NIÏLUW3
S!MS£RUüSSeH RE8WS.
iy©HT¥ERKEER.
KUNST EN KENNIS.
STQOtöïMRTUJMIN.
KËM IN S©M@0L
RIGSTSZAKEM.
gESraGI MiEUWS,
IMGEZOMGEN.
mr
EEN UNIVERSEEL GASMASKER
'van wreede koppensnellers tot liefdevolk
Christenen, van ongelukkige staven tot blijde
Katholieken. Dat is geen theorie of droom
maar practisch uitvoerbaar.
DE BEJ. ASTINGDRUK.
Jïer "kamerlid de heer Gerritzen heeft den
truster van Financiën gevraagd, of deze
n mcedeelen, of naar het oordeel der re-
cring binnen eenige jaren tot verlaging
n den te zwaren belastingdruk kan wor-
cn overgegaan en, zoo ja, welke maatrege-
n de regeering daartoe zal nemen?
Beschikt de regeering over gegevens aan-
'-ande het vertrek van gegoede ingezetenen
ar het buitenland sedert 1 Jan. 1920?
Zijn met name bekend: a. het aantal per
sonen met een inkomen boven 10.000 en/of
een vermogen van meer dan 200.000, die
adert 1 Jan. 1920 naar het buitenland ver
rokken zijn?; b. het totaal bedrag, waarme-
"o het belastbaar inkomen hier te lande
oor dit vertrek is gedaald?; c. het totaal
eadrag aan vermogen, dat hiermede voor
Nederland is verloren gegaan?
Heeft in de laatste jaren vestiging van
ermogende personen uit het buitenland
"laats gevonden? Zoo je, hoe groot is het
anta! dézer personen met een inkomen bo-
v 'u 10.000 en/of een vermogen van meer
an 200.000? Hoeveel bedraagt het totaal
bedrag van inkomen en van vermogen dezer
BEDRIJFSRAAD STUCADOORS,
Men schrijft ons:
Dezer dagen vergaderde dc Bedrijfsraad in
"cc Shicadocrsbedrijf speciaal ter behande-
ing van het vacaniievraagstuk.
Door een der bedrijfsraadsleden werd het
mderwerp ingeleid.
Aangetoond werd dat het vacantie-vraag-
tuk reeds van zeer ouden datum is en dat
it Lichamelijke, Maatschappelijke en Gods-
iienstijfe overweging het geven van vacantie
- deszins te rechtvaardigen is.
Door den inleider werd vervolgens gewe
en. op het rapport, uitgebracht door de com
missie uit het bouwvak, welk rapport ook
-?n den Centralen Raad van Patroons in de
.'louwvakken was gezonden en welke Raad
rich, behoudens enkele onderdeelen. ook uit-
:,-rak voor het rapport, daarmede dus onder
schrijvende de wenschelijkkeid van het
geven van vacantie aan de Bouwvakarbei
ders.
Bij de besprekingen welke daarop volgden,
erd gen schrijven van den Centraler, Raad
r n da bij dien Raad aangesloten organisaties
indertijd gericht, naar voren gebracht.
Uit dit schrijven bleek, dat ten opzichte
van den Centralen Raad niet te vee! was ge
zegd.
Ook de Bedrijfsraad stelde zich op het
standpunt van het geven van vacantie en bc-
Lrcurdc het dat de Centrale Raad in de
Bouwvakken indertijd niet meer doorzet
tingsvermogen had getoond ten opzichte der
doorvoering van een vacantieregeling.
Besloten werd dan ook dat de Bedrijfs
raad zich zou wenden tot de in het bedrijf
aestaande organisaties, teneinde een bespre-
ing te krijgen met eenige vertegenwoordi-
:rs der in het bedrijf bestaande organisaties
1 er een vacantieregeling, waarbij dan re-
ening zou kunnen worden gehouden met
net indertijd door de Centrale uit de Bouw
vakken ingenomen standpunt.
ACTIE DER NOORD- EN ZUIDERZEE
VISSCHERIJ.
Uit de kringen van readers, vischhandela-
ren en exporteurs van Noord- en Zuiderzee
is naar de Tel. verneemt, een comité
in wording, ten einde de van rijkswege ge
vorderde gelden, voornamelijk in de crisis
jaren, op het artikel visch geheven, door
éen proces t'eiug te krijgen.
"De totale bedragen voor Noord- cn Zui-
«iersee-visscherij en aanverwanten bedrijven,
beloopen 9 a 10 millicen gulden. Gelijk reeds
gemeld is, werden vier der voornaamste
reeders door de Koningin in audiëntie ont
vangen ter aanbieding van een adres, waarin
de groote noodstand der visscherijbedrijven
cn de onrechtvaardige heffingen zijn uiteen
gezet.
Een der voornaamste vereenigingen van
haring-handelaren in de Noordzcs-centra
is thans in verbinding getreden met de Hui-
zer-handelaren om nader de samenwerking
te regelen. De actie, die voor eenige maanden
door Zuiderzee-belanghebbenden afzonder
lijk is gevoerd (bezoek enz. bij de 4 voor
naamste kamerfracties) had geen uitwerking.
DE MINISTERIEELE CRISIS.
Naar aanleiding van dc vraag, waarom
feeds thans door den ministerraad een be
slissing moest worden genomen in zake de
Vlootwet, verneemt de N. Crt. van het de
partement van Marine, dat niet langer ge
acht kan worden met het treffen van ver
schillende voorbereidende maatregelen voor
namelijk inzake de personeelsvoorziening
tit rersoneelsopleiding, wilde het marine-
bestuur er voor kunnen zorgen, dat het per
soneel, dat de vloot moet bemannen, tijdig in
"oldcend aantal en in voldoende mate ge
oefend aanwezig zoude zijn.
Uiteraard betreft het hier alleen voorbe
reidingen in de bureaux, doch ook deze
tosten tijd cn daarmede is dan ook thans
een aanvang gemaakt.
FAILLISSEMENTEN IN NEDERLAND
Volgens mcdedeeling van het Handels
informatiebureau van Van der Graaf Co.':
Bureau voor den Handel zijn over de afge
loopea week, eindigende 20 Juli in Ncder-
b.r.cl uitgesproken 64 faillissementen tegen
60 faillissementen in dezelfde week van het
ver: ge jaar.
Van 1 Januari tot en met 20 Juli 1923 2262
faillissementen tegenover 1617 over hetzelfde
tijdperk van het vorige jaar.
DE CONFERENTIE VAN GENEVE.
De hear Ir. C. F. Stork, voorzitter van de
Vereenigiag van Ned. Werkgevers, is aange
wezen als afgevaardigde van dc werkgevers
naar de conferentie te Genève in October a.s.
DE WERKLOOZENZORG TE
ZAANDAM.
Hei Gemeentebestuur van Zaandam heeft
fOn schrijven ontvangen var. den minister,
waarbij in verband met 't niet nakomen der
^esteide voorwaarden, wordt medegedeeld dat
het Rijkssubsidie met betrekking tot den
vverkloozensteun geheel wordt ingetrokken.
B. en W. doen krachtige pogingen om deze
circulaire ongedaan te maken, althans de uit
werking te verzachten.
MONSTERVLIEGMACHINE NEERGE
STORT-
Volgens een bericht uit New York aan de
„Matin," is daar een reusachtige vliegmachi
ne, die 32 passagiers kan vervoeren, bij een
proefvlucht neergestort.
Drie der inzittenden werden zwaar ge
kwetst. De v/aarde van het geheel vernielde
diegtuig bedroeg 1 Vz miUioen francs.
Heb het uitstekendste ean te bieden dal
iemand wenschen kan, hoe zal de wereld
het weten, indien gij niet adverteert,
JOKN P, ROCKEFELLER.
JOSEPH HOLLMAN.
Dc Limburgsche musicus Joseph Hollman
is volgens de Limb. Koerier te Toluo aan
het keizerlijk hof ontvangen. Hij geeft thans
violoncel-les aan den prins Kuni.
De heer Hollman is door den keizer be
giftigd met het commandeurskruis in de orde
van de Rijzende Zon.
OPGRAVINGEN TE NETERSEL
(N.-Br.)
Dc opgravingen die dr. J. H. Holwerda,
directeur van 's Rijksmuseum van Oudhe
den te Leiden, in de buurt van Netersel heeft
ondernomen, hebben niet het verwachte
resultaat opgeleverd. Van een Frankisch
casteilum (het vermeende Piadella villa)
is niets gevonden. V/el zijn muurresten bloot
gelegd van een bouw uit veel later tijd, ver
moedelijk uit de 13e of 14e eeuw.
Ten einde aan het verlangen van de chemi
sche, metallurgische en andere industrieën
naar een goed gasmasker te voldoen heeft het
Amerikaansche Bureau of Mines een nieuw
universeel gasmasker geconstrueerd, waarin
wel alle nieuwste snufjes op het gebied van
absorptie van gassen zijn samengebracht.
Men maakt daarin gebruik van siiica-gel.
't bekende colloidale absorben, dat hier die
nen moet om amoniak en organische stoffen,
die aan de actieve kool, op den bodem van
het masker mochten ontsnappen, te binden,
terwijl het tevens de laatste sporen water
damp die het hopkaliet zouden bederven, uit
het gasmengsel moet verwijderen en 2 gr. van
hopcaliet, een mengsel van 60 pCt. bruin
steen en 40 pCt. koperoxyde, dat op bijzon
dere wijze wordt bereid en hetwelk kooloxy-
de gemakkelijk tot koolzuur kan oxydeeren.
Verder is het masker nog met watten, ac
tieve kool/calciumchloride en puimsteen, ge
drenkt met natronloog, gevuld. In industrieën
waarin werklieden (of de brandweer) aan een
mengsel van gassen zijn blootgesteld, zal dit
masker goede diensten kunnen bewijzen.
Proeven hebben naar wij in het „Chem.
Weekbl," lezen, uitgemaakt dat na een ge
bruik van zes uren het gevaar bestaat dat kool
oxyde ongeabsorbeerd doorgaat, soodat dit
den levensduur van het masker bepaalt. Ook
tegen methaan gècft het geen bescherming.
In het algemeen mogen de giftige gassen een
concentratie van 1 a 2 pCt. niet te boven gaan.
Voor de brandweer is een lichter masker met
dezelfde vulling maar van korteren levens
duur gefabriceerd.
DE B ROEK HUIS- LÖT'E RI f.
De recherche left beslag.
Een groot aantal rechercheurs van het
hoofdbureau te Rotterdam ging Vrijdagmid
dag naar de verschillende agenten van de
Broekhuijs-lolerijen. Voor zoover deze aan
wezig waren, werd beslag gelegd op de z.g.
premie-obligation der Z ui d-Ne derlan dsche
Preniieleening, waarvan de eerste trekking
op 27 Juli te 's-Gravenhage zou gescihic'd'en.
Ook het reclame-materiaal is in beslag ge
nomen. Het meeste vond men bij den ex-
hoofdagent Soudijn op de Schiekade, waar
de loten reeds uitgestald waren. In totaal
zijn tot dusver 500 loten in beslag genomen.
(Tel.)
VEERTIGJARIG PRIESTERFEEST
Den 15en Augustus a.s. hoopt de zeereerw.
heer F. W. Hofstee, rector van het Pensio
naat Mariërtburg, te Bussum, zijn 40-jarig
priesterfeest te vieren. Ofschoon de beschei
denheid van den beminden priester-jubilaris
met de aankondiging van dit zijn feest onge
twijfeld eenig geweld wordt aangedaan, weten
we zeker de talrijke oud-leerlingen van het
ionge dames pensionaat Mariënburg ermede
te verplichten, die zich dankbaar zijn toege
wijde geestelijke zorgen zullen herinneren.
NEDERLANDSCHE STOOMVAART
LIJNEN.
ANSALDO III, Las Palmas-Curasao, pass.
13/7 St. Thomas.
ARAKAN (Java-Pacific) 16/7£v. San Fran
cisco te Yokohama.
ASTREA (W.I.M.) 28/6 v. Puerto Cabello
te Curacao.
AMSTERDAM (W.I.M. Chili-Europa
17/7 van Christobal.
ALGORAB (R.Z.A.-lijn) 19/7 v. Ant
werpen te Rotterdam.
ALDABI (R.Z.A.-lijn) thuisreis 17/7 v. Rio
Janeiro.
BLITAR (R. Lloyd) 18/7 v, Hamb. n.
Bremen.
BACHUS( K.N.S.M.) 18/7 v. Catania h.Mes-
■sina.
BAWEAN (Nederl.) 15/7 v. Medan n. Batavia
CRYNSEN (W.I.M.) 14/7 v. Christobal na.
Puerta Colombia.
CLIO (K.N.S.M.) 18/7 v. Piraeus te Salonica.
DJEMBER (R. Lloyd) 16/7 v. Batavia te
Soerabaja.
EMMAEUS* (Oceaan) 19/7 v. Japan te R'
dam.
EUTERPE (K.V.S.M. 17/7 v. A'dam te
Danzig, (verbetering).
FLANDRIA, (H.Lloyd) uitreis 18/7 v.
Santos.
HE3E (K.N.S.M.) 18/7 v. A'dam te Cux-
haven.
HELDER (W.I.M.) 19/7 v. A'dam te Ant
werpen.
IRIS (K.N.S.M.) 18/7 v. Vigo n. Oporto.
IDOMENÉUS (Java-New-York-Lijn) Java-
New-York 15/7 v. Port Soudan.
JACOTRA, (Java-Bengalen) 17/7 v. Batavia
n. Calcutta.
JANSON, (W.I.M.) 18/7 v. A'dam te King
ston.
KOUDEKERK (Br. Ind. lijn) 18/7 v. R'dam
n. Bombay.
MACHAON, (Oceaan) Japan-R'dam 14/7 v.
Penang.
MEDEA (K.N.S.M.) 18/7 v. Alicante te Bar
celona.
MERCURIUS (K.N.S.M.) 18/7 v. Aalborg
te Aarhus.
MODJOKERTO (H.-Austr.-lijn) 18/7 van
Hamburg n. Rotterdam.
NEPTUNUS (K.N.S.M.) 18/7 v. Patras n.
Venetië.
NELEUS (Oceaan) 19/7 v. Japan l.v. Lon
den te Rotterdam.
ORANJE NASSAU (W.I.M.) 14/7 v. Bar
bados te Trinidad.
ORION (K.N.S.M.) 19/7 v. A'dam n. R'dam
ORESTES (H.W.-Afr.-lijn) 17/7 v. Freetown
n. Dakar.
PRINS FREDR. HENDRIK (W.I.M.) 29/6
v. Portau-Prince n. Petit Goave.
POSEIDON (W.IiMi 14/7 v. Port an Prin
ce n. Santiago.
ROEPAT (Nederl.) 16/7 v. Singap se n. Ba-
via.
REGGESTROOM (H.A.-Afr.-lijn) thuis
reis 18/7 v. Conakry.
RHESUS, (Oceaan) Hankow-R'dam, 18/7 te
Penang.
STELLA (H.W.-Afr.-lijn) thuisreis 18/7 v.
Seccondee.
SLOTERDIJK (Br.-Ind. lijn) v. Calcutta n.
Rotterdam.
SPRINGFONTEIN (H.Z.-Afr.-lijn) 19/7 v.
R'dam te Antwerpen.
TEIRESIAS (Oceaan) Hankow-R'dam, pass.
18/7 Perim.
TAMBORA (R. Lloyd) Kopenhagen-R'dam
d. 19/7 v.m. 11 u. Brunsbiittel.
VÉCHTDIJK (Java-New York-lijn) Java
New York 17/7 v. Sabang.
VESTA (K.N.S.M.) 18/7 v. Huelva n. Lis
sabon.
WATERLAND (H. Lloyd) uitreis 18/7 v.
Las.'
VESTA (K.N.S.M.) 18/7 Huelva n. Lissa
bon.
WATERLAND (H. Lloyd) uitreis 18/7 v.
Las.
WAALWIJK (R.Z.A.-lijn) uitreis 17/7 v. Rio
Grande.
IJSELSTROOM (H.W.-Afr.-lijn) thuisreis
18/7 v. Lagos.
ALUDRA (H.O.-Afr.-lijn) 19/7 v. Hamburg
te Rotterdam.
BUITENZORG (R. Lloyd) uitreis, pass. 19/
7 Perim.
BAWEAN (Nederl.) 18/7 v. A'dam te Bata
via.
CELEBES (Nederl.) uitreis) 18/7 v. Imming-
ham,
CEYLÖN (Java-Bengalen) 18/7 v. Rangoon
n. Java.
DJAMBI (Java-New York-üjn) Java-New
York 18/7 v. Boston.
KERTÖSONO (H.O.A.-lijn) uitreis 18/7 v.
Lissabon.
JAM PIETERSZ. COEN (Nederl.) uitreis
18/7 v. Genua.
PATRlA (R. Lloyd) uitreis pass. 19/7 Finie-
terre.
ROEPAT (Nederl.) 18/7 v. A'dam te Batavia
TAB AN AN, (R. Lloyd) thuisreis pass. 18/7
Suez.
rTTglTr** orr<!J tdai'HêVl
DE INBRAAK IN HET POSTKANTOOR
TE STEEN WIJK.
De beklaagde T. B. te Tcr-Apel, een der
daders van dc inbraak in het Postkantoor
te Steenwijk, heeft appèl aangeteekend tegen
Zijn veroordeeling tot 3 jij jaar gevangenis
straf.
GESTOLEN KECEPISSEN.
Op 27 Mei j.l. viel 't een op het perron van
het station der Z.H.E.S.M. aan het Hofplein
te Rotterdam surveilleerden rechercheur op,
dat een ou 1 hee:tje, zenuwachtig rondliep
met een klein koffertje bij zich. Hij vroeg wat
in het koffertje zat en toen kwamen er de re-
cepissen uit te voorschijn, die eenige we
ken tevoren waren gestolen van een metse
laar. De aangehoudene zeidc ze voor een ze
keren B. S. 'n bekende der politie
Den Haag te moeten verkoopen.
De metselaar zekere De Gr. had de
effecten drie recephsen a 1000 en een a
500 van de 6 pCt. Nederlandsche Staatslee-
ntng 1923 A bij de Twentsche Bank gekocht.
Op weg naar huis, bezocht hij een cafétje op
den Schiedamschen Dijk. Hier heeft men
blijkbaar wat in zijn bier gedaan, waardoor
hij „heelemaal draaierig" werd. Plotselin„
gaf iemand hem een geweldigen slag op het
hoofd, waardoor hij bewusteloos geraakte.
Toen hij weer bij kwam, waren de effecten
verdwenen. De dader is onbekend gebleven.
Donderdag stor.d S. wegens heling terecht.
Hij ontkende pertinent. Nadat een groot aan
tal getuigen gehcord was, vorderde het O.M.
waargenomen door mr. A. Rambach twee
jaar gevangenisstraf.
Mr. E. G. S. Bourlier uit 's-Gravenhagc
pleitte vrijspraak en vroeg beklaagdcs onmid
dellijke invrijheidstelling.
Re- en dupliek volgden.
Na raadkamer weigerde de rechtbank de
vraagde invrijheidstelling.
Uitspraak 27 dezer.
RUZIE ONDER SOLDATEN.
Vrijdag voormiddag marcheerde een troep
infanterie afkomstig uit het garnizoen Har
derwijk te Ermeio, waar onder twee soldaten
ruzie ontstond. Onder het marcheeren keerde
de eene soldaat zich om en gaf met de kolf
van zijn geweer den soldaat, die achter hem
liep een slag op zijn hoofd. Het gevolg was
dat de jonge man bewusteloos in eikaar zakte.
Hij werd in een nabijstaande woning binnen
gedragen alwaar geneeskundige hulp werd
verleend.
Later is hij per brancard naar het Militaire
Hospitaal te Flarderwij k overgebracht.
Volgens omstanders was de ruzie ontstaan
doordat de achterste den voor hem marchee
rende op de hielen trapte. De dader werd on
middellijk in arrest gesteld. De getroffene,
afkomstig uit Amstelveen, was voor enkele
dagen onder de wapenen.
INBRAAK TE ROTTERDAM.
Een brandkast geforceerd.
Toen Vrijdagmorgen het personeel van
de firma v. d. Bergh Ltd. het filiaal aan de
Boompjes 44 binnenkwam, zag men, dat in
den afgeloopen nacht inbrekers de brandkast
hadden geforceerd en dat daaruit f 2000 aan
bankpapier gestolen was. Gebleken is, dat
de inbrekers van een schuit een roeiboot
hebben weggenomen, waarmee zij in de
gelegenheid waren aan den achterkant van
het pand aan de Scheepmakershaven te
komen. Vandaar klommen zij op het dak,
waar zij een touw lieten zakken, waarlangs
zij een tuimelraam konden bereiken. Door
dat tuimelraam zijn zij binnengekomen.
VAM 0&3S6
S3RAAOLOOZC
I1-4UJ!
HET ENGELSCHE ANTWOORD.
LONDEN, 2 Juli. De kabinetsraad is
vandaag met de behandeling van het ant
woord aan Duitschland gereed gekomen.
Het zal weldra aan de geallieerden en de
Vereenigde Staten verzonden worden.
LONDEN, 20 Juli. Nadat het Engel-
sche kabinet de redactie van het ontwerp-
antwoord aan Duitschland had goedgekeurd,
is het stuk met de bijlagen hedenmiddag
aan de betrokken gezanten overhandigd. Het
stuk bestaat uit het antwoord aan Duitsch
land plus een uiteenzetting der gronden,
waarop de thans door het ministerie aange
nomen formuleering berust.
Men spreekt in goed-ingeiichte kringen
opnieuw over een ontmoeting tussehen
Poincaré en Baldwin, doch vermoedelijk zal
deze niet plaats hebben alvorens ten min
ste aangaande sommige hoofdpunten over
eenstemming is bereikt, aangezien de regee
ring uit vroegere ervaring weet welke
teleurstellende ervaringen met mondelinge
besprekingen en overeenkomsten worden op
gedaan, waarbij dan steeds het „misver
stand" een groote rol speelt. Vandaar ook
het aandringen op schriftelijk antwoord op
het bekende vragenlijstje.
LONDEN, 20 Juli. Het antwoord zal
de Fransche regeering waarschijnlijk mor
gen bereiken. Reuter verneemt van be
voegde zijde, dat de meeste voorspellingen
van de Engelsche voorstellen louter gissin
gen zijn. Bijvoorbeeld zijn dc verbalen over
de schrapping van de schulden aan Enge
land volkomen onjuist. Men wijst er op, dat
het vraagstuk van de onderlinge schulden
van de geallieerden niet in het antwoord
behandeld zou kunnen worden. Dit is een
zaak voor een conferentie en er worden nu
pogingen aangewend om na te gaan hoe
zoo'n conferentie tot stand kan worden ge
bracht.
SOW JET-RUSLAND EN DE CONFEREN
TIE VAM LAUSANNE.
LAUSANNE, 20 Juli. De sowjets heb
ben laten weten, dat zij onmogelijk afge
vaardigden naar Lausanne konden zenden.
Daarom zal Rusland te Konstantinopsl het
verdrag komen tcckenen, binnen den ter
mijn van 3 weken, als door de mogendhe
den bepaald
PARIJS, 20 Juli. De Débats wijst op dc
greoie be'.eekcnis van de teekening over 3
weken van de conventie over de Engien
door sowjct-Rueland, dat eerst sluiting van
de Zwarte Zee voor buitcnlandsche oorlogs
schepen eischte, ten einde daar alleen baas
te zijn, maar geleidelijk met Turkije mee
naar bet geallieerde standpunt zwenkte en
nu blijkbaar alleen gedreven wordt door bet
verlangen om de eerste handteekening on
der een groot diplomatiek document te zet
ten.
UIT DEN VOLKENBOND.
GENèVE, 20 Juli. De voorzitter van de
permanente commissie voor de mandaten uit
den Volkenbond heeft aan die commissie
verslag uitgebracht van haar werkzaamhe
den sinds de vorige zitting.
DE INTERNATIONALE" KAMER VAN
KOOPHANDEL.
PARIJS, 20 Juli. Het bestuur van de in
ternationale ka: :er van koophandel heeft be
sloten, een onderzoek in te stellen naar den
handel van verschillende landen met
Duitschland en ..ar den omvang van de
Duitsche deposito's in het buitenland.
Het bestuur heeft besloten, een bijzonde
re commissie te stichten, die een algemee-
nc studie zal maken van de kwestie van dc
billijke behandeling van vreemdelingen en
buitenlandschc ondernemingen in verschil
lende landen cn het ontwerp goedgekeurd
van de conventie nopens dc arbitrage-clau
sules, vastgesteld door Jen Volkenbond.
LUCHTVAART-TENTOONSTELLING.
GOTHENBURG, 20 Juli. Dc geallieerde
luchtvaart-tentoonstelling is vandaag door
den koning van Zweden geopend. De Duit
sche gezant woonde de opening bij.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
PaRIJS, 20 Juli. Le Trocquer is naar de
Roer vertrokken.
ROCHUM, 20 Juli. Vanochtend hebben de
Franschen aangezegd, dat de gebouwen vanj
het Landgericht voor den 23sten ontruimd
moeten zijn. De stukken mogen worden mee
genomen, maar het meubilair niet. Ook het
huis Van bewaring moet worden ontruimd.
Aangezien Hattingen niet meer tot het be
zette gebied behoort, zal de militaire recht-
Sank van. daar naar Bochum worden overge
bracht'.-'
KjrULÊN, 2ö Juli. De Koelnische' Zeitung
vernéêrnt uit Krefeld, dat daar onlangs weer
door de bezettingstroepen 42 miUioen mark
aan gelden voor wei'rioozensteun in beslag
zijn genomen.
In het naburige Huelst werd de burge
meester zonder opgaaf van redenen gearres
teerd.
LEVENSMIDDELENRELLETJES TE
BRESLAU.
BRESLAU, 20 Juli. Vanmiddag hebben er
in verschillende wijken van de stad ernstige
leverjsmiddelenrelletjes plaats gevonden. Zij
begonnen in de Friedrich Wilhelmstrasse en
sloegen vandaar over naar verschillende
straten in de binnenstad. Een aantal schoe
nen-en kleerenwinkels werd geplunderd.
Ten slotte moest de politie van haar wapens
gebruik maken. Het waren voor het meeren-
dccl opgeschoten jongens, die de onlusten
yerÓQrzaakten.
WURTEMBERG EN HET RIJK.
STUT fGART, 20 Juli. President Hieber
heeft in den Landdag gezegd, dat de ernstige
omstandigheden dringend eensgezindheid
verekchen. De riiksregcering moet in haar
zware taak, in haar zoo goed mogelijke,
actieve buitenlandsche politiek gesteund
en daardoor gesterkt worden. Van ons
krachtigste middel van verweer, het lijdelijk
j verzat, mogen wij geen afstand doen. Actief
verzet is echter uit den booze. Het verzet
1 cn de offervaardigheid mogen niet verslap
pen. De strijd gaat om de vrijheid, de eer,
de weivaart en de toekomst van. Duitsch
land. De Wurtembergsche regecring steunt
de rijksregeering en hoopt dat deze haar
j doel, den vrede, zal mogen bereiken. De
president begroet met vreugde de bekend-
I making van de rijksregeering tegen het aan
stoken van binnenland sche onlusten en
waarscnuwde rechts en links tegen een
l drijven, dat op onlusten zou kunnen uitloo-
j pen. /Naast den staat mag geen militair ge-
organiseerde macht geduld worden.
DE 'OOSTENRIJKSCHE STAATSSPOOR
WEGEN.
WEENEN, 29 Juli. De Nationale Raad heeft
ccn wetsontwerp aangenomen strekkende
tot het geven van de staatsspoorwegen in
particulier beheer.
UIT DE OOSTENRIJKSCHE POLITIEK,
V/Ec-NEN, 20 Juli. De nationale raad
heeft vandaag zijn laatste bijeenkomst voor
de vacantie gehouden. Een groot aantal ont
werpen is afgedaan, o.a. dat over het slaan
van munten ter vervanging van de lage
bankbiljetten en dat over de bezoldiging van
dc bpndsambtenaren.
Dc raad heeft besloten de raadsverkiezin
gen op 21 October te bepalen.
UIT HET POOLSCHE PARLEMENT.
WARSCHA.U, 20 Juli. De commissie voor
de begrooting uit den Sejm heeft in tweede
lezing het wetsontwerp tot 'net beschikbaar
stellen van een crediet van 20 milliard voor
steun aan de emigranten in de Oostelijke ge
westen, die door den oorlog hebben geleden,
aangenomen.
TEGENSPRAAK.
WARSCHAU, 20 Juli. Het P. T. A. spreekt
de geruchten over het aftreden van Szcp-
tycki kategorisch tegen.
UIT DE LETSCHE POLITIEK.
RIGA, 20 Juli. De regeering van Letland,
die een wetsvoorstel had ingediend in ver
band met het volksonderwijs heeft met 49
tegen 41 stemmen de nederlaag geleden. Ver
moedelijk zal de minister van onderwijs af
treden. De nationale minderheden stemden
tegen het ontwerp.
EGYPTE.
KAïRO, 20 Juli. Het vonnis is bekend ge
maakt tegen 13 personen wier, schuld aan een
samenspanning om Engelsche ambtenaren te
vermoorden gebleken is. Vijf van hen zijn tot
den ..strop veroordeeld, de anderen tot
dwaiigarbcid van 3 jaar tot levenslang.
Voor den inhoud van deze rubriek stelt
de Redactie zich niet aansprakelijk.
BORNEO EEN IDEAAL MISSIELAND.
Over harde werkelijkheden en practische
plannen.
Bescheidenheid is eene groote deugd, eene
dochter van de Nederigheid. Christus leert
ons deze deugd en gaat ons vóór b.v. bij
Zijne geboorte in een beestenstal. Hij zwijgt
op de vragen van een dwazen wellusteling
Herodes, die graag wonderbaarlijke werken
van Hem wilde zien. Daar paste een nederig
Zwijgen. Want voor een dwaas geldt 't spreek
woord „Werpt geen paarlen voor de zwij
nen". Daar is ook een andere deugd, zelfs
eene hoofddeugd cn zij heet de Sterkte en
zij leert ons met mannenmoed, onbevreesd
en waardig onze principes te verdedigen,
voor onze kleur uit te komen. Ons woord
moet zijn ja, ja, neen, neen. Dat deed Chris
tus bij den lagen kaagslag, Hem toegebracht
door een onmensch. Hij zwijgt hier niet,
maar vraagt kalm en waardig Waarom slaat
gij Mij
Katholieken Ik stond in tweestrijd wat
te doen. Ik dacht zal 't publiceeren van het
ongekend harde werken der missionarissen
in Borneo, hun bovenmatig armoedig leven,
hun taaie, stoere ploeteren en zwoegen in een
wild onbegaanbaar woud van Borneo, hunne
vaak ongeloofelijke teleurstellingen, hun da-
geiijksch Priesterlijk leven zonder Kapellen
zonder voldoenden steun om 'n geschikt in-
landsch knechtje te houden, zal het pu
bliceeren hiervan niet wat onbescheiden,
den apostelen van Borneo onwaardig zijn en
daardoor van toepassing maken Christus'
woord „Jam receperunt mercedem", zij
hebben door veler lof en bewondering hun
loon reeds ontvangen" Of zal mijn zwijgen
of onduidelijke beschrijving der ware toe
standen het heilige edele missiewerk aldaar
schaden en zoodoende duizenden en dui-
Zeflden menschen de eeuwige Hemelvreugd
onthouden
Katholieken Ik ben besloten. Hier past
een open woord, een woord ter verlichting
een woord van moedige uiteenzetting van
v/are feiten. Een kolossaal eiland staat op
't spel, duizenden menschen kunnen ge
makkelijk gered worden. Dus niet uit eigen
liefde om lof te oogsten, maar ter liefde God's
en het welzijn van duizenden Zijner armst
bedeelde kinderen.
Hoe ziet Borneo er uit en hoe moet de
Katholieke Missionaris er werken? Borneo,
wellicht het grootste eiland ter wereld, is
één groote wildernis, één groot oerwoud.
Verkeerswegen, ze zijn er niet, geregelde
stoomvaart zooals spoorwegen ontbre
ken. 't Is letterlijk één ondoordringbaar
woud. De Missionaris kan dus geen fiets ge
bruiken. Ik zal u zeggen, hoe wij daar voort
moeten. De wilden hakken uit kolossale
boomen 'n langen hollen trog, aan weerszijden
puntig afgekapt, die glad gemaakt wordt met
hun lange messen, en ziedaar het middel om
langs de rivieren voort te trekken. Roei
spanen zooals hier, bestaan niet, maar ons
knechtje, dikwerf een klein kereltje (want
die zijn goedkooper) pagaait het voort met
den spaan, zooals de veehouders gebruiken
bij 't omroeren van het varkensvoer, een kort
roeispaantje. Zoo gaat de tocht dagen, weken,
maanden, dag en nacht vaak. Want denkt
hier niet, dat|we met een Hollandsche afge-
dijkte en gesluisde rivier te doen hebben.
Neen er is eb en vloed om mee rekening te
houden, en waag u niet altijd ver op de ri
vier, want een Borneosche rivier is als een
reuzen slang, sissens en kronkelend, met
stroomversnellingen, rotsen en ondiepe
plaatsen. Door 't woud gaat de tocht uren en
Uren ver over gevelde boomstammen, na
tuurlijk niet met schoenen aan, want men
Zou er afglijden, maar 't beste gaat zoo'n
acrobatische balanceertocht blootsvoets, met
ver opgestroopte broek-. Ziezoo realiseert
u nu zoo'tr tochtje van één dag- slechts, met
een flinken knapzak op den rug-en uweet
thans wat een hittegolf beteekent? Maar
s.v.p. geen 76 of 80 gr. Maar altijd 91, 92
gr. in de schaduw als toppunt. Nu kent u
eenigszins het terrein en het weer.
Zoo komen we in een Dajakhuis. Ik heb
een kistje met wat kasuifels, een alb, een cir.-
gel, een kelkje, een doosje hosties en wat wijn
(de laatste 2 artikelen zijn dikwijls eenvou
diger gezegd dan verkregen). Een Dajak
huis, lezer, is een lang, laag, rieten dak, met
rieten of boomschors wanden en een vloer
van stokken, een grillige ruwe constructie,
dat een paar meter boven den grond zweeft
op honderden kromme en twijfelachtig solie-
de palen. Als een gedeelte iets dubieus sterk
is, weg zakt of half is omgewaaid, plaatsen
de Dajaks er nog meer scheeve palen onder.
Dit Dajakhuis is het verblijf van een 40
a 50 tal families met hun huisvrienden,be
staande uit kippen, katten en een vijftigtal
schurftige, magere, uitgehongerde honden.
Wij gaan naar boven langs een als trap uit-
gehakten boom. Dat, lezer, is veelal mijn
kerk. Tafels bezitten deze natuurtnenschen
niet. Mijn altaar bestaat meestal uit op el
kaar gestapelde kisten. Als ze een soort plank
rijk Zijn, hang ik deze op met slingerplanten
op gewenschte hoogte. Och, men wordt vin
dingrijk en vaak moest ik bij gebrek aan
touw of plank, mijn eigen cingel gebruiken
een vierkant kleedje of matje aart vier
punten boven vastbinden, plat ophangen,
en mijn eigen kistje er op plaatsen dat
vormde vaak mijn gevaarlijk zwevend altaar.
Daaromheen hurken eerbiedig mijn chris
tenen. Ach, ze meenen het zoo goed maar
neem hst hun niet kwalijk, dat velen gewa
pend zijn met een eind hout om de lastige
honden weg te houden, die telkens nabij ko
men cn jankend bij elke bewerking voort-
vluchtèn door 't gebouw.
'Vindt men wel ergens ter wereld zulke
toestanden Neen
In die zelfde dunne luchtige plaatsen,
moet ik ook Biechthooren, H. Communie
uitreiken, maar werkelijk, 't is niet doenlijk.
Wij zijn in Sarawak m-:t r l.m. 12 priesters,
en hebben daar districten te verzorgen, elk
vaak ter lengte van b.v. Katwijk langs den
Rijn naar Nijmegen en zoo in 't vierkant.
Mijn district strekte zich uit 90 mijlen en het
duurde minstens één maand om de voor
naamste plaatsen van mijn gebied op te zoe
ken en te bewerken. Katholieke lezer, neem
daar nu nog bij, dat wij elk een ongeloofelij k
klein inkomen hebben, waarmede wij elk
alle onkosten, levensbehoeften, tevens sa
laris van een knechtje en onderhoud van
scholen moeten bekostigen, scholen met
veelal 30 40 jongens, en kloosters met even-
zoovele meisjes, die allen moestal geheel ten
onzen laste zijn, dan kunt u begrijpen, eenigs
zins ten minste, dat Borneo's Katholieke
Missie naar ieders opinie de zwaarste Missie
ter wereld is in elk opzicht. Nogmaals, lezer,
ik publiceer deze feiten om duizenden mis-
deelden te redden. En dit zou toch zoo ge
makkelijk zijn Luister eens naar-een prac-
tisch plan.
Aristoteles was éen groot meetkunstenaar
en deze man beweerde met één stok, mits
sterk en lang genoeg, de geheele wereld te
kunnen besturen cn te wentelen. Dat was
theoretisch waar, maar practisch onuitvoer
baar.
Katholieke lezer 1 ik heb nu 12 jaren ge
zwoegd in Borneo en ben door dysenterie
genoodzaakt geweest naar Holland te komen.
Ik knap aardig op en hoop spoedig weer te
te vertrekken. Ik ga weer graag Borneo is
een ideaal land, altijd voor een Missionaris,
die zijn idealen en roeping goed begrijpt, 't Is
hard werken, maar troostend, als men be
denkt, dat Katholiek Nederland meeleeft.
Luister eens zonder overdrijving durf
ik zeggen, dat ik binnen korten tijd een ko
lossaal Missiegebied met duizenden heidenen
geheel kan omwerken tot brave Katholieken,
Mijn plan Naast God's genade, heb ik
noodig lo. een klein drukpersje, een bind-
machine, papier en inkt en zóó zal ik in staat
Zijn tot diep in duister Borneo het Katho
lieke geloof te brengen door 't zelf drukken
van Cathechismussen, Kerkboekjes, Bijbel
tjes, etc. etc. in allerhande talen (ik heb er
6 verschillende talen moeten aanleeren, dus
heb vooreerst genoeg te doen). Dit kan ik
doen door 't aanschaffen eener mimeograaf
2o. Bij een goed, degelijk onderricht, behoort
dan goede behuizing, houten kerkjes, houten
scholen. Dit is gebiedend noodzakelijk. U
weet hoe ik mij tot nog toe moest behelpen.
God, de Koning der Koningen, moet en zal
een behoorlijke rustplaats hebben.
Met een zaagmachine met bijbehoorenden
motor, een kleine schaafbank zal ik in staat
zijn zelf mijn planken te maken en wel goed
koop en van 't beste hout. Mijn machine moet
verplaatsbaar zijn, klein en licht. Welnu,
ik heb alles reeds berekend en uitgezocht.
Katholieken volgt u mij tot dusver Ziet
u wel, dat dit voor mij een hefboom is, waar
mede ik Borneo kan bekeeren Dit is geen
theorie ik houd niet als Missionaris van
leege bespiegelingen. Bij practisch groot
'werk behoort een practisch instrument, om
spoedig en zeker het doel te bereiken
Maar vooraf moet ik u zeggen hier te schrij
ven niet voor menschen die altijd den mond
vol hebben over malaise, te veel of te weinig
regen; och ja, mijnheer of mevrouw, ik
begrijp U, UEcl. voelt wel voor iets wat
U hier nog eeras zien kan en Borneo
is zoo ver weg. Ja, er wordt zoo veel gevraagd
tegenwoordig. Ach, laat ik hier kort zijn.
Voor zulke kleinzielige bekrompen personen
schrijf ik niet. Ik veronderstel hier lezers
te bereiken, die met recht genoemd kunnen
worden edele, groote Katholieken, geen
kwezels maar practische Katholieken van
de daad, met ruimen blik, geen kniesooren
en laffe, lauwe zielen.
Ferme Katholieken danTot U allen
richt ik mij! Ik heb 12 jaar jaar hard geslaafd.
Ik ben onbemiddelde jongen. Ik heb U
nu als ervaren Katholiek Missionaris mijn
leven, mijn streven practisch en beknopt
uiteengezet. U ziet, mijn idee is geen droom!
U begrijpt, mijn plannen zijn uiterst prac
tisch. Zal ik ze ten uitvoer kunnen brengen?
Ja, lezer, dat kan 1 Maar dan eens allen zon
der uitzondering een practische daad gesteld!
Een kleine moeite U getroostLaat het niet
blijven bij goede voornemens, maar als U
dit gelezen hébt, open dan ter liefde Gods
Uw edel Katholiek hart, schrijf uit een post-
wisseitje en dan durf ik Paulus, den grooten
stoeren Apostel nazeggen „Omnia possum
in Eo, qui me confortat". Ik kan ailes be
reiken in Hem, die mij sterk maakt door U
als God's instrumenten Katholieke lezer 1
Zet Uwe liefde om in een practische, edele
daad, nu en éénparig.
L. J. A. v. d. BERGH.
Pr. Missionaris in Borneo
Alphen aan den Rijn.
P.S. Gaarne verwacht ik verdere inlich
tingen, vragen, practische wenken etc. La
ten we elkander helpen voor een grootsch
edel doei
27 JULL
We kéhben den datum nu wel lallen var»
buiten.
Telkens ds er in' ons Vrouwenblad op ge
wezen, iedere katholieke vrouw in Neder
land weet dat op 27 Juli onze da« is.
Maar, z-ooals er' „verzamelen" wordt ge
blazen bij de oefeningen tot weerbaarheid,
wanneer allen zich op één punt moeten sa
mentrekken, zooals de kerkklok nóg eens
over het land klinkt wanneer de godsdienst
oefening gaat beginnen, zeó roepen en
dringen wij «en laatste maal; „Komt Vrijdag
27 juli naar "Utrecht, vrouwen!"
Ge hebt allen zoo dikwijls blijk gegeven,
dat ge het nut en dc noodzakelijkheid van
onzen Vrouwenbond' 'hebt begrepen. Ons
Vrouwenblad 'kan daarvan het best getuigen.
Iedere week kwamen do verslagen uit bet
Noorden en uit bet Zuiden, uit bet Oostenen
het Westen id'es lands en spraken er van hoe
dc vrouwen in de steden en op de dorpen en
tot in kleine vergeten plaatsen werkten voor
eikaars ontwikkeling, voor eikaars tijdelijk
en eeuwig heil.
Iedere week waren daar ook vrouwen, die
iets 'te zeggen hadden tot 'hare zusters, dia
wilden voorgaan en loeren, opbeuren en
troosten, waarschuwen en vermanen. Die
'kring is steeds wijder geworden. Enals
daar soms getwijfeld' werd aan uw echt
Roomsclicn geest, aan uw warm gevoel voor
vrouwelijk werken en streven, aan uw diep
besef van de rechten en plichten in onze te
genwoordige maatschappij, boe zijt ge
dikwijls opgestaan in verontwaardiging, di»
ten slotte wel deed', omdat ze sprak van
geestdrift.
We hebben geestdrift hard noodig dn onze
lage landen.
Maar nu kunt ge van dit alles getuigen in
het openbaax-.
Nu moet ge komen, Roomsche jonge meis
jes, en bewijzen, dat ge overal op uw post
staat in bet sociale werk, dat ge voelt en
weet, onze opvolgsters te moeten worden in
tic Katholieke Vrouwenbeweging. Als 'n on
afzienbare schare moet ge komen: de Ihoop
onzer toekomst, de grijpende banden, waarin
wij onze brandende fakkels m'oetcn achter
laten.
Nu moet ge komen, Roomsche Moeders,
die uwe huisgezinnen wil' snaken: tot „kas
teden", waar het materialisme vanl onze da
gen vergeefs zal aankloppen. Het materialis
me, dat even goed de nooit voldane genot
zucht, de overdadige weelde en de schaam
teloosheid omvat als den honger naar geld
dc jacht op eer en den afschrik van slagen
arbeid. Ge moet komen, daar, waar ge de
kracht verzamelen kunt als koninginnen te
zetelen; ge meet komen om te zien en te
hooren zoovelen uit alle oorden des lands,
die de Christelijke levensopvatting mèt u wil
len behouden. Gij moet komen, moeders, op.
voedsters, want aan u is het gesteven om het
geslacht, dat komen gaat te maken tot man
nen en vrouwen van de daad', ef tot wil-
loozen, halfslachti.gen, die als buitenstaan
ders minder aanstoot zouden geven, dan als
kinderen der H. Moederkerk.
Go moet komen, ongehuwde vrcuwen'. de
groote kracht van ons werk. de nijvere han
den, het heldere verstand, het warme hart.
Gij, die de beste gevoelens d;er vrouw hebt
gewend tot de noodlijdende schare 'buiten de
poorten van uw huis. De schare, die even
zeer 'hongert naar bet geestelijk als naar het
tijdelijk brood, die heeling behoeft voor haar
lichamelijk lijden maar óók voor haar zielen-
nood.
Ge moet allen komen, want daar staan
er nog zoovelen in ons midden, die de Ka
tholieke Vrouwenbeweging met een smalend
glimlachje beschouwen. Stelt tegenover die
onverschilligheid, waanwijsheid en ingeroeste
vooroordeeien de betooging van uwe breede
rijen, de betooging van uwe onverdeelbare
eensgezindheid, de belonging van uw woord,
van uw 'Jied', van uw gebed.
Wanneer we eens welen' hoe sterk we zijn,
dan zal onze 'kracht en ons zelfbewustzijn
groeien.
Wanneer we eens voelen onze kracht, dan
zullen we kunnen bereiken wat we willen.
In Utrecht kunnen we Vrijdag 27 Juli we
ten en voelen.
Wanneer ieder van ons maar doet wat z$
kan.
jLB.
STE0NHOFFSMULDER?
