LAATSTE NIEUWS
BINNENLAND
ril
OEM, BUSÏEML. BERICHTEN.
IMfiEZGNDEN.
Loge, Godsdienst en Politiek.
tilMNEISLÊNBSCH NIEUWS.
iHRKHIIUWS*
VAN QM2E o Cr
LHDR A AO LOOZ£ T ELEFOON ^-Sa
beelden van heldenmoed genoemd. Te Yo
kohama weigerden Japansche kindermeisjes
haar bmtenlandsche meesteressen en de
aan haar zorg toevertrouwde kinderen te
verlaten. Zij gaven er de voorkeur aan te
starven boven alleen te ontkomen. Japan
sche keukenmeiden, chauffeurs en anderen
deden heldhaftig hun reddingswerk en
waagden daarbij hun leven. Een koelie stond
mid den in de vlammen en hielp vrouwen
en kinderen buiten bet gevaar te brengen.
Hijzelf echter kwam door verstikking om
het leven.
Volgens een priester, die den Akakoera-
gcyser bezocht, is prinses Nagako, de ver
looide van den prinsregent, die daar ver
toeft, ongedeerd gebleven.
De gouverneur van Kanagawa, de provin
cie aan de baai van Tokio, zeide, dat de
Amerikaansche consul en zijn echtgenoote
in 'net gebouw van den gouverneur waren
gevlucht doch door de vlammen waren ach
terhaald en verbrand.
Volgens de jongste officieele schatting
verstrekt door 't dept. van binnenlandsche
zaken te Tokio zijn er in Yokohama
30.000 lieden omgekomen en 100.000 ge
wond.
In geheel Japan beloopt het aantal dooden
if o owat 200.000.
GEZANT HARVEY.
De Evening Post verneemt, dat Harvey,
de Amerikaansche gezant te Londen (die in
de V. St. vertoeft en die een persoonlijke
vriend is van Coolidge) aan den president
verklaard heeft, dat hij tegen het begin van
den winter wenscht af te treden. De redenen
zijn van zuiver persoonlijken aard. Onder an
dere tellen mee de zware financieele offers
<}ie het gezantschapsambt oplegt.
RAMP TE PIANELLA (Italië).
De Tribuna heeft een telegram ontvangen,
t welk vermeldt, dat een vuurwerk-fabriek
te Pianella in de lucht is gevlogen. Er zijn
fes dooden; vijf menschen worden vermist.
BRAND IN SPANJE.
Uit Soria wordt gemeld, dat er in het dorp
Covaleda honderden huizen verbrand zijn.
Het vuur tastte ook de omringende berger.
gan. Men vreest, dat er slachtoffers zijn.
•AMP IN DE VER. STATEN.
Uit Southampton in den Staat Illinois
wordt gemeld: Vier menschen zijn gedood
en zeven-en-twintig gewond, waarvan vijf
tien levensgevaarlijk door een reeks ernstige
ontploffingen van duizend kisten rookloos
kruit, dat uit booten in vrachtwagens werd
overgebracht. De onploffingen wierpen pas-
scerende auto's omver. Van menschen op
honderden meters afstand vlogen de kleeren
in brand.
Voor den inhoud van deze rubriek stelt
le Redactie zich niet aansprakelijk
VOOR HEILIGE IDEALEN.
Al bezat ik de talen van menschen en Enge
len, al kon mijn geloof bergen verzetten,
maar ik had geen liefde, het zou mij niets
baten. Vergunt zij 't mij, Katholieken, U hier
toe te spreken, niet in holle klanken als een
schetterend metaal, maar in eenvoudige
woorden, en ter liefde Gods en van de arm-
sten der armen mij tot tolk te maken van
mijn kinderen in Christus, van die duizenden
hulpelooze stumperds van 't verre Borneo,
wier noodkreet steeds luider en luider klinkt,
maar verloren gaat in kille vergetelheid op
de wijde zeeën, die Borneo van ons scheiden.
Moge eenige korte, maar verstrekkende
waarheden uw aller edel en naar grootsche
daden strevend katholiek hart doen opsprin
gen van ware liefde en ijver tot verwezenlij
king van een grootsch plan.
Ik ben een uwer Hollandsche Broeders,
die vol heilige idealen, heb gevolgd Christus'
gebiedende woorden Ite in nundum univer
sum et praedirate evangalumjomni creaturae,
Gaat heen over de gansche wereld en pre
dikt mijn blijde boodschap van geluk aan alle
schepselen, en het is mijn groot geluk, uit
gekozen te zijn geweest om te redden de
minst bedeelden onzer menschenbroeders en
reeds 12 jaren te werken in de donkere oer
wouden van 't verre eiland Borneo.
Katholieke lezers'. Wij. als Katholieken,
voelen zoo diep in ons hart, dien drang en
liefde, om onze eigene onverdiende weldaden
mede te deelen aan anderen, die ze niet bezit
ten. Maar als wij met eigen oogen vóór ons
konden zien een medebroeder, die zonder
schuld, neergeslagen is in armoede en naakt
heid, ip verlatenheid en onbekendheid,
zonder eenig vooruitzicht op troost, dan eerst
begint ons hart te bloeden en voelen wij zoo
diep en waarachtig ons eigen geluk en een
andermans diep ongeluk. En dit, lezers, heb
ik gevoeld, meer dan ik U hier in woorden
kan zeggen, in mijn 12-jarigen harden missie
werkkring in Borneo.
Overweeg dit eens Daar is geen land ter
wereld, waar een Katholiek Priester meer
moet zwoegen, meer moet ontberen, maar
tevens meer liefde kan toonen aan anderen,
dan in de Katholieke Missie van Borneo.
Waarom? Omdat men dé ar in alle waar
achtigheid vindt, het meest onbegaanbare
terrein, onbeschrijfelijke moeilijkheden en
tevens in alle opzichten de armstender armen
onder God's schepselen.
Maar toch klinkt God's woord Praedicate
evangelum omni creaturae predikt mijn
evangelie aan alle schepselen En ook voor de
wilde koppensnellers in Borneo's bosschen
geldt Christus' wensch ut fiat unum ovile
dat ook zij ééne kudde behooren, zooals wij.
Een harde waarheid Zoo overgemakkelijk
zouden allen in mijn reusachtig missiegebied
kunnen worden brave Katholieken, brave
mannen en vrouwen zooals gij, als ik slechts
bezat een ooglijk houten kapel, een hutje
voor school en flinke leermiddelen. In ge-
moede, W atholieke lezers, is het toch niet
een heerlijke gedachte, een grootsch ideaal
om duizenden wilde heidenen" in een luttel
getal jaren te maken tot brave degelijke, - ut,
tige medemenschen, van duivels tot heiligen-
Ja, zegt ge. Welnu, dit is geen droombeeld,
geen 'luchtkasteel, maar een groote practische
waarheid, die verwezenlijkt kan worden, als
niet 't gebrek aan een hoopje slijk, een hon
derd of wat metalen penningen in den weg
t -nd.
Overweegt U deze harde waarheid eens een
weinig en U zult zien, hoe de grootsche idea
len der liefde, de machtigste paleizen de
Christendoms als een kaarthuisje inéénstorten
door een mensch onwaardig handje vol slijk
Is dat niet vreeselijk?
Mijn priesterhart bloedt, wanneer ik be
denk, dat ik duizenden en nogmaals duizen
den van onze allerarmsten broeders kon red
den, had ik slechts een paar degelijke gebou
wen voor scholen, een klein fondsje voor een
paar leerkrachten, wat hulp en steun voor
wat leermiddelen.
Ook in Borneo geldt de waarheid, en mis
schien nog meer dan hier „Win het Kind
des -c'.ks en over een tiental jaren vindt U
een generatie van brave Katholieke gezinnen
Is 't niet waar, gij leeraren en onderwijzers
Is 't niet waar, gij Roomsche Ouders Is 't
niet waar, gij flinke brave jonge mannen en
meisjes, diie nog pas uw opvoedingsjaren achter
den rug, vol moed en hoop een gulden toe
komst des levens tegemoet ziet, zelfs in tij
den van droefheid en tegenslag Want ge zijt
toegerust met den grootsten schat, met meer
rijkdom dan goederen der wereld, ge hebt
wetenschap, ge hebt karakter, ge hebt een
pantser aan, dat U zelfs de harde slagen des
levens, fier en kloek zal doen trotseeren met
defl katholieken kreet op de lippen Sursum
corda, de harten omhoog 1
En gij, onschuldige jongens en meisjes, nog
te klein om uw schatten te waardeeren,
groot zijt gij in uw kleinigheid. Want het
zaad, dat uw goede katholieke onderwijzers,
uw goede opvoeders en ouders in U uitstrooi
en, zal opgroeien tot een eik, die Holland
zal sieren, die Holland zal sterk maken, die
Holland in uw generatie zal verhoogen.
Lezers, bij den terugkeer naar 't vaderland,
waar ik thans wegens ziekte een korten tijd
verblijf houd, zag ik gebeiteld op een der
rotsen van Europa's bergen de woorden,
„Dios Pas et Civilizacio", Voor God
Brood en Beschaving, en zou ik ze willen:
geschilderd zien in gouden letters boven de
scholen, gymnasia's, Pensionaten, boven den
Roomschen Universiteit van Nederland.
Want te weinig wordt gewaardeerd den schat
uwer Roomsche opvoeding, die U heeft ge
schonken hechte Roomsche Godsdienst voor
uw ziel,' Brood voor uw dagelijksch leven,
en Beschaving voor beiden.
Katholieken van Nederland 1 Helpt, bid ik
U, allen cn eenparig, uwe armsten der a.men
in Borneo's Katholieke Missie.
Geld en goed hebben wij niet, mijn leven
en fortuin heb ik gegeven, maar mij ontbreekt
een handvol akelig stof,wat ellendige metalen
penningen. Weer spoedig ga ik heen naar
Borneo's binnenlanden. Mocht mijn ideaal
de spoedige bekeering en beschaving van die
duizenden ongelukkigen, verwezenlijkt wor
den. En zouden wij ook daar kunnen beitelen
in die verre hulpelooze gewesten de woorden
„Dios, Pas et Civilizatio", door 't oprichten
van een paar scholen, door 't aanschaffen
van leerkrachten. Steun mij, bid ik U allen
en eenparig en zendt uw onschatbare hulp aan
dit mijn adres
L. J. A. v. d. BERGH,
Missionaris in Borneo
Alphen aan den Rijt:.
In het op 12 Juli van dit jaar te Maastricht
fehouden openbaar debat tusschen Br.:.
aubel 33er, lid van het hoofdbestuur van het
Ned. Groot-Oosten en den heer Van Term,
schrijver van het handboek „Ontstaan, Stre
ven en Einddoel der Vrijmetselarij," hield
laatstgenoemde zijn opponent voor, dat de
Vrijmetselaarsorde uit haren aard zeiven af-
keerig staat van alle positief Kerkgeloof. De
debater haalde verschillende uitlatingen aan
van ma?.-, schrijvers, die zeiven toegeven,
dat met name Katholicisme en Vrijmetselarij
tegenover elkander staan als vuur en water.
Dhr. Faubel pleitte daartegenover de ver
draagzaamheid der Loge, die niemand van
haar lidmaatschap uitsluit om zijn godsdien
stige of politieke overtuiging.
Nu heeft een lezer van de „Javapost" het
officieel verslag in handen gekregen van de
„Maqonnieke samenkomst, gehouden in het
gebouw der Orde van Vrijmetselaren onder
het Groot-Oosten der Nederlanden op Zater
dag 14 Juni 1919, onder voorzitterschap van
den H.E. Grootmeester Br.-. M. S. Lingbeek."
Dit verslag is opgenomen in het „Bulletin
van het Groot-Oosten der Nederlanden,
43ste jaargang 1919." Zoo authentiek moge
lijk dus.
Uit blz. 95 van dit „Bulletin" nu haalt
de medewerker van de Javapost de volgende
regelen aan:
Bij beoordeeling, of de candidaat naar zij
ne levensopvattingen geschikt voor de opna
me in de Orde is, moet rekening gehouden
worden met zijne opvattingen ten aanzien
van godsdienst en politiek. Men is geneigd
te verklaren, dat godsdienstige noch politie
ke richting een bezwaar tegen toelating kan
zijn; men verkondigt dat zelfs gaarne met
breed gebaar, wellicht om te toonen, hoe
neutraal de Orde tegenover alle richtingen
op godsdienstig en politiek gebied is. Maar
dat is toch niet juist. Iemand, die tot de
Roomsch-Katholieke Kerk behoort, is voor
ons onaannemelijk; niet uit vijandige gevoe
lens jegens die Kerk, maar omdat het lid
maatschap daarvan onafwijsbaar verplichtin
gen en opvattingen medebrengt, die maken
dat hij onze opvattingen niet in alle opzichten
kan deelen
En wie is het, zoo vraagt de „Limb.
Koerier,", die aldus den heer A. F. L. Fau
bel, sprekende te Maastricht, afbreekt en
logenstraft?.
Het isde heer A. F, L. Faubel zelf,
zegt het blad.
„Want deze was het, die de hierboven
aangehaalde woorden op de Mac-:. Samen
komst van 14 Juni 1919 te 's-Gravenhage
sprak.
Blijkens het verslag in het officieele Bul
letin van zijn eigen Groot-Oosten.
Waardoor opnieuw bevestigd wordt, wat
zijn opponent reeds gelegenheid had te doen
uitkomen:
dat in den intiemen kring der Br.-, een
andere voorstelling dan aan het groote pu
bliek van wezen en werkwijs der Vrijmetse
laarsorde gegeven wordt.
Men zal toegeven, dat de omschrijving van
het feit in zachte bewoordingen vervat is."
te pakken, terwijl tegelijk allen zich ver-
eenigden in de plundering van den ruim
voorzienen voorraadkamer, waar allerlei
lekkernijen, voor de bruidspartij bestemd,
waren weggeborgen.
Uit de omstreken vernam mevrouw Urach
ook hët eerst den veranderden wind. Het
werd haar vrij duidelijk te kennen gegeven,
dat haar woord in de villa Baumgarten niet
veel meer te beteekenen had. Anders als zij
schelde, werd er aanstonds teeken van le
ven gegeven; nu liet men haar tweemalen
bellen en hoorde eerst, als zij zich verwaar
digde te roepen; haar schoothondje, dat de
bedienden altijd als een afgod van ijjevrouw
hadden aangehaald en gestreeld, jankte om
dat het een trap kreeg, en de oogen die
•altijd met den diepsten eerbied neergesla
gen waren, zagen haar .stout en tergend in
het strenge gelaat.
De bewoners der bovenverdieping merk
ten van al die verandering weinig. Henriette
was altijd goedig en beleefd geweest, de be
dienden stelden zich nooit anders voor of
de kleine, magere, gebrekkige gestalte zou
wel spoedig sterven; men was gewoon bij
haar te fluisteren en op de teenen te loopen,
cn men verdubbelde vandaag al die maatre
gelen van zorgvuldig ontzien, omdat „mijn
heer de hofraad" had gezegd, dat de zieke
hoogst bedenkelijk was.
Ja, daar lag zij in haar kamer, alleen nog
haast kenbaar aan de wonderschoone blau-
we oogen. Zonder verder iets te wenschen
surséance aan te passen. En men wachte
daarmede geen dag! Een aankondiging van
het betrokken Departement, dat het in het
voornemen ligt aan eventueele wetswijziging
op dit stuk zekere terugwerkende kracht
te doen verleenen, zoude reeds voldoende
zijn om terstond het voortwoekerend kwaad
te stuiten.
Want ik acht het een kwaad, zopwel ten
nadeele der Banken als van crediteuren. En
wijl, naar mij van bevoegde zijde werd me
degedeeld, de mogelijkheden dezer hier ge-
of te willen, gaf zij het moede lichaam ein
delijk over aan die sombere macht, die haar
jaren lang stap voor stap op de hielen was
gevolgd. Zij wist dat zij ging sterven/en al
die bonte kleuren, waar zij zich zoo graag
mee tooide, om zich een schijn van leven
en gezondheid te geven, had zij nu met zeke
ren afkeer verwijderd. Als was zij in de
sneeuw neergelegd, zoo lag zij daar op het
kussen, onder de witte sprei met het wit
kanten gordijn om de stervenssponde. De
smart bleef haar bespaard, 'nog voor korten
tijd het oude huis te moeten verlaten, om
naar Flora al gezegd had, een plaats in den
molen te gaan zoeken en daar te moeten
sterven. Eer nog het gerecht, in naam der
wet, ten behoeve der angstige schuldeischers,
beslag op huis en inboedel had gelegd, ging
zij heen. Zonder de schande van haren zwa
ger, .wiens treurig einde haar eigen dood
verhaast had, te vernemen, scheidde zij uit
't leven, waar zij zich zoo krampachtig aan
vast had gehouden en dat toch alle waarde
had verloren. Wat zij altijd had gevenscht
met een innig verlangen harer ziel, jebeur-
dezij werd lot op het laatste oogen-
blik door haren dokter bewaakt; hij had
haar gezegd dat hij blijven zou, dat hij niet
naar Leipzig zou gaan, eer „zij beter was."
En zij was nog eens weer zoo gelukkig; dok
ter Bruck stond voor haar bed en aan zijn
zijde zag zij Kathe de beide menschen, die
zij op aarde boven allen had liefgehad.
Kathe was spoedig hersteld. Reeds op den
wraakte transacties steeds meer onder
betrokkenen in ruimer kring worden be
sproken en toegepast, ging ik tot deze pu
blicatie over. Men kan ook het standpunt
innemen, er niets over te zeggen of te schrij
ven, opdat niet de aandacht van nog meer
deren er op zoude worden gevestigd en
dan later maar zien wat de omvang van het
kwaad geweest is. Dit standpunt is niet het
mijne. Men wijze beter het kwaad aan en
trachte het te keeren, nu het. nog niet te
laat is.
namiddag van den tweeden dag was zij op
gestaan. Een smalle band om het voorhoofd
en de afhangende vlechten, die niet op de
wond mochten worden gelegd, waren de
eenige teekenen, dat zij eene herstellende
zie"ke was, anders had wel niemand gedacht,
dat de geduchte schok bij de ontploffing in
den foren deze teedere meisjesgestalte een
eind weegs had weggeslingerd en haar met
een verstikkende watermassa overgoten, zoo
dat zij zeker zou gestorven zijn, als het oog
der liefde haar niet had gezocht en gevon
den. Hare houding was even krachtig als
weleer, zij 'was voor het uiterlijke bedaard
en kalm, al ging er ook een wilde stroom
door hare ziel. Naast het leed om de ster
vende zuster en het droevig einde van Mau-
rjts, drong zich hoe langer hoe meer de ze
kerheid aan haar op, dat haar zwager en
voogd aan den gruwel niet onschuldig was,
en toen zij daarop zinspeelde had dokter
Bruck niet „neen" gezegd. Hij was stil en
schijnbaar afgetrokken als altijd. Henriette's
toestand maakte dit zwijgen natuurlijk,
schoon er toch iets vreemd in dit alles lag,
te meer wijl de tante even afgetrokken was
als hij.
De oude dame was op den middag van
den eersten dag, na een op fluisterenden toon
gehouden gesprek met den dokter, met tra
nen in de oogen en toch volstrekt niet be
drukt gelaat, uit dc kamer naast het slaap
vertrek van Henriette gekomen en was toen
heengegaan, om bedden en meubelen uit
het huis aan de beek te laten overbrengen
munisten. In verschillende landelijke distric-'
ten daarentegen bleek een anti-communisti
sche strooming, met een verbazingwekkende
duidelijkheid. De gedetailleerde uitslagez
zijn nog niet bekend.
HONGARIJE EN HET ITALIAANSCH-
GRIEKSCH GESCHIL.
BOEDAPEST, 7 September. De bond van
ontwakende Hongaren heelt een sympathie
betuiging voor Italië op touw gezet en waf
voornemens in optocht naar het Italiaansche
gezantschap te trekken om den gezant hulde
te brengen. Uit overwegingen van buiten-
landsche politiek heeft de regeering deze
betoogingen verboden, evenals het aanplak-
ken van daarop betrekking hebbende bV
jetten,
SMUTS OVER DEN VOLKENBOND.
LONDEN, 7 September, Volgens berich
ten uit Kaapstad heeft generaal Smuts ir.
een rede voor de jongere leden van de Zuid-
Afrikaansche Partij hen aangespoord, idealen
te koesteren en zich niet te laten terneer
slaan door den internationalen toestand. Ir
den Volkenbond, zeide hij, is het ideaal
neergelegd van de jongeren, die in den oor
log hebben gestreden, en nu de Volkenbond
door de omstandigheden in het nauw wordt
gebracht, past het den jongeren, er voor tf
bidden, dat de Bond deze beproeving
doorstaan,
DE DAILY EXPRESS OVER DEN
VOLKENBOND.
LONDEN, 7 September. De Daily Express
bevat opnieuw een hoofdartikel waarir
krachtig positie wordt genomen tegen het
streven van hen die Engeland er toe willen
brengen te manifesteeren of zelfs de wapens
te gaan voeren ten behoeve van het pres
tige van den Volkenbond.
„Nu, 5 jaar na den oorlog," zegt het blad,
„heerscht nog steeds macht inplaats van
recht, kracht inplaats van wet, geweld in
plaats van het wetboek. Rome, Parijs,
Athene en Moskou zijn de centra dezer
politiek en Poincaré en Mussolini zijn de
profeten van de macht. Engeland behoort
het aan de geheele wereld duidelijk te ma
ken dat het er niet aan denkt één druppel
bloed of een koperen stuiver te offeren ten
behoeve van het vasteland, of om de be
grafenis van den Volkenbond ook maar een
uur te vertragen. De Bond stierf bij zijn ge
boorte toen zijn verwekkers: de Amerika,
nen, hem in den steek lieten."
BARNEVELD, 6 Sept. Pluimvee. Tamme
eenden 0.801.50, wilde eenden 0.60—
0.70, jonge hanen 0.451.60, oude hanen
0.701,30, jonge hennen 2.505.50, oude
kippen 0,701.50, tamme duiven 0,20
0.23, vette ganzen 34.25, tamme konijnen
12.25 alles per stuk.
Eieren 910.50 per 100 stuks. Aanvoer
380.000 stuks. Eierhandel zeer vlug.
BOVENKARSPEL (Station), 6 Sept. Aard
appelen. Koks en Due 2.452.55, Schotsche
ƒ2.80—2.90, kleine ƒ0.65—1.50, blauwe
2.352,65, kriel 0.300.50 per baal, aan-
voor 525 baal. Uien. Groote gele 2.152,35
per baal, aanvoer 25 baal. le Bloemkool
15.75—27, 2e ƒ9.50—13.75, 3e 2.20—2.80
er 100 stuks, aanvoer 11.600 stuks. Roode
ooi 2.703.60, aanvoer 39.700. Gele kool
5.907,10, aanvoer 4900. Witte kool 2.40
3 per 100 k.g„ aanvoer 31.300 K.G. Sla-
boonen 2.70—4.40 per 15 kg., aanvoer
435 zak.
HOOFDDORP, 6 Sept. Granen. Tarwe
(nieuwe) 10.75—11.25, rogge 88.50, gerst
Chevalier 10.5011.25, wintergerst 8
8.50, haver ƒ1011, groene erwten 20
22.25, vale erwten, karwei 108112, kool
zaad 1820, alles per 100 K.G,
LEEUWARDEN, 7 Sept. Boter. Aanvoer
34/3 en 16 1/6 v. Kabrieks- 1.332.03, no
teering van de commissie 2,05 per K.G.
Kaas. Sleutelkaas 0.190.74, Nagelkaas
0,210.39 Goudsche 0.090.94, Edammer
0,30-0.85. Aanvoer 52.052 K.G.
LEEUWARDEN, 7 Sept. Vee. Aangevoerd
175 stieren 200—600, 49 ossen 270450;
262 vette koeien 220450 per K.G, 1
I.20; 460 melk- en kalfkoeien 200460; 84
vette kalveren 4095; 82 pinken ƒ140
240, 1244 graskalveren 60130, 58 nuchte
re kalveren 1524, 195 vette schapen ƒ30
55; 125 weideschapen 2540; 247 lam
meren 20353; 830 vette varkens 58
155 per K.G. 0.680.74; 138 magere var
kens 2555; 468 vette biggen ƒ30—58; 431
kleine biggen 1020; 20 paarden; 34 bok
ken.
De handel in melk- en kalfkoeien, alsook
in slachtvee was stug, en prijzen waren flau
wer; zware stieren prijshoudend; enterstieren
iets lager; graskalveren met tragen handel;
vette en nuchtere kalveren prijzig. Varkens
flauwer, zouters 68—70 c. Londensche 72—
74 c„ per K.G. Wolvee flauw.
Eieren. Aanvoer 11.200 kippen- 6A9 c..
170 eenden- TA9 c,
MIDDELBURG, 6 Sept. Granen. Tor graan
markt van lieden was de aanvoer ruim. D«
no leering is als volgt: nieuwe tarwe 11
II.50; kroonerwten 1822, alles p. 100 Kg.
TIEL, 6 Sept. Veiling Tiel en Omstreken.
Bloerne 610 ct„ dito extra 1815 ct., pond-
appe'en 4—6 ct„ Williams 2428 ct., stoof
peren 58ct., jutfeperen 4650 ct., beur ré
1228 ct., witte pruimen 40 ct., reine Vic
toria 4046 ct„ reine claude 30 ct., abrikoos-
pruimen 810 ct., alles per Kg.
Fabrieken. Kroet A2 ot. per Kg.
Veiling Tielsche VeilingsvereenigLng.
Witte pruimen 2842 ct., snijboonen 3640
ct, zure appels 46 ct., keswick co-dim 8-
12 ot., maagdenperen 1015 ct., reine dau-
des 2632 ct., alles per Kg.
Fabrieken. Appelen 'A1H ct. per Kg.
UTRECHT, 7 Sept. Kaas. Ter markt waren
171 wagens met 53181 Kg. Prijzen le soort
45—48, 2e soort 4043, rijksmerk 46
53. Handel matig.
naar de woning in de stad, waar zij met hare
vriendin tijdelijk verblijf zou houden tot de
noodige herstelling voor al de geleden ver
woesting was aangebracht. Zij had aan nie
mand laten merken, wat in haar omging en
was slechts nu en dan even op de villa aan-
geloopen om te zien, hoe het met Henriette
ging, terwijl zij daarop zoo zorgvuldig moge
lijk alle aanraking met Flora vermeed.
De schoone bruid was ook slechts even
boven gekomen en had de doodelijke kranke
opgezocht, op een oögenblik, dat Bruck weg
was gegaan tengevolge van een dringend op
onthoud van den vorst. Zonderling beleedi-
gend was het, toen zij, naar Henriette's ka
mer gaande, het bed van Kathe, die zich half
oprichtte om haar te groeten, voorbijging
als was daar niemand geweest. Zij had geen
woord, geen oog voor „de jongste," en zorg
de er voor dat zij haar bed niet behoefde
te zien, door aan een kamenier last te geven
de Ndeur van Henriette's kamer, die op de
gang uitkwam, te openen. Men vernam spoe
dig daarop van Nanni, dat de freule alles in
orde maakte, als had zij clan op reis te
gaan.
Kathe had het beangstigend gevoel, of
van alle kanten duistere vragen en raadselen
haar omgaven. Het kwam haar voor, ais
moesten de hemel van haar ledikant en de
zolder van hare kamer elk oogenblik val
len, omdat op den eer.en val de andere vol«
gen moest.
LWordt vervolgd.)
dc schermen," waardoor men de dingen te
duidelijk zag, gelijk Flora al aan Bruck had
gezegd.
Terwijl zich dus in de stad'een naderen
de storm dreigend aankondigde, hadden ook
in het treurbuis smartelijke veranderingen
plaats. Op den eersten dag waren alle vrien
den en bekenden toegestroomd en hadden,
al spraken zij ook met gedempte stem en
fluisterend onder elkander, toch een zeker
leven doen vernemen; maar op den tweeden
dag was het doodstil boven en beneden, te
akeliger omdat wegens de gebroken ruiten
de meeste blinden half gesloten waren en er
dus overal een somber, onaangenaam sche
merlicht heerschte. Mevrouw Urach ver
moedde nog volstrekt niet, dat op de vreese-
lijke geschiedenis nog een tweede schok vol
gen zou; al haar denken en peinzen kwam
altijd neer op de vraag, wat er na het red
deloos verlorene over zou zijn gebleven van
de rijke bezitting en wie daar voortaan
eigenaar zou wezen. Met al de zelfzucht, die
aan den ouderdom niet vreemd pleegt te
blijven, had zij den doode reeds vergeten.
Nooit was het egoïsme, dat de grootmoeder
en de oudste kleindochter bezielde, naakter
en ruwer voor den dag gekomen dan in de
dagen van beproeving.
Aanstonds na de beslissing had Flora aan
mevrouw Urach meegedeeld, dat hare be
trekking met dokter Bruck was afgebroken;
j-ederien voor die breuk had zij niet opge
geven, en de oude dame had zich ook vol
strekt niet nieuwsgierig getoond een
oogenblik had zij, met half onnoozelen blik,
hare kleindochter verwonderd aangestaard,
toen had zij het hoofd geschud, maar niets
gevraagd. Wat scheen toch die lotswisse
ling in het leven der kleindochter nietig en
klein, wat beteekenden zij weinig tegenover
de tragische geschiedenis die een hoogge
plaatste, in elk opzicht verwende vrouw, op
eens van het toppunt van weelde terug-
slingerde in een leven vol van de kleingees-
tigste, zelfs droevigste zorg voor een niet
dan schraal, armoedig bestaan! Flora was
naar haar kamer teruggekeerd; onder het
voorwendsel van zich ziek te gevoelen, had
zij alle bezoeken van deelneming afgewezen,
en was den ganschen dag met het naaien,
i regelen en pakken van hare goederen bezig
geweest.
In de keuken en de overige vertrekken >an
de bedienden heerschte op den dag, die voor
het huwelijk was bepaald, een verwarring en
een wanorde, als men alleen kon verwachten
bij een hoop menschen, die zich gereed ma
ken, om op de vrucht te gaan. De geruchten
die in de stad rondgingen, waren hier als
een bom ingeslagen, en daarbij had de een
of andere lakei die er iets scherper inzicht
in had dan zijn kameraden, met opgeheven
wijsvinger gezegd, dat misschien alles niet
zoo glad en al in orde was als men altijd
had geda,cht. Men wachtte ieder oogenblik
de justitie te zien binnenkomen, daarom was
een ieder maar bezig zijn boeltk» bij «Ikaar
DE SURSEANCE DER HANZEBANKEN
IN DEN BOSCH EN UTRECHT,
Een gevaar voor crediteuren,
Mr. Walter F. C. Baars, advocaat te Rot
terdam, schrijft aan de Msb.:
Ik doe in mijn praktijk de volgende erva
ring op: A. heeft geld te vorderen van de
Hanzebank (C,). B. is geld schuldig aan de
Hanzebank. A. zijn geld niet los kunnende
krijgen, van de Hanzebank, die immers sur
séance heeft, doet zijn vordering over aan
B, en krijgt daartegenover zijn geld. B.
daarna aangesproken wordende tot betaling
van zijn schuld aan de Hanzebank, beroept
zich op compensatie.
Gaat dat beroep en daarmede die
transactie op of niet? Op enkel juridische
gronden kan naar mijne meening die vraag
niet anders dan bevestigend worden beant
woord. De voor het geval van faillissement
in art. 54 F.W. gegeven bijzondere bepaling.
B.s beroep op compensatie uitsluitende in
dien hij A's vordering heeft bvergenomen,
wetende dat C's faillissement bereids aan
gevraagd was, althans aangevraagd zou wor
den, is voor de surséance niet toepasselijk
verklaard. En bij het stelsel der wet is voor
analoge toepassing zelfs geen plaats. Immers
zelfs wanneer men omtrent de laatste zin
snede van art. 54 F.W. de z.g. ruime op
vatting huldigt, n.l. dat voor de toepassing
ervan voldoende is zoo B. ten tijde van het
overnemen van A's vordering geweten heeft
dat C. op springen stond, dat zijn financiën
zoo critiek waren, dat een faillissement zoo
goed als zeker, om zoo te zeggen onvermij
delijk was, dan nog is voor analoge toepas
sing bij surséance geen plaats. Integendeel!
Surséance sluit in zich, „het vooruitzicht
dat de debiteur na eenigen tijd aan al zijne
verplichtingen zal kunnen voldoen", dus
juist het tegenovergestelde van „op sprin
gen staan".
Waar dus art. 54 F.W. niet rechtstreeks
toepasselijk is, ook de zin van dit artikel
geen toepassing kan vinden, daarnevens de
wet op het stuk van „surséance van beta
ling" elke bepaling dienaangaande mist, is
niet anders aan te nemen dan de toepasse
lijkheid van het gemeene recht. De over
name van vorderingen en een beroep op
compensatie, als in onze casuspositie gesteld
is dus toelaatbaar te achten juist alsof C„
de debiteur, een volkomen liquid persoon
was; het vooruitzicht zijner liquiditeit treedt
hier in de plaats dier liquiditeit zelve.
Tegen deze wetsfictie nu richt zich mijn
bezwaar, vanwege de daardoor mogelijk ge
worden boven gesignaleerde transactie, die
de gelijkheid van crediteuren, die toch ook
het instituut der surséance beoogt te hand
haven, (men zie o.a. art. 234 F.W,) op zeer
ernstige wijze in gevaar brengen, immers
waarbij een deel der crediteuren feitelijk
de tegenwaarde krijgen van vermogenbe-
standdeelen van den surséance-boedel (vor
deringen), die toekomen gelijkelijk aan allen.
En nu moge dit gevaar geringer zijn bij
surséance van kleineren omvang uit hoofde
van den als regel daarbij beperkten post
debiteuren en het in het algemeen daarbij
niet zoo gemakkelijk vinden van een tegen
partij, bij surséance van een omvang als die
der Hanzebanken met de massa rekeningen
aan debet- en creditzijde, die ieder bankbe
drijf heeft, is de mogelijke omvang van het
onderhavige euvel haast niet te overzien.
En nu zegge men niet, dat de surséance
toch niet verleend wordt, tenzij het ge
gronde vooruitzicht bestaat, dat de schul
denaar na verloop van eenigen tijd aan al
zqne verplichtingen zal kunnen voldoen. Dit
argument heeft zekeren inhoud ten aanzien
van de eenmaal verleende definitieve sur
séance, doch ten aanzien van het tijdperk
•Ah:
DE GEZANTENRAAD EN HET
ITALIAANSCH-GRIEKSCH GESCHIL.
PARIJS, 7 Sept. Havas preciseert, dat
de nota de eenstemtmintge meening van de
geallieerde afgevaardigden vertegenwoor
digt, hetgeen een belangrijke en zelh bc-
siisende schrede naar de regeling van het
conflict beteekent.
PARIJS, 7 Sept. De Gezantenraad
heeft vanochtend kennis genomen van de
mededeeünig, door den Volkenbond tot hem
gericht, nopens het Grieksch-Italiaanscb
conflict. Hij heeft de bespreking vervolgd
van de wijze van het onderzoek om de
schuldigen op te sporen. Ook de kwestie
van dev an Griekenland te eischen schade
vergoeding maakte een onderwerp van be
spreking uit, die, naar men hoopt, van
avond een beslissing zal kunnen nemen.
PARIJS, 7 Sept. De Gezantenraad
heeft vanmiddag den tekst vastgesteld van
een nota, die onmiddellijk geseind is aan
de diplomatieke vertegen,woordigeirs te
Athene, om aan de Grieksohe regeering te
worden overhandigd. Deze nota is even
eens aan den Raad van den Volkenbond
medegedeeld. De tekst zal morgen worden
openbaar gemaafe.
DE VOLKENBOND EN HET
ITALIAANSCH-GRIEKSCH GESCHIL.
PARIJS, 7 Sept. Noch de vergadering,
noch de raad van den Volkenbond zullen
Voor Maandag bijeenkomen. Waar de raad
Donderdagavond het resultaat van zijn be
sprekingen aan den Gezantenraad heeft
toegezonden, vindt mep het onhoffelijk en
ontijdig, bijeen te komen, voordat de Ge
zantenraad de noodige besluiten heeft ge
nomen.
Te Genève worden d® besprekingen
voortgezet. Men is daar vap mecning,
hoewel men de noodzakelijkheid, voor de
toekomstige betrekkingen tusschen de vol
ken en de toekomst van den Volkenbond,
erkent, om de kwestie van de bevoegdheid
duidelijk, maar op een laleren datum, uit te
maken dat men voor het oogenblik tot el-
ken prijs moet vermijden, dat deze kwestie
italie er toe zou brengen, zich uit den Voi-
bomd terug te trekken.
De vergadering, die Maandag om 11 uur
weer bijeenkomt, zal zich het eerst bezig
houden met de kwestie van de toelating van
Ierland en de hulpactie ten bate van Oos
tenrijk,
LONDEN, 7 September. De gezantenraad
Parijs is heden in een moedgevende
stemming begonn enmet de bespreking van
de Grieksch-Itaiiaansche crisis. Zijn besluit
wordt met vertrouwen tegemoet gezien. De
behandeling van de verder gevolgde ge
beurtenissen wordt beschouwd van minder
dringend belang te zijn nu de misdaad die
de crisis in de wereld geroepen heeft, ter
hand wordt genomen door een groep erva
ren staatslieden, wier gezag om het vraag-
•jl ketoandeJeii, gisteren nadrukkelijk
l j beraadslagingen van den Volken-
bondsraad is gebleken. eMt het oog op den
huldigen stand van zaken levert men na
tuurlijk in officieele kringen geenerlei com
mentaar op den toestand.
In een redevoering in Falloden heeft burg
graaf Grey zijn diep medegevoel met Italië
uitgesproken, naar aanleiding van de mis-
i u ^aarvan(t^e Italiaansche officieren het
slachtoffer zijn geworden. Het werkelijk
- €»»iiAieu van nei njaperK zijn geworden. Wet werkelijk
der voorlocpige surséance heeft het naar herstel van het geleden kwaad bestaat
mijne meening niet dan een zeer problema- daarin, dat na volledig onderzoek recht
tieke waarde. Bij de eerste ligt althans ten wordt gedaan. Als er in een crisis als deze
grondslag een objectief rapport van deskun- Heen gebruik zou worden gemaakt van den
mgen omtrent die vooruitzichten, bij de Volkenbond zou het beter zijn den Bond
laatste alleen de eigep zij het met beschei- uiteen te doen gaan. Dan zou Europa weder
v /esïaalde 0pSave van den surséance in een toestand komen zooals vóór den oor-
ragenden debiteur, bij wien een zelte bestaan' met wedijver in bewape-
zichten' Iff opHmisme omtrent zijn vooruit-^,vo°rbfreiding voor nieuwen krijg.
3ei i uiteraard naar voren komt En wat Volkenbond was het orgaan waarmede
het stemmen in RaaHFa^e. j cn wat
ren betreft? Fe„ i a,adk®Ter, °oor crediteu-
weet dat tal v ilf de Pr^ktijk kent
at tal van andere factoren dan enkel
vin vnlL k I hervatting van betaling
tferinrf F H'kt uiterst
Vi' i' n ln koevele gevallen wordt de
definitieve surséance niet verleend, doch
gaat de voorloopige over in faillissement!
In al die gevallen zijn de hier bedoelde
transacties even zoovele inbreuken op de
paritas creaitorum.
Ik ken de cijfers en de vooruitzichten der
betrokken Hanzebanken niet; ik geef daar
over hier dus ook geen oordeel. Wat ik
wilde naar voren brengen is dat iedere sur-
séance, zeer zeker in het stadium der voor
loopige, in de praktijk alle elementen in
zich bevat om de gedachte, die de wetgever
in art. 54 F.W. in geval van faillissement |proi»»»«» piaais iiau, „«cn
tot uiting bracht, ook aan het instituut der alle wonden door dura-dum kogels zijn ver
was het orgaan waarmede
men een regeling kon bereiken en waaraan
de voorkeur moet worden gegeven boven
oorlog. Hij hoopte, dat de openbare raeening
uit Europa krachtig genoeg zou blijken om
de Volkenbondspolitiek te steunen. Alleen
in die politiek ligt het vooruitzicht voor
vrede en welvaart in de toekomst,
HET ITALIAANSCH-GRIEKSCHE
GESCHIL.
TIRANA, 7 September. Het resultaat van
de sectie op de Italiaansche slachtoffers
van den moord is dat alle leden van de
missie door ontplofbare kogels getroffen zijn.
PARUS, 7 September. De Atheensche
Kamer van Koophandel heeft met algemeene
stemmen een motie aangenomen, strekken
de, tot het opschorten van alle handelsbe
trekkingen met Italië en de in Griekenland
gevestigde Italianen.
ROME, 7 September. Een onderzoek van
de lijken der bij Janina vermoorde officie
ren, dat onder leiding van een Grieksch
professor plaats had, heeft aangetoond dat
oorzaakt. Dit resultaat is van groote betee-
kennis omdat het bekend is dat de Alba-
neesche ibenden dergelijke kogels plegen te
gebruiken,
EEN PLOTSELING HERSTEL VAN
DE MARK.
BERLIJN, 7 September. De dollar, die
gisteren officieel 53 millioen mark noteerde,
steeg gistermiddag tot 65 millioen mark. In
den loop van den avond veranderde de toe
stand echter geheel en al. De dollar zakte
geweldig en werd in het vrije verkeer tegen
25 millioen mark aangeboden/Vermoedelijk
heeft men te doen met een steunactie van
de Duitsche regeering op de beurs te New-
York. In politieke kringen is men zeer te
vreden met deze verbetering, omdat zij zon
der de nieuwe aangekondigde maatregelen
van de rijksregeering is tot stand gekomen.
Men vermoedt, dat de mark nog meer zal
stijgen.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
BUER, 7 September. Nu de spoorweg
Loenen—Buer door de Franschen weer is
vrijgelaten, kunnen er weer kolen worden
vervoerd, voorzoover de bezettings-overheid
daartegen geen bezwaar maakt. Italië doet
moeite voor kolenaanvoer uit Duitschland.
Het gaat daarbij over vj-ije contracten tus
schen Italiaansche en Duitsche industriee-
len. Men is van plan, groote hoeveelheden
kolen over Buer-Hanon door Zuid-Duitsch-
land en Tirol naar Italië te zenden. Er wordt
daarover van Italiaansche zijde, met mede
weten van de bezettingsoverheid, onderhan
deld. De bedoelde spoorwegdirectie heeft
zich reeds bereid verklaart, de kolen te ver
voeren, onder voorwaarde dat de bezettings
overheid zich van een ingrijpen in haar be
drijf onthoudt. Nadat de chef van de Ita
liaansche commissie dit had gegarandeerd,
werd het vervoer van „deputat" kolen toe
gestaan.
KREEFELD, 7 September. De filiale van
de Rijksbank is opnieuw door de Belgen
bezet, die 306 milliarden wegnamen. De ge
heele buurt waarin de ibank staat, wordt
door Belgische politie bewaakt,
BERLIJN, 7 September, Uit het Roerge
bied wordt gemeld, dat de bezetting van
Aug. Thyssen hoogovenbedrijf in Hamborn
opnieuw is uitgebreid. Thans zijn bezet het
walswerk en de schroeffabriek.
ESSEN, 7 September. Van stedelijke be
ambten, die op weg waren naar het stad
huis, hebben de Franschen 23.000.000.Q00 M.
afgenomen. Voorts bezetten de Franschen
een drukkerij en namen er 160.000.000.000
M. weg. Te Hamborn werd 30.000.000 M.,
te Miilheim a. d. Roer 500 millioen afge
nomen.
KEULEN, 7 September, Naar de Köln.
Ztg, uit Essen verneemt, heeft de Fransche
ingenieurscommissie gisteren de gietstaalfa-
briek van Krupp in Essen grondig geïnspec
teerd, en ook alle er mee samenhangende
takken van bedrijf. Men houdt het hier niet
voor onmogelijk, dat deze fabriek van Krupp
Sal worden bezet,
VOHWINKEL, 7 September. De bezet
tingstroepen in Vohwinkel houden thans de
treinen die voor het personenverkeer dienen
zoolang op meestal wel drie uur dat
daardoor de spoorwegdienst zeer sterk
wordt in de war gebracht. Daarom moet on
verwijld worden overgegaan tot aanzienlijke
beperking van het spoorwegverkeer.
DE DUITSCHE REGEERING EN HET
BEZETTE GEBIED.
BERLIJN 7 September. Onder voorzitter
schap van den rijkskanselier heeft de door
het ministerie voor het bezette gebied uit
geschreven bespreking met vertegenwoordi
gers van dat gebied over den toestand plaats
gehad. Uit de bespreking, waaraan de rijks
kanselier zelf zoowel als dq bij deze kwestie
in het bijzonder betrokken ministers deelna
men, is de volkomen eensgezindheid tusschen
de rijksregeering en de vertegenwoordigers
van het oude en het nieuwe bezette gebied
gebleken. De vertegenwoordigers van het
bezette gebied verklaarden, dat de bevolking
algeheel vertrouwen in de rijksregeering stelt
en haar politiek als één man steunt.
FIUME.
ROME, 7 September, De Messagero meldt:
Volgens goed-ingelichte Zuid-Slavische bron
schijnt het vrijwel zeker, dat Belgrado het
accoord over Fiume volgens de algemeene
lijnen, die te Rome zijn vastgesteld, zal
verwerpen.
Verder ontvangt het blad uit Belgrado het
bericht, dat de Zwilsersche bond van mee
ning is, dat het geval, omschreven bij het
verdrag van Repallo, om tot arbitrage te ko
men, hier aanwezig is.
VERKIEZINGEN IN SOWJET-RUSLAND.
WARSCHAU, 7 September. Volgens be
richten uit Moskou is de uitslag van de ver
kiezingen in de steden gunstig voor de cnm-
