Nieuwe Haarlemsche Courant | 1923 | 2 augustus 1923 | pagina 1

Hl ff) Él j|| j|j| 1

llgg^ fijl Jjff Ifjl

mm

II «rf slip i

Donderdag 2 Augustus 1923

IPIP

46st© Jaargang No. 14502

•ff

ffi p i 3

j|s jgg mÈS 'p'i! IP S Ss£ S

BIT tëöIIER BESTAAT WIT 6 BLADZIJDEN. EERSTE Bl&D

Feestvieren.

UIT OEN ÖKTRiiC.

Het Douche-badhuis aan het
Hofdijkpiein.

Personalia.

Landstormkorps Kennemeriand.

Giften.

Ongevallen bij het Eénmanswagen-
beörijf in Amerika.

HAARLEM,

De uitvinding van de boekdrukkunst.

Mevr. Maarschalk.

Zomerkleeding.

Faillissementen van Dinsdag
31 Juli 1923.

De fietsenstalling aan het Post
kantoor.

Hinderwet.

Hef Huldigingscomité 1898—1923
in de Provincie Noord-HoHand,

Examens Hoofdacte,

Examens Gymnastiek M. O.

Mr- Dr. J. Wytema.

Uitspraken inzake vrijstelling wegens
v broederdienst.

BURGERLIJKE STAND.

VAN HET KANTONGERECHT.

0

0

J. J. WEBER ZOOP?
Opticiens Fabrikantef.
Koningstraat 10 Haarlem

AI&STERDAMSGHE BEURS.

We Abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:

rer week 0 25

Kv arfaal 3.25

rranco per post p. kwartaal bij

Vooruit-betaling 3.58

Bureaux: Nassaulaan 45
T Haarlem.

Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.

Postrekening No. 5970

I lil III iiiMIMMHHllllillll illiHliiillllllilWIIBIMHillMlllllimillllHIIHIillHilli—iMUBKMfcMBÉWBB

Adverfentiên 35 cents per regel.

Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den tekst
als ingezonden mededeeling, op de
le Pagina 75 ct., op andere redac
tiepagina's 60 ct. per regel. Vraag-
en aanbod-advertentiën 14 regels
60 cent per plaatsing; elke regel
meer 15 cent, bij vooruitbetaling.

Reeds eenige maanden geleden dook hier
daar in de pers de schuchtere vraag op:
zijn de tijdsomstandigheden we! geschikt om
feest te vieren bij de a.s. herdenking van
het 25-jarig regeerings-jubileum van H. M de
Koningin? Schuchter waren die stemmen en
■weinig talrijk; de feestcomité's gingen een
voudig door met hun werk van voorberei
ding om aan H. M. een passende hulde le
bereiden. Nu die voorbereidingen echter
getroffen zijn en men staat voor de uit
voering der plannen, komen er bezwaren,
ook uit kringen, waar men ze niet verwach
ten zou. Om het rondweg te zeggen: bij een
deel van het publiek ontbreekt de lust tot
feestvieren. We kunnen ons dat begrijpen;
de tijden zijn er ook niet naar. Maar laten
wij als goede vaderlanders eens een oogen
blikje met elkaar praten. Het zilveren re-
geeringsjubileum van H. M. de Koningin is
een huiselijk feest, een heugelijke gebeur
tenis voor het groote Nederlandsche gezin.
En hoe gaat het met familiefeesten? Wordt
er, wanneer een ouderpaar van een talrijk
kroost, een gouden of diamanten huwelijks
feest gaat vieren, ooit gevraagd, of er de
ware stemming wel zal zijn? Of het op dien
dag misschien te heet of te koud zal wezen
om feest te vieren; of de kamer wel groot
genoeg zal zijn, om alle kinderen en kleinkin
deren, neven en nichten te bevatten; of er
Wel aan een geschenk gedacht kan worden,
omdat Jan of Piet werkloos is? Neen, niet
waar, Men zegt eenvoudig: de oude men-
schen hebben de hitte van den dag gedragen;
zij hebben den goeden strijd gestreden. Wij
zouden ons schamen uitvluchten te zoeken
om hen niet te huldigen naar onze beste
krachten^ Zou in een dergelijk geval iemand
den moed hebben om een familieraad bijeen
te roepen ter bespreking der wenschelijk-
heid van feestvieren? Neen, niet waar? Al
leen al uit vrees dat zulks het jubileerende
paar ter oore zou komen, zou men zoo
fijngevoelig zijn dat na te laten.

Niet anders staan wij er voor met de
herdenking van den nationalen feestdag op
6 September a.s.

De meesten herinneren zich die gouden
kroningsweek, toen de hoofdstad in een tuin
was herschapen en de tienduizenden feeste
lingen nauwelijks kon herbergen, die van alle
oorden des lands waren samengestroomd om
de grootsche huldiging der jonge vorstin
mee te maken. V/elk een geestdrift
heerschte er in die dagen!

En wanneer wij nu vragen: heeft die jonge,
gevierde Koningin van toen in de kwart
eeuw Harer regeering wel aan de verwach
tingen beantwoord, dan zou niemand daar
op neen durven z-ggen. Integendeel! Den
Nederlandschcn naam heeft Koningin Wil-
helmina in het buitenland opgehouden als
maar zelden aan een vorst is gelukt; een
groot deel van de wereld-sympathie voor
Nederland danken wij aan Haar. Als con
stitutioneel regeeringshoofd is haar taak een
nict-gcmakkelijke; het bestuur van 't land is
aan de volksvertegenwoordiging zelf.. Met
groote nauwgezetheid heeft zij zich steeds
buiten den politieken strijd gehouden. Maar
haar invloed op „dc raadslieden der Kroon"
is veel groolcr, haar belangstelling in de
.-egeeringsdaden veel levendiger, dan opper
vlakkig wel lijkt. Wellicht zullen ingewijden
bij dit jubileum gelegenheid vinden daarvan
bet volk eens wat meer tc doordringen.

Geen geslacht ais het onze heeft zoozeer
de gelegenheid gehad de waarde van het
koningschap te leeren kennen. In de bange
dagen van 1914 drong heel Nederland om
den troon en 'n wijs bestuur, in strikie
neutraliteit, is hier de kostbare vrede ba-
waard. Een blik over de grenzen, waar de
honger nu al negen jaar rondwaart in de
revolutie-landen, leert ens de zegeningen van
een vast bestuur^

Laten wij toch niet kleinzielig worden en
toegeven aan den tufloozen geest in onzen
tijd, die leeft van mopperen en kleine cri-
tiek en de energie en moed mist om zelf zich
door de moeilijkheden heen te slaan en
bij hei zien van den economischen chaos om
ons heen de tanden opeen te zetten met
den brnstigen wil: Vooruit!

Neen, een taai en energiek geslacht zoekt
geen uitvluchten om een regeeringshoofd
te bejubelen, hetwelk de band is van onze
nationale eenheid, omdat het beseft, dat die
eenheid beteekent behoud van een met
moeite opgebouwd beschavingsleven en
waarborg voor toekomstige welvaart!

Zooals wij vroeger reeds mededeelden
wordt er op het Hofdijkplein een nieuw
douche-badhuis gebouwd. Met het heien is
men reeds klaar gekomen. De 138 palen
die er in moesten, zijn reeds op een be
hoorlijke wijze in den grond geplant.

Het nieuwe badhuis zal bevatten 21
douchcellen, en een groote wachtkamer,
waar het wachtende publiek een ruime zit
plaats wordt geboden. Het geheele gébouw
zal bestaan uit metselwerk, uitgezonderd
een houten lichtbak, die zich in het midden
op het dak bevindt en zijn licht geeft aan
de wachtkamer Cu de celletjes.

Begin van het volgend jaar hoopt men
met den bouw gereed te wezen.

Naast het badhuis bevindt zich de woning
van den badmeester, en aan den anderen
kant het ketelhuis.

Het werk werd aangenomen door de Fa.
Gebrs. Joustra. De betonwerken zijn, naar
wij vernemen, gegund aan de Firma Jonker
en Van Herwaarden.

Het bouwen van deze volksdouchebad-
huizen is alleszins toe te juichen, daar het
in hooge mate» de volkshygiëne bevordert.
Met genoegen zullen de dagelijksche voor
bijgangers op het Hofdijkpioin dan ook de
vorderingen zien, die met den bouw ge
maakt worden. Weldra zal met het metsel
werk worden begonnen.

De adjudant-onderofficier-administrateur
J. A. Corneelisse'n van het 10de regiment
infanterie, wordt met ingang van 1 Augus
tus as. werkzaam gesteld aan het Departe
ment van Oorlog te 's-Gravenhage.

Dat er onder de dienstplichtige verlof
gangers ook nog goede schutters aanwezig
zijn moge blijken uit het succes, hetwelk
werd behaald door de leden van boven
genoemd korps, bij de schietwedstrijden uit
geschreven door den Bond van Schietver-
eenigingen in Haarlem en omstreken.

Er werden nl. behaald ia de Vde Afd.
door de afdeeling Haarlem op geweer M. 95
met marga een 2e prijs en op buks een
eere-prijs, Vie Afd. door de afdeeling Zand-
voort op geweer met marga een le prijs,
en door de afdeeling Wijkeroog op geweer
met marga een 3e prijs.

Mogen deze successen e«n aansporing zijn
voor alle leden de schietoefeningen zooveel
mogelijk bij te wonen en een woord van
hulde aan hen, die ondanks hun meestal
weinig beschikbaren tijd, hebben medege
werkt tot het verkrijgen van dit succes, is
hier zeker op zijn plaats.

Er zulien dit jaar nog 7 schietoefeningen
worden gehouden en wel op de schietbanen
te Overvcen op 9, 16, 23 en 30 Augustus en
13 September des Donderdagsmiddags van
6 tot 8 uur en op 18 Augustus en 15 Sep
tember des Zaterdagsmiddags van 2.30 tot
5 uur. Daarna zullen de onderlinge wed
strijden worden gehouden.

Een ieder dienstplichtige, die lid van het
korps wil worden mag aan deze oefeningen
en wedstrijd.en deelnemen, en kan zich daar
toe opgeven ap de schietbanen bij de in
structeurs of bij den administrateur van het
korps in de Infanteriekazernc Koudehorn te
Haarlem op Kamer No. 97.

Verders worden op aanvrage gratis alle
gewcnschte inlichtingen omtrent het doel
van den Bijzondaren Landstorm en een pro
gramma der schietoefeningen toegezonden.

Van N. N. voor de Hongaarsche kinderen
ƒ1.voor de Hongaarsche Priesters ƒ1.

Wij nemen het volgende over uit de Lo
comotief van Woensdag 27 Juni 1923.

Over dc vraag of het bedrijf met éénmans-
trams goed voldoet, heeft de American
Electric Railway Association bij hare mede
leden een rondvraag gedaan, waarop 109
Maatschappijen geantwoord hebben. De
vraag betrof de veiligheid van het bedrijf,
gekenmerkt door het aantal der ongevallen.
De antwoorden gaven het volgende beeld,
dat op 100.000 wagenmijlen (1 mijl is 1.6
K.M.) als eenheid betrekking heeft:

Vermind.bij
gebr. v.sen-

manswa-
gens tegen
Met Met tweemans-
eenm. tweern, wagens-in
wagens wagens pCt.

32 45 29 pet.
7541 10699 34 pet.
44 83 47 pet.

De correspondent van de „N. R. Crt." le
tfew-York schrijft:

Als merkwaardigheid vermelden we een
polemiek in een Ainerikasnsc.be krant over
de uitvinding vin de boekdrukkunst.

Toen dr. Rosenlbach uit Philadelphia te
Londen den daar geveiklen Gulenberg-bij-
bel had gekocht, bracht de New-York Ti
mes een lang artikel, waarin gesproken
werd over de verdiensten van nCutienlberg
en zijn uitvinderij. Maar eenige dagen later
•bevatte de Times (van 16 Juli) een king en
duidelijk ingezonden stuk van Frank H. Vi-
zeteltv, doctor in de letteren, „maniging edi
tor of the Funk Wagnalls New Standard
Dictionary of the English Language" en
schrijver van het aardige boekje: ..Essen
tials of English Speech and Literature",
die het geweldig voor onzen Laurens Jans-
zoon Koster opaoeoiL

Tot ons genoegen kunnen we mededee-
'en, dat de toestand van mevr. Maarschalk
ioed vooruitgaande, blijft.

Aantal ongevallen
Kosten

Letsel aan passagiers
Botsing met andere
voertuigen

196 207 5.2 pet.

Op de vraag, of de ongevallen rechtstreeks
een gevolg waren van het éénmanswagen-
bedrijf. antwoordden 78 Maatschappijen met
„Neen," zes met „Ja," 25 gaven geen ant
woord. En ook die zes legden er den na
druk op, dat de bestuurder daarbij van zijn
voorschriften afgeweken was en daardoor
schuld had aan het ongeval. Hierbij zij er
aan herinnerd, dat de Amerikanen bij het
éénmanswagenbedrijf zoogenaamde „veilig
heidswagens" gebruiken, die met automati
sche treeplanken, deuren, tourniquets en af
sluitingen, alle afhankelijk van elkaar, uit
gerust zijn. In Brooklijn is het gelukt, het
gebruik van de electrische stadstram sedert
invoer dezer wagens, die een goeden en
zekeren indruk op de passagiers maken,
heel belangrijk te doen stijgen; op enkele
lijnen tot 50 pet. Gemiddeld wordt in de
Vereenigde Staten deze stijging op 30 pet.
geschat. Brooklyn had in Januari 256 één-
manswagens en 175 wagens voor één- of
tweemansbedrijf, te zamen dus 431 derge
lijke wagens loopen.

De bestuurders ontvangen een uurtoeslag
van 0.05 Afgezien daarvan, geven vele
bestuurders nu de voorkeur aan den écn-
manswagen, aangezien bij deze voertuigen
dc geheele bediening in hunne handen ligt
en zij niet afhankelijk zijn van de aanwij
zing van den conducteur. Het omvangrijker
en zelfstandiger werk geeft hun meer be
vrediging.

(El. Railw. Journ. v. 27-1-"23).

Op verzoek van een der personeel-orga-
nisaties besloot de tramdirectie onlangs om
aan hen van het rijdend personeel, die dat

verlangden, een linnen uniformpak te ver
strek/ken. Dezer dagen zagen we reeds enke
le conducteurs met zoo'n linnen pak getooid.

1. B. Nijman, te Heemskerk, curator Mr.
L. V. Hoog.

2. C. P. Michel, te Wijk aan Duin, Alkm.
straatweg E. 146, curator Mr. J. Moolen-
burgh.

3. J. Hoosemans. te Santpoort, (dorp), cu
rator Mr. C. van Sprang.

4. De N.V. Joritsma's Manufacturenhan-
del, te Purmerend, curator Mr. M. Slingen-
berg.

Rechter-Commissaris in alle faillissemen
ten: Jhr. Mr. R. de Marees van Swinderen.

Nog steeds heerscht er geen volle vrede
rondom het fietsenrek aan het postkantoor.

Nu toch verschillende jongens op de
fietsen komen passen, wat in 't geheel niet
gewenscht is, is Hoonhout terug gekomen
en heeft zijn ouden post weer ingenomen
Hij heeft het drukker dan zijn collega-be
waarder. De meesten toch plaatsen hun
fiets niet in het rek. Het verplichte storten
van 5 ets. schijnt te hoog te zijn. Zooals we
reeds meldden, zullen velen dit niet kunnen
betalen.

De niet-officieele bewaarplaats wordt dan
ook door de mcesten geprefereerd. Houden
we in de toekomst nu twee stallingen aan
het postkantoor?

Ter inzage is nedergelegd bet ingeko
men verzoekschrift met de bijlagen van de
Commanditaire Vennootschap Woninginrich
ting Jac. Fabel, om vergunning tot oprich
ting van een inrichting tot liet vervaardigen
van meubelen, waarbij eleelriscihe beweeg
kracht zal worden gebezigd tot een geza
menlijk vermogen van 2054 P.K- tot hel
aandr-ven van te plaatsen werktuigen in een
aandrijven van te plaatsen werktuigen in een
lijk aan den Burgwal No. 73.

B. en W maken bekend, dat aan het Be
stuur van de R. K. Coöperatieve Brood
bakkerij en Verbruiksvereeniging „Arbeid
Adelt" vergunning is verleend tot uitbreiding
van dc bakkerij, gevestigd in het perceel
aan de Nieuwe Spaarnwouderstraat No.3,
door het plaatsen van een heete luchtoven
met twee bakruimten, ter vervanging van
den bestaanden (af te breken) oven en door
het bijplaatsen van een amandelpers en dat
aan L. P. Dernison vergunning is verleend
tot oprichting van eene brood- en koek-
bakkerij in het perceel aan de Kleine Hout
straat no. 89

BELANGRIJKE MEDEDEELINGEN.
EEN FRAAI ALBUM VOOR NOORD
HOLLAND. GUNSTIGE PLAATS
VAN OPSTELLING. BEWAARPLAATS
VAN VAANDELS. TREINREIS HEEN
EN TERUG. OPGAVEN VOOR
8 AUGUSTUS A.S.

Het Provinciaal Bestuur van heté Huldi
gingscomité, doet de volgende mededee-
lingen;

Het is ons gelukt in overleg met het
Centraal Bestuur het album, voor zooverre
het de provincie Noord-Holland betreft,
op speciale wijze tc doen verzorgen.

Wij stellen ons voor dit album aldus in te
richten, dat het o. a. een goed beeld ver
toont van het défilé zooals Ilare Majesteit
dit ziet voorbijtrekken. Zoo zuilen achter
het wapen van iedere gemeente de vandaar
komende vereenigingen vermeld worden met
daaronder de namen der afgevaardigden.
Voor zooveel mogelijk zal ter opluistering
bij elke vereeniging een afbeelding van het
insigne enz. worden opgenomen, terwijl hef
de bedoeling is bovendien het geheel met
penteekeningen van voor dc plaats van her
komst karakteristieke gebouwen, plekjes
enz. te verfraaien.

Wil dit plan slagen, dan moeten we nog
maals een opgave hebben van de vereeni
gingen met hunne vertegenwoordigers en
met toezending van eventueel insigne of
beknopte afbeelding van het vereenigings-
leeken, zinspreuk enz. en dit alles spoedig,
want de tijd is kort voor dit groote werk,
dat behoorlijk gerangschikt moet worden.

Vóór 8 Augustus moeten alle opgaven er
zijn.

Opgaven die later inkomen kunnen niet
worden aangenomen. We kunrten geen vak
ken openlaten voor eventucele nakomers en
maken ook geen supplement.

Tegen de plaats van opstelling op het
IJsclubterrein achter het Rijksmuseum, had
men ernstige bezwaren voor den langen af
tc leggen weg; het :s ons gelukt voor
Noord-Holland een dicht bij den Dam ge
legen punt aangewezen te krijgen tot op
stelling van den stoet op een der Singels.
Dit bezwaar is dus vervallen.

Voor vaandels, die bezwaarlijk op marsch
medegedragen kunnen worden, wordt bo
vendien gezorgd. Enkele gebouwen nabij
den Dam zijn beschikbaar om daarheen een
vaandel tc voren te zenden, tijdens het
défilé mee te dragen en daar weder voor
terugzending in te pakken en te bewaren.
Na opgave krijgt men nadere bijzonder
heden.

Daar een extra-trein voor Noord-Holland
niet mogelijk is (grootendeels komt men per
boot, en is de afstand te klein) moeten we,
vereenigingen, die een speciaal gezelschaps
biljet wenschen, aanraden, dit zelf met den
stationschef ter plaatse te regelen, desge-
wenscht geven we gaarne inlichtingen om
trent vereenigingen, die uit dezelfde buurt
komen.

Men geve zich nu spoedig althans vóór
8 Augustus aan met volledige gegevens en
zende de bijdrage ad 5.per vereeniging.
Eerst dan kunnen wc tot opneming in het
album overgaan.

Het adres van den secretaris-penning
meester is Mr. P. Fuhri Sncthlage. Jans
straat 19, Haarlem, Postgiro No. 73529.

HAARLEM, .30 en .31 Juli, Geslaagd de
dames: T. de Hoop, Kwake'M. W. Ra
sdier, Zaandam; M. C. Schouwenburg; M.
Engelenberg, C. A. M. Bollinger, A. G. de
Zwaan. S. Stern, alten Amsterdam: C. A. M.
Kwant te Schoten. M. F. van Leeuwen, Aals
meer. Afgewezen 6 candidaben.

HAARLEM, 30 Juli. Geëxamineerd 8 man
nelijke candklaten. Afgewezen 5. Geslaagd1 de
heeren A. Duiker, Groningen; Ch. van den
Einder. Rotterdam; L. H. M. Trissen, Roer
mond.

HAARLEM. .31 Juli. Geëx, 8 mann. cand.
Afgewezen .3. Gestaagd de heeren: J. H. A.
J. Herben, Maastricht; P. C. Koppert,
Utrecht: N. J. C. Macguiné, 's-Gravenha.ge;
J. Oostergo. Enschedé.

BIJ ONS VLAK IN DE BUURT.

Onze breede voorgevel aan de Nassaulaan
kent ieder, maar dat ons complex de Nas-
saustraat, westelijk einde nadert en uitkomt
op de Kinderhuisstraat, tegenover het Mili
tair Hospitaal, weet niet iedereen.

In 't trappenhuis van het Frans Halsmu
seum hangt een ruim honderd jaar oude schil
derij van wijlen onzen stadgenoot Wybrands
Hendriks.'Er staat onder de Plantage. Welnu,
dat is hier vlak bij. Het water daarbij is de
Nieuwe Gracht en dat landelijke bruggetje
de Manègebrug.

Dat woord en de naam Rothuizen wekken
een stroom van militaire herinneringen op.

De manége begrijpt ieder was een africh-
tingsplaats voor paarden. De Rolhuizen wa
ren groote houten loodsen, ook bij de mili
tairen in gebruik.

Het heele rondje van Nassauplein en over
zij, Nieuwe Gracht, Kinderhuisvest, Marga-
rethastraat, Kinderhuisstraat, Nassaustraat
was nog een halve eeuw terug heelemaal in
militair gebruik.

Waar nu de Haarlemsche Handelsvereni
ging enz. is, was oudtijds een plansoen, de
Plantage, genaamd.

Tn den gevel aan het Nassauplein, oost
zijde, leest men in den geveltop 1884. Dat is
dus ongeveer 40 jaar nu. Welnu, toen zijn de
huizen hier gebouwd op de plaats van de
oude Cavaleriegebouwen, n.l. stallen en ma
nége. De Huzaren zelf „lagen" aan den Kou-
denhorn.

Wat dwaalden de Haarlemsche jongens
hier gaarne rond en met hoeveel bewonde
ring keken de opvolgende geslachten naar
de Huzaren van Boreel en de Kurassiers,
zware Dragonders enz. Menig jongen kon de
verleiding niet weerstaan en „peude als de
huzaren met de muziek aan t hoofd uit
rukten.

De grondlegger van een Haarlemsch garni
zoen na het vertrek der Franschen in 1813
is Jhr. Boreel, die, vele offervaardigen vond
tot het oprichten van een Huzaren-regiment,
n.l. de lichtblauwe huzaren van Willem Bo
reel. 18 Augustus 1814 had hij te Haarlem
een sterkte van 1 kolonel, (Boreel zelf), 1
luit-kolonel, 1 majoor, 1 kwartiermeester, 2
adjudanten, 2 chirurgijnsmajoor, 1 onder-ad
judant, 1 trompetter-niajoor, 18 trompetters
62 korporaals, 581 manschappen, totaal 27
officieren, 722 minderen en 690 paarden. In
den slag bij Waterloo onderscheidden zij zich
dapper, 'A liet er het leven, zoowat 200
sneuvelden, welk verlies evenwel spoedig
werd hersteld. Het regiment huzaren hield
garnizoen in Haarlem, Amsterdam en Leiden
om in 1819 deel te gaan uitmaken van het
garnizoen van Brussel en te worden vervan
gen door de 9de afdeeling kurassiers uit
Brussel. Deze afdeeling bleef hier tot 1851.
Zij kreeg in September of October 1820 een
standaard, welke door Luit.-Generaal Trip
te Haarlem werd uitgereikt. Aan de krijgs
verrichtingen in België nam ze ook deel en
kwam 14 Juni binnen Haarlem terug.

Bij Koninklijk Besluit van 10 Maart 1841
werd bepaald dat het wapen der Cavalerie
zou bestaan uit 1 staf, 2 Regimenten zware,
2 Regimenten lichte Dragonders en 2 Regi
menten Lanciers. De Haarlemsche Kurassiers
kregen nu den naam van 2e Regiment zware
Dragonders; welke naam bleef tot 15 Octo
ber 1843 om toen te vervallen en 8 Mei 1867
te worden vervangen door Huzaren. Over de
Dragonders vertelt Overmecr o.a.: „10 Mei
1851 kwamen de staf, benevens het 3e en 4e
eskadron van het 3e Regiment Dragonders
onder bevel van kolonel Kabels in garnizoen
alhier. Ook deze dragonders voerden al spoe
dig het eigenaardige van het vroegere mili
taire leven in, want 22 Mei 1851 gaven de
trompetters de groote taptoe met muziek op
de Groote Markt, welke uitvoering voortaan
iederen Donderdagavond werd herhaald. Het
garnizoen moest destijds wel meer de aan
dacht trekken dan thans.

In de eerste plaats door de vele
exercitiën der veldeskadrons, de raar-
schen door de stad, de vele parades, muziek
uitvoeringen, militaire assauts en ook niet
het minst door de uniformen, die aan de
korpsen een krijgshaftig voorkomen gaven.
Zoo was de herdenkingsdag van den slag bij
Waterloo 18 Juni 1815 een de.r grootste mili
taire feestdagen. Bovendien was het garni
zoen destijds veel grooter, Jact inwonertal een
derde van nu. ook had men toen bijna geen
„geïmporteerde" inwoners,men kende elkaar,
vooral door het lange jaren in één garni
zoen blijven, waar dan vele gepensionneer-
den en oud-gedienden te Haarlem hun ver
der burgerlijk leven sleten..." Haarlem's ge
meenteraad besloot 28 Januari 1854 tot den
bouw van een nieuwe manége voor de cava
lerie op het terrein ten westen van de Rol
huizen. Deze manége werd met de kazerne
aan den Koudonhorn 4 Sept. 1860 aan het
Rijk ten gebruike afgestaan, terwijl van 24
26 Juli de manége wegens 't maken van een
nieuwen rijweg Kenaupark, Zijlbrug, werd
verrold naar het terrein van de voormaligen
Onktoren bezuiden de Nieuwe Gracht.

De verblijven der Cavalerie waren onvol
doende en zoo kwam er een overeenkomst
tusschen Rijk en gemeente. Haarlem kocht
voor 48.000 vdn Mr. J. P. van Wickevoort
Crommelin 8 H.A. grond van het Huis ter
Spijt aan den Schoterweg. Dit terrein was
voor het rijk om daar een Huzarenkazerne te
bouwen, terwijl de gemeente de cavalerie-
stallen aan de Nieuwe Gracht, de kleine ma
nége in de Magdalenastraat en een paar ge
bouwen naast de infermerie terug ontving. In
1880 werd het onbebouwd gebleven gedeelte
van het exercitieveld bij de Kennemerbrug
door Zocher aangelegd tot een park, dat de
Raad 15 Dec. tot Frans-Halsplcin doopte.
De bouw der Cavaleriekazerne werd geraamd
op 449.400. De aanbesteding had plaats 1
Augustus 1882,

De voormalige cavaleriestallen aan het
Waaigat, de Nieuwe Gracht en de Plantage
werden bij Raadsbesluit van 28 Mei 1884 ver
kocht voor afbraak en leverde 6375 op

Zoo ontstonden dus ook de heerenhuizen
aan het Nassauplein, die voor eenige iaren
onder den hanier kwamen.

I.F/Bi'

De benoeming van den vroe,geren gemeente
secretaris van Haarlem, Mr. Dr. J. Wytema,
tot burgemeester van Rotterdam, is thans zoo
goed als officieel.

Dies villen wij er een enkel woord aan
wijden.

Zoo'n klein beetje straalt de glorie van
sladgenooten of oud-sladgencoten ook op de
sadt hunner inwoning of vroegere inwoning
at en zoo mag Haarlem zich verheugen dat
zijn vroegere gemeente-secretaris het toch wel
zeer eervolle ambt gaat bekleeden van bur
gemeester van Rotterdam, de opvolger wordt
van Mr. Zimmerman.

Dal is ook voor Haarlem eervol.

Trouwens dit tusschen haakjes Haar
lem ziet vele malen een zijner zonen of
dochieren tot de hoogste posities in den lande
geroepen.

Mr. Dr. Wytema heeft onze gemeente ge
durende bijna 12 jaar doen profiteeren van
zijn zeer groote administratieve bekwaam
heden en ook gewis menig advies gegeven dat
nu nog voor Haarlem van groot nut en ge
wicht is. Want al beperkte zich bier zijn
actie naar buiten vooral in een voorbeeldig
beheer der gemeente-secretarie, dat hij ook
een scherpen kij'k heeft op de behoeften van
een stad, is gebleken in zijn kort burgemees
terschap van Dordrecht, waar menige maat
regel onder zijn bestuur is genomen, die voor
Dordrecht van blijvende waarde zal zijn.

Zoo heeft Wytema zich getoond niet al
leen een bekwaam ambtenaar, maar ook 'n
man met doorzicht en doortastendheid.

Dat de Katholieken onder zijn secretariaat
•in Haarlem nimmer reden hadden zich te
beklagen, vooral op het punt van benoemin
gen, zouden wij niet durven beweren. Hij
toonde zich in dit opzicht een man van on
verdacht vrijzinnigen aanleg, maar dit weer
houdt ons niet aan de persoonlijke hoedanig
heden van den nieuwen burgemeester avn
Rotterdam de hulde te brengen, die hem toe
komt, te meer waar er aanwijzingen zijn,
die doen veronderstellen dat ook in dit op

zicht een kentering ten goede in de opvat
tingen van Mr. Dr. Wytema valt waar te
nemen.

Mr. Dr. Wytema heeft een voorspoedige
carrière achter zich, waarvan vooral de laat
ste drie jaren zich kenmerken door een snel
klimmen op den maatschappelijken ladder.

Het is bekend, dat de heer Wytema, na
den dood van Jhr. Sandberg, ernstig solli
citeerde naar het burgemeesterschap van
Haarlem. Dat daartoe echter de heer Maar
schalk werd benoemd, is door veten aange
merkt als een reden dat de heer Wytema
naar het burgemeesterschap van Dordrecht
solliciteerde en dat ook verkreeg. Wij mee-
nen te mogen veronderstellen, dat, indien de
heer Wytema de vervulling zou hebben ge
zien van zijn eersten wensch: burgemeester
te zijn van Haarlem, hij zeer waarschijnlijk
niet gesolliciteerd had naar het ambt var
burgemeester van Rotterdam, want hij was
gehecht aan Haarlem en zeer noode nam hij
van Haarlem afscheid, zooals een onzer re
dacteuren in een particulier gesprek/bij zijn
afscheid mocht constateeren. Hij vond Haar
lem aldus drukte hij het uit! de mooi
ste, aangenaamste en bestgelegen stad van
heel Nederland,

Hieronder volgen nog eeltige levensbijzon
derheden van Mr. Dr.Wytema, waaruit blijk!
hoe geregeld de promoties van Mr. Dr.Wyte
ma elkander opvolgden:

Mr. Dr. Johannes Wytema werd 30 Mei
1871 te Groningen geboren. Hij bezocht al
daar het Gymnasium en de Hoogeschool, aan
weïke laatste instelling hij in de rechten en
staatswetenschappen studeerde. In 1895 pro
moveerde mr. Wytema op stellingen in de
rechten, terwijl hij 19 Maart 1898 den graad
van doctor in de staatswetenschappen be
haalde op het proefschrift: „Goederenprijzen
en muntwezen".

In Juli van hetzelfde jaar volgde zijn be
noeming tot gemeente-secretaris van Assen;
drie jaar later en wel met ingang van 1
September 1901 werd hij benoemd tot ge
meente-secretaris van Schiedam. In Juli 190?
ging hij naar Haarlem als afdeelingschef tei
Provinciale griffie, waar hij benoemd werd
als opvolger vam mr. Pahud de Morlanges

Zes jaar lang bleef hij daar werkzaam aan
de Provinciale griffie, want 14 Juli 1909 be
noemde de Haarlemsche Raad hem tot ge
meente-secretaris, welke functie hij 18 Augua
tus aanvaardde.

In April 1920 eindelijk volgde zijn benoe
ming tot burgemeester van de gemeente
Dordrecht.

De Burgemeester van Haarlem brengt ter
algemeene kennis, dat cenige uitspraken op
aanvragen van ingeschrevenen der lichting
1923 om vrijstelling van dien dienstplicht we"
gons broederdienst ter secretarie dezer ge
meente voor een ieder ter inzage zijn gelegd.

Tegen elke uitspraak kan binnen 10 dagen
na diern dag van deze bekendmaking in be
roep worden gekomen:

a. door den ingeschrevene, wien de uil-
spraak geldt, of door diens wettigen verte
genwoordiger;

b. door elk der overige voor deze ge
meente voor dezelfde lichting ingeschreven
personen of door diens wettigen vertegen
woordiger.

Het verzoekschrift moet met redenen om
kleed zijn. Het behoeft niet gezegeld te zijn.
Het moet worden gericht aan de Koningin,
doch worden ingediend bij den Burgemees
ter, ter secretarie van deze gemeente. De
Burgemeester zorgt voor de doorzending.

Voor zooveel betreft uitspaken, door Ge
deputeerde Staten gedaan, kan bovendien
de Commissaris der Koningin binnen den-
zelfden termijn bij de Koningin in beroep
k omen

Ondertrouwd 1 Aug.: J. F. v. d. Mark en
C. Hoogkamer T. Bree en P. K. Treuren
A. Jansen en J. v. Wel M. v. Egmond
en W. M. Smit J. Schuilenburg en W.
LI. de Graaf H. J. v. Raaphorst en C. C.
Groen J. J. Roeland en C. M. Mooij
J. Hardebi! en M. M. v. Tunen J. A. v.
Mierlo en E. Geijer J. G. de Droog en
J. M. v. d. Veldt E. Gieske en H. F. M.
Koster G. Heijmans en C. W. C. Tibbe.

Getrouwd 1 Aug.: J, LI. v. d. Barselaar
en A. H. C. Mathot A. Verkerk en C. E.
Kees A. Pceperkoorn en J. Polak
J. A. Kaagman en C. .1. Boogaard A. W.
v. Vlijmen en M. P. Boelhouwer H, P.
Langeveld en C. Oppe A. H. Krans en
M. A. F. Stevens D. C. Radsma en P.
Wisker C. v. Eist en D, v. Ommen
E. Nimis en M. M. A. Blecke A. F.
Geukers en I. Goedhart.

Geboren: 1. Aug.: d. van M. E. Nelissen
Boersma; 31 Juli: d. van G. H. M. van Went
Van Niekerk; 31 Juli: z. van A. Boting
Breeuwer; 31 Juli: d. van H. KlijzingVan
Dam; 31 Juli: d. van C. KromMaarten; 28
Juli: d. van E M. HauptmannHippe;
1 Aug.: d. van A. M. A. Huis in 't Veld
Nijs.

Overleden: 1 Aug.: J. F. Heijligers, 78 j„
Groot Heiligenland; 31 Juli: W. J. Vier
dag, 55 j„ Kleverlaan; 31 Juli: E. Wen-
sinkBlok, 53 j„ Kamperlaan.

Woensdag werden er voor den kantonrech
ter verschillende ernstige zaken behandeld.
Allereerst een geval in

Kwakzalverij.

Daarvoor stond terecht de commies-titu
lair van de Nederlandsche Spoorwegen K
die per advertentie kosteloos een slaapmid
del aanbood. Reflecteerde men, dan bleek,
dat er voor betaald moest worden, maar dat t
bovendien nog ondeugdelijk was samengesteld.
Het bestond uit 84 gram natrium bromide,
doch dit goedje mag volgens de wet niet
in mindere hoeveelheid dan 100 gram ver
kocht worden.

Voor deze overtreding, die het O. M.
ernstig noemde, luidde de eisch 200 boete
of 20 dagen hechtenis.

Dc kantonrechter wees onmiddellijk von
nis, en veroordeelde bekl. tot 100 boete
subs. 10 dagen hechtenis.

Vervolgens stond terecht de

Tandtechniker.

Terecht stond de tandtechniker J. G. S.

Hij had mevrouw H. behandeld. Een
paar kiezen waren gelrokken en tand-
vleesch verdoofd. Er deden zich echter ont
stekingen voor en bii onderzoek door een
bevoegd tandarts bleek, dal de behandeling
allesbehalve wetenschappelijk was geweest.

Het O. M. eischte thans 2 maanden hech
tenis, want met geldboeten kan z. i. niet
langer worden volstaan. De kantonrechter
veroordeelde S. tot 14 dagen hechtenis.
Dit zaakje heeft vermoedelijk nog een
staartje voor den „compagnon" van S„ n.l.
J. S„ die onder eede verklaarde, zich niet
te herinneren, dat Sch. de behandeling had
verricht, wat niet aannemelijk is, S. zal zich
waarschijlijk later voor de Rechtbank moe
ten verantwoorden.

Barometerstand 763. Vooruit.

OPGAVE VAN

Hij zat te eten-

Voorts had zich o.a. te verantwoorder
zekere ter H„ die geweigerd had, een in
specteur van den Raad van Arbeid inzage
te geven van de loonlijst. Hij had er, zeidc
hij, op dat moment geen zin in, want hi
zat te eten! Dit vond de kantonrechter geer
manier van doen. De eisch luidde 4C
boete, subs. 8 dagen hechtenis. De kan
tonrechter veroordeelde bekl. tot 2f
boete subs. 10 dagen hechtenis.

Medegedeeld door de SPAARNEBANK
De Beurs opende heden:

V. K.

HEDEN

6% Nederland 1923

101 Vi

Oude Vaart

81

dito Gem. Eigendom,

Mij. „Nederland"

132

Scheepvaart-Unie

105

Rotlerd. Lloyd

115

Holt. Llovd

Pnkétvaart

105

Oude Boot

51

Holt. Stoomboot

H. V. A.

404

Java Cultuur

310

Jurgens gew.

407;

Koloniale Bank

140

Indische Bank

110

Gert. Handel Mij,

1227

Resc. dito

1227s

Orion

24

Geconsolideerde

1097,

Kon. Olie

320

M. S. Steel

91

Marine eomim..

6

Vorstenlanden

144

Actions id.

136

Poerworedjo

85

Oude Deli

272

Senem'bah

240

Deli Batavia

292

Amsterdam Rubber

1457*

Serbadjadi

Silau

110

Wai Sumatra

112

Dordtsche Petr.

305

Southern Rails

32

Union

131

Anaconda

Wabash

3