LAATSTE NIEUWS
BINNENLAND.
s
Yergeefsch pogen.
0e Coalitie in elkaar getrapt.
■IHNÈNLMDSCI NIEUWS.
VAN ONZC
DRAAOLOOZE TELEFOON
DE GEZANTENCONFERENTIE.
EN DUITSCHLAND.
föARKTNSEUWS.
„GOEDEREN VAN SANCERRE."
KERK EN SÖH00L.
Volgens de £ngeIsohe bladen zijn de
ecrste-ministers der overzeesche gewesten,
met uitzondering van Smuts, gisteren tot
bet besluit gekomen, dat de resolutie van
1921 welke aan de Indiërs in andere deelen
van bet Britsche rijk volkomen gelijkstel
ling waarborgt, uitgevoerd moet worden.
Zuid-Afrika was niet gebonden door re
solutie van 1921. Smuts bevestigde dit
gisteren en weigerde standvastig eenige
stappen te doen om een gelijken status
voor Indiërs met blanken in Zuid-Afrika te
verzekeren.
De Fr. Ztg. maakt gewag van een
sterke concentratie van Beiersche troepen
aan de Thuringsche grens. Bij Koburg trekt
de brigade-Ehrhardt zich samen, bij Kro-
nach staan de nationaal-socialistische regi
menten.
Dff Badensche steden hebben bij de
Badensche regeering een nauwe samen
werking met Wurtemberg bepleit. Aan een
samensmelting van de twee staten wordt
daarbij niet gedacht.
Öe sociaal-democratische /pers grijpt
aanstonds de verwerping der Vlootwet aan,
om de katholieke arbeiders naar zich toe
te halen.
Vooreerst heet het, dat de petitionne-
ments-acde de Vlootwet den doodsteek
heeft gegeven.
Nu moet men, zelfs in den roes der over
winning, niet overdrijven: een verwerping
met 50 tegen 49, eigenlijk 50 tegen 50, is
een overwinning op het kantje af.
Op de tweede plaats moet men niet al
to ijverig de legende colporteeren, dat de
katholieke tegenstemmers onder den indruk
van het sociaal-democratische petitionne
ment zijn gekomen en daaruit de kracht
hebben geput voor hun stem tegen.
Op de derde plaats zullen ook de sociaal
democraten niet ontkennen, dat de Vrij-
hcidsbonders om politieke, m. a. w. onzui
vere overwegingen hun stem tegen de wet
hebben uitgebracht: de heer Troelstra zal
dit onmiddellijk ervaren, als hij, met de ka
binetsformatie belast, met de heeren gaat
onderhandelen.
De „Volkskrant", dagblad voor het katho
lieke volk, schrijft hierover het volgende:
„De S D. A. P. heeft geen enkel recht,
de grcep-Van Schaik naar zich toe te halen:
het nulla communio handhaaft zij even be
slist, als de katholieke voorstenfmers van
de Vlootwet.
Overmoedig geworden, roept de beer
Troels.'ra uit, dat de katholieken, die zich
bij het petitionnement onder de leiding der
sociaal-democratie hebben gesteld, uit het
succes dezer actie kunoen afleiden, „welke
een nog veel grootere macht tea goede van
diezelfde sociaal-democratie zou uitgaan,
wanneer zij zich bij voortduring als strijders
in hare rijen stelden."
De hter Troelstra is hier een beetje al
tc voortvarend en te koen in zijn fantasie.
Deze Vlootwet nu, daartegen beston
den inderdaad onder een deel der katho
lieken bezwaren, maar dit wil niet zeggen,
dat de katholieken daarom Indië en ons
land weerloos willen laten of maken: de
heer Kuiper heeft het in de Kamer uitdruk
kelijk gezegd.
En dit wil nog veel minder zeggen, dat
de katholieken nu voor het gemak heel het
sociaal-democratisch urogram maar zullen
overnemen en met pak en zak naar de
S. D. A. P. zullen overloopen.
De heer Troelstra kent, als hij hen daar
toe uitnoodigt, de katholieken, en ook de
katholieke arbeiders, slecht.
Vrijdag was de heer Troelstra overwin
naar, het was zijn dag.
Inderdaad maar de heer Kleerekoper,
voor één keer ernstig, ernstiger dan zijn
chef, gewaagt in de „Voorwaarts" van de
moeilijke dagen, die komende zijn: „want
imm brengt zwaarder en duurder plichten,
«aa de overwinning."
Z»o is het: een overwinning, te danken
aan stemmen van katholieken, die na zwa
re® tweestrijd een gewetensplicht vervul
den, van Vrijheidsbonders, die zich door
politieke redenen lieten leiden, ontneemt er
veel van het blijde en fleurige aan."
Het is een overwinning zonder perspec
tief,
Zonder perspectief, omdat de katholieke
arbeiders zich te katholiek voelen en daar
naast te veel gezond verstand hebben, om
zich onder het commando te stellen van
den man, dien zij in 1918 voor de voltooiing
zijner vergissing hebben behoed-
Onder dit opschrift schrijft de Haagsch/
Sriefschrijver van de Tijd van de oppositie
In de Tweede Kamer, dat zij sinds jaar en
dag geen ideaal gekend heeft dan het breken
der coalitie van de rechtsche partijen, zich
volkomen bewust, dat zoolang deze er zou
zijn, zij in haar gesplitstheid onmachtig zou
zijn.
„Van het hooger standpunt van het alge
meen belang is het zeker bedroevend, dat
zij aan haar streven, om dit politiek doel
tc bereiken, 's lands veiligheid en het ver
zekerd bezit van Indië ondergeschikt maakte,
maar van haar eng politiek partijstandpunt
was het moment bij uitstek geschikt. Eenmaal
zich op dit laatste stellende, is het heel na
tuurlijk geweest, dat zij geen middel onbe
proefd liet, de exploitatie van geen mensche-
lijke zwakheid verzuimde om gedaan te krij
gen, dat oen smaldeel van de katholieke par
tij naar haar kwam overgeloopen en haar
in haar tijdelijke aaneengeslotenheid de
meerderheid schonk. Minderheid van 40 te
gen 60 heeft zij aldus op 26 October 1923
een einde gemaakt aan de coalitie in het
Parlement, nadat de evenredige vertegen
woordiging aan haar vooraf een einde heeft
gemaakt bij de verkiezingen in den lande. In
de parlementaire geschiedenis van ons land
is, geloof ik, niet ooit een meerderheid zóó
absoluut naar haar vurigsten wensch bediend
door de tegenpartij, dan de linkerzijde het
Vrijdag is gedaan door tien leden der katho
lieke partij. De linkerzijde mag dan ook met
alle recht de overwinning van Vrijdag boeken
sis de grootste, en in de gevolgen verstrek-
kenste, welke zij ooit heeft behaald."
De tien leden zoo gaat de briefschrijver
voort hebben het allen geweten, hebben
het allen voorzien, allen vooraf kunnen over
wegen, allen op hun vingers kunnen uittel
len. Men ka» dus aannemen, dat zij gehan
deld hebben, zooals zij deden, in de heilige
overtuiging, dat het hun plicht was, en mag
alleen betreuren, dat de onverbiddelijkheid
van dien plicht zoo weinig spreekt uit hun
betoogen.
„De heer Nolens, die misschien aan zijn
ambt en positie het recht mocht ontleenen,
in een zaak als deze in de Kamer op zijn
woord te worden geloofd, geeft zich de
moeite, door aanhaling van den letterlijken
tekst duidelijk te maken, dat de Paus in zijn
brief van 1 Augustus 1917 alleen gesproken
heeft van gelijktijdige en wederkeerige ver
mindering van bewapening.
Hij vraagt zelf, opdat men zijn vertaling
kan controleeren, daarnaast den oorspronke-
lijken tekst in de Handelingen te mogen doen
opnemen.
Mevrouw Bronsveld,, sprekende na den
leider van haar partij, wendt geen schijn van
poging aan om dezen te weerleggen, maar
zegt boudweg, zonder toe te lichten, hoe zij
daartoe komt, dat men alleen voor het wets
ontwerp mag stemmen „wanneer deze nieu
we defensieplannen samengaan met een stre
ven naar geleidelijke geheele ontwapening,
zooals voor ons, katholieken, door Z, H.
Paus Benedictus XV zoo duidelijk en zoo uit
drukkelijk in Zijn Encycliek van Augustus
1917 is ontwikkeld." Het verschil tusschen
geleidelijk en gelijktijdig schijnt zij niet te
kennen, noch te gevoelen. Als daarna op
deze basis de conclusie wordt getrokken, dat
men na rijp beraad meent te handelen in da
richting, aangewezen door onze door God
aangestelde leiders, wanneer men tegen het
wetsontwerp stemt, dan moge men dit met
een mooi woord noemen: gevoel, maar is dan
zulk een gevoel een zeer wankele basis voor
een in gewichtige gevolgen rijke verantwoor
delijke daad. En indien de heeren Bomans
en Van Schaik op den voorgrond stellen, dat
Ihdiê verdedigd moet worden en de heer Van
Schaik, om zich te hoeden voor een te hate
lijke omhelzing van den heer Troelstra, in
zijn repliek begint te zeggen, dat zijn stand
punt in zake de defensie overeenkomt „met
dat van de Regeering en van de heeren
Schokking en Rutgers" en hij, wat betreft de
handhaving van de neutraliteit staat „op 't
zelfde standpunt als door den heer Nolens
ingenomen" en daarna bij repliek met argu
menten, die voor een groot deel tegenover
die welke in eerste instantie door hem zijn
aangevoerd, fonkelnieuw zijn en het den
schijn wekt, dat men zich ten aanzien van
die eerste argumenten gewonnen geeft, dan
moge men denken over de vraag of de kip
dan wel het ei het eerst op de wereld Is ge
komen, maar kan in casu niet «an den in
druk ontkomen, dat, indien, van beide hee
ren de argumenteering het ei en de conclu
sie de kip is geweest, bij hen de kip de oud
ste is."
De ruiten zijn intusschen gebroken en
zijn thans niet te herstellen, maar Nederland
moet geregeerd worden.
De verantwoordelijkheid daarvan te
dragen, drukt natuurlijk allereerst op de
nieuwe meerderheid, die intusschen ook geen
meerderheid was, waar 50 tegen 50 staan.
Op haar is dus de wacht.
DE KABINETSCRISIS.
Het „Volk" meldt, dat de heer Troelstra
heden, Woensdagavond op het Loo is ontbo
den.
VERGADERING DER CHR.-HIST.
KAMERFRACTIES.
De leden der fracties van de Christelijk-
Historische partij in de Eerste en in de
Tweede Kamer hebben Dinsdagavond in het
gebouw der Tweede Kamer tot een zeer
laat uur gezamenlijk vergaderd naar aan
leiding van de Kabinetscrisis en den thans
geschapen politicken toestand.
DE INTERPELLATIE OVER DEN POST-
CHèQUE- EN GIRODIENST.
Nu het zeker wordt geacht, dat de minis
ter van Waterstaat niet meer de interpella
tie van mr. G. A. Boon over den postchèque-
en girodienst in de Tweede Kamer zal be
antwoorden, is voorloopig de kans Weer ver
keken, dat er wat meer openbaar wordt over
de oorzaken .en het verloop van de verwar
ring bij den dienst. Volgens het Hbl. was de
heer Boon voornemens geweest een motie in
te dienen, de wenschelijkheid vj.n decentra
lisatie uitsprekende, In dit verband is het
van belang te vermelden dat de directeur
van den postcheque- en girodienst, de heer
Kymmell (toen hij, na het ingrijpen van de
Nederlandsche Bank, zich verzette tegen
enkel stopzetting en he'. bekende voorstel
deed om met nieuwe blanco-rekeningen te
beginnen) den minister ook geadviseerd
heeft om den ouden toestand, die van de de
centralisatie te herstellen.
Maar de heer Van Swaay, voorgelicht
door de Nederlandsche Bank, wilde daar
van toen niet meer weten.
O 4
foto
tuil
itirt
DE A.S. CONFERENTIE.
B.
LONDEN, 30 October. Hoewel bevoegde
kringen beseffen, dat de beperkte bespreking
van de kwestie der schadevergoeding, welke
thans zal plaats hebben, niet zoo vruchtbaar
zal blijken als de ruimere conferentie, welke
Engeland hoopte dat Frankrijk zou aanvaar
den, heerscht nochthans algemeen de over
tuiging, dat deze conferentie van deskundigen
beter dan niets is. Men gelooft, dat de hou
ding van Amerika vrijwel gelijk aan die van
Engeland zal zijn wat betreft het verlangen
om voort te gaan met wat onder de omstan
digheden de beste manier is om te werken
aan de oplossing van het vraagstuk der ver
goedingen.
LONDEN, 30 October. Hoewel men nog
steeds niets definitiefs weet omtrent de in
ternationale commissie, die eventueel de be-
taalkracht van Duitschland zal hebben te on
derzoeken, verdiept men zich reeds in gis
singen omtrent de namen dergenen, die deel
ervan zullen uitmaken. Voor Amerika wordt
zoowel ^organ genoemd als minister Hoover,
die dan echter eerst zijn portefeuille zal moe
ten neerleggen. Voor Engeland brengt men
zoowel den naam van Goodenough, den di
recteur van Barclay's Bank, als van Macken-
na te berde. Naar men vermoedt zal de com
missie in eerste instantie te Parijs bijeenko
men om daar haar algemeene instructies van
de comm. van herstel te ontvangen, terwijl
zij haar feitelijke werkzaamheden te Berlijn
en elders in Duitschland zal hebben te ver
richten. Aangaande den datum voor het
begin harer verkzaamheden blijft men ook
nog gissen, doch men verwacht, dat er een
begin mee zal worden gemaakt alvorens de
rijksconferentie uiteengaat, hetwelk in de
laatste dagen van Novebmer zal geschieden.
LONDEN, 30 October. Algemeen verwacht
men, dat nu de voornaamste Europeesche
entente-mogendheden hebben toegestemd in
een nieuw onderzoek van het vraagstuk der
schadevergoeding op den grondslag vap het
Engelsche alternatief, namelijk een raadge
vend lichaam, benoemd door de commissie
van herstel, deze mogendheden nu zullen
worden gevraagd, mee te doen aan het rich
ten eener gemeenschappelijke uitnoodiging
aan de Amerikaansche regeering. Volgens het
Engelsche voorstel verwacht men, dat Ame
rika zulk een eenstemmige uitnoodiging zal
beantwoorden door het aanwijzen van een
bekend financieel deskundige om aan het
onderzoek deel te nemen Deze kwestie is in
een nieuwe bijeenkomst van het kabinet in
Downingstreet behandeld, alvorens de pre
mier van Swansea vertrok, waar hij politieke
aangelegenheden heeft te verrichten.
DE COMMISSIE VAN HERSTEL.
PARIJS, 30 October. De commissie van
herstel, die vandaag bijeenkwam, heeft, op
verzoek van Engeland, de kwestie van het
hooren van vertegenwoordigers van Duitsch
land, die in de Duitsche nota gesteld werd,
uitgesteld.
PARIJS, 30 October. De gezanten-
confer§ntie heeft besloten een nieuwe nota
aan de Barlijnsche regeering te richten,
waarin wordt aangedrongen op de 'hervat
ting van de militaire intergeallieerde con
trole in Duitschland.
Voorts werd besloten om, in verband
met de duurte van het leven in Duitschland
de bezoldigingen van de leden der controle
commissie in dat land te herzien.
EUSKIRCHEN, 30 October. De Fransche
districtsgedelegeerde alhier heeft aan alle
burgemeesters uit zijn district een rond
schrijven toegezonden, dat luidt als volgt:
De districtsgedelegeerde laat mededee-
len, dat de separatistische bew«ging voor
loopig niet erkend isj mocht zij erkend
worden, dan zal dat nader worden mede
gedeeld.
De oude toestand blijft dus bestaan. De
separatisten hebben zich onthouden
van iedere requisitie, inbeslagneming,
ambtsontzetting, sluiting van hotels enz.
Requisities moeten evenals tot dusver
door de districtsgede'legeerde of de mili
taire overheid onderteekend zijn.
De gedelegeerde wil in alle voorkomende
gebeurtenissen, ook die van weinig betee-
kenis, op de hoogte worden gehouden.
Een rondschrijven van gelijken inhoud
heeft ook de Fransche districtsafgevaardig
de te Bonn uitgevaardigd.
KOBLENTZ, 30 October. De republikein-
sche beweging in het Rijnland heeft zich
uitgebreid tot een zeker aantal plaatsen in
Hessen. Alle gemeenten van het district
Bingen hebben zich bij de beweging aan
gesloten.
LONDEN, 30 October. Men wijdt hier
groote aandacht in politieke kringen aan
de afscheidingsbeweging in het Rijnland.
Men geeft toe, dab het toonen van zulk een
afscheidingsneiging en tot het vormen van
afzonderlijke staten een zaak van groot
belang is voor de bondgenooten en een,
waarmede Engeland althans vermoedelijk
geen genoegen zal nemen. De uitwerking
van zulk een uiteenvallen van den door
Versailles geschapen toestand is onlangs
door Baldwin besproken. Hij zeide toen,
dat het verbrokkelen van Duitschland tot
afzonderlijke staten in strijd was met het
vredesverdrag en dat het uiteenvallen van
het rijk de belangen der bondgenooten di
rect en nadeelig zou beïnvloeden, omdat
daardoor het vermogen tot betalen van
schadevergoeding van Duitschland jaren zal
worden vertraagd. Daar zulk een gebeurte
nis een inbreuk op het verdrag zou zijn
volgt daaruit, dat erkenning van zulk een
afzonderlijke staat door de geallieerden nief
zou kunnen geschieden zonder dat zij inr
breuk maakt op haar verdragsplichten en
zonder dat zij door zulk een erkenning bo
vendien de materieele aanspraken van alle
bondgenooten op schadevergoeding zou be-
nadeelen.
BRUSSEL, 30 October. Het Hoofdbe
stuur van de socialistische partij heeft een
voltalige vergadering gehouden, waaraan
ook de socialistische parlementsleden deel
namen. Het hoofdbestuur verklaarde, dat
er onverwijld een onderzoek moet worden
ingesteld naar het doen en laten van de
Belgische militaire autoriteiten in het Rijn
land en naar de inmenging van sommige
van deze autoriteiten ten gunste van de
separatisten, in het bijzonder te Duisburg
en te Aken; en zulks ten spijt van de neu
tralists verklaringen van de Belgische re-
ge-ering. Het hoofdbestuur protesteert met
kracht tegen iedere inmenging van bet
Belgische leger in de binnenlandsohe aan
gelegenheden van Duitschland,
Wat aangaat de vergoedingen constateert
het hoofdbestuur zonder het beginsel
van de vrijheid der volken om over htm
lot zelf te beschikken, uit het oog te ver
liezen dat het uiteenvallen van Duitsch
land het vraagstuk der vergoedingen slechts
te moeilijk is.
EEN REDE VAN BALDWIN.
LONDEN, 30 October, In een rede te
Swansea heeft Baldwin verklaard, dat de
veranderingen, die hij voorstond ter bestrij
ding van de werkloosheid, essentieel waren.
De industrie moet worden beschermd tegen
de onmeedoogende buitenlandsche mededin
ging, die zelf door tarieven wordt beschermd.
Hij verklaarde, dat zijn eenige verlangen
was: de werkloosheid te bestrijden. Als de
tijd gekomen was, zou hij een beroep op de
kiezers doen.
LONDEN, 30 October. In zijn redevoering
te Swansea heeft Baldwin een roerende hulde
gebracht aan de nagedachtenis van Bonar
Law.
Baldwin zeide, dat hij de economische po
litiek, die hij te Plymouth had aangekondigd,
nauwkeurig en tot in bijzonderheden liet uit
werken. Geen verandering van politiek zal ons
het duizendjarige rijk brengen. Hij erkende
ten volle, dat in het verleden het vrijhandel
stelsel zekere voordeelen had opgeleverd.
Hij was bereid om zijn politiek te onderwer
pen aan de uitspraak van de kiezers in het
district Swansea, welks stapelindustriën
thans aan de hevigste fluctuaties blootston
den als gevolg van „dumping" met buiten
landsche producten. Hij geloofde dat de wij
zigingen, die hij voorstelde om de werkloos
heid te bestrijden, absoluut noodzakelijk
waren. Zijn voornaamste streven wal gericht
op het pogen om den levensstandaard van de
Britsche arbeiders op peil te houden. Ook
wilde hij, dat deze wijzigingen zouden wor
den gecombineerd met een sociale politiek,
welke in dezelfde richting werkt. Baldwin
sprak de hoop uit, dat men deze vraagstuk
ken kalm en onbevooroordeeld zou onder
zoeken.
De dingen, die essentieel zijn voor den
vooruitgang der natie, zijn ten eerste vrede
in binnen en buitenland, ten tweede, dat de
nationale spaarpenningen voldoende moeten
zijn, om het kapitaal te verschaffen voor de
hernieuwing van de expansie van ons pro
ductiestelsel, ten derde, dat noch de werkge
vers, noch de werknemers worden blootge
steld aan aanvallen van buitenlandsche me
dedingers, die zichzelf beschutten achter
hooge tariefsmuren: en ten vierde, moet men
doen wat men kan om een eenzijdige ontwik
keling van onze nijverheid te beletten, waar
door millioenen menschen aan het land wor
den onttrokken.
Baldwin zeide, dat hij niet alleen stond in
zijn economischen strijd. De rijksconferentie
bespreekt de economie van den uitvoer van
het rijk. Hij hoopte, dat zij spoedig een zeke
re en definitieve conclusie kon aankondigen.
FRANKRIJK EN ZWITSERLAND.
PARIJS, 30 October, Het Zwitsersche ant
woord op de nota van Poincaré van 15 dezer
is op het ministerie van buitenlandsche za
ken overhandigd.
MINISTERIEELE CRISIS IN PORTUGAL.
LISSABON, 30 October. Het kabinet is
afgetreden
DE CONFERENTIE OVER TANDZJER,
PARIJS, 30 October. De Italiaansche re
geering heeft tot de regeeringen te Londen,
Madrid en Parijs vertoogen gericht over
haar niet-deelnemen aan de conferentie
over Tandzjer.
De drie regeeringen plegen overleg over
het naar Rome te zenden antwoord.
HET ITALIAANSCH-GRIEKSCHE
INCIDENT.
PARIJS, 30 October. De gezanten-confe
rentie besloot na kennis te hebben ge
nomen van het uitvoerige rapport, ®itge-
bracht door den voorzitter van de commis
sie van enquête naar de moorden bij Jani-
na Jat het Italiaansch-Grieksche incident
in politieken zin als gesloten moet worden
beschouwd, door het besluit dat zij ge
zant enconferenf ie de vorige maand had
genomen.
FIUME.
ROME, 30 October. De Mondo verneemt
uit Triëst: Overeenkomstig het verdrag van
Rapoallo heeft generaal Giardino gisteren
bij den staat Fiume een strook grondgebied
langs de kust gevoegd, die een couloir
vormt, waardoor Italië en de staat Fsume
onmiddellijk met elkaar in verbinding tre
den.
HET ROEMEENSCHE KABINET.
BOEKAREST, 30 October. Het ministe-
rie-Bratianu is hervormd. Er zijn 4 nieuwe
ministers ingekomen.
RELLETJES IN LAIBACH.
ROME, 30 October. De Epoca verneemt
uit Triëst:
Na afloop van een anti-Italiaansche ver
gadering te Laibach hebben er incidenten
plaats gehad, waardoor de gendarme moest
ingrijpen. Enkele personen zijn gewond en
verscheidene gearresteerd.
NA DEN OPSTAND IN GRIEKENLAND.
ATHENE, 30 October. Gisteren is een
proces tegen 19 officieren begonnen voor
een buitengewonen krijgsraad te Saloniki.
bad opnieuw. Dan stond hij op en na een
:aatste maal de twee geliefde portretten in het
halfduister te hebben beschouwd, nam hij
het licht en keerde naar zijn werkkamer
terug.
„Welnu," sprak hij met luider stemme,
zijn plaats voor de lessenaar weer innemend,
„dezen keer is het geen inbeelding. Goddank,
mijn einde nadert. Het is nu tijd, mijn laatste
wilsbeschikking te maken. Nu ik geen erf
genamen heb en ik alleen op de wereld ben
achtergebleven, moet ik na mijn dood van
mijn fortuin een zelfde gebruik maken als
tijdens mijn leven
Terwijl hij zoo sprak, opende graaf de
Thonnerieux een der laden van zijn buresau
an haal de er een groot foudraal uit, gesloten
net vijf zwarte zegels, waarop met groote
.etters was te lezen
DIT IS MIJN TESTAMENT.
„Dat stuk moet gewijzigd worden," mom-
«lde de graaf, met een pennemes den boven-
and van het foudraal doorsnijdend en met
den blik het gezegëid blad, dat het bevatte,
doorloopend.
Dit betrof alleen de kinderen, geboren op
den zelfden dag als Marie „de 'omstandig
heden zijn helaas niet meer dezelfde ik zal
nieuwe beschikkingen moeten treffen."
Hij scheurde het testament, dat hij in de
hand hield, stuk en wierp het in het vuur, dat,
ofschoon het buiten warm was, nog brandde
de gezondheidstoestand van graaf de
Thonnerieux vereischte dit en toen hij het
laatste stuk in asch had zien opgaan, legde hij
op zijn bureau een dubbel blad gezegeld pa
pier, waarbij hij het fleschje met rooden inkt
plaatste, dat hij in de Nationale Bibliotheek
had gebruikt om aanteekeningen te maken
in de „Gedenkschriften van den heer de
Laffemas.
Dan zocht hij in een der laden van het
bureau en haalde er verscheidene bundels
zorgvuldig gemerkte papieren uit, rekeningen,
i .ventarissen, eigendomspapicren en derge
lijke. De graaf haalde de bundels uiteen, be
schouwde het meerendeel der papieren met
vluchtigen blik, terwijl hij sommige andere
met aandacht nazag.
Een hiervan scheen zijn belangstelling in
de hoogste mate gaande te maken.
Dit document, dat zich vooral onderscheid
de door zeer mooi en sierlijk schrift, droeg
als titel de woorden
Het was de lijst van onroerende goederen
welke de graaf de Thonnerieux te Sancerre
bezat, met de taxatie van hun inkomen
in geld en vruchten.
Een aparte kolom bevatte aanmerkingen,
hetzij over de goederen zelf, hetzij over de
pachters, die ze in gebruik hadden.
„Dat stuk is merkwaardig in alle op
zichten," sprak de grijsaard bij zichzelf,
na het document tot het einde toe gelezen
te hebben.
Het is van dien ongelukkigen Pascal Sau-
nier, die twee jaar lang mijn geheimschrijver
GOUDA, 30 October. Snijbovnen per 100
K.G. f 2—70: Slókiboonen 2140, Sprui
ten le soort 8.2019, idem 2e soort ƒ1.00
4.70, Witlof le soort f 5152, idem 2e
soort 1.26, Uien 4.508, Kroten
f 2.10—6, Spinazie f 2.80—21.80. Andijvie
le soort pea* 100 stuks ƒ0.302.40, id. 2e
soort f 0.10—0.80, Kropsla 0.903.80,
Groene savoye kool 0.605.50, Gele id.
f 2.90—7.50," Roode kool f 2—7.60, Peen
per 100 bos 37.50, Kroten 0.80
4.40, Prei f 2.604.10, Selderie 0.70—
2.40, Eieren per 100 stuks f 14.40—14.60.
AMSTERDAM, 29 Oct. Vee. Ter vee
markt waren heden aangevoerd 359 vette
koeien, waarvan de prijzen waren le kw.
ƒ120—130, 2e kw. 105—115 3e kw. 90 ct.
en hooger per K.G.70 melk- en kalfkoeien
350550 per stuk; 71 vette kalveren, 2e
kw. 90100 ct. per K.G.37 nuchtere kal
veren 1624, 80 schapen 4055, lamme
ren 3040 per stuk; 425 vette varkens
Hollafidsche, le kw. 9294 ct., idem 2e en
3e kw. 9092 ct., Overz. en Geld. le kw.
9294 ct. per K.G. 24 paarden.
AMSTERDAM, 30 Oct. (Aardappelen),
(Bericht van Jac. Knoop). Zeeuwsche Bonte
f 5.80—6, id. Blauwe f 5.505.60, id. Eigen
heimers f 4.604.75, id. Blauwe Eigenhei
mers f 4.60, Hillegommer Zandaardappelen
f 7.50, Drentsche Eigenheimers f 3—3.50,
id. Roode Star f 3.50, Zeeuwsche Eigenhei
mers met zieke f 1.25 per H.L.
AMSTERDAM, 30 Oct. (Noteering v/h.
Nieuwe Veilinggeb. expl. De Jong Koe
ne). Sterappelen f 2636, Bellefleur f 18
20., Dubb. Bellefleur f 18—26, The Queen
Keswick f 24—38, Lord Suffield f 20—30,
Codlin Keswick f 2438, Lord Suffield
f 2030, Zweden appelen f 2634, Jasap-
pelen f 1016, Lunt. Pippeling f 1418.
Frambooszuur f 2630, Gamerensch zuur
f 1220, Calville f 2634, Present van En
geland f 3036, Zonzoet f 1418, Cox
Pomona extra f 4654, eerste soort f 1622,
BiSmarck f 1420, Dubb. Benderzoet f 15
20, Grieters f 1823, Campagnezoet f 14-
24, Gerrit Roelof f 18—22, Hollemans f 14
20, Charlemonsky f 2236, Notarisappe-
le f 2026, Lemoenappelen f 3036,
Doyenne de Commies f 7290, Bonne Loui
se d'Avranches extra f 6086, eerste soort
f 4858, Beurre Lebrun f 3040, Beurre
Clairgeau f 3854, Souvenir de Congres
f 44—56, Callebas de Tirlemont f 4258,
Durandeau f 2242, Hertogin Elza f 28
42, Nouveau Poiteau f 3046, Jodenperen
f 1824, Triumph de Vienne f 5264,
Beurre Hardy f 4268, Signeur d'Esperen
f 48—66, Williams Duchesse f 38—60, Ys-
bouten f 1826, Winterjannen f 22—24,
Giesen Wildemannen f 2025, Gratiolen
f 18—22 per 100 K.G. Duchesse d'Angelin
f 0.140.20 per stuk. Tomaten f 2834
per 100 K.G. Druiven Frankenthalers f 0.70
0.90, idem Alicanten f0.760.84 per K.G.,
-Bloemkool f 6.209.30, Roode kool f 3.50
*—5.5., Gele kool f 4.50—5.80, Andijvie f 1.90
2.20 per 100 stuks. Kassnijboonen f78
86, Kasprincesseboónen f 7284, dubb.
boonen f 3642, alles per 100 K.G. Sprui
ten f 1.20—2.20, Uien f 1.301.50 per zak.
Hillegommer Zandaardappelen f 10.30
11.80 per 100 K.G. Spinazie f 1.15 per kist.
Bloemen. Chrysanthemums f 13—16, Ro
zen f 411, Callas f 2342, Am. Anjers,
f 4—12, Dalias f 0.90—1.20, Snijgroen f 3—
5.50, Eiketakken f 23 per 100 stuks.
Fransche pepers f 22.20 per mand, Fr.
Anjers f 0.200.28, Margrieten f 0.05
0.08 per dozijn.
BODEGRAVEN, 30 Oct. Kaas. Ter
markt waren 366 wagens. Prijzen le soort
f 5458, 2e soort f 50—52, rijksmerk f 50
62. Handel flauw.
HULST, 29 Oct. Granen. De aanvoer
was gering tarwe f 11, rogge f 9.50, gerst
f 10, erwten f 22.50, bruine boonen f 35.
PURMEREND, 30 Oct. Kaas. Aanvoer
11 stapels fabrieks-, f 47.50, met rijksmerk
f 48.50 47 stapels boeren-, f 49, met rijks
merk f 52 4 stapels Goudsche-, met
rijksmerk f 52.
Boter. Aanvoer 610 K.G., f 2.35-2,45
per K.G.
Vee. Aanvoer runderen w. o. 450 vette
koeien, f 0.901.25 per K.G.gelde koeien
f 175—325 melkkoeien f 250—450 30
vette kalveren, f 1.401.60 per K.G.124
nuchtere kalveren slachtkalveren, f 12
38 fok- en mestkalveren f 1532 12 stie
ren, f 0.901.10 per K.G.13 paarden,
f 100200 450 Vette varkens, f 0.760.80
zouters f o.740.76 42 magere varkens
f 20—36 325 biggen f 1422 1085 schab
pen, f 2552 74 bokken. Handel in vette
koeien vlug en fIirik~{5rijshouden<ï, kalveren
en varkens vlug en schapen matig. 160 gan
zen, 9.5010.50 per stuk.
Eieren. Kippen-11.5013.50.
Fruit. 175 zak appelen, 35 100 zal.
peren, ƒ45 per zak.
SCHIEDAM, 30 Oct. Moutwijn. (Offic.
not., medeged. door H. J. Janssens, namens
de commissie uit de Kamer van Koophandel
aan de Beurs), 12 per H.L. ad 40% zonder
fust en zonder belasting. Melassespiritur
ad 100% per H.L. ƒ25, ruwe graanspiritus
per H.L. ad 50% 11% zonder belasting.
Spoeling per ketel 2.30.
SNEEK, 30 Oct. Vee. Ter markt waren
600 melk- en kalfkoeien 200490 73
vette koeien ƒ210470 stieren 10
vette kalveren 35—90 806 graskalveren
60140 60 nuchtere kalveren 1620;
pinken/310 schapen 36—51 12(
lammeren 24-36 740 varkens 60140
101 kleine biggen 1318. Men betaalde
voor vette runderen 5057% ct., dito kal
veren 60—70 ct., dito varkens 3639 ct.,
zouters 3235 ct.
De handel in melk- en kalvekoeien en in
graskalveren was goed, in vette koeien en
nuchtere kalveren kalm, in wolvee en bigger,
slecht, in varkens beter. België kocht kalf
koeien en gras kalveren.
GRONINGEN, 30 Oct. Granen. De laag
ste en hoogste prijzen waren als volgt
30 Oct.
8.00— 9.75
8.00— 9.80
7.50— 9.00
7.00— 9.20
8.00— 9.75
7.50— 9.10
7.50— 8.90
7.008.75
7.00— 8.75
15.00—27.00
14.00—21.25
15.00—32.00
8.00—11.50
8.00—11.50
8.0O—13.00
14.00—20.00
60.00-115.00
130.0—28.00
15.00—19.00
23 Oct.
8.009.00
8.00—10.00
7.50— 9.00
7.00— 9.10
8.00— 9.75
7.50— 9.10
7.50— $.90
7.00— 8.75
7.009.75
15.00—28.00
14.00—21.00
15.00—22.00
8.00—12.00
8.00—12.00
1400—20!00
60.00-120.00
13.00—28.00
15.00—19.00
Zomertrw.
Rd. tarwe
W. tarwe
Inl. rogge
Wintergerst
Cheval. gerst
Zomergerst
Wt. haver
Gele haver
Zw. haver
BI. peulerwt.
Gr. erwten
Schokkers
Paardebn.
Wierboonen
Waalsche id.
Koolzaad
Kar wij zaad
Geel mostz.
Kanariezaad
Lijnz. bl. bl.
ld. witbl.
Bl. maanz. 20.00-35.00 25.00—50.00
De korting en bijbetaling bedraagt thans
voor tarwe natuurgewicht 75 K.G., rogge,
boekweit, kanariezaad, inlandsche gerst»
alle haversoorten 10 c. per K.G.
BOVENKARSPEL Station), 30 Oct.
Aardappelen, blauwe f 3.053.25 bonte
f 3.05—3.25 kriel f 0.45—0.60 per baal.
Aanvoer 450 baal. Uien, drielingen f 5.05
5.40 groote gele f 3.904.35 kleine gele
f 66.30, per baal. Aanvoer 1280 baal.
Bloemkool le soort f 2.609 2e soort 1.30
3.50 3e soort f 0.75—0.85, per 100 stuks.
Aanvoer 152.700 stuks. Roode kool f 1.90
2.90 per 100 K.G. Aanvoer 39.300 K.G. Gele
kool f 2.10—3.40 per 100 K.G. Aanvoer
21.000 K.G. Witte kool f 0.75—0.85 per
100 K.G. Aanvoer 54.100 K.G. Bieten, groote
f 23.50—29.50, kleine f 8.25—10 per 1000
stuks. Aanvoer 58.600 stuks. Slaboonen
f 3.90—5.55 per 15 K.G. Aanvoer 230 zak.
Spruitkool f 2.052.05 per 15 K.G. Aanvoer
40 zak. Wortelen f 1.10. Aanvoer 80 baal.
DEVENTER, 30 pet. Vee. Op de markt
bestond de aanvoer uit 157 runderen, waarin
tamelijk handel was. Dragende koeien f 300—
400, guste koeien f 250—350, dragende vaar
zen f 200350, dragende pinken f 180280,
guste pinken f 175275, graskalveren f 40—
80, nuchtere kalveren f 816, stieren f 0.85
0.90 per K.G., vette koeien f 1.051.15 per
K.G. slachtgewicht.
's-HERTOGENBOSCH, 30 Oct. Boter.
(Ber. v. d. Coöp. Roomboterfabriek). Aan
gevoerd 19.475 kilo. Prijzen f 1.902.10
ROOSENDAAL, 30 Oct. Boter. Hoogste
prijs f 2.90, middelprijs f 2.12, laagste prijs
f 2.01.
VEENENDAAL, 30 Oct. (Weekmarkt).
Eieren f 12—13.50 per 100 stuks. Aangevberc
65.000 stuks. Handel iets trager. Bigget
f 1018 per stuk. Aanvoer 350 stuks.
GELDERMALSEN, 30 Oct. Fruit. Te»
veilingsvereeniging „Geldermalsen en Om-
srtreken" besteedde men voor gieser wilde
man 23 ct., dubbele benderzoet 12 ct., beurré
Clairgeau 4252 ct., zoete aagjes 7 ct., goud
geel 13% ct., grauwzoet 11% ct., dijkmans-
zoet 13% ct., honderdmark 14 ct., Princesse
Nobels 16% ct., zoete pronkers 13 ct., wei
dragers 11% ct., zure reinetten 7 ct., astrakan
16 ct., mispels 13% ct., peeappelen 11% ct.,
streepzuur 89 ct., gerrit roerof 1113 ct.,
suikerperen 17% ct., wijnzuur 813 ct.,
groenperen 1719 ct., winterjannen 1820
ct., kortstelen 13%16 ct., goudreinetten
1519 ct., bellefleur 13%19% ct., bender
zoet 9%10 ct., huismannen 8% ct., Jan
Wiliems 1213 ct., hola's 810% ct., jas-
appelen 6 13 ct., courtpendu 8 11
ct., sterappelen 1626 ct., ketelperen 15%
ct., lemoenapoelen 1322 ct., roodzoet 8%
ct., zoete rei letten 11% ct., bergamotten
1819 ct., brederodes 18%26 ct., ijsbou-
ten 1723 ct„ pippelingen 12 ct., konings-
rood 12 ct., camperoenen 22 ct., grauwe
benderzoet 8 ct., culemborgsche roodjes6%
ct., zoete schijvers 7%10% ct., Eva-appe
len 10% ct., jodenperen 19 ct., huismannen
10%11 ct., veentjes 67% ct., beugelzoet
12 ct., warvelingen 11 ct., kleiperen 19% ct.,
paradijs 11 ct., kaneelzuur 14 ct., heerzoet
7% ct., Napoleons 21 ct., campagnezoet 14
ct., alles per kilogram.
DR. MARIA MONTESSORI IN ONS
LAND.
Op Donderdag, 1 November, wordt dr.
Maria Montessori officieel ontvangen te
Amsterdam, waar zij tot 15 Februari zal
blijven, tot het geven van een cursus voor
hen, die een dieper studie wenschen t e maken
van de Montessori-opvoeding en hetMontes-
sori-onderwijs.
wasAardige jongen Uitstekend be
gaafd maar diep bedorven.
In verstand evenaarde hij zijn slechtheid.
Ik stelde toch veel belang in hemAl
les ter wereld heb ik gedaan om hem tegen
te houdenmaar mijn goede raad was
vergeefschOp drie en twintig jarigen
leeftijd heeft een veroordeeling tot drie jaar
gevangenisstraf zijn loopbaan gebroken en
alle eerlijke toekomst voor hem gesloten.
Er zijn menschen, die met instinct tot het
kwaad op de wereld komenen onder hen
behoorde ook Pascal Saunier. De dag van
zijn invrijheid stelling nadert. Wat zal hij dan
beginnen, wanneer hij éénmaal uit de ge
vangenis is verlost?
Ik vrees, niets goeds. Hij zal wel weer hier
komen om mij te paaien met mooie woorden
en beloften tot beterschap, die toch alle ge
huicheld zijn.... Als ik nog in leven ben,
zal ik hem wat geld geven. Ben ik reeds ge
storven, dan
De graaf hield op met spreken, doch na
eenige oogenblikken ging hij voort
„Die ongelukkige Pascal is in mijn dienst
geweestIk moet toch helpen.Welnu,
ik zal mijn plicht doen...."
Na de bundels papieren doorgezien, en
eenige stukken terzijde te hebben gelegd,
doopte de grijsaard de gouden pen in het
fleschje rooden inkt en schreef vlug en met
vaste hand het volgende
„Ik, Philip Armand, graaf de Thonnerieux
gezond van geest, ofschoon niet van lichaam
schrijf hier in dit eigenhandig testament mijn
laatste wilsbeschikking neer en ik stel den
heer Perollet, notaris te Parijs, in wxen
ik het volste vertrouwen stel, aan als mijn
executeur-testamentair,
„Mijn bezit bestaat uit twee deelen, het
bekende en het onbekende.
„Het bekende bezit bedraagt vijf millioen,
negen honderd duizend francs, verdeeld als
volgt.
1. Mijn huis aan de Vaugirardstraat, op
den hoek der Bonapartestraat, met tuin
en erf een oppervlakte beslaande van 30 aren,
waarde ongeveer Fr. 700.000.
2. Het meubilair, de Beauvaissche en,
Vlaamsche tapijten, de schilderijen, beelden
kunstvoorwerpen, oud porcelein, de biblio
theek, het zilverwerk, ach in genoemd huis
bevindend, bovendien nog de paarden, rij
tuigen en tuigen Fr. 400.000.
3. Drie woonhuizen met twee tuinen in
eigendom, gelegen aan de Rivolistraat Fr.
1.200.000.
4. Een rentegevend eigendom, gelegen
aan de Pyramiedenstraat Fr. 900.000.
5. Mijn kasteel van Granges-de-Mer-la-
Fontaine, met de meubelen, het park, bos-
schen, weiden en hofsteden Fr. 950.000.
6. Mijn goederen te Sancerre, bestaande
uit woonhuizen, gronden weiden en zes hof
steden Fr. 700.000.
7. Waarden in portefeuille, obligaties,
grond crediet van de stad Parijs, vreemde
spoorweg effecten enz. Fr. 800.000.
8. Baar goud en zilver en bankbriefjes in mijn
huis berustend. Fr. 350.000.
Totaal bedrag Fr. 5. 900.000.
„Op het oogenblik, waarop ik deze laatste
wilsbeschikking neerschrijf, terwijl
ik geen verre of naaste bloedverwanten heb,
welke ik zou benadeelen door ze te onterven,
meen ik het recht en den plicht te hebben en
over mijn bezit te beschikken als volgt
„Ik laat en vermaak
„1. Aan de stad Parijs, mijn onroerende
goederen te'Saint Germain, in de Rivoli
straat en de Pyramiedenstraat benevens mijn
fransche en vreemde effecten, tezamen tot
een bedrag van drie millioen drie honderd
duizend francs met de verplichting voor
genoemde stad Parijs, vertegenwoordigd
door haar raad, op een plaats binnen de mu
ren, welke zij zal uitkiezen, een nachtver
blijf te laten bouwen Op dezelfde voorwaar
den als dat van de Tocque-villestraat.
2. Aan de Stad Sancerre, de goederen wel
ke ik in haar gebied bezit, met de verplich
ting in het gasthuis van genoemde stad een
zaal. in te richten met veertien bedden, be
stemd voor de ouden van dagen, in 't arron-
disemenf geboren en die als behoeftig be
kend staan.
3. Aan de gemeente Granges-de-Mer-la
Fontaine, waar ik geboren ben, het kasteel
en de onroerende goederen in haar gebied
gelegen, met de uitdrukkelijke voorwaarde,
dat gedurende zes jaren, te rekenen van den
dag van opening van mijn testament, de
landbouwers, die mijn hoeven in pacht heb
ben, ze in gebruik zullen houden zonder huur
te betalen.
De gemeente zal eerst achttien maanden
na mijn overlijden bezit nemen van 't kasteel.
Zij zal het moeten veranderen in een gods
huis, onderhouden met de inkomsten van de
goederen en behoeftigen, gebrekkigen en
eudeti van dagen van het arrondisement er in
opnemen.
4. Aan mevrouw de gravin de Chatelux, ge
boren Georgine de Graves, de meubelen, ta
pijten, schilderijen, beelden, kunstvoorwer
pen, het porcelein, de bibliotheek en hel
zilverwerk, dat zich bevindt in mijn huis
aan de Vaugirardstraat, bovendien de paar
den en rijtuigen.
5. Aan mijn ouden, trouwen dienstknecht
Jerome Villard, een som van vijftig duizena
francs.
6. Aan ieder van mijn zes andere dienst
boden, Claude Perrin, Michiel Bordier,
Jacques Firmin, Sebastian Marcel, Ursula,
Armand, Benedicta Vernier, twintig dui
zend francs.
7. Honderd duizend francs aan het be-,
stuur van dit arrondisement om aan de ar-1
men van mijn arrondisement uit te deelen.
8. Vijftig duizend francs voor den onder
houd van den grafkelder, ^aar mijn lievi
dochter en mijn teerbeminde echtgenoot»
usten en waar ik zelf zal rusten.
ÜOTsuvlf. VATVOktdJi
