BUITENLAND Tweede Blad 2 Augustus 1923 ONZE POLITIEKE EENHEID, KLATERGOUD G. BIKMSHLAHSSStt NIEUWS De Fransche en Belgische antwoorden; nieuwe kabinetsraad in Lon- den. De Times over den ïinancieelen toestand van Duitschland. De conferentie der Kleine Entente is gesloten; aansluiting bij de groote mogendheden in de politiek tegenover Duitschland; voor Zuid-Slavië blijft Italië een gevaar. Het wrak der Tubantia. Onder de Telegrammen: Te Londen ziet men geen kans voor een gezamenlijk antwoord aan de Geallieerden; de Engelsche regeering zal Frankriik in de gelegenheid stellen zich bij baar antwoord aan Duitsch land aan te sluiten. Heden zullen in het Britsche parlement mededeelin- gen worden gedaan over de Britsche politiek ten aanzien der schadever goedingen. De toestand van president Harding is verbetert. BEM. BUITENL. BERICHTEN, FEUILLET O N 9. Over het 'n paar weken geleden versche nen rapport-Barge worden in de Katholieke Pers beschouwingen gehouden van zeer uit eenloopenden aard en met zeer verschillen de conclusies, Het was bij deze „question brillante" dan ook wel te voorzien, dat, hoe knap het rap port er ook zou uitzien en hoe gedegen en meesterlijk de inhoud ook zou zijn (en de corfimissie verdient aile hulde voor haar arbeid!) dit niet aller goedkeuring zou weg dragen, al is het een feit, dat het werk algemeen wordt gewaardeerd. Indien deze persbeschouwingen beschouwd moeten worden als praeludiën tot de discus sion, die aanstonds in de kiesvereenigingen over deze zaak zullen worden gehouden, dan kan men zich nu reeds voorbereiden op een gedachtenwisseling, waarvan het eind Xiiet is te voorzien. Zij, die het grootendeels met het rapport *ens zijn, verdiepen zich nu reeds in de onderdeden, die h.i. gewijzigd dienen te worden. Anderen beschouwen het rapport in zijn hoofdopzet, wat ons logischer toe schijnt. Immers, dit rapport is de vrucht van langdurigen en moeizamen arbeid en elk Onderdeel moet geacht worden door de com missie zóó te zijn uitgewerkt als dit voor het geheel noodzakelijk was. En bij derge lijk werk is het uiterst moeilijk, wijzigingen aan te brengen, zonder dat het geheel wordt aangetast. Daarom lijkt het ons toe, dat het rapport zij het met eenige geringe wijzi gingen moet worden aanvaard, zooals het daar ligt of.... niet moet worden aan vaard. Zeer zeker zou 'het laatste voor de com missie pijnlijk zijn, en 't zou te betreuren wezen, indien dit werk ook weer als on geschikt moest worden beschouwd om in onze partij de zoo noodige eenheid te bren gen maar toch vreezen wij dat ook dit werk geen algemeene bevredigng zal schenken. Vooral niet wanneer men tegenover elkan der plaatst de oorzaak, waarom aan de Comm.-Barge dit werk werd opgedragen en datgene waarmede de Commissie denkt de politieke eenheid der Katholieken te con- sclideeren. Wat toch waren de oorzaken van de on tevredenheid tegen de tot nu toe gevolgde gedragslijn bij de candidaatstelling voor de Tweede Kamer? In hoofdzaak was dit de vermeende onderdrukking der „minderhe den" in onze kiezersorganisatie de agitatie tegen het politiek advies en de geringe 3;ans om buiten dit advies om andere can- didaten te doen verkiezen. Zonder twijfel is een voorname reden voor de samenstel ling van deze commissie geweest, door een verandering van de stemtechniek en de wijze van candidaatstellen, tegen te gaan' de oprichting van allerlei partijtjes en groe pen buiten het verband van de groote partij en verder de dreigende splitsing in allerlei Standengroepeeringen. En ontegenzeggelijk waar is, dat velen bijna overal vielen hiervan symptomen waar te nemen den wensch tot uiting brach ten om elke stem in onze kiesvereeniging tot haar recht te laten komen en ieder vrije lijk medezeggingschap te verleenen bij de candidaatstelling. fcven waar is dat een nog grooter agitatie werd gevoerd tegen het politiek adives m.a.w. tegen de leiding van boven. Nu is het voor ons zeer de vraag of de instelling van den Verkiezingsraad die zijn politiek advies uitbrengt nog zelfs vóór dat een enkel lid der organisatie de gele genheid heeft gehad een candidaat voor de groslijst naar voren te brengen deze on tevredenen voldoening zal geven nu hun medezeggingschap nog zooveel geringer zal zijn. Immers lijkt het vrijwel vanzelf spre kend dat het advies van den Verkiezings raad door de breede massa van de leden der kiezersorganisatie zal worden opgevolgd Zou dit niet zoo zijn dan zou instelling en handhaving van dezen raad weinig zin en1 zeker geen practisch nut hebben. En nu zien wij volstrekt niet voorbij de mogelijkheid van indiening van „vrije lijs ten" (door minstens 100 kiezers) maar wij voor ons kunnen hieraan zeer weinig waar de hechten. Immers zoodanige lijsten hebben alleen eenige kans van slagen, wanneer zij door organische groepen zouden worden in gediend, in elk geval alleen mogelijk zijn wanneer een zekere leiding zich hiermede belast. En zou werkelijk blijken dat van „vrije lijsten een beduidend gebruik zou worden gemaakt (en de mogelijkheid hier van lijkt ons niets anders toe dan door be langen- of standsgroepen) dan vragen wij ons ten ernstigste af of wij dan nog niet verder van huis zullen zijn. Nu gelooven wij niet dat het terstond zoo n vaart zou loopen met de „vrije lijs ten", immers is het een feit, dat het tot nu toe geen georganiseerde groepen waren, die hunne ontevredenheid uitten en dissiden tenpartijtjes gingen oprichten, maar veeleer dementen van allerlei schakeering die veel al ageerden uit eigenbelang. Het is ons niet bekend dat bijv. onze stands- of vakorgani saties, om medezeggingschap in de candi daatstelling hebben gevraagd, waar zij maar al te goed weten, dat het niet in het belang Van hunne organisatie is zich al te veel op hei glibberige politieke pad te begeven. Het is voor ons ondenkbaar, dal de on tevredenen terwille van wie in hoofdzaak dit werk is verricht, met dit stelsel vrede gullen nemen. En er is ook geen enkel stel sel denkbaar dat zelfs hen die zich niet bij ren meerderheid kunnen neerleggen en die dc leiding van boven tot een minimum wil len zien beperkt, misschien geheel willen zien uitgeschakeld, zal kunnen bevredigen. En daarom vinden wij het vraagstuk van het Katholiek program van veel voornamer belang als pat van de techniek der candi daatstelling. De massa der Katholieken in één partijverband behouden door een breed, opgezet beginselprogram weegt o.i. veel zwaarder dan het verliezen van een deel, wiens wenschen nooit te vervullen zijn. En reeds eenmaal deden wij in de kolom men van dit blad uitkomen de noodzakelijk heid van een program dat in groote lijnen weergeeft de voornaamste punten op sociaal economisch en maatschappelijk gebied krach tens onze Kath. beginselen. En in de inleiding van het rapport vinden wij deze meening gedeeld door de commis sie waar zij zegt; „Daar is nu eenmaal geen pol. organisatie denkbaar waarin alle le den over alle aangelegenheden van staat kundigen aard een gelijke meening hebben. De grondslag van iedere staatkundige par tij moet daarom steeds gevonden worden in een beperkt aantal beginselen". En ver der voor een ieder, die de menschheid niet als een van nature tegen zich zelf verdeeld rijk aanvaardt, moet een beginsel zijn aan te wijzen, welks algemeene erkenning die hoogere eenheid doet geboren worden, waar in de tegenstrijdigheid der individueele be langen geordend en gebonden wordt." Welnu als er ééne partij is, die begin selen weet aan te wijzen, welke in staat zijn de tegenstellingen met elkander te verzoe nen en wel juist door te streven naar door voering van onze schoone beginselen als de eenige die kunnen strekken tot heil van de gemeenschap, dus van alle standen, dan is het de onze. Maar dan is ook noodig, dat in ons f!ro- gralh vooropgezet wordt dat hoofddoel van onze partij is het herstel van de Christelijke Maatschappij op de grondslagen van recht vaardigheid en naastenliefde. Dat wij een strijd voeren tegen de groote volkszonden, waarvan de groote gevolgen de maatschap pij naar den afgrond voeren. Wil men de breede massa der goede katholieken op po litiek gebied bijeen houden, onverschillig van welken rang of stand, dan is dit alleen mogelijk door een strijd voor die groote beginselen, waarover zij het krachtens hun godsdienstige overtuiging allen eens zifn en waarbij alle standsveriangens beschouwd worden als vervulbaar voor zoover dit mo gelijk en in overeenstemming met de be ginselen is. En daarom lijkt ons elke poging zelfs de samenstelling van den verkiezingsraad uit vertegenwoordigers der verschillende standen welke er op gericht is om onze katholieke eenheid te behouden door te veel het oog gericht te houden op de bestaande tegenstellingen tusschen de verschillende standen, vruchteloos. Wij vragen ons af, of niet reeds te veel rekening gehouden wordt met degenen die voor alles de groepsbelangen willen gediend zien en niet bereid zijn terwille van onze eenheid een offer te brengen. En te weinig met de duizenden, die, hoe wel zoovele van hun verlangens onvervuld bleven, terwille van hun kath. beginselen trouw bleven aan de partij. Het zal nooit gelukken, ook zelfs niet bij het kunstig gewrochte stelsel der Comm,- Barge, alle katholieken bijeen te houden. En de afval zal des te kleiner zijn, naar mate een positieve beginselpolitiek meer op den voorgrond wordt gesteld en hoe minder die politiek er op gericht is, de speciale groepsbelangen als hoofdzaak te beschou wen. Wij hebben onze Stands- en Vakorganisa ties, die als organisch geheel haar wenschen naar voren kunnen brengen, maar laat men toch niet deze organisaties met de politiek gaan vereenzelvigen. Wij gelooven, dat het de dood voor beide zou beteekenen. Onze kiezers dienen te weten, dat de Kiesvereeniging niet de plaats is om stands- of vakbelangen te bespreken. Daar is men lid der kath. partij en de eenheid van die partij is niet anders mogelijk dan dat wij ons daar één voelen, zooals wij op gods dienstig gebied een zijn. Daar streve men naar de verkiezing van vertegenwoordigers, van wie men overtuigd is dat zij vóór alles zullen ijveren voor een Staatsbestuur in den echt Christ, geest. Daar dient niet zorgvul dig te worden afgewogen hoeveel arbeiders, boeren, middenstanders of werkgevers onze Kamerfractie moet tellen. Bij een goede doorvoering van onze beginselen, door per sonen die de echt Kath. solidariteitsgedach- ten met zich dragen op een program waarbij die groote beginselen scherp worden uitge stippeld, weet men zich als Katholiek goed vertegenwoordigd, onverschillig tot welken stand de gekozene behoort. Moge de actie van onze partij voor de ver kiezingen van 1925 hierop gericht zijn. AMSTERDAM EN DE HUURViE-RHOOGIXG AMSTERDAM, 1 Aug. De Minister van Arbeid heeft aan B. en W. van Am sterdam het volgende schrijven doen toe komen: De Minister van Arbeid. Handel en Nij verheid, gelet op het bepaalde bij art. 7 der wet van 2 Juni 1923 (Stbl. No. 235) tof wijziging der huurcommisie-wet en der huur- opzegg;n,gswet, gezien het schrijven van B. en W. van Amsterdam van 20 Juni 1923, nr. 3209, H 1923, heeft goedgevonden ten aanzien van de gemeente Amsterdam te ver klaren, dat het tegenwoordige huurpeil der woningen, waarop de huurcommissie-wet van toepassing is, een van de art. 1 en 3 dier wet afwijkende regeling vordert". LANDELIJKE FEDERATIE VAN TEXTIELARBEIDERS. De landelijke federatie van textielarbei ders heeft een referendumstemming gehou den over het voorstel om zich als federatie af te scheiden van het N. A. S. en aan sluiting. te zoeken bij het inmiddels opge richte Nederlandsch Syndicalistisch Vakver bond. Voor dit voorstel verklaarden zich 943 leden, terwijl slechts 29 stemmen er tegen werden uitgebracht. Verder verklaarden zich 849 leden voor het voorstel, die leden, welke het met deze vakorganisatie principieel niet eens zijn, te verzoeken, voor het lidmaat schap te bedanken, terwijl 30 leden tegen dit voorstel stemden. DE GEALLIEERDEN EN DUITSCHLAND. Het Engelsche kabinet vergaderde giste ren opnieuw over de Fransche en Belgische antwoorden. In officieelc kringen meent men dat het Fransche stuk weinig hoop biedt op een onverwijlde overeenstemming. Het lijkt dEjt geen vooruitgang .is gemaakt met de oplossing van het Roer-probleem en dat de fundamenteele verschillen tusschen de op vattingen van de twee regecringen blijven beslaan. Thans is definitief besloten om heden den internationalen toestand in het parlement te bespreken, en men hecht groot belang an de verklaring die Baldwin zal afleggen. De siechte vooruitzichten van den handel, die vol gens alle deskundigen zullen blijven bestaan zoolang de toestanden in Europa hopeloos verward blijven, wekken ongerustheid in zakenkringen en de verdere ontwikkeling van de kwestie van het herstel wordt met verlangen tegemoet gezien. Intusschen is men in zakenkringen volgens de Times zeer nieuwsgierig naar de berichten uit Berlijn, terwijl ook de daling van de mark en de daardoor ontstane cpwaartsche beweging van dc prijzen in het. algemeen groote belang- stcllng blijft wekken in financieele kringen. Het staat echter vast dat geen plan voor een financieele hervorming eenige kans van slagen heeft zoolang de verplichtingen, voortvloeiende uit het herstel, niet voor goed zijn vastgesteld en het Roergebied aan Duitschland is teruggegeven. De Daily Telegraph legt er nog eens nadruk op, dat de geheimhouding van de onderhandelingen tusschen de geallieerden Engeland belet den steun van de Amerikaan- sche en overige wereld te erlangen. Ook de Times betoogt, dat de regeering in de noodzakelijkheid kan komen door open baarmaking van haar standpunt de openbare meening op hare hand te krijgen bij een actie tot verdediging van totale Britsche belangen. ITALIË, ENGELAND EN DUITSCHLAND. Volgens een particulier telegram uit Lon den aan de Neue Freie Prësse heeft de Italiaansehe gezant in opdracht van Musso lini aan lord Curzon het voorstel gedaan, dat Engeland en Italië gezamenlijk Duitschland zouden uitnoodigen toe tc treden tot den Volkenbond. DE FINANCIEELE TOESTAND VAN DUITSCHLAND. Bij den tegenwoordigen stand van de mark, zoo schrijft de Times, is het belasting systeem in Duitschland volkomen een was sen neus. De inkomsten over het eerste deel van Juli toonen, dat slechts 4 van de uitgaven door ontvangsten werden ge dekt; 96 werden door dc biljettenpers ge dekt. Voorstellen tot verdubbeling van de inkomstenbelasting en verviervoudiging van dc accijns op bier zijn nutteloos, zoolang de biljettenpers aan het werk blijft. Het eenige middel om de belasting weer in over eenstemming met de uitgaven te brengen is, haar op een ad valorum basis te stellen. Een volkomen evenwicht in de begrooting, ef door belasting of door bij het publiek opge nomen leeningen, is een eerste vereischte voor een doeltreffende financieele hervor ming in Duitschland. Tot nu toe wees niets er op, dat een van de opvolgende Duitsche regeeringen in staat was de drastische her vormingsmaatregelen ter uitvoering te bren gen, welke de stabilisatie van de mark moe ten brengen, doch indien er een regeering in Duitschland bestond, die voldoende krach tig en in staat was om dusdanige maatre gelen door te voeren, zouden deze toch geen succes hebben, alvorens een oplossing is gevonden, zoowel voor de Roerkwestie als voor de schadevergoedingskwestie. DE ECONOMISCHE CRISIS IN DUITSCH LAND. Dinsdag heeft de rijkskanselier, in tegen woordigheid van den minister van voedsel voorziening, besprekingen gehouden met vertegenwoordigers der landbouw-organisa- tics, waarbij in het bijzonder de voedsel voorziening der bevolking in de steden aan een uitvoerige bespreking werd onderwor pen. Volgens de ontvangen berichten be staat er gegronde hoop, dat er in de aard appelvoorziening spoedig verbetering zal komen, daar dc oogst der vroege aardappe len in sommige streken reeds is begonnen en in andere de volgende of na de volgende week zal beginnen. Volgens de mededeelin- gen van de vertegenwoordigers van den. landbouw kan men ook op een goeden oogst van broodkoren rekenen. Van de zijde van den landbouw werd op de nood zakelijkheid gewezen, dat de landbouw in de gelegenheid wordt gesteld, zijn produc ten tegen een vaste waarde te verkoopen, wat voor den landbouwer in de eerste plaats noodzakelijk is, daar hij zijn produc ten slechts eenmaal per jaar kan verkoopen en van de opbrengst het geheele jaar moet leven. De landbouwers zijn dan ook zeer ingenomen met het plan van de Rijksregee- ring, een goud-leening uit te geven. Na afloop van de besprekingen hebben de landbouw-organisaties nog gisteren een oproep gepubliceerd, waarin zij de land- f bouwers aansporen, zooveel mogelijk te le veren en alles wat zij aan landbouwproduc ten te verkoopen hebben onverwijld in de handen der verbruikers te doen overgaan, DE CONFERENTIE DER KLEINE ENTENTE. Het einde. De conrerentie der Kleine Entente is ge ëindigd. Er is definitieve creenstemming bereikt inzake de Hongaarscne lecning. Bij het onderzoek naar de algemeene po litiek ten opzichte van Duitschland besloot de conferentie dat de Kleine Entente zich bij haar actie bij de groote mogendheden zal aansluiten. De politiek van Zuid-Slavië. De leider van de Sloveensche Volkspartij, Dr. Kereseo, heelt naar aanleiding van de conferentie te Sinaia verklaard, dat Zuid- Slavië opnieuw zijn politiek moet wijzigen en met alle naburen vrienden moet blijven. Zuid-Slavië heeft een zeer sterke dekking in den rug noodig, daar Italië met zijn ex pansiepolitiek, die zich ook tot den Balkan uitstrekt, de grootste vijand van Zuid-Sla vië is. Zuid-Slavië, Bulgarije, Roemenië en Griekenland en eventueel ook Albanië moeten een Balkanbond vormen met het voornaamste doel een wedcrzijdsche waar borg der onschendbaarheid hunner tegen woordige grenzen. Een aanvalspolitiek moet deze nieuwe bond niet voeren. Het streven van Roemenië om den Albaanschen troon door een Roemcenschen prins te laten be zetten, is voor Zuid-Slavië geen aangename gedachte, hetgeen dan ook aan Boekarest kenbaar moet worden gemaakt. EEN LITAUSCH PROTEST INZAKE MEMEL. Uit Parijs wordt gemeld, dat de Litausche delegatie bij de ambassadeursconferentie geprotesteerd heeft tegen de erkenning der Poolschc rechten inzake het transito-ver keer in het Memelgebied en het gebruik van de haven van Memei. In bevoegde kringen oordeelt men, dat indien de Litausche delegatie bij deze hou ding volhardt het zeer wel mogelijk is, dat Het tot een crisis in de onderhandelingen komt. DE JAWARZINA-KWESTIE. Het bericht, dat de ambassadeursconfe rentie de Jawarzina-kwestie naar den Raad van den Volkenbond heeft verwezen ter fine van advies, zich het recht voorbehou dende van de definitieve beslissing, wordt door dc Poolsche pers een nieuw uitstel ge noemd, dat nutteloos is voor de oplossing van het probleem en vooral daarom onver klaarbaar is, omdat bij de ambassadeurs conferentie dit geschil met Tsjecho-Slowa- kije sinds langen tijd aanhangig was en zij sindsdien voldoenden tijd heeft gehad de zaak te bestudeeren. DE ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN RUSLAND EN JAPAN. De inleidende besprekingen, welke dien den om den weg te banen voor formecle onderhandsche betrekkingen tusschen Ja pan en de Russische Sovjet-regeering zijn gisteren besloten. Thans rest den betrokken regeeringen nog om vast te stellen op de besprekingen een bevredigende basis te vormen voor het openen eener formeclo conferentie. UNDERWOOD STEMT TOE IN EEN EVENTUEELE CANDIDATUUR VOOR HET PRESIDENTSCHAP DER VEREENIGDE S#ATEN. Senator Oscar W -pnderwood heeft ter kennis van de wetgevende vergadering van Alabama gebracht, dat hij de eer zou aan vaarden, om democratisch candidaat te worden voor het presidentschap, indien de Staat den wensch daartoe zou uitspreken. Hij verklaarde dit in antwoord op een resolutie, waarin uiting werd gegeven aan den wensch, hem het presidentschap te zien bekleeden. Deze resolutie werd aangeno- DE TOESTAND VAN DEN PRESIDENT HARDING. De lijfarts van president Harding heeft medegedeeld, dat de crisis thans voorbij is en dat 'de president goed op weg is naar zijn herstel. PRESIDENT HARDING EN HET HOF VAN INTERNATIONALE JUSTITIE. In de rede, die president Harding Dinsdag in San Francisco had willen houden, en van welke de inhoud is bekend gemaakt, iier- haalt Harding dat de Vereenigde Staten het Hof van Internationale Justitie behooren te steunen als een stap in de richting van den internationalen vrede. Ook over Rusland had Harding zich uitge laten. Naar hij meent eischl het internatio nale vertrouwen, dat aan Sowiet-Rusland onder geen enkelen vorm goedkeuring op de bolsjewistische' politiek zal worden ver leend. VERVOER DOOR DE LUCHT. De Instone-lijn heeft Dinsdag het grootste contact gesloten dat ooit aangegaan is voor luchtvervoer. Zij heeft namelijk op zich ge nomen 130.000 K.G. uit Engeland naar Keu len tc vervoeren. Als retourvracht zullen 100,000 K.G. kleurstoffen uit Keulen naar Engeland overgebracht worden. Dc SPANJAARDEN IN MAROKKO. De Spaanschc bladen melden, dat er een afgezant van Abd-el-Krim, het rebellen- opperhoofd in het Rif, met vredesvoorstel len te Melilla is aangekomen. Uit Barcelona vernemen de bladen, dat daar bevelen zouden zijn ontvangen om het zenden van nieuwe troepen naar MMilla op te schorten. KRASSIN EN DE KWESTIE DEK RUSSISCHE SCHULDEN. Voor eenigen tijd werd in de West-Euro- ptesche pers het bericht verspreid, dat Krassin den Raad van Volkscommissarissen had voorgesteld de schulden der oude Russische regeeringen te erkennen. Krassin heeft thans dit gerucht persoonlijk tegen gesproken. Hij wenscht zich te houden aan de besluiten der Sowjet-regeering, neer gelegd in het telegram van Tsjitsjerin van 1921 en in de besluiten der Russische dele gatie te Genua en Den Haag. Deze houding komt hierop neer, dat de Sowjet-regeering bereid is tot erkenning dier schulden en tot het overwegen der wenschelijkheid van vergoeding van schade door revolutionnaire maatregelen aan buitenlanders toegebracht, mits le. de sowjet-regeering als zoodanig wordt erkend; 2o. credieten beschikbaar worden gesteld voor het economisch her stel van Rusland. Deze voorwaarden van Rusland zijn echter door de kapitalistische regeeringen afgeslagen en de verbetering in den economischen toestand van Rusland in den laatsten tijd heeft de positie der sow jet-regeering bij verdere eventueele onder handelingen zeer verbeterd. Zoo is het niet meer noodig de erkenning 'der sowjet-regeering als zoodanig van de andere mogendheden te koopen door een last van milliarden, door vroegere regeerin gen geleend op het Russische volk te leggen. HET WRAK VAN DE TUBANTIA. Het wrak van de Tubantia, het door de Duitschers in den oorlog getorpedeerde Hollandsche passagiersschip, ligt, naar het heet, op een diepte van 100 voet, in de buurt van het Hlnderlichtschip en heeft de begeerlijkheid van Engelsche schatzoekers gaande gemaakt, omdat er veel geld aan boord moet zijn. Majoor Vincent Sippe, die drager is van de Distingnished Service Or der, het hooge ordeteeken voor dappere oorlogsdaden had zich met anderen ver- eenigd, om te trachten het wrak te bergen. Toen hij daarmede doende was, verscheen een vaartuig van een andere bergingsmaat schappij, de Sempen Paraters Salvage Co. en begon met duikers bij het wrak te wer ken. Zij, die 't eerst waren gekomen, wisten tegen hun navolgers een voorloopig rechter lijk verbod tegèn het voortzetten van de werkzaamheden uitgevaardigd te krijgen en verlangden gisteren in het admiraliteits hof te Londen voor rechter Hill, dat dit verbod definitief gemaakt zou worden, tot een rechtsgeding, waarin majoor Sippe c. s. de andere partij om schadevergoeding aan spreken, zijn beslag zou hebben gekregen. Voor den rechter werd medegedeeld, dat de eerste bergingsonderneming al f 40,000 aan het werk ten koste had gelegd. Op den 7den Juli waren de gedaagden met hun stoomschip Semper Paralus verschenen en hadden duikers naar beneden gezonden. De rechter: Is het de moeite waard dat ik een verbod uitvaardig tegen beide par tijen tijdens de gerechtelijke groote vacan- tie? (Gelach.) Advokaat Dunlop voerde uit naam van de gedaagden aan, dat men nog nooit ge hoord had van een rechterlijk verbod tegen handelingen in volle zee. De eischers die aan de oppervlakte van de zee waren, kon den geen recht laten gelden op wat op den bodem lag. De rechter besliste metterdaad dat hij geen verbod kon uitvaardigen op volle zee, hoewel hij verklaarde dit te betreuren, daar hij de houding van de gedaagden niet als „a very sportmanslike attitude" kon be schouwen. Hij had een voorloopig verbod uitgevaardigd, omdat hij beducht was voor het leven van de duikers, maar hij zou het verbod niet bestendigen en de zaak eindig de hiermee dat, in overeenstemming met het door de gedaagden zelf ter terechtzit ting, na het verwijt van niet sportmanslike te zijn, gedane aanbod, besloten werd, dat de gedaagden alles wal zij bovenbrachten, zouden produceercn voor het hof, dat dan nog nader zou beslissen. Het schijnt hier een interessant geval le gelden voor de Academie voor Internatio naal Recht in den Haag, in het bijzonder voor prof. de Lapradelle, die gisteren nog over de rechtstoestanden in volle zee heeft gesproken. STAKING IN NEW JERSEY. Het trampersoneel in den staat New Jer sey. omvattende de steden Newark, Jersey- City, Paferson, Camden enz. heeft gestaakt om hooger loon. Men verwacht daarvan groot ongerief voor het publiek, daar zeer vele menschen iederen dag van die trams gebruik moeten maken om naar en van hun werk te komen. DE IMMIGRATIE IN DE VER. STATEN. Twaalf stoomschepen met tezamen 12,000 passagiers zijn hier kort na middernacht in de haven van New York aangekomen. niet zou toestaan dat Ellis Eiland -vervol zou worden. Wanneer het eiland vol is zullen de verdere passagiers aan boord moeten blijven totdat er ruimte aan land zal zijn gekomen. HET FASCISTISCHE LEGER. Uit een verslag van de onlangs te Rome gehouden bijeenkomst van den oppersten Raad der Fascistische partij blijkt, dat er een reserve van 500,000 „zwarthemden" is ge vormd, wier hoofdtaak zal zijn tc beletter dat de andere politieke partijen, volkspartij, socialisten, communisten, en andere, wede het hoofd zullen opsteken tegen Mussolini en zijn aanhang om oppositie te gaan voe ren. De opperste raad kwam tot de overtui ging dat verreweg het grootste deel van de natie het fascisme wenscht en ondersteunt en dat het dus in het nationaal belang is het fascisme in bescherming te nemen tegen eventueele aanslagen van andere partijen. DE WERKLOOSHEID IN ZWEDEN. Het aantal werkloozen in Zweden be droeg op 30 Juni- ongeveer 20700, tegen 24100 aan het einde van Mei. Het totaa aantal personen bij de werkloosheid betrok ken, wordt over Juni geschat op 45000 tegen 119000 in Januari. Ongeveer 15100 personen waren einde Juni bij de door den Staat ver richte werkzaamheden om aan de werkloos heid tegemoet te komen, te werk gesteld. De bijdragen van den Zwcedschen staat voor deze steunverleening in de laatste jaren hebben ongeveer 90 millioen kronen bedra gen. Dank zij de werkzaamheden tot steun verleening zijn nieuwe wegen over een leng te van 2350 K.M aangelegd, 46 nieuw» sportterreinen, verscheidene nieuwe kort» spoorwegbruggen, vlieg- en oefeningsterrei nen en barakken danken er tevens hun ont staan aan. Draineerings- en andere bouw werken zijn voltooid. De graanoogst van verleden jaar in De nemarken is op een waarde van ongeveer 500 millioen kronen geschat. Deskundigen schatten dé opbrengst van den oogst in dit jaar ongeveer 10 pCt. beter en zou deze der halve een bedrag van ongeveer 550 mil lioen uitmaken. Op de agenda voor den Rijksdag, di zooals gemeld 8 Augustus weder bijeenkomt staan slechts twee punten vermeld, n.l, dc heffing van een Rijn- en Roeroffer en dt wet om bij aanslagen in de belastingen reke ning te houden met de depreciatie van het geld. De voorzitter van den Rijksdag heeft zich echter het recht voorbehouden andere onderwerpen eveneens aan de orde te stel len. De bcgrootingscommissie van den Bcici schen Landdag heeft gisteren haar laatste zitting gewijd aan de begrooting voor 1923. De oorspronkelijke raming der uitgaven van 48 milliard is door de waardevermindering van de mark en de aanvullende posten toi 2651 milliard verhoogd, terwijl de ontvang sten, thans tot 2316 milliard zijn gestegen. De minister van financiën verklaarde, dat dc dekking van het tekort nader overwogen za' worden, als let tekort definitief vaststaat. De kamers van koophandel te Bremen, Lübeck en Hamburg hebben een gemeen schappelijke zitting gehouden en beslotez hun bezwaren tegen de deviezenverordening ter kennis van den rijkskanselier te brengen. De bootwerkers te Southampton die staking te Londen tegen de belangen van dc vakbeweging achten, nebben zich bereid var klaard alle schepen te lossen, welke uit Lon den naar Southampton overgebracht wor den. De Fransche senator Henry de Jou» venei, politiek hoofdredacteur van de Matin die een reiè in Midden- en Oost-Europa doet, heeft te Weencn ook met mr. Zim merman gesproken. Deze heeft hem onder meer gezegd; „Ik ben dc muur, waar da Oostenrijksche regeering met den rug tegen aan gaat staan, om weerstand te bieden aan de eischen der partijen en der groepen." Pasits, de Zuid-Slavische minister president, heeft aan den koning voorgesteld over te gaan tot een reconstructie van 'iet bestaande kabinet. De Old Curiosity Shop, vermaard ge maakt door Dickens, is Dinsdag te Londen geveild. Het eerste bod was t- 1500, maar het huis met vijf kamers werd ten -lotte voor 2250 verkocht aan J. A. Phillips. Phillips zeide later tot een journalist dat hij den winkel voor zichzelf had gekocht, omdat hij jammer zou vinden, als het huis gesloopt werd. Hij was van plan het als een merkwaardigheid in stand te houden. Canterbury had zijn merkwaardige gebou wen; waarom Londen ook niet? in het Lagerhuis is Dinsdag medega» dceld dat-de Britsche soldaten aan den Rijn van Vrijdag af in dc cantinc zullen kunnen koopen tegen denzclfden koers volgens wel ken hun de soldij is uitbetaald. Kolonel John Ward vroeg, waarom zij hut soldij in shillings konden ontvangen? Hij was overtuigd dat er het een of andere be drog achter de Duitsche inflatie zat. Gwynne: Het is de gewoonte, te betalen in het ruilmiddel van het land. Het aantal reizigers, dat van 1 April tot 30 Juni te Parijs gebruik heeft gemaak van dc Métropolitain, den ondergrondscher spoorweg, bedraagt gemiddeld meer dar anderhalf millioen, n.l. 1.640.000 per dag. De Figaro, waaraan wij dit cijfer ontleenen, her innert er aan, dat men in 1896, toen er met den aanleg van den ondergrondschen spoor weg een begin werd gemaakt, algemeen d» opmerking hoorde maken, dat de Parijzc- naars er nooit voor te vinden zouden zijn De immigratiedienst deelde mede dat hijonder den grond te reizen. Naar het Engelsch. Deze in eert vijver gelegene ruïne had hare roeping rh versiersel vervuld, maar na den vorigen bezitter was het praktisch, naar nut tige kennis dorstend geslacht opgestaan, dat het water uit den vijver had doen wegpompen en groenten had gezaaid in den voortreffelij- ken, droog gemaakten grond. Volgens zeggen van den overleden molenaar was dit het eeni ge verstandige geweest, dat hij bij den aan koop van het park had aangetroffen, en daarom had hij dan ook dit voordeelige plekje grond aanstonds voor eigen gebruik bestemd. Kathe had als kind dikwijls in het dal, gelijk zij den droog gemaakten vijver noemde, rondgeloopen. De boosaardige aanslag op de romantiek en den historischen nevel, die den watertoren omgaf, had haar gemoed nooit bijzonder getroffen, nog minder beleedigd met Suze had er uren lang erwten enboonen geplukt, niet vermoedende, dat als de dijk van de beek plotseling doorbrak, zij en Suze en de geheele heerlijkheid plotseling over stroomd zouden zijn geworden. I Heden, op den vijfden dag na hare aan komst, kwam zij voor de eerste maal weer op de afgelegen plek in het park en stond als verblind. Nog hingen de hopranken blader loos als een net over den muur de heuvel, dor en kaal door de winterkoude, vertoonde nog geen enkele grasscheut, maar de zon viel schitterend en glanzend op de ruïne en teekende haar heerlijk af tegen het donkere dennenbosch op den achtergrond. Geen spoor van versche kalk, door menschen han den aangebracht, was er te zien geen enkele nieuwe steen was er ingemetseld, maar er scheen ook geen oude te ontbreken. Alleen de ramen in den toren, waar vroeger vergat e houten blinden voor zaten, schenen nu wijd geopend, en er vertoonde zich in het binnen ste van het oude gebouw een zoo zonderling licht, als was een opgesloten zonnestraal er in de duisternis bezig een gouden net te weven. Een nieuw, lieftallig ieven bewoog zich om den zetel van het geslacht der Baum- gartens, boven den toren zweefden in nauwe en wijde kringen witte en bonte duiven en uit het kreupelhout, dat den voet van den toren omgaf, kwamen een paar reebokkent stil en langzaam voor den dag. Maar het kleine dal was verdwenen. Een breede, schit terende waterspiegel omstroomde weer als vroeger den heuvel, alles wat daar vroeger groeide en bloeide was weggevaagd, of cr nooit eenig mensch zijn recht op den grond had doen gelden. Een kettingbrug hing over het water en aan de andere zijde van die brug lag een groote, reusachtige hond, die met den kop op de voorpooten rustende, een waakzaam oog op den overkant scheen te houden. „Daar ziet gij nu het Tusculum van Mau- rits, Kathe," zei Henriette, die aan Kathe's arm hing. „Eertijds 'n burcht met de noodige pijnigingswerktuigen en doodelijke verzuch tingen, pas vier maanden geleden de onaan gevochten verblijfpjaats van uilen, vleer muizen en mijne duiven, en thanssalon, slaapvertrek, zelfs schatkamer van den heer handelsraad von Romer. Het ding ziet er z;ker nog zwart genoeg uit, en man zou zeg gen, dat een flinke bries het laatste stuk muur dat daar nog staat, omver zou moeten blazen, maar alles is spijkervast, en juist onder dien gevaarlijken muur woont de bediende van Maurits hij woont er heerlijk I" Flora had ook de wandeling meegemaakt. „Dat is al naar iemands smaak," zei ze, de schouders ophalende. „Overigens is het denk beeld voor een kramershoofdnog al origineel, vindt gij ook niet, Kathe Zij ging haar zuster voorbij over de brug. Een zachte schop met haar klein voetje deed den hond op zij gaan en zij klom tegen den heuvel op. Schuch ter en bang namen de reebokken de vlucht angstig fladderden de duiven om den toren en brommende liep de groote hond de jonge dame een eind weegs achternaZooals zij daar in de hoogte stond met de fraaie hand tegen het slot geleund van de met ijzer be- slagene torenpoort, met het hoofd, waarop de blonde lokken glansden in het schijn sel van de zon, achterover gebogen, met het zilvergrijze zijden kleed met nauwe mouwen cn langen sleep, had zij geheel het voorkomen der schoone koningsdochter uit de oude sagen en legenden- Onwillekeurig zag Kathe van haar op Henriette, die blijkbaar vermoeid dicht tegen haar aan leunde, en die aanblik deed haar zeer. De magere gestalte, met hoekige lijnen in het nauwsluitend kleed van gekleur de zijde, balanceerde als het ware op een veel te hoog onderstuk. Het zwakke meisje haalde kort en haastig adem en zag er zoo bont, zoo koket, haast belachelijk uit. Maar zij had de laatste twee dagen telkens aanvallen gehad van benauwdheid en zij wilde niet ziek zijn geen mensch mocht eigenlijk weten, dat zij niet gezond was. Als iemand haar medelijden of deelneming toonde, dan kon zij toornig worden, of men haar daarmee beleedigde. En toch had zij nu meer en zwaarder dan anders geleden, want dokter Bruck, die haar behandelde en haar altijd iets verzachtends wist te geven, was op reis gegaan, weinige uren na zijn laatste bezoek op de villa. Een vriend had hem door een telegram naar Leipzig ontboden en, zoo schreef hij met w.inige woorden aan Flora, zijne afwezigheid zou wel eenige dagen duren. De medicinale hulp van den geneeskundigen raad von Bar had' Henriette kort en bepaald afgeslagen. „Liever sterven," had zij in hare doodelijke benauwdheid nauw hoorbaar gefluisterd. Kathe had haar bijna alleen opgepast en sinds zeer zorgvuldig verpleegd. Nu sloeg zij zacht den arm om de treurige gestalte en droeg haar half over de brug naar de ruïne. Wat was zij als kind dikwijls tegen dien heuvel opgeklommen en door die struiken heen gekropen 1 wat had zij vaak gegluurd doof het groote sleutelgat in de oude poort In de kelders van dien toren zou nog kruit liggen van den dertigjarigen oorlog en, zooals de bedienden zeiden, langs de wanden hing allerlei „akelig tuig". Maar het was pik donker daarbinnen en het loerend kinder gelaat was teruggedeinsd voor de zware, muffe lucht, die uit den toren kwam. Hoorde zij toevallig een paar uilenvleugels boven zich, dan was zij, als zaten haar booze geesten achterna, den heuvel afgestoven en had zij zich met sidderende hand vastgeklemd aan Suze's voorschoot.... Nu stond zij in den toren aan den voet van een wenteltrap met een kostbaar tapijt belegd, en verbaasde zich over de wonderen door het geld van den rijken koopman gewrocht. Van buiten een bijna ineenstortende bouwval, van binnen een volmaakte woning. Die ruimte, waar j vroeger haar oog niets in kon ontdekken, was een breed gewelf met machtige bogen, waar de geheele zwaarte van den toren op rustte. Langs den wand hing het „akelig tuig", helmen en wapenrustingen, doch alles smaakvol gerangschikt, terwijl de helder witte tusschenvlakken den zonneschijn, die door het open raam viel, vroolijk weerkaat sten. Om den toren het aanzien eener ruïne te laten houden, had men geen eigenlijke vensters er in gezet, maar groote spiegel ruiten uit één stuk, vandaar de heldere flik kering in het binnenste van het gebouw. De toren was vroeger een zoogenaamde heuvelburcht geweest, een toevluchtsoord in den tijd van den hoogsten nood. Vandaar dat de vertrekken slechts hoog eenvoudig waren ingericht, terwijl zij thans wat pracht en smaak betrof, met dc schoonste salons konden wedijveren. Toen de beide zusters in de voorste kamer van de eerste verdieping kwamen, lag Flora reeds met eene brandende cigarette in de rechterhand, achteloos en gemakkelijk op de purperkleurige kussens van een soort rust bed, en zag hoe de handelsraad in de zilveren kan de koffie gereed maakte. Hij had de drie zusters uitgenoodigd die bij hem te komen gebruiken. „Nu, Kathe?" riep hij het jonge meisje tegemoet, terwijl hij met uitgestrekten-arm in de kamer rondwees. Zij stond op den drempel, met een zwarten sluier los over de donkerblonde lokken, met een helder, lachend oog en eene zoo hooge, krachtige gestalte, of zij rechtstreeks afstamde van het oude geslacht der Baumgartens. „Echt romantisch, Maurits De misleiding is volkomen," antwoordde zij op opgeruim- den toon. „Die daar beneden," en zij wees door het venster op de breede gracht, „kon iemand doen wanen, dat hier aan ernstige verdediging werd gedacht, als men ri;t wist, dat een handelsraad uit de negentiende eeuw daarachter huisde." Hij trok de wenkbrauwen somber bijeen en zag haar een oogenblik peinzend aan, maar zij sloeg daar geen acht op. 1 „Fraai was het zeker niet/' ging zij voort, „toen kool en wortelen dien bodem voor

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1923 | | pagina 5