Brieven nit Frankrijk.
mmmimsM mmm.
BUITENLAND
BINNENLAND
ITweede Blad
24 September - 1293
)cor de maan aan het
licht gebracht.
De vergadering van den Volkenbond. Na de ontmoeting van Bald
win en Poincaré; Baldwin zal zoo spoedig mogelijk een verklaring af
leggen. Nieuwe arrestaties in het Roergebied. De toestand der Ita-
liaansche prinsessen verbetert.
Onder de Telegrammen: De Zondagsredevoeringen van Poincaré.
Mijnramp in Polen. Twee ballons bij den Cordon'Bennet wedstrijd ver
ongelukt.
DE DUURTEONLUSTEN IN
DUITSCHLAND.
De Ministerssalarissen.
LUCHTVERKEER.
FEUILLETON
HET 25-JARIG REGEERINGSJUBI
LEUM VAN H. M. TE PARIJS HER
DACHT.
De datum van 6 September 1923 sal in de
geschiedenis van de Nederlandsche kolonie
te Parijs blijven aangeteekend als een onver
getelijke.
Op dien dag hebben wij, Nederlanders in
dciï vreemde op plechtige en luisterrijke
wijze het huldigingsfeest gevierd van onze ge
bliefde Koningin.
Wij hebben uiting kunnen geven aan de ge-
'voelens van dankbaarheid, liefde en trouw
ons evenzeer bezielend als hen, die op vader-
landschen bodem Koningin Wilhelmina hun
oprechte hulde hebben gebracht.
Eensgezind in hun liefde voor het huis van
oranje en het dierbaar vaderland, zijn de
Hollanders in Frankrijk in groote getalen
spgekomen, om deel te nemen aan de
feestelijkheden die den geheelen dag in be
Blag namen.
Het was een stralende zonnedag niet al
leen in figuurlijken maar ook in den waren
zin des woords.
Reeds vroeg in den morgen vereenigdeti
zich eenige honderden landgenooten rondom
het Standbeeld van Gaspard te Colijny een
der voorvaderen van Hare Majesteit.
Vertegenwoordigers der Fransche regeering
gaven mede blijk van instemming met deze
heugelijke gebeurtenis.
De president der feestcommissie de heer,
van Hemert sprak een rede uit, waarin hij
heden en verleden aan elkaar verbond, wees
op de overeenkomst van groote geestesga
ven bij admiraal de Colijny en zijn nazaat
onze geerbiedigde Koningin Wilhelmina. On
ze gezant, Jhr. Loudon, beantwoordde deze
rede, waarna een krans met vaderlandsche
linten aan den voet van het standbeeld werd
nedergelegd.
Kort daarop vulde zich de kerk ,,I' Oratoire
met feestvierende en met oranjegetooide
landgenooten.
Blijde orgeltonen weerklonken. Ds. Bois-
sevain uit I.eiden besteeg den kansel om den
dienst te leiden en in welsprekende woorden
God te danken, 25 lange jaren'onze Koningin
te hebben gespaard en voor de toekomst zijn
zegen over ons vorstenhuis af te smeeken. In
al haar eenvoud een indrukwekkende plech
tigheid.
Een plechtige H. Mis werd vervolgens op
gedragen in de „St. Germain 1' Auscirrois"
waar zich ev nals in het Protestantsche
kerkgebouw ccn talrijke schare vereenigden
om dezen feestdag te beginnen met dank
aan Hem, aan wien wij alles verschuldigd
zijn.
Hef feestelijk met planten versierde al
taar, schitterde in een zee van licht. Een
voortreffelijk koor zette het Veni Creator
in en deed tijdens de H. Mis gewijde gezan
gen hooren. Nadat de officieele personen, on
ze gezant jhr. Loudon en mevrouw, die ik
als iid der feestcommissie het voorrecht had
aan den ingang der kerk te mogen begroeten,
op hun zetels hadden plaats genomen nam
dc dienst een aanvang.
Onze landgenoot P. Kamerbeek droeg de
H. Mis op. Na het Evangelie hield hij een
korte toespraak waarin zijn warme vader-
1?' dsliefde tot volle uiting kwam en hij bo
ven alles dank bracht aan God onze dierbare
Koningin te hebben gespaard en geleid in de
moeilijke jaren van hare zegenrijke Regeering.
Groote C o J,. wij loven u, goede God, wij dan
ken U, groote God wij bidden U. Deze ge
dachten ontvouwde hij op een gevoelige en
welsprekende wijze, die niet naliet diepen
indruk te maken op alle aanwezigen, van wel
ke godsdienstige gezindte dan ook.
Onder de tonen va het oude Wilhelmus
werd htt schoone kerkgebouw verlaten. Bij
den uitgang vond jhr. Loudon nog de gele
genheid Pater Kamerbeek zijn dank te be
tuigen.
Des middags vond in de synagoge een Is
iëlitische godsdienstoefening plaats.
De heer J. Asscher ontving den vertegen
woordiger van onze Koningin aan den in
gang van het gebouw. Stemmingsvol weer
klonk de cello en harpmuziek terwijl 'n uit
nemend mannenkoor gewijde gezangen ten
gehoore bracht. De opperrabijn van Frank
rijk voerde allereerst het woord om
namens de Fransche Joden hulde te bren
gen aan Koningin Wilhelmina, regeerend over
een land, dat steeds in volle vrijheid de
poorten heeft opengezet om vervolgden en ver
drukten te ontvangen.
De Amsterdamsche rabijn Sarlouis, hield
vervolgens de eestrede en evenals P. Kamer
beekJenDs. Boisse'ain. bracht ook hij hulde
en dank aan God op dezen jubeldag. Hij
wees er op in treffende woorden, hoe het de
wensch was geweest van H. M. dezen dag
in ootmoed en godsdienstzin te gedenken.
Schooner kon inderdaad deze feestdag niet
worden ingeluid, dan met deze drie gods
dienstige plechtigheden, welke zulk een
heerlijk beeld hebben gegeven van de groo
te eensgezindheid onder onze landgenoo
ten in Frankrijk, tot welk geloof zij ook mo
gen behooren.
Een schitterend geslaagde receptie door
onzen gezant en mevrouw Loudon aan de
alle Nederlanders in Frankrijk aangeboden,
vereenigde ons in den middag in het legatie
gebouw.
De heer van Hemert bood een door den
kunstschilder. Roovers artistiek verzorgde
oorkonde aan, die het geldelijk geschenk
der kolonie, ongeveer 40.000 franccs, bij het
overreiken aan H. M. zal vergezellen.
Gedenken wij dankbaar dat onze Koning
dit geschenk bij voorbaat heeft bestemd
voor onze behoeftige 'landgenooten in Frank
rijk.
Mee" dan 200 Nederlanders namen des
avonds deel aan den feestmaaltijd in de
smaak vol versierde zalen van Hotel Lutetia,
Zeer vele Nederlanders, tijdelijk te Parijs
vertoevend, bevonden zich onder de aanwe
zigen. Onder hen 'n tiental Limnburgcrs met
kapelaan Welters aan hun hoofd, die terug
kwamen van de bedevaart naar Lourdus en
die uw correspondent in de gelegenheid kon
stellen nog op het laatste oogenblik aan te
te zitten aan den feestmaaltijd.
Al spoedig was de ware feeststemming
algemeen bij de gasten. Vaderlandsche lie
deren weerklonken, het oranje boven was
niet van de lucht en zelden waren wij te
Parijs nog getuigen van een dergelijk, echt
Nederlandsch verbroederingsfeest. Redevoe
ringen zonder tal, te veel om op te noemen
werden gehouden.
Jhr. Loudon sprak van zijn persoonlijke
herinneringen uit den tijd dat hij als minister
H. M. mocht ter zijde staan en hief zijn glas
op om te klinken op de gezondheid van ko
ningin Wilhelmina „qui a bien merité de sa-
pa trie." Oorverdocvende toejuichingen volg
den op zijn welsprekende toast. Hem volgen
de heeren van Hemert, Asscher, Laboncheré,
Hamburger, een afgevaardigde uit Deli,
Vetter en een oud lid van het gezantschap der
voormalige Zuid-Afrikaansche republiek De
violoncellist Holman en de pianiste mevrouw
d'Hamicourt, doen zich hooren en oogsten lui
den bijval met hun kunstzinnige praestaties.
Tot laat in den nacht duurt de feeststem
ming en houdt een geanimeerd bal, waaraan
nog velen deelnemen, die verhinderd waren
aan te zitten aan 't feestmaal, de landgenooten
bijeen. De feestcommissie heeft alle eer van
haar voorbereidend werk. De huldiging der
Ned. kolonie te Parijs is in alle opzichten
voortreffelijk geslaagd, zij is geworden tot
een blijde uiting van waarachtige vader
lands liefde en liefde tot het koninklijk huis,
Het is geen ijdel woord indien we zeggen
dat ook de Nederlanders in Frankrijk onzen
wapenspreuk zullen getrouw blijven, Haar
zullen handhaven, die is bij de gratie Gods,
Koningin der Nederlanden.
Mr. P. v. S.
Parijs, 12 September 1923.
PE VERGADERING VAN DEN VOLKEN
BOND.
De algemeene vergadering heeft Zater
dag de algemeene beschouwingen over het
Italiaansch-Grieksche geschil en het vergoe-
dingsvraagsluk voortgezet. Prof. Gilbert
Murray (Z.-Afrika), die in hoofdzaak het
vergocdingsvraagstuk behandelde, verklaar
de tc spreken namens de Volkenbondsver-
eeniging van Engeland en de overeenkom
stige vereeniging in Frankrijk, Nederland,
Italië cn België. Hij herinnerde aan de motie
van de, Fransche groep, waarmee de andere
groepen zich vereenigd hebben, welke een
beroep doet op de regeering en met name op
die van Engeland en Frankrijk om te komen
let een oplossing van het vraagstuk, dat de
atmosfeer in Europa vergiftigt en, zoo zulks
niet mogelijk blijkt, het aan den Volken
bond te onderwerpen, waaraan hij toevoeg
de, dat de onzijdige landen en de internatio
nale verbonden van vakvereenigingen zich
met deze zienswijze vereenigen. Iedereen is
het erover eens, dat er vergoeding betaald
moet worden, zei Murray, waarop hij nog-
eens in het licht stelde welke groote dien
sten de Volkenbond reeds bewezen heeft
Als de Duitsche arbeider, zoo besloot bij,
tot ellende wordt gebracht zullen de Fran
s-hu cn de Engelsche arbeider daarvan de
gevolgen ondervinden.
Murray's toespraak wekte levendige be
langstelling, doch werd door geen der dele
gaties beantwoord.
De algemeene vergadering van den Vol
kenbond heeft Zaterdag een einde gemaakt
met dc behandeling van het rapport over de
werkzaamheden van den Raad in het afge-
loopen jaar. De maharadjah Jam Sahio van
Nawanager (Indië) kwam op voor de com
petentie van den Bond om zich uit te spre
ken in het Grieksch-Italiaansche geschil.
Na eenigen tijd zal men inzien, hoe wijs de
Raad eraan heeft gedaan op te treden als hij
deed en hoe gematigd de belanghebbende
partijen zijn geweest. Het recht van repres-
saille, dat vroeger onbeperkt was, is thans
door de verplichtingen, die men tegelijk met
de onderteekening van het statuut van den
Bond op zich heeft genomen beperkt. Indië
houdt zonder eenige reserve vast 'aan het
beginsel, neergelegd in het statuut.
Gilbert Murray (Zuid-Afrika) verklaarde
de v/oorden van Hansen ten opzichte van de
schadevergoeding te steunen. Hij verklaarde
te spreken uit naam van de internationale
Volkenbondsvereenigingen, die evenals het
Internationaal Vakverbond van Amsterdam
een motie dienaangaande hebben aangeno
men. Men zal rekening dienen te houden
met de meening dier groepen en met de ar
beidersklasse. Iedereen is het eens met de
noodzakelijkheid van de schadevergoeding,
de veiligheid cn dc schuldregeling tusschen
de geallieerden onderling, zegt Murray, dan
bestaat er gevaar voor een nieuwen oorlog,
uitgelokt door de bezetting, de legertoerus-
tingen enz. In naam van de menschelijkheid
dringt hij aan op een stap van den Volken
bond, die aan de belanghebbende staten de
vraag moet stellen spoedig een eind aan het
schadevergoedingsvraagstuk te maken.
Baron Marks von Wurtenberg (Zweden)
verklaart, dat er in Europa een gevoel van
ongerustheid heerscht die het den Volken
bond onmogelijk maakt de kracht te winnen
noodig voor het volvoeren van zijn taak.
Limburg (Nederland) diende zijn verslag in
als rapporteur over het Engelsche amende
ment op art. 16 van het Statuut van den
Bond, dat handelt over de oeconomische
blokkade. Andere amendementen op dit
artikel, die door de tweede vergadering van
den Bond zijn aangenomen zijn nog niet in
werking getreden. De vergadering besloot op
voorstel van den rapporteur het wijzigings
voorstel aan te houden tot de volgende ver
gadering.
De maharadja Sahib van Nawanagar, als
voorzitter van de commissie voor de tech
nische organisatie, dringt aan op de nood
zakelijkheid deze organisatie de noodige
materieele hulp ter beschikking te stellen,
zoodat zij haar taak zal kunnen volvoeren.^
Graham (Canada) dient een rapport in
over de organisatie der verkeersmiddelen.
De vergadering neemt dankbaar actie van
de pogingen door deze commissie onderno
men en van hetgeen door haar is tot stand
gebracht. Zij neemt verder acte van de re
sultaten van het onderzoek ingesteld door
deze commissie aangaande het herstel der
verkeersmiddelen in Centraal Europa.
De Raad van den Volkenbond komt daar
na bijeen oni, den financieelen toestand te
onderzoeken, Waarin dc vrije stad Dantzig
verkeert en zal verder het Engelsche man
daat over Palestina nader bespreken.
NA DE ONTMOETING TUSSCHEN
BALDWIN EN POINCARé.
Reuter verneemt, dat Baldwin de eerste
de beste gelegenheid zal aangrijpen om zijn
collega's in te lichten over den uitslag van
zijn gesprek met Poincaré. Oofschoon niets
verrassends 'verwacht wordt, wordt het her
stel van het wederzijdsch vertrouwen tus
schen de hoofden der beide «regeeringen
hoogst belangrijk geacht. Vastgesteld wordt,
dat er geen conflict, geen meeningsverschil
ten aanzien van het doel tusschen de beide
regeeringen bestaat. Het gemeenschappelijk
doel is: het verkrijgen van schadevergoeding
van Duitschland en liet herstel van het eco
nomische leven in Europa. Er wordt op ge
wezen, dat de wending in Duitschland wel
licht automatisch eenige kwesties heeft op
geheven, welke de Engelsch-Fransche be
trekkingen ingewikkeld maakten.
Nog steeds verkeert men in twijfel in hoe
verre de ontmoeting tusschen Baldwin cn
Poincaré te Parijs een nieuwe era inluidt op
het gebied van buitenlandsche politiek en
of de geruchten juist zijn, dat Baldwin be
reid is het Fransche standpunt te aanvaar
den. Als de Daily Mail en Evening News, die
hun jubeltonen van dc daken laten schallen
gelijk hebben en Baldwin zich werkelijk met
de politiek van de Quay d'Orsay heeft geï
dentificeerd zooals zij beweren, kan men er
zeker van zijn dat daarover nog menig hard
woord in het parlement en in dc pers zal
vallen. De Evening Standard stelt bijvoor
beeld in verband hiermede de zeer nuchtere
doch niet minder gevaarlijke vraag, of Cur-
zon, als deze berichten waar zijn, zijn be
kende nota van eenige weken geleden zal
hebben in te slikken en verlangt, zooals trouJ
wens iedereen, dat Baldwin ten spoedigste
klaren wijn zal schenken aangaande zijn
plannen en over een eventueele wijziging in
zijn politiek. Omineus klinkt het, dat „deze
regeering of haar opvolgster" het vraagstuk
van de schadevergoeding dient te regelen en
dat, als dit niet geschiedt, de ruïne niet kan
uitblijven. Ook de New Statesman acht het
waarschijnlijk, dat Baldwin het hoofd voor
Poincaré heeft gebogen, wat dit weekblad
met groot leedwezen meent te moeten con-
stateeren.
DUITSCHLAND EN DE GEALLIEERDEN.
Drie Fransche luchtvaarders, die op onbe
zet Duitsch gebied geland waren, zijn te Wit
ten aangekomen, waar zij verklaard hebben,
dat de Duitsche overheidspersonen zich zeer
net jegens hen gedragen hebben.
Roediger, de Duitsche zaakgelastigde te
Brussel, bevestigt dat Duitschland geen en
kele nota aan geen enkele regeering h.?eft
gezonden, maar dat alleen de besprekingen
niet zijn opgehouden cn dat men dus dc pro
cessen-verbaal, die de geallieerde gezanten
te Berlijn aan hun regeeringen hebben ge
zonden, voor een nota moet hebben aange
zien.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
De Franschen hebben den president, den
vice-president cn den procureur-generaal
van het gerechtshof, den inspecteur van de
douane, den commissaris van de recherche
en diens adjudant in hechtenis genomen ais
gijzelaars voor de door de Duitsche politie
zoogenaamd willekeurig aangehouden lieden,
die in het bezette gebied voor de bezetting
hebben gewerkt. De gijzelaars zullen vastge
houden worden, totdat dc bedoelden weer
zijn vrijgelaten.
De Belgische recherche heeft ongeveer
2000 miljard mark in beslag genomen, welk
bedrag bestemd was voor het lijdelijk verzet.
HET SEPARATISME IN HET RIJNLAND.
Op een bijeenkomst van de voormannen
van de sociaal-democratische partij, het cen
trum en de vrije vakvereenigingen is besloten
den 27en een anti-separatistische betooging
te houden en den Rijnschen Landdag, welke
de separatisten tegen den 30sten hebben uit
geschreven te verstoren. De voormannen van
de communistische partij hebben een soort
gelijk besluit genomen. De separatisten blij
ven zich roeren.
EENURIGE WERKSTAKING TE
HAMBURG.
Het Berliner Tagebiatt meldt uit Hamburg,
dat de een-urige staking Zaterdag algemeen
heelt plaats gevonden. Het verkeer op den
localen spoorweg en de tramlijnen stond ge
heel stop. Ook waren verschillende winkels
van 11 tot 12 uur gesloten. Tal van voertui
gen, welke waren blijven rijden, werden aan
gehouden. Er hadden geen botsingen plaats.
Zaterdag op het middaguur hebben te
Hindenburg groote duurtebetoogingen plaats
gevonden. Een geweldige menigte werklie
den trok door de straten en uitte haar on
tevredenheid over de hooge prijzen, welke
ondanks de daling van den dollar niet ver
laagd zijn. Spoedig opgeroepen schupo-
versterking wist tot dusver de orde te hand
haven.
NA DEN STAATSGREEP IN SPANJE.
Markies de Villalobar, de Spaansche ge
zant te Brussel, is Zaterdag bij Jaspar ge
weest om mede te deelen, dat, bij besluit
van 15 September, de Koning van Spanje,
generaal don Miguel Primo de Riviera, mar
kies van Estella, president van het militair
directorium heeft benoemd in de functie van
eenig minister, terwijl de ambten van voor
zitter van den ministerraad, ministers van
de kroon en onderstaatssecretarissen der
verschillende ministeries tijdelijk niet ver
vuld worden, behalve die van minister van
buitenlandsche zaken en van oorlog. Fernan
do Espinoch de los Mpnteres, de onder
staatssecretaris zal in functie blijven en
voorloopig het ministerie van buitenlandsche
zaken overnemen.
De gezant voegt eraan toe, dat dc toe
stand in Spanje rustig is en dat de orde ner
gens is verstoord.
POLEN EN OOSTENRIJK.
Seipel, de Oostenrijksche bondskanselier,
en minister Grunenberger hebben Warschau
Woensdag veriaten. Tijdens hun verblijf te
Warschau is het ontwerp-arbitrageverdrag
tusschen Polen cn Oostenrijk geteekend,
evenals een protocol nopens het sluiten van
een consulair verdrag en het openen van
onderhandelingen over de kosten van pas
poorten en visit's en de vergoeding van de
kosten voor verpleging van Poolsche onder
danen in Oostenrijksche ziekenhuizen.
Voorts heeft men verschillende vraagstuk
ken inzake de verzorging van Oostenrijk,
met name met steenkool, behandeld. Men
was het er over eens, dat het huidige han
delsverdrag behoort te worden aangevuld.
DE MOORD VAN JAN1NA.
De internationale commissie van onder
zoek naar den moord op de Italiaansche
missie is te Janina teruggekeerd, ten einde
haar rapport op te stellen, dat zal worden
ingediend tbij den Gezantenraad. Daarna zal
het onderzoek worden voortgezet.
DE ITALIAANSCHE PRINSESSEN.
Er is een lichte verbetering ingetreden in
{dan gezondheidstoestand van de prinsessen
Mafalda en Johanna.
NA DE RAMP IN JAPAN.
Het verlies van de Japansche marine, ten
gevolge van de aardbeving, wordt officieel
geschat op 100 millioen yen.
HET BANDIETENWEZEN IN CHINA.
De Japansche regeering heeft een schade
vergoeding van 25.000 dollar betaald voor
den moord op den Amerikaan Coltman te
Kalgen. De zaak wordt thans als afgedaan
beschouwd.
UIT BR1TSCH INiojfi.
Drie leiders van het Indisch nationaal
congres zijn gearresteerd door de autoritei
ten "in den Indischen staat Napha, waar de
agitatie der nationalisten in den laatsten tijd
krachtig is geweest, blijkbaar als protest
tegen den troonafstand van den vorst, welke
gelast was door de Indische regeering, om
beweerd wanbestuur.
DE STAKING VAN DE TYPOGRAFEN TE
NEW YORK.
De New-Yorksche dagbladuitgevers en de
internationale t"-ografenvereenigini< hebben
een contract geteekend met terzijdestelling
der stakers. Het contract verhooM de loonen
en geeft een regeling voor de werkuren.
Men verwacht dat de dagbladen Maandag
weër normaal zullen verschijnen.
over, behalve de verhooging voor zijn eigen
leden.
Onredelijk zou het zeker niet zijn ge
weest, indien ook die verhooging gehand
haafd ware, of uit den boezem der Kamer
een voorstel was gekomen, om te herstel
len, hetgeen door de regeering was ge
schrapt.
Dit geschiedde echter niet, zoodat het
ministerieele salaris bleef staan op het peil,
waarop het in 1916 onder den heer Treub
was vastgesteld.
En thans gaat het Kabinet weer vóór met
een vermindering van de volle twintig pet.
Een vijfde gaat dus van het salaris af,
waardoor de salarieering van het zoo ge
wichtige, verantwoordelijke en den geheelen
mensch vorderende ministers-ambt, geredu
ceerd wordt tot een bedrag, dat verre ach
terstaat bij de bezoldiging en de verdiensten
in verschillende vrije beroepen.
Het is inderdaad een bewijs van groote
offervaardigheid, dat door het Kabinet wordt
gegeven, en een voorbeeld, dat als zooda
nig waardeering verdient.
Maar waarbij drieërlei opmerking is te
maken: Eerstens, dat ook een minister recht
heeft op een behoorlijke vergoeding voor
zijn arbeid. Vervolgens, dat hij niet in den
eigenlijken zin des woords tot de ambtena
ren met vaste positie kan worden gerekend.
En ten slotte, dat het een ongewenschte
toestand zou zijn, indien voortaan slechts
gefortuneerde personen het ministerschap,
dat ook zekere maatschappelijke verplich
tingen met zich brengt, zouden kunnen be-
kleeden.
Het zal in het land ongetwijfeld een goe
den indruk maken, dat de regeering bij haar
voornemens tot verlaging der ambtenaars
salarissen rekening wenscht te houden met
het verschil in draagkracht en de hoogste
salarissen met volle 20 pet. van de huidige
bedragen verminderd zullen worden.
Met name worden daarvoor aangewezen
de salarissen der ministers.
En wat dit te beteekenen heeft, wordt,
naar het „Centrum" schrijft, pas duidelijk,
wanneer men weet, dat lo. dc ministerieele
bezoldigingen in ons land zeker niet tot
de ruimste behooren, en 2o. dat de verhoo
ging dier salarissen in den duren tijd geens
zins overeen kwam met de stijging van den
levensstandaard en anderer verhoogingen.
Sinds 1914 zijn de salarissen der ministers
slechts met 50 pet. vermeerderd, terwijl het
leven beduidend meer dan 50 pet. duurder
is geworden, en dus eerder van een verhou
dingsgewijze vermindering, dan van een ver
meerdering kan worden gesproken.
Bij de laatste salarisverhooging voor
Rijksambtenaren in 1920 wilde de commissie
alle salarissen verhoogen, ook die der. mi
nisters.
Het Kabinet nam toen het heelc voorstel
DE OORLOGSBEGROOTING.
Eindcijfer ruim 63 millioen.
Aanschaffing Artillerie-materiaal
en Vliegtuigen.
Blijkens de algemeene beschouwingen bij
de thans ingediende Oorlogsbegrooting voor
1924 zijn wederom geen gelden uitgetrok
ken voor, het bouwen van oefeningskampen.
Voor de aanschaffing van artillerie-materiaal
en voor materieel voor de. luchtvaartafdee-
ling worden resp. 800,000 en 440,000
meer uitgetrokken.
Het matige munitiever,bruik bij de schiet
oefeningen kan de laatste jaren niet ten
volle worden aangevuld en de verdere voor
ziening der bestaande organisaties moest in
onvoldoende mate worden voortgezet.
In dezen toestand kon op den duur niet
worden berust. Teneinde het tempo van
aanmaak althans eenigermate te versnel
len, zijn op de desbetreffende begrooting
voor 1924 eenigszins hoogere bedragen dan
voor 1923 uitgetrokken.
De Minister moge er de aandacht op ves
tigen, dat nog niets wordt aangevraagd vomr
de aanschaffing van nieuw geschut en even
min voor andere gewichtige voorzieningen,
welke binnen korten tijd in verband met
hangende vraagstukken noodig zullen zijn.
Voor aanschaffing van vliegtuigen wordt
in totaal aangevraagd 740,500, te verdee-
len in:
aanschaffing van 15 leervliegtuigen
met motoren f 243,000
aanschaffing van 10 moderne jacht
vliegtuigen met motoren f 257,500
aanschaffing van 12 verkennings
vliegtuigen f 240,000
Dan zijn er noodig: reservemotoren ten
bedrage van 235,000, reservedeelen voor
145,000, een 6-tal automobielen 27,000.
Hel eindcijfer van de oorlogsbegrooting
voor 1924 bedraagt 63,129,739. d.i. 7,154
minder dan voor 1923 werd toegestaan.
DE NIET-STOPZETTING DER TRACTE-
MENTSVERHOOGINGEN.
Naar het Vad. vernemt is het besluit der
Regeering, 'om niet over te gaan tot het
stopzetten over 1924 van periodieke tracte-
mentsverhoogingen, gebaseerd op de over
weging, dat bij de herziening der salarisre
geling welke vóór 1925 tot stand zal komen,
het vraagstuk der periodieke verhoogingen
in ziin geheel onder de oogen zal worden
gezien.
HET SALARIS DER KAMERLEDEN.
Geen verlagingsvoorstel.
„De Maasbode" bevatte onlangs het be
richt, dat de voorzitter der Tweede Ka
mer den leden dier Kamer zou voorstellen,
eveneens 20 van hun schadeloosstelling
niet te innen. „Het Volk" verham van den
voorzitter, dat daarvan geen de minste
sprake is en dat het verband tusschen de
door de regeering beraamde verlaging der
ambtenaarssalarissen en de schadeloosstel
ling van Kamerleden niet door hem wordt
ingezien.
ACTIE VAN HET R.K. OVERHEIDS
PERSONEEL.
Donderdag hebben de R.K. Centrale van
burgerlijk nijverhèidspersoneel, dc R.K. bond
van spoorweg-personeel St. Rafaël en de
R.K. bond van politiepersoneel St. Michaël
vergaderd, ter bespreking van dc actie, die
speciaal door het R.K. overheids- en serni-
overheidspersoneel zal worden gevoerd tegen
de regeeringsplannen inzake de salarisver-
mindering.
Besloten werd, zoo mogelijk in de eerste
helft van October te Utrecht een protest-
vergadering te houden, en voorts aan de
onlangs in het leven geroepen en over het
geheele land verspreide eomité's van' actie
Ie verzoeken, plaatselijk of gewestelijk soort
gelijke vergaderingen te beleggen.
AAN DE DUITSCHE GRENZEN,
Van regeeringswege zijn aan de grenzen
maatregelen getroffen tegen overstrooming
van ons land door ongewenschte elementen
uit Duitschland, in verband met dc onlusten
aldaar.
EEN PROCLAMATIE VAN DE KONINGIN.
Volgens de Avp. zal dc Koningin zich de
zer dagen niet een proclamatie tot het volk
wenden in verband met haar jubiJetirt
DE VLOOTWET.
Algemeene proteststaking?
In de kringen van de Besturen van het N.
A. S. wordt ernstig overwogen, om op den.
dag, waarop het ontwerp-VIootwet in de
Tweede Kamer in behandeling komt, eene
algemeene staking te proclameeden en te
vens in Den Haag eene demonstratie o;
touw te zetten.
H.M. DE KONINGIN-MOEDER NAAR
VALKENBURG.
H.M. de Koningin-Moeder die zich 25 de
zer met Haar gevolg naar Valkenburg zal
begeven, zal aldaar haar intrek nemen in het
hotel „Oranje Nassau" van den heer J. M. E.
Ubaghs, aan den Houthemmerweg, hetwelk
in zijn geheel ter Harer beschikking wordt
gesteld. Het verblijf van H.M. te Valkenbutr
zal waarschijnlijk 8 dagen duren.
DE ORGANISATIE VAN HOOGERE
STANDEN.
Teneinde aan de plannen van het Doorl.
Episcopaat uitvoering te geven, is door de
Bisschoppen in ieder Diocees een vooraan
staand Katholiek uitgenoodigd, om in elk
Diocees de oprichting van een Diocesane
Vereeniging van Hoogere Standen voor te
bereiden en zoo spoedig mogelijk tot stan2
te brengen.
HET ADRES VAN ANTWOORD DER
EERSTE KAMER.
De commissie uit dé Eerste Kamer der
Staten-Generaal, belast met het aanbieder
aan H. M. de Koningin van het adres van
antwoord 'dier Kamer op de Troonrede,
heeft zich heden ten 1214 ure ten konink
lijken paleize van die taak gekweten.
De commissie bestond uit den voorzitter,
generaal baron Yan Voorst tot Voorst, die
de uniform droeg, en uit de leden, de hee
ren Van der Hoeven, Idenburg, Siingen-
berg, Wittert van Hoogland en Dobbel-
mann, die óf het ambtscostuum van Eerste
Kamerlid, óf het costuum verbonden aan
een vroegere of een andere functie door
hen uitgeoefend, droegen.
In de vestibule van het paleis werden de
militaire eerbewijzen gegeven door een
detachement huzaren. onder commando
van den le-luitenant jhr. Von Heijden. De
hoornblazer van het detachement blies
zoowel bij aankomst als bij vertrek der
commissie den eeremarsch.
DE SOCIALE VERZEKERINGEN.
In verband met hetgeen over de sociale
verzekeringen in de Millioenen-nota is mede
gedeeld dient er, ten einde misverstand te
voorkomen, op te worden gewezen, dat op
die verzekeringen niet wordt bezuinigd in
dien zin, dat de uifkeeringen aan invalieden,
weduwen, weezen en ouden van dagen ook
maar iets verlaagd zouden worden, maar dat
de bedoeling alleen is ze anders te financiee-
ren, zoodat het bedrag, dat de Staat bijpast,
met eenige millioenen kan worden vermin»
derd.
EEN GROOTSCH PLAN.
In het Kon. Instituut van Ingenieurs, aar»
de Princessegracht te 's-Hage had dezer dager,
een conferentie plaats van het comité „Vlieg»
tocht Nederland—Indië" met vertegenwoor
digers der pers.
Het was de inleidende daad van een aantal
energieke Nederlanders, om een grootsch
plan te verwezenlijken, het plan n.l. om van
Nederland naar Batavia te vliegen.
Aan de tafel had een drietal heeren plaats
genomen, die als de belichaming van dit voo'-
nemen beschouwd kor.den worden, n.l. ge: e-
raal Snijders, voorzitter van het comité ae
heeren A' Plesman, administrateur der K.L.
M., de technische deskundige en de heer A.
N. J. Thomassen a Thuessink van der Hoop,
aviateur van de K.L.M., die den vliegtocht
hoopt te ondernemen.
In korte trekken, vaak blijk gevend van
echt-Hollandschen ondernemingsgeest, schet
ste de generaal de redenen, waarom het co
mité meent, dat deze vliegtocht noodig kan
zijn.
In de eerste plaats is het een studietocht
die kan leeren, wat noodig zal zijn voor een
goeden gronddienst voor een geregelde lucht
lijn. Ten tweede zal de tocht waardevolle les
sen geven wat aangaat het uithoudingsver
mogen van den vlieger en van het toestel.
Dan moeten wij zorgen, dat wij niet uitge
schakeld worden, wanneer Engeland zijn
plannen voor een luchtlijn naar Bntsch-Indië
en Australië verwezenlijkt. Reeds nu gaan
er stemmen in Engeland op, om de route van
de Straits naar Australië over Noord Borneo
te riemen, waardoor een belangrijk deel van
van Ned.-Inclië buiten dit vliegverkeer zou
vallen.
Wij moeten erop aansturen, dat wij het ge
deelte Singapore-Australië of een tusschen
Java en Australië gelegen landingspunt van
Singapore voor onze rekening krijgen, opdat
wij ons aandeel krijgen in het verkeer door de
lucht naar het Verre Oosten.
Verder moeten wij een impuls geven aan
Ned.-Indië zelf. De beteekenis van de bur
gerluchtvaart is daar nog gelijk nul. Spr. is
in 1920 in Indië geweest en heeft daar de plan
nen van de K.L.M. met de Indische Regee
ring besproken. Men werd het eens over de
concessievoorwaarden, maar op het Plein ia
Den Haag was men niet erg geestdriftig, de
zaak bleef sleepen, en toen kwam de malaise
Maar in Indië is de herleving reeds in
getreden, zoodat het vraagstuk der burger
lijke luchtvaart weer ter hand kan worden
genomen. Al voorziet de K. .P. .M. zeer,
goed in het interinsulair verkeer, dit ver
keer per boot, dat veel tijd vordert.en met
'n groote tijdstusschenruimte geschiedt, zoo
dat een brief, een kwartier te laat gepost,
weken te laat aankomt, kan tcch nooit ge
ven, wat het snelverkeer door dc lucht kan
brengen. Welnu, het slagen van een tocht
NederlandIndië zal een krachtigen stoot
geven aan de verdere ontwikkeling van her
burgerluehtverkeer in ons Indië zelf. Het
geldt hier een bij uitstek nationale daad.
Vrij naar het Duitsch.
„Gij zijt tot universeel erfgenaam be
noemd
„Dat is zoo; het testament echter legt mij
de verplichting op, jaarlijks de som van
tweehonderd thaler aan den zoon van den
erflater uit te keeren, zoolang Ferdinand on
gehuwd blijft."
„Zoudt ge meenen, dat Ferdinand's ver
oordeeling u van dezen plicht ontslaat?"
vroeg Schneider met scherpen nadruk.
„Dat niet, maar ik weet niet op welke wij
ze, of aan wien ik onder de gegeven om
standigheden de rente moet uitbetalen. Het
krijgt, waren we hier echter van overtuigd,
is toch geenszins te veronderstellen, dat de
veroordeelde nog ooit zijn vrijheid terug-
dan zoude ik het geld uitzetten, om den on
gelukkige op den bepaalden tijd een klein
kapitaal
„Gij hebt gelijk, zulks is niet te vermoe
den," dus onderbrak Helena hem, terwijl zij
met haar vader een vluchtigen blik wissel
de. „Doch waarom wilt ge den raad mijns
vaders hierover hooren? Het gerecht zal u
het best den weg kunnen aanwijzen, dier.
gij in dezen tc volgen hebt."
„Dat heb ik ock al gedacht," ging dc ma
kelaar voort. „Daar gij echter de eenige
vrienden van den veroordeelde zijt, dacht ik
dat gij ook wel met zijn wenschen bekend
zoudt wezen; het zal mij aangenaam zijn,
wanneer ik den zoon van mijn vriend een
genoegen kan bewijzen.
„Dit hebt gc ook na de inhechtenisneming
van den jonkman verklaard," zesde de koop
man met slechts verborgen toorn. „Desniet
temin waart gij degene, die het gerecht 't
voornaamste bewijs tegen den beschuldigde
in handen speelde."
„Zou ik dat gedaan hebben?" vroeg Klu-
ge op verwijtenden toon. „Ge vergist u deer
lijk, mijn waarde vriend
„Ge kunt u zeiven verontschuldigen, doch
ik ben zeker van mijn zaak. Gij hebt het ge
recht er opmerkzaam op gemaakt, dat Fer
dinands bagage moest worden onderzocht."
„Wat bewijst dal?"
„Rechtstreeks niets; maar zijdelings zijn
uit deze handelwijze vele gevolgtrekkingen te
maken. Men vond in Ferdinands kamer den
sleutel van het tuinpoortje en het gerecht
benuttigde deze vondst
„Mijn waarde heer, wat heb ik hiermede
uit te staan?" viel de makelaar hem wreve
lig in de rede. „Wanneer ge niet aan de
schuld der gevangenen wilt gelooven, zal
niemand u dwingen, van meening te veran
deren, doch ik moet het u hoogst kwalijk
nemen, dat ge mijn eer aanrandt. Ik heb mij
moeite gegeven, om Ferdinands onschuld te
bewijzen en mijn nasporingen hebben mij tot
de overtuiging gebracht, dat
„We zuilen hierover niet twisten," dus
onderbrak hem Helena, „de tijd moet leeren
wie gelijk heeft. Is de erfenis reeds door
u aanvaard?"
„Ja. Ferdinand heeft tegen de geldigheid
van het testament niet geprotesteerd."
„Dat verwondert mij niets; hem kan het
geld geen nut meer aanbrengen. Zooals ik
hoor, zijt gij voornemens het huis van Stahl-
schmidt te verkoopen?"
„Ik zoek een kooper," antwoordde de ma
kelaar, „het bezit van dit huis staat tegen, om
de misdaad die er in gepleegd is.
„U zal moeilijk een kooper vinden," bracht
de huisvrouw in het midden, die terstond
begreep, dat een bijzonder inzicht Helena er
toe bewoog, met dezen man, dien zij haatte
en verafschuwde, een onderhoud aan te
knoopen. „Ik geloof niet, dat u iemand zal
kunnen overhalen, om dit huis te bewonen...
„Tien voor een," viel Helena hare moeder
in de rede. „Als vader het huis koopen wil
de, zou ik hem daarvoor zeer dankbaar we
zen."
De duisternis, welke in het vertrek
heerschte, maakte het den makelaar onmo
gelijk Heiena's gelaatstrekken te onder
scheiden. Had hij de opflikkering van haat
in hare oogen gezien, hij zou het doel harer
laatste woorden, die hem eenigermate be
vreemdden, geraden hebben.
„Kind, welke een dwazen inval," zeide de
koopman schouderophalend. „Waarom zou
ik dat huis koopen?"
1 „Zou u het niet kunnen doen met de mcc-
ning, om voor den zoon het ouderlijk huis
te behouden?" vervolgde Helena met gela
ten kalmte. „Wij allen, uitgezonderd de heef
Kluge, gelooven immers aan Ferdinands on
schuld en koesteren tevens de hoop, dat de
ze eens aan den dag zal komen. Welaan dan,
laten we voor Ferdinand het huis redden,
waarin hij de gelukkige jaren zijner kindsheid
heeft doorgebracht."
„Het is een dwaze wensch, maar wanneer
de vervul1' daarvan je gelukkig kan ma
ken v
„Van gelukkig maken, kan hier geen spra
ke zijn, vader; maar het zal mijn verwachtin
gen een steun wezen, wanneer ge u in het
bezit van het huis stelt."
„Zulk een verzoek zult ge moeilijk kunnen
afwijzen," sprak de makelaar. „Ik ben be
reid u het huis te verkoopen."
„Zeg me den prijs eens?" vroeg Schneider,
die slechts ongaarne aan Heiena's verzoek
gevolg gaf.
„Negen duizend thaler."
Ge zult mij toch wel willen toestaan, dat
ik vooraf het huis door een architect laat
bezichtigen en schatten?"
„Natuurlijk, zulks moet ieder verkooper
toestaan."
„Goed, dan zal ik u eersttfaags komen be
zoeken."
Helena was opgestaan.
„Wat men heden doen kan, moet men niet
tot morgen uitstellen," zeide zij, „laten we
tbans de inwendige inrichting van het huis
maar gaan bezichtigen."
„Nu?" vroeg de koopman verwonderd.
„Kndlief, waarom zoo haastig?"
„Ik heb sedert lang den wensch gekoes
terd het huis te leeren kennen, waarin Fer
dinand geboren en opgevoed werd.
Helena zei dit op een zoo kalmen, onver
schilligen toon, dat daardoor bij den make
laar niet de minste argwaan kon worden op
gewekt.
„Mejuffrouw, ik reken het mij tot een eer
aan, als u mij zou willen toestaan, u 't huis
te laten zien," antwoordde Kluge,
„Maar het is avond bracht Schneider in
het midden.
„Dan zullen we wel licht aansteken, bo
vendien hebben wé volle maan," gaf Helena
ten antwoord.
„Een oogenblikje, ik zal aanstonds ge
reed zijn."
Zij verliet de kamer en keerde reeds na
weinige minuten met hoed en mantel teurg.
De koopman had intusschen eveneens hoed
en stok genomen, bood zijn dochter den arm
aan en beiden volgden den makelaar, die zijn
vreugde van zoo spoedig een kooper gevon
den te hebben niet verbergen kon.
„Ik begrijp waarlijk niet, hoe je op dezen
zotten inval kon komen," fluisterde de koop
man. „Wal moeten we met het huis aanvan
gen? Het is een dood kapitaal dat geen ren
te oplevert
„Stil, stil," antwoordde Helena zacht, „stel
u inmiddels er mede gerust dat het geens
zins in mijn bedoeling ligt op den aankoop
van dit huis aan tc dringen.
„Maar waarom
„Ik bid u vader, spreek hier niet verder
van, geef aan mijn plan gevolg en Iaat het
andere maar aan mij over."
Het was volstrekt geen somber, ongezellig
huis, waarin de rentenier zijn kluizenaars
leven gesleten had, om dft tenslotte door de
hand eens moordenaars te eindigen. Het was
een prettige, vriendelijke woning, wier in
richting volkomen aan alle eischen beant
woordde. De makelaar had een dievenlan
taarn aangestoken en voerde dc bezoekers
door alle kamers, waar sedert de begralenis
des renteniers niets veranderd was.
Toen hij het slaapvertrek wilde binnen
treden, bleef hij eensklaps aan den drempel
staan; zijn blik viel op het bed, waarin men
dien bewusten morgen het lijk vond. Doch
slechts een enkel oogenblik duurde deze
huivering; Helena cn haar vader zouden er
wellicht niets van bespeurd hebben, zoo zij
niet vóór den makelaar waren binnengetre
den en. zijn ontslelden Hik hadden opgev
merkt.
..Wordt vervolgd.
