BUITE
Brieven nil
Tweed® Blad
25 Juli 1923
KLATERGOUD
Indrukken nft het Roergebied. De Engdsche pers en het ontwape-
nings vraagstuk. De Voikenboüdsvergadering; Smuts naar Genève.
Een Nederlandsch schip door de Spaansche kustwacht aangehouden?
Onder de Telegrammen: De vrede van Lausanne is gisteren geteekend.
Prinses ïïohenlohe is tot zes maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Bij een bezoek van den Hertog van York aan Liverpool zijn 13 per
sonen gewond. Rhodesia komt aan Engeland.
§EH. BUITENL BERlCHTEH.
BINNEMLANUSGH NIEUWS
FEUILLETON
V
De Meische brief is er bij ingeschoten.
Koning Koorts, die de tropenstreken tyran-
niseert, had me te pakken gekregen en heeft
z'n 'woede aan me gekoeld! Koning Koorts
heerscht overal, doch vooral op en bij den
Evenaar speelt ie op z'n poot. Daar is zijn
rijk, daar zetelt hij als tyran, daar botviert
ie z'n nukken! Steeds ligt ie op den loer om
u te vangen en de wijze waarop hij u in
boeien slaat, verschilt.
Borneo met zijn reuzenwaters, met zijn
modderige moerassen maar ook met neel-
gezonde streken is 'n paradijs voor koorts.
Zon- en moeraskoortsen komen 't meest
voor. Waar de inboorling lijdt aan die
koorts, daar blijven immigranten er niet vrij
van en zeker niet de missionaris die met
en onder het volk leeft, die altijd klaar
staat voor Jan en alleman, die er opuit
moet, hoewel de zon schroeiend-heet brandt,
of wel de regen in tropenbuien ncerkletst,
die soms dagen achtereen 'n landlcopers-
levcn leidt. 'Ja hij heeft dikwijls veel te ver
duren van koorts, ben muskiet-mug zet zich
op je hand, arm of in je nek, prikt je en
men kan zoo 'n paar weken soms lek
ker" zijn met moeraskoorts. Dat heb ik ju;:)
ondervonden. ïk ben nu weer vrij van koorts,
doch mijn onderdanen wegen nog kilo's en
kilo's. Mijn bloed is, denk ik, half kinine,
want dat heb ik de laatste paar weken
geslikt en slik ik nog dagelijks als ik
't niet vergeet. Wanneer de koorts je een
week te pakken heeft zonder los te laten,
wordt men slap op de pootjes en is geen
knip voor z'n neus waard.
Zweeten is 'n probaat middel, doch dikwijls
kan men doen wat men wil, doch de huid
blijft koud, klam en kippenveilig! Dc m- g
is overstuursch, de kop pijnt, 't voorham *Tt
in je hezsenkas. Als je 'n beetje goed gestel
hebt, gaat 't wel, als er tenminste niets bij
komt, borstkwalen zijn dan gemakkelijk op
tc doen en die zijn gevaarlijk. Doch goeien
morgen, ik waag me op medisch gebied, en
schoon missionarissen halve dokters zijn
er zijn ook kwakzalvers onder zal ik
toch maar 'n ander puntje opzetten!
Vroeger heb ik wel 'ns Doesoens voor u
uitgeteekend. Zij zijn ook menschenkinders
met 2 oogen, 2 ooren, één mond en één
neusje. Die neus verschilt nog al wat van
den onzen, of 'n romeinschen of isrrëUetischen
De Doesoen-neus heeft geen „brug". Van
tusschen de oogen naar beneden is geen heu-
vei, doch boven de bovenlip ligt een
grootc, breede stomp met twee flinke neusr
gaten, die er tegen in liggen, zoodat ze
steeds zichtbaar zijn. De neusvleugels
echte vliegen uit tof bijna boven de
mondhoeken! Men zou 'n Doesoen gemakke
lijk 'n neus aan kunnen draaien! Doch of-
Jaren geleden, toen ik nog te Papar
„stond", snapte ik eens onzen tafeljongen,
die de borden rook hij legde ze gewoon
tegen zijn stompneus aan. Toen kwam ik
te 'weten dat Fr, Goossens en ik altijd de
zelfde borden, lepel er. vork kreeg; de jon
gen herkende ze aan den reuk! Dat is sterk,
doch ware waarheid!! Er zijn onder de
Doesoens nog al vele blinde oude dames,
en bij haar komt een scherp reukorgaan goed
van pas. Die ouwe dames herkennen haar
kleinkinderen alleen met haar neus! En zoo
zou ik voorbeelden kunnen aanhalen tot
Si. Juttemis.
Zooals hun neuzen, zoo zijn ook hun oogen
scherp. Een vogel in hoogen boom wordt
direct gezien, eveneens een voetspoor in
't veld of op den weg, hoewel ik niets be
speur, Een insect tusschen het gras, een
visch onder water, tusschen de steenen in
de rivier is niet verscholen voor n Doesoen-
oog. 't Is als met „Schutter Muis". Toen op
de schietoefeningen de korporaal hem vroeg;
„Muis, zie je die vlieg op de wijzerplaat
van den toren?" antwoordde Muis; „De
vlieg zie ik, maar den toren kan ik niet in
't vizier krijgen!" Een Doesoen
chooljongcns, als je in kwade luim bent, zien
soms een luizenpoot terwijl ze 'n olifant niet
zien!
Wat vreemd is, en wat men niet verwach
ten zcu, is dat vele Doesoens lijden aan
nacht-blindheid. Zoo gauw als het donker
wordt, kunnen ze niet meer zien. Wij zien
altijd iets, doch zij heelmaal niets. Onder
mijn jongens is er één en die wordt ge
plaagd! Als ik gewoon vóór hem sta eh ik
Uk hem over z'n kop heen op zijn rug, dan
draait ie zich om, sputtert en sputtert en
wordt kwaad, en hij ziet niks!
Oogziekten komen veel voor, en beter
worden gaat langzaam, want voortdurend
wrijven ze zich met dik-vuile handen in de
oogen! Over 'n maand hebben velen weer
ontstoken oogen en de een krijgt het van
den ander. Ieder jaar weer met het gereed
maken der rijstvelden. Vele oude Doesoens
verliezen hun gezicht, (er zijn veel meer
blinde dames dan heeren) daar zal dat
vuurtje-stoken-in-huis met den dikken rook
en voortdurend blazen in het vuur om het
schoon de Doesoen-neus van buiten minder brandend te houden, wel schuld aan hebben
dan de onze is hun reukorgaan vee! Dat kooken en vuurtje-stoken is^ vrouwen-
zou 'n jas opnemen van den hoop van 20
stukken, en een of anderen jongen vragen
„van wie is dipe jas?" dan zou hij er even
aan ruiken en u den eigenaar noemen! en
zoo niet met één, doch met al de 20 jassen
en broeken, en allen zonder één fout te
maken! En niet alleen kleeren doch die
zijn het meest-voor-de-hand-liggend r, doch
andere voorwerpen als messen sch:otels "van het Lausanne Palacehoïel
hamers, potten en pannen worden herkend j is
met het reukorgaan.
Volkenbond, zooals zij in September 1.1. is
ontvouwd, steunt, Europa nader brengen tot
een toestand van orde en zelfbeheersching,
waarbij alleen van de wapenen zal worden
gebruik gemaakt als laatste middel om het
collectieve denkbeeld van recht in Europa
voor te schrijven.
DE VREDE VAN LAUSANNE.
Gisterenmiddag om twaalf uur heeft Ismet
pasja zijn eerste handteekening gezet onder
een verdrag van Lausanne. Het was het
Poolsch-Turksche vriendschapsverdrag met
twee bijlagen in den vorm van een handels
conventie en een vestigingsovcreenkomst,
dat vandaag in het openbaar in de fraaie
is onderteekend. Het vriendschapsverdrag is
voor onbepaalden tijd gesloten, en de twee
andere conventies slechts voor een jaar. Het
vriendschapsverdrag herstelt de diplomatieke
en consulaire betrekkingen tusschen Turkije
en Polen, terwijl de handelsconvcntie tot
grondslag de meestbegunstigingsclausule
heeft. Het vestigingsverdrag bevat bepalin
gen analoog aan die van het algemeen
vredesverdrag tusschen de geallieerden en
Turkije.
Na de onderteekening hielden Medze-
lewski, de Poolsche gezant te Bern en Ismet
pasja vriendelijke redevoeringen, terwijl ten
slotte twee kindertjes van den directeur van
het Lausanne Palace den eersten gedelegeer
de fraaie boeketten Alpenrozen aangeboden.
Aardig was hoe Ismet pasja tevreden en
dankbaar het kleine meisje optilde en op
zijn armen naar de ouders terugbracht. Het
was een behoorlijk slot van dit voorspel van
den grooten dag van heden.
De plechtigheid van heden zal waarschijn
lijk slechts van korten duur zijn. Men zegt,
dat alleen Scheurer, de Zwitsersche presi
dent, een rede zou houden. De Zwitsersche
r ik mei in president is om vijf uur gisterenmiddag met
ook, vooral vice-president Chuard en ex-president ochult-
hees in Lausanne Palace aangekomen met
den uitersten Zwitserschen eenvoud. Slechts
de hotel-directeur en de portier verwelkom
den de hooge gasten.
Eenige verrassing werd gewekt door de
aankomst van markies Garroni, die leider
van de Italiaansche delegatie tijdens het eer
ste gedeelte van deze vredesconferentie is
geweest. Men had vermoed, dat alle drie
eerste geallieerde gedelegeerden van de win-
terconferentie afgesproken hadden de onder
teekening van het vredesverdrag aan de te
genwoordige delegatieleiders over te laten.
*J.1| IICJLZYVJIII ilju ClgCUUUUI, til., t J, I
met zijn neus. Een voorbeeld. Laten er tien geweest is. tien of twee die hun gezicht ver
jongens zijn, die allen precies dezelfde broek loren, toen ze n jaar of twaalf ouo waren,
en jas en alles even groot hebben, gooi die maar velen die ïangzaam-aan blind ^worden
op 'n hoop, zoodat u of ik onmogelijk zou als ze nog tamelijk jong zijn zeg n vijftig
kunnen zeggen wie de eigenaar is van deze jaar oud. Dan komt een scherpe neus en
en deze broek en jas. Laat de jongens hun scherp gehoor goed van pas!
gang en direct heeft ieder zijn eigen broek
en jas te pakken door er even aan te rui
ken! Ik kan het nog sterker opzetten. Als
die tien jongens altijd bijéén zijn en goede
vrienden, zooals onze missiejongens en men
Mij aanbevelend in uwe gebeden.
t.t. J. STAAL,
Pr. Miss.
Pinampang, 3 Juni 1923.
partij in dc Roer verloren hebben, dan zal
het „lijdelijk verzet" als bij tooverslag
ophouden.
HET
LIJDELIJK VERZET IN HET
ROERGEBIED.
Graham, een bekend Engelsch journalist,
Heeft drie maanden in het Roer-gebied ver
toefd en voor de Matin zijn indrukken neer
gelegd in een artikel, dat het blad op de
plaats van het hoofdartikel afdrukt. Het is
Graham's overtuiging, dat de Franschen in
dc Roer het spel gewonnen hebben.
Aan het artikel van den Engelschen dag
bladschrijver ontleent de N. R. Ct, het vol
gende; dat de Fransche propagandadienst
z.i. veel te wenschen overlaat. Hij is te
academisch en in leidende kringen geeft men
zich niet voldoende rekenschap van de nood
zakelijkheid om vooral tegenover den
Duifschen inlichtingsdienst alle mogelijke
inlichtingen ter beschikking van de wereld
pers te stellen,
Graham is vol bewondering voor de wijze,
waarop het Fransche leger zijn taak aan de
Roer vervult. Hij kent geen enkel leger zegt
hij en hij kent er vele dat tegenover
de aanhoudende uittartingen van de Duit-
schers meer geduld aan den dag had kunnen
leggen. Graham gaat zelfs zoover van te zeg
gen, dat, als men wat strenger jegens de
Duitsche bevolking was opgetreden, het „lij
delijk verzet" zes dagen geduurd zou heb
ben in plaats van zes maanden.
De groote massa van de bevolking in de
Roer, zegt Graham, heeft er „genoeg" van
en Frankrijk zou goed doen niets na te laten
om Engeland daarvan te overtuigen, „want
van heel Duitschland zijn de oogen op Enge
land gevestigd". Wij weten nog niet wat de
Engelschc nota inhoudt. Is de nota zoodanig,
dat Duitschland er hoep uit kan putten, dan
kan het lijdelijk verzet nog eenige maanden
duren. Laat ons aannemen, tot October, het
tijdstip, waarop Duitschland verplicht zal zijn
katoen van de Amerikanen te koopen en te
betalen en waarop het groote hoeveelheden
steenkool van Engeland zal moeten koopen
HET ONTWAFENINGSVRAAG5TUK.
De diplomatieke medewerker van de Daily
Telegraph zegt, dat men in Engelsche krin
gen verbaasd is over de geopperde moge
lijkheid van een uitstel in de beantwoording
van de Britsche voorstellen. Algemeen wordt
erkend, dat de inwilliging van het verzoek
van Fransche zijde om geheimhouding een
fout is geweest, maar deze fout kan nog
hersteld worden. Dc Engelsche regeering ver
zocht om een spoedig antwoord en heeft
duidelijk laten uitkomen, dat het te Londen
verwacht werd, vóór de verdaging van het
parlement, zoodat de vertegenwoordigers
van de natie zich geheel op de hoogte kun
nen stellen van de hangende vraagstulkken.
De Manchester Guardian zegt, dat bet ge
houden debat over dc ontwapening zulk een
nauw verband houdt met de hangende kwes
ties, dat, wanneer getracht zou worden de
in het parlement opgegane stemmen dood
te zwijgen, het zou schijnen alsof men weder
in de dagen van den grooten oorlog was
teruggekeerd. Het debat toonde zulk een
krachtige overeenstemming bij alle partijen
als nooit tevoren werd bereikt, of het moest
zijn in dien tijd, toen de oorlog er zeer
slecht voor stond cn de waandenkbeelden
uit onze hoofden werden weggevaagd. Het
blad hoopt, dat de regeering deze eenstem
migheid zal opvatten als een aanmoediging
om de voorstellen van den Volkenbond in
zake beperking der wapening cn waarborgen
te steunen. De moeilijkheden zijn zeer groot
daar eenige van de grootste Europeesche
mogendheden altijd nog doortrokken zijn
van voor-oorlogsche denkbeelden, dat iedere
veiligheid van onwaarde is, wanneer zij niet
berust op kracht van wapenen en intrigues.
Daar echter onbetwistbare oprechtheid en
cn betalen. Wanneer daarentegen de Engel-edelmoedigheid bijna onweerstaanbaar zijn,
sehe nota aan de Duitschers duidelijk maakt, j zuilen wij, zegt het blad, indien de regeering
dat men ook in. Engeland weet, dat zij de krachtdadig en geduldig de politiek van den
Naar de Daily Mail uit Lausanne verneemt
zijn de onderhandelingen tusschen Turken
en de Amerikanen over het handelsverdrag
op het doode punt gekomen. De Turkschc
eischen moeten zoo ver gaan dat onbepaald
uitstel der besprekingen mogelijk is.
DE VOLKENBONDSVERGADERING,
Het Volkenbondssecretariaat te Genève
heelt de mededeeling ontvangen, dat gene
raal Smuts, indien onvoorziene omstandighe
den niet op het laatste oogenblik zijn reis
naar Europa beletten, dit jaar zelf als eerste
gedelegeerde van Zuid-Afrika de algemeene
Volkenbondsvergadering hoopt bij te wonen.
De tweede gedelegeerde zal sir Edgar Wal
ton, de hooge commissaris, zijn, de derde ge-
'delegeerde de bekende financieele deskun
dige sir Henry Strijbosch. Professor Gilbert
Murray, die lord Robert Cecil opgevolgd is
als voorzitter van de groote Engelsche Vol-
kenbondsvereeniging en die verleden jaar als
Zuid-Afrikaansch gedelegeerde een belang,
rijke rol speelde bij de behandeling van het
minderheidsvraagstuk, za! als deskundige de
Zuid-Afrikaansche delegatie vergezellen.
Zooals men weet, hëeft generaal Smüts ge
durende de eerste drie Volkenbondsvergade
ringen Robert Cecil, die in zijn eigen land
toen nog niet geëerd was, gelegenheid gege.
ven als gedelegeerde voor Zuid-Afrika te
Genève zijn denkbeelden te verkondigen,
Dat thans, nu Cecil als Britsch gedelegeerde
aan de Volkenbondsvergadering zal deelne
men, generaal Smuts zelf naar Genève zal
komén, zal iedereen verheugen, die zich her
innert welk groot aandeel de Zuid-Afrikaan
sche staatsman op de Parijsche vredesconfe
rentie gehad heeft in het opstellen van het
Volkenbondsverdrag en hoe Smuts ook daar
na zich steeds een getrouw aanhanger van
de Ceciliaansche idealen toonde.
HET BRITSCHE PROGRAM VOOR DEN
BOUW VAN LUCHTSCHEPEN.
Baldwin heeft in het Lagerhuis gezegd, dat
Donderdag, naar hij hoopte, een mededeeling
zou worden gedaan over de beslissing van de
regeering nopens het plan voor het bouwen
van luchtschepen tot verbinding van de dee-
len van het rijk.
DE VER, STATEN EN ENGELAND,
De Washingtonscho, correspondent van de
New-York Times bericht de aanvaarding,
door Engeland, van Hughes' voorstel tot in
stelling van de twaalf mijls grens voor het
tegengaan der dranksmokkelarij. In hooge
bestuurskringen verwacht men als resultaat
een gunstig rapport der Britsche inter-depar-
tementale commissie, welke deze kwestie
heeft onderzocht.
DE ANTWERPSCHE DIAMANT
INDUSTRIE
Neptune meldt, dat de patroons in de dia
mant-industrie te Antwerpen, ter einde een
crisis in de industrie te vermijden, aan de
patroons te Amsterdam zouden voorstellen
de productie gesneden diamant te beperken
door den duur van den arbeid der diamant
bewerkers tot 40 uur per week te beperken.
Dc thans geldende salarissen zouden gehand
haafd worden. De arbeidsduur zou zelfs tot
20 of 15 uur per week ingekrompen kunnen
worden, maar dan zouden de salarissen ge
wijzigd worden.
EEN RECORD OP DE LUCHTLIJN
LONDEN-KEULEN.
Een van de vliegtuigen die geregeld dienst
doen op de route LondenKeulen heeft gis
teren bij het vervoer van passagiers en kran
ten het record geslagen. Het legde den af
stand van 325 mijlen van Croydon naar Keu
len in twee uur 25 minuten af met een ge
middelde snelheid van 140 tot 145 mijl (1 mijl
is 1609 M).
VERVOLGING VAN COMMUNISTEN IN
FRANKRIJK.
Het parket van Parijs heeft Branleiga en
de andere leiders van de communistische
partij, die in hechtenis zijn genomen naar
aanleiding van de huiszoeking, welke geleid
heeft tot de ontdekking van gelden, wapens
en schrifturen van bezwarenden aard, naar
de assissen verwezen.
UIT SPANJE.
De Spaansche Kamer heeft met 204 tegen
3 stemmen het wetsontwerp aangenomen,
waarbij de voorschriften ten opzichte van 't
dragen van vuurwapenen verscherpt worden.
EEN SCHIP MET SMOKKELWAREN
ONDER NEDERLANDSCHE VLAG.
Volgens de Spaansche bladen zou de
Spaansche kustwacht in de wateren bij
Alhucemas een schip aangehouden en naar
Ceuta opgebracht hebben. Het schip voer
onder Nederlandsche vlag en was 's nachts
verrast toen het roet gedoofde lichten ver
dachte bewegingen uitvoerde dicht bij de
Marokkaansche kust.
Een onderzoek ingesteld aan boord van
het schip, welks naam de bladen niet mede-
deelen, zou geleid hebben tot het ontdek
ken van machinegeweren en munitie, blijk
baar bestemd om gesmokkeld te worden. De
bladen meenen te weten, dat het vaartuig
uit Constantine of uit Oran kwam.
ALBANIË EN TURKIJE.
De Albaneesche regeering heeft besloten
de betrekkingen met Turkije te hervatten.
DE TURKSCHE TABAKSREGIE.
De regeering te Angora en de tabaksregie
zijn tot overeenstemming gekomen.
INCIDENT OP DE WEST-RIVIER (CHINA).
Vóór de verovering van Foetsjoe door de
troepen der constitutionalisten (d.z. de aan
hangers van dr. Soen-jat-Sen) is op de West
Rivier een Amerikaansche kanonneerboot,
de Pampanga, ter hoogte van Dosing be
schoten door troepen uit Kwang-si. Het
was een beschieting zoowel met kanonnen
als met geweren
De Pampanga beantwoordde hel vuur. Er
zijn geen dooden of gewonden, ofschoon
het vuurgevecht tien minuten duurde.
ASSCHEPOESTER VERBODEN!
Een Fransch blad meldt:
In den „kinderschouwburg" te St Peters
burg heeft men een stuk vertoond naar het
aardige sprookje van Perrault. Dat heeft in
de roode bladen groote woede gewekt.
Zoo'n stuk, waarin koningen en prinsen
schoon, goed en edelmoedig zijn, moet den
geest van de kinderen bederven!
De verontwaardiging was zoo groot, dat
de sowjet-censuur Asschepoesler verboden
heeft.
In dezen zomertijd zijn de wegwedstrij
den in Frankrijk aan de orde van den dag.
Rondvluchten boven een groot deel van het
grondgebied van de Republiek, worden ge
volge! door afstandwedstrijden voor auto's
over de groote wegen. De laatste weken zijn
nu de wielrijders aan het werk. Een gewel
dig grooten afstand, waarvan een deel door
het hooge gebergte, moeten zij, eveneens
lang de groote wegen afleggen.
Een medewerker van de Figaro klaagt wat
over al deze onrust in het mooie Fransche
land. Er zijn dagen, zegt hij 't zijn er
maar enkele waarop men betreurt, niet
50 jaar ouder te zijn. Wanneer ik, gaat hij
verder een halve eeuw eerder geboren was,
dan had ik van mijn leunstoel uit, waaraan
ik ongetwijfeld door rheumatiek gekluisterd
zou zijn, aan mijn achterneven een verhaal
gedaan, over een rondreis door Frankrijk
in mijn tijd. Met ontroering zou ik hun ver
teld hebben van wat men in mijn jeugd
toen zoo noemde. Ik zou hun verteld hebben
hoe men toen te voet reisde, een slok in de
hand en een ransel op den rug langs wegen,
waar geen auto's en geen fietsen langs'vlo
gen en hoe men er vroolijk op uit trok on
der het zingen van een liedje van Béranger.
Met een bevende stem, zooals past bij oude
menschen, die sprookjes vertellen, zou ik
menige anecdote hebben gedebiteerd; ik
zou al mijn herinneringen hebben opgehaald
en ik zou geëindigd hebben met een lof
spraak op het verleden, op den tijd, waarin
men voelde dat men leefde, waarin men
niet werd meegesleurd in een verdoovenden
wervelwind en waarin al die machines, die
aan' het leven een onmatige snelheid be
zorgen nog niet uitgevonden waren. En dan
zou ik zoetjes ingedut zijn in mijn leunstoel
terwijl mijn jeugdige hoorders, blij, dat ze
niet langer hoefden te doen alsof ze luister
den, zich weghaastten naar de bioscoop,
waar ze de helden van den wegwedstrijd op
de film konden bewonderen....
Suzanne Lenglen, het Fransche tennis-
wonder, schijnt na haar jongste triomfen te
Wimbledon behaald, in Engeland nu zóó
populair geworden te zijn, dat eón bekende
groote kok het niet na heëlt kunnen laten
haar ter eere een nieuw gerecht uit te vin
den; Suzanne-aardbeien, dat in heerlijk
heid met de Melba-perzik moet wedijveren.
De Italiaansche Senaat zal eerst in
November worden bijeengeroepen ter be
handeling, van de nieuwe kieswet, welke de
Kamer de vorige week heeft afgedaan. Als
de Senaat zich spoedig door de wet heen
slaat, verwacht men in het voorjaar de
nieuwe verkiezingen.
Jordanski, de pasbenoemde gezant van
de Sowjet-republieken te Rome, heeft zich
zeer optimistisch geuit over de toekomstige
relaties op verschillend gebied tusschen
deze republieken en Italië. De handel biedt
ruime vooruitzichten, daar Italië uit Rusland
graan, petroleum en steenkool zou kuftnen
betrekken, terwijl het daartegenover land
bouwwerktuigen enz aan Rusland zou
kunnen leveren.
Zoodra Jordanski zijn geloofsbrieven heeft
overhandigd, vertrekt hij naar Konstanti-
nopel om daar namens de Sowjet-repubüe-
ken het tractaat aangaande de zee-engten
te onderteekenen.
Jordanski, de nieuwe Russische zaak
gelastigde, wiens naam hierboven genoemd
wordt, is een tijdlang bestuurslid geweest
van de Russische sociaal-democratische ar
beiderspartij. Na de tweede revolutie is hij
hoofdredacteur geweest van een Russisch
Sowjetgezind blad te Helsingfors en, nadat
hij Finland uitgezet was, is hij werkzaam
geweest aan de staatsuitgeverij te Moskou.
Als politiek banneling onder het tsaristische
bewind heeft hij geruimen tijd in Italië ge
woond en zoo land en volk leeren kennen.
Hij is nimmer aan het departement van
buitenlandsche zaken werkzaam geweest.
Aan een feestmaal te Birmingham, ge
houden ter gelenheid van den 35sten ver
jaardag van de verleening van het patent
voor luchtbanden aan de Dunlop-maat-
schappij, heeft Sir Eric Geddes, de presi
dent-commissaris van die maatschappij, een
tafelrede gehouden, waarin hij het aantal
auto's op de geheele wereld op 15 millioen
schatte, van welke er alleen 12 milioen in
de Vereenigde Staten zijn. Geen andere
factor had meer bijgedragen tot de ontwik
keling van het auto-verkeer dan de lucht
band. De uitvinder J. B. Dunlop was, naar
hij van menschen die het weten konden,
vernomen had, op zijn oorspronkelijk denk
beeld gekomen, doordat hij een kind wilde
vrijwaren tegen de schokken die het op een
hobbeligen weg kreeg, zittende op een
kleine velocipede met vaste rubberbanden.
Eerst vulde hij ruberbuizen met water en
bevestigde die aan de wielen met hecht
pleister uit zijn apotheek met veeartsenij
middelen. Later verving hij het water door
lucht en merkte toen, dat de schokken nog
meer verminderden en zoodoende kwam hij
tot den luchtband.
Later bracht een groot gezelschap een
bezoek aan de fabrieken van Dunlop en
vernam daar, dat men in de laatste maan
den in een afdecling alleen een besparing
van 7000 pd. st. had verkregen door nieuwe
machines voor het vormen van banden in te
voeren. Elke week worden in de fabriek
250.000 voet rubber tot buiten- en binnen
banden verwerkt.
De koning en koningin van Roeme
nië zijn voornemens in October een bezoek
aan Rome te brengen. Vandaar zullen zij
zich naar Parijs, Londen en Brussel bege
ven.
De „alrussische kozakken", die te Bel
grado verblijf houden, hebben overste Koe-
tarin tot hun helman gekozen. Koetarin is
een aanhanger van het herstel der monarchie
in Rusland. Men heeft een telegram aan
grootvorst Nikolajewitsj gezonden, waarin de
wensch wordt geuit, dat hij zich aan het
hoofd van de beweging zal stellen om Rus-
land te bevrijden en het oude regime te
herstellen.
De Moskousche sowjet heeft, met het
oog op de sterke toeneming van het aantal
werkloozen, aan de centrale regeering ver
zocht, een bedrag van 2 millioen gouden
roebel Ie willen beschikbaar stellen voor
werkverschaffing. Door 't uitvoeren van ver
schillende werken te Moskou en omstreken
(waarvoor bovengenoemd bedrag noodig zou
zijn) zou gedurende den zomer en het na
jaar van 1923 een groot aantal menschen
aan werk geholpen kunnen worden.
De Russische Oorlogsraad heeft Ro-
senholz benoemd tot leider van de Russische
luchtvloot. Rosenholz heeft zich in den bur-
geroorlog laten kennen als een uitstekend
organisator. Men verwacht, dat hij er in zal
stagen Ket tempo van aanbouw aanzien
lijk te versnellen.
Van officieele zijde wordt aan den Prui-
sischen Persdienst medegedeeld, dat de be-
richten over de relletjes in Gleiwitz sterk
overdreven zijn. Wel zijn een 1500 personen
te hoop geloopen in verband met de nooge
prijzen der levensmiddelen, doch het gelukte
de overheid botsingen en plunderingen te
voorkomen, zoodat het bijv. in het geheel
niet noodig is geweest de Scbupo te hulp te
roepen. Thans heerscht weer orde.
In het district Leipzig is op 35 groote
landgoederen een staking van veldarbeiders
die hooger loon eischen, uitgebroken.
De Parijsche Journal verneemt uit War-
schau, dat dieven uit de kathedraal van
Guierzo verscheidene gouden hostieschotelg
hebben gestolen en een gouden relikwiekast,
versierd met edelsteenen. welke het hoofd
bevat van den Heiligen Albertus, den schuts
patroon van Polen. De dieven zim per auto
gevlucht. De gestolen voorwerpen waren
voor den oorlog verzekerd voor 200 mnjoen
mark gbudwaarde.
DE PARTIJLEIDING DER COMMUNIS
TISCHE PARTIJ DOOR MOSKOU
GEDESAVOUEERD.
De beide vertegenwoordigers van het
Comité voor de Derde Internationale, de
heeren De Kadt en van Reesema zijn uit
Moskou teruggekeerd, daar de besprekingen
met de Executieve der Derde Internationale
over de verwikkelingen in de Nederlandsche
Communistische Partij en de gestie der par
tijleiding, tot een einde zijn gebracht.
Ook de afgevaardigde van het partijbe
stuur, L. H. de Visser, is weer in het land
en een paar dagen vroeger arriveerde te
Amsterdam dc vertegenwoordiger bij de
Executieve uit Holland, de befaamde „Jan
sen", die de opdracht had, het Hollandsche
Partijbestuur met de besluiten van de Exe
cutieve aangaande het conflict in kennis te
stellen.
De mededeelingen die „Jansen" zijn
werkelijke naam is J. Proost het Partij
bestuur had te doen, waren voor dit college
verre van aangenaam. Aldus het Volk, dat
er op laat volgen;
De Executieve heeft de partijleiding name
lijk bijna volledig gedesavoueerd en beslo
ten het Hollandsche partijbestuur op te
drager**"
le. Alle uitgesproken royementen en
schorsingen te herroepen, die van de heeren
Colly en Sirach niet uitgezonderd, en de
communisten die dit betreft, met herstel van
hun volledige rechten weer in het partijver
band op te nemen.
2e. de oppositie vrijheid te geven cn in
de gelegenheid te stellen in De Tribune te
publiceeren, datgene wat zij wenschelijk
acht. t
3e. Het geschil Colly-Wijnkoop te ónder-
werpen aan het oordeel van een scheidsge
recht, waarvan door elke partij twee leden
kunnen worden aangewezen, terwijl door de
Executieve bereids een onpartijdig voorzit
ter is benoemd, welke functie een Duitsch
partijgenoot zal vervullen.
Wal de leiding van de partij door den
heer Wijnkoop betreft, op dit oogenblik
acht de Executieve het nog niet noodza
kelijk hem in zijn functie te doen vervangen
door den heer Sneevliet, maar indien de
oppositie besluiten van de Executieve, ook
wat de zaak der oppositie betreft niet stipt
uitvoert, zal van Moskou uit onmiddellijk
worden ingegrepen.
Het partijbestuur der communistische
Partij kwam Zaterdagavond bijeen ter vast
stelling van de nu aan te nemen houding.
Voor Zondagmiddag was de Partijraad in
spoedvergadering bijeengeroepen.
De Tribune voegt hier nog aan toe dat
de Executieve heeft vernomen dat zij die
buiten de Partij een organisatie vormden die
zich den naam van Comité der Derde Inter
nationale toeeigende, een ernstige inbreuk
op de discipline hebben gepleegd en hun
voor deze desorganisatorische handeling een
scherpe berisping geeft en tot onmiddel
lijke ontbinding van dit comité besluit.
Het Partijbestuur en de Partijraad hebben
met algemeene stemmen besloten de uit
spraak van de Executieve in allen deele op
te volgen.
Tevens heeft het Partijbestuur, overwe
gende dat deze uitspraak van de Executieve
in haar gevolgen nadeelig kan zijn voor de
arbeidersbeweging in het algemeen, ook
internationaal, besloten bij de Executieve
van de Communistische Internationale op
deze verkeerdheid te wijzen.
Het Partijbestuur heeft ook de twee leden
voor het scheidsgerecht reeds benoemd.
HET WERELD-ZUIVELCONGRES.
Op vragen van den heer De Boer, lid van
de Tweede Kamer, betreffende de bekosti
ging van een afvaardiging van regeerings-
wege naar het te Washington te houden
Wereld-Zuivel-Congrcs, heeft de Minister
van Binnenlandsche Zaken en Landbouw ge
antwoord;
Inderdaad heeft de regeering gemeend
geen gelden beschikbaar te moeten stellen
voor bekostiging van bedoelde afvaardiging.
In het begin van dit jaar deelde het Na
tionaal Comité van den Iternationalen Zui-
velbond mede, dat door de beide groote
zuivelorganisaties, met name den Algemee-
nen Nederlandschen Zuivelbond (F. N. Z.)
en de Vereeniging voor Zuivelindustrie en
Melkhygiëne (V.V.Z.M.) besloten was, zich
op het Wereld-Zuivel-congres te doen verte
genwoordigen door den heer dr. F. E. Post-
huma, voorzitter van den F. N. Z. en on
dervoorzitter van het Nationaal Comité, ea
door den heer G. J. Blink, secretaris van de
V. V. Z. M. en tevens lid van het Comité. Bij
die mededeeling werd gevraagd aan beide
heeren een mandaat als regeeringsvertegen-
woordiger te willen verleenen en den heer
Posthuma aan te wijzen als leider der af
vaardiging, een en ander zonder bezwaar
voor 's Rijks schatkist. Aan dit verzoek werd
vastgeknoopt een uitnoodiging aan de regee
ring om nog een derden afgevaardigde van
regeeringswege (derhalve op Rijkskosten)
aan te wijzen.
Ondergeteekende heeft zich op het stand
punt geplaatst, dat, gelet op de personen van
de vertegenwoordigers van genoemde orga
nisaties en hun competentie op het gebied
van de te behandelen onderwerpen, er bij de
tegenwoordige noodzakelijkheid tot bezuini
ging moeilijk termen gevonden konden wor
den in dit laatste verzoek te treden en heeft
gemeend, dat met de afvaardiging van beide
genoemde heeren kon worden volstaan.
HERZIENING DER GEMEENTEWET.
Thans is ingediend een wetsontwerp tot
herziening van de Gemeentewet. Uit dit ont
werp blijkt, dat de Minister van Binnenland
sche Zaken de voorstellen der Staatscoin-
nissie, welke ingesteld was tot voorbereiding
van de herziening der Gemeentewet, in
hoofdzaak tot de zijne kon maken.
Wij nemen uit dit ontwerp het volgende
over:
De regeling, voorgedragen door de Staats
commissie, krachtens welke de burgemeester
van gemeenten van ten minste 40.000 zielen
zich desverlangd kan ontslaan van de taak
om den raad te presideeren, meent de regee
ring niet te moeten overnemen. Voor 's bur
gemeesters positie acht zij het beslist nood
zakelijk, dat hij tevens in 's raads vergader
zaal het eere-gestoelte inneemt. Bovendien
zou de door de Staats-commissie voorge
stelde regeling strijden met de Grondwet.
In de wijze van benoeming van den burge
meester wenscht de Minister, evenmin als
de Commissie; verandering gebracht tc zien.
Aanbevelingen van den raad zouden bc-
heerscht kunnen worden door te vele facto
ren, dan dat zij een waarborg zouden
Naar hot Engelsch.
''een, zijn geweten was gerusthij had zich
jiets te verwijten, ook niet ten aanzien van
ie eigenlijke oorzaak der geheele ontzettende
lÊschiedenis. Alleen zorg voor het eigendom,
yor het geld van den ouden man, had hem
iangespoord, naar de brandkast te gaan zien
ir was, dat wist hij zeker, zelfs geen oogenblik
■•e wcnsch bij hem opgekomen, eigenaar
"an al die schatten te zijn. Wat kon hij doen
•egen de lage verdenking van den grijzen
woekeraar, die in iedereen, ook in den edel-
'tsn en meest geachten man, gemeene en
hebzuchtige drijfveeren veronderstelde I En
zijn angst, zijne ontsteltenis maakten plaats
''0Cl' toorn en woede. Dat was nu het loon
oor zijn vriendelijke hulpvaardigheid, voor
ue beleefde voorkomendheid, die iedereen
1 hem roemde en prees door die deugden
meen was hij, en het was waarlijk niet de
erste maal, in onaangenaamheden gewikkeld
n tn een toestand gebracht, die zich donker
'oor zijn geest voordeed. Was hij maar
mis gebleven, thuis in de gezellige kamer
iet Zijne vrienden, aan de speeltafel onder
"t genot van een fijne sigaar Zijn kwade
5c®st moest hem zeker opgewekt hebben,
voor ziekenoppasser te gaan spelenDie
booze geest had^hem hier in eene zee van
akeligheid geworpen 1 En zijne handen trok
ken zich onwillekeurig terug van het walgelijk
werk, waarmee zij bezig waren cn dat hem
met het bloed bev'ekte van den man, die hem
zoo op het oogenblik bijna had gewurgd.
Wat ging de tijd langzaam, ondragelijk
langzaam voorbij 1 De molenaar scheen het
gevaarlijke, het dreigende van den toestand
te gaan begrijpen hij verroerde zich niet
en staarde in angstige spanning naar de d« ur,
als men beweging daarbuiten vernam hij
hoopte, dat de arts hem zou kunnen redden,
en toch zag dc handelsraad sidderend, hoe
het gelaat van den molenaar veranderde,
len geven. Hij kende haar maar al te goed,
die sluipende, gluiperige, fluisterende laster
zucht. In zijn salons had zij zich zelfs ver
toond, en het sterke geslacht aan de speel
tafel schiep er, met zijn dubbelzinnig hand
gebaarten hartelijk glimlachen, even groot
vermaak in, als de leden van het zwakkere ge
slacht, die om de theetafel een praatje hiel
den. En als er nu maar een was, die, onder
bedenkelijk hoofdschudden, de vraag opper
de „Maar wat had de handelsraad met de
brandkast van den molenaar uit te staan
dan was dit genoeg, om het bloed naar de
wangen te jagen. Maar daar was meer Hij
had benijders en vijanden in overvloed, even-
akelig veranderde, hoe de eigenaardige doods- als iedereen, wien het lot vriendelijk toe-
kleur zich al duidelijker en duidelijker ver
toonde.
Juffer Suze had de lamp binnengebracht
gedurig liep zij naaf de deur, om te zien,
of dokter Bruck ook kwam, en nu stond zij
aan het hoofdeneind van het bed en sidderde
van schrik, toen het lamplicht haar het treu
rig schouwspel duidelijk deed aanschouwen.
De oogen vati d«n molenaar gingen langzaam
dicht, de sleutel van de brandkast dien hij
nog altijd vast had gehouden, gleed uit zijne
hand op de deken en hij viel in onmacht.
Onwillekeurig stak de handelsraad de han
den uit, om den sleutel op te nemen en weg
te leggen, maar op het oogenblik dat zijn
vingers er aan raakten, kwam opeens de ge
dachte op in zijn ziel, en zij trof hem met
lacht. Morgen, dat wist hij, dan zou in de
stad de een aan den ander weten te vertellen,
dat de operatie góed was gelukt, maar dat er
later verbloeding was ontstaan, wijl de patiënt
driftig was geworden, omdat de handelsraad,
die bij hem waken zou, naar de brandkas
was gegaan en die had geopend. En daar
rustte opeens een smet op zijn eervollen
naam, een smet, die zelfs door geen rechter
lijke uitspraak viel uit te wisschen. Waar
waren de getuigen, die in zijn voordeel kon
den spreken Was het zijn tot hiertoe onbe
vlekte naam? Hij glimlachte bitter, terwijl
hij het zweet van zijn voorhoofd veegde.
Niemand wist beter dan hij, dat de wereld
met weinige dingen spoediger in orde is,
dan met het geloof, dat eerlijkheid en recht-
pijniijke aandoening, welke verklaring de schapenheid eigenlijk maar vertooning Zijn
wereld wel van dit noodlottige geval zou wil- geweest, zoodra de schijn zich tegen haar
verklaart. Hij boog zich over den bewuste-
loozen man, wiens voorhoofd en slapen
door juffer Suze met azijn werden gewas-
schen, en zag hem, met geheel veranderden
blik, in het vaalbleek gelaat. Kreeg die man
de kracht niet weder terug, om de geheele
geschiedenis te kunnen vertellen, dan werd
het geheim met hem begraven wie zou
het ooit gewaar worden
Eindelijk sloegen de honden buiten aan,
snelle schreden'klonken door de gang en
kwamen de trap op. Als versteend bleef dok
ter Bruck een oogenblik op den drempel
staan, toen legde hij zwijgend zijn hoed op
de tafel en ging naar het bed. Wat was alles
akelig stil bij de komst van den man, die,
zoo het scheen, de beslissing in zijn handen
had 1 Stil, ademloos stil, als om de uitspraak
je hooren over leven en dood.
„Als hij maar weder bij komt, dokter
fluisterde eindelijk de huishoudster.
„Daar is niet veel kans op," antwoordde
de arts, even opziende, terwijl zijn gelaat
schier even bleek was geworden, als dat van
den stervende. „Wees bedaard," beval hij,
op ernstigen toon, toen juffer Suze ln eei}
luid geschrei begon uit te barsten. „Vetel
mij liever eens Waarom de zieke zijn bed
heeft verlaten I" Hij had de lamp opgenomen
en lichtte langs den grond, waar hier en daar
bloeddruppels op te zien waren.
„Dat bloed komt uit de doeken, die er
doornat van zijn geworden," zei de handels
raad op bedaarden toon, terwijl de huis
houdster verzekerde, dat de molenaar, toen
zij weer in de kamer kwam, in dezelfde hou
ding op zijn bed lag, als toen zij het vertrek
had verlaten, juist, zooals door den dokter
was bevolen.
De arts schudde het hoofd. „Die bloeding
is niet vanzelf gekomen, daar moet iets ge
beurd zijn, en wel iets heftigs, iets verschrik
kelijks, waardoor zij kan ontstaan zijn-
„Ik durf u verzekeren, dat dit met het ge
val is," antwoordde de handelsraad, terwijl
hij de oogen vast op die van den dokter ge
slagen hield. „En in elk geval, wat beduidt
die inquisitoriale blik Ik zie niet in, waar
om ik het u niet zou durven vertellen, als
de zieke, in een aanval van koorts, van zijn
bed gesprongen was 1" .Hij bleef op den ge
vaarlijken weg, dien hij eenmaal ingeslagen
had, maar toch was het hem of de keel hem
bij die woorden dichtgeknepen werd. Om
zijn uitwendige eer te redden offerde hij het
inwendige eergevoel op hij loochende
hij ontkende met een stalen voorhoofd 1
Maar hij had immers ook geen schuld. Zijn
leven was immers juist het meest bedreigd
geworden. Er obestond geen enkele reden,
die hem noopte of drong, om de ware toe
dracht der zaak aan den dokter mee te deelen.
Zwijgend wendde de arts zich van hem
af. Wel sloeg, terwijl men met hem bezig
was, de molenaar nog even de oogen op,
maar er lag iets stijfs, iets wezenloos in Zijn
blik, en toen hij een poging deed om te
spreken, stokten hem de woorden in de keel.
Weinige uren later verliet de handelsraad
Romer den molen op het kasteel alles
was voorbij. Breede papierstrepen waren
aan de sterfkamer en de ai koof aan gebracht,
want aanstonda na het sterven van den mo
lenaar had de handelsraad, als man, die naar
plicht en geweten handelde, er voor gezorgd,
dat alles gerechtelijk verzegeld werd,
HOOFDSTUK II.
Hij ging het park door naar zijn huis. De
lichten van den molen die nog een eind weegs
zijn pad verhelderden, verdwenen langzamer
hand. Hij was met zich zelvt alleen, en het
was niet door den scherpen wind, die hem
in het gezicht woei, het was niet door de
sneeuw, die in enkele vlokketj om hem heen
dwarrelde, als sombere, stille nachtvogels
doen, maar door de gedachten, die zijn geest
vervulden, door de herinnering aan het ake
lige schouwspel, dat hij uren achtereen voor.
zijn oogen had gehad, dat een kille huivering
hem door de leden werd gejaagd. Langs
datzelfde pad, welks kiezelstecnen hem nu,
bij de aanraking van zijn voet, een wange
luid deden hooren, was hij hedenmiddag ge
wandeld, zorgeloos was hij opgestaan na een
goeden maaltijd, zijn gezegend gesternte had
hij overal voor zich gezien, en nu weinige
uren later had het er voor hem al den schijn
van, of hij de schuld droeg van den dood van
een zijner medemenschen, hij, de handels
raad Romer, die zoo fijn en gevoelig van ze
nuwen was, dat hij zelfs geen dier kwaad
kon doen Hij had zich slechts één ding te
verwijten, hij had gezwegen, maar wie had
