SPAARNEBANK
n
Maandag 10 September 1923
46st© Jaargang No. 14532
HEEMSTEEDSCHE BRIEVEN.
D!T HUNKER BESTAAT UIT 6 BLABZMDEH. EERSTE BLAB
KERM EH SCM0OL.
CONTROLEERT UITLOTINGEN MET
VOLLE GARANTIE TEGEN RENTE
VERLIES BIJ EVENTUEEL VERZUIM
SPAARBOEKJES MET4pC8. RENTE'VERGOEDING
UIT DEN 0HTREK.
HAARLEM.
Historische Tentoonstelling van
Haarlem.
Nog een paar kiekjes van de feesten
te Haarlem. De kinderspelen op
de Nassaulaan.
mmmm
m
Onze kranige politie te paard, die zoo uitnemend voor de orde zorgde.
Hinderwet.
tm,
De Postcheque en Girodienst
Vlag gestolen.
Geen audiëntie.
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per Kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.
{telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No, 5970,
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentiën 35 "?*-nts per regel.
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den tekst
als ingezonden mededeeling, op de
le Pagina 75 ct., op andere redac
tiepagina's 60 ct. per -egel. Vraag-
en aanbod-advertentiën 14 regels
60 cent per plaatsing; elke regel
meer 15 cent, bij vooruitbetaling.
No. 20.
Amicel
Neen, voor de gezelligheid behoeft nie
mand naar de eerste gemeenteraadsverga
dering van het seizoen te gaan.
Heb je het geluk burgemeester te zijn, dan
ben je niet gerust voordat je voorspoedig
verlost bent van een pakkende welkomst-
sPeech-
Ben je aftredend wethouder, dan zit je,
par manière er dire, te knijpen of je wel
herkozen wordt. Nu weet ik wel, dat onze
beide wethouders er geheid in zaten en
iedereen hun herverkiezing voorspellen kon,
maar als je zelf voor het geval staat, dan
komen die verraderlijke dingetjes, die zenu
wen heeten, en dan houdt je, of je wilt of
niet, van die dialogen, die op zulke gewich
tige momenten altijd hierop neer komen: Als
het toch eens mislukte! Kom, waarom zou
het nu mislukken? Ja, maar, je kunt het
toch nooit weten! Kom, kom, houd er den
moed maar in! Ja, maar, een ongeluk ligt
in een klein hoekje! Enz. Enz. Enfin, ze wer
den natuurlijk met glans herkozen.
Ben je maar raadslid, dan voel je je dien
eersten keer ook niet erg op je gemak, vooral
als je pas gekozen bent. Heb je na veel
wikken en wegen een licht colbertje aange
trokken voor de gelegenheid en je ziet je
collega's in 't donker gekleed, dan heb je
natuurlijk het gevoel, of je met permissie in
je flanel vergadert en, heeft het omgekeerde
plaats, dan is het een toer om jezelf wijs te
maken, dat je geen geurmaker bent. En dan
je maidenspeech! En de Raadscommissies,
waar je nu wel niet zoo heel veel prijs op
«telt om in te zitten, want het geeft maar
extra werk en extra critiek, maar je vindt
het toch ook niet leuk, dat ze je passeeren.
Sta je op de allerlaagste trap van het bur-
gerschap door enkel deel uit maken van de
bevolking der publieke tribune, dan wordt
je na een poos, als je niets anders
hebt gehoord dan: vacature dit en vacature
dat en stemmen op meneer zus of op meneer
zóó, zoo wee als op de veerboot van Enk
huizen naar Stavoren, wanneer een stijve
Noordwester doorstaat.
Dit is zóó in het algemeen gesproken. Bij
ons was het dezen keer gelukkig niet zóó
erg, omdat er door dezen en genen voor wat
afwisseling Was gezorgd.
Zoo was de openingsspeech van den Bur
gemeester, om hiermee te beginnen, eenigs-
j zrns een verrassing voor me. Ik had name
lijk nimmer vermoed, dat deze hoffelijke ma
gistraat ook wel eens.... nu ja, een hatelijk-
heidje debiteeren kon en toch deed hij dat.
Hij zei n.l. aan de herkozen leden, dat hunne
herkiezing een erkenning was van de door
hen verrichte werkzaamheden. Was dit
vriendelijk voor de heeren Waller en Vring,
die zich opnieuw candidaat hadden gesteld,
maar niet herkozen worden? Fi done, mon
sieur le Maire!
Een verrassing was het ook, dat de heer
Hilterman, die de plaats van den heer Zeg-
waart heeft ingenomen, wel toegelaten werd
als raadslid na onderzoek van zijne geloofs
brieven, maar niet beeëedigd en dus niet in
functie kon treden. Met den heer van Har-
denbroek is eenigen tijd geleden hetzelfde
gebeurd. Blijkbaar meent de heer van Doorn,
dat de toegelaten leden niet beëedigd mogen
worden alvorens de termijnen van beroep,
waarvan de artikelen 33 en 35 der Gemeen
tewet gewagen, verstreken zijn, Ik geloof
niet dat deze opvatting verdedigbaar is na
de Grondwetsherziening van 1917. Vóór die
herziening was zij het wel. Want toen be
paalde artikel 38 der Gemeentewet: „De
nieuw inkomende leden aanvaarden hunne
betrekking niet, alvorens de in art. 33 en 35,
tweede zinsnede, bepaalde tijd verstreken
is, of, is de zaak bij Gedeputeerde Staten of
bij ons aanhangig, door Gedeputeerde Staten
of door Ons hunne toelating bevolen zij."
Deze bepaling is echter bij artikel IX van
de Additioneele Artikelen der Grondwet
1917 opgeheven en mist m.i. de Burgemeester
thans de bevoegdheid een toegelaten lid de
gelegenheid te onthouden aanstonds de ver-
eischte eeden af te leggen om daarna in
functie te treden.
Voor den heer Hilterman, die zich bij de
ongewijden op de publieke tribune bevond
om van daar zijn opmarsch naar de groene
tafel te maken, was dat niets prettig, dat
kon je wel zien.
Een andere afleiding werd ons bezorgd
door den heer Jorritsma, het eerst bij de
Commissie-verkiezingen en later nog eens
bij het debat over de werkverschaffing aan
werkloozen. De heer Jorritsma is het eerste
roode raadslid, dat Heemstede's Raadhuis
binnen zijn muren ziet. Men zou hem kun
nen noemen den Rooden Pionier in het land
van Pauw. Een gewichtig persoon dus, van
wien de kronieken zullen hebben te gewa
gen om niet .onvolledig te zijn.
Het was waarschijnlijk het gewicht van
deze gebeurlijkheid, dat de heer Jorritsma
op zijne schouders voelde drukken, toen hij
aan het boveneinde van de groene tafel
plaats nam, recht tegenover den Burge
meester. En hetzelfde gewicht zal hem er
toe gebracht hebben de taak van den heer
Van Doorn over te nemen, toen over de
leden van de Raadscommissies moest wor
den gestemd. Mevrouw de Voogd had, ge
loof ik, aan den heer van Hardenbroek ge
vraagd: Wie moeten we in deze commis
sie kiezen? of zoo iets. En de heer van
Hardenibroek had natuurlijk een naam ge
noemd. Hij kon toch niet onbeleefd zijn
en zeggen: Mevrouw, dat is uw zaak. Niet
waar? Maar nauwelijks had hij zijn mond ge
opend of van het boveneinde van de groene
tafel kwam een bulderstem: Dat komt niet
te pas, De stemming is geheim,
'Het was de Roode Pionier, die geel van
nijd was, wit van wo dc werd, maar metdatal
toch groen bleef in de gemeente-weten
schappen, daar het geheim der stemming in
een geheel ander hoekje ligt. Terecht liet de
echte voorzitter het protest van zijn con
current dan ook blauw blauw.
Ik vermoed, dat het salvo van den heer
Jorritsma bedoeld was als proeve van- be
kwaamheid, afgelegd voor de publieke tri
bune, waarop eenige van zijne supporters
met dampende pijpen hadden plaats geno
men. Het succes van dezen coup d'essai was
echter niet bijster groot.
Grooter was het, toen de heer Jorritsma
tijdens het debat over de werkverschaffing
de gemoederen der pijpenrookers zoodanig
aan het gloeien bracht, dat de heer van
Doorn op een gegeven oogenblik gevaar
rook en niet beter wist te doen dan te drei
gen met ontruiming van de publieke tri
bune.
Dat debat was voor het overige nogal
zonderling. Als je b.v. eerst van Jorritsma
een verdediging hoort van het adres van den
Bestuurdersbond, die gevraagd had om
aan de door de gemeente tewerkge
stelde werkloozen, normale loonen te
doen betalen, en je ziet dan dat het
voorstel van B. en W. om op dit adres af
wijzend te beschikken, met algemeene stem
men wordt aangenomen, dan schudt je toch
even met het hoofd, nietwaar? En je doet
dat ook, wanneer je gewaar wordt, dat het
voorstel van B. en W. om de bestaande loon
regeling van 70 pet. enz., die volgens
den heer Jorritsma zoo loondrukkend
werkt) voorloopig te handhaven, wordt aan
genomen met alleen de stem van den heer
van Hardenbroek tegen.
En, wanneer de heer Tromp de gelegenheid
om een bestaande verdenking tegen zijne
arbeidersrechtzinnigheid te logenstraffen aan
grijpt en den heer van Hardenbroek, die te
gen de te hooge loonen te velde was getrok
ken, den raad geeft om te trachten zelf eens
een paar weken van f 15 rond te komen en je
hoort dit voordragen met iets triomfantelijks
in de stembuiging, met iets van: wat heb je
daar wel van terug, zeg? dan moet je toch
wel even glimlachen om h„t kinderlijk-on
schuldige van het argument, dat gemeenlijk
ad hominem wordt genoemd, en, naar mijne
ervaring, bij de arbeidende klasse in hoog
aanzien staat. Helaas mist het 't eenig
noodige: de logica. Immers een wegwerker
en een persoon van standing zijn geen ver
gelijkbare grootheden. Tusschen beide in
staan de elementen stand en opvoeding, wel
ke geen afgetrokken begrippen maar reali
teiten zijn.
Er was ook nog een Rondvraag, waarvan
voor zoo'n eersten keer nogal druk gebruik
gemaakt werd. De heer Tromp had zijn hart
geschonken aan „zekere gemakshuisjes".
De heer De Breuk, pas geïnstalleerd, be
dankte voor de welkomstgroet van den
voorzitter, die een buiging maakte. De heer
van Unen, onderwijs-specialist, kwam
troost vragen voor de bedrukte ouders van
M. O. scholieren, wien een rekening van
500 per kind boven het hoofd hangt,
wanneer Haarlem onvermurwbaar blijft. En
de heer Jorritsma hoe kan het anders
had meer dan één vraag, want het komt
allemaal in de krant en de supporters wa
ren er ook nog, dat zag je aan de rook
alleen al.
Over een van die vragen ontspon zich
tusschen den echten en den pseudo-voorzit-
ter een- debat, waarvan ik niet veel be
grepen heb. De zaak is deze.
De gemeente heeft, of liever had, op den
hoek van de Camplaan en de Valkenbur
gerstraat een paar bouwvallige huisjes, die
in den weg stonden en afgebroken moesten
worden. Bij onderzoek was gebleken, dat
de kosten van slooping hooger waren dan
de waarde van de afbraak, waarom beslo
ten werd die huisjes ter fine van verdwijning
ten geschenke te geven aan een gemeente
ambtenaar, die er zijn vrijen tijd aan kon
en wilde besteden. Dat was een buiten
kansje, dachten ze bij de gemeente en zoo
zou je ook zelf denken. Maar niet aldus
de heer Jorritsma en tusschen hem en den
voorzitter ontwikkelt zich de volgende
dialoog:
Jorritsma: Waarom kreeg die gemeente
ambtenaar die huisjes cadeau?
Voorzitter: Omdat het sloopen meer zou
kosten dan het cadeau.
Jorritsma: Ja, maar waarom werden ze
dan juist aan een gemeente-ambtenaar ge
geven?
Voorzitter: Dat zal ik eens bij Bouw
en Woningtoezicht laten onderzoeken.
Wie begrijpt daar nu wat van? Als het
vaststaat, dat de sloopingskosten hooger
zijn dan de waarde van de afbraak, is er
dan niet eerder reden voor om het bestuur
te prijzen, dat het iemand vond om de ge
meente van dit stropje af te helpen? En
zou het om die reden niet meer voor de
hand gelegen hebben, wanneer de voorzitter
op de laatste vraag des heeren Jorritsma
had geantwoord: Geachte timmerman en
aannemer, wat doet het er toe, wie degene
was, die het risico van de gemeente wilde
overnemen?
Nu dacht de geachte timmerman: dat heb
ik 'm geleverd, al zeg ik 't zelf. En op de
publiek tribune; gehuld als in een Londen-
sche mist, knikten de pijpenrookers elkaar
toe en mompelden: Je zei 't zien, ze eitén
uit z'n hand.
Mogelijk schrijf ik den eerstvolgenden keer
over de feesten, als ze niet in 't water val
len.
Geloof me, intusschen als steeds uw
PEREGRINUS.
P.S. Mocht Kitty belang stelen in het toi
let van Lady Stanhope, dan is ze met de
feesten welkom.
NAAR DE MISSIE.
De Zeereerw. Paters J. en B. Hamers (ge
broeders) van het Gezelschap van Maria,
verblijvende te Hoensbroek, waar zij on
langs hun eerste H. Mis opdroegen, vertrek
ken weldra naar de missies in Afrika,
spr. dank aan de inrichters der tentoonstel
ling en verklaarde dan de tentoonstelling voor
geopend.
Daarna werd een rondgang door de zalen
gemaakt. Van Jhr. J. W. G. Boreel van Ho-
gelanden, oud-burgemeester van Haarlem,
wes bericht van verhindering ingekomen.
Om te beginnen met de afdeeling der
Letterkundigen:
We treffen hier vooreerst een buiten
gewoon interessante inzending betreffende
Coornhert en Bilderdijk, die onder andere
goed geconserveerde manuscripten Bilder-
diik's testament bevat, een door hem op-
gestelden dialoog in Fransch en Holl&ndsch,
die diende voor het onderwijs in de Neder-
landsche taal, dat Bilderdijk aan Lodewijk
Napoleon gaf en brieven van dezen laatste
aan Bilderdijk. Naast andere interessante
docuipenten is er ook een door notaris
Coornhert opgesteld testament, van zijn
notarismerk voorzien. Dicht bij deze vitrine
DIRECTIEMr, TH. WESTERWOUDT mcsi
In tegenwoordigheid van genoodigden,
bestaande uit .inzenders, leden van het eere
comité van „Koninginnedag", het bestuur
der vereeniging „Trou moet Blijcken",
regenten en regentessen van verschillende,
hofjes en die van het Groote Gasthuis werd
Vrijdagmiddag in het Frans Halsmuseum te
Haarlem de historische tentoonstelling van
Haarlem geopend. Deze tentoonstelling V
georganiseerd door de vereeniging „Konin
ginnedag".
De heer Dr. J. F. M. Sterck, voorzittci
van „Koninginnedag" heette de aanwezigen,
welkom, en zeide dat het bestuur van „Ko
ninginnedag" het op hoogen prijs stelt dat de
burgemeester van Haarlem deze tentoonstel
ling wenscht te openen. Men kan zich afvra
gen wat nu deze tentoonstelling uit het verle
den te maken heeft met „Koninginnedag",
maar dan denke men aan het bekende „In
het verleden, ligt het heden in het nu wat
komen zal". In dezen zin kunnen wij ve!e
van deze tentoon telling leeren. Bovendien is
het van veel belang dat Haarlem's historie niet
uitsluitend op scholen en uit geillustreerde
boeken wordt geleerd, maar dat ze ook eens
aanschouwd wordt uit de oorkonden zelf.
Daarom ook hoopt spr. dat deze tentoonstel
ling zal worden bezocht, niet alleen door
groote menschen, maar ook door leerlingen
van scholen, die daarvoor in aanmerking ko
men als M.U.L.O., H.B.S., Kweekscholen
enz.
Dank bracht spr. voor de belangstelling
voor deze tentoonstelling van particulieren
ondervonden. De tentoonstelling is ook nog
niet klaar. Eiken dag komen er nog dingen
bij. Daarom ooK is de catalogus nog niet ge
reed. Deze wordt belangeloos door de firma
Enschedé gedrukt, waarin spr. een bewijs
ziet van de groote liefde der Enschedé's
zijn verschillende portretten van Coornhert
geëxposeerd.
We zïen hier ook verscheidene opmed-
kelij'kheden betreffende de geschiedenis
van Haarlem, als een gravure (met de oor
spronkelijke koper-ets) van het Diaconie
huis (de tegenwoordig veel besproken ka
zerne, waaromtrent tusschen Rijk en Ge
meente moeilijkheden rezen) terwijl daar
een vergadering gehouden wordt „des Ecd-
nomischen Taks", een mooie teekeninig van
het oude klokhuis, door de fa. Enschedé
geïmiteerd, de beroemde kaart van Romeijn
de H-ooghe uit het Gemeente-aröbief, welke
een tot in het uiterste verzorgden platte
grond van Haarlem in 1668 geeft, versierd
met de wapens der regeeringspersonen en
met vele stadsgezichten. Interessant moet
ook jheeten de verzameling merkwaardig-
vcor heden uit den crisistijd, door Dr. Knappert
alles wat 'met Haarlem's historie in verband
staat. De tentoonstelling is gratis toegankelijk
en zal 4 weken duren.
Hierna verzoekt spr. den heer Mr. J. N.
J. E. Heerkens Thijssen de tentoonstelling te
openen.
Deze voldeed aan dat verzoek en zeide aller
eerst op diens verzoek den burgemeester te
vervangen bij deze opening, omdat deze el
ders moet zijn. Aan het verzoek de tentoon
stelling te openen voldoet spr. gaarne, omdat
hij persoonlijk zoo heel veel voelt voor de
mooie daad, die het bestuur van „Koninginne
dag" stelt na al de moeiten, die het reeds
heeft gehad aan de feesten. Een dezer dagen
leidde spr. kennissen rond in het gebouw der
Eerste Kamer en dacht toen met trots aan de
heerlijke Vaderlandsche geschiedenis. In het
dagelij ksch leven denkt men daaraan niet
bij zulke gelegenheden wel indien als't ware
de zolders en de wanden spreken. Voor spr.'s
geest doemden op de De Witte's, de Prinsen
van Oranje. Een dergelijk gevoel bekruipt
spr. op dit oogenblik, op deze plek, in dit ge
bouw, een meesterwerk van een onzer mees
ters in de bouwkunde, gerestaureerd door een
modernen bouwmeester naar de cischen des
tijds. Deze heerlijke plaats is door „Koningin
nedag" uitgekozen voor deze historische ten
toonstelling. Spr. hoopt dat zeer vele inge
zetenen van Haarlem zullen komen kijken
naar al dat schoons en heerlijks. Het is niet te
chauvinistisch te beweren dat geen stad in
Nederland zooveel moois aan oudheden bezit
als juist Haarlem. In den dagelijkschen om
gang ziet men daarnaar niet. Gij dwingt de
menschen er naar te zien. Het is een gemakke
lijke gelegenheid te zien hoeveel schoons
Haarlem heeft. Gemakkelijk, want met ge
noegen heeft 't gemeentebestuur het museum
in dezen tijd gratis opengesteld opdat jong
en oud zich kunne vermeien in deze heer
lijkheden van kunst en wetenschap. Namens
het gemeentebestuur van Haarlem brengt
aangelegd, en hier eveneens als betrek
king hebbende op Haarlem's geschiedenis,
geëxposeerd, waar we mooie foto's zien
uit den distributie-tijd van warmwatervoor
ziening, vischdistributie e. a., naast een
collectie bonboekjes, broodkaarten, enz.
Dan wordt de portrettenreeks van Haar-
lemsche litteratoren weer voortgezet en
zien we gravures en oorspronkelijke teekc-
ningen van Bilderdijk in zijne laatste jaren,
toen hij in Haarlem woonde, en op zijn
sterfbed, van den jongen Beets als predi
kant te Heemstede, van Nieuwenhuis.
Klarenbeek, Busken Huet, Jan van Walré
(van dezen laatste een merkwaardig por
tret met de zotskap op, waaronder hij
eigenhandig met potlood een gedichtje
schreef voor een zijner kennissen) Loosjcs,
(den bekenden romanschrijver), v. d. Willi
gen, enz, Ook nog ouderen kan men er
vinden, als Jan van Geijsen, Schrevelius,
Adrianus Junius, enz, Een bijzondere plaats
nempn hier nog in de Haarlemsche histo
rieschrijvers als Pieter Langendijk, wiens
handschrift voor de geschiedenis van Haar
lem op een tafel mede is geëxposeerd, De
Koning, Van Oosten de Bruijn. Op dezelfde
tafel kunnen wc ook vinden het tulpenboek
uit het Haarlemsche Gemeentearchief met
fijne teekeningen van onderscheidene
tulpen-variaties, de eerste uitgaven van
Bildcrdijk's werken, vroegere Haarlemsche
kranten en periodieken, foto's of prenten
van in Haarlem gevierde feesten, het kaart
boek uit het Gemeente-archief met de
kaarten van den Haarlemsohen stads-land-
meter voor deze dienst door het Rijk werd
gecentraliseerd, Huwelijksboeken, d. w. z.
boeken met gedichten en gezangen ter ge
legenheid van huwelifken in de aanzien
lijke Haarlemsche families, keurig uitge
voerd en gebonden enz.
Ook vinden we in deze afdeeling nog
portretten van vele andere bekende Haar
iemSche persoonlijkheden, als b.v. Thomas
Wilson, Préviniaire, v. Marum, H. Polman,
Nic. Anslijn, (de schrijver van den „Braven
Hendrik") en Fleischmann.
Dan portretten van Haarlemsche regee
ringspersonen, oud-burgemeesters, waar
onder een foto van het tegenwoordig Da-
gelijksch Bestuur der Gemeente niet ont
breekt (slechts zit hier op de plaats van
den heer Reinalda nog Mr Bomans).
Van de platen, teekeningen en schilde
rijen van Haarlem en Haarlemmers (waar
van zeer vele werden ingezonden door
Mevr. Krausv. d. Vinne van Lee), noemen
we nog een gavure van het dempen van de
Beek, een versierden deurklopper, een
kind met valhoed, eene getrouwe teeke-
ning van een Haarlemsche school door
een der v. d. Vinne's, de kostschool bij de
Fransche Irerk, waar vele uitstekende man
nen uit heel den lande gevormd werden,
Cornelis van Noorde in zijn werkplaats tn
de inzendingen uit de Stadsbibliotheek, be
vattende vele zeldzame drukken, tulpen-
boeken, enz. Uit het gemeente-archief is
hier ook nog een prachtige luchtfoto (de
eerste) van Haarlem, waarop een groot ge
deelte der binnenstad zeer scherp is afge
drukt.
Zoo zijn we tot de Oranja-afdculing gena
derd, die ter gelegenheid va i het jubileum
bier is mfericht en waarcaor :k meeste bij
dragen geleverd werden door Teylcr's Mu
seum. Portretten kunnen we hiei vinden van
de Oranje-vorsten var. Willem den Zwijger
af, waarvan sommige gravure's andere ori-
gineele teekeningen zijn.
In een vitrine zijn hier origineele brieven
tentoongesteld van Willem den lsten, Mau-
rits, Frederik Hendrik, enz. Eveneens van de
laatste prinsessen, die op het Paviljoen ge
woond hebben, Willemijntje en Louise. Deze
stukken zijn afgestaan door het gemeente
archief.
Het portret van Koningin Wilhelmina, dat
hier naast die van hare vaderen prijkt, is
een der laatste van Mevr. Th. v. Duyl
Schwartze.
In de nu volgende afdeeling zijn de por
tretten en eenig werk geëxposeerd van de
Haarlemsche schilders.
Het noemen van al de vele namen heeft
hier geen nut. Wij kunnen echter ieder aan
raden, een en ander (de tentoonstelling
blijft een maand geopend) zelf te gaan zien
om zich te kunnen overtuigen van de kolos
sale verscheidenheid, die hier op het gebied
van de Haarlemsche kunst-historie is bijeen
gebracht.
Wel willen we even in het bijzonder wij
zen op de waardevolle inzending van Tey
lcr's Museum met stukken betreffende
Haarlem van Vroom, Wouwerman, de v. d.
Vinne's, de Molijn, Verbeeck, v. Goyem, S.
ën Jb. v. Ruysdael, Dirck Hals, Dusart, enz.
Zeer vermeldenswaard zijn ook de por
tretten van Jan v. d. Velde, Dirck de Vries
en Jan van Bologne door Goltzius.
In vitrines zien we hier het origineele tes
tament van Teyler, een vogelboek van Pie
ter Holsteyn, het Gildeboek van het Scho-
nenvaardersgilde (welks leden in de XVde
eeuw handel dreven op de Oostzee) een
Protestantschen Catechismus, waarin de
leeraren van 1572 tot aan den Franschen
tijd het voorgeschreven eedsformulier moes
ten onderteekenen, enz.
In een aparte vitrine is een rubriek „Ze
den en Gewoonten" ingericht, waarin we
doop- en begrafenisbriefjes, nieuwjaarswen-
schen e.d. vinden, die zeer de aandacht en
de belangstelling waard zijn.
Hier hangen ook voorstellingen van de
laatste kermis in Haarlem, van een volks
feest ia Haarlem in 1855 gehouden, enz,
In andere vitrines vinden we nog vele
historische schatten, waarvan we slechts
nog noemen kunnen interessante pen teeke
ningen en voorbeelden van schoonschrift,
een reisboek van Vincent van der Vinne,
waarin hij al het „onthoudenswaardige" dat
hij op zijn reizen vond, opteekende, ver
lucht met teekeningen en schetsen, schets
boeken van Corn, vian Noorde en de Wet,
een Doodboek van de Groote Kerk uit het
gemeente-archief van Haarlem, met de aan
wijzing der begrafenis van Frans Hals, het
notulenboek en het vindersboek van het St.
Lucas-gilde, een belangrijke inventaris van
de kunst-nalatenschap van Mr. Cornelis van
Haarlem, vele handschriften, waaronder wel
het opmerkelijkste is het eerste stadsrecht
door Graaf Willem II in 1245 aan Haarlem
geschonken, geheel duidelijk nog leesbaar
op ongeschonden perkament. Het zegel is
verloren gegaan.
Vermelding verdienen ook nog twee
prachtige exemplaren van missalen, in ge
bruik in de Groote Kerk, voor de reforma
tie dez ein beslag nam.
De opsomming, die wij hier gegeven heb
ben, en die op volledigheid niet in het minst
aanspraak maken kan, diene slechts om een
beeld te geven, van de prachtige collectie-
antiquiteiten, die hier is bijeengebracht,
waarvan zeef vele anders voor het publiek
niet te bezichtigen zijn, daar ze uit archie
ven en particuliere1 verzamelingen voor een
zeer groot gedeelte zijn samengelezen.
Het is dan ook onze bedoeling, door deze
vele belangwekkende bijzonderheden op te
sommen, aan te sporen tot een bezoek aan
deze alleszins bezienswaardige tentoonstel
ling, waar naar ieders smaak op elk ge
bied der Haarlemsche geschiedenis zooveel
merkwaardigs te vinden is.
De inrichters van deze tentoonstelling, in
het bijzonder Dr. Knappert, kunnen wij nu
reeds met hun welslagen geluk wenschen.
Moge een ruim gebruik gemaakt worden
door het publiek van deze unieke gelegen
heid om Haarlem's historische documenten
te leeren kennen, waardoor eene ruime
waardeering hunne moeite eenigszins be-
loonen kan.
B. en W. van Haarlem doen weten dat N.
de Bruin, van hunne beschikking d.d. 16
Augustus 1923, 7e Afdeeling nr. 1/215, waar
bij hem vergunning is geweigerd tot oprich
ting van eene rookerij voor vleeschwaren
in het perceel aan de Witte Heerenstraat no.
5 bij H.M. de Koningin in beroep is gegaan.
SCHAKEN.
Het bestuur van Haarlemsch Schaakgezel
schap besloot dit jaar tot den winterwod-
strijrl ook niet-leden, mits geen lid van een
andere schaakchik zijnde, toe te laten tegen
een entreegeld van 1,
Er wordt gespeeld in 4 klassen: hoofd-, le,
2e en 3e.
Iedere deelnemer ontvangt uit het prijzen-
fonefs een nog nader vast te stellen bedrag,
dat voor allen even hoog is, terwijl boven
dien voor elk behaald winstpunt nog een
zekere som uitgekeerd wordt, mats minstens
de helft van het aantal te spelen partijen
is afgespeeld.
Voor deelname rich te men zich tol 1 Oc
tober Dinsdagsavonds vanaf 8 uur: Clublo
kaal gebouw „de Nijverheid", Jahsstraat 85,
of tot den secretaris F. A. Puts, Hagestraat 7.
Een abonné vraagt plaatsruimte om zich
over den Postcheque- en Girodienst, te be
klagen.
De centralisatie van den postcheque- en
girodienst bracht zulke stoornis in het be
drijf dat de boel in de laatste dagen totaal
in de war is. Al ruim een week wacht ik
op een uitgeschreven postchèque. In Am
sterdam is de toestand zoo, naar ik hoor,
dat daar voorheen 500 adviezen per dag
werden behandeld, terwijl er de vorige week
totaal 190 adviezen uit den Haag kwamen
voor Amsterdam.
Waar moet dat heen?
Wij mogen niet mopperen, heeft de direc
tie van de Postchèque- en Girodienst ge
vraagd, maar was het nu waarlijk niet te
voorzien dat het zoo'n vaart zou loopen?
Denkt men dat de populariteit van den
dienst er mede gebaat svordt? Integendeel
en niet zonder succes trachten particuliere
girodiensten van deze toestanden te profi-
teeren om hun giro-diensten vooruit te bren
gen.
Elders in dit blad kan inzender lezen dat
de dienst in den Haag laat bekend maken
dat „er voor ongerustheid geen reden be
staat."
Ja, heusch, het staat er!
Inzender zal ons wellicht antwoorden dat
hij die mededeeling niet noodig heeft, want
dat hij geen oogenblik ongerust is geweest,
maar dat hij licht zoo gauw mogelijk over
zijn geld zou willen beschikken.
Wij kunnen het niet helpen. Misschien
kan hij het voorloopig met de verzekering
van den Girodienst doen dat hij niet onge
rust behoeft te zijn.
Baronficterst. 10 uur vjn 765 Achleruit.
OPGAVE VAN:
J. J. WEBER ZOON
Opticiens Fabrikanten
Koningstraat 10 Haarlem
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
In de week van 26 Augustus tot en met
1 September 1923 kwamen te Haarlem 1
geval van roodvonk en 1 geval van diphthe-
ritis voor; te Beverwijk 1 geval van rood
vonk; te Velsen 3 gevallen van roodvonk en
1 geval van diphtheritis; te Zaandam 3 ge
vallen van roodvonk en 1 geval van diphthe
ritis; te Zandvoort 1 geval van roodvonk
en te Noordwijk 1 geva'l van diphtheritis.
STADSSCHOUWBURG.
„Welkom, Vreemdeling!"
Kon. Ver. „Het Ned. Tooneei',
Dr. W. Royaardis heeft Haarlem vergast op
een reprise van het prachtige „Welkom
Vreemdeling!", aldus op waardige wijze het
Haarlemsch Tooneelseizoen openende. Het
speet ons, -dat slechts een matig bezette
Schouwburg de schitterende creatie van Wil
lem Royaards als Isodtore Solomon bewonde*
ren kwam, maar het is nog vroeg in het sei
zoen en wat aan het gielai bezoekers man
keerde, hebben de aanwezigen ruim vergoed
door hum dankbaarheid, welke zich uitte in
een tintelend applaus en warme tevreden
stemming. 5
Men weet kwalijk wat meer te bewonde
ren in de opvoering van dit goed gebouwde
tiooneelsipel de zoo goed als volmaakte regio
met de afles overtreffende decors dan wel
het sterke spel van Royaards, uitstekend döor
de andere autisten bijgestaan. Ook dit seizoen,
zal het „Welkom, Vreemdeling" nog een
dankbaar stuik zijm om op te voeren. Reeds
vroeger is uifcvoérig in dit blad het tooneel-
spel besproken, zoodat wij nu kunnen vol
staan met de vermei ding diait het spel op even
hoog peil stond als bij vorige opvoeringen.
Bart Kreeft was een waardig partner van
Royaards en gaf van CIcm. Beemis, den eerst
verguisden, daarna in waardeering zijner
stadigcmooten klimmcnden uitvinder, een
pracht-type. Mien Gosschalk en vooral Helène
Treep-Vink maakten van hun rol iets zeer
mooi's en natuurlijks, het zijn geen op den
voorgrond tredende rollen, maar zij deden
het geheel sluiten als een bus. Vermelding
verdient ook het spel van Louis Saalborn
als burgemeester Whitsoru Oscar Toumiaire
was vooral in bet laatste bedrijf best op dreef
evenals Louis van Gasteren, terwijl Paul Huf
iets goeds maakte van den advocaat Hooker,
zonder er bepaald een eigen creatie van te
scheppen. Trouwens wij zouden alle acteurs
apart moeten noemen. Hot was een voorstel
ling, die af was, waarbij Royaards echter
eenige meters boven de anderen uitstond.
Hot Haarlemsch tooneelseizoen is goed inge
zet. Moge het verloop en einde evenzoo zijn-
De schouwburgdirectie verrast ons ieder
jaar ook met een nieuw programma-omslag
en weet daarbij den artistieken zin te streelen.
Voor 1923—1924 heeft A. Eiffert een ontwerp
ge teek end, zwart, op geel, dat niet onaange
naam aandoet. Het zijn twee koppen, verzin
nebeeldend, dunkt ons, het blijspel cn het
drama. Het is niet alledaagsch en toch is het
extravagante vermeden.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
is van een perceel aan den ZijTweg de vlag
ontvreemd.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem zal
Dinsdag a.s. geen audiëntie verleenen.