sias
De Hanze in Haariem.
De millloenen-zwendel.
Ingezonden Mededeelingen
Centrale Commissie van overleg.
De arrestatie van Witteveen.
Nog eenige bijzonderheden van piaatselijken aard.
KERK ER SGM03L
6Ö cent per regel.
-KARNEMELK
YOGHURT
BINNENLAMDSCH NIEUWS
Wisselkoersen en koersen van
Bankpapier.
o.oo.ot
KPNST EN KENNIS.
UIT BOEK EN BJJVD.
GEMEENTERAAD.
Vergadering van den Raad der gemeente
Haarlem op Woensdag, 24 October 1923t
des namiddags ten 1 ure, in de Statenzaal
(Prinsenhof), zoo noodig voort te zetten des
avonds ten 8 ure.
Aan de orde zal worden gesteld
1. Mededeelingen en ingekomen stukken
(liggen ter inzage).
2. Voorstel B. en W. vaststelling le sup-
pletoire schoolgelden Hooger- en Middel
baar onderwijs, cursus 1922/1923.
3. Voorstel B. en W. vaststelling primitief
kohier straatbelasting en precariorechten
1923.
4. Voorstel B. en W. vaststelling staat,
beschikking post „Onvoorziene Uitgaven"
dienst 1923 met advies Commissie van bij
stand beheer gemeente-financiën.
5. Voorstel B. en W. toekenning vergoe
ding art. 100 Lager Onderwijswet 1920 aan
twee bijzondere scholen.
6. Voorstel toekenning subsidie tentoon
stelling ontwikkeling boekdrukkunst.
7. Voorstel B. en W. vaststelling veror
dening heffing en invordering schoolgeld ge
meentelijke avondschool voor Nijverheids
onderwijs en voor Handelsonderwijs.
8. Voorstel B. en W. overeenkomst met
Bloemendaal inzake gaslevering.
9. Voorstel B. en W. openstelling beweeg
bare bruggen op Zondag.
10. Voorstel B. en W. vertegenwoordiging
van den Raad in de Commissie van Overleg.
11. Interpellatie-Gerritsz aanschaffing mo
torrijwielen politie.
12. Benoeming van
a. vier tijd. leeraren(essen) Gymnasium
b. een tijd. leerares le H.B.S. met 5-ja-
rigen cursus.
c. twee tijd. leeraren le H.B.S. met 5-
jarigen cursus.
d. één tijd. leeraar 2e H.B.S. met 5-ja-
rigen cursus.
e. een tijd. leeraar H.B.S. met 3-jarigen
cursus en Hoogere Handelsschool s
H. O. V.
Men schrijft ons
Het concert van Zondagmiddag kenmerkte
Zich als een in de ware behoefte voorziende
genoegdoening aan Haarlem's ingezetenen
die de kunst op prijs stellen, en wel voor
namelijk op orkestraal gebied, want zonder
de belangrijke vocale genietingen die de so
liste Victorine van der Werff ten beste
gaf in hare sublieme vertolking van Mahler's
„Lieder eines fahrenden Gesellen" terzijde
te stellen, waren de Orkestwerken de hoofd
schotel van deze, zoo bij uitstek goedgeslaag
de muziekuitvoering.
Mozart's Jupiter Symphonie, nu juist
niet een der gemakkelijkst te begrijpen en
te voelen werken van dezen grootmeester,
genoot een aandacht zoo ten volle waardig
aan dit Opus, dat hiermede bewezen is dat
de bezoekers van deze concerten balangrijke
vorderingen maken in de opvatting van wer
kelijke kunst en zich niet meer behoeven te
bepalen tot het aanhooren van minderwaar
dige muziek.
De H.O.V. is erkentelijk voor deze, op
hoogen prijs gestelde belangstelling en dank
zij den genialen leider Noc» Gerharz, die
den inhoud van een muziekwerk duidelijk
weet te maken, die zijn gehoor weet te boeien
in de hoogste mate, zullen deze concerten
een aantrekkingspunt blijven voor muzikaal
Haarlem. Er bestaat geen tweede onder de
tegenwoordige Orkestleiders die zijn gevoe
lens weet over te brengen op de toehoorders
zooals de beer Gerharz dat vermag.
Bij het concert van aanstaanden Zondag
middag zal dit wederom blijken.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Histal, Leidschevaart 14, Autogereedschap
W. Westendorp, Gierstraat 42 rood, Bril
Regelink, H. v. Alphenstraat 16, Gummi
bal Teeuwen, Fr. Halsstraat 59, Bril in
étui C. v. d. Bogaard, Rozenprieelstraat 8,
Bruine damesceintuur;v.Vliet, Olieslagerslaan
58, Gabardine ceintuurMobach, de
Clercqstraat 20, Bruin wollen ceintuur; v.
Egmond, Oranjeboomstraat 133 b. rood,
Grijze ceintuur Knegt, Kamperstraat 39,
Blauwachtige duif v. Es, Romoienstraat 52,
HondenpenningOchse, Schoterweg 2a.
rood, Hond (Iersche setter) Lams, Dijk-
straat 13, Hond (Dobb. pincher), Lamp,
Kruisweg 51, Hond (Spaniel) De Nieuwe
Heerensingel 71e W;t-zwarte hond J. de
Keizer, Saracenenstr. 1, R. K. Kerkboekje;
Lichtenberg, Harmenjansstraat 71, Wit wol
len kindermuts S. Woudstra, Oranje-
boomstraat 133, Bruine rozenkrans Th.
Schotel, Hasselaersplein 17, Zwarte rozen
krans Politiebureau, Smedestraat, Rijwie
len Handwagen v. Huis, Oranjestraat 135,
Bruin kinderschoentje Bruyning, Wouwer-
manstraat 17 rd, Serie No A. L. 181209 van
Gardenier, N. N. Geldeloozepad 9, Vulpen
houder Bruyning, Wouwermanstraat 17 rd.
Zilverbon Spruit, Houtmarkt 49, Zilverbon.
GEMEENTEZAKEN.
B. en W. stellen voor,aan het Bestuur van de
de Tentoonstelling van de ontwikkelingder
boekdrukkunst in Nederland, gevestigd te
Amsterdam ten behoeve van de in de maand
November 1923 te Haarlem te houden ten
toonstelling ter herdenking van de uitvin
ding der boekdrukkunst, eene subsidie te
verleenen van f 500.
B. en W. stellen voor, te benoemen aan het
Gymnasium voor den cursus 19231924
tot tijdelijk leerares in de oude talen Mej C.
J. Hengeveld tot tijdelijk leerares in de
Fransche taal Mevr. C. Tielrooij-de Gruij-
ter ;tot tijdelijk leeraar in de natuurkunde
den heer Ir B. Wigersma en tot tijdelijk
leeraar in de geschiedenis den heer J. van
Arkel.
B. en W. stellen voor, aan de le H. B. S.
met 5-jarigen cursus alhier te benoemen tot
tijdelijk leerares in de lichamelijke oefening,
zulks voor den verderen duur van den cursus
1923—1924, mevr. A. J. J. Admiraal-Meije-
rink, alhier.
B. en W. stellen voor, aan de H. B. S.
met 3-jarigen cursus en daaraan verbonden
H. H. S. met 2-jarigen cursus te benoemen tot
tijdelijk leeraar in de plant en dierkunde
voor den cursus 19231924 den heer dr. B.
H. Danser, te Amsterdam.
(Vervolg.)
Be verschil üenld'e beschouwingen, die ten
aanzien van de wijze, waarop de Raad in
het Overleg vertegenwoordigd zal zijn onbe
sproken latend, merken wij op, dat de hier
voorgestelde wijze van vertegenwoordiging,
Wiaarmede de toenmalige Voorzitter, de di
recteuren en de vier richtingen in de orga
nisaties zich vereenigden, Uitgaat van een
overweging, die door den Voorzitter van de
Commissie van Voorbereiding in een nota ter
zake aldus werd omschreven:
„Eén zaak kan ik niet ontkennen. Er
„heerscht(e) in den Raad (vaak) veel misver
stand over de werking van het Georganiseerd
..Overleg. De Raadsledenbegrepen wording en
„voorgeschiedenis niet en beoordeelden daar-
j„osn het resultaatver keerd."
Hieraan zoude tegemoet gekomen kunnen
„worden door de Raadsleden als toehoorders
„toe te laten of uit te noodigen.''
Deze gedachtengang, door de Commissie
als compromis aanvaard, leidde tot de hier
boven geformuleerde wijze van vertegenwoor
diging. Bij de behandeling van de Ontwerp-
Regding, in de vereenigde vergadering der
beide Commissies, werd deze wijze van ver
tegenwoordiging niet slechts als zoodanig
overgenomen maar werd zelfs gesteld als
voorwaarde voor de aanvaarding van de re
organisatie in haar geheel, zooals zij overigens
in het Ontwerp belichaamd was.
Deze voorwaarde werd gesteld in verband
met een verklaring van den Voorzitter, vóór
de behandeling van het Ontwerp, dat het hem
gebleken was, dat ons College zich met een
deelneming dooT de raadsleden aan de werk
zaamheden van het Georganiseerd Overleg
niet zou kunnen vereenigen.
Imtusschen heeft nadere overweging van
deze aangelegenheid ons College (in de oude
samenstelling) er toe geleid, de voorgestelde
formuleering van de verlegenwoordigingswijze
van den Raad in het Georganiseerd Overleg
als compromis over te nemen. Wij geven
Uwen Raad dan ook in overweging dienover
eenkomstig te besluiten.
Naar onze meening zal door vertegenwoor
diging van Uwen Raad in de vergaderingen
van het Georganiseerd Overleg, bij de behan
deling van aangelegenheden, waaromtrent het
besiiisingsrecht bij Uw College berust, worden
bevorderd een juiste waardeering van het
Georganiseerd Overleg en van de adviezen,
door de Commissie van Overleg uitgebracht.
Een dergelijke vertegenwoordiging is op
verschillende wijze te regelen. Naar het ons
voorkomt zal dit het best geschieden door
aan te grijpen het middel, dat de Gemeente
wet (art. 54) daartoe biedt, de benoeming
n.l. van een Commissie van Bijstand, samen
gesteld uit een Vorzitter en vier leden, door
Uwen Raad aan te wijzen.
Wordt door bekrachtiging van het u
hierbij aangeboden besluit, een verlegenwoor-
digingswijze als bovenbedoeld door uwen
Raad aanvaard, dan zal daarna het Ontwerp
Reglement zooals dat door de Commissie
van Voorbereiding met eenparige stemmen
werd goedgekeurd, door de Commissie van
Overleg kunnen worden behandeld en uw
College le zijner lijd in de gelegenheid wor
den gesteld, tot de samenstelling van een
Commissie van Bijstarid, als bovenbedoeld
over ie gaan.
In verband met den millioenenzwendel,
weet de „Tel." nog mede te deelen, dat het
onderzoek voorts aan licht heeft gebracht,
dat er ook in huizen en hypotheken „ge
daan" werd. De perceelen (het waren er 6)
aan den Overtoom te Amsterdam, zijn op een
veiling gekocht door de Nationale Bank van
Onroerende goederen, die in hetzelfde per
ceel, Beursstraat 9 gevestigd was en waarvan
Bridée en De Jong de eenige aandeelhouders
waren. Directeur in naam was een zekere v.
d. Vossen in Haarlem.
De huizen werden voor 154000 gekocht en
waren het eigendom van zekeren Ko de
Rooy, die thans in de gevangenis een straf
ter zake oplichting ondergaat. De Jong en
Bridée waren op de veiling aanwezig en
merkbaar onder den invloed van sterken
drank, wat niet wegnam, dat De Jong mijnde.
De perceelen werden ten overstaan van een
notaris overgedragen. Een gedeelte van het
andere geld, dat door zwendel werd verkre
gen, werd belegd in tweede hypotheken van
huizen, onder meer in Vossius-, De Clercq-
en Buiten Dommerstraat; ook in de Nieuw-
straat te Utrecht.
Natuurlijk geschiedde een en ander legen
zwendelvoorwaarden, o.a. 8 rente en 5%
afsluitprovisie. Ten slotte werden de hypo
theekhouders geprest spaarbrieven in de
Brusselsche Bank te nemen, waarop elke
maand moest worden bijgestort.
Het schijnt, dat Bridée en De Jong met
hun auto zijn gevlucht. Karssemeyer heeft het
land per vliegmachine verlaten. Waarheen
het drietal is gestoven is niet bekend.
Zaterdagmorgen hebben de Subst. Officier
van Justitie, mr. dr. van Heynsbergen, de
rechter-commissaris, mr. Dons, en de inspec
teur Stolp met eenige rechercheurs nog een
huiszoeking gedaan in perceel Zocherstraat
24, huis, alwaar de vrouw woont van De
Jong, een der directeuren der Brussel
sche Bank.
Ook hier werd een aantal papieren in be
slag genomen. De echtgenoote verklaarde
heel weinig af te weten van de handelingen
van haar man.
Het „Hbld." verneemt nog een en ander
omtrent de oorzaken welke hebben geleid tot
de huiszoeking in het kantoor van de Brus
selsche Bank.
De eerste ontdekking was deze:
Iemand uit Gelderland had aan Karsse
meyer, vertegenwoordiger van de Crediet-
en Commissiebank, opgedragen te koopen
één aandeel Koninklijke Petroleum. Hij gaf
1000 surplus. Na eenigen tijd wenschte de
man het aandeel „Koninklijke" in ontvangst
te nemen en wendde zich tot de Nationale
Bank, die de Crediet- en Commissiebank
aanschreef het aandeel tegen betaling van
het saldo, aan de Rotterdamsche Bank-
vereeniging uit te leveren.
„Dat kon niet", luidde het antwoord. „De
man had een debetsaldo van 37.000."
De man had voortdurend afrekeningen
ontvangen, waarbij zijn debetsaldo steeds
was opgevoerd. Daar de uitlevering van
het aandeel werd geweigerd, deed hij aan
gifte bij de politie, die in September een
inval deed in het kantoor der Crediet- en
Commissiebank om het aandeel op te
eischen. Het stuk was er niet en bleek ver
duisterd. In verband daarmee zijn Vosselman
en Bymoets in hechtenis gesteld. Karsse
meyer wist te ontsnappen.
Zooals gemeld, stond genoemde Bank in
nauwe relatie met de Brusselsche Bank.
Aangaande deze laatste hoort het blad nog
het volgende teekenende geval.
Witteveen had iemand uit Noord-Brabant
bewogen zeer solide beleggingsfondsen af te
geven, onder voorspiegeling daarmee veel
winst te kunnen maken. De man kreeg een
opgave dat voor hem waren aangekocht tien
aandeelen Brusselsche Bank tegen 125 pCt.
(tegelijkertijd ontving een ander bericht van
aankoop van aandeelen Brusselsche Bank
tegen 100 pCt.). Tevens ontving hij een ver
koopnota van alle soliede fondsen. De man
schreef aan de Brusselsche Bank de tien
aandeelen te willen verkoopen. Maar hij
hoorde niets meer.
Nadat Witteveen in de gaten begon te
krijgen, dat de provincialen hem niet al te
zeer meer vertrouwden, trok Karssemeyer
er op uit voor de Brusselsche 71 "nk.
Hij kwam bij een persoor, een paar
contracten met Witteveen had afgesloten en
die vreeselijk te keer ging, dat men hem
verlies had laten lijden met incourante aan
deelen.
Karssemeyer antwoordde, dat het een
schande was, zooals Witteveen de zaken
had behandeld. Hij vroeg de contracten op
en zegde toe te zullen trachten de zaak in
orde te brengen. Maar, ondanks herhaald
verzoek, kreeg de man de contracten niet
terug.
Hij ging naar Schoten, waar Bridée woon
de. Maar die was niet te spreken. Men ver
wees hem naar Witteveen, die was net uit
gegaan. De man zou wachten. Maar niemand
kwam. Eindelijk werd hem verteld, dat
Bridée en Witteveen naar Amsterdam waren
gegaan. De man ging daarop naar Hilver
sum, waar Karsemeyer woonde. Die was wel
thuis, maar hij zeide, de contracten niet te
hebben. Zij lagen in Amsterdam. Den volgen
den dag vertelde De Jong aan het kantoor,
dat Karssemeyer de contracten in bezit had.
De contracten zijn intusschen nooit terug
gegeven. De man stelde zich in verbinding
met den heer Ph. Selten, als deskundige op
effectengebied. De heer Selten ging naar
Zevenbergen en het bleek hem daar, dat de
Brusselsche Bank heel wat klantjes had.
Inmiddels had, als gemeld, de Brusselsche
Bank medegedeeld de effecten-afdeeling te
liquideeren.
De klanten kregen opgave, dat zijn hun
fondsenbezit in ontvangst konden nemen
tegen aanzuivering van het debetsaldo. Zoo
werd iemand aangeschreven, dat zijn debet
saldo was 85.000 en dat zijn bezit bestond
o.a. uit 25.000 aandeelen Stoomwasscherij
„De Spreng," 25.000 aandeelen Brussel
sche Bank en circa 10.000 aandeelen Na
tionaal Administratiekantoor voor Onroe
rende Goederen. De laatste onderneming was
weer een creatie van de Brusselsche Bank.
De Brusselsche Bank gaf ook nog uit
spaarbrieven voor dc jeugd, waarvan" er een
zelfs het nummer droeg 5079. Daarop was
90 gestort.
De heer Selten, die, op verzoek der bena
deelden en der justitie, een uitvoerig onder
zoek had ingesteld, naar de gestie der Brus
selsche Bank, en die, te zamen met den in
specteur van politie J. Stolp van het bureau
Stadhouderskade, in Zevenbergen een voor
onderzoek had ingesteld, zeide, dat hem was
gebleken, dat deze bank niet anders was dan
een gewone „bucketshop." Nog meer „ban
ken" van deze soort zijn werkzaam. Naar de
meening van den heer Selten, werken zij de
malaise op de effectenbeurs in de hand.
Het is hem n.l. gebleken, dat dagelijks zeer
groote aankooporders in Koninklijke Petro
leum, Handelsvereeniging „Amsterdam" en
andere solide courante fondsen werden te
gengehouden. Wel werden de solide fondsen,
welke de „klanten" afhandig waren gemaakt
verkocht, zoodat er wel aanbod kwam, doch
reëele vraag werd tegengehouden.
Door z.g. „banken drukken de reëele
beurszaken en Scheppen wantrouwen. Het
ligt in de bedoeling, nu de actie tegen dit
soort instellingen eenmaal is begonnen, maar
voort te zetten.
De rechtbank te Middelburg heeft nu ook
rechtsingang verleend, met last tot instruc
tie en gevangenhouding tegen H. W., rei
zend inspecteur der bank. Deze moet ook
goederen verkocht hebben, die alleen in be
waring waren gegeven.
In verband met de berichten over de
knoeierijen van de Brusselsche Bank te Am
sterdam is in Overijsel zekere L., wonende
te Almelo, werkzaam geweest, die er zijn
werk van maakte, den boeren papieren van
waarde te ontfutselen en door middel van
de bekende contracten aan handen en voe
ten te binden. Van politiewege wordt tegen
hem een onderzoek ingesteld.
In aansluiting op wat wij reeds in ons
nummer van Vrijdag berichtten omtrent den
zwendel van de Brusselsche Bank te Am
sterdam waarvan de Schotensche heeren
Briedé directeur en Witteveen inspecteur
van den buitendienst, en waarschijnlijk te
vens directeur van het Middelburgsche bij
kantoor (andere bijkantoren waren ook ge
vestigd te Bergen op Zoom, te Sluis en te
Brussel) waren, kunnen wij thans eenige
nadere plaatselijke bijzonderheden mede-
deelen.
Het parket te Haarlem en de Inspecteur
van Politie te Schoten ontvingen van het
Middelburgsche parket Zaterdagmiddag 13
October telegrafisch het verzoek tot aan
houding van Witteveen, die te Schoten op'1
den Spaarnhovenweg 12, een oud huis van
Briedé (hun beider huizen staan ten name
van de Brusselsche Bank Briedé) woont.
De heeren waren altijd bijna den geheelen
dag in trein of auto, en de vangst was dus
geen heel gemakkelijke, maar W. is heel
rustig zelf in de val geloopen.
Daar andere trucs in dit geval niet doel
matig bleken, liet de inspecteur door een
agent een briefje naar W.'s woning brengen,
met het verzoek, te half 8 even op zijn
bureau te willen komen.
W„ (die reeds in staat van faillissement
verkeerde) kwam met zijn auto toevallig
thuis, toen de agent daar was, en verze
kerde, onmiddellijk met de auto weer naar
den trein en op reis te moeten, maar toch
wel even bij den inspecteur te zullen aan
komen.
En inderdaad kwam hij met de auto te
half 6 aan diens bureau, waarop telefonisch
de inspecteur door de aanwezige agenten
van huis ontboden werd, met de boodschap
dat W. om half 8 geen gelegenheid had, om
den inspecteur te spreken, en daarom nu
een enkel oogenblik wilde wachten.
De inspecteur kwam onmiddellijk en W.
begon met te zeggen, dat hij maar een
oogenblik tijd had, waarop de inspecteur
hem verzekerde, dat hun onderhoud slechts
heel kort behoefde te duren, daar hij hem
niets anders mede te deelen had, dan dat
hij het bureau niet weer zou verlaten.
„Nou, in godsnaam dan," antwoordde W.
laconiek.
W., die in December van het vorig jaar
eerst zich uit Amsterdam, waar hij effecten
handelaar was, in Schoten vestigen kwam,
en die tijdens de mobilisatie kapitein ge
weest moet zijn (naar hij opgeeft: kapitein
bij den generalen staf) qualificeerde zich
thans als remisier. Geen enkel papier, geen
geld, niet het minste had hij op zich. Den
chauffeur had hij alles in de auto in bewa
ring gegeven.
Hij werd in het arrestantenlokaal te
Schoten in verzekerde bewaring gesteld.
s Zondagsmiddags (14 October) kwam per
auto vermoedelijk de Jong (de mede-direc
teur van Briedé, evenals deze thans voort
vluchtig) bij den inspecteur met veel air
informeeren, wanneer Witteveen naar Mid
delburg op transport zou worden gesteld.
„Hij heeft een abonnement le klas en is
natuurlijk niet gewoon 3e te reizen; ik zal
het dan met de veldwachters wel in orde
brengen, dan kunnen die ook le reizen."
De inspecteur noemde als vermoedelijk
uur van vertrek Maandagmorgen half 10.
Echter is W. Maandags reeds te 8 uur 23
op transport gesteld, zoodat de pogingen
van de Jong, of wie deze trawant ook moge
geweest zijn, schipbreuk geleden hebben.
Eerst de vorige week Donderdag heeft
de justitie te Amsterdam ten kantore der
Bank een onderzoek ingesteld, met het be
kende verloop.
De beide directeuren, die zich na de ar
restatie van W. wel niet meer op hun ge
mak zullen hebben gevoeld, hadden toen
waarschijnlijk al de vlucht genomen.
De opdracht om B. te arresteeren be
reikte den inspecteur te Schoten eerst dien
Donderdagmiddag en het is te wijten aan
het late ingrijpen (wat daarvan dan ook de
reden moge zijn geweest) van de Amster-
damsche justitie, dat de directeuren tot nog
toe niet zijn gevat, z'
Briedé woonde te Schoten aan den Rijks
straatweg 92, villa „Why not," een naam,
dien zijn blufferige natuur en levenswijze
hem inspireerden.
De inrichting is vorstelijk. Op den in
boedel is echter j.l. Zaterdag vanwege de
belastingen beslag gelegd, terwijl 2 wakers
toezicht houden.
B. trachtte n.l. altijd de belastingen te
ontduiken. Vroeger heette het, dat huis en
inboedel eigendom waren van de Brussel
sche Bank, die per slot van rekening niets
anders was dan Briedé zelf, en toen dit
niet meer opging werden achtereenvolgens
verschillende anderen als eigenaars bestem
peld, bij wie voor de belastingen toch niets
te halen was.
Zoo ook had hij aan zijn garage in de
Floresstraat, waar 3 auto's van de heeren
geborgen werden, een uithangbordje beves
tigd: „N. V. Algemeene Taxi-Maatschappij",
terwijl zulk een maatschappij in het geheel
niet bestaat, en alles zijn (of hun) eigendom
was.
Ieder oogenblik verwisselden deze auto's
van nummer om overtredingen van verkeers-
verordeningen te verbergen.
Gewoonlijk kwam Briedé eerst 's nachts
te ongeveer 1 uur thuis met de auto om
dan 's morgens weer te 9 uur reeds op reis
te gaan naar het kantoor Beursstraat 9 te
Amsterdam.
Dat in Schoten en omgeving waarschijn
lijk geen slachtoffers gevallen zijn, is ver
moedelijk juist te wijten aan de verkwis
tende levenswijze der heeren en hunne on-
geloofelijke uitgaven, waardoor niet zoozeer
W.. maar vooral B. van zich spreken deed.
De inrichting van huize „Why not"
noemden we koninklijk, de ameublementen,
zilverkasten, de verlichting (electrisch licht
tot in kippen- en hondenhokken), enz. ver
tegenwoordigen kapitalen en dé ettelijke
duizenden, die de uitgaven van B. maande
lijks beliepen, trokken ten zeerste de aan
dacht.
Omtrent de wijkplaats van B., wiens
vrouw en kind nog te Schoten wonen, heeft
de justitie nog geen zekerheid, evenmin als
betreffende die van de Jong.
DE VREDES-NOVENE.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
in zake de Vredes-Novene eenzelfde schrij
ven als de Aartsbisschop, dat gisteren door
ons werd gepubliceerd, uitgegeven. Aan al
zijn diocesanen beveelt Mgr. Callier het
houden dezer internationale Novene ten
dringendste aan.
Om hun dit te vergemakkelijken en om
aan die Vredesnovene tevens de kracht van
een openbaar gebed te schenken, schrijft
Mgr. bovendien voor: dat van 24 October
tot en met 1 November a.s. alle priesters
van het Bisdom na een gelezen H. Mis, ge
volgd door het gebed van Z. H. Leo XIII
het gewijzigd Vredesgebed van Z. H. Paus
Benedictus XV, met de Smeekbede luidop
zullen bidden en dat zij na een gezongen H.
Mis de drie gebeden zullen doen volgen.
INTERNATIONAAL EUCHARISTISCH
CONGRES.
„Adauge ficlem omnium in Te credentiuan".
Hoe vaak reeds galmde de zoete melodie dier
Eucharistische smeekbede in het plechtig
„Adoro Te" door onze kerken. Vermeerder
het geloof van allen die in Ugelooven!
Een feit van beteekenis voor Katholiek
Nederland gaat in 1924 werkelijkheid wor
den. Van 22 tot 27 Juli zal in Amsterdam
het 27e Internationaal Eucharistisch Congres
plaats vinden.
Nederland heeft, altijd aan den spits ge
staan waar het arbeid, liefde en offer i gold
voor God en den naaste Heel de Katholieke
wereld ziet nn met spanning uit naar de
a.s. grootsche wereld-hulde aan den Rex
Euc'haristócus, voor het eerst in Nederland.
We zullen daaj- zien samenstroomen, Room-
sohen uit alle windstreken naar de EI. Stede.
Kardinalen, Bisschoppen, priesters en man
nen, vrouwen zoo goed als de kinderen van
allen rang en stand, in een bonte schakeeTing
van taal en kleur. Allen zullen hier komen
om liun onwrikbaar geloof te betuigen in d'e
II. Hostie, het Centrum, de Magneet van ons
H. Geloof. Al wordt ons Katholieke volk dan
nog zoo dikwijls voor lauw uitgemaakt,
wanneer er sprake is van de EI. Eucharistie,
dan ontvlammen de harten, dan springen
onze mannen en vrouwen op de bres, des-
nods ten koste van hun leven. W, hebben
het gezien aan onze Eucharistische Martela
ren. We zijn er van overtuigd geworden op
Eucharistische Congressen in Amsterdam en
's Bosch verleden jaar en op den Eucharisti-
schen Katholiekendag te Bergen-op-Zoom in
Juli 1.1. gehouden. Nederland heeft majestu
euze kerkgebouwen, Nederland heeft een
klooster, waar eeuwigdurende aanbidding is
voor het Allerheiligste, dat er diag en nacht
plechtig staat uitgesteld. Nederland is be
woond door vijf bij uitstek Eucharistische
congregaties. Nederland heeft duizende
aibonné's op zes Nederiandsche en vele
buitenland,sche tijdschriften. Nederland lelt
een twintigtal Eucharistische vereenigingen en
allerlei Eucharistische werken, waaronder na
de priesten-ereeniigingen, vooral de Eucharis
tische Bond, de Eucharistische Kruistocht, de
Allaarwacht en de Eucharistische Volken
bond in den H. Geest verdienen genoemd te
worden. Een laatste bewijs van Eucharistisch
geloof en liefde in ons land is wel de mon
strans, voor enkele weken geplaatst op de H.
Landstichting. Hel is zeer zeker een der kost-
baarsten der wereld.
Den heiligen en vooral Eucharistaschen
Pius X lieeft liet zoo verheugd dat zijn Ne
deriandsche zonen en dochters vooraan
stonden, toen de Decreten oveir de veelvul
dige H. Communie en over de Kindercom-
muniie de wereld waren ingezonden.
Waarom ons land zoo Eucharistisch is?
Het is door een bevoorrechte liefde van
Jezus Christus zelf!
Niet minder d'an 27 opgeteekende Eucharis
tische wonderen hebben sand's de 8e tot aan
de 18e eeuw in Nederland plaats gehad.
Waardeeren wij dan de Gave Godsl Ne
derland, Katholiek Nederland, houdt hoog
uw naam! Holland let op uw saack!
Wij allen weten dat een Eucharistisch Con
gres is een groote bijeenkomst van priesters
en leeken, om het Al.lerh. Sacrament wijder
en dieper te bestudeeren en tevens om door
een grootsche manifestatie openlijk getuige
nis af te leggen van ons onwrikbaar geloof
in de wezenlijke tegenwoordigheid van Jezus
Christus in de H. Eucharistie, het Centrale
Geheim van onzen heiligen Godsdienst. Wan
neer wij dat weten, dan kunnen wij ook
gemakkelijk begrijpen, welk een groote zorg
aan de voorbereiding er van moet worden
besteed. Gezien de algemeene onverschillig
heid, vooral coram Sacra'Assimo, dan is het
duidelijk, dat wij nog niet ten volle kun
nen zeggen „Credo Domincl" Dat moet ver
anderen! Oportet Illium regnare!
Ons geloof in de H. Eucharistie moet groo-
ter, ons vertrouwen vaster en onze liefde
warmer worden. Ons leven dient meer Eu
charistisch te zij»! De Vredes-engel wordt
nog steeds door het slagzwaard gedreigd.
Welnu, vrede zal er heerschen, liefde in de
huisgezinnen, levensgeluk alom, als Jezus
Christus heerscht door Zijn Goddelijk Hart in
de H. Eucharistie. Daarom moet en zal het
a.s. Eucharistisch Congres een ongekende tri
omf worden voor het Hoogwaardig Altaar-
Sacrament.
Reeds is een Comité van voorbereiding be-
-t 1tv-ri
HEEMSTEDE - TELEF. 280B5
VAN 9 - 13 EN 2 - 5.30 UUR
noemd. Ieder Diocees van Nederland heeft
haar vertegenwoordiger.
Van verschillende zijden hoorden we van
voorbereiding tot colleCAeve deelname aan
het Congres. Vooral de groote steden behoo-
ren schitterend vertegenwoordigd te zijn. Geen
sociale of godsdienstige vereenignng blijve ten
achter. Zeker duizende buitenlanders zullen
aanwezig zijn. Nederland moet de hoofd
plaats innemen. Uit ieder gezin ga minstens
één lid op naar Amsterdam. Men bespreke
dat nu reeds, men spare daar zoo noodig
voor. Wat we vandaag doen kunnen, late
men dat niet uitstellen tot morgen; laten we
diaarom allen, ieder in haar of zijn omge
ving het Congres voorbereiden. Allen moe
ten wij meedoen, niemand blijve achter. Her
haalde malen hebben we in de couranten ge
lezen: „Vrouwen, wat doet gij?" Ik vraag u
nu mannen en vrouwen, wat doet gij? AUen
moeten wij meedoen, niemand blijve achter!
E ris nog volop tijd, doch die tijd moet
ook volop gebruikt worden. Drie zaken zijn
hier onmisbaar en wel: gebed, offer en ar
beid.
lo. Bidden moeten wij en veel bidden lot
welslagen van het Congres. Vraagt en gij
zult verkrijgen. Gods zegen zal niet uitblij
ven, wanneer wij er Hem met aandrang om
vragen. Immers het gaat nu om den aan-
biddelijken Persoon van Jezus-Christus zelf.
Een gebeds-actie moet er komen en zal er
ook komen, we vernamen er reeds iets over.
Gbeeden meet er worden in de huisgezin
nen, in de scholen (het kindergebed is zoo
machtig), in de pensionaten, overal. Vooral
daar, waar de Intironisatie van het H. Hart
heeft plaats gehad. Laten wij in deze maan
den van voorbereiding ook eens wat vaker,
wat vuriger communioeeren.
2o. Offers moeten er worden gebracht.
Offers in dazen tijd? Ja, juist in dezen tijd?
Ja, juiist in dezen tijd, nu het offer ons
zwaarder, Gode aangenamer zal zijn. Hoe
mooi en buiten verwachting schitterend is
het jubileumfeest van Hare Majesteit onze be
minde Koningin geslaagd. Niemand is dan
ook teruggedeinsd voor offers. Het volgend
jaar zal het gelden een feest voor den reeds
eeuwen jubileerenden Koning, voor Wiens H.
Eucharistie wij nooit genoeg kunnen doen.
Gaarne moeten wij ons geld offeren. Nog
veel meer moeten wij tot welslagen van het
Congres het offer van ons zelf geven.Onzm
zin eens niet doordrijven, enz. Een kleine
versterving iederen dag zou zeer veel ten goe
de uitwerken.
3o. Arbeid. Gewerkt moet er worden door
ons allen. We moeten niet zeggen, daar zor
gen anderen wel voor. Zoo we lichamelijk of
zinnelijk winst kunnen behalen, laten we dat
ook niet aan anderen over.
Het Comité van voorbereiding zal werk te
over hebben.
Neen, eensgezind moeien onze Roomsche
mannen en vrouwen de handen uit de mou
wen slaan (we veronderstellen, dat de dames
nog mouwen hebben). In deze voorberei-
dingsmaanden moeten we schrijven over de
H. Eucharistie in de tijdschriften, niet min
der in de dagbladen.
Treffen we nu reeds maatregelen, om onze
vereenigingen met vaandels, vlaggen en zoo
veel mogelijk menschen te doen opgaan naar
de H. Stede. Lezen we veel en doen we lezen
over- de H. Eucharistie. Spreken willen we
sten, vooral ook in particuliere gezelschap
pen de aandacht te vestigen op deze luister-
er over door in vergaderingen en bijeen,kom-
rij'ke gebeurtenis. Een ware voldoening zul
len wij het mogen noemen, zoo het Congres
mede door ons aandeel in de voorbereiding,
schitterender slaagt dan alle voorgaande.
Wanneer we alle kerken open wenschen te
zien, wanneer we erkennen moeten dat er
betrekkelijk nog weinig geloovigen de veel
vuldige en dagelij,ksche H. Communie in be
oefening brengen, wanneer we eindelijk er
naar verlangen onzen Emmanuel door de
straten te dragen, dan moet noodzakelijk
eerst het geloof vermeerderen van allen, die
in de H. EEuoharistie gelooven. „Adauge fi-
dem omnium in Te credentium!"
Dat geve het a.s. Eucharistisch Congeres in
de Mirakelstad!
Ginneken. W. J. A. de V.
INRICHTING VOOR EEN 50.000 VOLT
VOEDINGSSYSTEEM BIJ DE CEN
TRALE NOORD IN GEBRUIK GENO
MEN.
Men schrijft ons uit Amsterdam
Zondagmiddag had een belangrijke ge
beurtenis plaats aan de „Centrale Noord"
van de Gemeente Electriciteits werken.
Want daar werd in gebruik genomen een
nieuw gebouwd transformator-station, een
inrichting voor een 50.000 volt voedingssy
steem.
De „Centrale Noord" is de hoofdcentrale
van de Electrische productie maatschappij
P.E.G.E.U., waaruit stroom voor Amster
dam en de provincie geleverd wordt. Tot nu
toe werden beide stroomgebieden voorzien
met 10.000 volt kabels. Deze spanning kan
op den duur niet toereikend zijn. Er moet
daardoor in de provincie tot een hoogere
spanning worden overgegaan, met het oog op
den grooten afstand, waarover de stroom in
de provincie moest worden gevoerd, hetgeen
geaccentueerd werd door de toenemende af
name aldaar.
Vandaar dat werd overgegaan tot de in
richting van 't 50.000 volt voedingssysteem.
Bij de „Centrale Noord" werd het transfor
mator-station gebouwd, dat Zondag in ge
bruik genomen werd. Het station biedt plaats
voor een drietal groote transformatoren, ieder
van 15.000 kilo volt ampère, waarvan er
voorloopig twee geïnstalleerd zijn. Die trans
formatoren doen dienst om de door de tur
bine's geleverde spanning van 10,000 volt
op te transformeeren tot 50.000 volt. Deze
stroom onder spanning van 50.000 volt ge
bracht, wordt nu door kabels voor deze span
ning, ingericht vervoerd naar Wormerveer,
waar de P.E.V. een aftransformatie-station
heeft, waardoor transformatoren de 50.000
volt weer op 10.000 volt wordt teruggebracht.
De bedoeling van de P.E.V. is de 50.000
volt spanning binnenkort eerst naar Oterleek
en later tot Schagen door te voeren.
Het economisch voo;4eel van de 50.000
volt spanning is, dat er minder energiever
lies is, en dat het spanningsafval geringer is.
Met de inrichting van het 50.000 voltsy-
steem werd ruim 254 Jaar geleden aangevan
gen en zij werd voltooid onder leiding van
hoofdingenieur F. Stapff, chef van den hoog-
spanningsaanleg.
R. K. Smedenpatroonsvereeniging Afd.
Haarlem.
In verband met de seizoen-drukte komt
de gewone maandelijksche vergadering dezen
keer te vervallen. De eerst volgende ont
wikkelingsavond zal worden gehouden in de
maand November, waar het onderwerp zal
worden behandeld „Het uitslaan van ver
schillende werkstukken," door den heer
Sijtsma, Rijksnijverheids-assistent te 's Gra-
venhage.
Deze lezing vindt plaats op den 3en Don
derdag in November, zoodat de leden reeds
nu dien avond voor dat doel kunnen reser
veeren.
22 OCTOBER.
EERSTE
KOERS
♦ATERE
KOERS
BERLIJN (p.milliard)
0.00.059
PARIJS
15.02i/2
14.98
BRUSSEL
13.011/2
12.68
WEENEN
0.35%
0.035%
LONDEN
11.54V?
11.5414
STOCKHOLM.
67.25
67.25
KOPENHAGEN
44.75
44.75
CHRISTIANJA
39.35
39.35
BAZEL
45.67%
45.65
NEW-YORK
2.54%
2.54%
ROME
11.47%
VERWARMING VAN ELECTRISCHE
TRAMS.
In de Vereenigde Staten is het vrij alge
meen gebruikelijk om de tramwagens elec
trisch te verwarmen. Een moeilijkheid is
hierbij evenwel de juiste regeling van de
wagentemperatuur, speciaal bij eenmans-
wagens en langere electrische treinen, waar
de bestuurder de temperatuur in den wagen
moeilijk kan beoordeelen. Naar het Poly
technisch Weekblad meldt, heeft men in
Brooklyn deze moeilijkheid opgelost door
den schakelaar, welke het aantal verwar
mingselementen regelt, te voorzien van een
aantal cijfers. Op een centraal punt wordt nu
door een beambte door een signaal aangege
ven welken stand de schakelaar moet heb
ben, dit beoordeelt hij naar de gegevens van
de temperatuur op verschillende punten,
welke hem worden getelefoneerd.
VOORDRACHTEN UIT DE WERKEN
VAN DICKENS.
Binnenkort zal Mr. John Stelling in een
aantal steden in ons land eene serie voordrach
ten uit het werk van Charles Dickens houden,
daartoe uitgenoodigd door de English Asso
ciation in Holland en het Genootschap Ne-
derland-Engeland. De data zijn als volgt
vastgesteld Amsterdam, 23 October Lei
den 24, Den Haag 25, Arnhem 26, Rotterdam
27, Groningen 29, Dordrecht 30 October,
Utrecht 1 November.
Te Amsterdam wordt de lezing gehouden
des avonds te 8 uur in de Industrieele Club.
In verband met de plaatsruimte kunnen geen
introducties worden gegeven. Inlichtingen
omtrent het lidmaatschap zijn te verkrijgen
aan het Secretariaat, Keizersgracht 491,
Amsterdam.
DE NATIONALE OPERA.
Louis Bouwmeester Junior, directeur
Naar de Tel. verneemt, is aan den heer
Louis Bouwmeester Jr. door het personeel
der Nationale Opare voorgesteld het direc
teursschap dezer instelling op zich te nemen.
KERK EN TOREN TE MUIDEN
Met de restauratie van kerk en toren te
Muiden behoorende tot de oudste gebouwen
van het Vechtgebied zal een begin gemaakt
worden.
Bijeen aan fondsen is thans een bedrag
van 76.500.
De totale herstelling van het geheele bouw
werk vordert ruim een ton gouds.
EIGEN KULTUUR.
Bij de fa. Dekker en v. d. Vegt en J. van
Leeuwen te Leiden, verscheen dezer dagen
de rede „Eigen Kuituur", die de rector-
magnificus der R. K. Universiteit bij de
openingsplechtigheid heeft gehouden.
De uitgaye is zeer artistiek.
Het portret van prof. Schrijnin in ambts
gewaad prijkt voor in de brochure.
ONS EIGEN TIJDSCHRIFT.
Het O ctober-numm er van „Ons eigen Tijd-
schrift" bevat: Kunstbijlage Dhjani- Boed
dha met d'e Abh arja-moedera dat is de hou
ding der handen, die „virij van vrees" uit
drukt. Chdneesch beeld der Tang-periode (618
906) Collectie Kleykamp. De wandelen
de Jood, door M. A. P. C. Poelhekke, met
tien illustraties van Ahasverus naar Fransche,
Duitsche, Zweedsche en Belgische gravures,
met twee reproducties naar teekeningen van
Gusitave Doré, een van Gavaxni en een naar
de schilderij van Willem van den Berg.
Van een kunstnijvere door Louis Kuitenbrou
wer met vier foto's naar beeldhouwwerk en
twee foto's naar gebrandschilderd glaswerk
van Chris Agterberg. Van de last af, een
dorpsvertelling in Betuwsch dialect door K
Lantermans. „Alleen" door Peerke dan
Belg. Rotterdam, gedicht van Henri Ba-
kels met aoht photographieën van H. Bres-
senbrugge. De Toilettafel, novelle van
Herman Saloononson met drie illustraties van
Bernard van Vlijmen. Dorre Bladeren, ge
dicht van David Tomkins. Het rijk van het
zwijgen, door Anne Hallema met drie foto's
naar Boeddhistische kunstwerken uit de col
lectie A. Voltz en Kleykamp te 's Gravenhage.
Getuigenissen door Henri van Booven.
Arend naar een houtsnede van Jan School;,
Octobcr-wehhe in morgendauw, foto's
Jos. Raenuaekers. 't Liedje van den bedel
zak, door Jozef Simons.Voor onze kinde
ren. De laatste ronde, voetbalspel in één
bedrijf, door J. R. Schuit. Poppen-jour,
kindervers van Jac. Schaap, geïllustreerd met
een penteekening van EUa R'iemersma.
Ruzie op het theeblad, door Jo Thuring met
vijf teekeningen van Mariefje Heijligers.
Klompenliedje door K. F. Jungde C. W.
getoondicht door Anna Wins. Voor vrije
uurtjes.
