Brieven uit Frankrijk,
L
BUITENLAND
Tweede Blad
1 October 1923
Door de maan aan het
licht gebracht.
hen praatje over den
De verordening tot staking der Duitsche leveringen in natura ingetrok
ken. De Volkenbondsvergadering. Beieren en het Rijk. De Itali-
aansche regeering heeft 10 van de 50 millioen lire voor Grieksche vluch
telingen uit Klein-Azië afgestaan.
Onder de Telegrammen: De separatistendag in Duitschland; betoogin-
gen in Berlijn en Dusseldorf; botsingen met de politie; een .demonstratie
voor ex-kroonprins Ruprecht. De spoorwegramp in Amerika. Aan
varingen in het Kanaal. In Japan is de stabiliteit op financieel gebied
.weer verzekerd.
"1
ÜI8HEHIAK9S6N NIEUWS.
DE POSTCHèQUE- EN GIRODIENST.
VERKEER EN POSTERIJEN
TREINVERBINDINGEN.
FEUILLETON
j q
EIFFELTOREN.
'Het was niet voor. de eerste maal dat
flnlangs het praatje de ronde deed, de Eiffel
toren is ten doode opgeschreven.
Telkens weer duikt het op, geregeld als
jeen jaarlijks terugkeerende Aprilgrap, waar
van de onwaarheid al spoedig blijkt. Dit
keer leek het alleen wat ernstiger. Men
voegde er aan toe, dat het ijzerwerk van der,
gesloopten toren zou dienen voor den weder
opbouw der verwoeste gebieden.
Een vlugge rekenmeester toonde al gauw
aan, dat een dergelijke opzet heel weinig
(winstgevend zou zijn.
I En daarmee is voorloopig het praatje
tweer uit de wereld.
Het was voor mij echter een aanleiding,
a lange jaren, dien toren opnieuw te be
stijgen en er hier enkele indrukken over
Weer te geven.
I Geen toren ter wereld, behalve wellicht
die van Babel, heeft reeds voor zijn wording
en onafgebroken daarna, de tongen zoozeer
in beweging gebracht, als de veel gesmaadde
En veel geprezen Eiffeltoren. De één be
twijfelde het nut, de ander voelde zijn
schoonheidszin gekwetst door een dergelijk
toionster monument op een der mooiste
plekken van Parijs. De eersten hebben vol
komen ongelijk gekregen. De Eiffeltoren
eeft als meteorologisch instituut belang-
ijke diensten bewezen en bewijst deze nog
(voortdurend.
I Wie den moed heeft tot den 300 Meter
fcoogen top te stijgen en niet gelijk de meeste
(bezoekers genoegen neemt met het reeds
"wonderschoone uitzicht op de eerste en
tweede verdieping, kan zich persoonlijk van
die meteorologische inrichting overtuigen.
Naast een klein vertrek voor den bouw
meester van dezen toren, den heer Eiffel,
een hoogbejaarden maar nog krassen grijs-
Bard, bevinden zich de laboratoria, door hem
(ingericht. Het nut van dén toren is nog dui
delijker gebleken, sedert de uitvinding van
(de draadlooze telegraphie, hem heeft ge
maakt tot een der belangrijkste hoofdsta
tions, tot een machtig centrum van deze
(geluiden-wereld.
j De oorlogsjaren hebben duidelijk gemaakt
kvelke waarde de Eiffeltoren als waarne
mingspost bezit.
Dat de Duitschers hiervan eveneens over
tuigd waren, bewezen hun vele pogingen,
iden toren te vernietigen.
In 1918 wierp een vliegtuig een bom op
den toren en korten tijd daarna richtte de
beruchte Dikke Bertha tot vijfmaal toe haar
projectielen op het levenswerk van Eiffel.
De toren bleef gespaard ondanks dien ge-
welddadigen aanslag.
Hij zal vermoedelijk ook in de toekomst
(gespaard blijven voor een vrijwillige slooping,
omdat zijn nut met het klimmen der jaren
steeds grooter is geworden.
Maar niet alleen het land en de weten-
Schap bewijst hij belangrijke diensten, hij
verdient ook als bezienswaardigheid, als tech
nisch kunststuk onze bewondering. Hoe dik
wijls hebben zijn tegenstanders niet op den
Wankelen bouw gewezen, zelfs een ineenstor
ting voorspeld. En niettemin staat hij daar
nog steeds, onwankelbaar en licht, op de
plaats waar hij in 1889, het Parijsche ten
toonstellingsjaar, werd opgericht. Reeds in
1887 was met het bouwwerk een aanvang
gemaakt.
Meer dan 10 millioen menschen hebben se
dert dien den Eifeltoren beklommen. Som
migen met angst in het hart, wijl vanaf den
beganen grond de top den indruk maakt
hagen en weer te bewegen. Niet allen immers
Weten, dat hierbij een gezichtsbedrog in het
!*el is. De toren beweegt niet en men kan
eonder het minste gevaar tot de 3e verdie
ping klimmen of per lift zich omhoog laten
voeren. Anderen gevoelen reeds vrees bij de
gedachte, van uit een dergelijke hoogte in
de wijde diepte te moeten schouwen. Maar
ook deze angst, die trouwens weinigen weer
houdt den toren te bestijgen, is ongewettigd.
De 3e verdieping is geheel met glas omge
ven, zoodat zich niet het minste gevoel van
onveiligheid van de bezoekers kan meester
maken.
Allen, zonder onderscheid, in hooger sfe
ren aangeland, zullen genieten van een pa
norama, wellicht het schoonste en meest in
teressante in-geheel de wereld. Het was een
helderen zomerdag, toen wij opnieuw van
dat wondere uitzicht genoten en naar schat
ting van een deskundige onze blik kon zien
over een uitgestrektheid van 90 K.M. in het
rond. De toren hoogte bedraagt 300.65 me
ter. En dit getal begint eerst tot ons te spre
ken, indien wij het vergelijken met de hoog
te van andere gebouwen, zoowel te Parijs als
elders.
De Notre Damé is 68 meter hoog, de „Ac
de Triomphe" die zulk een geweldigen in
druk maakt 49 meter. De Kathedraal van
Straatsburg is wat hoogte betreft nauwelijks
de helft van den Eifeltoren met zijn 150 M.
De dom van Keulen is 159, die van Milaan
109 en de Obelisk van Washington 169 M.
Het behoeft geen betoog dat onze Wester
toren, op zich zelf geen kind, een liliputter
is bij dezen reus onder de reuzen. De eerste
verdieping is ongeveer 58 meter van den be
ganen grond de tweede op 116 meter. Op de
eerste bevindt zich een restaurant, waar het
zitje aantrekkelijk is en ons rustig doet ge
nieten van de daar reeds belangrijke verge
zichten.
Een stoutmoedige fietsrijder heeft onlangs
kans gezien op zijn rijwiel de steile treden
van dezen toren af te dalen, en wel met goed
gevolg. Aangespoord door dit succes heeft
hij eveneens het gewaagd de niet minder
steile trappen, die van de Sacri Coeur naar
beneden leiden, per fiets af te rijden. Wie de
lift versmaadt en gedeeltelijk te voet den
Eiffeltoren beklimt, kan beseffen wat deze
halsbrekende toer beduidt.
Er zau over de constructie van den toren
nog heel wat zijn te zeggen, maar dit is reeds
meerdere malen gedaan en ligt trouwens
buiten het bestek van dezen brief.
Dat de Eiffeltoren zich nog steeds, ook
bij het nieuwe geslacht in een groote belang
stelling mag verheugen, bewijst wel het aan
tal bezoekers dat dagelijks de luchtreis aan
vaardt. Den Zondag, voorafgaande aan den
dag dat ik deze excursie maakte, hadden
niet minder dan 11.462 de eerste, 16.785 de
tweede en 5.727 de derde verdieping beste
gen. In totaal het niet weinig zeggende aan
tal van 33.974 bezoekers. En dat, na ëcn be
staan van meer dan dertig jaren. Wij mogen
dan ook gerust zeggen dat de Eiffeltoren
als bouwwerk niet slechts onovertroffen
is gebleven in zijn genre, maar zelfs z'n gelijke
niet heeft gevonden.
In onze gedachten omhult dezen toren
iets legendarisch en komt het ons onbegrij
pelijk voor, dat de ingenieur-bouwmeester
er van, inderdaad nog leeft. Weet het jongere
geslacht zelfs wel dat deze toren zijn naam
aan den maker Eiffel ontleent
Mij is meerdere malen het tegendeel ge
bleken.
Hoe het zij, het mag voor hem een groote
voldoening heeten, dat zijn levenswerk, dat
naast veel vreugde hem veel verdriet heeft
gegeven, geworden is tot wetenschappelijk
middelpunt van Frankrijk, zoo menig groote
dienst aan het land bewijst. Het zou een grove
ondankbaarheid zijn jegens dezen man,
alleen om schoonheidsmotieven, dit monu
ment van beteekenis te sloopen.
Groote mannen richt men na hun dood
een gedenkteeken op, laat men het gedenk-
teeken van Eiffel, die inderdaad een bedui
dend man is, niet prijsgeven, tijdens zijn
leyen, om hem wellicht later, elders een
minderzeggend standbeeld op te richten.
Mr. P. v. S.
Parijs, 17 Sept. 1923.
DE DUITSCHE LEVERINGEN IN
NATURA.
De Duitsche rijksminister voor wederop-
Douw heelt op 26 dezer de verordening van
13 Jan. tot staking van de leveringen in na
tura in het vrije verkeer aan Frankrijk en
België ingetrokken.
UIT DE DUITSCHE POLITIEK.
De fractie van de Duitsche volkspartij in
len rijksdag heeft Vrijdag vergaderd in
tegenwoordigheid van Stresemann. Uit het
Jebat, dat aan den polilieken toestand was
fewijd, bleek dat de meerderheid het be-
tluit van de regeering om in gansch Duitsch
land den uitzonderingstoestand te procla-
neeren, goedkeurde. Voorts bleek men ech
ter niet zeer ingenomen te zijn met de
tegenwoordige houding der sociaal-democra-
en en met de verschillende verklaringen,
Üe Sollmann, de sociaal-democratische mi-
üster van ibinnenlandsche zaken, aangaande
Ie eventueele onderhandelingen met Frank
rijk had afgelegd. Men vreest namelijk, dat
frankriik door deze verklaringen zal worden
aangemoedigd om onmogelijke voorwaarden
tan Duitschland te stellen, aangezien uit de
rerklaringcn van den minister de conclusie
ton worden getrokken, dat Duitschland niet
eensgezind is in zijn verzet tegen de vijan
den. Ook hoopte men, dat weldra vertrou
welijke besprekingen tusschen Berlijn en
Munchen zouden worden gevoerd, ten
einde een verbetering van de betrekkingen
tusschen het rijk en Beieren mogelijk te
maken. Enkele sprekers beweerden, dat dr.
Hilfcrding. de rijksminister van financiën,
buitengewoon weinig actief was en veel te
lang wachtte, alvorens zijn aangekondigde
ontwerpen bij het parlement in te dienen.
Da meeste aanwezigen waren ten slotte van
meening, dat de samenstelling van het kabi
net weldra diende te worden gewijzigd.
De rijkskanselier nam herhaaldelijk aan
de discussie deel.
Naar de Duitsche bladen melden, heeft
de parlementaire vertegenwoordiging der
Duitsche nationale partij het volgende mani
fest uitgevaardigd'. In dezen zeer ernstigen
tijd wachten wij van de openbare mecning
een uitspraak over de vraag, wien de schuld
van deze crisis treft. Weer heeft het maxis-
me den Duitschen weerstand ondermijnd en
het oekonomische leven ontwricht. Weer
leidt de socialisliscb-burgeriijke coalitie,
meer vertrouwend op den vijand dan op
eigen kracht, het Duitsche volk naar ellende
en nieuwe capitulatie. Voor al het onheil,
dat nu' met vernieuwde kracht over ons zal
komen, treft haar de schuld. Wij roepen het
Duitsche volk toe, steunend op de instem,
ming van breede volkskringen: houdt u ge
reed! De dag is niet ver meer, dat alle
passivistischc en op internationale toenade
ring gerichte droombeelden voor de macht
cier feiten zullen vervliegen. Dan is het uur
geslagen voor een nationale rOeering, wélke
met sterken wil den weg der redding zal
gaan er moge van komen wat wil.
Het bestuur van de Duitsche volkspartij
heeft een oproep tot de leden der partij
gericht waarin o.a. het volgende wordt ge
zegd:
Het lijdelijk verzet moest worden ge
slaakt. Het verarmde Duitschland was niet
meer in staat de noodige middelen op te
brengen om den strijd op dezelfde wijze
voort te zetten. De strijd wordt echter niet
opgegeven. Hij mag niet met capitulatie ein
digen. Niets wat niet met de eer en de toe
komst van Duitschland te vereenigen is, mag
door een Duitsche regeering worden ondcr-
teckend. De partii is het hierin geheel eens
met haar leider. Zij weet, dat hij zijn plcch-
tig gegeven woord zal houden.
DE DUITSCHE COMMUNISTEN.
Het Berliner Tag*blatt verneemt uit Dres
den. dat de communistische partij de vrije
vakvereenigingen heeft uitgenoodigd, met
haar samen te werken om een proletarische
reddingsactie te organisceren, ten einde de
aanvallen van de fascisten tegen het Duit
sche proletariaat af te weren. De besturen
van de vrije vakvereenigingen hebben ge
weigerd en verwachten van de arbeiders en
beambten, dat zij zich niet door de bedrie-
gelijke woorden van de communistische
partij tot onberaden daden zullen laten
meeslepen.
DE OPHEFFING VAN HET LIJDELIJK
VERZET.
Naar aanleiding van het Havas-bericht
over de onvoldoendheid der opheffing van
het lijdelijk verzet wordt uit Berlijn te be-
voegder plaatse opgemerkt, dat' slechts de
vijf thans ingetrokken verordeningen kracht
van wet hadden. De andere beschikkingen,
die niet in het Reichsgesetzblatt waren ver
schenen en dus ook niet langs dien weg on
gedaan konden worden gemaakt, zijn in op
dracht van den betrokken rijksminister in
getrokken.
Nu de rijksregecring het lijdelijk verzet
heeft opgeheven, heeft de rijksverkeersmi-
nistc de verkeers-verordeningen voor het
Bezette Gebied ingetrokken en de autori
teiten der rijksspoorwegen opgedragen de
op grond daaraan uitgevaardigde beschik
kingen voor zoover die het lijdelijk verzet
betreffen, onverwijld ibuiten werking te stel
len.
De rijksminister van posterijen heeft een
dergelijke opdracht gegeven aan de onder
hem ressorteerende ambtenaren in het B. G.
De posterijen in het Rijnland en het Roer
gebied zijn bijgevolg gemachtigd de post-,
telegraaf- en telefoonverbindingen der be
zettingsoverheid onbeperkt ter beschikking
te stellen en zich niet te verzetten tegen
requisities, douanecontrole, censuurvoor-
schriften enz. en er voor te zorgen dat het
post-, telegraaf- en telefoonverkeer in het
belang der bevolking zoo spoedig mogelijk
weer op gang wordt gebracht.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
De hooge commissie heeft aan den ver
tegenwoordiger van de Duitsche vereenigin-
gen van spoorwegpersoneel, die een brief
zonder onderteekening in handschrift van
het algemeen verbond van spoorwegmannen,
waarvan de zetel te Berlijn is heeft over
handigd, strekkende tot het beginnen van
onderhandelingen, laten weten, dat zij niet
in betrekkingen kan treden met een orgaan,
waarvan de directie in het onbezette
Duitschland is, en het sinds acht maanden
niet heeft afgelaten van het steunen van het
lijdelijk verzet en ongehoorzaamheid aan de
bevelen van de bezettingsoverheid te predi
ken. Het spoorwegpersoneel, dat zich thans
in het bezette gebied bevindt, kan zich on
middellijk wenden tot de bevoegde bezet
tingsoverheden van de spoorwegregie, ten
einde de voorwaarden te leeren kennen, voor
de hervatting van het werk en zijn verplich
tingen.
Uit Koblentz wordt gemeld:
De hooge commissie heeft aan de ambte
naren van verschillende takken van dienst
in het bezette gebied verboden zich in ver
binding te stellen of bevelen te ontvangen
van militaire of andere autoriteiten, die In
onbezet Duitschland, vooral Beieren-macht
hebben gekregen, ontleend aan den uitzon
deringstoestand.
Uit Dusseldorf: De poging der communis
ten om een actie in het B. G. te beginnen,
is overal mislukt.
Zaterdagnacht is de wacht in liet tiende
politie-district door ongeveer 30 gewapende
mannen aangevallen en beschoten. De wacht
schoot terug. Bovendien rukte een com
mando onmiddellijk aan en mengde zich in
het gevecht. De aanvallers werden zonder
verliezen afgeslagen.
Donderdag is op een drukkerij te Ko
blentzLuetzel weer voor 3 bilüoen nood
geld door de Franschen in beslag genomen.
Er was hierbij waarschijnlijk verraad in het
spel. aangezien het geld op wagons, die niet
aan de firma toebehoorde, werd ■wegge
bracht
Uit Elberfeld: Op de controle-plaatsen
worden de treinen zeer streng gecontro
leerd. Oponthouden van 3 tot 4 uur worden
gemeld uit DorttoundBrakel, Buanderoth
en Vobwinkel.
BEIEREN EN HET RIJK.
De Koresponder.z Hoffmann meldofficieel
Alle berichten, dat de rijksregeering heelt
gepoogd de Beiersche regeering te bewe
gen tot intrekking van haar afkondiging van
den uitzonderingstoestand in Beieren, zijn
onjuist.
DE VOLKENBONDSVERGADERING,
Dc Volkenbondsvergadering heeft Zater
dag haar werkzaamheden ten einde, gé
bracht. Zij heeft dc begrooting van dc Bond
voor 1924, die ongeveer 23 millioen goud-
frank bedraSgt, goedgekeurd.
Daarna heeft zij kennis genomen van het
rapport der commissie voor wapeningsbe
perking. Benesj gaf bij de toelichting te ken
nen dat de Bond op dit stuk zeer aanzien
lijke resultaten heeft bereikt en heeft ge
toond een waarachtig vertegenwoordiger te
zijn van de beginselen der internationale
democratie.
Skirmunt (Polen) sloot zich, als voorzitter
der commissie bij deze verklaring aan.
Lebrun zette uiteen welk aandeel Frank
rijk heeft gehad bij de uitwerking van het
verdrag t«t wederzijdschcn bijstand,
Jhr, Loudon (Nederland) gaf als zijn mee
ning tc kennen dat bedoeld verdrag 't welk
de bevoegdheden van den Volkenbond uit
breidt, de souvereiniteit der staten beperkt.
Lange (Noorwegen) sloot zich hierbij aan
en verklaarde dat slechts een beperkt aan
tal staten bij een waarborgverdrag belang
heeft.
Urrutia (Columbia) zette den bizonderen
toestand der staten van Latijnsch Amerika
op het stuk der wapeningsbeperking uiteen.
Zoha ed Dauleh (Perziëj zeide te vreezen
dat het ontwerp-verdrag toch in de naaste
toekomst niet tot wapeningsbeperking zal
leiden.
Alvarez (Chili) gaf te kennen dat het
waarborgverdrag de belangrijkste arbeid van
de vierde Volkenbondsvergadering is.
Daarop heeft de vergadering besloten den
Raad te verzoeken het ontwerp-verdrag tot
ondcrlingen bijstand aan het oordeel der re
geeringen te onderwerpen.
Vervolgens heeft zij het werkprogram van
de commissie voor wapeningsbeperking
voor het volgende jaar goedgekeurd.
Daarna is de vergadering bij geheime
stemming overgegaan tot de verkiezing van
zes niet-permanente leden van den Voiken-
bondsraad. Er wérden 46 Stemmen uitge
bracht, zoodat de volstrekte meerderheid
24 bedroeg. Reeds dc eerste stemming was
beslissend. Uruguay werd met 40 stemmen
gekozen, Brazilië met 34, België met 32,
Zweden met 31, Tsjecho Slowakije en
Spanje met 30 stemmen.
De voorzitter, della Forrienie (Cuba)
sprak daarna de slotrede uit. Hij uitte den
wensch dat in de volgende alg. vergadering
ook delegaties van Argentinië, Peru, Bo
livia, Guatemala, Nicaragua, Ecuador, Mexi
co, San Domingo en de Ver. Staten aanwe
zig zullen zijn. Voorts betuigde hij den dank
der vergadering aan Genève en aan het ge-
heele Zwitsersche volk en bracht hulde aan
den Raad, die onder leiding van Ishii in het
Grieksch,-Italiaansche geschil zooveel be
leid heeft getoond. De regeling van dat ge
schil heeft elkeen kunnen overtuigen van
de waarde van den Volkenbond voor de
menschheid. De voorzitter bracht dan in
groote trekken den arbeid van de vierde
alg. vergadering in herinnering op juri
disch, tchp.isch en politiek gebied en met
name op het stuk der wapeningsbeperking
Hij prees den geest van welwillendheid en
hartelijkheid die bij de beraadslagingen
heeft geheerscht en noodig is voor de' ont
wikkeling der samenwerking tusschen de
volken en wees op het voorbeeld van
vruchtbare en op wederzijdscii vertrouwen
gegronde samenwerking, in het bijz.onder
door Frankrijk en Engeland gegeven.
In zijn hoedanigheid van voorzitter van
i den Raad heeft Ishii (Japan) in de alge-
itlëene vergadering een verklaring afgelegd
over de resolutie van den Raad nopens de
interpellatie van het Volkenbondsstatuut en
andere punten van internationaal recht.
Nadat Branting (Zwedenl had verklaard,
dat hij de voorkeur zou hebben gegeven
?.an een beslissing van het Int. Gerechtshof,
betoogde Robert Cecil (Engeland) d,at de
met eenparige stemmen genomen beslissing
van den Raad een verklaring inhoudt over
de verplichtingen die art. 15 van het sta
tuut aan de leden van den Volkenbond
oplegt.Dat is een afdoend antwoord aan
hen, die hebben gemeend, dat er een nei
ging bestond om zich aan die verplichtingen
te onttrekken. Cecil zag in dit besluit van
den Raad een belangrijk precedent, daar
thans is uitgemaakt, dat bij een geschil niet
voldoende is over concrete zaken een be
slissing te nemen, doch ook de beginselen
vast te stellen, die voor de toekomst een
regeling van dergelijke geschillen mogelijk
maken.
Nansen (Noorwegen) zeide te hopen, dat
ingeval het onderzoek door de'juristen
commissie ingesteld, niet bevredigend mocht
zijn, de Raad de aangelegenheid aan het
Int. Gerechtshof zal voorleggen.
Gilbert Murray (Zuid-Afrika) betuigde er
zijn leedwezen over dat onschuldige vluch
telingen zijn gedood, zonder dat de Vol
kenbond schadevergoeding of verontschul
diging heeft verlangd.
Arfa ed Dauleh (Perzië) sluit zich aan bij
de woorden van Branting en Cecil.
Enckcll (Finland) neemt met voldoening
acte van de verklaring van den Raad.
Mc. Ne ill (Ierland) zegt, dat de verklaring
van den Raad alle leden der alg. vergade
ring zal" geruststellen.
Zahie (Denemarken) rnërkt op, dat de
Deensche legatie verheugd is over de
vreedzame oplosing van de crisis en zich
aansluit bij de houding en de verklaring van
Branting.
Urrutia (Columbië) verklaart dat volgens
de wetgeving der staten van Latijnsch
Amerika de verantwoordelijkheid van een
staat voor op zijn grondgebied gepleegde
misdaden niet voortvloeit uil de misdaad,
maar uit de al of niet opzettelijke nalatighed
waarmede de betrokken staat de misdadi
gers vervolgt en straft.
Loudon (Nederland) sluit zich aan bij'
het oordeel van Branling eri Cecil en be
tuigt. zijn voldoening over het feit dat de
Raad eenparig heelt erkend, dat elk geschil
tusschen leden van den Volkenbond, het
welk tot een breuk kan leiden, tot de be
voegdheid van den Volkenbond behoort.
De maharadjah van Nawanager (Britsch-
Indië) betuigt waardeering voor de verzoe- I
nende wijze en waardige beslissing van den
V olkenbondsraad.
Nog wordt uit GenèVe gemeld:
In de Volkeftbondsvergadering heeft Be
nesj het ontwerp-verdrag van onderlingen
bijstand uiteengezet dat in verhouding tot
dc wapemngsbeperking waarborgen schept
voor de veiligheid der staten, bijzondere
defensieve overeenkomsten tusschen zekere
landen, met name de Scandinavische, toe
staat en onder uitsluiting van bijzondere
waarborgen slechts gedeeltelijken, t. w.
economische en financieele hulp vergunt.
De Volkenbondsraad zal de scha Hingen
der staten in onvangst nemen en een plan
voor wapeningsbéperking ontwerpen in
geval van aanneming binnen twee jaar uit
te voeren, hetwelk recht geeft op onder
lingen bijstand.
Staten, die geen leden zijn van den Bond,
zullen eerst tot het verdrag kunnen toetre
den na ratificatie door Frankriik, Engeland
en Italië. Bijgevolg zullen Duitschland en
Rusland slechts met toestemming van
Frankrijk kunnen worden toegelaten.
Dc voorstellen van Benesj zijn aangeno
men en zullen ter overweging aan de regee
ringen worden toegezonden.
ENGELAND EN FRANKRIJK.
In financieele kringen te Londen hecht
men weinig geloof aan hpt gerucht dat En
geland bereid zou zijn Frankriik een be
langrijke leening toe te staan, in geval een
regeling met Duitschland over de schade
vergoeding wordt getroffen. In de eerste
plaats gelooft, men niet dat Engeland bereid
is Frankrijk of een'g ander land met een
belangrijk bedrag bij te slaan zonder zeer
goede waarborgen voor rente en kapitaal te
hebben en andererzijds gefooft men dat he
zeer moeilijk zou zijn het Engelsche beleg
gende publiek tot inschrijving op een lee
ning ten behoeve van Frankriik te krijgen
alvorens er aangaande de reeds bestaande
Fransche schuld aan Engeland een regeling
is getroffen.
HET ITALIAANSCH-GRIEKSCH GESCHIL.
De Gezantenraad heeft de Zwitsersche
Nationale Bank gemachtigd het bedrag van
50 millioen lire, door Griekenland bij haar
gedeponeerd, onverwijld aan de Italiaansche
regeering uit te betalen.
Officieel werd Zaterdag uit Rome ge
mold:
Om 1 uur vanmiddag 'neeft de directeur-
generaal van de Banca d'Italia aan Musso
lini meegedeeld, dat hij van dc Zwitsersche
nationale bank een telegram had gekregen,
dat de Banca d'Italia gemachtigd was, op
rekening van de Grieksche regeering in de
Italiaansche schatkist het in deposito ont
vangen bedrag van 50 millioen te storten.
Hierdoor is het geschil wat betreft de finan
cieele zijde definitief gesloten. De Italiaan
sche regeering zal, wel te verstaan, langs
diplomatieken weg blijven onderhandelen
om van de Grieksche regeering bestraffing
van de schuldigen aan de afschuwelijke mis
daad van Janina te verkrijgen.
Ten einde aan te toonen, dat de Italiaan
sche regeering, door het cischen en verkrij
gen van het bedrag van 50 millioen lire geen
financieel voordeel wenschtc te behalen,
maar een bestraffing van vooral politieken
en moreelen aard wenschte op te leggen,
heeft Mussolini in afwachting besloten on
middellijk een bedrag van 10 millioen lire
ter beschikking van de militaire Maltezer
orde te stellen, dat als steun zal worden
uitbetaald aan de Grieksche en Armeensche
vluchtelingen uit Klein-Azië, die zijn on
dergebracht op Korfoe en in andere Griek
sche plaatsen,
UIT DE FASCISTISCHE POLITIEK.
De -Corriere Italiano meldt dat, waar het
fascistisch partijbestuur had beslóten, com
mandeur Rocca uit de partij te stooten,
Mussolini heeft doen blijken, dat hij van plan
was, een openbare verklaring van solidariteit
met Rocca af te leggen, als het bestuur om 8
uur niet was afgetreden. In plaats van het
bestuur trad toen het secretariaat af.
De Nuovo Paese zegt, dat Mussolini de
aftreding van het bestuur heeft geëischt, ten
zij de tegen Rocca genomen maatregel zou
worden ingetrokken.
wezen, zijn besluit niet te herzien, indien
hem blijkt, dat zijn eerste beslissing niet juist'
is. De minister scheen veel te gevoelen voor
het denkbeeld vaii de organisaties, om deze,
zaak, indien voor hem de beslissing moeilijk
was, aan een scheidsrechterlijke uitspraak
onderwerpen.
De minister deelde nog mee, dat het wets
ontwerp tot regeling van de pensioenen voor,
het spoorwegpersoneel eerstdaags bij de
Tweede Kamer zal worden ingediend.
RIJKSCOMMISSIE
WERKVERRUIMING.
Het Hdbl. verneemt, dat de afrekenings-
slaten van verschillende postkantoren, ook
van enkele groote, bij de centralisatie van
den postcheque- en girodienst, toegezonden
aan het centrale kantoor in Den Haag, ern
stige fouten behelsden.
Op die staten stonden in twee kolommen
dc saldioijfers der rekening-houders vermeld
achter hun gironummers. Achteraf is geble
ken, dat tal van saldicijfers niet achter het
juiste gironummers zijn gekomen, maar ach
ter een hooger of lager staand.
HERCLASSIFICATIE SPOORWEG.
PERSONEEL.
Naar aanleiding van de door den minister
van waterstaat goedgekeurde, op 1 October
in te voeren herclassificatie voor het spoor
wegpersoneel hebben de hoofdbesturen van
de organisaties van spoorwegpersoneel St.
Raphael en P. C. B. op Vrijdag 21 dezer een
onderhoud met den minister gehad. In den
breede hebben zij betoogd,, dat het aan de
band van de overeenkomst van November
1922 van de directie hoogst ongemotiveerd
was. nu de voorgenomen herclassificatie in
te voeren. De minister verzocht, al de argu
menten schriftelijk te bevestigen, hetgeen
ook is geschied. Deze schriftelijke argumen
tatie heeft de minister overgelegd aan de
directie.
Vrijdag j.I. hebben de hoofdbesturen van
St. Raphael eu P. C. B. opnieuw een onder
houd met den minister gehad. Uit het on
derhoud bleek, dat de minister nog geen ver
weer op de schriftelijke argumentatie van de
personeel-organisaties van de directie had
ontvangen De minister deelde uitdrukkelijk
mee, dat het feit. dat de herclassificalie
wordt ingevoerd, voor hem geen reden zal
De commissie vergaderde 22 September:
j.I. onder voorzitterschap van Zijne Excel
lentie Prof. Dr. W. H. Nolens.
Mededeeling werd gedaan van de gevallen,
waarin de bemiddeling der commissie werd
i igeroepen, om te bevorderen, dat werken of
1 weringen aan de Nederlandsche nijverheid
werden opgedragen.
In vele gevallen leidde de bemoeiing
der commissie tot een gunstig resultaat
en werd aan een Nederlandsche onderne
ming de voorkeur gegeven boven een bui-
tenlandsche, ook al was deze laatste lager
in prijs.
Meerdere malen bleek de Nederlanfsche
ondernemer niet in staat het werk te 11 :ep-;
teeren tegen den prijs, welke in verban'! met
een buitenlandsche aanbieding kon wnden
besteed. Meer dan eens kon dan worden
bevorderd, dat aan dien Nederlandschen
ondernemer een toeslag van Rijks- en Ge
meentewege werd verleend, welke hem in
staat stelde de opdracht aan te nemen.
Het komt voor, dat gemeentebesturen,
in de meening de Nederlandsche nijverheid
te bevorderen, werken opdragen aan Neder
landsche firma's, welke vertegenwoordigers
zijn van buitenlandsche ondernemirtgen-
Deze gemeentebesturen werden herinnerd
aan een circulaire van den Voorzitter van
den Raad van Ministers en hun werd ic
overweging gegeven een certificaat van oor
sprong te eischen, afgegeven door de Kamer
van Koophandel van het district waarin dia
firma gevestigd is.
Daar het thans weder gebleken is, dat et
nog gemeentebesturen zijn, die werken ir
het buitenland laten uitvoeren, welke naat
het oordeel der commissie zeer goed hier
te lande kunnen worden verricht, werd
besloten aan Gedeputeerde Staten in de
onderscheidene provinciën te verzoeken met
de commissie te willen medewerken, om di'
zooveel mogelijk tegen te gaan.
Besloten werd een ingekomen schrijven,'
behelzende een verzoek om het verkenen-
van exportpremies te willen bevorderen
aan de Regeering te zenden.
Door een Gemeentebestuur was een plan
overgelegd, volgens welk door het verkenen
van financieelen steun aan fabrieken, arbei
ders zooveel mogelijk in het vrije bedrijf aan
het werk zouden kunnen worden gehouden.
Ofschoon de commissie dergelijke pogingen
voor het bestrijden der werkloosheid toeJ
juichte, gaf zij tcch als haar standpunt te
kennen, dat hulp van overheidswege nooit
zoodanig kan zijn, dat een geheele onder
neming met haar geheele productie daarop
kan steunen. Heeft een onderneming even
wel alles gedaan om te kunnen concurreeren,:
o.m. door economisch beheer, behoorlijke'
regeling van arbeidstijd, loonen, salarissen
enz. en blijkt b.v. bij het inschrijven van
een order, dat'desondanks de order naar het
buitenland dreigt te gaan, dan zal door de
commissie steeds gaarne worden overwogen,
of er aanleiding bestaat voor dat bepaalde
object .het geven van een toeslag te bevor
deren. Uit de hierop volgende besprekingen
bleek, dat ook voor het verkrijgen van toeslag
voor kleine orders de bemiddeling der com
missie kan worden ingeroepen en dat, wan
neer tot nu toe hoofdzakelijk toeslag werd
verkend voor orders op het gebied van de
metaalnijverheid, dit meer moet worden
toegeschreven aan het feit, dat voornamelijk
werkgevers in deze bedrijfstak bemiddeling!
der commissie inroepen.
Een tweetal werken, welke de commissie
uit een oogpunt van werkverruiming van
groot belang achtte, zullen in den a.s. winter
nog niet kunnen worden uitgevoerd, wegens
vanwege het Departement van Waterstaat
geopperde technische bezwaren. Intusschen
zal de commissie het noodige blijven ver
richten om te bevorderen, dat de bezwaren
alsnog zoo spoedig mogelijk zullen worden
ondervangen.
Daar, met het oog op 's lands financiën,
voorloopig niet alk openbare werken, welke
voor uitvpering gereed zijn, tot uitvoering
kunnen komen, zal aan den Minister van
Wateirta t worden verzoch', om bij het arr.-
wijzen van de werken, weh.e het eerst voor|
uitvoering in aanmerking komen, vooral te)
letten op de belangrijkheid daarvan uit een)
oogpunt van werkverruiming en daaromtrent,
het advies der commissie in te winnen.
Naar uit Brussel aan de „N. R. Crt." wordV
gemeld, wordt er aan gedacht, de directe
treinen AmsterdamBazel en BazelAm
sterdam het heek jaar door dagelijks te la
ten loopen.
Ook is het plan geopperd, een bloktrein in
te leggen tusschen Brussel en Amsterdam,
zooals er sedert eenige maanden een rijdt
tusschen Brussel en Parijs. De administratie
van de Belgische Spoorwegen meent even
wel, dat eerst de resultaten van deze proef
neming dienen te worden afgewacht.
DE BEZUINIGING.
Geen tweede 10% salarisvermindering
Naar de ,Rsb." verneemt, heeft de regcci
ring besloten, het advies van de central»
commissie voor georganiseerd overleg n i e
op te volgen en met ingang van 1 Januari
a.s. een algeheele loonsverlaging van 10
in te voeren.
Het betreffende K. B. is reeds in be-i
werking en het zal dezer dagen afkomen.
Tevens verneemt het blad. dat er zeer
groote kans bestaat dat de tweede sala»
risverlaging van 10 welke tegen 1925
was aangekondigd, niet zal doorgaan, wijl
er gegronde hoop is, dat langs andercr
weg het restecrende tekort zal kunnen
worden gedekt.
Ook hieromtrent zullen binnenkort mede»
deelingen worden gedaan.
Vrij naar het Duitsch.
13.
„In dit geval kan u den sleutel wel hier
laten halen," gaf de makelaar ten antwoord,
terwijl hij het meisje wantrouwend in het
gelaat blikte, wélks uitdrukking intusschen
geenszins dit vertrouwen rechtvaardigde.
„ïk woon gelijk ge weet dicht in de buurt;
«net een paar schreden zijn we in de Bloem-
straat, daar kunnen we van het tuinpoortje
gebruik maken,"
t Is waar," zeide Helena, terwijl zij voor
bet raam ging staan, „wij hebben slechts
één minuut noodig, om uw huis te bereiken.
U woont hier heel lief, omringd door prach
tige tuinen, in ongestoorde rust; inderdaad
«et is een bekoorlijke woning!"
„Ja, ja, de ligging is schoon," antwoordde
Kluge „nochtans verlang ik hier weg te ko
men, want aangename herinneringen heelt
deze stad voor mij niet. De plotseiinge dood
van mijn trouwen vriend, de afgunst, waar
aan een ieder is blootgesteld, dien de for
tuin bevoorrecht..
„Om deze reden dus wenscht u het huis
£oo spoedig mogelijk te verkoopen7~
„Ja en neen! Ja, omdat ik vóór mijn ver
trek graag al mijn aangelegenheden op orde
wil stellen; neen, omdat voor dit vertrek in
ieder geval nog wel eenige maanden zullen
verloopen."
„Bij al uw geld ontbreekt u toch nog iets
en wel de hoofdzaak, mijnheer Kluge."
De makelaar keek verbluft op; wederom
gleed een sombere schaduw ever zijn ge
laatstrekken.
„En dat is?" vroeg hij.
„Een jong aardig vrouwtje," antwoordde
Helena glimlachend.
Kluge haalde de schouders op.
„Ik wil u geen ongelijk geven, als u meent,
dat dit mijn geluk volmaken zou, maar...."
Een veel beteekenende glimlach voleindde
dezen zin.
„Ge vreest dat ge geen vrouw meer zult
kunnen vinden?" vroeg Helena, en blikte bij
deze woorden den makelaar zoo vertrou
welijk aan, dat deze zich als door een elec-
trischen schok getroffen voelde.
„Dit wil ik niet beweren," gaf Kluge ten
antwoord, „maar het is nog een gewichtige
vraag of zij. op wie ik mijn keuze zou laten
vallen, het hiermede zou eens zijn."
„Het komt slechts op het aanzoek aan."
meende Helena.
„Zou u mijn voorspreekster willen we
zen?"
„Met genoegen, namelijk als ik eerst de
jonge dama ken' en mijn voorspraak u van
nut kan zijn."
„En als nu mijn keuze eens op u viel?"
vroeg Kluge, terwijl hij het meisje aanblikte.
„Ik ben verloofd dat weet ge."
„Verloofd ja, maar de misdaad van uw
bruidegom heeft u van uw gelofte ontheven.
Zeg me eens openlijk de waarheid, juffrouw
Helena, zoudt ge uw lot niet gerust in mijn
handen willen stellen, als ik u hierom ver
zocht?"
Helena sloeg de oogen neer, een ondeu
gend lachje speelde om haar lippen, waarin
de makelaar de bevrediging van zijn wensch
meende te zien, doch in deze meening zou
hij zich deerlijk teleurgesteld vinden.
„Ge zult mij wel willen toestaan, dat ik
deze zaak eens in overweging neme, alvo
rens u een antwoord te geven," zeide Hele
na, en het ondeugende glimlachje had voor
een zekeren ernst plaats gemaakt. „Wees
zoo goed, mij de sleutels mee te geven, ik
had den heer Schulz beloofd ze hier te ha
len, opdat hij geen oponthoud zou hebben,
wanneer hij nog heden het huis mocht willen
bezichtigen."
„Maar ik zeg u nog eens, dat ge over den
sleutel elk cogenblik beschikken kunt," zei
de makelaar; ik zal vandaag niet uitgaan."
„Mistrouwt ge mij?" viel Helena hem ge
krenkt in de rede; „dan za) ik geen woord
meer verspillen, maar...."
„Met uw verlof, van mistrouwen is vol
strekt geen sprake."
„Tóch Is het dit, al verklaart ge ook juist
niet met ronde woorden, dat ge mij den
sleutel niet wilt toevertrouwen. Ik geloof,
dat ik er evenveel zorg voor dragen zal a's
u zelf."
„Dit geef ik gaarne toe," antwoordde Klu-
g, voor wie het onderhoud een zeer onaan
gename wending had genomen, „intusschen
is het eenmaal mijn princiep
„Iedereen te wantrouwen?" vroeg Helena
met scherpen nadruk. „Het spijt rnij zeer dat
ik mij zoo in u vergist heb, tot dusver hield
ik u voor een voorkomend man en nu moet
ik ondervinden, dat ge.
„U neemt mijn weigering waarlijk te
scherp op," onderbrak Kluge haar, „welke
reden zou ik kunnen hebben om u te mis
trouwen?"
„Inderdaad, dit weet ik zelf niet."
„Welaan stel u dan tevreden met mijn
verklaring dat ik, uit princiep, nooit een
sleutel in vreemde handen geef. Niet voor
mij, maar ook voor hem, v.'ien de sleutel
wordt toevertrouwd, zouden onaangename
gevolgen kunnen voortspruiten."
„Ik zou deze verklaring aannemen, zoo ge
door uwe weigering niet mijn eer had ge
krenkt." antwoordde Helena, terwijl zij op
de deur toetrad. „Als mijnheer Schulz komt
zal ik we! iemand hierheen zenden en u la
ten verzoeken, ons in het huis te verwach
ten; ge zult ongetwijfeld ook bij de bezich
tiging aanwezig willen zijn?"
De makelaar was in pijnlijken tweestrijd
Liet hij het meisje heengaaan, dan scheidde
zij in wrevel van hem en zou zijn aanzoek
om hare hand stellig worden afgewezen,
daarentegen durfde hij haar ook niet den
sieutel toevertrouwen. Het viel hem moeilijk
een beslissing te nemen, geruimen tijd blik
te hij peinzend voor zich heen.
„Wacht even," riep hij juist toen Helena
de kamer wilde verlaten, „kwaad moogt ge
niet van mij scheiden. Het is, gelijk ik reeds
meermalen zeide, een beginsel, waaraan ik
steeds heb Vastgehouden, doch om uwentwil
zal ik hierop ecri uitzondering maken, om u
tc bewijzen, dat ik niet het minste wantrou
wen jegens u koester. Hier is de huissleutel,
de kamers zult ge open vinden."
Helena blikte den kleinen man vorschend
in de oogen.
„Ge zult mij wel gelooven wanneer ik u
zeg, dat ik van dezen sleutel slechts dan
gebruik zal maken, als ons beider belang
dit vordert," antwoordde zij; „ingeval u bij
dc bezichtiging tegenwoordig wenscht te we
zen, zal ik
„Neen, neen dit is onnoodig," onderbrak
Kluge haar snel. „Ik wil den architect in zijn
beoordeeling niet bemoeilijken, wees echter
zoo goed, mij, terstond na de bezichtiging
van het huis te doen weten of uw vader het
koopen wil,"
Zoodra Helena den n.akelaar verlaten had
sloèg zij den Vveg in naar de woning van
den advocaat; zij had hem, voordat zij Kluge
bezocht, door den knecht haar* vaders laten
vragen, of hij haar, vóór den middag, op
zijm bureau wachten kon.
„Zoo is u daar!" zei de rechtsgeleerde,
toen het meisie binnentrad. „Hoewel ik er
van overtuigd ben, dat ge in het korte tijds
verloop geen gewichtige ontdekking kunt
gedaan hebben, wachtte ik u toch niet on^
geduld. De woorden die ge mij gisteren toe
voegde, kan ik mij niet uit de gedachte stel
len, en al deel ik uwe verdenking niet, zoo
wil ik die toch niet geheel verwerpen."
„Vanwaar deze plotselinge verandering
van zienswijze?" vroeg Helena glimlachend,
,,U is dus eindelijk tot de overtuiging geko
men, dat mijn verloofde, ondanks alle schijn
bare bewijzen, toch onschuldig zou kunnen
wezen?"
„Ronduit gezegd, neeri, maar d; onwrik
bare standvastigheid, waarmede gij aan uw»
meening blijft vasthouden
„Heeft indruk op u gemaakt."
„Ja. Ge zijt gisteren bij den calligrnal
Fuchs geweest, om het handschrift des ren
teniers te laten onderzoeken. Gisteravond
nu, vernam ik toevallig, dat deze schriftkun
dige heeft verteld, dat hij dezer dagen een
aanzienlijke som geld ontvangen zou, en zoo
dra hij deze in handen heeft, een school voor
calligrafen oprichten zal. Ik bracht dit met
uw bezoek in verband.
De reden hiervan, alsook mijn gevolgtrek
kingen za! ik u later wel eens meedeelen.
Doch ter zake; wat hebt ge mij te vertellen?
„Alleen, dat het in het huis van den ver
moorden rentenier spookt."
De advocaat blik*» b»t
