BUITEN LA ND
BINNENLAND.
Tweed® Blad
29 October 1923
Uit de Pers.
Verwerping van de Vlootwet.
LUCHTVERKEER,
België en Italië hebben hun instemming betuigd met het plan een gealli
eerden-conferentie te beleggen. Hoe Frankrijk zich de conferentie voor
stelt. Stresemann heeft het aftreden der Saksische regeering geëischt.
Voorstellen der Duitsche Rijksregeering aan Beieren. Het Fransche
parlement komt 13 November bijeen.
Onder de Telegrammen: Een groote rede van Poincaré; de aanstaande
conferentie; het Fransche antwoord aan Baldwin; de Commissie van
Herstel moet de leiding houden; geen Duitschers in de commissie van
onderzoek. De toestand in Rijnland.
luchtvaartconferentie te
FEUILLETON
Het roode testament.
ËEÜ: SUiïENL BERBSHTEN.
Steun van de Communister
verzekerd?
SINNEKLAKDS6H M1EÖWS.
HET MINISTERIE HEEFT ZIJN
ONTSLAG GEVRAAGD.
Van de beschouwingen, die de „Maasb."
aan de verwerping van de Vlootwet wijdde,
gaven wij bereids een uittreksel in ons no.
van Zaterdag.
Uit ,,De Tijd":
De toekomstige geschiedschrijver van de
arlementaire periode, welke Vrijdag is af
gesloten, zal, na gewag gemaakt te heb
ben van het dubbele kabinet-Ruys, op een
bepaalde bladzijde neerschrijven: „Deze
Christelijke regeering onder twee ministeries
van dezelfde hoofdsignatuur, die na de
dreigementen van den grooten oorlog, een
oprijzende revolutie bedwong, om daarna
door de sociale economische gevaren van
een geteisterden tijd ons volk te oriënteeren
naar een minder benard, evenwichtig be
staan, werd in haar voortgang plotseling af
gebroken op den bitteren Vrijdag van
26 Oct. 1923, toen zij, niet overwonnen door
haar vijand«n, maar verlaten door haar
vrienden, bezweek op hetzelfde oogenblik,
dat de R. K. Staatspartij ineenzonk, wier
kracht een kwart eeuw had gelegen in haar
eenheid en die op den dies ater werd ge
sloopt door een slecht begrepen en parle
mentair wilde democratie.
Wij gelooven, dat ook de Linkerzijde, in
dien zij haar innerlijke gevoelens eerlijk wil
verantwoorden, geen andere beteekenis zal
toekennen aan het afscheid, dat zij na
een niet onhandig spelen op het ongeschool
de parlementaire sentiment van meer dan
één Katholieken tegenstemmer aan het
tweede Kabinet-Ruys de Beerenbrouck on
der de uitbarstingen van haar tiomf heeft
willen geven.
Wta het blad bekommert is wat er ach
ter deze stemming ligt; het gaat om de die
pere om de onderstrooming, die zich nu
heeft geopenbaard. En die zegt ons, dat het
nationaal leven in groote staatkundige groe
pen van Nederland ziek is, doodziek. En dat
de Katholieke „democratie" daardoor on
machtig is gebleken om een nationaal pro
bleem op te lossen.
Maar ons nationaal leven is niet alleen
bij de Katholieken ziek.
Dat de heele linkerzijde, in strijd met de
overtuiging van vele nationaal-voelende li
beralen en bloc stemde tegen ieen wet, waar
mede groote internationale belangen zijn ge
moeid, is een veeg teeken."
Het „Centrum" meent, dat het niet vol
komen duidelijk geworden is, waarvoor het
Kabinet zoo nadrukkelijk zijn positie ver
bond aan het tot stand komen dezer vloot
wet. Daarna vervolgt het blad:
Het liefst zouden wij zien een recon
structie van het Kabinet met behoud van
zijn meest naar voren tredende figuren. En
welbeschouwd zou een dergelijke oplossing
ook het meest in overeenstemming zijn met
de werkelijke partijverhoudingen. Want het
Kabinet heeft wel geen meerderheid voor
zijn Vlootwet kunnen krijgen, maar dit be-
teekent geenszins, dat de meerderheid der
Kamer het in het algemeen zijn vertrouwen
heeft' opgezegd. De tien Katholieke afgevaar
digden, die hun stem aan het ontwerp ont
hielden, stemden tegen de Vlootwet, maar
niet tegen het Kabinet' als zoodanig. En daar
om zou voor een aanblijven van het minis
terie, zij het dan in gereconstrueerden vorm,
veel te zeggen zijn, al lijkt de kans daarop,
of de bereidvaardigheid daartoe, na de deze
week van de regeeringstafel afgelegde ver
klaringen, niet groot.
Hoe echter zal men anders een oplossing
weten te vinden? Wij zien voorshands nog
teen Kabinetsformateur."
De „Resb." merkt op:
I
Tegenover al de nadeelen door de verwer
ping geschapen, zien wij voor ons toch één
voordeel in het gevallen votum, dit n.l. dat
ondanks alles nu voorgoed is gebleken, dat
ons volk in groote meerderheid stevige be-
uiniging op militaire zaken wil.
Het blad bespreekt daarna de mogelijk
heden in verband met een eventueel nieuw
te vormen ministerie. Een kabinet, berusten
de op de tegenstemmers, lijkt het blad on
mogelijk. Kamerontbinding zou een politieke
chaos scheppen. Het blad zegt dan:
Een andere oplossing is echter o.i. ook
aog niet onmogelijk, n.l. reconstructie. Het
kabinet heeft zich wel unaniem aan de Vloot
wet gebonden, heeft zelfs een minister van
Financiën er om laten vallen. Den minister
van Marine nu heensturen zonder meer en
het ministerie-Ruys weer met een nieuwen
dignitaris in zee sturen, zal natuurlijk niet
Jaan. Maar als straks blijken zou, dat geen
indere mogelijkheid over blijft, dan opnieuw
ien ministerie uit de drie rechtsche partijen,
hetwelk dan natuurlijk met een gewijzigd
elootwet-ontwerp zou moeten komen en op
verschillende punten de geopperde bezwaren
zou moeten ondervangen, dan zouden mis
schien de nu aftredende ministers allen of
voor 't meerendeel niet meer in aanmerking
willen of kunnen gebracht worden, maar zou
althans reconstructie zoo niet ten opzichte
der personen, dan toch voor wat de partijen
betreft, den aard van het nieuwe ministerie
ongewijzigd kunnen laten,
„Er is in de Kamer over een politieke over-
vinning gezucht, zegt het „Huisgezin":
En indien men het als zoodanig opvat, kan
alleen de heer Troelstra de nieuwe kabinets
formateur zijn,
Doch hij kan geen oogenblik de illusie heb
ben de verzet-Katholieken, ook maar in mili
taire zaken, ook enkel ter zake van de Vloot
wet, naast zich te zullen krijgen: de heer Van
Schaik heeft dit Vrijdagmiddag in de Kamer
zoo duidelijk mogelijk gezegd.
Een ministerie-Troelstra ware een waan
zinnig bedrijf, omdat het noch in de Kamer,
noch daarbuiten iets wat op een meerderheid
gelijkt, achter zich vindt.
Een zaken-kabinet is een oplossing als er
geen enkele andere meer is.
Maar waarom zou, nu tusschen de groep-
Van Schaick en het overige deel der rech
terzijde zich niet meer dan een graadverschil
ten aanzien van de vloot-inrichting heeft ge
openbaard, alle uitzicht op een vergelijk uit
gesloten moeten worden geacht?"
De „Standaard" zegt:
„Parlementair gezien, staat het o. i. bui
ten twijfel, dat nu ook de zorg voor 's lands
bestuur door de aaneengesloten oppositie
behoort te worden overgenomen en rest
alleen de vraag, aan wien de leiding in de
nieuwe parlementaire meerderheid toekomt.
Het antwoord daarop dunkt ons niet twij
felachtig.
Men moet daarbij niet uitsluitend letten
op de parlementaire oppositie, maar ook
op wat achter die oppositie ligt, op datgene,
waaraan zij haar drijfkracht ontleende. En
dan is het zelfs voor een kind in den
lande duidelijk, dat aan mr. Troelstra de
eere toekomt de Vlootwet en daarmee het
Kabinet ten val te hebben gebracht. Hij riep
de volksbeweging in het leven, die aan zoo-
velen een slappe ruggegraat bezorgde; hij
was het, die, na het bijeenkomen der Kamer,
de bekende interpellatie hield over het af
treden van den heer De Geer; zijn groep
marcheerde aan het hoofd bij den parlemen
tairen strijd.
Mr. Troelstra was overwinnaar. Maar dit
brengt in het parlementaire leven ook
plichten mee. Plichten, waaraan de heer
Troelstra zich niet zal kunnen, ook niet zal
willen onttrekken. Hij heeft trouwens in het
debat getoond zich van zijn verantwoorde
lijkheid bewust te zijn, toen hij verklaarde,
dat de S. D. A. P. zich, bij de vorming van
een nieuw Kabinet, niet afzijdig zou houden.
Dc eenig houdbare conclusie uit het ge
beurde te trekken, is o. i. dan ook, dat mr.
Troelstra de aangewezen man is, om een
nieuw parlementair Kabinet samen te stel
len.
Voor wat onze groep in het Parlement
betreft, schijnt de zaak vrij eenvoudig.
Wij hebben opgehouden regeeringspartij
te zijn en staan in onze volle vrijheid.
Maar voorloopig schijnt het ons toe, dat
het woord aan mr. Troelstra is.
De „Nederlander", welke klaagt, dat het
oogenblik om te doen, wat plicht is, niet tot
handhaving van den wereldvrede dat ligt
buiten onze macht maar tot wering van
oorlog en van vreemde overheersching van
ons erf, niet is gebruikt, meent, dat door
„de noodige beslissing" drie waarden zijn
prijsgegeven'.
„De sterkte en zelfstandigheid van onze
positie als koloniale mogendheid leden bijna
onherstelbare schade.
Het parlementair stelsel kreeg een nieu
wen geduchten knak; want een stelsel,
waarbij zoodanige antinationale beslissing
mogelijk is, verliest zijn grondslag.
Het Kabinet, dat ons bedrijfsleven ver
loste van den onnatuurlijken plooi, dien de
oorlog daar in gebracht had en dat nu
zich opmaakte tot behoud van ons even
wichtig economisch bestaan het Kabinet,
dat wilde blijven bouwen op de Christelijke
grondslagen, waarop ons volksleven is opge
trokken dit Kabinet, dat den moed had
zijn leven aan een daad van nationale
waarde te verbinden het werd tot aftre
den genoopt, zonder dat iemand in staat
is een oplossing van de gerezen crisis aan
te wijzen."
Het liberale „Handelsblad" komt tot het
volgende besluit:
Ons lijkt een nieuw rechtsch ministerie,
zonder Vlootwet dan, maar desnoods mét
een vlootplan, hét eenig mogelijke op
den duur. Misschien kan men, als overgang
en bij wijze van politieken calmains, tot een
zakenkabinet van bezuiniging zijn toevlucht
nemen, doch de ingrijpende financieele
maatregelen, die noodig zijn, vereischen op
den duur een stevig gefundeerd kabinet. En
dat kan alleen een ministerie wezen op po
litieken, dat is, bij onze bestaande politieke
verhoudingen op rechtschen grondslag.
Het „Vaderland" (Lib.) komt tot de slot
som", dat er
„op vastomlijnd program, een ministerie ge
vormd kan worden, waarin de Katholieken
met de S. D. A. P., de Vrijzinnig-democra
ten en den Vrijheidsbond zitting nemen, en
daarmee zou dan tevens het groote goed
van een parlementair ministerie behouden
blijven."
Een juichkreet is gegaan door heel het
land, constateert het „Volk", in de eerste
plaats, omdat aan het gehate militairisme
een geweldige slag is toegebracht, een slag,
dien het niet meer te boven zal komen, in
dien deze overwinning haar consequente
gevolgen heeft en degenen, die den slag
hebben toegebracht, voet bij stuk houden.
Het is gauwer met den dictator-van-één-
maand afgeloopen geweest, dan wij gedacht
hadden. De hoovaardige eik heeft het nede
rig kreupelhout te zeer geminacht. Neder
land is geen land Voor Mussolini's geble
ken."
'S HAGE.
Blijkens van het Departement van Water
staat ontvangen bericht, zal tusschen 6 en 10
November a.s. in Den Haag een Luchtvaart
conferentie plaats hebben, waartoe de Neder-
landsche Regeering uitnoodigingen heeft ge-
richt aan de Regeeringen van Groot-Brittan-
nië, Duitschland, Denemarken, Zweden en
Noorwegen.
Deze conferentie heeft ten doel, te bevor
deren dat door middel van vliegtuigen in aan
sluiting met boot en trein, een snelverbinding
tot stand zal komen tusschen Groot-Brittan-
nië, Nederland. Noord-West Duitschland,
Denemarken, Zweden en Noorwegen, waar
bij bepaaldelijk aandacht zal worden gewijd
aan het postvervoer.
„Dat zal zijn erfgenamen niet onaange
naam zijn."
„Zijn erfgenamen Hij heeft er geen."
„Kom, kom 1"
,,'t Is, zooals ik u zeg, hij heeft noch naaste,
Toch verre erfgenamen."
„Zonder erfgenamen en dan millionnair 1
Sapristi 1 Aan wien zal hij dan zijn fortuin
nalaten
„Ik wenschte wel, dat het aan mij was."
„Dat wenschte ik ook, kameraad, en ik
zou zeggen elk de helft 1"
„Helaas zal er zulk een prijzenswaardige
gedachte niet in zijn geest opkomen. Hij is
sen liefdadig man, een weldoener der mensch-
h .id en hij zal zijn vermogen waarschijnlijk
vermaken aan liefdadige doeleinden."
„Als hij verstandig is, zal hij zulk een
dwaasheid met begaan en zal hij maatregelen
treffen, om zonder partijdigheid de onge
lukkiger:, die waarlijk te beklagen zijn, te
helpen."
„Hij zal het zoo goed mogelijk doen, daar
twijfel ik niet aan, want zijn gansche leven
Kenmerkt zich door een opeenvolging van
edelmoedige dadenhij heeft een gouden
hart en een verheven geest. Daar hij een groot
schrijverstalent bezit, heeft hij verscheidene
Hoogstaande werken over de armoede
uitgegeven. Aan hem dankt men dee Nacht-
tnnmn611; Hl' heeft uit eigen middelen
auu.uuo frank gegeven voor het stichten
van het Nachtverblijf in de Tocqueville-
straat»
vondelingenhuis heeft hij rijk be
giftigd. Het godshuis van Vésinet heeft
eveneens veel aan hem te danken.... Als
nij sterft, zal zijn nagedachtenis gezegend
worden en bij allen in eere blijven.?.."
»Als hij zulk een braaf man is, dan is het
jammer, dat het zoo slecht met hem gaat.
wij leven in een tijd, waarin er maar weinig
njKen van die soort te vinden zijn.
Terwijl de twee onderbibliothecarissen
cue woorden wisselden, was de graaf de
i nonneneux weder naar zijn plaats gegaan.
Bij legde den catalogus open voor zich
op den lessenaar, waarvoor hij zat en begon
Wij hebben, reeds melding gemaakt van
de gunstige antwoorden van Frankrijk en
België omtrent het beleggen van een inter
nationale conferentie tot vaststelling van
Duitschland's schuld en betaalvermogen.
Het Fransche antwoord
is reeds Vrijdagavond laat te Londen op het
ministerie van buitenlandsche zaken ont
vangen. Men verneemt, dat het antwoord
een beperkte aanvaarding van het onder
zoek naar Duitschland's betaalvermogen
inhoudt, met dien verstande, dat een derge
lijke commissie zou moeten zijn een advi-
seerend lichaam en zou werken onder de
auspiciën van de commissie van herstel. De
juiste inhoud van de Fransche mededeeling
is nog niet bekend gemaakt, maar men ge
looft, dat de beperkende bepalingen, die de
Fransche regeering wenscht te stellen in
verband met de voorwaarden voor het in
stellen van een dergeb'ke commissie, nauw
keurig zullen worden onderzocht door het
Engelsche kabinet in het begin van deze
week.
De bladen vernemen, dat de overige voor
naamste mogendheden, die bij het herstel-
vraagstuk belang hebben, onmiskenbaar van
hun sympathie hebben blijk gegeven met
deze laatste poging van Engeland om met
behulp van Amerika door een, wat de Daily
Telegraph noemt: roestige prikkeldraadver
sperring, waardoor het vraagstuk zoolang
is omheind geweest, door te breken.
De Amerikaansche correspondenten van
de Engelsche bladen zeggen, dat in Ame
rika, zooals zeker ook in Engeland het ge
val is na Baldwin's plechtig en direct be
roep op Poincaré, aller oogen thans op
Frankrijk gericht zijn.
Ten opzichte van dit feit, erkent de Times
dat als een gevolg van verklaringen, plech
tige beloften en de in de laatste maanden
gevolgde actie elke zwenking door de
Fransche regeering van de vastgestelde en
geïsoleerde politiek van dit jaar af naar een
ruimere sfeer van algemeene onderhande
lingen slechts met moeilijkheid zal kunnen
worden uitgevoerd. Het kan zijn, dat de
voorwaarden voor zulk een beweging reeds
in de Fransche openbare meening aanwezig
zijn. Wij kunnen moeilijk aannemen, dat de
buitengewone moeilijkheden van de econo
mische vraagstukken, die verband houden
met de reorganisatie van de nijverheid aan
de Roer, velen duizenden in Frankrijk, die
nadenken, niet levendig voor den geest zou
den staan. En het snelle en scherpe bevat
tingsvermogen van de Franschen, al wordt
het dan ook misschien belemmerd door de
beperkingen van het overheerschende denk
beeld, is zeker niet blind voor het juiste
logische verband, dat er bestaat tusschen
het herstelvraagstuk en de tegenwoordige
betreurenswaardige toestanden in Duitsch
land. Wie ook daarvoor verantwoordelijk
moge zijn, er moet een of andere groote en
gunstige verandering in Duitschland plaats
vinden voor het werkelijk aan de bondge-
nooten de enorme sommen kan betalen, die
het zijn opgelegd.
De Daily Telegraph zegt: De wereld is
zoo dikwijls teleurgesteld ten opzichte van
dit bedroevende en verbijsterende vraag
stuk, dat wij ons hoeden om een meening
te uiten, die op optimisme zou lijken. Maar
waar bij een vorige gelegenheid uit volle
borst neen is geantwoord uit Parijs, zoodra
de eerste onderhandeling was aangeknoopt,
zijn er dit keer ten minste aanwijzingen, die
beloven, dat aan de Engelsche uitnoodiging
een nieuw en zorgvuldig onderzoek zal wor
den gewijd. Er ziin echter nog groote strui
kelblokken op den weg en het welspre
kendste beroep op de zedelijke gevoelens
van de menschheid kan zich daaraan stoo-
ten, zonder dat men ongelukkigerwijs de
macht heeft ze opzij te zetten.
De liberale bladen drukken de hoop uit,
dat, indien de conferentie gehouden wordt,
haar bevoegdheden ook werkelijk iets zul
len beteekenen en dat zij niet te erg wordt
verzwakt door de voorwaarden, die Parijs
of iemand anders zou willen stellen.
Reuter verneemt intusschen, dat thans
aangenomen wordt in welingelichte Engel
sche kringen, dat er in verband met het
Fransche antwoord geen volledige nieuwe
conferentie zal plaats hebben. De Britsche
regeering heeft van de Fransche instemming
ontvangen met het denkbeeld, dat de com
missie van herstel een nieuwe commissie
van deskundigen zal benoemen, ten einde
Duitschland's betaalvermogen te onderzoe
ken binnen de voorwaarden van het ver
drag van Versailles. Men verwacht, dat de
commissie van herstel Amerika en de an
dere bondgenooten zal uitnoodigen, in de
voorgestelde commissie zitting te nemen.
De juiste bedoeling van Frankrijk bleek
inmiddels uit
een rede van Poincaré.
gisteren te Sampigny gehouden, waar hij
uiteenzette, in welken geest van samenwer
king en intergeallieerde solidariteit hij de
vorming aanvaardt van een commissie van
deskundigen, die belast zal zijn met het
schatten van de capaciteit van Duitschland
om te betalen. Ook deelde Poincaré daarin
de waarborgen mee, die hij onmisbaar acht,
om hetgeen geschiedt te houden binnen het
raam van het verdrag van Versailles.
Men zie hiervoor verder onder de Tele
grammen.
Ook Italië heeft een gunstig antwoord
gegeven
op de Engelsche nota betreffende het zen
den van een gemeenschappelijke uitnoodi
ging aan de Ver. Staten, om te zamen met
de geallieerden een oplosing te zoeken voor
het vergoedingsvraagstuk, aldus wordt uit
Romie gemeld.
Omtrent de
separatistische beweging in
het Rijnland
i wordt uit Brussel het volgende gemeld:
De belangstelling in de gebeurtenissen te
Aken en elders is eenigszins geluwd. Nu
ook in de Belgische pers geprotesteerd is
tegen de alles behalve neutrale houding van
sommige Belgische autoriteiten in het Rijn
land houdt de annexionistische pers zich
stil. De Soir weet wel mede te deelen in
antwoord op de kritiek, geoefend op deze
vaak al te welwillende neutraliteit ten aan
zien van de separatisten dat de Belgi
sche regeering duidelijk omschreven instruc
tie liet geworden aan de Belgische militaire
en civiele autoriteiten in het bezette ge
bied en bevel gaf, een afwachtende hou
ding aan te nemen en de orde te bewaren
in de door de Belgische troepen bezette
steden, een medejleeling welke door nie
mand zal worden betwist; maar van de
minste weerlegging van officieele en offi
cieuze zijde der door Belgische en buiten
landsche correspondenten aangehaalde fei
ten, waaruit ten overvloede mocht blijken,
dat sommige Belgische autoriteiten in het
Rijnland er vrij zonderlinge neutraliteitsbe
ginselen op na houden, valt nog geen let
ter te bespeuren.
De Nation Beige en de Vingtième Siècle
gewagen van de nieuwe Rijnlandsche mi
nisters, als van vertegenwoordigers van
een stevig gevestigd gezag. Zij stellen het
voor, alsof de separatisten nu overal
meester zouden zijn van den toestand. In
de Peuple, die om een officieel onderzoek
heeft verzocht naar de voorvallen te Aken, j
leest men dat de Belgische luitenant Peters
aan Deckers, door de „Schupo" en de be
volking belegerd en op het punt te capitu-
leeren, een eigenhandig geschreven stuk ter
onderteekening zou hebben voorgelegd,
waarbij de separatistenleider de militaire
bescherming van de hooge intergeallieerde
commissie inriep en aldus de volledige j
nederlaag van Akensche separatisten zou
hebben voorkomen, in hetzelfde blad stelt
van avond Emilc Vandervelde de vraag, wan
neer het Belgische Parlement eindelijk eens
bijeenkomt om de regeering te interpel-
leeren over de handelwijze der militairen,
die de politie ontwapenen en de gewapende
separatisten vrij spel laten.
Ook de Standaard meent, dat een on
derzoek zich opdringt en vestigt verder,
aan de hand van een landkaart, overge
nomen uit de Revue Catholique des idees
et des faits, waarop Frankrijk als een
zwarte massa België van de Noordzee tot
Emmerik omklemt, de aandacht op het ge
vaar dat België van de kant van het naar
Frankrijk georiënteerd Rijnlandsche sepa
ratisme bedreigt. Het komt er op aan, zegt
het Vlaamsche blad te midden der alge
meene verwarring en der ingewikkelde drij
verijen het hoofd kalm te houden.
In de Wetstraat ziet men blijkbaar in, dat
een neutrale houding in de Rijnaangelegen
heden de eenige is, welke door de omstan
digheden kan gewettigd worden. Deze over
tuiging mag echter niet platonisch blijven.
Inzake de troebelen te Essen, wordt nog
meegedeeld, dat in verscheiden steden van
het Roergebied, b.v. in Miihlheim en in
Recklinghausen de plunderingen en ordever
storingen voortduren.
Uit Dusseldorf werd Zaterdag gemeld, dat
bij de onlusten te Bochum 4 menschen ge
dood en 16 gewond werden door geweer
schoten, gelost op een groep vrachtauto's die
infanteriepatrouilles overbrachten, cn op
Duitsche politieagenten. Er zijn eenige win
kels geplunderd.
Te Gelsenkirchen waren er vijf gewonden
in den loop van een botsing met de blauwe
politie. In de geheele Fransche bezettings
zone bleef het kalm, ook in de steden die
voor het separatisme gewonnen zijn.
De searaptisten hebben in de buitenwij
ken van Duisburg een aantal lieden gevan
genomen, die winkels plunderden.
Te Dusseldorf zelf kwam het Zaterdag,
tengevolge van de groote stijging der prij
zen tot kleine betoogingen. Kleine troepen,
bestaande uit vrouwen en jongelieden, door
zochten verscheiden winkels om marg trine
te zoeken, die daar naar zij meenden
verborgen werd gehouden.
De politie dreef de betoogende menigte
met den sabel uiteen.
Tot in den avond duurden de plunderingen
voort. De plunderaars gingen op twee wij
zen te werk. In sommige gevallen sloegen
zij alles kort en klein zonder iets mee te
nemen, in andere zaken eischten zij afgifte
van goederen, hetgeen meestal plaats vond.
Vele wagens met levensmiddelen werden
leeggeplunderd. Niettegenstaande de groote
inspanning van de politie, slaagde zij er niet
overal in, de orde te herstellen. Café's hotels
en bioscopen moesten sluiten. Bij een aan
val op een politiebureau werd een 16-jarige
jongen gedood. Wegens de gisting is het
verbod van circulatie op 8 uur vastgesteld.
Tusschen
Saksen en het Duitsche rijk
is de toestand al weer spannender geworden.
Waar de communistische leden van de
Saksische regeering in een oproep de Sak
sische bevolking hebben aangespoord toï
daden van geweld en verzet tegen het
rijksgezag, heeft de rijkskanselier Zeigner,
den Saksischen minister-president uitgenoo-
digd, het aftreden van de Saksische regee
ring tot stand te brengen, aangezien de rijks
regeering de huidige Saksische regeering
niet meer erkent als een landsregeering in
den zin van de constitution. De rijkskanselier
verklaart tevens, dat hij het antwoord van
den Saksischen minister-president in den
loop van morgen verwacht en deelt de
maatregelen mede, die de rijksregeering in
geval van weigering van haar verzoek on
middellijk zal nemen.
Wat betreft de verhouding van
Beieren en het Rijk.
wordt uit Berlijn het volgende gemeld:
Onder verwijzing naar het besluit van de
conferentie van minister-presidenten, op 24
dezer te Berlijn gehouden, heeft de rijksre
geering aan de Beiersche het verzoek ge-
dien te doorbladeren bij de afdeeling „Ge
schiedenis Gedenkschriften" en eenigen
tijd draaide hij de bladen met koortsigen
haast om.
Eindelijk vond hij, wat hij zocht, want hij
nam zijn potlood weer en vulde de plaats in,
welke op het briefje was vrijgelaten voor den
titel van het verlangde werk. Hij schreef er
den titel van het werk, den naam van den
schrijver, het aantal deelen, de plaats en het
jaar van uitgave op.
Na dit werk, dat noodig is om het opzoeken
voor de bedienden te vergemakkelijken,
keerde hij weer naar den lessenaar terug en
overhandigde zijn briefje aan den onder
bibliothecaris, die hem het eerst had aan
gesproken. Deze schreef aan den kant van
dit briefje eenige bijzondere aanwijzingen en
zond het door middel van een lift naar de
bedienden, die belast zijn met het opzoeken
der gevraagde boeken in de bibliotheek.
Graaf de Thonnerieux was weer naar
zijn plaats teruggekeerd, waar hij verschil
lende papieren begon na te zien, die hij uit
zijn portefeuille had gehaald.
Zeven of acht minuten waren verloopen,
toen een knecht van de Bibliotheek het ge
vraagde werk kwam brengen en het voor hem
richt om het constitutioneele opperbevel
over het Beiersche deel van de rijks weer
baarheid zoo spoedig mogelijk te herstellen.
Volgens den correspondent van het Ber
liner Tageblatt Munchen heeft de ovsr-
groote meerderheid op het heden gehouden
congres der Beiersche volkspartij de houding
van von Kahr, die weigert te onderhandelen
met de tegenwoordige rijksregeering, afge
keurd. De aanhangers van von Kahr schijnen
eenigszins teleurgesteld. De Völkische Bco-
bachter, beweert, uit goede bron te hebben
vernomen, dat een flink deel van de Beier
sche volkspartij wil toegeven in het geval-
von Lossow. Men wil dus het prestige van
de rijksregeering niet aantasten, mits Beieren
zekere rechten verkrijgt. Het blad betreurt
het, dat ook ditmaal weer een compromis
zal worden gesloten en verzekert, dat de
strijd pas begonnen is.
Omtrent den
opstand in Griekenland,
meldt een officieele mededeeling uit Athene,
dat de regeeringstroepen Vrijdagavond tij
Megara een gevecht zijn begonnen met op
roerige afdeeling uit den Poloponnesus, die
naar Athene oprukten en aan alle kanten
door de regeeringsgezinden omringd zijn.
Korinthe heeft zich onderworpen.
Alle opstandelingen hebben zich onvoor
waardelijk overgegeven. De contra-revolu-
tionnaire beweging is feitelijk afgeloopen.
Er is een besluit verschenen, waarbij
de Fransche Kamers tegen 13 November in
buitengewone zitting worden bijeenge
roepen.
De internationale conferentie, voor de op
heffing van de douane-formaliteiten heeft
besloten, te Genève en te Brussel twee cen
tra te stichten, waaraan de regeeringen
verplicht exemplaren van hun officieele pu
blicaties over douane-regelingen zullen moe
ten toezenden. Ook is besloten, dat het
bestuur te Brussel geregeld afschriften van
die publicaties zal toezenden aan een Ame
rikaansche commissie te Washington, waar
in ook de Zuid-Amerikaansche republieken
vertegenwoordigd zijn.
De conferentie van Fransche, Engel
sche en Spaansche gevolmachtigden, die
het definitieve statuut over Tanddzjer zul
len uitwerken, is Zaterdagochend begonnen.
Na een door de volkspartij, onder voor-
z'tterschap van Moestaf a Kemal gehouden
vergadering, heeft de raad van Turksche
commissarissen besloten, af te treden.
De plaatselijke administratieve com
missie in Bohemen heeft Jencofski, den
archivaris, naar Rome gezonden, ten einde
de archieven van het Vaticaan te bestudee-
ren in verband met een eventueele publi
catie van daar berustende stukken, die be
trekking heben op het oude Bohemen.
De Tsjechische sociaal-democratische
persdienst deelt mede, dat de internatio
nale socialistische commissie de onderhan
delingen met de socialistsche partijen in
Tsjecho-Slowakije heeft voortgezet en dat
op grond daarvan de vertegenwoordigers
van de Tsjecho-Slowaksche en de Duitsche
sociaal-democratie een voorstel hebben in
gediend, waarbij de partijen zich vereeni
gen tot een organisatorische samenwerking.
De tusschen beide partijen betwiste punten
zullen in bijzonderheden worden onder
zocht.
De Poolsche Minister-president Witos
heeft bij het beantwoorden in den Land
dag van een interpellatie over de kwestie
van de minderheden verklaard, dat, wanneer
men zonder vooringenomenheid de Poolsche
grondwet wettigt, men genoopt is, tot de
conclusie te komen, dat deze volkomen alle
politieke rechten van de nationale minder
heden waarborgt. In geen enkel land ter
wereld hebben de Israëlieten overeenkom
stige rechten als die, welk hun in Polen
zijn toegekend in alle provinciën. De Joden
hebben zich dus niet te beklagen. De re
geering neemt alle verantwoordelijkheid op
zich voor de stipte toepassing van grond
wet.
De duurte in de groote steden van
Rusland neemt met een steeds versnellend
tempo toe. De eerste 10 dagen van October
bedroeg de stijging van het algemeene in
dexcijfer 33 percent, terwijl de koers van
den tsjirwonetsj in diezelfde periode slechts
met 20 percent steeg. Naar de Izwestia
meldt, valt voor landbouw-producten ver
houdingsgewijze een prijsdaling waar te
nemen. Aldus, constateert het blad, valt
van resultaten van de prijsverlaging-poli
tiek voor nijverheidsproducten nog niets
te bespeuren. Een sterk uiteenloopen valt op
te merken tusschen de prijsstijging voor
levensmiddelen en andere producten, de
eerste stegen in de vermelde periode van 10
dagen met 19 percent, de tweede met 49
percent.
De algemeene raad van Russische
volkscommissarissen der federatie van
sowjet-staten heeft een verordening goed
gekeurd, waarbij de grondslagen worden ge
legd voor een algemeene belasting op het
inkomen en het bezit. Aan deze belasting
zullen onderworpen zijn alle personen bin
nen het gebied der sowjet-federatie, die
zelfstandige inkomsten hebben, naamlooze
vennootschappen en credietinstellingen, als
mede vertegenwoordigingen van buiten
landsche firma's, die tot operaties op het
sowjetgebied zijn toegelaten. De aan deze
belasting onderworpen personen en lichamen
worden in eenige categorieën verdeeld: zij,
die inkomsten ontvangen uit persoonlijken
arbeid in loondienst of uit zelfstandigen
persoonlijken arbeid; zij die nijverheids-
of handelsondernemingen, onroerend goed
e.d. bezitten en juridische personen (ven
nootschappen etc.) Verschillende maatstaf
is voor deze categorieën toegepast, in dien
zin, dat het hoogste percentage zal wor
den gevergd van juridische personen, het
laagste van hen, die inkomsten uit per
soonlijken arbeid genieten.
Van de belasting zijn vrijgesteld: zij, die
zich met landbouw bezighouden, arbeiders
en beambten, die minder dan 5 tsjerwonetsj
in de maand verdienen, militairen, politie etc.
Het volkscommissariaat van finan
ciën heeft, volgens de Izwestia, een ont
werp gemaakt voor een suikerleening op
korten termijn. Het totaal bedrag dezer1
leening zal zijn 1 millioen poed geraffi-1
neerde suiker. De aflossing van deze lee
ning zal aanvangen 3 maanden na de uit
gifte. Uitgegeven worden rentelooze obli
gaties ter waarde van 1 pond, 15 poed, 10
poed en 25 poed suiker. De obligaties aan-
toonder zijn vrij van belastingen en wor
den in de officieele beursnoteeringen opge
nomen. Als garantie voor de oplossing ligt
in het voornemen een speciaal suikerw
fonds in natura in te stellen.
De Henegouwsche metaalbewerkers er
die in de provincie Luik en gedeeltelijk in
de provincie Antwerpen hebben meegedeeld
dat zij Maandag zouden gaan staken, als zij
geen loonsverhooging van 15 pet. kregen. De
gemengde commissie uit de metaalnijver
heid heeft gisteren vergaderd en hun 5 pCt.
toegestaan met ingang van 1 November.;
Daardoor is de staking althans voorloopig,'
vermeden.
-Zaterdag is in alle kazernes de verjaaf
dag van den slag aan den User herdacht.
De Belgische minister van justitie heeft
gisteren bij den Senaat een wetsontwerp
ingediend, nopens de personen, waarom
trent rechtsvermoeden van overlijden be
staat. Na den oorlog is een vluggere regeling;
van die materie noodig, met het oog op b.v.
rouwen van soldaten, die vermist zijn. De
nieuwe regeling kent slechts twee gevallen:
of de vermiste wordt waarschijnlijk in leven'
geacht, of men acht het waarschijnlijk, dat
hij overleden is. De voorgestelde termijney
zijn voor die gevallen 5 en 11 jaar.
Op een aantal werven te Hamburg is
Zaterdagochtend vroeg het werk hervat. De
bijzondere rechtbank kwam bijeen en heeff
reeds verscheidene vonnissen geveld.
Zaterdagochtend heeft er in het noor
den van Berlijn een botsing plaats gehad
tusschen ongeveer 3000 werkloozen, die hum
uitkeering gingen halen, en de politie, die
ontboden was ter beveiliging van de amb
tenaren en de kantoren. De menigte haalde
n.l. vaten margarine van een wagen, die
voorbijreed. De politie werd omsingeld eiy
aangevallen. Een werklooze werd gewond.
Masaryk is Zaterdagochtend van zijn
buitenlandsche reis te Praag teruggekeerd»'
Tegen de afspraak is Baldwin niet on
middellijk uit Plymouth naar Londen terug
gekeerd. Hij heeft eerst een bespreking ge
houden met verschillende leiders der partij-
organisatie die ettelijke uren duurde, het
geen natuurlijk in verband wordt gebracht
met de voorbereidingen eener actie als bet
tot een parlementsontbinding komt.
Aangaande de buitenlandsche politiek
schijnt nog geen enkele nieuwe stap te zijn!
gedaan. Alleen meent men te weten, dat de
eerste afgevaardigde van Engeland in de
commissie van deskundigen, indien deze
werkelijk bijeenkomt, Mc. Kenna zou zijn.
De Communistische „Tribune" bracht;
deze dagen een verbijsterend bericht. Onder
het opschrift „Drastische bezuiniging"
brengt zij de tijding, dat in Rusland duchtig;
met het snoeimes moet worden gewerkt.
Ingrijpende maatregelen tot versobering van
den Staatsdienst worden in die mate geno
men, dat de begrootingen van alle volkscom
missariaten met 40 pet. zegge veertig per
cent, verminderd worden.
De invloed van dit optreden voor onze
binneulandsche politiek worde niet gering
geschat, zegt de (a.-r.) „Rotterdammer"
„Rusland toch is voor velen het lichtend
voorbeeld 1
Als daar, waar de staatsorde op zoo veel
solieder basis ingericht is, niet minder dan
4/10 van de uitgaven af moet, kan Minister
Colijn hier tot veel drastischer maatregelen
overgaan.
Vast staat dan ook, dat de regeering bij haar
zuinigheidsstreven, haar 20 pet. verlaging
kan rekenen op den steun van den heer Wijn
koop en „de massa."
neerlegde, terwijl hij den catalogus weer
meenam.
Het was een klein werk in octavo-formaat
op ouderwetsche wijze in kalfsleer gebonden
en verguld op snee.
Ongetwijfeld was het weinig gelezen
want het verguldsel vertoonde niet die vlek
ken, welke ontstaan door het herhaalde aan
raken der vingers bij het omslaan der bladen
De grijsaard opende het boek op de eerste
bladzijde, welke den volgenden titel droeg
HET ROODE TESTAMENT.
Gedenkschriften
van
den Heer de Laffemas
dienstig voor de geschiedenis
van Zijne Em. Kardinaal de Richelieu
eerste minister
van
Zijne zeer Christelijke Majesteit
Koning Lodewijck XIII
Gedrukt te Amsterdam
Anno Domini 167 4.
IL
Graaf de Thonnerieux doorbladerde het
boek tot de vijfde bladzijde, waarbij hij een
Zaterdag hebben de ministers ontheffing
uit hun ambt aan de Koningin gevraagd.
De Koningin heeft de ontslagaanvrage in
overweging genomen en het kabinet verzocht
zich inmiddels te willen blijven belasten mei
de behandeling en afdoening zoo mogelijk
van de loopende zaken.
DE VRIJHEIDSBOND EN DE POLITIQ
KE TOESTAND.
De fracties van den Vrijheidsbond in de
beide Kamers der Staten-Generaal zullen,
aldus 't „Hbld." Maandag met 't partijbestuur
een vergadering houden ter bespreking van
den politieken toestand, geschapen door ck
verwerping der Vlootwet.
RADIO-OMROEP IN NEDERLAND,
De Directeur-Generaal der Posterijen eri
Telegrafie in Nederland is verlangend, een
definitieve regeling tot stand te brengen in
zake den Radio-omroep. De Administratie
der Posterijen en Telegrafie, wordt in deze
aangelegenheid geadviseerd door de Perma
nente Commissie voor de Radiotelefonie,
waarvan de oudminister Lely de voorzitter
is. Aan ieder die een radio-omroepstation
wenschte te openen werd verzocht daarvan
vóór 15 Augustus j.l. bij request aan de re
geering kennis te geven. Daarbij is gebleken,
dat er veel meer liefhebbers zijn, dan er ooit
sein-uren door de regeering zijn vergeven.
De regeering heeft daarop fusie-voorstellenj
van de aanvragers verzocht om het aantal te
I comprimeeren.
stukje papier als bladwijzer legde dan egdel
hij het boek ter zijde en haalde uit een zijner
zakken een koker, die een fleschje rooden
inkt en een gouden pen bevatte.
Vervolgens doopte hij zijn pen in den inkt,
nam het boek weder en begon een zonderling,
onverklaarbaar werk. Hij onderstreepte som
mige woorden van de twintigste bladzijde
van het „Roode Testament, Gedenkschriften
van den heer de Laffemas."
Onder aan het blad gekomen, keerde
hij dit om en ging met zijn teekens verder op
de keerzijde en vervolgens op bladzijde 22.
Voordat hij aan de laatste regels van deze
bladzijde was gekomen, was zijn werk afge
loopen. Hij legde zijn pen neer, sloeg de
twintigste bladzijde weer op en begon op
half luiden toon de letters en woorden te
lezen, die hij onderstreept had en waarvan de
samenvoeging de volgende drie zinnen vorm
de
„Kasteel van Granges-de-mer-la-Fontaine,
Zeventienden zwarten vloersteen der kapel,
Beginnende te tellen van den hoek links."
„Zoo is het goed," mompelde hij, na het
gelezen te hebben, „'t is onmogelijk, dat
ingewijden het niet begrijpen, terwijl voor
ieder, die de wijze van oplossing niet kent,
het raadsel onverklaarbaar zal blijven
De graaf deed het boek dicht en keek op
zijn horloge. Het wees eenige minuten voor
drie.
De tijd was snel voorbij gegaan, maar het
werk was ook lang en moeilijk geweest.
Graaf de Thonnerieux raapte zijn papieren
bijeen, stak zijn inktkoker en gouden pen in
den zak, bracht het boek terug naar den be
diende, die de te lezen gegeven boeken moet
terugontvangen, groette de bibliothecarissen
en verliet de werkzaal en vervolgens de bibli
otheek. De landauer stond te wachten op
het plein Louvois. De palfrenier bemerkte
zijn meester en haastte zich hem tegemoet
te gaan, terwijl de koetsier het rijtuig tot
bij het trottoir bracht.
„Waarheen wil mijnheer de graaf vroeg
de knecht, toen hij het portier had gesloten?
na graaf de Thonnerieux te hebben laten in
stappen. Deze antwoordde „Naar de gravin
de Chatelux.
„Tournontstraat," zeide op zijn beurt de
palfrenier tot den koetsier, terwijl hij bij hem
op den bok klom.
Tien minuten later hield de equipage stil
in de Tournontstraat, op de binnenplaats
van het huis van mevrouw de Chatelux.
