald" j mans een sub-amendement ingediend om het
die in oorlogstoebereidselen de kiem voor bovenbedoelde pensioen ook toe te kennen,
oorlog ziet. Het blad zegt, dat Baldwin na- wanneer kinderen werden nagelaten, welk
tuurlijk geen oogenblik de mogelijkheid toe- denkbeeld Minister De Geer onaannemelijk
geeft van een oorlog met Frankrijk en de achtte, omdat-het in strijd is met het beginsel
Fransche pers weigert eveneens te gelooven, van 'le' familie-pensioen en i. c. dc kinderen
dat de luchtwapening tegen de Fransche zou benadeeld zouden worden door de zuster,
zijn gericht. Het is steeds weder de oude fop- I°ch werd het subam. Wintermans aangeno-
perij in de oude geheime diplomatie. j U161)' waarna de Minister met intrekking
dreigde, als het aldus gewijzigde amende-
Een inzender in de „Daily Mail" haalt een ment-Bakker Nort werd aangenomen en de
woord van den Duitschen schrijver en hu- rechterzijde ten^ slotte tegen_ het amende-
morist Jean Paul Friedrich Richter (geb.1763)
aan, dat naar zijn meening profetisch zal blij-
ment-Bakker Nort stemde. De voorstelster
deed haar amendement nu in een wetsont-
ken. Het luidt „De Voorzienigheid heeft wcrP herleven, om nogmaals een beslissing
aan de Franschen de macht te land, aan de vaj? de Kamer uit te lokken.
Engelschen die ter zee en aan de Duitschers Deze handelwijze, aldus „De Tijd", lijkt
die in de lucht gegeven !f' ons af£escheiden van onze meening over het
denkbeeld van het vrouwelijk Kamerlid'
- De noordelijke oever van de Newa- ze'^e- n'et zonder bedenking, fot nog toe
baai trekt den laatsten tijd zeer de aandacht al. êpe°c usance, dat er eenige conti-
van archeologen en van de geleerden in het "mtal' 1S ln de wetgeving en dat beslissingen
algemeen, aldus schrijft de Izwestia. Aan- der Kamer worden geëerbiedigd ook door da
tegenstanders. Het initiatief-Bakker Nort' ii
een resmali exempli, want werd d»rgelijk«
handelwijze gewoonte, dan is het hek van
den dam, dan kan de Kamer ieder oogen
blik voor verrassingen gesteld worden door
Kamerleden of groepen van Kamerleden, die
bij een of ander wetsontwerp hun zin niet
hebben kunnen krijgen. In de afdeelingen
waren vele leden dan ook niet over de hou
ding van dit jonge vrouwelijke Kamerlid te
spreken en het moet niemand verwonderen,
als alleen reeds op deze overweging het ini
tiatief-voorstel wordt verworpen ook doei
leden, die overigens het denkbeeld van hun
vrouwelijke collega niet onsympathiek gezind
zijn. Wil het recht van initiatief niet in dis-
crediet raken, dan voorkome men tijdig mis
stappen, als waartoe mevrouw Bakker-Nort
de Kamer wil verleiden.
leiding daartoe vormen de onlangs gedane
opgravingen, waarbij veel belangwekkend
materiaal te voorschijn is gebracht.
De eerste opgravingen in deze streek wer
den gedaan omstreeks het jaar 1880. Van
belang werden de opgravingen echter eefst
in 1915, toen verschillende vondsten werden
gedaan van voorwerpen dateerende uit het
steenen tijdperk. De onderzoekingen zijn
sedertdien voortgezet. In den zomer van 1921
deed de archeoloog Zemlijakof belangrijke
opgravingen, waarbij een groot aantal voor
werpen uit voorhistorischen tijd aan het licht
werd gebracht. Verder bleek nog, dat de
grond in deze streek steenkool en zout be
vatte. De ouderdom van de gevonden anti
quiteiten wordt gesteld op ongeveer 2000
jaar voor Christus. Het zijn verbruiksvoor
werpen, benevens ceramiek, dikwijls mooi
geornamenteerd, hetgeen wijst op een reeds
eenigszins gevorderde cultuur in dit tijdperk.
In 1922 hadden elders in dezelfde streek
opgravingen plaats en ook daarbij zijn tal
rijke voorhistorische voorwerpen gevonden.
Een lezer van „De Telegraaf' (die zoo ver
standig is geweest zijn abonnement op te
zeggen), levert een teckenend bewijs van de
Het scheepvaartverdrag tusschen Zwe- zoogezegde neutraliteit van dit blad. Hij
den en Finland is thans geratificeerd en zal richtte d.d. 18 Juni het volgende schrijve»
onmiddellijk in werking treden.
De staatscommissie, in Zweden, die
zich bezig houdt met het electrificatie-vraag-
stuk, heeft aan de regeering voorgesteld een
bijzonder lichaam te vormen voor deze aan- du.nk n Doo-d door schuld, iemand door het
gelegenheid, te weten een commissie waarin
behalve vertegenwoordigers van producen
ten en verbruikers van stroom ook vertegen
woordigers van het ministerie van handel
en van dat van landbouw zitting zouden krij
gen.
Naar het B. T. meldt geven de Fran-
tot de redactie van „Dc Tel."
In „De Telegraaf" van Woensdag 13 Juni
(Avondblad, Tweede Blad) staat een bericht
van uw correspondent uit Maastricht, d.d. 13
drinken van veel jenever met peper gestor-
Toen ik dat zoo las kwam onwillekeurig de
gedachte bij me op: Kijk, dat is vlug. „De
Telegraaf" is „bij", immers 's morgens de
zaak voor jde rechtbank en nog denzelfden
avond in uw geëerd blad. Prachtig! Evenwel,
en dit is nu mijn grief, dienzelfden 13den Juni
schen te Gelsenkirchen de laatste dagen gebeurde er in Maastricht nog iets en iets
I. 1 ,1* aa 4 lira, m 1 a r - a a a a I t I. I v1
berg, den Duitschen gezant te Bern, gerept. do£ d^d*f
Pajot s rapport van eind November 1918 was ^,a"' ZTZ hlrhnnn-' T^Z.
vooral van beteekenis het bevatte de ont
hullingen van mevrouw Bossard. Maar on
danks al deze voor Judet bezwarende verkla
ringen bleef men aan het ministerie van oor-
bury met een „hoort, hoort" werd beant
woord.
Er ontstond een woordenwisseling, waar
bij Maxton zijn scheldwoord „moordenaar"
log heel voorzichtig. „Zoo ooit, zeide presi
dent Gilbert Woensdag, een gerechtelijk on
derzoek met omzichtigheid is ingesteld, dan
is het wel dat, hetwelk er ten opzichte van
Judet werd ingeleid het is eerst na een jaar
ondernomen en niet voordat de telegrammen
van von Lancken (uit het Duitsche archief te
Brussel) de onthullingen van de vrouw van
Bossard bevestigd hadden.
Nadat Gilbert zijn overzicht van de zaak
Judet gegeven had, las de beklaagde een ver
klaring voor, waarin hij vooreorst zijn vol
doening erover uitspreekt, dat hij eindelijk
voor de gezworenen verschijnt, na vier jaar
gewacht te hebben op deze gelegenheid om
zich uit te spreken over de ongerijmde, in
fame beschuldigingen die er tegen hem zijn
ingebracht en die hij met verontwaardiging
afwijst. Ik ben naar Zwitserland gegaan, zei-
de Judet verder, om mijn land te dienen, waar
'k de kracht en de middelen toe bezat.
Door hier te komen heb ik noch aan mijn
belangen, noch aan mijn gezondheid gedacht,
moch aan mijn veiligheid, die volkomen was
op Banbury persoonlijk van toepassing maak
te. Te midden van geroep om orde herhaal
de de arbeidersafgevaardigde Wheatley het
scheldwoord. Hicks en Macdonald poogden
tevergeefs de orde te herstellen. Een derde
lid der arbeiderspartij gebrujkte het woord
eveneens, waarop de waarnemende voorzit
ter den Speaker zelf deed ontbieden. De drie
arbeiders werden als lid geschorst, welk lot la
ter ook Buchanan trof, die op onparlemen
taire wijze antwoordde op een interruptie
van Sir George Hamilton. In sommige krin
gen gelooft men, dat het tooneel met voor
bedachten rade door enkele verantwoorde
lijke led®i der arbeiderspartij optouw is ge
zet, waartoe de meer dan hooghartige houding
door sommige conservatieven aangenomen,
hun een gereede aanleiding bood.
VRIJLATING VAN GEVANGENEN
IN IERLAND.
De Vrijstaatsche regeering deelt mede, dat
oote bedragen aan ongeldige 5000 mark-
Ij etten in betaling, die zij hebben gedrukt
van de cliché's welke ze indertijd te Mülheim
in beslag hebben genomen. Na enkele dagen
hebben ze toen de cliché's teruggegeven, en
daarmee erkend, dat de inbeslagneming
onrechtvaardig was. Te meer afkeuring ver
dient het nu, dat ze de winkeliers dwingen
deze ongetwijfeld ongeldige biljetten in be
taling aan te nemen.
Naar de Deensche draadlooze dienst
meldt, is de voorbereiding thans gereed voor
het verstrekken van medisch advies aan
schepen op zee. De regeling, die op 1 Juli
in werking treedt, is zoodanig, dat de kapi
teins van schepen, onverschillig van welke
nationaliteit, draadloos de symptomen van
het ziektegeval, dat zich bij hen aan boord
voordoet, kunnen melden aan een der draad
looze stations Kopenhagen of Baavand.
Deze stations zullen daarvan onmiddellijk
mededeeling doen, hetzij aan het marine
hospitaal te Kopenhagen of aan het gemeen
teziekenhuis te Esjberg en het daar verkregen
advies draadloos naar het schip terug séinen
Voor dezen dienst, die gratis is, kan worden
gebruik gemaakt van Fransch, Engelsch,
Duitsch of een der Skandinavische talen.
De minister van openbare werken heeft
een overzicht van de opbrengst aan cokes
en steenkolen in de Roer opgemaakt, waar
uit blijkt, dat die opbrengst voortdurend ge
stegen is en thans 10.000 ton cokes en 15.000
ton steenkool per dag bedraagt.
De motie van wantrouwen, die de bur
gerlijke partijen in den Saksischen Landdag
tegen den eersten minister dr. Zeigner willen
indienen, legt hem een pleidooi voor onvoor
waardelijke staking van het lijdelijk verzet
aan de Roer, ten laste. Daartegen komt dr.
Z. thans in de Saksische Staatsanzeiger op
en verwijt de burgerlijke bladen dat zij de
rede, waarin de gewraakte uiting zbu voor
komen, onjuist hebben weergegeven. Hij
heeft nooit gepleit voor een onvoorwaarde
lijke staking van 't lijdelijk verzet, doch voor
steun aan het Engelsche streven om een
wapenstilstand aan de Roer te sluiten, ten
einde Frankrijk tot onderhandelingen over
de schadevergoeding te bewegen.
Aan het slot van zijn verdediging zegt de
eerste minister „Terecht is na de ineen
storting in Oct. 1918 tot de hoogste ambte
naren in rijk en bondsstaten het verwijt ge
richt. Waarom hebt gij gezwegen Waarom
hebt gij het volk in't onzekere gelaten over"
den werkelijken toestand? Aan dit recht-
wat mijns inziens veel en veel belangrijker
was dan het zich dooddrinken aan jenever
met peper van een individu. En hoe ik ook
al getrouw uw blad dagen en dagen gevqlgd
heb, niets en niets er van, geen letter.
's Avonds dan was het een debat tusschen
den heer A. F. C. Fau'bel, lid van de vrijinet-
selaarsloge, dus niet den eersten den besten,
en den heer Jac. v. Term, schrijver van 't
werk over vrijmetselarij, n.l. „Ontstaan-
streven en einddoel der Vrijmetselarij". In
alle R.-K. bladen, die ik ter hand genomen
heb, stond natuurlijk 't een of ander er over
vermeld. Dat nu 'n z.g. liberaal blad over dit
debat niets schrijft of een mafonniek blad om
de Br. niet te doen schrikken, ik kan me
dit indenken, 't Is nu eennjaal niet prettig
om, als een Br. in 't hemd gezet wordt, dit
nog van de daken te gaan uitschreeuwen.
Evenwel uw geëerd blad heet neutraal en
dus minstens had ik van „De Telegraaf" een
bericht ove» dit onderwerp kunnen verwach
ten. Ik stuur hierbij tevens een ex. van „De
Gelderlander," waarin het debat besproken
wordt, doch ook in „Maasbode", Centrum"
en „Tijd'1 hebben verslagen gestaan.
Beleefd verzoek ik U alsnog een en andeg
over te nemen.
Met beleefden dank voor plaatsing,
Hoogachtend,
TUBALKAIN.
De redactie van „De Tel." heeft dus geea
boe af ba laten hooren.
Op een briefkaart met betaald antwoorfl
kwam evenmin bescheid.
Het is wel teekenen-d.
Wij hebben het verslag van den debat
avond in verschillende liberale bladen gezien,
-maar dat „De Tel.1' het verzwegen heeft
is wel zeer opmerkelijk.
VERLAGING VAN DE RENTE BIJ DEN
POSTCHèQUE- EN GIRODIENST.
Te rekenen van Juli a.s. is de rente, welke
over de saldo's der rekeningen-courant bij
den poitchèque- en girodienst aan het eind<
van elk kalenderjaar, alsmede bij het af^
loopen dier rekeningen wordt tegoed ge
daan, nader vastgesteld op \V% pet., bere
kend over ronde sommen van 100 of veel
vouden daarvan, aanvangende met den dagf
volgende op dien waarop de storting ol
overschrijving op de betrokken rekening
15
Mijnheer Van der Zeepen meent het
tchtsr anders. Leentje is 'n slechte partij
geworden. De jonge Bloem kan dankbaar
zijn dat hij, mijnheer Ernest, den vader eens
zoo goed inlichtte. De moderne minnaar toch
is overtuigd, dat hij dat huwelijk heeft doen
afbreken.
Bij Wille kens doet hij de bel klingelen ,en
stoot de ongesloten deur open, roepende
„hola Men mag immers mijnheer notaris
niet laten wachten.
Leentje komt de gang in, niet weinig ver
wonderd mijnheer Van der Zeepen aan de
deur te vin<Jen. Ze dacht niet dat vader zijn
klandizie zou hebben behouden ook groet
zij hem li'«vriendelijk
Kom >nnen, mijnheer Van der Zeepen,
en zij opent hem de voorkamer. Ernest
treedt binnen met 'n hoekigen groet, dien hij
uiterst bevallig acht, en zijn groote mond
plooit zich tot 'n breeden glimlach.
Wat is er van uw dienst, mijnheer
en Leentje houdt 't bruine hoofdje met de
fluweelen oogen naar hem op.
Mijnheer Ernest draait nog 'n scherperen
punt aan zijn puntigen knevel, legt fluks een
hand op haar schouder en vat met de andere
haar fijne vingertjes
O wat 'n lief meisje zijt gij toch
Leentje rukt zich los, deinst achteruit, en
beziet den langen klerk zóó ernstig, zóó
misprijzend, dat deze heel zijn ruggegraat
voelt verkillen. De kanarievogel schettert
nu juist 'n hevige trilling, en de portretten
aan aen wand schijnen goedkeurend te knik
ken naar de kleermakers dochter, die geen
enkel wóórd tot den vlegel richt, maar hem
gebiedend met de linkerhand de deur wijst.
Mijnheer Van der Zeepen laat door de ge
opende lippen de hooge dubbele tandenrij
Zien. Maar weldra weer stout, zwetst hij
Wees toch zoo f er niet, juffrouw breng
uw vader maar hier, die zal wel 'n ander
deuntje zingen.
Zij huiverde; welk nieuw onheil bracht
die onbeschofte bode De kwetsende woor
den, die naar haar lippen wilden, verstierven
voor een in schijn kalm
Vader is aan 't werk. Mag ik hem zeg
gen wat u hier henen voert, mijnheer
Ga maar, hij zal 't wel raden de nota
ris is moe van op zijn intrest te wachten.
Leentje trok droevig naar moeder in de keu
ken
Moeder, de notarisklerk is daar om den
intrest.
Nu dat weer en de arme vrouw bezag
smeekend den hemel. Besloten stond zij op,
vatte Leentje's hand „Goed kind, ik zal
dien heer spreken God schikt dat zoo, 't is
ook nog 't beste.
Wat moeder
Dat men ons huis verkooptwij zullen
geld over hebben. Huren is nog beter.
Ons huis verkoopen, moeder
Ja kind elders krijgt gij ook andere
gedachten en 't duivenhok is dan voor
goed weg. Laat mij maar gaan naar dien
klerk.
Leentje verzweeg zijn onbeschoft gedrag
jegens haar ook stond de moeder kalm te
genover heer Ernest en wees hem 'n stoel.
Die bedaarde houding maakte invloed. Toen
de goede vrouw hem verzekerd had, dat hij
gerust met haar die zaak ko.i baspreken, dat
zij kennis van alles had, volvoerde hij een
voudig den last, hem door den notaris opge
legd. Vrouw Willekens was 't dan ook wel
dra met hem eens. Men zou den verkoop van
't huis onmiddellijk aankondigen, opdat 't
nog vóór den 15e September kon verhuurd
worden. Dit kon nog wel 'n beetje de waarde
van den eigendom doen stijgen. Willekens
zou morgen zelf naar den notaris gaan.
Mijnheer Ernest stapte fier de straat i&.
Eer hij naar 't bureau trok, spoedde hij zich
nog bij Bols, om hem te verwittigen. Hij moet
de huurder wezen. Aan die mogelijkheid
dacht moeder Willekens niet, toen zij tot den
verkoop besloot.
Bij de koffie werd Willekens op de hoogt
gebracht, en, ofschoon hij 'n droef gezicht
zette als hij hoorde gewagen van den verkoop
van zijn huis onderwierp hij zich gedwee
aan 't besluit, door zijn vrouw voor hem ge
nomen. Hij had toch zooveel jegens Jiaar
goed te maken
X.
In „De Valk" zitten 'n aantal duivenmel
kers hard en driftig te praten voor even
zooveel pinten bier er wordt gelachen en
gezwetst. De naam van Willekens komt meer
dan, eens fluisterend met scherts van hun
lippen.
Pie Caris molenwiekt met de armen en
schaterlacht. Hans Kas met de bolle oogen
spreekt heel ernstig meti Jan Cremer, die
hem bedaard bekijkt en zijn rorid aangezicht
in 'n dichte wolk tabakrook zet. 'n Ander
antwoord geeft hij hem niet op de vragen
zou dat 'n goede zijn zoudt gij dien blauwe
koopen hoeveel is die wel waard
zou men die aanstaande jaar nog durven la-
t :n meereizen en 'n paar dozijn andere vra
gen nog, even belangrijke.
Jan Cremer's hoofd gaat omhoog, om
laag, links rechts, en Hans Kas zet nog
ronder oogen, bij de spanning van zijn loo-
men geest, om de gedachte van den raadsel-
achtigen „duivenkenner" te weten.
Het is een verkoop van duiven, die gaat
plaats hebben. Daar, op het plakkaat staat hij
aangeduid
GROOTE VRIJWILLIGE
DUIVENVERKOOP
van
|een der beste hokken van de stad Z.
op Zondag 10 Juli 1890
in de „VALK" te Z.
De deurwaarder Veldekens, zal, op Zon
dag 10 Juli, ten 4 ure namiddag, eene partij
extra goede reisduiven te koop stellen
Oude en jonge duiven, duiven die tal van
prijzen hebben behaald, en de grootste reizen
hebben afgelegd.
Het duivenhok zal worden afgebroken en
gesloten
De duiven zullen tentoongesteld blijven
een heel uur vóór den verkoop.
Met gereed geld 10% kosten.
Men zegge 't voort.
Lieve hemel schettert Miel Vander-
wegen, die knul van 'ncn Langen wil twintig
frank bieden voor den bronze.
Welwel'n duif, die Bayonne heeft
gemaakt en gekwetst is terug gekomen
Dat zal haar gee 1 goed gedaan hebben.
Wel, Jan Cremer kreeg er een thuis,
niet waar Jan Jan knikte en blies 'n wolk
rook naar Thijs Langen heel verscheurd
door 'nen sperwer, en 't jaar er op vloog ze
weer om zich dood te vliegen. Zij behaalde
prijs op prijs.
Van angst dan schaterde Caris.
Ah ah ah wie zegt u, dat gij ze gewen
nen zult dat 't hok zal toeblijven
Hij breekt 't af. Het staat gedrukt.
En zijn opvolger dan deed Pie Caris
den klank zijner stem verdoovende, maar het
voorlijf over de tafel heenstekende, om goed
door allep te worden gehoord.
Hoe zijn opvolger Wel ja, de no
taris verkoopt toch 't huis.
Welke notaris
Spreek toch zoo hard niet. Wie anden»
dan de dikke
Waarom dat
Wel om de schuld.
Aller oogen draaiden zich toen naar ett,
hoek der gelagkamer, waar Bols heel bedaard
koutte of hij met dit alles niets gemeens had.
Hij trok de schouders op en antwoordde
niet, maar zijn oogen knipten in 'n valschen
bevestigenden glimlach.
Daar hoorde men in de andere kamer 'n
stoelgeschuif, en.iedereen zweeg
In die andere kamer zat de knecht Barthel^
den knie rustend in de saamgevouwen han
den, op 'n stoel, en keek naar Willekens, di«
in een grooten driehoek van met ijfcerwerk
getraliede duivenhokjes, zijn duiven plaatste
bij koppelen doffer bij duivin.
Boven 't hoogste hok beloerde 'n opge
maakte sperwer, den donzigen hals naar be
neden gebogen, langs zijn krommen bek den
meester-kleermaker.
Aan ieder hokje maakte Willekens 'n pa
piertje vast, waarop 't paar duiven met huö
kleur en ouderdom, behaalde prijzen en afJ
komst was aangeteekend. Hij had daar met
Leentje een heelen dag aan gewerkt.
Toen ales in orde was, schoof Willekens
den stoel op zij die hem tot zijn werk diende,
veegde zicht 't zweet van 't voorhoofd. Hij
wierp een droeven blik op heel zijn dpiv.en-
schat dan zich tot Barthel wenden(L
't Is nu tijd ze binnen te latei»-
