GEMENGD NIEUWS
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
N.V,„QE TIJQGEFTF'
BINNENLANDSS» M8EÜWS
Centrale Baad van de Hanze
in het Bisdom Haarlem
Dinsdag 16 October 1923
VERGADERING VAN DINSDAG 16
OCTOBER 1 UUR N.M.
INTERPELLATIE-BOON.
.jn den heer Boon wordt toegestaan vra
gen te richten aan de Ministers van Water
staat en van Financiën omtrent de werking
van den Postcheque - en Girodienst en de
stopzetting van dat bedrijf.
De interpellatie zal plaats hebben na de
behandeling der Vlootwet.
DE VLOOTWET.
Aan de orde is het wetsontwerp tot vast
stelling van de sterkte en samenstelling
der zeemacht en aanleg van steunpunten en
versterkingen in Nederlandsch-Indië (vloot
wet 1922).
De heer VAN DER VOORT VAN ZIJP
(A.-R.) brengt verslag uit over de ingeko
men adressen, w.o. dat van personen te
Katwijk, die hun handteekening als niet ge
zet wenschén beschouwd te zien.
De heer TROELSTRA (S.D.A.P.) zegt,
dat dit adres een gevolg is van een bevel van
Financiën aan een ambtenaar, om met het
verzamelen van handteekeningen op te hou
den. Bij hoofdstuk VII B zal spr. hier nader
op terugkomen. Zuivere koffie is dit alles
niet.
De heer KETELAAR (V.D.) Deed die
vnbtenaar dat in zijn diensttijd?
De heer TROELSTRA (S.D.A.P.) zegt,
dat dit moet worden afgewacht. Hij ziet er
voor het oogenblik alleen een aanval op dien
ambtenaar in. Meer kan hij er thans niet van
^eggen. v
De heer HUGENHOLTZ (S.D.A.P.)
opeht de discussies over het ontwerp Vloot
wet 1922. Hij herinnert aan de vele protesten
en meetings tegen de Vlootwet, o.a. aan die
van de R.-K. Kiesvereeniging in den Haag;
op dit alles is de kroon gezet door het peti
tionnement dat hedenmiddag is aangeboden.
Wanneer er meer tijd ware geweest zouden
C rog veel meer handteekeningen zijn ver
zameld.
Bij zeer velen heeft het financieele bezwaar
overwogen. Deze bezwaren zijn al bespro
ken en die laat spr. dus rusten.
Velen hebben echter principieele bezwa
ren en deze wil spr. schetsen. De theorie
dat bewapening een verzekeringspremie voor
vrede was, is finaal mislukt. Ondanks die
thorie en grootendeels door die theorie is
de oorlog ontstaan en onder de afgrijselijkste
omstandigheden is die oorlog gevoerd. Nu
die oorlog is uitgeraasd verkeert de wereld
in hopelooze ontwrichting en geestelijke
verwildering. Dat heeft duizenden en dui
zenden gebracht tot de gedachte der ont-
\apening.
Het is een groote teleurstelling geweest
dat de Regeering niet meer in die richting
heeft willen gaan. De voorstellen v^n onze
Regeering hebben wrevel gewekt bij andere
naties, Jmaar gelukkig heeft Washington re
sultaten opgeleverd. De vier groote mogend
heden hebben plechtige beloften afgelegd,
pok ten aanzien van ons. Zij hebben een
neutrale zóne geschapen. Nu verbaast het
dat onze Regeering met een plan als dit is
gekomen. Volgens onzen minister van Bui-
tenlandsche Zaken ontsloegen de beloften
van Washington ons niet van de verplich
ting om voor ons zelf te zorgen. Die ver
plichting is ons niet opgelegd en het zou
dwaasheid zijn dat zij ons zou worden op
gelegd.
Hangende is thans de Volkenbond-ver
gadering die zal trachten de Washington-
sche besluiten algemeen te doen maken
hangende is ook een twee conferentie van
Washington, die beperking zal overwegen
Van het aantal duikbooten.
Het ware dus gewenscht geweest dat men
1at alles nog eens had afgewacht.
Thans komt spr. tot het onderwerp zelf.
Van een verdediging van Indië tegen een
rechtstreekschen aanval kan geen sprake
gijn onze vloot zal alleen een neutraliteits-
vloot zijn, die vooral preventief zal werken.
Men tracht thans het midden te zoeken tus-
schen hetgeen noodig heet te zijn en hetgeen
we betalen kunnen. Dat is een halfslachtig
standpunt, geheel anders dan dat van de
Staatscommissie van 1923, waarvan de heeren
Heemskerk, Colijn en de Graaf lid waren.
Die commissie wenschte een volledige ver
dediging van Indië door middel van een
artillerie-vloot. Sinds is de toestand zeer
veranderd en men heeft nagegaan wat er
gebouwd moest worden om op het bestaande
materiaal te volmaken en aan zijn taak te
doen vervullen. De interdepartementale com
missie sprak niet meer van een massale ver
dediging van Indië, het doel werd meer aan
gepast bij de middelen.
Men zou de vijand tracb/en te verkennen
en zijn komst in de Indische wateren tegen
te houden of althans zoo lang mogelijk te
vertragen. Ook dit standpunt is verlaten
de verdediging bepaalt zich nu tot hand
having der neutraliteit, de verheven taak van
vogelverschrikker. Het is een pruts-vlootje,
dat in de ontzaglijke wateren niet is terug
te vinden. Het is een probeeren om de vijan
delijke schepen tot zinken te brengen^ het
is een probeeren om die schepen even tegen
te houden, maar ieder weet dat er niets mee
uit te richten is.
Indien er oorlog komt in de Stille Zuid
zee dan is die óf tegen Japan öf tusschen
Amerika en Engeland. In het eerste geval
Zal het Japan's levensbelang zijn de handels
wegen langs onze kolonie vrij te houden.
Het zal dus niet trachten Ned.-Indië te
bezetten en Nederland tegen zich op te zet
ten, omdat Indië dan in het brandpunt van
den oorlog zou komen, wat niet in het be
lang is van Japan. Wanneer wij Mootbasis-
gaan aanleggen dan lokken wij uit dat
anderen zich bij ons vestigen.
In het tweede geval oorlog tusschen
Engeland en Amerika zal het een petro-
leum-oorlog zijn. Amerika is uiterst be
dacht voor zijn petroleum-voorziening en
bij een oorlog zal Indië de inzet zijn. Specu
latie op de preventieve werking van onze
vloot is daarbij een dwaasheid.
Opsommende wat Nederland heden ten
dage in Indië heeft, betoogt spr. dat dit alles
voor de handhaving der neutraliteit voldoende
is.
De Regeering vraagt thans de helft van
een minimum-vloot aan, te weten 2 krui
sers, 12 torpedojagers en 16 duikbooten.
Dit vlootje wordt nog gesplitst voor verken
ning en voor eigenlijken dienst.
Wat is nu de waarde van dit vlootje De
Regeering loopt over die vraag heen en het
is juist van belang dat die vraag duidelijk
wordt behandeld. Van een goede verkenning
kan al geen sprake zijn gezien het enorme
oppervlak dat te verkennen is. Alleen voor
éen goede en volledige verkenning was aj
een groote vloot noodig. Feitelijk blijven
er drie torpedojagers en drie duikbooten
over voor de verkenning, aldus becijfert spr.
Het ligt voÓr de hand dat daarvan niets te
te verwachten is. Dat is dan het alleruiterste
minimum dat de Regeering wil.
Ten slotte blijft nog de netelige vraag of
het gekozen type van schepen wel het beste
is. Het is een netelige technische kwestie,
waarover heel wat geschreven is. De deskun
digen zijn het niet eens en spr. meent dat wat
wordt ingebracht tegen het kleine materiaal,
van veel gewicht is. Een vlootje van duik
booten beteekent niets als het geen steun
heeft in grootere schepen.
Aan de hand van zeer vele geschriften zet
spr. nogmaals uiteen wat de bezwaren zijn van
een duikbooten-vloot. Hij wijst er op dat
geen enkele ervanng is opgedaan met duik
booten in de tropische streken. Wel zijn er
eens duikbooten geweest, maar het ging dan
niet full speed en de uitwerking der tempe
ratuur bij langdurigen dienst is niet bekend.
De deskundigen verwachten een zeer demo-
raliseerende werking van die omstandighe
den.
De Kamer is ondeskundig en het moeilijke
van het geval is dat de deskundigen het nooit
met elkaar eens zijn. Dus voer de Kamer
maar steeds op het kompas der officieele des
kundigen. Sinds den oorlog zijn de deskun
digen van meening veranderd en van artille
rie-vloot-aanbidders zijn velen duikbooten
vereerders geworden. Daaruit blijkt echter
dat die deskundigen er vroeger niet veel kijk
op hadden. Hun past dus wel eenige beschei
denheid die spr. echter niet bij de propagan
disten als den heer van Hengel aantreft. Door
de overdrijving hebben de heeren zich ep
hun zaak geschaad, Ook thans overdrijven
de heeren weer zeer hopeloos heet vervol
gens hen een landingspoging op Java als ten
minste de Vlootwet is uitgevoerd. Spr. vreest
dat hopeloos is de venbeeldingskracht van
deze propagandisten.
Over deze overdrijving is spr. niet ver
baasd gezien de wijze waarop de vereeniging
Onze Vloot propaganda voerde. Anonym
voerde deze vereeniging propaganda en
niemand wist dat eigenlijk die vereeniging
zat achter de overal geplaatste artikelen.
Deze geheime propaganda werd bètaald door
grootkapitalisten en zoo werd ons land ver
giftigd.
Over de vlootbasis is ook al geen een
stemmigheid gekregen. Riouw heet over
bodig sedert Engeland Singaporë is gaan
versterken. Staan wij aan den kant van
Engeland, dan is Riouw niet noodig staan
wij daar tegenover dan is de basis te zwak en
verdwijnt deze aanstonds.
Tandjok Priok zal niet verdedigd kunnen
worden, omdat dit fort niet verplaatsbaar is.
Op de versterking van straat-Soenda con-
centreeren de meesten zich, maar volgens
anderen,is dit niet mogelijk als men de opper
macht ter zee niet heeft.
Voor een vloot die geen vloot is, is een
vlootbasis een dwaasheid. Heeft men een
versterkte basis, dan moet men een flinke
vloot hebben. Het vlootwetplan tracht tus
schen deze moeilijkheden heen te dwarrelen.
De Regeering wil nu een vaste lijn volgen.
Geregeld heeft de Regeering voorgebouwd
en waarom is dan deze Vlootwet noodig?
Voor de vloot zelf is het niet gewenscht
dat een vast type voor langen tijs is aangeno
men. Spr. wijst op ons vestingsysteem,
waaraan wij nooit iets hebben gehad en dat
volgens van Tuinen wel kan instorten. Te
onzaliger ure heeft men zich door het Ves
tingfonds laten vastleggen aan een groot en
duur plan, dat nu waardeloos is gebleken.
Voor een klein land met geringe middelen
is het een dwaasheid zich voor lange jaren
aan groote plannen vast te leggen. Het is
zelfs de vraag of een volgende oorlog niet
enkel in de lucht zal gevoerd worden en
enkel met stikgassen. Onze regeering legt
zich vast aan een strijdmethode, die nu al
waardeloos is.
Het Nederlandsche volk wenscht deze
vlootwet niet. Hoe denkt het Indische volk
er over? Het heeft er zich nog niet over
uitgesproken.
De behandeling der Vlootwet is indertijd
geschorst, omdat de Minister van Buiten-
landsche Zaken naar Genève moest. Al
thans die reden is genoemd en geen andere.
Vóór de Vlootwet een stap verder kwam
hadden de verkiezingen plaats. Spr. legt geen
verband tusschen de verkiezingen en het uit
stel. (Gelach). Bij die verkiezingen is over de
Vlootwet niet gesproken, omdat men die als
begraven beschouwde. De heer Colijn heeft
zich in die dagen ook nooit als verdediger van
die wet opgeworpen, evenmin als de leiders
der andere fracties ter rechterzijde. Zij allen
hebben zich tegenover hét Nederlandsche
volk gedragen alsof de Vlootwet in het ver
geetboek was geraakt.
Minister Ruys houdt nog altijd vol dat de
Vlootwet niet is uitgesteld om den finan-
cieelen toestand, hoewel hij zelf erkent dat
dit zóó is nl. in de memorie van toelichting.
Thans hebben wij vernomen dat de Vlootwet
de lasten voor Nederland verlichtZonder
ling wds de opdracht aan een commissie-Pa-
tijn omtrent het teinpo van uitvoering der
Vlootwet. Die opdracht was zóó onduidelijk
dat de commissie ze zelf niet begreep.
Ze vroeg den Minister van Marine om in
lichtingen en voelde zich bevredigd. Spr.
heeft den zin van de opdracht nooit begrepen
en spr. vreest dat de heer Patijn het juiste
ook nooit heeft gesnapt. Want later werd
de commissie verweten dat zij buiten het
raam van haar opdracht was getreden. (Ge
lach). Een gevaarlijk werk voor menschen
in een hooge positie. (Gelach). De commis
sie kwam tot de conclusie het moet maar
het kan niet t Zij vonden dus stellig, niet dat
üe Vlootwet voor Nederland een voordeeltje
was. (Gelach).
Er zijn twee Colijns de één is de ernstige
financier, al is hij er wat ruw op gaan inhak
ken de tweede is de man die totaal gedemo
raliseerd is door het militairisme.
De voorstelling, die de Minister Vrijdag
gaf, wijkt weer af van vroegere voorstellingen.
Wij zitten voor goed aan de plannen vast tot
1959 toe. De Minister rekent niet met af
schrijvingen na 12 annuïteiten zijn we er
niet af, maar wij moeten blijven voortgaan
met betalen. Colijn II sluit voor dat alles de
oogen en zegt wie dan leeft, wie dan zorgt.
De man, die Indië lief moest hebben, spreekt
over Indië op een wijze, die spr. afkeurt.
Na zes jaar is het uiterste minimum gereed,
maar het heeft geen waarde, als men niet
consequent doorgaat. En daarbij is geen reke
ning te houden met het onderhoud.
Gevraagd is naar publicatie van het advies
van den Gouverneur-Generaal. Er is een
conflict als toen tusschen den G.-G. en den
commandant van de vloot in Indjë, omdat de
G.-G. tegen de invoering van de Vlootwet
had geadviseerd. De Regeering vertelt slechts
de helft van de waarheid de Raad van Indië
heeft ook geadviseerd niet uit te voeren, pre
cies als de directeur van financiën.
Het ontwerp Vlootwet is een militair
wangedrocht. Wat zou men zonder deze wet
doen en waarvoor is deze wet noodig Deze
wet vormt een fonds, een financieele operatie
Maar spr. acht dat boerenbedrog, omdat het
fonds geen eigen inkomsten heeft en een
voudig een samenvoeging van marine-
begrootingsposten is. De Regeering wil zich
zelf boeien aanleggen om de marine vertrou
wen te geven in het Kabinet, Dat acht spr.
geen manier van doen.
Vervolgens wijdt spr. zijn aandacht aan
de taak van de vloot voor Indië. Wanneer
Japan het er op gezet heeft Indië te veroveren,
dan kunnen wij met ons vlootje niets uit
richten. In dit' verband behandelt hij de
brochure van Prof. Struycken, die betoogt
dat er een verplichting bestaat voor ons land
om voor zijn verdediging te zorgen. Spr.
ontkent, dat eenig land het recht kan hebben
van een ander land te eischen dat het zich
zal verdedigen.
Als wij die theorie van de verplichting
aanvaarden, dan geven wij onze zelfstandig
heid al prijs vóór ze nog in gevaar is.
Als de Minister iets wilde bereiken, dan
moest hij zijn kracht zoeken in de vliegtuigen.
Het gaat niet om marine of geen marine,
maar om een systeem. Colijn zou vechten,
doch niet langer dan een kwartier, en dan
ligt alles op den bodem der zee. Het be
lang, dat voor de betrokken mogendheden
geldt bij het behoud van onze Kolonie, geeft
ten slotte bij allen den doorslag en de be-
teekenis van ons vlootje is daarbij nihil.
Beveiliging ziet spr. indit ontwerp allerminst.
Zelfbedrog is het eenige wat spr. er in ziet.
Spr. wijdt ten slotte eenige politieke be
schouwingen* aan het ontwerp. Allerlei groe
pen te samen vormen een meerderheid tegen
dit onderwerp en spr. betreurt het, dat geen
referendum bestaat. Nu is een wet als deze
een soort compromis en daarop moet een
correctief bestaan en dat kan alleen een re
ferendum zijn. Als dit ontwerp verworpen
wordt, is een Kamerontbinding niet noodig.
Men zegt, dat het hier gaat tusschen Ruys
en Troelstra. Spr. meent dat de oppositie,
die op dit oogenblik de regeering zou willen
overnemen, stapelgek zou moeten zijn.
De regeering kan haar taak slechts ver
richten met medewerking van hetgeheele
volk en zij verwaarloost die medewerking en
zij heeft het volk tegen zich in het harnas
gejaagd. Een crisis zou wellicht de atmosfeer
zuiveren en dit Kabinet heeft al eens cris
sissen doorgemaakt waaruit het hersteld is
te voorschijn gekomen. (Gelach). Verschil
lende ministers zouden er zich beter door
gevcelen. Als het voorstel wordt aangenomen,
dan zal de verhouding tusschen volk en
regeering zeer slecht zijn geworden, en het
parlementaire stelsel zou een knak hebben ge
kregen.
De vergadering wordt verdaagd tot Woens
dag één uur.
Heden heeft te Leiden de 36ste vergade
ring van de Haarlemsche Hanze, tevens de
16de jaarvergadering plaats gehad.
Nadat te negen uur een H. Mis voor het
welzijn der leden was opgedragen, vereenig-
de zich de afgevaardigden in den foyer van
de stadsgehoorzaal, waar de bondsvoorzit
ter, de heer C, J. G. Struycken de volgende
openingsrede hield:
ZeerEerw. en WelEerwaarde Heeren, M. H.
Niemand onzer had op de laatste Centrale
Raadsvergadering kunnen denken, dat wij
deze Centrale Raadsvergadering in zulke
zeer bijzondere omstandigheden zouden
moeten houden.
Er hebben zich nadien gebeurtenissen
voorgddaan, die met onzen Bond zoo in
nauw verband staan, dat ik bij het begin
dezer vergadering Uwe attentie daarvoor
moet vragen.
't Eerste, waarop ik Uwe aandacht wil
vesligen, is de teruggang van het ledental:
wij leliën thans nog slechts nauwelijks 8000
leaen.
Zeker, dit verschijnsel doet zich ook voor
bij andere stands- en vakorganisatiën en
juist in dezen tijd, waarin de malaise zich
zoo sterk d'oet gevoelen, zien wij, dat waar
ieder R. K. Middenstander zich hecht aan
zijne organisatie moest binden, dat menig
een de organisatie den rug toekeert en loo-
pen gaat. Dit is alleen te verklaren door
het egoïsme, waarmede de wereld is bezield.
Men gaat heen, omdat men er materieel
beter op dénkt te worden dóór de luttele
contributie uit te schakelen en vergeet, dat
niet alleen de zedelijk-godsdienstige, maar
ook de stoffelijke belangen alleen door
sterke organisatie zijn gediend.
Het is al reeds honderdmaal gezegd, dat
de eenling niets vermag, doch dat alleen
eene krachtige organisatie den stand, waar
in men leeft en werkt, omhoog kan bren
gen.
Alleen in een sterke vereeniging ligt onze
kracht en zullen wij hierdoor onze vijanden
kunnen bestrijden.
Paus en Bisschoppen manen ons lid der
R. K. organisatie te zijn en hieraan een
werkzaam aandeel te nemen.
Het zal dus Uwe en onze taak zijn, alles
in 't werk te stellen, om het ledental weer
hooger op te voeren.
De tijden zijn slecht, de ondernemingslust
is verslapt, de werkloosheid vermeerdert,
waardoor de noodlottige gevolgen zich
steeds meer doen gevoelen; het is in één
woord een malaise, die 't tegenwoordig
menschdom nog niet heeft meegemaakt.
Toch onder het oog van dit alles verslappe
men niet.
Hoe slecht 't ook op 't oogenblik moge
zijn, er komt ook weer een andere tijd, een
tijd, waarin wij den toestand weder geheel
anders zullen zien dan nu. Laten wij niet
vergeten, dat achter de wolken de zon toch
schijnt en als die wolken zijn verdwenen,
onze maatschappij ook een ander aanzien
krijgen zal.
Dat 't nog zoo lang duurt, ligt voor een
groot deel aan de Ruhrbezetting met al de
gevolgen van dien; laten wij hopen, dat,
waar nu Duitschland zich bereid verklaard
heeft den passieven tegenstand op te heffen
zoo langzaam aan een betere toestand zal
geboren worden.
Gelukkig moge 't genoemd worden, dat
ons kleine Holland buiten den oorlog is ge
bleven, anders was de toestand nog critie-
ker.
Een warme en ware hulde zij hier ge
bracht aan H. M. onze geëerbiedigde Ko
ningin, die met zooveel wijsheid ons land
voor dezen gruwel heeft behoed en voor al
datgene wat Zij in haar 25-jarig bestuur
voor het welzijn van ons land heeft ge
wrocht. Moge 't Haar gegeven zijn, nog vele
jaren voor ons dierbaar Vaderland gespaard
te blijven.
De tweede zaak, Waarop ik U wilde wij
zen, is onze Hanzebank,
Gij weet allen, dat de Hanzebanken in
den Bosch en Utrecht de betalingen hebben
gestaakt en surseance van betaling hebben
gevraagd.
Deze omstandigheid, 't was te voorzien,
heeft niet nagelaten op onze Bank haar te
rugslag te geven.
Het zou natuurlijk niet zoo erg geweest
zijn, wanneer onze Bank een anderen naam
had gedragen, waardoor veel misverstand
en verkeerde beoordeeling zou ziin voor
komen.
Maar het was nu eenmaal niet anders.
Wij droegen denzelfden naam, daaraan was
niets te veranderen.
Er was bij onze Bank niets bijzonders aan
de hand, alles was in orde, toen op eens
de slag bij de andere Hanzebanken viel.
Zooals ik zei, was er bij ons ook terug
slag, doch de Bank heeft tot heden aan
alle rechtmatige verplichtingen voldaan.
Het Hoofdbestuur had den terugslag ver
wacht, vandaar dat het Hoofdbestuur on
middellijk besloot om al de voorzitters van
de afdeelingen te Haarlem bijeen te roepen,
om hun den stand van zaken uitéén te zet
ten en over den toestand te beraadslagen.
Het moge tot hun eer gezegd worden, dat
allen zich als één man om het Hoofdbestuur
geschaard hebben, en beloofden, alles in 't
werk te stellen om de onrust, die dóór den
toestand der andere Hanzebanken gewekt
mocht worden, in te dammen.
Die medewerking van de voorzitters en
plaatselijke Afdeelingsbesturen heeft goed
gewerkt in die dagen.
Namens het Hoofdbestuur breng ik een
woord van groote lof en warme hulde voor
hun medevoelen, al heeft dan ook die.mede
werking niet kunnen verhoeden, dat toch
nog belangrijke bedragen zijn teruggevraagd
geworden.
Eigenlijk behoef ik toch, U. M. H., niet
uite-en te zetten en te vragen of er een R. K.
Middenstandsbank voor ons Bisdom ge
wenscht en noodig is.
Wie dit niet zou begrijpen, zou de kort
zichtigheid zelve zijn,
Hoevelen van onzen Middenstand en hoe-
velen onder U zijn er niet, die door onze
Hanzebank van bedrijfscrediet zijn voor
zien.
Nu is 't toch zoo gemakkelijk te begrijpen,
wanneer de Bank zou wegvallen, dat al die
Middenstanders gedupeerd zouden worden.
Zij zouden hun crediet missen, dat zij niet
zoo gemakkelijk bij andere instellingen zou
den kunnen onderbrengen en zij zouden in
hunne zaken hiervan de nadeelige gevolgen
ondervinden.
Het is dus noodig, dat er een R. K. Mid
denstandsbank bestaat en dat die zoo goed
mogelijk functioneert.
Wanneer gij, M. H., dit evenals het Hoofd
bestuur zóó inziet, dan kan 't niet anders,
of Gij allen zult met ons medwerken, dat
onze Bank voor onzen Roomschen Midden
standsbond in ons Bisdom behouden blijft.
Het eenige, dat hiervoor noodig is, is ver
trouwen.
1 Vertrouwen, vertrouwen en nog eens ver
trouwen.
De Bank heeft aan al hare gegronde ver
plichtingen voldaan, zelfs in dezen crisis
tijd.
Nu is 't zaak van ons allen om zonder
onderscheid haar krachtig te steunen en het
vertrouwen in onze eigen Bank bij ons zei
ven en bij anderen steeds te versterken.
Geen Bank kan zonder vertrouwen bestaan.
Er is veel terugbetaald en 't spreekt van
zelf, dat alleen de terugbetaling komen kan
van aflossingen en inkrimping van credie-
ten.
Hoe meer er dus teruggevraagd wordt,
hoe meer dat credietnemers zullen moeten
terugbetalen. Dat kan niet anders.
U voelt welk een gevaar hier voor de cre
dietnemers schuilt.
Het liefste wil de Bank de credieten, die
ordelijk verloopen, laten doorloopen, doch
dan moeten ook degenen, die het geld bij
de Bank hebben staan, dit zonder noodzaak
niet terugnemen en geregeld met de Bank
blijven doorwerken.
Als voormannen van den R. K, Midden
stand hebt gij den duren plicht, om waar
gij kunt, het vertrouwen in de Bank te be
vestigen.
Het spreekt van zelf, dat ik verder op
détails van de Bank nu niet kan ingaan,
vandaar het Hoofdbestuur besloot, om als
extra-punt op de agenda te plaatsen de be
spreking van de Hanzebank.
Bij deze bespreking kunt U met alle mo
gelijke vragen komen; hoe meer vragen hoe
liever, opdat allen een duidelijk beeld krij
gen van de situatie van de Bank. Ik twijfel
dan niet of allen'zullen tevreden huiswaarts
keeren en nog meer dan tot nu toe, propa
gandist voor de Bank zijn, want vergeet 't
niet, wanneer de Hanzebank ons ontvalt,
dan lijdt de Roomsche Middenstand in ons
Bisdom een onberekenbare schade, vooral
de credietnemers, een schade, die niet meer
is te herstellen en al het werk dat geduren
de 15 jaar zoo met energie en veel arbeid
is tot stand gekomen, zou met één slag ver
nietigd zijn en daarvoor M. H. hebben wij
te zamen toch niet al die jaren gewerkt.
Laten wij dus ons verstand gebruiken,
het hoofd koel houden en alles doen, het
geen in ons vermogen is om onze Hanze
bank in de toekomst het vertrouwen te doen
behouden, dat deze steeds in 't verleden
heeft genoten.
Ik vertrouw op Uw aller medewerking.
(Wordt vervolgd.)
Trekking van 1090 nummer s
ten overstaan van Notaris A. G. MuH
Prijs van r 1500 18113
1000 14306 19478 19713 20053
400 4394 7298 7363 12170 14818
16259
200 2732 6556 7516 10377 14979
17823
00 3195 3862 6009 6488 6573
7495 7571 8185 8756 1L636
14839 1497U 15128 16098
16413 17007 17122 1781?
US57 18008
Prijzen
28 3436 4486
40 77 4604
49 3524 66
67 66 4713
85 3619 24
164 64
78 3741
258 3814
66 93
25
49
63
94
483 3920 4806
1072 4016
24
61
71
4982
95
1194 45
1228 4100
46 6
2377 30
2427 4205 5074
2579 80 5148
2688 97 5230
2856 4356 61
89 95 63
3053 4406 73
3350 20 5414
2422 49 57
35 53 92
van 9 U
5494 9386
97 9816
5368 10504
6134 81
68 10600
6250 10704
58 30
6306 40
25 10899
6402 10955
92 67
6536 U0y5
6889 11180
71S2 11347
7695 11444
7887 83
8120 11540
825511621
8416 37
8725 45
8816 71
8912 11757
17 88
9063 11801
ieigen geidl
11824 13859 15685 18213
11969 70 15976 19067
12002 13917 16030 19181
9 68 16323 19277
12116 14098 54 19313
12245 14157 83 23
93 66 16870 60
12518 14253 83 19446
12617 14713 16992 19503
12755 57 17112 19652
Ü9 14846 17201 68
12891 92 17331 19704
12967 94 17743 ly800
13324 99 72 20041
38 14927 89 20359
13444 35 17822 20503
59 88 206L5
6918111
86 18
13571
13638
13733
54
92
93
98
13804 15017
515199
31 15575
30
38
52
72
84
KiMDERELLENDE IN SOVJET-RUSLAND.
Onderstaand tafereeltje van een zitting
eener kinderrechtbank is door hef „Hdsbl."
ontleend aan de „Iswestia", het bekende
Russische Bolsjewistische dagblad.
De deur gaat open en een klein meisje,
vergezeld van een politie-agent, treedt de
kamer binnen. Zij begeven zich naar de ta
fel, waarachter de rechters en de vrouwe
lijke jury zitten. De politie-agent verklaart,
op het meisje wijzend:
,,Voor ongeoorloofden handel."
Het meisje maakt een buiging voor de
rechters. Zij is zindelijk, doch armoedig
gekleed. Het schijnt, dat zij eigenlijk niet
goed begrijpt, waarom zij voor den rechter
moet verschijnen.
„Gisteren aangehouden; bij hei hoofdpost
kantoor", rapporteert de politie-agent.
Een der vrouwelijke juryleden vraagt:
„Waarmee hebt u gevent?"
„Met appelen."
„Doet u het reeds lang?"
„Neen, vroeger ben ik op school geweest."
„Wat heeft u er toe gebracht te gaan ven
ten?"
Hel meisje -vertelt een gewone géscnie-
denis: moeder moei uit werken gaan, de
kinderen blijven zonder toezicht thuis, de
verdiensten zijn ontoereikend, zij wonen in
een kelderkamer, er is gebrek aan brood,
daarom is zij gaan venten. Zij is echter 15
jaar oud en de wet verbiedt het venten aan
kinderen,'«beneden de 16 jaar.
Dc rechtbank neemt den noodtoestand,
waarin het gezin verkeert, in aanmerking en
't meisje wordt vrijgesproken,
,,U kunt gaan," zegt de rechter.
Na haar vertrek worden andere kinderen
binnengeleid. Ook deze hebben op straat ge
vent. Opnieuw wordt voor de rechters een
tafereel van nood, honger en ellende ont
sluierd,
„Waarom brengen ze toch die kinderen
hier?" zegt een rechter. „Er is in de verbe
terhuizen en kinderasyls geen plaats zelfs
voor de kleine misdadigers; beruchte recidi
visten moeten vrijgesproken worden en de
politie brengt de ventertjes hier. De be
schikbare plaatsen in de kinderasyls worden
verminderd. Ik heb zooeven bericht ont
vangen, dat kinderen, wier opneming in een
asyl wij gisteren hebben bevolen, nog steeds
op het politiebureau vertoeven. Alle be
staande inrichtingen weigerden ze op te ne
men, daar nergens plaats is. Het grootste
kinderhuis, waar nog kort geleden 1200
1300 kinderen werden verpleegd, moest dit
aantal met meer dan de helft verminderen."
Opnieuw worden twee kinderen binnen
geleid, twee jongens. Een dame heeft bij het
verlaten van het station bemerkt, dat twee
jongens haar sjaal hebben gestolen. Zij weet
niet of het deze jongens waren, maar de
sjaal, die zij bij hun aanhouding wilden vcr-
koopen, is wel de hare.
Een der aangehouden boefjes heeft een
hemd en een broek van ruw linnen aan.
Door de ontelbare gaten is zijn geelachtige
huid zichtbaar.
„Uit welke stad ben ie?"
„Uit Brjansk."
„Hoe ben je in Moskou gekomen7"
„Zoo met den trein."
„Wat voer je hier uit?"
„Niets."
Een lang verhoor is overbodig. Men hoeft
geen kinderpsycholoog te zijn om te
zien, dat wij hier met twee toekomstige
misdadigers te doen hebben. Dat is trouwens
reeds aan hun houding en manier van spre
ken duidelijk zichtbaar. Maarer is
geen plaats in de verbeterhuizen en de
rechter zegt:
„U kunt gaan."
Er komt een bescheiden intelligent meisje
van een jaar of elf binnen; zij is gekleed in
een versleten jurk van zeildoek en heeft
platgetrapte sandalen aan dc voeten. Zij is
een dochter van een tooneelspeelster. De
moeder is tubereuloos, ligt ergens in Ba-
toeiu. Het kind is naar Moskou gebracht om
in eeu asyl voor kinderen een onderkomen
te zoeken. Met doet voor haar al het mo
gelijke om haar te helpen, doch de resul
taten zijn nihil. Het meisje heeft reeds in
maanden geen ander voedsel gehad dan
zwart brood; haar kleeren zijn versleten....
lederen dag behandelt deze commissie
voor minderjarige 20 a 35 gevallen. Meestal
zijn het kinderen, aangehouden wegens het
venten op straat of kleine diefstallen, doch
er komen ook ernstige gevallen voor, zelfs
moord en verkrachting.
Eenige dagen geleden werd een geval be
handeld van een veertienjarig meisje, dat
haar eigen moeder met een bijl had ver
moord.
In de ontvangkamer en de gangen verdrin
gen zich troepen van kinderen. Velen komen
hier vrijwillig en smeeken, dat men hen in
een kinderasyl zal opnemen of in staat zal
stellen naar de geboorteplaats terug te kee
ren (het zijn meerendeels kinderen, die tij
dens den hongersnood naar Moskou werden
gebracht.)
Het gebouw van de commissie is zelf een
soort kinderasyl geworden. Overdag zitten
de kinderen op de trottoirs voor het huis of
op de trappen en 's avonds kruipen de ar
me stumperds in de leege en verlaten gan
gen en brengen in elkaar gehurkt den lan
gen nacht door op den kouden steenen vloer.
'T IS MOGELIJK MAAR....
Een Finsch blad meldt, dat te Polosk, op
de grens van Litauen, een mari van 168 jaren
ouderdom is overleden. Hij was nog soldaat
geweest, onder Catharina II en nam deel,
onder de regeering van Alexander I, aan
de veldslagen van Austerlitz, Friedland, de
Borodina enz.
Toen hij 93 jaar oud was, trouwde hij
voor de derde maal en kreeg nog drie kin
deren bij die vrouw, met dewelke hij zijn
gouden bruiloft vierde.
't Is mogelijk, maar 't ziet er erg Ameri-
kaansch uit.
INBRAAK TE BRIELLE.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is te
Brielle ingebroken in den winkel, waaraan
mede een koffiehuis is verbonden, van de
Coöp, melkinrichting „de Eersteling" al
daar.
Het geheele huis is doorzocht. Vermist
wordt een bedrag van ongeveer f 50, dat uit
de winkellade is ontvreemd. De daders kon
den profiteeren van het feit, dat wegens eenige
werkzaamheden aan het electriciteitsbedrijf,
het geheele plaatsje in het donker was gezet.
Het onderzoek der politie was tot nu toe ver-
geefsch.
BLIKSEM 'INGESLAGEN.
Zondagmorgen omstreeks half twaalf sloeg
te Oudendijk (N.H.) de.bliksem in de Ned.
Herv. Kerk, waar juist onder leiding van
mevr. Vorstman, de echtgenoote van den
predikant, Zondagschool werd gehouden.
Hoewel het gebouw op tal van plaatsen werd
beschadigd kwamen er geen persoonlijke on
gelukken voor. Dank zij mevr. Vorstman ver
lieten de kinderen ordelijk het gebouw en
kwamen met den schrik, zij het dan een he
vige, vrij. Vooral veel ruiten zijn gesprongen.
Men schat de schade op enkele honderden
guldens. Van een onweersbui was geen
sprake, het was de eerste en eenige slag.
Op verscheidene plaatsen in het dorp zijn
voorts, evenals in de kerk, de meters van het
electrisch licht vernield.
DE AMERIKAANSCHE KRUISER
DE „PITTSBURGH".
Zooals te verwachten viel, is Zondag het
bezoek van de Rotterdammers aan de „Pitts
burgh" bijzonder groot geweest. Er werd op
sommige tijdstippen queue gemaakt. Velen
schenen eerst nog een vergeefschen tocht
naar de Parkkade gemaakt te hebben. De
reden, dat het schip aan de Jacobskade ligt,
is, dat het eer: te groote diepgang heeft om
op de gewone 'i^plaats t - meren. Een gedeelte
van de bemanning, die uit 878 koppen be
staat, verlevendigde de Zondagsdrukte. Men
kan bij de Vankees anders wel merken, dat
hun land is drooggelegd. Eenigen hebben
door het verleidelijke vocht bereids met de
Rotterdamsche cachots kennis gemaakt.
DOODELIJK ONGELUK.
Te Schiedam had zekere v. d. W. het on
geluk bij het verrichten van werkzaamheden
aan de buitenzijde van een schip liggende
aan de werf van den Nieuwen Waterweg te
vallen. Een onmiddellijk ter hulp geroepen
geneesheer gelastte overbrenging naar het
Gem. Ziekenhuis, waar v. d. W. een paar
uur later overleed. Hij laat een weduwe met
6 kinderen achter.
DUITSCHE MEISJES.
Uit Berlijn wordt aan de „Ct." gemeld,
dat aan de grens bij Emmerik een zekere
Cornelius Ritter, die eenige jonge meisjes
over de grens wilde brengen, door de Hol-
landsche douane is aangehouden en aan de
Duitsche politie overgeleverd.
De meisjes, die bij hem waren, werden
naar Emmerik teruggebracht. Ritter zit in
Emmerik in de gevangenis en heeft aan den
rechter van instructie aldaar verklaard, dat
hij tezamen met den Hollander van Gulpen
sedert den zomer ongeveer 50 meisjes over
de grens heeft gebracht. De Hollander, dien
hij kort geleden eerst leerde kennen, had hem,
naar hij vertelt, verzocht hem meisjes te
zenden. Ritter vond in danslo kalen en derge
lijke gelegenheden genoeg meisjes van 17'en
18 jaar en bracht die dan in café's met Van
Gulpen in kennis. De Hollander wordt be
schreven als een man van 30 jaren oud, mid-
4 2414
6 68
19 2571
20 2770
21 uö
35 2827
36 38
38 2972
61 77
75 90
77 96
81 3006
84 8
87 10
y.i 59
97 Dl
10U 86
,26 322b
33 3b
35 3314
79 30
90 79
205 3450
8 5 7
22 74
38 35U
41 3616
45 28
52 33
5y 47
97 48
323 372b
36 30
77 37
Later atlosbaar.
4472 6479 9517 12218 14506 16039 18129
74 81 18 01 11 40 32
77 85 70 94 22 43
79 96 75 123UU 25 45
85 650y 9622 16 49 52
95 15 52 17 73 74
17 9732 66 89 16107
20 9833 91 98 17
25 9910 12418 14604 43
37 40 3b 14 53
38 44 79
53 68 12545
85 10)43 07
4503
25
62
82
90
4660
75
4737
38
22
32
65 86
75 16233
89 41
93 43
43
47
57
7tt
V.
79
82
83
80 18242
84 60
65
82
84
87
3b 14705 16305 92
o 1118316
16 53 18
36 ip 18528
37 16405 41
48 18 y4
71 57 18609
87 58 ol
yo 76 18738
92 16510 18829
93 16664 H
455
76
92
519
48
53
63
86
600 3803
33 ell
37 21
709 30
20 90
21 94
857 3912
66 18
90 30
914 34
9510202 83
98 40 89
78 6626 81 12635
83 5/ 10413
85 6713 34 8b
92 15 92 12713
4808 6812 1052a 41
34 24 al 49
53 20* 54 54
57 83 50 72
4914 6900 58 12815
23 9 9y 129»4
29 95 106U4 a3
36 96 j 1303/
70 7223 19 98 14828 /318910
5026 3l 72 13168 43 16724 35
27 84 10729 132Ü2 u3 4019036
51ol 73o3 80 34 ba 57 42
5200 7609 9o 13341 98 16828
19 47 10821 134ÓO 14904 /7
32 09 38 82 o 95
52 71 78 13513 12 17073
65 7716 81 81
71 73 82 86
li 7803 97 90
93 8019 10912 13641
5415 32 13 38
18 88
23 8122
36 42
60 62
71 8207
81 18
15 82
17 17100
19
20
26
44
62
85
86
87
90
18 39
21 13712
22 45
iy 19116
44 19241
47 1932Ü
48 Jti
17
56
44
46
1003 40H
70 22
1118 24
49 28
63 38
1205 58
35 66
40 4108
51 27
5e 57
53 72
62 98
73 4213
1309 17
68 29
80 36
1425 37
32 41
46 46
49 77
53 83
62 84
73 92
1507 4308
28 16
1605 76
1791 77
1871 4402
88
90
5508
24
51
52
59
60
63
7811009 65
yi 23 13803
39 00
40
58
31
70
71
76
78
46
72
84
95
28
2y 87
31 17228
32 34
34 38
42 80 19536
43 17356 19616
54 79 19705
5617420 77
8a 51 90
92 68 19885
86 8301
5600 65 63 64 15000 79 19972
59/ 8457 11226 71 1506U 17579 20024
78 93 11429 13907 07 1760/ 20128
79 8555 11529 33 15133 25 oö
47 35 64 86
48 38 77 88
65 61 17717 20233
/5 66 40 93
«4 14042 15255
85 56 70
89 bi
93 96
98 o2 80
5843 97 11605
76 8606 44
5964 10
32
43
45
60
74
6002
64
69
88
82
90 11724 14124
6106 87?? 11820
22 2/ 27
33 61 40
5b 8831 94
70 47 )1911
6239 63 12
Vf
84
210/
12
89
2215
2348
3
4
17
30
32
41
46 15309
61 31
63 93
72 15427
97 44
4214233 61
51 4415560
59 5715619
98 84 76
7 9023 12008 14336 15706
21 93 21 41 67
24 9135 12117 5415824 17925
39 96 29 98 36 44
30 14406 79 50
56 151596918014
67 17 16012 18 209Vu
64 71 32 18106
87 92 33 7
e8 80
97 8914
6300 81
1 92
57 20300
58 29
50
90 68
88 17804 69
94 8 20430
16 40
1? 68
21 2Q51C
44 40
48 49
54 57
58 82
70 20633
75 73
8120720
84 21
70 9/
6404 9202
38 8
40 68
49 94
23
33
49
52
78 66 65 9419 12208 14502
34 12
Vorige lijst stond 200899C vervalt.
027530 iB.z: 9275s*.
delmatige grootte, zeer elegant gekleed, met
zwart haar en kneveltje, en spreekt slechts
gebroken Duitsch. Van Gulpen deed het voor
komen, alsof de meisjes in Holland goed be
taalde betrekkingen konden krijgen, doch
liet bij Ritter geen twijfel bestaan, dat zij in
werkelijkheid waren bestemd voor minder
eerbare doeleinden.
De beide mannen geleidden de meisjes
telkens tot aan de grens en Ritter kreeg voor
elke levering eenige millioenen, in totaal
ongeveer 40 millioen.
Naar Van Gulpen wordt door de crimi-
neele politie nofg gezocht.
AANRIJDING MET DOODELIJK GR-
VOLG.
Men meldt uit Etten (N- B.)
Zaterdagmiddag, toen de landbouwer 1
zich met paard en kar naar den akker t
over de Bredasche Baan, werd hij door
motor aangereden, zoodanig, dat hij e.
schedelbreuk bekwam en na enkele oogenblik
ken den geest gaf. Vermoedelijk heeft N.
door den feilen wind, dier er stond,den motor
rijder niet hooren komen.Door de marechaus
see werd spoedig een onderzoek ingesteld.
Naar we vernemen heeft de motorrijder, ze
kere L., opzichter bij den watertoren geen
schuld.
INBRAAK TE VALKENSWAARD.
Zondag is te Valkenswaard (N. B.) in
braak met dieftal gepleegd ten huize van
mevr. de wed. van Best. De dieven zijn door
het opschuiven van een raam van de achter
kamer binnengekomen, en vervolgens door
het uitnemen van het slot van de deur in den
winkel gedrongen. Ontvreemd werd c.a. 80
M. bukskinstoffen ter waarde van c.a. 150
gulden. Verder werd de cassa (inhoud c.a.
f 30) geledigd, alsmede 3 damesportemonnaies
met eenig geld en een missiebusje. Aan dut
brandkast was niets gebeurd. Op het achten»
plein zijn nog 3 pakken stof gevonden
AANGEHOUDEN.
Men meldt uit Middelburg aan het „Hbld."
Zaterdagmiddag is de directeur van het bij
kantoor van de Brusselsche bank door de po
litie gearresteerd en aan de justitie voorgeleid.
De aangehoudene is naar het Huis van Be
waring overgebracht.
