De Hanze in Haarlem.
Ingezonden Mededeeiingen
BAARLESH3.
Eeu mooi plan
Personalia.
Tentoonstelling van de ontwikkeling
'er Boekdrukkunst in Nederland.
De Kerstmiskeuring.
Politie Motor-brigade.
„Herwonnen Levenskracht".
Lezing over Esperanto.
Centraal Drankweer-Comité.
Vrijstelling Dienstplicht.
Vrachtdienst HaarlemAlkmaar.
Rijwieldiefstallen.
Geloof en Wetenschap".
t-en mooi seizoen voorbereid.
Lezingen en cursussen.
Vereeniging tot Bescherming van
Dieren. Feestavond in den
Schouwburg.
Oud Commissaris van Politie
Van Goor t.
6P cent per regel.
MODELMELK
KARNEMELK
Y O G H ff T
MUZIEK.
IM8EZQNQER.
NIEUWS
Socialistisch relletje tegen den
Minister-President.
GEilNCS® NIEUWS.
DE ZORG VOOR DE OUDEN VAN
DAGEN.
Ledenvergadering Hanze.
Tt.er. meldt ons:
Door eenige tuinders cn bloembollen-
Ywcekers van de parochie St. Bavo is het
plan opgevat tot het aanleggen van den tuin
om de katheÜvaal St. Bavo.
Met waardeering vernamen wij, dat deze
aanleg staal onder leiding van den heer Jan
Kuijpcr Hzn., voorzitter van de Coop. Haar-
lemsche Groenten- en Blocmbolienveiling,
d;c op het gebied van bloembollenteelt een
zeer gunstige reputatie geniet en van wlen
wij dus met recht iets moois mogen ver
wachten.
Herinneren wij slechts aan de tuin- en
l.erkversiering bij gelegenheid van het 25-
■arig bestaan der kathedraal, welke ook on
der dezelfde leiding stond en waarbij deze
zich geer. kosten en moeite spaarde en al
les, evenals hij dit thans zal doen, belang
loos verrichtte.
Dat deze aanleg van de initiatibf-nemers
veel offers en tijd zal vragen, zal men be
grijpen, wanneer men den omvang van den
tuin kent.
Het plan is, om dezen tuin uitsluitend te
beplanten met tulpen, hetgeen in het a.s.
voorjaar zeer zeker een iraai gezicht zal op
leveren, zich geheel aanpassende aan de
cultuur van deze streek.
Wij wenschen den ondernemerr veel suc
ces en waardeering.
Bij de Haarlemsche Orkest Vcreeniging is
mei. Fr. Belinfante uit Amsterdam benoemd
tot celliste.
Minister Dr. J. Th. de Visser heeft zich be
reid verklaard, de tentoonstelling persoonlijk
op 10 November te openen. De tentoonstel
ling zal voor een deel een retrospectief ka
rakter dragen, ten deele een beeld geven
van de moderne boek- en plaatdrükkunst in
Nederland. Bij het retrospectieve deel zal
ongetwijfeld een groote attractie worden ge
vonden in de afdeeling Hollandsche uitvin
dingen op plaatdrukgebied in de 17e en 18c
eeuw, voor een groot deel afkomstig uit de
verzameling van de School voor de Grafi
sche Vakken te Utrecht, (voormalige collec-
lie N. G. van Huffel.) Deze afdeeling bevat
talrijke proeven op plaatdrukgebied, speciaal
in oude kleurendrukken van de hoogste zeld
zaamheid,
De Kerstmiskeuring der Alg. Ver. voor
Bloembollencultuur, zal worden gehouden op
Zaterdag 22 en Maandag 24 December a.s.
Naar we vernemen, worden de moloren,
Motorbrigade, geleverd door de firma L. C.
du Rieu.
De kinderleven-actie van H. L. begint
tceds meer en meer bekend te worden,
^eeds mochten wij van een dezer dagen ge-
jouden leden-vergadering een bedrag ont
vangen van 5.80, voorts een gift van 5
en van een collecte op een bruiloft 2.50.
Donderdag 11 October zal in de zaal van
'de sociëteit St. Bavo een belangrijke lezing
gehouden worden, uitsluitend toegankelijk
voor katholieken. Een vooraanstaand Ka
tholiek uit den omtrek zal een wetenschap
pelijke lezing houden over: „Het Esperanto,
doel en nut".
Hei doel is, hel Esperanto meer in de Ka
tholieke kringen ingang te doen vinden.
Alle Roomsche mannen en vrouwen van
alle standen, worden op 11 October ver
wacht. Voor verdere bijzonderheden ver
wijzen wij naar de advertentie in dit blad.
Vrijdagavond hield het Centraal Drank
weer-Comité een vergadering onder leiding
van den 2en voorzitter, den heer W. P. J.
Overmeer. Ingekomen was een schrijven van
den heer M. A. Rcinalda dat hij bedankt
als voorzitter van het comité.
In de volgende verjSadering zal een nieu
we voorzitter worden gekozen.
Tot afgevaardigde naar de vergadering op
13 October a.s. te Utrecht van den Alge-
mcenen Bond van Centraal Drankweer-
Cemité's werden aangewezen de heeren
Hartendorf, Vester en Overmeer.
Besloten werd nog binnenkort een open
bare propaganda-avond te organisceren,
waarin de heer Ernst Meyer uit Zürich als
spreker zal optreden met het onderwerp
„Alcoholisme en misdadigheid". Deze bij-
•enkomst zal afgewisseld worden door licht
beelden.
Met ingang van 1 November 1923 is vrij
stelling van dienstplicht verleend wegens
kostwinnerschap aan W. Captijn; P. Breeu-
wer en H. van de Reep.
Mei ingang van Zaterdag is door Gebr. Eral-
sieck een geregelde vrachtauto dienst geo
pend van Haarlem naar Alkmaar.
Bij de politie is aangifte gedaan van ver
missing van een heevenrijwiel, dat geplaatst
was voor een café aan de Spaarn-.vouderstr.
Uit een werkplaats in de Pieter Kiesstraat
is vermoedelijk een damesrijwicl.ontvreemd.
Het bestuur van bovenstaande vereeni-
ging heeft aan de leden een circulaire ge
zonden, waarin gezegd wordt, dat het reden
heeft om aan te nemen, dat de leden over
hetgeen de Vereeniging in het afgeloopen
jaar geboden heeft, met voldo.ening terug
zien.
Het Bestuur is dit een aansporing om op
den ingeslagen weg voort - te gaan niet
alleen, maar om te trachten nog meer te
doen. Aan dit laatste is echter een natuur
lijke voorwaarde verbonden: dat het aantal
leden der Vereeniging toeneme. Ruim 200
leden voor een conglomeratie van meer dan
100.000 zielen is gèen cijler, waarop de Ver
eeniging roemen mag. waar b.v. het veel
kleinere Arnhem meer dan het dubbele telt.
Om het ledental uit te breiden, heeft het
Bestuur echter de medewerking van de
leden noodig. Wanneer ieder lid erin zou
slagen slechts één nieuw lid in dit jaar
liefst in het begin aan te werven, dan
zou het ledental verdubbeld zijn en het
Bestuur in staat worden gesteld, niet alleen
om contributieverlaging te overwegen, maar
ook om uitvoering te gever, aan plannen,
waarmede, zooals hieronder blijken zal,
thani slechts een bescheiden begin kan
worcren gemaakt.
1 De plannen voor het loopende jaar zijn de
volgende:
Voordrachten enz,
voor begin October: Pastoor Al. Walgrave
te Vollezeele (Belg. Brabant) een der gron
digste kenners en vereerders van Guido
Gezelle, met een voordracht over dezen
grooten dichter
voor einde October: G. Th. van den Bosch,
over het herlevend Kennemerland en de
plannen tot herbouw van de abdij van
Egmond, (met lichtbeelden).
voor begin November: Henri Chéon, de
groote Kath. Fransche dramaturg, een der
meest representatieve mannen van het Ka
tholieke réveil in Frankrijk.
voor begin December: Dr. Stan Leurs te
Antwerpen, over een onderwerp van bouw
kunst, waarschijnlijk: do moderne kerkar
chitectuur in Nederland (met lichtbeelden).
voor eind December: Bernard Verhoeven,
dc bekende conférencier. Onderwerp nog
nader aan te geven.
voor Januari: Mej. Dr. J. B. L. Hol, do
cente aan de R.-K. Leergangen, die de leden
in een voordracht met mooie lichtbeelden
in de geheimzinnige gletscherwereld zal
verplaatsen.
voor Februari: Mej. Francisca van Leer
S.R.S., over Eucharistie en Bekeering of: De
bekende Missiefilm.
voor Maart: Joseph August Lux, de be
kende Oostenrijksche kunstenaar, die waar
schijnlijk een met muzfek geïllustreerden
Schubert-avond geven zal (met lichtbeel
den).
voor April: Dr. A. F. J. Portielie, inspec
teur van „Natura Artis Magistra", die aan
de leden reeds bekend is en wederom met
een zeer belangwekkend onderwerp voor
den dag zal Lomen, natuurlijk met lichtbeel
den verduidelijkt.
Cursussen.
Voor de Vereeniging is dit iets nieuws,
maar naar het bestuur vertrouwt, voor de
leden een groote aantrekkelijkheid. Op het
program staan 3 cursussen, te weten:
Vóór Kerstmis: een cursus van 6 a 8
avonden, te geven door Dr. Xaverius Smits,
over de Kunst der Christelijke Oudheid.
Na Kerstmis: een cursus van a 8 avon
den. te geven door Dr. Th. Malcaay O.E.S.A.,
over de wijsbegeerte van Plato tot Augus-
tinus en een cursus van 6 a 8 avonden, te
geven door Dr. Fidentius van den Borne
over een onderdeel der Kerkgeschiedenis.
Over deze cursussen zullen tijdig nadfere
mededeeiingen worden verstrekt.
Uit het bovenstaande blijkt duidelijk,
welke voordeden aan het lidmaatschap van
„Geloof en Wetenschap" verbonden zijn.
Het bestuur doet daarom nogmaals een be
roep op de medewerking der leden om
nieuwe leden te werven. Zij kunnen dit doen,
hetzij door zclven aan het werk te gaan.
hetzij, indien de tijd daarvoor ontbreekt,
nan den Secretaris de namen op te geven
van hen, die zij meenen, dat voor een lid
maatschap in aanmerking komen.
De Vereeniging opent het seizoen met een
vergadering op Woensdag 10 Oct. 's avonds
8 uur in het gebouw van de St. Josephge-
zellenvereeniging, Jansslraat 59, waar de
ZeerEerw. Heer Al. Walgrave, Pastoor te
Vollezede (Belg.-Brabant) een lezing zal
houden over Guido Gezelle.
Vrijdagavond bood deze vereeniging ter ge
legenheid van baar 50-jarig jubilé een feest
avond aan hare loden aan, in den Schouw
burg. Janswefi
't Is een groot succes geworden. Voor een
stampvolle zaal werd een programma afge
werkt, waarvan het hooren alleen reeds de,
zekerheid gaf, dat er iets bijzonders zou ko
inco. Modewerking verleenden: hel Dubbel
Mannenkwartet „Inter Nns", dir. N. Hooger-
werf: Joh. Hans, declamator; de heer en me
vrouw KolderieHartje en last not least «Ie
Amateur Jazz-Band „Don 't Cry", leider Willy
Versteeg.
Do voorzitter opende den avond mei «enige
woorden van welkom, terwijl hij zijn dank
baarheid uitsprak ioor allen, die van hun
belangstelling bij dit jubilé blijk hadden ge
geven en ook voor do dames, die zich be
langeloos voor den stand in hel Brongehouw
hadden beschikbaar gesteld, verder voor de
nieuw opgerichte Padvindorscolonne tot hulp
voor gewonde dieren. Dan kondigde spr. aan,
dat als extra nummer vóór de pauze een
film zou worden vertoond, weergevende hel
redden van verongelukte Alpenreizigers door
St. Bernardshonden. Deze film was welwillend
afgestaan door den lieer D. dc Clerrtj, uit
Zamlvoorl.
Als programma leider trad op de heer J.
Kolderie.
Op de hem eigen amusante wijze leidde hij
de verschillende nummers in.
Alleereersl kwam hel dubbel mannenkwar
tet „Inter Nos". De inleider had wel terecht
gezegd, dat goeden wijn geen krans behoeft.
Zóó gaaf en zóó subliem Ie zingen is slechts
weinige kwartellen gegeven. Dal dit hier be
reikt is, is te danken aan de eminente leiding
van den heer Hoogerwerf.
Joh. Haus trad op mei een sprookje „De
Zelfzuchtige Reus" en bet verhaal van een
Gymnasiast „Eerste liefde", in welk laatste
nummer hij wel op z'n besl was.
Kn locn. Ja, loen kwam „Don '1 Crv"
Hier hebben we opgehouden met schrijven.
Wie „Don 'I Cry" wel eens gehoord heeft,
weet. dal hij onder het snel van die „ama
teurs" wel moet luisteren.
Ken applaus-salvo brak los. zooals mis
schien in langen lijd binnen die muren niet
gehoord was. 'tWas één rhylhmisch meeleven
van de hcele zaal. Tot vijf, zes keer moest
„gehaaid" worden, maar de bóeren lieten zich
(jammer) niet vermurwen.
Na nog eenige nummers van „Inter Nos"
kwam de aangekondigde extra film.- Zeer in
teressant was het, die speurders over de
sneeuwvlakten van rfen grooten St. Bernard te
zien gaan; hoe ze den verongeluk Ie vinden,
hem belikken, bevoelen, verwarmen, door zich
op hem te leggen en hoe ze hun vondst mel
den. De» film werd met aandacht gevolgd.
Na de pauze traden verschillende artisten
nog eens op. Alles nauwkeurig le beschrijven
zou te ver voeren. Ailer.n nog een woord van
lof aan den heer Kolderie, die onder begelei
ding van zijn echlgenoote een tweetal zeer
aardige liedjes ten beste gaf.
De vereeniging bad dezen avond niet beter
kunnen verzorgen.
Te Heemstede, waar hij den laaislen tijd
woonde, is in den ouderdom van 79 jaren
overleden de heer H. J. F. A. A. M. van
Goor. tol 1918 commissaris van politie hier
Ier -lede.
Met oud-commissaris Van Goor is een
man heengegaan, die algemeen bekend was,
doch vooral in Haarlem en hare omgeving,
■in welke plaats hij 28 jaar lang commissa
ris geweest is.
Op en top militair als hij was, voerde de
heer van (ioor een uiterst strenge discipline
door in liet politiekorps, welks organisatie
hij onder zijn commissariaat steeds Ir ach He
te bevorderen.
Daarbij spTong hij uiterst zuinig om met
de middelen, der gemeente. Met zeer geringe
kosten trachtte hij órde en tucht in Haar
lem Ie handhaven en wel steken -dé po-liI ie-
txsgrootirgen en, rekeningen van dien tijd bij
de andere af door soberheid, zuinigheid en
door hun betrekkelijk geringe cijfers.
Reeds in 's Hertogenbosch haid hij, eerst
als inspeclenir, later als commissaris zeer
4'v Ms
HEE.MST.EDE' - TELlÊt.lTiafeolSs1
VAN 9 - tS EN 2 - 5.30 UU
groole ondervinding opgedaan en onder de
commissarissen van zijn tijd wordt hij ais
een der besten geroemd. Hij ging door zijn
groote ondervinding van ais commissaris
alleen reeds meer clan 40 jaren, door voor
doorkneed te zijn in de practijk.
In Haarlem heeft hij o.m. zijn 40-jarig ju
bileum als commissaris van poli lie gevierd
en zijn zilveren feesl als commissaris le
Haarlem.
Hieronder lalen we nog eenige data vol
gen uit liet leven van den oud-commissris.
De heer Van Goor werd geboren 10 De
cember 1844. In 1869 werd hij inspecteur
van politie te 's-Hertogenboseh, in 1874
commissaris van politie aldaar. Bij Kon.
besluit van 10 Augustus 1892 werd hij be
noemd tot commissaris van politie te Haar
lem, waar hij l September d.a.v. in functie
trad. 1 Mei 1918 verliet de heer Van Goor
met pensioen den politioneeten dienst.
Oud-commissaris Van Goor was ridder in
de orde van Oranje-Nassau.
KREUZCHOR UIT DRESDEN,
Wie h-et absolute rcin-zingen van dit
koor met zijn blanke jongens-sopranen en
mooie volle alten niet kent, zal zich moei
lijk een voorstelling kunnen vormen, welke
artistieke hoogte met zulk .een ensemble
bereikt wordt. Het is de ideale koorklank
in de eerste plaats, die de vrome motetten
van een Johznn Seb. Bach in zulk een
hemelsche reinheid interpreteert; die koor
klank, die door onze gemengde ensembles,
op hoogst-enkele gelukkige uitzonderingen
na. wei nooit bereikt kan worden. Dit is
ook dc klank, die wij voor onze kerkkoren
behoeven; de énige mogelijkheid om dc
v/ierookgeurige melodie van den liturgi-
schen zang geen geweld aan doen. De weg
is voor onze katholieke koren als aange
wezen. Dit protes-tantsche koor beschaamt
ons wel zeer!
Het 80 zielen sterke koor zong Bacn's
lied „K-ommt Seel-eu, dieser Tag", in vier
stemmige zetting van Georg Schumann op
een wijze, die het karakter van dit lied
geen geweld aandeed; de heerlijke onbe
vangenheid der scpraanstemmen voerde
ons naar oorden waar de ziel van den
Thomascantor na dagen van harden arbeid
zijn rust vond. Men weet voor wie hij die
liederen schreef en waarom zij aldus tot het
allerschoonste behoor en wal Bach ons na
liet.
Dit lied was alzoo als inleiding uitne
mend geplaatst. Wij waren voorbereid om
d-: schoonheid van Bach's subjectieve toon-
poëzie in uns op te nemen. Wellicht ook
daarom maakte het geweldige motet ',,D?r
Geist hiift unsrer Schwaehhedt auf" iden
indruk, dien men wel nooit meer zal ver
geten. Men mag hel alleen bejammeren dat
door al te scherp aanzetten d-er conso
nanten (ik herinner hier vooral aan de
slot-s in d-e dubbelfug-al d-e aandacht te
veel op de techniek werd abgeledkt. Nu
komt gelukkig eon zin als: „Dor weiss wes
des Geistes Sinn sei" meer op spraaklessen
voor dan in dis 'poëzie, maar het storende,
dat die enkele gevallen te weeg brengen,
kan men uit den weg gaan, zonder in 't
onder uiterste te vervallen, dat we bijv. bij
het Berliner jongenskoor opmerkten, waar
alle consonanten absoluut omsluierd wer
den. Wil men weten hoe de koorklank is
wanneer zij niet door sterk gepronon
ceerde sisklanken wordt ontsierd, dan her
inner ik b.v. aan Glinka's Lobgesang (in
Duitsche vertaling], inzondeheid aan het
„A-men". Hier was wel bei summum van
vocale klankschoonheid. Men kan zich
voorstellen hoe voor de kinderlijke ziel
van den Russischen boer bij bet binnen
treden der glanzend-verlichle kerken de
hemeldeuren wijd zich openen, als hem de
klanken van Bortniansky's koren tegenklin-
ken!
Daar was ook de machtige stem van ons
orgel, waardig en met verwonderlijke reJ
gisterbehccrsching bespeeld door den cr-ga-
nist der Kreuzkirche Herr Pfannstichl. Zijn
attouch-emer.t kon ons in den opzet van
Bach's fugathema niej bekoren, althans op
de plaats waar wij zaten, en niet de slecht
ste!, klonken de tonen te veel gebonden, al
neemt men aan dat vanaf de orgelban-k een
andere uitwerking gehoord wordt. De orga
nist is echter een meester in liet verkrijgen
van een machtig sloteffect.
En bovenal zij geweien op zijn uitnemend
geslaagde begeleiding van de solo voor
violoncel, die onder de kunstvaardige han
den van Herr Hans Botermund, eveneens
uit Dresden, een indruk van voornaamheid
te. weeg bracht. Men moge in Locatelli's
muziek een beetje heel erg den invloed van
den generaalbas-tijd proeven, zij is ons toch
liever dan de z.g. fuga van den knappen
contrapuntist Rheinberger. Als alle fuga
thema's zóó zijn. welken indruk moet dan
wel zijn „Akademische ouverture", zijn
laatste werk, op ons maken, een fuga met
maar even zes thema's. Zij moge een docu
ment zijn voor Rheinbergcr's contrapunti-
sche kunst: wij leerden bier César Franck
kennen en zijn niet hoog genoeg te schatten
bcteckenis voor de ontwikkeling, der todYi-
kunst. De na-Mendelssohniancn hebben voor
ons slechts historische bcteekenis.
Het slot der sonate was weer groszartig!
Wat Prof. Otto Richter als leider van hel
koor vermag, had hij in Bach's motet ge
toond. Thans voerde hij met zijn koor tot
slot vier Kerstliederen uit, die voor de
meeste de'r toehoorders zeker een welkome
herinnering waren aan het optreden van de
Drcsdenarcn alhier in bet vorige seizoen.
Laat hen elk jaar terugkomen, ook dan wan
neer hun belanglooze hulp ten bate der
„Ned. Centrale voor vakantiekinderen uit
Duitschiand" niet meer noodig zal zijn.
Voor den inbond van deze rubriek steB
de Redactie zich niet aansprakelijk
OVER DE WERELD.
Op 24 October a. s. zullen de Katholieke
vrouwen van de gansche wereld zich ver
eenigen in een negendaagsch gebed om
van God den wereld-vrede te verkrijgen.
De R. K. Vrouwenbond van Nederland
heeft dit voorstel gedaan aan de Inter
nationale Unie van R. K. Vrouwenbonden
en 'de Nederlandsche vrouwen hebben
dezen zomer allen te ramen gebeden, dat
dit voorstel in goede aarde zou vallen.
Want iets anders is het te bidden om
zegen en voorspoed voor 't eigen land,
dan vere-enigd te smeeken om den vrede
in de wereld, dat is: het vergeven en ver
geten van geleden onrecht cn geleden
smaad, het niet meer triomfecren over een
gevallen vijand, het niet meer wrokken
over ellende cn smart, het berusten in de
nederlaag. Dat is: alle gedachten aan haat
en wraak, alle gedachten aan oorlogsglorie
cn bloedigen triomf verbannen uit het hart
cn daarin alléén willen do-en heerschen de
gedachte aan -het groote gebod: Gij zult
uw naaste liefhebben gelijk u zelf".
En dat die vrede, die liefde, die eens
gezindheid zullen heerschen, daarvoor wil
len dc- vrouwen van de gansche Katholieke
wereld bid-Jéii. 12 bij de „Internationale
Lig-a" aangesloten bonden, dus 43 verschil
lende volkeren hebben het voorstel van
Nederland aanvaard. Millioenen vrouwen,
één van geest door de waarheid, zullen
smeeken éen van hart te worden in de
liefde! Millioenen vrouwen zulen op den
feestdag van Allerheiligen tot de H. Tafel
naderen en de Strijdende en de Zege
pralende Kerk zullen dien dag zic-h ver
eenigen en den Heer van hemel en aarde
smeeken: „dona nobis pacem!"
Wij bidden om vrede van Hem, bij
Wiens geboorte de Hemelen r-uischlcn van
vrede, Die als hoogste goed den vrede
bracht aan de Zijnen na Zijn Verrijzenis.
Wij bidden Hem niet om zegen over onze
wapenen, waarmee ged-ood zal worden, wij
bidden om vrede en liefde, om de hoog
ste en beste gaven Gods.
Zou hij ons dan niet v-erhooren?
En we zien deri vrede, dien we afbidden
niet als een tijdperk van louter stoffelijke
welvaart, van loome rust en zelfgenoeg
zaamheid. We gelooven niet aan het Pa
radijs op aarde, wij gelooven en wij hoopen
het Paradijs daarboven le bezitten. Wij
weten dat lijden en strijd zullen blijven.
'Wij willen den vrede om te wierken voor
God en voor den naaste; om op te bouwen
wat haat en zonde hebben verwoest. Maar
dien vrede zien wij als een tijdperk, waar
in de mensch eindelijk zich af zal k-eeren
van oude barbs.arsche opvattingen en 'net
woord „moed" niet meer zal verbinden aan
broedermoord en verwoesting.
Al de vrouwen door de „Internationale
Unie" saam verbonden zuilen bidden. En
in al die harten besproeid door den dauw
van het gezamenlijk gebéd, zullen de
vredesged-achtcn kiemen en tot daden
rijpen in eigen kring en in het maatscbappe-
pelijk leven.
Wanneer men de georganiseerde Katho
lieke vrouwen heeft gemist op de vredes
congressen. dan is dit, omdat de H. Vader
aan de „Unie der Vrouwenbonden" ver
bood samen te werken met neutrale ver-
eenigingen op welke wiize ook. Zeker niet
omdat zij afkeerig zijn mede te arbeiden
aan het apostolaat des vrc-des. waartoe
Z. H. den Paus ons wel degelijk aanspoort
cn oproept.
Laat dan geen enkele Katholieke vrouw
deze Novene verzuimen, zij weze lid van
een Vrouwenbond of niet. Vooral ook de
religieuzen van ai onze verschillende
kloosterorden moeten met haar gebed
medehelpen.
Moed
laa' uwe kleine kinderen mee
bidden, het gebed der onschuldigen dringt
door de wolken.
.Geef vrede, o Heer, 'aan die op U hopen,
verhoor dc gebeden van uw volk!"
ALB. STEENHOF—SMULDERS.
Geachte Redactie.
Vergun mij eenige plaatsruimte in uw veel
gelezen blad, waarvoor mijn harteüjken dank.
W. DEKKER,
Kritzingerstraat Schoten.
Zaterdag 29 September stond er in uw
blad, een waarschuwing tegen mij aan Bur
gemeester en Wethouders der gemeente
Schoten, wegens het overtreden der waren
wet 1919. Het viel me ontzettend tegen dat ik
op een dergelijke wijze in de kranten werd
bekend gemaakt, want 'f lijkt wc! of ik een
ernstige zakelijke misdaad begaan heb.
Laat ik het publiek en inzonderheid mijn
clientele de verzekering mogen geven dat ze
nooit bevreesd behoeven te zijn door mij be
drogen te zullen worden, zij die daaraan twij
felen zouden kunnen informeeren bij men-
schen die met mijn zakelijke aangelegenheden
op ds hoogte zijn. Sinds de bakkerswet is in
getreden dat we des morgens om 6 uur pas
kunnen beginnen hebben de bakkers het ont
zettend druk. Zoo is het dan bij mij één keer
voorgevallen dat op een morgen in Mei door
mijn knecht in haast een abuis werd gemaakt
met één broodje waarover door den contro
leur, die juist dien morgen bij mij kwam on
derzoeken, proces-verbaal werd opgemaakt.
Dat zulks na eenige maanden in de bladen
wordt gepubliceerd is mij een raadsel temeer
daar het de eerste keer is dat ik beboet ben
geworden, terwijl-de bakkers in Elaariem ver
scheidene malen beboet worden voordat er
een publicatie volgt. Ik hoop dan ook van
harte dat 't vertrouwen dat ik tot heden ten
volk heb genoten bij voortduring bestendigd
moge blijven, de verzekering daarbij gevende,
dat de kwantiteit en de kwaliteit steeds in
goede orde zullen zijn,
Dooi de Vereeniging tot Ondersteuning
van Burgerlijke Ambtenaren cn beambten in
's Rijksdienst (H.O.R.A.) id een Herstel
lingsoord opgericht te Ede (Geld.) De offi-
cieele opening zal plaats hebben op Zaterdag
6 October a.s.
De socialistische postbond nu is hevig
ontstemd over het feit, dat het H.O.R.A.-
bcstuur den Minister-President voor de offi-
cieele opening heeft uitgenoodigd. Het be
stuur van een Centralsri Bond (C.B.P.T.T.)
wendde zich nu tot het H.O.R.A.-bestuur
met verzoek aan de Regeering te berichten
dat op de aanwezigheid van den Minister-
President onder de huidige omstandigheden
geen prijs meer wordt gesteld.
Het bestuur van H.O.R.A. deelde mede,
dat, waar bereids in alle groote bladen en in
de organen van Rijkspersoneel de opening
door den Minister-President is aangekon
digd en de nocdige maatregelen daarvoor
reeds zijn genomen, het tot zijn spijt niet
aan het verzoek kan voldoen.
De C.B.P.T.T. heeft daarop besloten zich
bij de opening niet te doen vertegenwoor
digen en zijn leden opgewekt eveneens dien
dag niet bij de opening aanwezig te willen
zijn-
De Maasb. teekent hierbij aan
„Het standpunt van den socialistischen
postbond, die dc opening van een neutraal
sanatorium aangrijpt om een relletje te ma
ken tegen den Minister-President, is zoo
benepen dwaas, dat we er geen woord aan
willen verspillen.
Het antwoord van H.O.R.A. lijkt ons vrij
onduidelijk. Volgens bovenstaande lezing
welke afkomstig is van den C.B.P.T.T.,
Zou men er uit opmaken dat liet voor het
bestuur spijtig is den Minister-President
niet meer te kunnen afzeggen. Het valt ons
moeilijk dezen gedachtengang bij het be
stuur van H.O.R.A. te veronderstellen, doch
een nadere verklaring in deze lijkt ons niet
ongewenscht."
Wij lezen in ,,De Schakel"
In Amsterdam, met zijn ruim 700.000
inwoners, wonen pl. m. 36.500 mannen cn
vrouwen, die 65 jaar of ouder zijn. Gelijk
bekend, zijn er van deze zeer vele steunbe
hoevend en ctaardoor min ot meer athankêlljK
van instellingen van weldadigheid.
Het feit alleen, dat er in de Hoofdstad meer
dan 70 gestichtjes en hofjes zijn, waarin
oudelieden ter verzorging zijn opgenomen,
zegt reeds veel over dc uitgebreidheid van
de zorg voor de ouden van dagen. In deze ge
stichten en hofjes worden bijna 4000 oude
mannen en vrouwen verzorgd (2582 in ge
stichten en 1336 in hofjes).
Doch niet alle hulpbehoevende oude lie
den zijn in gestichten vele worden ook
thuis met geld-of natura-bedeeling gesteund.
Het aantal dezer bedroeg in 1921 zelfs 5000.
In 't geheel worden er dus bijna 9000 man
nen en vrouwen van 65 jaar of ouder door
instellingen van weldadigheid gesteund; dat
is een vierde gedeelte van alle'36.500 in Am
sterdam wonende oude lieden.
Onder deze behoeftige, oude lieden waren
naar verhouding veel meer vrouwen dan
mannen van alle oude mannen werd er nl.
1 op elke 5 gesteund, van de vrouwen 1 op
elke 4.
Hoeveel oude ieden behalve de hierboven
genoemden een uitkeering krijgen ingevolge
de invaliditeits- en ouderdomswet., is niet
precies bekend doch dat het er vele duizen
den zijn, is zeker. Krachtens de invalidi
teitswet kregen op 31 December 1921 reeds
meer dan 11.000 oude lieden een rente uit
gekeerd het aantal dergenen, die een rente
krijgen ingevolge de ouderdomswet, kan
ongeveer op het dubbele van dit aantal wor
den geschat.
Deze cijfers geven niet alleen een indruk
van de- behoefte aan steun der oude lieden
doch tevens van de uitgebreide maatgelen
welke te Amsterdam te hunner verzorging
en ondersteuning zijn genomen. Of deze
zorg evenredig is aan de behoefte, valt echter
niet uit deze cijfers af te leiden.
PAARLEMOERVISSCHEN IN ARTIS.
Uit Amsterdam wordt geschreven
In 't van exotische kleurenpracht fonke
lend lichlidenbassin in de groote zaal van het
Aquarium in Artis is weer een paar Brazili-
aansche paarlemoervisschen met „broeden"
begonnen.
Mannetjes en wijfjes hebben een flinken
nestkuil gemaakt door bekken vol zand op te
happen en op eenigen afstand weer uit te bla
zen. Toen de nestkuil gereed en de kuit ge
schoten en bevrucht was, had het paar „de
handen vol om de roofgierige medebewoners
van het Aquarium op een afstand te houden,
afgezien nog van de zorg, die er van bet schoon
houden der eieren en het met behulp dei-
borstvinnen toevoeren van een verschen wa
terstroom gedurig moest worden gewijd.
Merkwaardig genoeg hebben de visschen
blijkbaar te zeer door de medebewoners in
hun broedverzorging belemmerd thans
hun broedsel overgebracht in de beschuttende
ruimte van de naburige afvoerpijp van het
bassin. Een zekere plasticiteit, gepaard gaan
de met eenig doelbesef, zal aan deze het be
wust „instinct" min of meer te buitengaande
handeling wellicht niet ongezegd kunnen
worden.
Men kan thans het volijverig en in de prach
tigste kleuren prijkend ouderpaar voortdu
rend bezig vinden met de verzorging van hun
broedsel, waarvan een aantal larfjes in een
afzonderlijk tafelaquarium van de kleine
zaal door het publick van viak nabij kan wor
den bezichtigd. Zij, die dit mooie en merk
waardige tafereel in het ook voor niet leden
ten allen tijde toegankelijk Aquarium wen
schen gade te slaan, moeten daarmede niet te
lang wachten. Met een week toch zijn de ou
derlijke zorgen afgeloopen en gaan de jongen
voor zoover ze niet de prooi zijn gevallen
aan de roofzuchtige huurlieden huns weegs
ST. BUREAU CR ATI US EN DE NE-
DERLANDSCHE VLAG.
De gezarn en gevolmachtigd minister van
Nederland te Tokio had voor de ambassade
een nieuwe Nederlandsche vlag noodig,
schrijft de Loc. Hij verzocht daarom deze
vlag van Indië uit te zer.den, spoedshalve,
en dit is dan ook geschied. Doch het bestel
len en leveren van een vlag is minder een
voudig, binnen ambtelijk kader, dan het den
leek mag schijnen. Want daartoe'moest eerst
een schrijven gericht worden tot den gou
verneur-generaal. In dit schrijven wordt ver
zocht of de gouverneur-generaal toestem
ming wil verkenen, dat deze vlag, door oor
log geleverd, bij oorlog wordt afgeschreven.
Indien dit niet wordt goedgekeurd, wordt
een schrijven gericht via den algemeenen se
cretaris naar het departement van Koloniën
in Den Haag en in dit schrijven wordt regu-
larisatie van de vlag verzocht. Dat wil zeg
gen, dat het departement van Koloniën te
Den Haag een brief richt tot het departe
ment van Buitenlandsche Zaken in Den Haag
met vermelding van het feit, dat het depar
tement van Oorlog in Indië een vlag leverde
aan het gezantschap in Japan, tegen een
bepaalden prijs en dat dus verzocht wordt
overschrijving daarvan te doen plaats heb
ben op het departement van Buifcnlandscne
Zaken in Nederland, benevens afrekening.
Aldus geschiedde en de vlag wappert fier
van de ambassade in Tokio. Maar aangezien
gansch deze uitvoerige correspondentie is
gevoerd om een vlag en de prijs daarvan
15 gulden totaal bedroeg, zou het voortaan
wellicht wenschelijk zijn in Japan zelf on
derzoek te doen of wellicht rood-, wit- en
biauw-doek verkrijgbaar is, teneinde ter
plaatse een vlag te vervaardigen. Te lijvig
een bundel van bescheiden wordt anders,
zooals ditmaal, in het leven geroepen over
den aankoop, de levering en administratie
van een vader! andsche driekleur.
FLESSCHENTREKKERIJ OP GROOxE
SCHAAL.
Een vjaarschuwing van de politie.
De Commissaris van de Centrale Recher
che te Amsterdam geeft belanghebbenden
met den meestert nadruk in overweging al
vorens in handelsrelatie te treden-met H. en
H. A, de Jong, wonende Holendrechtstraat
44 I, voorheen Blasusstraat 56, te Amster
dam, zich om inlichtingen te wenden tot het
Hoofdbureau van Politie (Kamer 77) O.Z.
Achterburgwal 185, te Amsterdam.
In verband met bovenstaande waarschu
wing verneemt de „Tel." het volgende op
genoemd adres in de Blasiusstraat woonde
vroeger zekere J. de Jong o.a. mét zijn beide
zoons H. en H. A. de Jong. De vader had
zich een zekere reputatie verworven door
in het binnen- en buitenland goederen van
velerlei aard te bestellen en niet te betalen.
Ongeveer tien jaren heeft hij zich met dit
soort sport onledig gehouden.
Na zijn dood vestigden de zoons zich in het
perceel Holendrechtstraat 44 en zetten de
affaire op denzelfden voet voort. Links en
rechts werden artikelen besteld en natuurlijk
niet betaald. Deze goederen werden voor
goedkoopen prijs verkocht, wat natuurlijk
zuiveren winst voor het tweetal flesschen-
trekkers beteekende. Op grooten schaal wer
den kammen, stukken zeep, touw, koek, ve
ters en andere waren besteld. De adressen
wordt het tweetal gewaar uit vakbladen,
waarna op offerten géschreven wordt.
Ongeveer geen dag gaat er voorbij of er
komen bij de politie klachten over de heeren
de Jong. Zoo zijn onlangs nog een koek- en
een zeepfabrikant voor groote bedragen op
gelicht. In het buitenland werd een fabrikant
in verzinkte emmers de dupe. Juist bijtijds
wist de politie te verijdelen dat een speel
goedfabrikant uit Tsjecho-Slowakije het
slachtoffer werd.
Het kantoortje des heeren de Jong dient
vrijwel uitsluitend als bergplaats "van leege
kisten. Administratie wordt niet gevoerd.
Uit het bovenstaande blijkt duidelijk hoe
gewenscht het is over een firma, die men niet
kent en waarmede men in relatie wil treden
informaties in te winnen.
Vrijdagavond had de vervolg-vergaderim
der „Hanze" plaats. Nadat het gebruikelijke
welkomstwoord door den voorzitter was ge
sproken, werd onmiddellijk overgegaan tot
behandeling der voorstellen voor den ^en-
tralen Raad. Bij behandeling der voorstellen
ontstond een bespreking over de uitvoering
van rekenplich(ige werken, wat betreft de
verhouding der aannemers en onderaanne
mers. Besloten wordt op meer stipte nale
ving van de hier bedoelde bepalingen aan te
dringen.
Daarna volgt weder een bespreking over
de Bondsbegrooting 1924 en het voorstel
Haarlem, dat reeds op de 1.1. Dinsdag ge
houden vergadering was aangenomen.
Nadat wederom een uitvoerige bespreking
had plaats gevonden en de consequenties van
het voorste! in voldoende mate waren over
wogen bleef het oorspronkelijk voorstel van
kracht en was de vergadering van oordcel,
haar standpunt niet te moeten wijzigen.
Besloten wordt aan den Centralen Raad te
verzoeken het urgente punt „de veiligstelling
van den gulden" in beschouwing te nemen en
ter bevoegder plaatse te verdedigen.
Betreffende de Middenstands-Sociëteit
worden mededeeiingen gedaan, o.a. dat dit
instituut iets goeds moet worden etl daarom
in dit seizoen nog wel niet opgericht za,
kunnen worden.
Het inrichten enz. vereischt een breedvoe
rige studie en t.z.t. zal de vergadering met
verdere plannen op de hoogte worden ge
bracht. Nadat een Controle Commissie voor
de eigen huishouding is samengesteld, volgt
de geanimeerde rondvraag.
Een scherpe bespreking volgt over een
finantieele instelling, welke discussie ten
slotte door den voorzitter werd gesloten.
Besloten wordt te trachten een spreker
voor het onderwerp U.B.O. te verkrijgen,
waarna ten slotte de aandacht wordt geves
tigd op het feit, dat de reeds meer bespro
ken tarieven van het electrisch licht voor
den winkelier niet in overeenkomst zijn met
die van den particulier, en ook dat deze zaak
de volle aandacht zal hebben, waarna de
vergadering wordt gesloten.
BME UIt'eEN FAILLISSEMENT.
Een firma te Doetinchem had dezer dagen
het buitenkansje als bate uit een Duitsch
faillissement een bankbiljet van 100 Mark
thuis gestuurd te krijgenl
De aangeteekende brief, waarin het geld
was verzonden, was met.... één millioen
mark gefrankeerd, aldus het „Hbld."
NIET GEDACHT AAN DE BOUWVER
GUNNING.
Ongeveer op de helft van den Leijweg te
Loosduinen is, of liever, vertelt het Vad. was
een mooi woonhuis in aanbouw en reeds
onder de kap. Op zekeren dag kwam de
Loosduinsche politie echter eens bij den eige
naar, iemand in Den Haag, informeeren naar
zijn bouwvergunning. Daar had de man niet
aan gedacht. Het bouwwerk werd daarop
direct stilgelegd, en sinds staat het ten prooi
aan weer en wind, welker sporen reeds gqed
merkbaar zijn. Toen heeft de man vergun
ning gevraagd, maar alvorens die verleend
was, werd Loosduinen bij Den Haag inge
lijfd en Den Haag schijnt niet zoo voortvarend
te zijn om de bouwvergunning toe te staan.
DE ZAANDIJKSCHE BELASTING-AF-
FAIRE.
Donderdag zijn de laatste vonnissen va\
het Zaandijksche belastingproces voltrokken.
Dien ochtend was de beurt aan den heer D.
Kieiman, steendrukker.
Evenals de vorige dagen was weder een
groot aantal nieuwsgierigen op de been. Het
zelfde spelletje van Maandag. Dinsdag en
Woensdag herhaalde zich thans weer. De
hoogste bieder was een van de belastingschul
digen. Prentenboekjes gingen voor 40 cent
per stuk en een oude stoel voor f 80. Het
meest varieerende waren de bussen met 1 kilo
cacao. Deze deden van 55 cent tot f 25. Toen
het publiek zich ongeveer een uur vermaakt
had, was het verschuldigde bedrag bijeen
en v/erd de verkooping gestaakt. Om twee
uur werd de reprise gegeven. Thans was di
firma P. Donker, houthandel, het slachtoffer
Het eerste gedeelte van deze plechtigheic
was gelijk aan voorgaande tafereelen, maat
daarna kwam de groote pakkende finale.
Zooals overal, waren ook hier weer aanwe
zig de vier borden met vermaarde opschriften.
Deze borden komen thans onder den hamei
en brachten tezamen, na lang bieden f 400
op. Koopster is de Zaandijksche fabrikanten
vereeniging. Naar dp Tel. verneemt, wil zij
de opschriften van deze borden ten geschen
ke geven aan 't Zaaniandsch museum het
houtwerk zal verdeeld worden, mogelij 1
om in latere tijden op een houtje te bijten
HET REGEERINGSJUBILEUM EN DE
BURGEMEESTER.
In de Tel. beklaagt zich „een burge
meester" er over, dat bij geen enkele offi-
cieele gelegenheid de burgemeesters als zoo
danig bij het regeerings-jubileum zijn uit
genoodigd. Hij schrijft
„Stellig had ik verwacht, dat hun als eenig-
sten vertegenwoordiger van H. M. in elke
gemeente, een dergelijke eer zou zijn te-
beurt gevallen. Mijn hoop had ik in deze
speciaal gevestigd op de overdracht van het
Nationaal Huldeblijk te Delft. Ik meen, dat de
burgerlijke beleefdheid van het hoofdcomitc
had gevorderd, dat een uitnoodiging tot bij
woning dezer plechtigheid tot de burge
meesters was gericht. Herhaaldelijk heef-
men de burgemeesters i v. met het inzameler.
van gelden met circulaires lastig gevallen.
Alle burgemeests hebben ongetwijfeld met
groote liefde hun tusschenkomst verleend,
ik twijfel er echter niet aan, of meerderen
hunner zullen het met mij betreuren, dat
zij verder buiten de officieele plechtigheid
zijn gehouden. Een paar dagen voor de over
dracht heb ik nog alle moeite gedaan om
een toegangsbewijs te krijgen, hetgeen mij
niet mocht gelukken, daar alle toegangsbe
wijzen reeds waren uitgegeven Ik kor
hierin berusten, mij troostende met de ge
dachte, dat ik mijn pogingen wellicht te laa:
had aangewend. Gegriefd voelde ik mij ech
ter, toen ik van een collega vernam, dat hij
reeds weken tevoren dezelfde pogingen had
aangewend. Zijn verzoek werd eveneens af
gewezen, niettegenstaande er toen nog kaar
ten waren. Zoo iets kan ik me niet begrijpen.
Ik kan me niet voorstellen, dat al degenen,
die nu de plechtigheid hebben bijgewoond,
zich meer verdienstelijk hebben gemaakt dan
de burgemeesters. Een weinig meer erkente
lijkheid voor het werk der burgemeester
zou voor de toekomst wel op zijn plaats zijn.
Wanneer hef gaat om gelden in te zamelen
zooals voor dit huldeblijk, voor de Drentsche
venen, voor Rusland, voor het Roode Kruis
voor Japan enz., dan weet men de burgemees
ters wel te vinden. Het is het eenigste adres in
de gemeente, waarvan men weet, dat men
nooit tevergeefs aanklopt. Laat men dan ook
toonen wanneer het pas geeft, waardee
ring te hebben voor arbeid, die inderdaad
gewaardeerd kan worden.
ONGEWENSCHTE BEZOEKERS.
Troepen Duitschers komen dagelijks ome
Groningsche Oostgrens over, velen daarvan
zouden in de provincie wérk willen beko
men, velen ook bedelen eenvoudig, en men
meet met allen medelijden hebben, al ge
voelt men ook, dat de politie goed werl
doet met die ongewenschte lieden weer te
rug naar hun „heimat" te leiden.
Te Nieuwerschans, Bollingwolde, Bourf^in
ge en Ter Apel zijn politie en marechaussee
behoorlijk versterkt, er zijn dagen waarop
150 tot 200 personen onze érens komen
overstappen.
