STADSNIEUWS. 4 1 l w i ■i p*^ m w m rnimm bestaat uit s bladzijden. eerste slib mum Donderdag 11 October 1923 40ste Jaargang No. 14559 VAN ALLES EJM VAN OVERAL. Kamer van Koophandel. 12 OCTOBER De stoomlramdienst Haarled Velsen. Haarlemsche Bachvereeniging De sluiting van den Postchéque en Girodienst De cpBisching van gelden door Mr. R. 0. Bakhuizen van den Brink. Kantongerecht te Leiden., Een circulaire van den M nister van Arbeid' Bij het afscheid van burgemeester F. F. F. Fuhrhop van Schoten in het midden Van hét céllego van B en W en den voltalligen gemeenteraad. R. K. Kring. VAN ONZE RECHTBANK. De postzegeldiefstal. Geloof en Wetenschap. BURGERLIJKE STAND. LAATSTE fêlEUWS. m. 24 October. 9 Telcgraoliisch Weerbericht. ANüSTERH&MiSSHE BEURS. 1177; 9'/, Dc abonnementsprijs. bedraagt voor J Haarlem en Agentschappen: Per weck 0.25 f Per Kwartaal 3.25 Franco per post per kwartaal bij vooruitbetaling 3.58 Bureaux: Nassauiaan 49 Haarlem. Telefoonnummers: 1426,- 2741 en 1748. Postrekening No. 5970. HAARLEMSCHE COURANT Advertcntiën 35 cents per regel- Bij contract belangrijke korting. Advertentiën iusschen den tekst als ingezonden mededeeling, op de le Pagina 75 ct., op andere redac- t-epagina's 60 ct. per regel. raag- cn aanbod-advertentiën 14 regels 60 cent per plaatsing: elke regel meer 15 cent, bij vooruitbetaling. 16. EENMANSWAGEN. Ik woon nog niet lang in Haarlem, maar het bevalt me er tot dusver uitstekend. Maar één ding is er toch, waaraan ik me maar niet kan wennen en dat is: de eenmanswagen. Niet dat ik wat tegen eenmanswagens heb, ook niet, omdat ze die dingen hier, in plaats van éénmans-wagen, ..1 mans- wagen" noemen (zijn er ook t vrouws wagens?), maar alleen omdat re hier op zoo n allerdolste manier geëxploiteerd worden. Waarom ga je in een tram? Dat kan zijn, omdat je moe gewandeld bent en nu op een gemakkelijke manier naar huis wilt; dat kan zijn, omdat het plotseling begint te stortregenen en je je Zondagsche hoed op hebt, maar net kan ook ziin, en dat zal wel regel wezen, omdat ie ergens gauw wilt wezen.En vooral in Haarlem, waar de afstanden nu niet zoo buitengewoon groot zijn, zal je vaak loopen, waar je in Am sterdam zou trammen. Van m'n huis naar het station bijvoorbeeld kan ik hier in 'n. kwartier loopen; als er net .'n tram voorbij is en ik moet zes minuten wachten ('s avonds acht eer er een volgende komt, ben ilc Jus on dien tijd al halfweg als ik maar ga loopen en ik kom gelijk met de tram aan het.station aan ik loop dus. In Am sterdam woonde ik een uur van het stauon en ik moest maar twee minuten wachten op een volgende wagen (er pas seerden daar twee lijnen die naar liet sfaticn gingen en die beide een 4-minuten- dienst hadden) ik wachtte dus. Je zou dus zoo zeggen, de tramdirectie moest alles doen, om je het gebruik van -de. tram, zoo aanlokkelijk mogelijk te ma ken, maar dat doet ze niet integendeel. Of dat wijs beleid is? Je stapt in de tram en ie rijdt. Maar niet lang. Aan de eerstvolgende halte staat een oude juffrouw op een vervaarlijke manier met een paraplu te zwaaien. De tram stópt, de oude juffrouw stapt inl ,,Dag conducteur. Hè, wat een hijsch! t Is voor een oud mensch om buiten adem te komen. Effies wachten hoor! Mag ik me koffertje daar maar in het hoekie neer- Zetten? Dank u wel". Het koffertje staat en de oude juffrouw duikelt met veel moeite haar onder een baal rokken verborgen portemonnaie op en grabbelt er in. Maar ze vindt geen dub beltje en komt ten slotte voor den dag met een in achten gevouwen papiertje van een gulden. Al dien tijd staat de bestuurder rustig toe te kijken'; eerst als hij het papiertje ziet, grijpt ook hij in zijn geldbuidel en begint negen dubbeltjes af te tellen. De juffrouw gaat naar binnen, de bestuurder sluit de deur en nu kan het weer verder gaan. II: kijk op m'n horloge en zie dat ik den trein niet meer zal halen. Door die ver..velende eenmanswagen. Neen, niet dóór den eTn-r**,,;v>!>gar maar door de manier, waarop ze-hem hier in Haarlem gebruiken. Ik weet wel, dat ik hier een kras voor beeld heb aangehaald, dat er niet altijd en aan eike halte een oude juffrouw met een koffertje en een papieren gulden staat, maar toch, het komt voor, ik heb het zelf gezien en in mindere mate kan men het herhaaldelijk treffen, dat er op der gelijke wijze ernstig oponthoud ontstaat. Ik tram dus liever niet in Haarlem, als ik er maar eenigszins buiten kan. Het kan toch zeker niet het streven van de tramdirectie zijn, om. mij daartoe te brengen. Toch doet ze het! En het zou zoo gemakkelijk heel anders Icunnen zijn! Ik ken behalve de Haarlemsche 1 mans wagens, ook de Arnhemsche en de Am- sterdamsche eenmanswagens, maar dat is wat anders, daar ga je voor je pleizier in! Daar laten ze je niet wachten tot oude Vrouwtjes haar papieren guldentje uit haar zal: hebben opgediept; daar laten ze je niet Wachten op den meneer, die van z'n 1: wart je vijftien centen terug wil hebben en kalm z'n 'hand blijft ophouden, als de bestuurder er hem reeds veertien heeft gegeven en om de vijftiende te vinden z'n Oieelen geldzak moet orekeeren; daar laten ze je niet wachten pp een stuk of wat dames, die allemaal een knipkaart hebben, waar allemaal eerst een' gaatje in gepriemd moet worden, vóór de wagen verder mag; daar stoppen ze niet, hoe vriendelijk j,-. don bestuurder ook aankijkt en hoe warm je hem ook de hand drukt (met'wat er in) midden tusschen twee officieele haltes om ;e precies voor ie huis uit te laten- daar laten ze de tram niet, midden onder den rit aan een bepaalde halte vijf minu ten shistaan zooals hier de wagens van rfe lijm naar Bloemendaal op het Stations- p ein doen, daar eisohen ze van je, dat je met-je dubbeltje in 'je hand binnenstapt en direct doorloopt, zoodat ze er zeker Tua acjit Personen „inladen" in den- zelfaen tijd dat er hier één instapt. Heb je geen dubbeltje, dan ook niet Hammen, of wei meer betalen; geld teru<<. geven doen ze niet. Dat is een praktische regeling, die den eenmanswagen niet tot een bron van ergernis maakt, maar tot een ding, dat je voor je filezier gebruikt. En dat te meer, omdat daar de wagens praktischer zijn ingericht, vooral in Am- sterdam. fn Arnhem moet je nog, evenals hier, ■door dezelfde - deur in en uit, maar zooals gezegd, dat gaat veel vlotter dan hier; door- dateer met gewisseld mag worden en de conducteur alleen maar een kaartje heeft at te scheuren en je in de hand te stoppen, wordt er echter geen tijd verloren. In Amsterdam gaat het nóg vlotter. Daar heb je aan de oudste eenmanswagen voor aan den wagen een in- en uitgang naast elkaar, zoodat tegelijkertijd de een kan instappen en de ander uit, maar de nieu were, die op lijn 15 rijden, zijn al buiten gewoon practisch. Daar is de ingang van voren en de uitgang van achter aan den wagen. Beide zijn tijdens den rit gesloten .er, zoodra de deuren dicht zijn, klappen ook automatisch de treeplanken omhoog (wat trouwens bij de Arnhemsche wagens ook het geval is). Moet er iemand instappen, dan hoeft de bestuurder niét. zooals in Haarlem, tegelijk voor zich uit le kijken om op. den weg te letten en achter zich moeizaam de deur open te draaien; hij haalt eenvoudig een handel over en de deur .gaat langs electrischen weg open en de treeplank valt neer. En op een dergelijke wijze opent en sluit hij ook de deur op het achterbalkon, zonder zich van zijn plaats op het voorbalkon te verwijderen. Vóór .die achterdeur.'staat een tourniquet, dat, om de daar staande passagiers niet te hinderen, naar beide kanten draaibaar is, zoodat men een in-den-weg-staanden arm van het ding op zij kan duwen. Zoodra is echter niet de deur open, of de tourniquet kan slechts naar één kant draaien, zoodat men wel uit-, maar niet instappen kan; de bestuurder behoeft dus nooit bang te zijn, dat iemand zonder betalen den wagen zal betreden. Dpvemktir J .j. u ,uu, een manswagens ook het afgeven van kaartjes afgeschaft; men stapt in betaalt zijn dub beltje en daarmee uit. Waarom ook zoo'n papiertje? Als ie binnen bent is dat op zichzelf al een bewijs dat ie betaald hebt; zonder dubbeltje kom je er eenvoudig niet in. Een verdere verbetering is ook, dat er vgjjdoende stop-seinen in den wagen aan wezig zijn (ook in Arnhem is dat zoo) om iedereen in de gelegenheid te stellen, vlak bij zijn zit of staanplaats op het knopje te drukken, dat den bestuurder het sein geeft, dat men den wagen wil verlaten. Dat sein is geen bel- maar een licht-sein: vlak voor den bestuurder begint een rood lampje te gloeien, zoodat men niet voort durend dat gescheld in den wagen hoort. Die Amsterdamsche lijn-15-;vagens zijn buitengewoon praktisch en als wc die hier in Haarlem hadden, zou men zich al heel gauw met den eenmanswagen verzoenen er plezier in krijgen zelfs, omdat hij, earlijk gezegd, veel prettiger is dan een gewonen wagen, waarin voortdurend de conducteur heen ert weer loopt en tegen je knieën stoot, op je eksteroogen trapt, of de krant, die je zit te lezen uit je hand sleept. Maar zoo'n ideaal en Haarlem.... had den we maar vast wat ze in Arnhem hebben, dan mochten we al blij zijn! ARTHUR TERVOOREN. Sociëteit „St. Bavo" Haarlem's Ge mengd Koor -- 8 uur Rederijkers S uur R. K. Bevolkingsbureau van 8 10 uur. Hanze-gebouw R. K. Handelaars in kachels half 9 Zangverecniging „Caecilia" 8 uur. St. Josephskcrk Recollectie oud-rctrai- tanten kwart over 8. Museum v. Kunstnijverheid Tentoon stelling reproducties naar vroegere Ja- pansche-Boeddhistische kunst. Gemeentelijk Concertgebouw Henri ter Hall Nou! Noti! 8 uur. Peddcmors Tentoonstelling Batiks, 10 tot 6 uur, Toonzaal Kruisweg 51. Bisschoppelijk Museum Dagelijks, uitge nomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, toe gankelijk R. K. Leeszaal cn uitleenbibliotheek lansstraat 49 Eiken dag geopend van 1012, van 25 en van 710 uur; b-- halve des Maandagsochtends en op Zon en Feestdagen. Uitleenen van boeken van half 39 uur. R. K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco- bijnestraat 15. Alle werkdagen, voorm. van 9—12 uur, n.m. van 25 uur. Zater dags alleen van 912 uur. R.K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine Houtweg 13 Alle werkdagen, voorm. van half 11 tot half 12, des nam. van 3 tot 4 en van half 8had 9 uur. Tele- foon 2981. Frans Halsmuseum Historische tentoon- Marthavereeniging Bloemhofstraat 1 Betrekkingbureau voor vrouwen Alle werkdagen van 10—12, van 2—4 en van 89 uur. Tel. 1671. bloemendaal - R. K. Leesbibliotheek Bloemendaalscheweg 48 Dinsdag en .Vrijdag van 24 uur. deelt ons mede, dat na de opheffing tan den sloomtramdienst VelsenAlkmaar, de dienst Haarlem—Velsen onder hel hehrev is ge,tomen van dien dief van den uitvoeren- dienst van de N. Z. II. T. M. aan de, rem- pelicrslraat. De nieuwe concerten. De Haarlemsche Bachvereeniging heeft haar programma voor de a.s. concerten vast gesteld waarvan hieronder de data volgen met de solisten die zullen optreden; 30 Oct. 1923 Harriet van Embden zang; 13 Nov. Edwin Fischer piano; 11 DecemDer Wollgarlen zang; 8 Jan. 1924 Straussavond; 5 Febr. Iturki, piano; 26 Febr. Alma Moody, viool; 11 Maart Fr. von Schuck, zang; 25 Maart Helmann, viool. Het eerste concert zal in de gemeentelijke concertzaal worden gehouden op Dinsdag 16 October, dirigent: Job. Schoonderbeek, met medewerking van het residentie-orkest. De uitbetaling van de cheque geweigerd. Zooals men weet, heeft mr. R. C. Bak huizen van den Brink per deurwaarders- exploit aan'den directeur van het postkan toor alhier laten aanzeggen, dat hem van daag gelden, welke op zijn giro-rekening staan, moesten worden uitbetaald. Hedenmorgen heeft Mr. Bakhuizen van den Brink zich met de heeren Mr. v. d. Goot en Mr. Theysen. als getuigen, naar bet postkantoor begeven en de cheque ter uitbetaling aangeboden. Door den ambte naar aan het loket werd de uitbetaling ge weigerd, waarna Mr. Bakhuizen van den Brink zich wendde tot den directeur van het postkantoor, die eveneens de uitbetaling weigerde. Door Mr. Bakhuizen van den Brink zal nu bet Rijk gedagvaard worden. De Kantonrechter te Leiden veroordeelde J. G. v. B. le Haarlem, wegens het loopen op verboden grond tot 2 boete of 1 maand tuchtschool; J. H. v. B., te Haarlem tot 2 boete of 1 dag hechtenis wegens het loopen op verboden grond; P. Z. te Haar lem tot 3 boete of 3 dagen hechtenis we gens het loópen over verboden grond: Tb. C. D. te Haarlem tot 3 boete of 3 dagen hechtenis wegens overtreding der Motor en Rijwielwet; F. W. v. A. wegens dron kenschap tot 3 boete of 3 dagen hechte nis. 10 pet. salarisverlaging. Zooals men elders in djt blad kan lazen, beeft de Minister van Arbeid aan alle 38 Ka mers van Koophandel in het land een circu laire gezonden, waarin hij mededeelt, -dat van het personeel der Kamers de salarissen met 10 póf. moeien worden verlaagd met in gang van 1 Januari 1924. Indien tot dezen maatregel niet wordt over gegaan, zal de minister aan de be.grooHng van dte Kamers van Koophandel zijn goed keuring cnihoudfen. In verband met deze circulaire deelt men vam deskundige zijde mede, dat die sala.'.s- vennindering niet ten goede komt aan Han del en Industrie. Immers, met de salarisver laging van 10 pCt. zal geen evenredige ver mindering plaats hebben van de verplichte gens heling tot 3 maanden gcv. straf met af trek voorarrest. Dc eis'ch'was 1 jaar met' af trek. F. N., 61 jaar, arbeider te Wormer, wegens heling, -tot 1 maand gev. straf, voorwaarde lijk, met proeftijd van 1 jaar. Dé eisch was 1 maand gev. straf. J. M. G., 20 jaar, kantoorbediende te Ifil- legom, wegens heling, lot' 1 maand gev. straf voorwaardelijk, met proeftijd van 1 j. De eisch was 4 maanden, met aftrek. J. dc M., 21 jaar, kantoorbediende te Haarlem, wegens beling tot 4 maanden voorwaardelijk met een proèftfjd van 2 jaar. De efsch was 2 maanden gev. straf. Oneerlijke penningmeester. De penningmeester van de Federatie van Arbeiders, werkzaam in de chemische- cn igenotmiddelenbedrijven, Th. A.. verzeke ringsagent te Wormcrveer, heeft zich schuldig gemaakt aan verduistering van gelden, uit dc werkloozenkas dier Fede ratie.- Het ging over een bedrag van 3000.Ruim 2200.daarvan be hoorde toe aan den Staat der Nederlanden en ruim 700.aan de Federatie. Ba- klaagde, die zich trouwens zelf aangegeven ;had, bekende. Hij had geen werk en be proefde zijn geluk bij de wedrennen.. Hij speelde met geld, dat hij uit de kas nam, verloor en kan niet bijpassen. Het O. M. wees op het gunstig verleden van beklaagde, die evenwel thans een ern stige verduistering heeft gepleegd. De eisch luidde 6 maanden geri-straf, met aftrek der preventieve hechtenis. Mr. Blanke- voort pleitte clementie. Uitspraak 25 October. Vervolgens worden eenige zaken met gesloten deuren behandeld. geenszins op zijn groole plan: het in al zijn geledingen ontworden Vlaamsche volk weer te hervormen, te genezen, v andaar dc stich ting van zijn „Rond den Heerd". Dan kwam dc overplaatsing naar Kortrijk als onderpastor, en dat was dc groote cri sis van zijn leven, want hij meende, dat de overplaatsing een misnoegen san zijn over heid beteekende. Maar niet lang duurde het of weer ont loken de bloemen van zijn talent.... door het weer opnemen van zijne taalstudies. Om dc Redactie van ..Rond den Heerd", dat na zijn vertrek uit Brugge aan anderen was overgegaan, te danken voor hun uitge- druklen wensch om in dit tijdschrift den geest van den stichter te doen voortleven, zond hij haar in 1877 een kleine berijmde etymologische studie, die door enkele an dere dergelijke geestige dichtjes werd ge volgd. Zijn studie in etymologie cn zijn opmerk zaamheid op het kostelijk rake en geëigende van de' Vlaamsche volkstaal was hem een voortdurend genot en ven enkel woord, dat hem beviel, riep een gedicht wakker, of soms was de aanleiding, zooals spr. ons hoo ien laat, 'n incidentje in den strijd voor zijne mcening omtrent de herleving van oude, tot gewestelijke termen verschrompelde Vlaam sche woorden en uitdrukkingen. Zoo haalt spr. verscheidene staaltjes aan van dc minieme aanleidingen, die Gezelle tot dichten brachten. Bijzonder interessant was ook de even geestige als uitgebreide etymologische studie over „den .aardappel dat weer door een gedichtje werd gevolgd. Ook volksspreuken en vertelsels, die Ge zelle opving, gaven hem aanleiding tot vele van zijn beste gedichten. Bijzonder treffend was zco de verklaring van ontstaan en bijdragen van Handel en Industrie, waar door dus db lasten, van Handel en Industrie niet worden verminderd. Door de salarisverlaging zou er alleen een grooter overschot van geldtem komen, dlocih wat met diit overschot moet gebeuren, is nog. niet bekend1. In deskundige kringen is men verder van. oordeel, dat de salarissen der ambtenaren van die K. v. K. bepaald zijn gewoiidten, in een lijd, toen de laag-conjunctuur reeds lang haar inIrede gedaan had, met welken factor toen ook reeds rekening gehouden is. Aan deze zaak is nog. een principieels zijde, aldus mfeenen dezelfde deskundige kringen. Immers de K. K., aldus de deskundige kringen, zijn geen ge-subsidieerde vereenigin- gen. Zij ziin alleen aan den Minister reken- plichlig. Deze kant van de kwestie zal vooral goed in het oog moeten wordrii gehouden, aldus meent men. bij de 'bepaling van mogelijke sa- la ri sver.rn inderi ng. November propaganda-maand. Eenige bestuursleden en leden van den R.-K. Kring hebben deelgenomen aan de- oorspronkelijk door de K. S. A, georgani seerde reis naar Rome en werden ter audiëntie bij Z. H. den Paus toegelaten. De voorzitter van den Kring mocht den zegen van Z. H. in ontvangst nemen voor den Kring, zijn bestuur, leden en begunstigers. Het bestuur van den Kring nam in zijn de zer dagen gehouden vergadering met vreug de kennis van dit prachtig blijk van waar deering in het werk van den Kring cn mag het stellig beschouwen als 'n onderpand van het succes, dat bet in de nieuw in te luiden propaganda-enmpagne hoopt te zien. Het' bestuur besloot, n.l, vooral in de maand November een intense propaganda voor de vereeniging te voeren. Zoowel door de pers en persoonlijk bezoek als door bij zondere avonden in 't gebouw. De maand No vember is de maand van den Kring! Dan heeft op Vrijdag 10 de najaarsuitvoe ring plaats in den Stadsschouwburg. Opge voerd wordt ,,De Trompetter van Sakkingen" een interessant romantisch blijspel, waar mede de tooneelafdeeling buitengewoon goed voor den dag zal komen. Deze avond is alleen toegankelijk voor leden, donateurs en begunstigers, die daartoe worden uilge- noodigd. Donateurs en begunstigers kunnen zich alsnog opgeven bij het bestuur. Ook wordt in November den laatsten Zondag de jaarlijkscbe derde Algemeene rl. Com munie gehouden. Voorts zal dc geestelijk adviseur, de Weleerw. heer A. J. Boks, in de tweede helft van November, de eerste lezing van bet winlerprogram houden, ver moedelijk over Lijkverbranding. In dc eerste week van November wordt ter introductie van aspirant-leden een Kringavond met gezellig karakter gegeven. Een en ander wordt nader besproken en toegelicht op dc algemeene ledenvergadering, welke gehobden wordt op Vrijdag 26 October a.s. (Zitting van heden). De rechtbank deed heden uitspraak inzake den diefstal en de heling van misdrukvellen van postzegels, die door de controle der posterijen alhier gezonden waren naar de fabriek van de fa. van Gelder te Wormer, om daar te worden vernietigd. Zij veroordeelde J. K., 70 jaar, snipperle- zer te Wormer, wegens diefstal van postze- géls tot 4 maanden gev. straf met aftrek voorarrest. De eisch was 1 jaar met aftrek. H. B., 71 jaar, koopman te Haarlem, we- UITSPRAK'BN VAN DONDERDAG IX OC TOBER 1923. E. H., arbeider, ged-, H. v. Bew„ Haar lem, diefstal, 3 maanden gevangenisstraf met aftrek preventieve hechtenis. G. v. D., los werkman, fe Haarlem, géd. H. v. Bew.. Haarlem, verduistering, 3 maan den gevangenisstraf met aftrek preventieve hecht erai s. B. G., los werkman, te Haarlem, ged., po ging tot afpersing, 3 rond. gevangenisstraf met aftrek preien lieve hechtenis. P. J. v. R., werkman, te Aalsmeer, ged.. H; v. Bew., Haarlem, overtreding aid. 249 W. v. S„ 1 jaar gevangenisstraf met aftrek preventieve hechtenis. F. F. R., mijnwerker, le Herten, A. R„ in stallateur. te Herten, Beiden gedetineerd, diefstal door 2 vereenigde personen, ieder 6 maanden gevangenisstraf met aftrok preven tieve hechtenis. J. Iv., snipperlezer, te Wormer, gedeti neerd, het voortgezet misdrijf van diefstal, 4 maanden gevangenisstraf met aftrek pre ventieve hechtenis. II. B., koopman, gedetineerd, hiel voortge zet. misdrijf van heling, 3 maanden gevan genisstraf met aftrek prev. hechtenis. F. N., papierleller, te Wormer, gedetineerd, opzettelijk uit d'e opbrengst van eenig door misdrijf verkregen voorwerp voordeel trek ken voorw. gevangenisstraf van 1 maand met een proeftijd van 1 jaar. J. M. G., kantoorbediende, to Hdllegom. ge detineerd, heling, voorw. gevangenisstraf van 1 maand met een proeftijd van 1 jaar. .1. L. F. dte M., kantoorbediende, te -Haar lem. hel eenig voorwerp knopen terwijl aan ■dos koopers schuld ie wijlen is dat zijn han dling een door misdrijf verkregen voorwerp betreft, voorw. {gevangenisstraf van 4 maan den met een proeftijd van 2 jaar. PASTOR WALGRAVE OVER GUIDO GEZELLE. Met deze lezing heelt Geloot en Weten schap het nieuwe seizoen op wel schitte rende wijs geopend. Deze nieuwe pastor van te lande heelt met zijn leer geluid, met zijn geestig blin kende oogen, met zijn van levende ontroe ring typisch trillend gebaar een schoonen avond zóó ons G. en W.-publiek geboeid, dat zoo ademlooze' stilte wel bijna uniek mag hecten. Gezelle is voor hem een voortdurend meelevende vadergeest: zijn gedichten ver heugden hem als knaap, bezielden hem als jongeling, aan zijn mannelijk leven hebben zij doel en taak gegeven, een levenstaak, die nu welhaast zal zijn volbracht. Iets nieuws wil spreker dezen avond eens komen verlellen. een breed en deugdelijk bewijs komen geven voor de onwaarheid van de bewering, ais zou Gezelles talent na zijn vertrek uit Roesselaere gezwegen hebben 30 jaren lang, een bevestiging geven van Stijn Streuvels' stoere ontkenning in een onzer Hollandsche dagbladen: „wij, zijne neven, weten wel beter." Dat Gezelle dichtte, was geen wilsbewust plegen van litteratuur, het was cene loutere levensuiting. Aanleiding tot dichten was hem al wat hem maar even frappeerde. Hij toonde zijn jongens op Roesselaere, wat ze konden doen met hun eigen Vlaamsche taal. met hun eigen christen-Vlaamsche gedach ten. Over Protestantisme cn over Renaissance heen wilde hij zijn tijd en de volkscultuur weer aanknoopen bij dc Middeleeuwen, wier taal in bet Vlaandcrenland nog zoo zuiver bewaard bleef. En toen hij weder in Brurf<5e in het paro- chieele werk geplaatst werd in '60 gaf hij rythme van „de Meerelaan", die tevens een juisten blik gaf op spreker's diepgaande dé tail-studie van zijn vereerden meester. Uitvoerig ging spreker dan in op Gezelle's etymologisch blaadje „Loquela", waaruit hij ons veel opmerkelijke bijzonderheden op diepte, die een prettig beeld gaven van de wijze, waarop Gezelle zijne studie behan delde. De wetenschap was voor hem een been- derenveld, waaruit hij, als Ezechiël, het gespierde, bloeiencje leven opriep: de weten schap was voor hem schoonheid. Verschillende gedichten droeg spreker ons dan voor, waarbij hij zoo treffend de aanleiding te verklaren wist, of soms nog onvermoede schoonheden relief te geven. Na dezen tijd van dichterlijke taaldoorzoe- king kwam in zijn ouderdom de tijd van nog weelderiger bloei, maar wel oppervlakkig moet het oordeel geweest zijn van die be weerden. dat Gezelle die 30 jaar „gezwe gen" had. Dat ons aan te toonen, heeft Pastor Wal- grave ten voile bereikt en wel mocht Dr. Kuenen spreken in zijn sluitingswoord van den „nieuwen kijk", dien de door zijn sap pig Vlaamsch en weelderigen geest zoo ge zellige causeur ons in Gezelle's hart cn geest gegeven heeft. En Pastor Walgrave's groote werk over den vereerden dichter, dat te verschijnen staat, zal in Haarlem na dezen avond we! opgang maken. Ondetrouwd 10 October: J. de Jong en A. H. v. Wielingen 11 Oct.: S. J. Warmer en E. J. Koek M. Best en H. ter Smitten H. Nibbelink en M. C. Verdouw. Getrouwd H Oct.: D. G. de Ridder en C. E. J. v. Hout N. Deen en C. J. v. d. Borst J. L. Ozinga en A. C. Bransen v. d. Groot C. Sipkes en G. Max S. v. Musscher en G. J. Meijsal A. Priebee en E. L. H. M. Mecke. Geboren 10 Oct.: d. v. IJ. JansmaBeeks- ma d. v. L. v. d. MeijSchoon 11 Oei.; z. v. M. E. Spanjaardv Uden z. v. G. M. BreeuwerSmits. Overleden 10 Oct.: M. J. BuisSteen, 52 j. Kamperlaan. DE NOTA DER DUITSCHE REGF.ERING. BERLIJN, 11 Oct. Gemeld wordt dat dc Duitsche Regeering een volledige nota voor bereidt over het geheele schadevergoedings- probleem. Deze nota zal tot alle geallieerde mogendheden worden gezonden via de Com missie van Herstel. Stinnes heeft meegedeeld dat bij afziet van verdere onderhandelingen met generaal Degoutle. DE GROOTE STORM. KOPENHAGEN, 11 Oct. De hevige storm die gedurende de beide laatste dagen over Skandinavië heeft gewoed, heeft veel schade veroorzaakt op de kust van Denemarken, en vooral op de Westkust van Zuid-Jutland. VERLENGING SCHOENEN-WETJE. Uit Den Haag wordt ons geseind: Wij vernemen dat een wetsontwerp tot verlenging der geldigheidsduur van het Schoenen-wetje tot tijdelijke beperking van invoer van schoenwerk bet departe ment van A. EI. en N. heeft verlaten. TEGENSPRAAK. Men seint ons uit Den Haag: Wij meenen, het door bet Handelsblad ver spreide gerucht, dat in parlementaire kringen zou loopen over regecringsplannen om niet alleen het zevende leerjaar weg te nemen, maar ook van de lagere school een vierjari ge te maken, als bepaald onjuist te kunnen tegenspreken. De regeering schijnt niets an- Men verzoekt ons den volgenden oproej té plaatsen: Naar wij vernemen zal op 24 October de Algemeene Roode Kruis-collecte in Haar lem worden gehouden. Bij onze lezers behoeven wij dezen na- tionaien coilectedag niet aan te bevelen.' Het Roode Kruis is op den goeden weg. Het maakt zich populair. Naast de oor logstaal: de steeds groeiende vredestaak/ Uit de collectegelden over het geheele land verleden jaar bijeengekomen heeft het Roo de Kruis een zeer groot bedrag afgestraa: aan de alom bekende vereenigingen Het Groene Kruis, het Wii-Gele Kruis en het Witte Kruis. Wat deed het Roode Kruis nog meer? Plannen tot oprichting van Nieuwe Rood» Kruis Ziekenhuizen werden in verschillend* streken van het land aangevat. Zooveel mogelijk werden Afdeelingen va* het Nederlandschc Roode Kruis geldelijlf gesteund voor het tot stand brengen va# vredeswerk. Nieuwe afdeelingen werden opgericht. Voor de opleiding der Roode Kruis Zus ters schonk het Hoofdbestuur een belangrijk bedrag. Het werkte mede tot de oprichting van het Eerste Parkherstelliifgsoord in Ne derland. Dit is een Inrichting in de open lucht, waar nog niet geheel herstelden uit de Ziekenhuizen na-verzorging genieten. Tal van nuttige vereenigingen op maat schappelijk gebied werden voorts financi eel gesteund. Lezer! Steun de a.s. Ro-odc Kruis Collecte. 24 October! Barometerstand 12 u. v. m. 758. Vooruit. OPGAVE VAN; J. J. WEBER Sc ZOON Opticiens Fabrikanten Koningstraat 10 Haarlem Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteoro logisch Instituut te De Bildt Naar waarnemingen in den morgen van 11 October. Hoogste Barometerstand 768.3 m.M. te Toulouse. Laagste Barometerstand 736.8 m.M. te Valdersund en Roest. Verwachting van den avond van 11 tot avond van 12 October: Krachtige tot matigen noordwestelijke tot Zuidwestelijken wind, zwaarbewolkt tot betrokken met tijdelijke opklaring, regen buien, aanvankelijk kouder. ders te overwegen, dan uitvoering te geven aan de reeds bij de Lageronderwijswet van 1920 in beginsel vastgelegde gedachte, om het onderwijs in de lagere Jeerjaren te doen geven door onderwijzeressen van eenvoudi ger opleiding, en deze geleidelijk de plaats te doen innemen van een deel der tegenwoordi ge leerkrachten, waardoor op den duur be langrijke besparing zal kunnen verkregen worden bij opleidingsinrichtingen. Medegedeeld door de SPAARNEBANK. De Beurs opende heden; onveranderd. V. K. j HEDEN 5% Nederland 1919 94»/, 94»/, 6% Nederland 1923 99'.', 99'/, Oude Vaart 79V, 79 dilo Gem. Eigendom 67'/, 677, Mij. „Nederland" 135»/, 136 Scheepvaart-Unie 104';, 104 Rotlerd. L'.oj'd 115'/, 117 HolL Lloyd 3'/. PakclvaaTt 113 112 Oude Boot 54'/, 54 Hol!. Stoomboot 18»/, 19 H. V. A. 451'/, 451'/, Java Cultuur 352'/, 352 Jurgens gew. 52'/, 54 Koloniale Bank 157»/, 158'/, Indische Bank 117 1177, Cert. Handel Mij. 1247, 124'/, Resc. dito 125'/, .1257, Orion 26 Geconsolideerde 129 130 Kon. Olie 338'/, 341 IJ. S. Sleel 89'/, 88'/, Marine comm. 8»/, S Vorstenlanden 168'/, 168'/, Actions id. 164 163 Poerworedjo 96'/, 96'/j Oude Deli 282 2847; Senembab 245»/, 246 Deli Batavia 292'/, 291 Amsterdam Rubber 1407, 143 Serbadjadi 290'/, Sllau 110'/, 112 Wal Sumatra 113 Dordtsche Petr. 320'/, 325 Southern Hails 36 35 Union 134'/j 134 Anacond: 817, 78 Wabash 10

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1923 | | pagina 1