m
V I
Dinsdag 11 September 1923
46ste Jaargang No. 14533
Van het Vaticaan.
0.25
3.25
mi NUMMER BESTAAT UIT 6 BLADZIJDEN. EERSTE BLAB
SPECULEEREN.
HIT DEN OMTREK.
HAARLEM.
Goed afgeloopen.
Een nobele daad van Haarlem's
„Harmonie-Kapel."
Bijtijds ontdekt!
Ergerlijke nalatigheid.
Gunning.
Nog bijtijds gered.
De R. K. Vrouwenbond bij H. M.
Koningin.
de
VRAGENBUS.
Hard gevroren.
De Hongaarsche kinderen.
Een napleiten over de Jubileum
feesten.
t- Gemeentezaken.
De pont over het Zuider-Buiten-
Spaarne.
Vechtersbaas.
BURGERLIJKE STAND.
dienstplicht.
Lichting 1924 Uitspraken in zake
vrijstelling wegens broederdienst.
Opleiding tot ziekenverpleger of tot
ziekendrager.
Wenschen omtrent inlijving.
Hoofdagent van politie.
Gouden Bruiloft.
VOOR DEN POLITIERECHTER.
Roomsch leven in het bisdom
Haarlem in 1913 en in 1923.
BLOEMENPAAL.
Haring ais volksvoedsel.
J. J. WEBER ZOON
Opticiens Fabrikanten
Koningstraat (0 Haarlem
HEEMSTEDE.
HET VERMISTE MEISJE
TERECHT.
'AMSTEStfraSCHE BEURS*
s%
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per week
Per Kwartaal
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.
Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970.
NIEUWE HAARLEWISCHE COURANT
Advertentiën 35 cents per regel
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusscben den tekrt
als ingezonden mededeeling, op de
le Pagina 75 ct., op andere redac
tiepagina's 60 ct. per -egel. Vraag-
cn aanbod-advertentiën 14 regels
60 cent per plaatsing; elke regel
meer 15 cent, bij vooruitbetaling.
Er zijn er velen, die uit beginsel alle spe
culatie en alles, wat daar naar zweemt,
afkeuren.
Ze willen niet schipperen op dat terrein
en of het nu voor een liefdadig doel is of
voor iets van minder mooien schijn, ze zeg
gen ronduit: dit alles is uit den booze.
Maar de meeste menscben willen zoover
niet gaan. Het zit in onzen volksaard, om
graag een kansje te wagen.
De moeilijkheid zit hem hierin: de maat
te bewaren, niet te vergaan en den harts
tocht er buiten te houden.
Het spelen, het gokken, of speculeeren
is voor velen een hartstocht geworden en
daarom moet er tegen worden gewaar
schuwd.
Het „goikken" nam in den laatsten tijd
schrikbarend toe.
Er is gespeculeerd op de wisselende
geldswaarden. Er zijn millioenen marketl ge
kocht, toen men dacht, dat de waarde al
tot 'n minimum gedaaald was en men een
rijzing voor zeker hield.
Maar de mark tuimelde nog steeds lager
en de verliezen der speculanten werden
groot.
De beursspeculanten hebben anderen naast
zich gekregen; de speculaties op straat en
in de achterbuurten.
En overal vielen de klappen.
Een zeer bedenkelijk verschijnsel, waar
van de achtergrond deze is: de zucht om
:n korten tijd, zonder inspanning, rijk te
worden.
Minachting van den eerlijken arbeid, van
den moeilijken, geregelden arbeid. Uitleving
van egoisme in optima forma. En vooral dit:
een platte, grove geest, een materialisme
van de meest banale soort.
Waarin wordt niet gespeculeerd?
Er wordt gespeculeerd in marken, kronen,
francs, dollars en ponden, in allerlei arti
kelen en aandeelen.
Het is inderdaad als een ziekte.
Wie kan berekenen, hoe groot het bedrag
is, dat in de speculatiebevlieging, in ons
land is verloren gegaan in de belangstel
ling voor marken en kronen en andere
minderwaardige, z.g. geldswaarden?
Het is een hoogst bedenkelijk verschijn
sel, omdat het een bewijs is van de moreele
inzinking, voor de daling van het peil waar-
de mensch'heid staat, van de traagheid
®n de ongeregelde begeerte naar geld en
«oed, die een volk ondermijnen; van de
ernstige ziekte, waaraan de maatschappij
lijdt.
Het is niet de eerste maal, dat zoo'n dol
le speculatiewoede over het menschdom
uitbreekt.
Zoo was het ongeveer in den tijd van den
dwazen tulpenhandel, die een poos lang,
een eeuw of drie geleden, ons land heeft
geteisterd.
Zoo was het, in nog sterker mate, onge
veer een eeuw later, toen heel Frankrijk,
althans heel Parijs, speculeerde in de aan
deelen van de compagnieën van den zwen
delaar John Law; toen de eerste verschijn
selen zich vertoonden van de ziekte, waar
aan het schijnbaar glorierijke Frankrijk van
den Zonnekoning ten gronde zou gaan in de
verschrikkingen der Revolutie.
Zoo'n tijdperk van een algemeen streven
om weelderig te kunnen leven zonder in
spanning en van zinneloos wagen en dobbe
len, is een tijd van verdwazing.
Onweer zuivert de lucht en menige ziekte
is de inleiding tot een krachtig opleven.
Laat ons hopen, dat dit ook voor onze
speculeerende en zieke maatschappij het
geval zal zijn.
Zaterdagavond 7 uur viel een dame die op
den Wagenweg fietste over een uitstekend
stuk rails, juist op het oogenblik dat een
tram naderde. Eenige voorbijgangers snel
den toe om de dame van de rails te trekken,
maar de wagenvoerder remde dadelijk zoo
dat de tram op een heel kleinen afstand
stopte en hierdoor een groot ongeluk voor
kwam.
De heer Limperg schrijft ons:
Het muziekgezelschap „Haarlem's Harmo
niekapel," beter bekend onder den naam van
werkloozenorkest, dat ons dagelijks doet ge
nieten van goede straatmuziek, heeft aan de
Vereeniging tot bestrijding der Tuberculose
een mooie en royale gift geschonken voor
Nieuw Talatta,
Omdat zij met de Jubileumfeesten royaler
dan anders beloond waren door het publiek,
besloten zij van dat buitenkansje een ge
deelte af te staan voor het nieuwe Haarlem-
sche Kinderversterkingsoord.
Eene sympathieke en mooie daad, die
iedereen en Haarlem'd publiek in het bij
zonder zeer zeker op haogen prijs zal weten
te stellen.
Zondagnamiddag omstreeks 4 uur bemerk
te het zoontje van den turfventer P. van S.,
wonende in het woonschip „Haarlem 6" a.d
Amsterdamsche Vaart, een lek in de schuit.
Het bleek dat een waterrat een polsdik gat
had ingevreten. Het water stroomde met ge
weld het schip binnen. Het toeval wilde dat
het gezin, bestaande uit man, vrouw en zes
kinderen, in zijn geheel aan boord was.
Gelukkig dat bet ongeval op klaarlichten
dag geschied is, anders had erger kunnen
worden verwacht en ware de ramp groot.
Schipper S. dichtte zelf met een groot stuk
spek en teer het allengs grooter wordende
gat. Vermelden wij nog, dat tientallen voor
bijgangers 't geval bijwoonden en bereidwil
lige handen 't binnengekomen vaartwater
hielpen loozen.
Door een agent van politie is Zondag on
geveer kwart voor 3 naar het bureau ge
bracht, de bestuurder van de autobus G
24648, stedelijk genummerd 39, toebehooren-
de aan Hoogland en rijdende van Haarlem
naar IJmuiden v.v.
De agent had namelijk geconstateerd dat
de rem op de voorwielen defect was. De
chauffeur verklaarde dat dit defect hem en
zijn patroon bekend was. De reizigers, die in
de autobus zaten, zijn uitgestapt en de bus is
onder toezicht van de politie ter reparatie
naar een auto-garage overgebracht.
Tegen den chauffeur en zijn patroon is
proces-verbaal opgemaakt.
Aan de firma v. d. Aar en Kluit te Haar
lem is bij enkele inschrijving gegund de
bouw van een bergplaats met twee boven
woningen aan het Klein Heiligland, alhier.
Zaterdagmiddag omstreeks kwart voor 4
wilde de 7-jarige J. K„ wonende Rustenbur
gerlaan, een lucifersdoosje uit het water van
het Zuider Buitenspaarne halen, doch viel
er toen zelf bij. De jongen was reeds gezon
ken, toen de 19-jarige P. C. Beugeling, wo
nende Rustenburgerlaan 51, te water sprong.
Na driemaal gedoken té zijn, mocht het hem
gelukken, het ventje weer boven water aan
den wal te brengen. Het was reeds bewuste
loos. Door leden vaifde Reddingsbrigade
zijn, na toepassing van kunstmatige adem
haling, de levensgeesten weer opgewekt.
Het ventje, dat alzoo een wissen dood ont
snapt is, is daarna naar huis gebracht.
EUCHARISTISCH CONGRES TE GENUA.
Men bericht ons uit Rome:
In het Vaticaan heeft men met bijzondere
voldoening berichten ontvangen over de
groote plechtigheden en eerbewijzen waar
mede men te Genua, ter gelegenheid van het
VUe nationaal Eucharistisch Congres, den
Kardinaal-Legaat des Pausen heeft ontvan
gen. Te Rome had de regeering een salon
wagen ter beschikking van den Kardinaal ge
steld, en te Genua aangekomen, werd Z.Em.
Kard. de Lai Opgewacht door alle burger
lijke en militaire overheden. f
De prefect was in galakoets en galaklee-
ding naar het station gekomen om den Pau- i
selijken Legaat te ontvangen, aldus ook de
burgemeester der stad, terwijl de militaire
commandant met geheel zijn staf aanwezig
Was. Geheel het garnizoen was op de been,
en Je galakoets van den Legaat, getrokken
door zes paarden, werd vergezeld door een
afdeeling carabiniers te paard in groot uni
form, terwijl andere carabiniers de eere-
wacht betrokken bij het Aartsbisschoppelijk
Paleis, gedurende het verblijf van den Le
gaat. Later brachten de burgerlijke en mili
taire overheden officiëele bezoeken aan den
Kardinaal, die niet achterwege liet deze te
beantwoorden. Men ziet dat de regeering
van Rome bevelen had gegeven om niets na
te laten om de ontvangst van den vertegen
woordiger der Pausen plechtig en waardig
te maken. Het Eucharistisch congres zelf
had een uitstekend verloop. Geheel Italië
was te Genua vertegenwoordigd, en de H.
Vader was daar met de Italiaansche katho
lieken. Z.H. zei aan Kard. de Lai: „Ik blijf
,e Rome, maar in den geest ga ik met u naar
Genua, en zeg dit aan de daar vergaderde
congressisten."
Vr.: Kunt U mij een R, K. dansclub
opgeven?
II. Waar kan men zich vervoegen?
III. Wanneer beginnen dan die cursussen?
\iïtw,: Ons niet bekend.
Wij veronderstellen dat de leden van den
Vrouwenbond het aardig zullen vinden te
vernemen, dat op Zaterdag 8 September j.i.
de presidente van de afd. Haarlem van den
R. K. Vrouwenbond, mej. Peeters, als Vice-
Presidente van het Diocesaan Bestuur met
Mej. D. Coebergh dfe eer hadden aan hare
Majesteit de Koningin de gelukwenschen
over te brengen van den geheelen R. K.
Vrouwenbond in ons Bisdom; Mej. Peeters
deed dit met eenige hartelijke welgemeende
woorden.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
heeft het zoo hard gevroren, dat de velden
nog geruimen tijd na zonsopgang wit zagen.
De boomen die dit jaar toch reeds vroeg
de herfsttinten vertoonen, laten reeds kwis
tig hun bladeren vallen, dus vroege herfst.
Van den HoogEerw. heer Plebaan L. A. A.
M. Westerwoudt, die op dit oogenblik te
Budapest vertoeft om de voor Haarlem be
stemde Hongaarsche kindertjes af te halen,
ontvingen wij een telegram waarin Z. H. E.
mededeelt dat de kinderentrein Dinsdag
uit Budapest vertrekt en Donderdag, hopen-
lijk in Holland zal aankomen.
Verder vernemen wij dat er ongeveer 500
Hongaarsche kinderen worden verwacht,
waarvan 125 naar Haarlem en 140 naar Den
Haag gaan.
De volgende vragen zullen aan B. en YV.
worden gesteld door den heer M. N. Groe-
neradaal in de eerstvolgende raadsvergadering:
1. Was het B. en W. bekend, dat op het
Feestterrein aan den Kinderhuissingel kermis
vermakelijkheden werden opgericht?
2. Zoo ja, kunnen B. en W. mededealen,
waarom geen uitvoering is gegeven aan het
besluit, neergelegd in de motie van de heeren
Roinalda-Wolzak (vergadering van 2 Juni '20)
waarin wordt bepaald „dat aanvragen tot het
plaatsen va.n kermis- en andere vermakelijk
heden bij den Raad aanhangig zullen worden
gemaakt."
3. Is de toestemming tot deze kermisver
makelijkheden gegeven aan de Y'erezniging
„Koninginnedag"?
4. En zoo ja, onder welke voorwaarden?
Zijn wij wel ingelicht, dan zit de zaak zoo,
dat B. en W. aan de Vereeniging „Koningin
nedag" het terrein hebben afgestaan om daar
op naar eigen believen jubileumfeesten te
organiseeren. Het ligt voor. de hand, dat daar
bij geèn uitzondering is gemaakt voor kermis
attracties.
B. en W, stellen voor aan de afdeeling
Haarlem der Noordhollandsche Vereeniging
„Het Witte Kruis", ten behoeve van hare
drie volksdouche-badhuizen een renteloos
voorschot onder eventueel nader vast te
stellen voorwaarden te verstrekken, groot
6000,af te lossen in ten hoogste tien
jaren, te beginnen in 1924.
B. en W. stellen voor ten behoeve va,n
den bouw van een stal met wagenschuur
op het terrein aan den Schalkwijkèrweg.
Kad. Sectie E no. 3664 vrijstelling te ver-
leenen van het bepaalde bij art. 10 2a der
Bouwverordening.
Naar wij vernemen zal eerlang de nieuwe
pont, gebouwd om dienst te doen als over
zetveer in het Zuider-Buiten-Spaarne ter
hoogte van de Bakkerstraat, in gebruik
worden genomen. Het vaartuig is gebouwd
door de firma Beus.
Zondagavond 9 uur wilde op hst perron
een opgeschoten knaap uit Beverwijk in een
bepaalde coupé van den naar Beverwijk ver-
trekkenden trein plaats nemen, wat hem
door den conducteur op goede gronden werd
geweigerd. De jongen werd driftig en diende
den conducteur een paar vuistslagen toe. De
politie, die aanstonds te hulp geroepen was,
verscheen met een drietal agenten, die den
driftkop inrekenden,
De conducteur was echter zoozeer ver
wond, dat hij zijn reis niet kon voortzetten,
Geboren: 7 Sept. d. van M. G. Termats
v. d. Stoop. d. van H. W. KruijtCle
ments. z. van M. C. StoelingaKlumper.
8 September. d. van A. H. Slagboom
Steenken. d. van D. C. KuijpersSchou
ten. d. van W. W. Meulenbroek—-Schol
ten. z. van J. v. OldenmarkDreijer.
9 September, d. van H. A. BroekenNe-
lissen. z. van B. de VréTiemstra. - 10
September, z. van S. C. v. UdenRijbroek.
Overleden: 7 September, f. J. Dopheide,
80 j., M, v. Heemskerkstraat. A. de Vries,
53 j„ Voorzorgstraat. E. A. Schellings, 16
j., Gasthuissingel. E. W. Fransen, 27 j„
Tetterodestraat. 6 September. J. Kuiten
burg, 59 j„ Ged. Oude Gracht. M. J„ 2
mnd„ d. van A.' G. II. Braam, K. Hofstraat.
8 September. A„ 2 j„ z. van A. Schelevis,
Gasthuisvest. C. Oijevaar, 65 j„ Gasthuis-
vest. W. v. NoortPeperkamp, 44 j.,
Vrouwehekstraat. 9 September. G. M.
9 mnd., d. van M. Hooglugt, Molenaarstraat.
J. v. Poelgeest, 21 j„ Frankestraat,
GEMEENTERAAD.
Vergadering van den Raad der gemeente
Haarlem, op Woensdag, 12 September 1923,
des namiddags ten 1 »/2 ure, in de Statenzaal
(Prinsenhof), zoo noodig voorste zetten des
avonds ten 8 uur.
Aan de orde zal worden gesteld 1. Beëedi-
ging en installatie één lid. 2. Mededeelingen
en ingekomen stukken. Voorstel B. en W.
verleenen eervol ontslag, wegens opheffing
betrekking, aan mej. J. K. Vrijdag, als onder
wijzeres aan school No. 20. 3. Voorstel B. en
W. verleenen vrijstelling art. 10, 2a, der Bouw
verordening. 4. Voorstel B. en W. verleenen
vrijstelling art. 10, 2a, der Bouwverordening
voor bouw schuur Schalkwijkèrweg. 5. Voor
stel B. en W. vaststelling 4e suppl. kohie"
zakelijks belasting op het bedrijf,(dienst 1912
en le suppl. kohier dierzelfde belasting,
dienst 1922. 6. Voorstel B. en W. aanvaarding
geschenk. 7. Voorstel B. en W. uitgifte grond
in erfpacht aan woningbouwvereeniging
„Bloemenhof". 8. Verzoekschrift Kossen e. a.
inzake verlaging erfpachtscanon, met prae-
advies B. en W. 9. Voorstel B.en W. toe
kenning bouwcredieten aan Woningbouw-
vereenigingen „Bloemenhof", „Onze Wo
ning" en „Zorgvliet". 10. Voorstel B. en W.
overdracht grond ten behoeve Mariascholen.
11. Voorstel B. en W; verleenen crediet voor
uitvoering van openbare werken in straten
onder Haarlemmerliede c. a. 12. Voorstel
B. en W. ruiling grond enz. Woningbouw
vereeniging „Eigen Woning". 14. Voorstel
B. en W, verleenen renteloos voorschot aan
afd, Haarlem van de Noord-Hollandsche
Vereeniging „Het Witte Kruis" ten bate der
Volksdouchebadhuizen. 14. Voorstel B. enW.
inzake verzoek eener bijzondere scho.l om
toelage ingevolge artt. 6 en 8 der Wet van
5 Mei 1923, S. 190. 15. Verzoekschrift St.
Agnes Patronaat om subsidie ingevolge art.
102 der Lager Onderwijswet, met prae-advies
B. en W. 16. Voorstel B. en W. herbenoeming
J. van Konijnenburg tot Directeur van het
Laboratorium voor Pathologische Bacterio
logie. 17. Benoeming van
a. vier tijd. leerkrachten aan de H. B. S.
met 3-j. c. enz.
b. een tijd. leeraar Gem. cursus voor op
leiding hoofdonderwijzers(essen)
c. twee tijd. leeraren Avondschool voor
handelsonderwijs.
d. onderwijzend personeel Gem. Avond
school voor nijverheidsonderwijs.
e. onderwijzeres aan elk der scholen nrs.
11, 12 en 28.
De Burgemeester van Haarlem brengt ter
algemeene kennis, dat eenige uitspraken op
aanvragen van ingeschrevenen der lichting
1924 om vrijstelling van den dienstplicht
wegens broederdienst ter secretarie dezer
gemeente voor een ieder ter inzage zijn
gelegd.
Tegen elke uitspraak kan binnen tien
dagen na' den dag van deze bekendmaking
in beroep worden gekomen:
a. door den ingeschrevene, wien de uit
spraak geldt, of door diens wettigen ver
tegenwoordiger;
b. door elk der overige voor deze ge
meente voor dezelfde lichting ingeschreven
personen of door diens wettigen vertegen
woordiger.
Het verzoekschrift moet met redenen om
kleed zijn. Het behoeft niet gezegeld te zijn.
Het moet worden gericht aan de Koningin,
doch worden ingediend ibij den Burgemees
ter, ter secretarie van deze gemeente. De
Burgemeester zorgt voor de doorzending.
Voor zoove<l bëtréft uitspraken, door Ge
deputeerde Stalen gedaan, kan bovendien
de Commissaris der Koningin binnen den
zelfden termijn bij de Koningin in beroep
komen.
Ingeschrevenen voor de lichting 1924, die
niet in het bezit zijn van het bewijs van
voorgeoefcndiheiid, kunnen, als zij in geval
van bestemming tot gewoon dienstplichtige in
aanmerking wenschen te komen voor oplei
ding tot ziekenverpleger - of tot ziekendrager
en dezen wens oh niet reedis bij de keurin:
en ook niet rechtstreeks bij den Districts
commandant hebben te kennen gegeven, zich
daarvoor alsnog vóór 5 October a.s. opgeven
bij den Burgemeester der gemeente, voor wel
ke zij hebben geloot.
OPLEIDING TOT ZIEKENVERPLEGER.
Hiervoor kunnen in aanmerking komen zij,
die aen krachtig lichaamsgestel hebben, vol
doende bedreven zijn in lezen en schrijven,
kennis bezitten van de hoofdregels van het
rekenen met geheele en gebroken getallen en
de toepassing daa-rvain en tevens voldoende
bekend zijn met het metrieke stelsel van ma
ten en gewichten.
De voorkeur genieten zij, die reeds als bur
ger voor ziekenverpleger in opleiding zijn:
voor Is apothekers-assistenten en zij, die uit
gebreid lager onderwijs en tevens onderwijs
in de genees- of heelkunde hebben genoten
of genieten.
OPLEIDING TOT ZIEKENDRAGER.
Hiervoor kunnen in aanmerking komen zij,
die een krachtig lichaamsgestel hebben, vol
doende bedreven zijn in lezen en schrijven en
in de eerste beginselen van het rekenen .al s
mede eenige kennis bezitten van bel metrieke
stelsel van maten en gewichten.
De voorkeur genieten zij, die in het bezit
zijn van een diploma voor eerste hulp bij
ongevallen, alsmede zij, d:ie lid zijn van een
transport-colonne van heit Nederland'sche Roo
ide Kruis en het bewijs van geoefendheid als
zoodanig bezitten.
DUUR VAN DEN WERKLIJKEN DIENST.
De duur der eerste oefening bedraagt; voor
de ziekenverplegers 12 maanden; voor de zie
kendragers 5 maand.
De ziekenverplegers zijn vrij van herha
lingsoefeningen.
DIENSTPLICHT.
Zij, die voor de lichting van het volgend
jaar zijn ingeschreven en hun wensch omtiren"
de inlijving in geval van bestemming lot ge
woon dienstplichtige en niet reeds bii de keu
ring en ook niet rechtstreeks aan den Dis
trictscommandant hebben opgegeven of wei
een bijzondere wensch veranderd is, kunnen
vóór 5 October a.s. hun verlangen ter ge
meente-secretarie 2e afdeeling Koningstraat 6,
opgeven.
Er kan evenwhl geen zekerheid worden ge
geven, dat met hun verlangen rekening kan
u-orden gehouden.
Tot hoofdagent van politie'in Ce plaats
van P. A. van Zonneveld, die met pensioen
is gegaan, is benoemd de heer H. Appelaar.
Maandag was het de dag, waarop J. H. A. v.
Boekhoven en S. A. van Bilderbeek hun 50-
jarige echtvereeniging herdenken. Na de tal
rijke feestelijkheden gedurende de voorgaan
de 14 dagen, werd het feest nu in huiselijken
kring gevierd,
De verloving af en de ring
gestolen.
De 21-jarige juffrouw Gr. H. was 30
Juli op bezoek bij haar vriendin, de 22
jarige strijkster M. K„ die blijkbaar in de
liefde niet zoo gelukkig geweest was; haar
verloving was af. Haar ring, dien ze nog in
een doosje bewaarde, werd bij die gelegen
heid vertoond. M. K. was daarna even de
kamer uit gegaan. Een paar dagen later
miste de vriendin, toen ze 'm nog weer 'ns
bekijken wou, den ring uit haar doosje en
haar vermoeden viel op juffrouw G, H.
die, trots hare ontkenning bleek den ring
meegenomen te hebben en voor 8.ver
kocht bij F.
Bekl. G. H. verklaart onder snikken,
uit geldgebrek gehandeld te hebben; ze had
met die 8.haar boterboer enz. betaald.
Toen bleek, dat de ring gestolen was,
heeft de fa. F. hem weer aan bekl. terug-
verkocht voor 8.die bekl. daartoe van
haar moeder geleend had.
Daar uit het verhoor de nood van juf
frouw G.'s gezin wel blijkt, vraagt de Offi
cier slechts 15.— subs. 10 dagen hechte
nis, en de Politierechter veroordeelt haar
voorwaardelijk tot 1 maand gevangenisstraf
met een proeftijd van 2 jaar.
Verder werden kleine straffen gewezen
in eenige gevallen van mishandeling, kleine
diefstallen, wederspannigheid e. d.
Het jaarlijksch overzicht der statistische cij
fers van ons bisdom is te meer waard als wij
die cijfers kunnen vergelijken met vroegere.
Wij kiezen daarvoor ditmaal een tijdvak
van 10 jaren, cn plaatsen de uitkomsten van
het eerste en het laatste jaar van dit tijdvak
naast elkander.
1913 1923
PRIESTERS;
gewijd (saeculieren) 15 14
overleden (dienst
doende pr.) 5 7
eervol ontslagen 7 2
in bediening op 31
December:
saeculieren 523 595
regulieren (alleen
parochiepr.) 164 206
totaal 687 801
BEKEERLINGEN:
d.i. gemiddeld p.
HUWELIJKEN:
a) volwassenen
b) kinderen
GEDOOPTEN:
GEVORMDEN:
H. COMMUNIËN 13.956.257
dit is gemiddeld p.
communicant 32.8
tuschen Katholieken
536
172
20.646
14.767
842 3)
198
21.455
12.917')
18.716.851
38.5
5.170
PAROCHIËN:
totaal op 31 Dec. 238
opgericht in het
verloopen jaar
OPENBARE KERKEN:
totaal op 31 Dec. 267
van deze zijn bijkerken
a) met eigen priesters
b) bediend van uit
een andere kerk s)
COMMUNICANTEN:
dit is per dienst-
doenden priester
KATHOLIEKEN:
d.i. per dienstdoen-
den priester
424,945
619
650,000
(ongev.)
950
270
6
304
20
14
486,128
607
717,556
895
Er zijn er na 1 Jan. 1923 weer 4 opge
richt en nog 3 in voorbereiding.
De kapellen der talrijke religieuse ge
stichten zijn hierbij niet inbegrepen; dit zijn
er zeker meer dan 200.
3) In 4921 waren deze getallen nog grooter,
n.l. 925 en 221.
4) Totaal door Mgr. Callier gevormden:
307.542.
DE KWESTIE DER R. K. SCHOOL OP
DENNENHEUVEL
Naar aanleiding van eenige opmerkingen
van den heer Otto, werd in de vorige raads
vergadering de beslissing op een verzoek
om medewerking voor den bouw van een
R. K. school op Dennenheuvel aangehou
den. Hedenavond zal een nieuwe raads
vergadering worden gehouden voor een be
slissing. B. en W. bieden ter goedkeuring
aan een gewijzigd raadsbesluit, hierop
neerkomende, dat besloten wordt de ge
vraagde gelden voor den bouw der school
beschikbaar te stellen.
B. en W. schrijven aan den Raad het
volgende;
Naar aanleiding van de omstandigheid,
dat in uwe vergadering van 4 dezer de af
doening van het verzoek van het R. K.
Bestuur van het Sint Jozefsgesticht, geves
tigd te Haarlem, werd aangehouden, hebben
wij de eer U het volgende mede te daelen:
Bij.de totstandkoming van een bijzondere
school moeten 2 instanties duidelijk wor
den onderscheiden;
t. w. 1. de aanvrage aan den Raad krach
tens art. 72 der L. O. wet 1920, en 2. de
aanvrage aan Burgemeester en Wethouders,
krachtens art. 77 van genoemde wet.
Eerst bedoelde aanvrage moet krachtens
art. 73 der wet belegd zijn met de in het
lste lid van dat artikel genoemde stukken
namelijk:
a. een verklaring dat de school zal wor
den bezocht door ten minste 40 leerlingen;
b. een verklaring, waarbij de instelling
of vereeniging zich verbindt om, voordat
met den bouw wordt aangevangen, als
waarborgsom een bedrag, gelijkstaande met
vijftien ten honderd van de stiohtingskos-
ten, in de gemeentekas te storten;
c. een opgave van het aantal leerlingen,
voor wie het gebouw ruimte moet bieden,
het maximum getal leerlingen, dat per
klasse zal worden toegelaten, het getal
klassen, zoomede of de school bestemd zal
zijn voor het geven van gewoon of voor
uitgebreid lager onderwijs;
d. een verklaring, waaruit blijkt, dat het
bestuur der instelling of vereeniging vjor
de nieuw te stichten school is aangesloten
bi; een groep van bijzondere scholen,
welke een commissie van beroep als be
doeld in artikel 89, zevende lid, hebben
ingesteld.
De hier gevraagde medewerking wordt
slechts geweigerd, wanneer niet aan de in
artikel 73 omschreven eischen is voldaan.
(zie art. 75, 2e lid der wet).
Aangezien dit wel het geval is, m. a. w.
aangezien de sub ad hierboven genoemde
stukken zijn overgelegd en voldoen aan
de voorgeschreven eischen, kan 0. i. niet
anders worden gehandeld dan de gevraagde
medewerking te verleenen.
Dat bij deze aanvrage niet zijn overgelegd
de plannen, teekeningen en begrootingen,
betreffende den schoolbouw moge onaange
naam zijn voor den gemeenteraad, voorge
schreven is dit niet en logisch is het toch
ook, aangezien de wetgever met het be
sluit, genoemd in artikel 75, tweede lid
uitsluitend heeft bedoeld een beginselver
klaring zonder meer..
Het in het eerste lid van artikel 77 be
doeld overleg, hetwelk binnen een maand
moet plaats hebben, kan naar o. m. alleen
betrekking hebben op den inhoud der in
artikel 73 bedoelde stukken. Ware het
anders en zou het overleg zich b.v. ook
kunnen uitstrekken over de inrichting der
school of de wijze waarop de medewerking
zal worden verleend, dan zou te kort wor
den gedaan aan de letter van het voor
schrift dat zegt, dat binnen een maand na
de indiening der aanvrage, bedoeld in art.
72, burgemeester en wethouders daarover
met het schoolbestuur in overleg treden.
„Daarover", hetgeen dus zoggen wil over
de aanvrage in art. 72 bedoeld en over de
aanvrage bedoeld in art. 77.
Bovendien rijst bij ons de vraag hoe en
waarover anders overleg gepleegd moet
worden indien het schoolbestuur nog in het
geheel geen verdere plannen heeft. Dit be
stuur is immers na het vallen der princi-
pieele beslissing geheel vrij met verdere
stappen te wachten al is het een jaar of
langer tot het het oogenblik gekomen acht
die stappen te doen.
Het hierbedoeld overleg is inderdaad ge
pleegd. Een eerste aanvrage van het adres-
seerend schoolbestuur d.d. 27 April 1923,
waarvan de stukken bedoeld in art. 73 niet
in overeenstemming waren met de wette
lijke eischen, is tengevolge van een d.d.
25 Mei j.l. gehouden overleg, ingetrokken
en gevolgd door het thans aanhangig ver
zoek.
Met dc inwilliging van het verzoek wordt
niet de pas afgesneden voor verder overleg.
Het uitvoerig commentaar op de L, O. wet
1920 van de heeren Laban en Ligtvoet,
administraturs bij bet Departement van
Onderwijs, K. en W„ zegt daaromtrent op
pag. 489:
„Aan het besluit tot beschikbaarstelling
van een gebouw, overeenkomstig art. 77,
tweede lid, moet dus voorafgaan dc prin-
cipieele beslissing op de aanvrage van het
schoolbestuur n.l. tot het verleenen van
medewerking door'de gemeente zoodat
na het besluit en krt. 72 nog alle vrijheid
hlijft gewaarborgd, om eventueel een ge
deelte van de O. L. School te Bloemendaa!
ter beschikking van het schoolbestuur te
stellen. Om dit duidelijk te doen uitkomen
zijn wij bereid het ontwerp-besluit in dier
voege te wijzigen, dat in den considerans
komt te staan:
„Gezien het adres d.d. 9 Juni 1923 van
het Roomsch Katholiek bestuur van het
Si. Jozefsgesticht, gevestigd te Haarlem,
Spaarne 16, luidende:
„Op grond van art. 72 der L. O. 1920
en ender overlegging van de volgens art. 73
der wet vereischte stukken (verzoekt voor
noemd bestuur Uw College) de voor de
stichting der school overeenkomstig art. 74
der genoemde wet benoodigde gelden uit
de gemeentekas te willen verstrekken."
EcTSt als dit besluit genomen is kan de
2de instantie yorden afgedaan. Deze
'F
Wij hebben eenigen tijd geleden op deze
piaats er op gewezen, dat -het propageeren
van het gebruik van haring als volksvoedsel
niet aljleen van belang kan ziin voor de vis"
Scherij in 't algemecr^ die een tijd van ma
laise doormaakt, maar ook ten voordeele kan
komen van breede lagen van onze bevolking
Y'anuit Heemskerk wordt ons nu bericht dat
aldaar cp initiatief van hel Gemeentebestuur
een aanvang is gemaakt met den verkoop
san prima Hollandsche Maatjesharing. De
prijs, die voorloopig is vastgesteld op 2'A
cent per stuk, is zoo laag, dat men met
recht kan zeggen, dat hier een gezond en
zeer voedzaam volksvoedsel wordt geboden,
bereikbaar voor iedereen.
De verkooper, die met de haring ook langs
de huizen zal komen venten, is bereid op
aanvrage de smakelijkste bereidingswijze
mede te deelen en aan de afnemers te lee-
ren, opdat~het doel, dat het Gemeentebestuur
>eoogt, n.l. den inwoners in den komenden
moeilijken winter, dien wij tegemoet gaan,
een goed en goedkoop voedingsmiddel wordt
verzekerd, bereikt worde.
Yteor groote huisgezinnen, die zich voor
stellen den geheelen winter geregeld van dit
voedingsmiddel gebruik te maken is bij den.
verkooper een ton van deze haring, inhou
dende 800900 stuks, le bestellen voor een
prijs d'ie voorloopig niet hooger zal zijn dan
f 15, terwijl ook kleinere hoeveelheden ver
krijgbaar zullen zijn.
Misschien is ddt ook eens iets voor andere
gemeentebesturen om te overwegen.
Het ziet er immeTS naar uit, dat we een
lang niet gemakkelijken winter tegemoet
gaan.
Barometerstand: 768. Vooruit.
OPGAVE VAN:
echter is bij dc wet geheel aan Burgemees
ter en Wethouders opgedragen, behalve
de beschikbaarstelling van een bestaand
gebouw enz., bedoeld in art. 77, 2de lid
der wet, hetgeen behoudens goedkeuring
door de Gedeputeerde Staten aan den
Raad is overgelaten,
Burgemeester en Wethouders echter
meenden bij de samenstelling van het oor
spronkelijk voorstel hiertoe geen voorstel
te moeten doen.
De burgemeester van Heemstede verzoekt
namens den vader de opsporing en voorge
leiding van een 18-jarig meisje, dat in den
namiddag van 7 September j.l. de ouderlijke
woning had verlaten en sedert niet was te
ruggekeerd.
Inmiddels is het meisje terecht gekomen.
Zij was naar Amsterdam gegaan, om daar
feest te vieren en is daar door de politie
opgespoord.
Het meisje heeft hare ouders dezer dager
groote ongerustheid en de politie veel last
bezorgd.
Medegedeeld door de SPAAR NEB ANK.
De beurs opende heden vast:
V. K.
HEDEN
5% Nederland 1919
94 'l
94'/,
6% Nederland 1923
100
100%
Oude Vaart
81
82
dito Gem. Eigendom
72
76
Mij. „Nederland"
134
134
Schcepvaart-Unde
104
106
Rotterd. Lloyd
118
119
Holl. I.loyd
7%
S%
Paketvaart
110
110
Oude Boot
53
55
Holl. Stoomboot
16%
18
H. V. A.
426%
436
Java Culluur
338
348
Jurgens gew.
55
57
Koloniale Bank
149%
Indische Bank
116%
118
Gert. Handel Mij.
125
127
Resc. dito
125%
127
Orion
26
Geconsolideerde
132%
139'/,
Kon. Olie
343%
343
U. S. Steel
96'/,
Marine comm.
S%6
Vorstenlanden
160%
164'/,
Actions id.
154
157
Poerworcdjo
90%
94
Oude Deli
294
295
Senembah
267'/,
267
Deli Batavia
322
320
Amsterdam Rubber
157
l?8'/i
Serbadjadi
301
S'ilau
118
117
Wai Sumatra
122
123
Dordtsche Petr.
332
335
Southern Rails
34%
35
(Juten
138»/,
138'/,
Anaconda
32%,
84
iWabash
8%
9
