LAATSTE NIEUWS
sirase nieuws.
Uit onze West.
LUCHTVERKEER.
MARKTNIEUWS^
EEN NEDERLANDERS) VERONGELUKT.
De toestand van Louis Bouw
meester.
DRAA08.002E
./,^1
TELEFOON
HET JUBILEUM 'DER KONINGIN,
De restauratie der Nieuwe Kerk te Delit.
Tot heden waren er omtrent dit groote
werk de kosten zijn naar de Tel. ver
neemt op 350,000 geraamd cn de wijze,
waarop de restauratic geschiedde, weinig in
lichtingen tc verkrijgen. We wisten alleen,
dat achter die schuttingen en op die steigers
ongeveer 100 werklieden volop werk vonden
en daaruit viel af te leiden, dat deze restau
ratie een algeheclc metamorphose van het
koor beteekende.
Nu langzamerhand de dag nadert, waarop
het huldeblijk aan de koningin wordt overge
dragen cn het werk voor een deel gereed is,
zijn de bezwaren, die voorheen tegen publi
catie bestonden, opgeheven.
Dc heer H. v d. Klont Meiburg, onder
wiens deskundige leiding de restauratie
wordt uitgevoerd, heeft omtrent het werk
het een en ander medegedeeld. Er lag over
dit middclceuwsche bouwwerk aldus de
architect een sluier, dien wij tipje voor
tipje hebben opgelicht, zoodat straks, wan
neer alles is voltooid, het koor weer in zijn
verrassende schoonheid te aanschouwen zal
zijn.
Het werk was van te gróóten omvang, om
op tijd klaar te komen, maar we! kan op 21
Sept. den dag van overdracht een
duidelijk beeld van de restauratie worden
verkregen.
De uitvoering van het werk ondervond
bovendien door allerlei omstandigheden ver
traging. De trar.sportstaking in België b. v.
was oorzaak, dat de benoodigde natuursteen
dikwijU niet op tijd arriveerde. Een andere
moeilijkheid was het bekomen van de (Rijs-
wijksche) baksteenen, waarvan groote hoe
veelheden noodig waren. In 't verkrijgen van
éeze steenen is men dank zij den Haag-
schen doorbraken - zeer gelukkig geweest.
Bij deze restauratic heeft verder op den
voorgrond gestaan, dat :oo weinig mogelijk
aan het gebouw moest worden veranderd.
erschillende toevoegingen en aanvullingen
hebben echter een dusdanigen vorm verkre
gen, dat zij gekwalificeerd moeten worden als
uit onzen tijd afkomstig. Het nieuwe tonge
welf is door den heer Jacob Por met vrije
motieven uit de hand beschilderd. Het schil
derwerk doet denken aan een Oostersche
bekleedingsstof. De nieuwe glas-in-loodra-
men boven in het koor geplaatst vormen
met het gewelf een fraai geheel, waarin
het oranje boven de andere kleuren domi
neert. Een moeilijk werk vormde de restau
ratie der zuilen, die in vroegere jaren door
brand, zeer waren verminkt. Bijna alle kapi-
teelen moesten geheel worden vernieuwd.
Zooals uit den bouw van het koor blijkt is
het de bedoeling van de vroegere bouw
meesters geweest, in het koor een triforium
aan te brengen, dat echter maar gedeeltelijk
is voltooid.
Het voornemen bestaat om nu bij deze
Restauratie het triforium geheel af te bou
wen, en op welke wijze dat zal geschieden
wordt met een model in gips gedemon
streerd. Het was verder niet mogelijk om
ook de groote Gothische ramen onder in het
°°r voorheen óf geheel óf half dichtge
metseld nog vóór 21 September van glas-
in-loodramen te voorzien. Men zal nu tijde
lijk m deze ramen „nood glas" plaatsen en
•ater de ontwerpen vaststellen. Als straks
aan het koort t poëtische en schilderachtige
is teruggegeven, komt de beurt aan het
owarsschip, dat zich geheel bij het koor aan
sluit. Voor de wijze, waarop dit gedeelte
der kerk zal worden gerestaureerd, is nog
geen definitief plan vastgesteld, daar reke
ning moet worden gehouden met de beschik
bare gelden. Gehoopt wordt dat uit Amerika
voor het stellen van dit onderdeel een flink
bedrag binnenkomt.
Om eenigszins een idee te vormen van
welken grooten omvang het restauratiewerk
Seven we hierbij nog eenige feiten en
cijfers. Over het bouwen van den steiger in
het koor heeft men ongeveer 4 weken ge
werkt. Duizenden baksteenen moesten uit
de hand worden geprofileerd, een werk dat
een groep van 10 arbeiders maandenlang
bezig" hield De groote steenblokken, aange
voerd uit Nd. Frankrijk, werden op het ter
rein stukgezaagd in kleine blokken. Onge
veer 40 steenhouwers waren noodig om dezen
natuursteen verder te bewerken. (Om n.l. het
strakke in den bouw te voorkomen worden
geen machines gebruikt). Verder waren bezig
metselaars, timmerlieden, beeldhouwers,
gipswerkers en smeden, zoodat geregeld'
door sedert Maart ongeveer 100 man in de
kerk te werk konden worden gesteld.
DE HERDENKING TE "PARIJS
De „Maasb." verneemt uit Parijs, dat de
commissie, die zich belast heeft met de voor-
u r<vi ^er feestelijke herdenking van
H. M. zilveren regeeringsjubileum, het pro
gramma heeft doen verschijnen van de wijze,
waarop die herdenking te Parijs zal plaats
hebben.
De viering geschiedt op Donderdag 6 Sep
tember. Zij vangt aan met het neerleggen van
een krans voor het standbeeld van Admi
raal Gaspard de Coligny, een van H. M.'s
voorvaderen, welk standbeeld zich achter
het kerkgebouw van het Oratoire bevindt in
de Rue de Rivoli. Men zal zich herinneren,
dat ook H. M.# zelf, bij haar bezoek aan
Parijs, t*oor dit standbeeld een krans is
gaan neerleggen.
Na afloop dier plechtigheid, die te half
tien plaats heeft, zal het feit kerkelijk wor
den gevierd. Om kwart over elf o m in de
Katholieke kerk van Sain Germain l'Auxer-
rois, tegenover het Louvre-paleis.
Om half vier zal de receptie aanvangen in
het gezantschapsgébouw in de Rue de Gre-
nelle, waartoe alic in Frankrijk verblijven
de Nederlanders zijn uitgenoodigd. Om half
vijf zal op deze receptie de overreiking
plaats hebben van de oorkonde cn het hul
deblijk, door den voorzitter van het Parij-
sche herdenkingscomité, den heer Ph. van
Hemert. Het huldeblijk, een aanzienlijk be
drag door de Nederlandsche kolonie te Parijs
cn dc Nederlanders in Frankrijk bijeenge
bracht, wordt overeenkomstig de aanwijzing
van H. M., bestemd voor de leniging van den
nood van Nederlandsche behoeftigen, ouden
van dagen en zieken te Parijs. De oorkonde
is vervaardigd door den Nederiandschen
kunstenaar te Parijs, Kees Roovers.
Te half zal een diner plaats heb
ben in hotel voortgezeten door
Jhr. Loudon, onzen gezant te Parijs, terwijl
te half elf een soirée dansante aanvangt.
INVOER VAN VRUCHTEN EN C-ROENTEM
IN DE VEREENIGDE STATEN
VAN AMERIKA.
De invoer uit Nederland.
Volgens telegrafisóhe mededeeling van Hr.
Ms. Gezantschap te Washington, heeft het
Amerikaansche Departement van Landbouw,
dc quarantaine maatregelen met betrekking
tot den invoer van "ruchten en groenten ter
wering van de vruchtvlieg, gepubliceerd.
Het Gezantschap heeft van den Federal
Horticultural Board vernomen, dat waar
schijnlijk alle zendingen uit Nederland ten in
voer zullen worden toegelaten.
DE STAKING IN HET TAXI-BEDRIJF.
De staking in het taxi-bedrijf te Amster
dam duurt nog altijd voort en er is op het
oogenblik weinig uitzicht, dat vóór de feest
wee k het bedrijf weer normaal zal zijn hervat.
In de de vorige week gehouden vergadering
van chauffeurs is besloten de staking onver
anderd voort te zetten. Echter, dit was geen
stakersvergadering, circa 150 chauffeurs wer
ken door bij de kleine aannemers. Deze
chauffeurs maken goede zaken, zoolang de
staking voortduurt. Zij hebben belang bij de
voortzetting ervan.
Een groot aantal stakers zouden niets
[iever doen dan onmiddellijk weer aan het
werk gaan.
Waarom zij dan niet gaan rijden
Het antwoord luidt, dat er vrees voor mo
lest was Het is heel moeilijk voldoende be
scherming te krijgen. Het eenige middel zou
zijn. op eiken wagen een poiitie-agent. Maar
als het publiek zoo'n agent ziet, wordt het er
aan herinnerd, dat de toestand in het bedrijf
niet zuiver is, en het durft niet te rijden.
De voorstanders van de staking, naar
bedoelde chauffeurs zeiden, hebben nog
een kleine meerderheid en die meerderheid,
waarin zijn begrepen de nog rijdende
chauffeurs der kleine ondernemingen
dwingt practisch de anderen aan de staking
deel te nemen.
De staking is niet in het belang van de
chauffeurs maar uitsluitend in dat van de
kleine ondernemers.
„Moeten wij nu werkloos blijven 1" zoo
vroegen He bedoelde chauffeurs zich af,
„totdat in den Gemeenteraad de zaak van de
Auto-Centrale opnieuw is behandeld Dat
kan wel October worden en» het is geen pret
tig vooruitzicht zoolang met een kleine uit-
keering tc moeten toekomen. Evenmin pret
tig is het de waarschijnlijk hooge verdiensten
van de feestweek te moeten missen."
De werkwillige chauffeurs hopen nu, dat
er, desnoods door ingrijpen van de overheid,
een oplossing zal worden gevonden, zoodat
het conflict niet tot in de feestweek behoeft
voort te duren.
HET ROOMSCH-KATHOLIEK ONDER
WIJS TE SURINAME.
Het „Katholieke Schoolblad" geeft een
beknopt overzicht van de groeiende ontwik
keling van het Surinaamsch Katholieke on
derwijs. Wij lezen daarin, dat het eerste
schooltje geopend werd in 1811; met toe
stemming van gouverneur Bentinck. Op
hechten grondslag werd het onderwijs eerst
gevestigd, toen in 1885 een subsidie gegeven
werd van 3000, later eenige malen ver
hoogd, maar onvoldoende gebleven. Mgr.
W. Wulfingh (18891906) was de grootste
voorvechter van het R.-K. onderwijs: hij
wilde gelijkstelling van zijne scholen met
die der Moravische Broedergemeente. Gou
verneur Tonckens gaf in 1901 vaste subsi
die-regelingen, door Lely in 1903 herzien.
Onder gouverneur Van Asbeck, werd be
paald, dat het diploma der U.L.O.-school
(St. Paulusschool) gelijkgesteld werd met
dat van eene H.B.S. met driejarigen cursus.
Het artikel besluit aldus;
Vermelden wij ten slotte nog, dat de ge
lijkstelling van Openbaar en Bijzonder On
derwijs in de Kolonie thans een feit gewor
den is.
Bein 1922 was het aantal Katholieken der
Surinaamsche Missie gestegen tot 22.900.
Gemiddeld worden er jaarlijks 'n 1200 doop
sels toegediend, waarvan 'n 250 aan volwas
senen. Dat echter, 't aantal Katholieken niet
zoo sterk toeneemt, is te wijten aan 't hoo
ge sterftecijfer en aan den trek van zoovelen
om 't land te verlaten.
Buiten de hoofdstaties liggen nog 40 kerk
jes verspreid in de kolonie en in de kam
pen, waar de missionarissen zoo nu en dan
'n bezoek komen brengen. Daar, bij Indianen
en Boschnegers, zijn ook meerdere scholen,
die door leekenonderwijzers bestuurd wor
den.
Onmiddellijk wérden {wen doktèrS ontboden.
De vlieger stierf echter binnen enkele mi
nuten. Het toestel was, naar de Tel. ver
neemt, blijkbaar van Nederlandsche natio
naliteit. Naar verluidt, zou de naam van den
bestuurder Duyzing zijn. Er waren geen
passagiers in het vliegtuig. (Onder de beken
de Nederlandsche vliegers komt de naam
Duyzing niet voor.)
VLIEGONGEVAL TE ROTTERLAM.
Maandagavond omstreeks zes uur is op het
gemeentelijk vliegveld te Rotterdam een
vliegongeluk gebeurd, dat wonder boven
wonder goed is afgeloopen. Toen een
Engelsch verkeersvliegtuig van de Daimler
Mij., waarin zich, behalve de piloot Pratt,
zes passagiers bevonden, wilde starten, kreeg
het plotseling een defect aan den motor,
waardoor de start mislukte en het toestel
dwars door de om het veld staande schut
ting vloog.
De passagiers kwamen met den schrik vrij.
De piloot werd niet ernstig aan beide handen
gewond.
Het toesteld werd vernield.
Maandagmiddag is een vliegtuig, dat boven
Mitchell's Farm te Stanford River in het En-
gelsche graafschap Essex vloog, plotseling
gevallen. De inzittenden van een automobiel,
die juist passeerde, begaven zich naar het
wrak en vonden den bestuurder nog in leven.
EEN GESPREK MET DEN EX-KROON
PRINS.
Een bijzondere correspondent van de Tel.
heeft een interview gehad met den „ver
grijsden ex-kroonprins" op Wicringen, dien
hij voor de smidse van Luit opwachtte, ai-
waar de prins een half uur genoeglijk met
hem keuvelde over allerlei politieke cn
niet-politieke onderwerpen.
Wij nemen cr het volgende van over;
Dc ex-kroonprins is sedert zijn verblijf op
Wieringen aanmerkelijk verouderd; ondanks
zijn een-en-veertig jaren is hij geheel grijs
geworden. Hem scheen een bezoek van het
vasteland volstrekt niet onwelgevallig te zijn.
Onze eerste vraag betrof wederom het
landgoed bij Nijmegen; ook de ex-kroon-
prins noemde het gerucht dwaas en onge
grond:
„Het gerucht is onjuist, al begrijpt een
kind, dat ik niet voor m'n pleizier op Wie-
ringen zit. (k ben hier nu vier-en-een-haif
jaar. Mijn jongste kindje, dat vijf jaar is,
heb ik eenmaal gezien, namelijk toen het
gedoopt werd, en sindsdien niet meer. Met
de oorlogsjaren mee ben ik negen jaar van
huis weg al die jaren leef ik nu al „uit
den koffer". Het zal er toch eens van moeten
komen, dat ik naar Duitschland terugkeer.
ik verlang als ambteloos burger te leven op
mijn groote bezittingen in Silezië en te mid
den van mijn gezin te zijn. De socialistische
regeering heeft er weliswaar beslag op wil
len leggen, maar ik win mijn proces zoo
zeker als wat!"
„Wat weerhoudt u, daarheen te gaan?
Toch niet de Nederlandsche regeering?"
vraag ik.
„Dc Nederlandsche regeering", antwoordt
de prins met overtuiging, „zal mij waar
schijnlijk het heilige kruis nadragen, want
ze heeft niets dan last van mij. Maar in de
eerste plaats zou ik voor niets ter wereld
willen, dat de onrust in Duitschland door
mijn terugkomst vergroot werd, en dien ik
dus af te wachten, dat meer normale toe
standen weerkeeren. En in de tweede plaats
heib ik, om te kunnen terugkeeren, de toe
stemming van de Duitsche regeering noodig;
zoo wil het dc bepaling in de wet „zum
Schutz der Republik" nopens de uitgeweken
Hohenzollems."
Hebt u de Duitsche regeering al eens om
die toestemming gevraagd?"
Na eenige aarzeling antwoordt de ex-
kroonprins; „Dat zal nu juist gebeuren, want
ik wil den legalen weg volgen."
„Zou de Keizer ook terugwillen?" vraag ik.
Doch hij laat zich niet vangen; „Ik weet
het niet; de keizer bevindt zich overigens
in een heel andere positie dan ik."
„Geeft gij Rupprecht eenige kans voor
het Beiersche koningschap?"
Ten tweede male ontwijkend antwoordt
de kroonprins: „Ik ben te lang uit Duitsch
land weg om daarop te kunnen antwoorden.
Ik weet alleen, dat Beieren weinig van een
republiek heeft
Ik breng het gesprek op de dagbladibe-
richten nopens den naijver, die bestaan zou
tusschen de ex-kroonprinses en prinses Her
mine, de tweede vróuw van den ex-keizer;
is het waar, dat beide dames de eer voor
zich opeischen, in een eventueel herstelde
monarchie keizerin te worden en het daar
om.... reeds nu niet met elkaar kunnen
vinden?
De prins glimlacht, schijnbaar geamuseerd.
Dan maakt hij een vaag-afwijzend gebaar
en offreert me een sigaret, met 'n gouden
W met 'n kroontje.
Over de vriendschappelijke houding van
de bevolking jegens hem is de kroonprins in
de wolken en hij vertelt met meer leedver
maak dan galanterie, dat een Engelsche
journaliste om de groote afmetingen van haar
handen en voeten voor een vermomden man
werd aangezien door de bevolking, die een
dreigende houding tegen haar aannam. Maar
hij gelooft, dat de buitenwereld te slecht
van hem denkt, en de schuld daarvan ligt
volgens hem in de journalisten. Is het soms
netjes, dat een verslaggever van 'n krant,
zooals hem ter oore is gekomen, naar een
groepje Wieringsche meisjes, die aan het
korfbalspelen zijn, toegaat, en haar een
dubbeltje (sic!!) per regel biedt voor 't ge
val zij pikante mededeelingen over hem kun
nen doen?
EEN MISSTAND OP ENGELSCHE
SCHOLEN.
Veel opzien en veel rumoer in de Engel
sche pers is gewekt door het getuigenis van
een onderwijzeres, die onbekend wenscht te
blijven en zich achter den naam van „miss
Blank" verschuilt. Wij vinden een overzicht
van haar getuigenis in „The Times" (Edu
cational Supplement). 7fj gaf haar verkla
ringen voor het comité, dat ingesteld was
om de belasting der weddenschappen te on
derzoeken:
De getuige zeide, dat zij ontdekte, dat er
jongens in haar klas waren, die wedden. Bij
nader onderzoek bleken er 19 van dc 42 op
de paarden te wedden, de meesten alleen bij
de groote rennen. 3 of 4 gewoonlijk en een
jongen eiken dag. De gemiddelde leeftijd ha-
rer leerlingen was 11J4 jaar.
Er waren bookmakers, die weddenschap
pen van kinderen van 1012 jaar aannamen,
ten bedrage zelfs van één pennie.
Een jongen had aldus al 303 shilling opzij-
gelegd, 'n andere jongen van 9 Li jaar kon
een nauwkeurige beschrijving van den book
maker geven. Miss Blank gaf, in antwoord
op een vraag te kennen, dat dit geval niet
alleen haar school betrof, maar dat het,
blijkens gesprekken, die zij met verschillen
de ambtgenooten had gehad, op vele scho
len voorkwam.
Miss Bfank kreetf éen Hartelijk dankje Van
den voorzitter. Hij zeide, dat zij de publieke
zaak een dienst had bewezen.
Maar de „Schoolmeester," het orgaan van
de „Nationale unie voor onderwijzers," is
heel boos op Miss Blank. Het blad neemt de
goede trouw aan van de „hulponderwijze-
res," maar vindt de anonimiteit onbehoor
lijk, en is van oordeel, dat haar oordeel on
evenwichtig en niet nauwgezet is geweest,
en dat zij. zij het onwillens, een blaam op
andere onderwijzers en scholen heeft ge
worpen. Zij had voldoende duidelijk moeten
maken, dat de afgekeurde praktijken niet
op de speelplaats of in de scholen voorko
men.
Maar van andere zijde krijgt Miss Blank
hulp. In Sheffield zoo vertelt de hoofd
commissaris van politie Deuton vindt
men veelvuldig weddende jongens en werk-
loozcn, zetten pennies en halve pennies op
paarden. Men schrijft aan de werkloosheid
de toeneming van wedden toe.
EEN KRASSE OUDE DAME.
Engeland is rijk aan krasse ouden van
dagen. De oudste inwoonster van Sheffield,
mrs. Ann Haykin, heeft Vrijdag haar 104-en
verjaardag gevierd. Zij leeft in het meest roo-
kerige gedeelte van deze zwart-iberoete fa
brieksstad. Misschien is hierin de verkla
ring te vinden van het merkwaardige feit,
dat de hoogbejaarde dame nog een stug
rookster is en aan de meest pittige tabak de
voorkeur geeft. Zij is ook een liefhebster
van sterke thee, versmaadt ook geenszns een
glas bier èn verorbert nog geregeld flinke
hoeveelheden zoetigheden van allerlei aard.
Van indigestie of zelfs van de minste
hoofdpijn heeft zij nimmer last ghad.
Zij is voor haar leeftijd nog krachtig van
gestel en helder van geest. Op haar ge
boortedag zat ze nog fiks en frisch aan de
„draadlooze" naar een radioconcert van een
Londensch station te luisteren.
Naar wij vernemen was de toestand van
Louis Bouwmeester Maandagavond laat nog
onveranderd.
Gelijk bekend, is het linkerbeen boven der.
enkel gebroken. De uitwendige kwetsuren
bepalen zich verder tot een ontvelling aan
het hoofd en aan verscheidene vingers.
Van ernstiger aard zijn de inwendige kneu
zingen in de borst. De linkerhelft van dc
borstkas werd door den auto ingedrukt,
waarbij verscheidene ribben zijn gebroken.
Gelukkig bleven hart en longen ongedeerd
Een verheugend verschijnsel mag het
worden genoemd, dat de patiënt geen tem-
peratuursverhooging heeft. De bejaarde kun
stenaar, die, naar de heer Raphaël Bouw
meester meedeelde, ontzaglijk veel pijn heeft,
houdt zich dapper. Hij slaapt veel en rustig
en is verder geheel bij kennis.
De beide zoons van den patiënt, de hec-
ren Louis en Raphaël, sliepen Maandag weer
in hun eigen woning.
VAN OMXE
y
A
I li i c
FRANKRIJK, BELGIË EN ENGELAND.
LONDEN, 27 Augustus. De Belgische nota
is hedenmiddag Iaat op het departement van
buitenlandsche zaken ontvangen. Morgen zui
len de deskundigen het onderzoek ervan
beginnen. Nu zoowel het Fransche ais het
Belgische antwoord ingekomen is, is het
Engelsche kabinet beter in staat den toe
stand, die zich uit deze antwoorden ontwik
kelt. na te gaan. De wensch om tot overeen
stemming te geraken blijkt zeer sterk, gelijk
trouwens uit de voorafgaande wisseling van
nota's is gebleken.
DE VERKIEZINGEN IN IERLAND.
LONDEN, 27 Augustus. Volgens de berich
ten uit Ierland heeft de verkiezingsdag tot
dusver een kalm verloop gehad. De belang
stelling schijnt niet zeer groot te zijn. Onge
regeldheden kwamen, voor zoover bekend,
niet voor en vermoedelijk zullen de regee-
ringscandidaten een behoorlijke overwinning
behalen. Men gelooft dat ook de Valera ge
kozen zal blijken.
In West-Mead werd op de regeeringscan-
didaten geschoten. Ook in het graafschap
Kerry geschiedde dit. Ongelukken kwamen
echter niet voor.
DUBLIN, 27 Augustus. Uitgezonderd het
geluid van machinegeweervuur, hedenoch
tend vroeg, waarvan de oorzaak onbekend
bleef, verliep de stemdag te Dublin rustig.
Daar de dag tot een openbare vacantiedag
verklaard was, vertrokken verscheiden kie
zers, na de stemming, naar vac^ptieoorden,
zoodat vanwege de beerschende kalmte in
de straten het moeilijk te beseffen was, dat
belangrijke verkiezingen plaats hadden. Ge
wapende troepen patrouilleerden in de stra
ten en bewaakten de stemlokalen. Alle win
kels bleven gesloten. De Republikeinen in
Donegal kwamen krachtig op, en overstroom
den het kiesdistrict nog op het laatste oogen
blik met Republikeinsche vliegende blaadjes.
In Cork, een Republikeinsch bolwerk, werd
druk gestemd, maar cr vielen geen wanorde
lijkheden voor. Op twee regeeringscandidx-
ten is gisteren gevuurd. Dat was in het graaf
schap Kerry. Die candidaten werden niet
getroffen.
DE ONTRUIMING VAN TURKSCH
GEBIED.
LONDEN, 27 Augustus. De ontruiming van
Turksch gebied in overeenstemming met het
vredesverdrag, is begonnen enkele uren,
nadat het verdrag door Angora was gera
tificeerd en gaat zonder stoornis verder.
De correspondent van de.Times ter plaatse
zegt, dat het moeilijk zou zijn zich een
practischer en minder opdringende wijze
voor te stellen van de ontruiming eener ge
wezen vijandelijke hoofdstad dan hier het
geval is. Franschen en Italianen zijn nog niet
goed en wel begonnen, doch de snelheid
der Engelsche maatregelen heeft op de Tur
ken een zeer goeden indruk gemaakt. Een
der Turksche bladen brengt grooten lof aan
sir Charles Harington die terwijl hij voort
durend zijn waardigheid als geallieerd opper
bevelhebber hoog hield, zijn best heeft ge
daan de ongemakken van den moeilijken
toestand tot een minimum terug te brengen.
UIT ANGORA.
ANGORA, 27 Augustus. Het Turksche
ieger heeft den verjaardag gevierd van het
begin van het groote offensief, dat geleid
heeft tot de volledige nederlaag der Griek-
sche strijdkrachten.
MC KENNA.
LONDEN, 27 Augustus. De bankier Mc.
Kenna die vroeger liberaal kanselier was van
de schatkist en die zich bereid had verklaard
om, zoodra zijn gezondheid het zou toelaten,
als kanselier van de schatkist toe te treden
onder Baldwin, heeft zijn bereidverklaring
thans teruggenomen. Hij kan n.l. geen zetel
in het Lagerhuis verwerven zonder dat eerst
een verkiezingscampagne noodig is; en zijn
gezondheid is niet goed genoeg om zoon
verkiezingscampagne voor hem mogelijk le
maken.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
DUSSELDORF, 27 Augustus. De mijnen
Victor en Ickern zijn zonder incidenten be
zet met het oog op de exploitatie door de
bczettingsautoriteiten. Een aantal mijnwer
kers heeft verzocht onder Fransch toezicht
te werken.
DUSSELDORF, 27 Augustus. Tengevolge
van de incidenten van gisteren te Munchen-
Gladbach heeft de Bond voor een onafhan
kelijk Rijnland een brief gericht tot de be
zettingsautoriteiten, walarin onder meer ge
zegd word, dat de beweging van gisteren
geleid werd door Duitsche ambtenaren. Het
bestuur van de Rijnlandsche separatistische
partij verzoekt Frankrijk en België allen
mogelijken moreelen en economischen steun
te verleenen aan de vredelievende Rijnlan
ders. die bezield zijn van een werkelijken
wensch tot verzoening.
DE MOORD OP DASKALOF.
PRAAG, 27 Aug. Nikolof, de moordenaar
van Stamboeliiski's vriend Daskalof, is een
22-jarig Macedonisch schilder. Hij heeft zijn
geboorteplaats niet willen noemen, om zijn
ouders tegen wraakneming te beschermen.
Hij had een aanslag reeds sedert maanden
beraamd. Daskalof is tevoren minister van
binnenlandsche zaken in Bulgarije geweest
en had veel Macedoniërs terecht doen stel
len. De moordenaar zegt er voldoening over
te gevoelen als Macedoniër, dat hij Daska
lof heeft kunnen dooden.
PRAAG, 27 Augustus. Daskalof had de
laatste dagen verscheidene brieven en tele
grammen ontvangen ,die op een beraamden
moordaanslag duidden. Het zelfde was het
geval met Obof, die minister van landbouw
in het kabinet Stamboeliiski geweest is.
Eergisteren ontving Daskalof nog een tele
gram uit Boedapest waarin hij gewaarschuwd
werd tegen een moordaanslag. Enkele uren
na den moord kwam er een telegram voor
hem uit Boedapest dat luidde: „Zijt gij nog
gezond?" De moordenaar heeft verklaard,
dat er nog andere personen aan de beurt zijn
om vermoord te worden, onder meer Obof.
VLIEGRAMP IN KENT.
LONDEN, 27 Augustus. Een groot Fransch
passagiersvliegtuig is vanavond gevallen bij
East-Mailing in het graafschap Kent. Er zijn
één doode en negen gekwetsten.
UIT JAPAN.
TOKIO, 27 Augustus. Baron Oesjiua, de
nieuwe Japansche minister-president heeft
het collectieve ontslag van het kabinet aan
geboden.
DE GODSDIENSTIGE ONLUSTEN IN
BRITSCH-INDIË.
SIMLA, 25 Augustus. Uit Simla wordt ge
meld, dat ook te Agra ernstige vechtpartijen
hebben plaatsgevonden tusschen Hindoes en
Muzelmannen, waarbij vuurwapenen werden
gebruikt. De troepen zijn nog niet gedwon
gen, dientengevolge worden geen brieven
of telegrammen besteld en zijn de winkels
gesloten.
Er zijn vele dooden en gewonden. De
autoriteiten trachten de orde te herstellen.
Bij de onlusten in Gonda waren er geen
dooden. wel twaalf gekwetsten. De orde is
hersteld.
DE DUITSCHE KOLENPRIJZEN.
BERLIJN. 27 Aug. Volgens nyededeellng
van het rijksministerie voor economie zijn
de Duitsche kolenprijzen thans meer dan
50 hooger dan de wereldmarktprijs.
BOSCHBRAND IN ZÜID-FRANKRIJK.
LA CIOTAT, 27 Aug. In het bosch van La
Ciotat (tusschen Marseille en Toulon) woedt
een brand, die verontrustende afmetingen
aanneemt.
AUTO-ONGELUK.
Een minister zwaar gewond.
PRAAG, 27 Aug. De Minister van Water
staat Hodza heeft op weg van Topolcan
naar Nove Zamky, met zijn auto een ern
stig ongeluk gehad. De chauffeur wilde uit
wijken voor een voetganger en remde krach
tig. De minister en de chauffeur werden uit
de auto geslingerd. De minister, die ernstig
gewond is, werd naar het ziekenhuis te
Topolcan vervoerd. De chauffeur is licht
gewond.
AANZIENLIJKE VERMINDERING DER
KINDERSTERFTE IN ENGELAND.
LONDEN, 27 Aug. Het jaarverslag van het
ministerie van gezondheid over het afge
loopen jaar is heden gepubliceerd. Het wijs'
op de snelle vermindering der kindersterfte
als een der meest opmerkelijke verschijnse
len van deze eeuw. Op het eind der vorige
eeuw was het sterftecijfer van kinderen on
der één jaar in Engeland en Wales meer dan
150 op de 1000 geboorten. In de eerste tien
jaar van deze eeuw verminderde het tot 128.
Die verbetering hield aan en verleden jaar
was het cijfer 77 per 1000 geboorten. De
statistiek voor het laatste kwartaal toonde
een verdere vermindering tot 66. Het versla
schrijft dezen bevredigenden vooruitgang in
groote mate toe aan moederschaps- en kin-
derzorg.
Ten aanzien van het geneeskundig onder
zoek van vreemdelingen blijkt uit het ver
slag, dat in het afgeloopen jaar meer daa
335.000 vreemdelingen (geen zeelieden) aan
een geneeskundig onderzoek werden onder
worpen. Er werden 300 verklaringen afge
geven waaruit óf bleek, dat het om medische
redenen ongewenscht was, dat het den
vreemdeling werd toegestaan te landen, óf
dat de vreemdeling leed aan een of andere
ziekte of gebrek, waardoor zijn geschiktheid
om te voorzien in het onderhoud van zich
zelf of degenen, die van hem afhankelijk
waren, werd verminderd.
VLIEGTUIG GEVALLEN.
LONDEN, 28 Aug. Een groot Fransrf
vliegtuig op weg naar Le Torquai naar Creu-
don is nabij Maidstone naar beneden gestort-
Het vliegtuig vervoerde 9 passagiers. Een
passagier werd gedood dc andere inzittenden
werden gewond.
DE SPANJAARDEN IN MAROKKO.
MADRID. 27 Aug. Uit Meihilla wordt ge
meld, dat dc toestand der Spaansche troe
pen kritiek is.
RUSLAND EN DUITSCHLAND.
MOSKOU, 27 Aug. Dr. Wirth die in Rus
land vertoeft heeft verklaard, dat hij naar
Rusland is gekomen om met Russische eaö-
nomische kringen een handelsovereenkomst
af te sluiten.
KATH. JEUGDCONGRES.
INSBRUCK, 27 Aug. In Insbruck werd
het 3e internationale katholieke Jeugdcon-
gres geopend. Vele onder de gedelegeerden,
niet alleen uit alle landen Europa, doch ook
China, Japan en Amerika zijn aanwezig. Van
den Paus was een welkomstgroet ingeko-
HET EUCHARISTISCH CONGRES TE
AGRAM.
AGRAM, 27 Aug. Hier werd met groote
feestelijkheden het Eucharistisch congres
geopend. Hieraan nemen deel 26 bisschoppen
en meer dan 58000 deelnemers uit geheel
Croatië. Als vertegenwoordiger van Z.H. den
Paus was de Apostolische nuntius te Belgra
do Pelle Grinetti aanwezig.
AMSTERDAM, 27 Aug. Boter. (Cen
trale Botermijn.) Prijzen hoogste f 1.78,
midden f 1.63, laagste- f 1.02.
AMSTERDAM, 27 Aug. Vee. Ter markt
waren heden aangevoerd 520 Vette koeien
waarvan de prijzen waren le qual. f 1.26
1.34, 2e qual. f 1.10—1.26, 3e qual. f 0.85—
1.05 per K.G.; 36 Stieren f 1.—1.24 per
K.G. 100 Melk- en kalfkoeien f 350
500 per stuk 116 Vette kalveren le qual.
f 0.86—0.92, id. 2e qual. f 0.78—0.84 per
K.FG. 38 Nuchtere kalveren f 1421, 75
Schapen f 4352, 117 Lammeren f 3437
per stuk 568 Vette Varkens, Hollandsche
le qual. f 0.940.96, id. 2e en 3e qual.
f 0.900.04, Overz. en Geld. 2e en 3e qual.
f 0.86—0.88 per K.G. 56 Paarden f 150
260 per stuk.
AMSTERDAM, 27 Aug. Aardappelen.
(Bericht van Jac. Knoop). Zeeuwsche Bonte
f 4.75—5.25, id. Blauwe f 4.50—4.75, id.
Eigenheimers f 3.503.75, id. Blauwe Eigen
heimers f 44.60, Friesche Borgers f 3.75.
Noord-Hollandsche Blauwe f 4 90, id. Bonte
f 4.90, Friesche Eigenheimer poters f 2.60
2.70, Hillegommer Zandaardappelen f 3.25
5.50, Schoolmeesters f 4.90 per H.L.
AMSTERDAM, 27 Aug. Eieren. (Veiling
Prinsengracht). Aanvoer 170.000 stuks. Prij
zen kippen hoogste f 8.40 midden f 7.25,
laagste f 4 75. Eenden f 5.90.
AXEL, 25 Aug. Granen. Ter markt wa
ren prijzen voor tarwe f 11.50 gerst f 8.50
haver f 11.
R.K. COOP. TUINDER3VEREENIGING
„KENNEMERLAND."
Veilingnoteering van 27 Aug. Snijboonen
4859; Spercieboonen m. dr. 3234; idem
z. dr. 42-50; Tros 5156; Dileke booneti
2533; Raspers 3546; Witte cap. 3840;
Br. cap. 3840; Bessen 40—55; Frambozen
1.05—1.45 alles per K.G.; Meloenen 4455;
Bloemkool 2224; Komkommers 36, alles
per stuk; Sla 90-2.25; Andijvie 601.50;
Spinazie 1.652.05; Groene kool 701.20,
alles per kist; Postelein 2530; Appelen 1—
1.45 per ben; Peren 2.252.50 per kwart
mud; Wortelen 1019; Selderie 35; Pie
terselie 45 alles per bos; Aardappelen
57; Tuinboonen 1725 per K.G.
Het jonge meisje had onder dien vloed
van woorden onbewegelijk stil gestaan
met ingehvuden adem en als ging er hoe
langer hoe meer een licht voor haar op, volgde
zij Flora's maar al te duidelijke rede, en haar
oog teekende een angst, als zag zij dat een
slang zich laqgzaam snaar vast om haar li
chaam kronkelde. Maar nu kwam er een
trotsch lachje om haar bleeke lippen.
„Doe geen moeite ik heb u eindelijk
begrepen," zei ze op bitteren toon, terwijl de
klank harer stem getuigde van de beweging
in haar binnenste. „Gij hebt het oneindig
verstandiger aangelegd dan uw grootmama,
om mij hier uit het huis weg te krijgen."
„Kathe 1" riep Henriette uit. „Neen, daar
bedriegt gij u in. Flora is altijd verbazend
onbeschaamd geweest, maar een booze be
doeling had zij niet." Zij boog zich tegen
Kathe aan en zag haar teeder in het gelaat.
„En al had zij die, moet u dit dan hier uit 't
huis klagen, Kathe vroeg zij angstig, op
fluisterend vleienden toon, „zijt gij werkelijk
zoo geheel onbewust gebleven van een liefde,
•die u duidelijk genoeg wordt getoond» Zie,
ik verlang tegenwoordig dikwijls naar den
dood, maar als het gebeurde, dat gij als vrouw
des huizes hier in kwaamt, dan.
Onstuimig maakte Kathe zich Jos uit de
teedere armen van Henriette. „Nooit 1"
tiep zij heftig het hoo d schuddend, toornig
en verbitterd, als een fier meisjesgemoed, dat
men in zijn diepst en teederst gevoel heeft
beleedigd, wezen kan.
„Zoo dus nooit herhaalde Flora
scherp. „Misschien is dc partij u niet aan
zienlijk genoeg hè 1 Ge wacht licht op
een of anderen diep in schuld zittenden
graaf of prins, die op moderne manier niet
Doornroosje zelve, maar haar geldzakken
van de betoovering bevrijdt? Nu, men heef
in de laatste jaren meer zulke huwelijken
gezien Maar hoe dc rampzalige meegave,
de vrouw, daarbij vaart, dat weet men
Hebt gij lust gedurig weer te hooren, dat uw
grootvader achter de molenpaarden zat en
dat uw grootmoeder barrevoets door de we
reld ging, trouw dan in zulk een oud, trotsch,
adellijk geslacht 1 Overigens zou ik wel eens
willen weten, wat gij tegen Maurits hebt,
cn wat u het recht geeft zijn hand af te wijzen.
Gij zijt zeker verbazend rijk, maar wij weten
allen, waar die rijkdom eigenlijk vandaan
komt. Gij ziet er frisch en jeugdig uit, maar
mooi zijt gij niet, mijn kleine meid, en wat
uw talent betreft, wqar gij van tijd tot tijd
mee weet te schitteren, het is niet anders
dan een vonkje van geest, dat door een of an
deren eerzuchtigen leermeester met geweld
is aangeblazen, maar dat ook dadelijk weet
uitdooft als het groote honorarium niet langer
wordt betaald."
„Flora viel Henriette haar verontwaar
digd in de rede.
„ZwijgIk spreek in uw belang," zei
Flora, terwijl zij de zwakke zuster op zij
schoof. „Of zoudt gij willen. Kathe, dat Mau
rits zich hartstochtelijker toonde dan hij
doet Kindlief, hij is op den leeftijd waarop
men de heldenrol in een bakvischrom^n niet
graag meer speelt. De groote vraag is, of gij
ooit om uw zelfs wil genomen zult worden
bij zulke kleine miliionairen is dit niet ge
makkelijk uit te maken. Ik begrijp u niet.
Tot heden toe hebt gij de gril gehad als zie
kenverpleegster op te treden, zoo mooi, dat
een hopelooze oude vrijster het u niet verbe
teren zou, omdat ja, eigenlijk, omdat nie
mand het van u verlangde en nu, nu Hen
riette haar geheele bestaan vastknoopt aan
uw blijven hier in huis, zoudt gij heengaan
Ik zou na mijn vertrek ook geruster zijn, als
ik mijn zuster onder uw goede verzorging
achterliet, en wat Bruck aangaat gij hebt
zooeven alweer kunnen zien, hoe weinig
hij eigenlijk met u opheeft. Arm schepsel, hij
heeft liever dien Ieelijken schreeuwerd, Job
Bradau binnen zijn vier muren, dan uw huise
lijk heen en weer geloop, en toch weet ik
zeker, dat hij de patiënt die hij hier moet
achterlaten, aan niemand liever toevertrouwt
dan aan u, omdat Henriette zooveel van u
houdt."
Met de doodskleur op dc wangen leunde
Henriette tegen den muur zij kon geen
woorden vinden om haar ergernis uit te druk
ken over de voorbeeldelooze onbeschaamd
heid, waarmee Flora alles, wat het zusterhart
kwetsen en beleedigen kon, openlijk besprak.
Kathe was echter zichzelve meester geworden.
„Daar zullen wij met ons beiden alleen
over spreken, Henriette," zei ze bedaard,
maar de lippen, die zacht het voorhoofd der
kranke zuster kusten, de vingers, die haar
hand omklemden, waren koud als ijs. „Gij
gaat nu zeker naar uw kamer," zij zag op
haar horloge, „het is tijd voor u, om de drop
pels in te nemen. Ik kom aanstonds terug."
Zonder Flora aan te zien of te groeten
ging zij heen.
„IJdel ding zij neemt het zeker nog kwa
lijk, dat men haar geen eerste schoonheid
vindt en dat Bruck niet aan haar zegewagen
verkiest te trekken," zei de schoone dame,
terwijl zij den mond scherp samentrok en
Henriette zwijgend haar geschenk en den
etui met robijnen opnam.
Vroolijk een bekend wijsje neuriënd, liep
Flora de gang door naar de kamer, waar de
beide heeren zich hadden opgesloten, en
tikte aan de deur, met de woorden, dat het
onbeleefd was, de „jarige" zoolang alleen
tc laten.
HOOFDSTUK XX.
Kathe wandelde doelloos in alle richtingen
rond door de lanen en paden van het park.
In den opgewonden toestand, waar zij nu
in verkeerde, wilde zij de predikantsweduwe
niet ontmoeten zij wist dat de oude dame
vol deelneming zou vragen wat haar scheelde,
en dan moest zij opbiechten. Wie weet het
misschien behoorde tante ook a! onder hen,
die haar huwelijk wenschten met den han-
delsraad allen immers hadden zich vijandig
tegenover haar geschaard Bruck, Flora,
Henriette. Egoïsten waren zij allen, dat wist
zij nu 1 Maar zij bedankte voor de vergulde
kooi, wegvliegen zou ze Zoo dacht ze met
somberen trots, en bleef een oogenblik ver
moeid- stilstaan bij de ruïne waar zij heen
was gedwaald. De zon stond steeds hoog aan
den hemel, het was al avondlicht, dat de lucht
het donkere dennenwoud op den achter
grond, de gracht met de ruïne met purperen
glans drenkte en kleurde. Als een zwart
marmeren beeld verhief zich de heuvel met
den bouwval op den glinsterenden bodem,
en de dichtgebladerde boomgroep stond voor
haar als een donker schaduwbeeld, waar
hier en daar, door tallooze kleine openingen
heen, de kleurengloed zich op vertoonde.
Met vijandigen blik staarde het jonge meisje
over het water. Daarboven, waar de zware,
roode gordijn voor de groote spiegelruit, als
een bréede bloedstroom, nederhing, daar
stond de beruchte kist. Zij was er tot nu toe
bang voor geweest, nu gevoelde zij haat en
afkeer voor die vier nauwe ijzeren wanden,
die haar Ik, haar warm kloppend hart te
niet deden en zich zeiven in de plaats drongen
van een jong meisje met ideale hoop en ver
wachting, met een innig verlangen naar een
stil en waarachtig levensgeluk. Wie ook kwam
wie haar hand vroeg, hij had eigenlijk het oog
op die kist, die zij achter zich aansleepte
elke blik op haar geslagen gold de millioenen-
rijke erfgename, elke handdruk bedoelde
den papieren schat, die altijd nieuwe sommen
uit alle oorden der wereld tot zich trok.
Dat bedacht de handelsyaad von Römer ook
de rijke man wilde nog rijker zijn. Waarliik,
de worm, die zonder dat iemand het bemerk
valsch er» verraderlijk de kostbaarste vrucht
doorknaagt, is niet boozer dan die eeuwig
pijnigende, alle zelfgevoel vernietigende ge
dachte, die Flora boosaardig lachend in de
ziel van het arme kind te voorschijn had ge
roepen.
En daar beneden, aan den voet van den
toren gaapte het luik van den donkeren kel
der, waar 4e kostbare wijnen van den man in
vaten en flesschen werden bewaard. De han-
delsraad had nog kort geleden mevrouw
Urach en de drie zusters daar binnen ge
bracht. Met den spoortrein waren weer nieu
we vaten en manden aangekomen, en alle
waren zij naast en op elkander geplaatst in
de ruime gewelven, die hun bogen ver onder
den heuvel uitstrekten.
Daar woei een koele, zuivere, droge lucht
door die gewelven de-steenen op den grond__
blonken, alsof zij gepolijst waren geen stofje,
geen spinneweb vertoonde zich aan de steenen
wanden, die koepelvormig naar boven liepen,
en het kelderameublement, de groene Rijn
wijn en de groote champagne-glazen, alles
qlansde vol helderheid het was duidelijk
tzien dat hier strenger en angstvalliger voor
poetsen en vegen werd gezorgd dan in de
schoonste salon. En daar, waar de edelste
wijnsoorten vat aan vat naast elkander lagen,
waar boven aan het gewelf slechts een zwakke
schemering van het daglicht zichtbaar was,
daar stonden in een donkeren hoek de twee
tonnen met het historische buskruit, zoo
goed en zuiver bewaard, dat Kathe onlangs
spottende had beweerd, dat die eerwaardige
reliquien zeker van tijd tot tijd vernieuwdj
werden. (Wordt vervolgd.) jjj
