BINNENLAND. BUITENLAND Tweede Blad 7 November 1923 Uit de Pers. Rond de Kabinetscrisis. De Kabinetscrisis. Het roode testament. Verbetering. De a.s. herstelconferentie; de nota van Poincaré in Londen; de meening te Washington. Tevredenheid in Engeland over de Beigische maat regelen tegen de separatisten. De separatisten in de Palts krijgen ver sterkingen. Een groot Engelsch vliegstation. Onder de Telegrammen; In Engeland, acht men de reserves van Poincaré onwettig. Versterking van de rijksweer in Thiiringen. De plunderingen in Berlijn. De Duitsche sociaal-democraten en de be scherming der republiek. Het proces Conradi. Een protestnota van Rusland aan Polen. GEM, BUITENL BERICHTEN. 0 FEUILLETON. PLICHT VOOR ALLES! Naar aanleiding van de regeeringscrisis schrijft het Christelijk dagblad ,,De Amster dammer" o.m.: „Onze beste mannen, dag in dag uit ge scholden en belasterd; al hun inspanning met hoongelach beloond, wel, laat nu de heeren, die 't allemaal zooveel beter weten, de zaken maar opknappen." De geestesgesteldheid, die uit dit schrij ven blijkt, is volkomen verklaarbaar. Het was meer dan bar geworden, schrijft „De Volkskrant". „Onze politieke tegenstanders streden met wapenen, waarvoor zij zich moesten 'schamen. Zij kennen, evenals wij, den moei lijken toestand, waarin zich ons land be vindt; waren er ook getuigen van, hoe de afgetreden regeering al het menschelijk mo- gelijke deed, om te redden, wat te redden valt, hierbij natuurlijk ook fouten makende, maar toch met de eerlijke bedoeling bezield, om het vaderland, om het volksbelang te dienen. Maar zeiven geen betere wegen wijzende, werd letterlijk eiken maatregel der regeering door hen afgekeurd en ver dacht gemaakt, weinig minder dan als een verraad of een misdaad uitgekreten. En hierbij bleef het niet: ook de personen van de ministers werden op de onverantwoor- delijkste wijze belasterd. De politiek van de sociaal-democraten zonk tot het laagste peü. Wij kunnen het begrijpen, dat. onder zulke omstandigheden de verontwaardiging in christelijke kringen ten top gestegen is en dat er zijn, die ten slotte zeggen: daar ligt de boel, doe het dan zelf! Maar zóó kunnen wij niet ontkomen aan onze verantwoordelijkheid! De groote meer derheid der kiezers heeft, nauwelijks een jaar geleden, nog volle vertrouwen geschon ken aan de christelijke regeering. Dit ver trouwen mag niet worden beschaamd. Wij hebben onzen plicht te doen, harden plicht weliswaar, maar plicht vóór alles. Om het ongeluk bij de Vlootwet is de sterkste katholieke partij niet uiteen geval len en behoeft ook de samenwerking onder de rechtsche partijen die toch op geen Vlootwet steunt niet op te houden. De katholieke tegenstanders van de Vlootwet hebben, zooals zij duidelijk lieten verstaan, geenszins de bedoeling gehad een breuk te veroorzaken in onze partij, en de lijn der christelijken beginselen in de staats- politiek is niet verbroken door de misluk king van een marineplan! Hiermede willen wij niet betoogen, dat nu maar aanstonds weer een rechtsch mi nisterie moet worden gevormd. Laat onze tegenstanders maar eerst probeeren, wat zij kunnen. Maar moeten zij straks hun on macht belijden Katzenjammer na hun overwinningsroes is er nu al dan zal de groote meerderheid der rechtsche partijen opnieuw de verantwoordelijkheid moeten aanvaarden. Plicht vóór alles!" ANTI-PAPISME. Het Protesiantsche „Friesche Dagblad" neemt de anti-papisten in „Dingen van den Dag" er als volgt tusschen: „Het was Vrijdagavond, 26 Oct. 1923. Te Nulhuizum, provincie Alleswater. Vergaderde in de consistorie, de plaatse lijke afdeeling der Herv. (Geref.) Staats partij. 't Was een min of meer feestelijk samenzijn en dominee had een gloeiend referaat gehouden over 't onderwerp: „Ro me, oorsprong en voedingsbron van onze constitutioneele dwaasheden!" 'n Levendige discussie is gevolgd. Een der broederen heeft o.a. de vraag op geworpen hij bedóélde geen persóönlijke krenking, zei hij óf het niet mogelijk was, dat vermomde Jezuïeten van wie je óók het érgste verwachten kon! als predikanten zich wisten in te dringen in de Ned. Herv. Kerk, om zoo heimelijk den bloei van Rome te bevorderen, ja! of ze langs dien weg geen minister konden worden zelfs.... Er wordt ook een vaandel onthuld. Daar staat op: „Door Strijd tot Zege"; er ónder 't jaartal 1923 en er boven A. P. 3. Dit laatste begrepen sommigen niet. Dominee legt uit, dat het zeggen wil, Anti-Papistisch in de derde macht. Valt plotseling 'n verlate broeder binnen. Zijn aangezicht staat in extase: „Broeders! de Vlootwet is verworpen! 't Kabinet gaat heen; we zijn met één slag al die roomschen en priester-vrienden uit de regeering kwijt!" De vergadering jubelt en juicht.... Dominee zoekt een passend psalmvers op. Eén vraagt: „Maar hoe is dat dan gegaan?" „Tien man van Rechts hebben tegen het Kabinet gestemd!" „Kérels" juicht Nulhuizum. „Wat 'n ke rels!"' Bomans en Van Schaik en mevrouw Bronsveld.... en nog zeven andere room schen...." „Röó..mschen?!" schrikbult de vergadering. „Hebben wij voor de roomschen ge juicht?" President-predikant hamert om stilte. Ziet wasbleek, beeft van vervaarnis. „Broeders!" zegt hij: „Ja, gij hebt voor röómschen gejuicht! Gij hebt ze „kerels genoemd! Gij hebt ze in gedachte stevig de hand gedrukt.... En ik.... heb meege daan. Schaamrood buigt hij 't schuldig hoofd. „Broeders! ik twijfel aan u.... hier roeit Rome onder.... daar kunnen bij u ver momde roomschen zijn! Broeders! ik twijfel aan mijzelf; het kón es wezen, dat ik in het diepste van mijn innerlijk zijn, in 't onderste van mijn onderbewust zieleleven toch eigen lijk was.... een vermomde Jezuïet!.... „Broeders! ik sluit deze vergadering." EEN CHRISTELIJK-HISTORISCH VOORSTEL. De „Nederlander" betoogt, dat 't toch eindelijk tot een oplossing moet komen. Het blad zegt o.m,: „Een ^aken-Kabinet kan noodig en moge lijk zijn, als de moeilijkheden, waarin de Staat zich bevindt, van buiten de grenzen komen. Dan verzamelen alle burgers zich gemakkelijk rondom een zoogenaamd kleur loos Kabinet. Maar thans, nu men, bij eiken ontworpen maatregel, hevig botst tegen allerlei zeer ernstige en eerbiedwaardige binnenlandsche belangen nu zijn er slechts twee wegen mogelijk: de dictatuur van het geweld of een Kabinet, dat steunt op een parlementaire meerderheid. Wij kie zen onbepaald voor het laatste, ook als het mogelijk bleek een zoodanig linksch Kabinet te vormen. Indien echter de linkerzijde de taak niet aanvat, dan zou, ongetwijfeld ge poogd moeten worden weder samenwerking te vinden voor een nieuw rechtsch Kabi net." Het blad betoogt dan verder, dat de strijd tegen het Kabinet-Ruys het krachtigst, het breèdst en 't eerlijkst werd gevoerd door den heer Marchant. De heer Marchant heeft het recht te verwachten, zegt de „Ned.", dat hij met de vorming van een nieuw Kabi net worde belast en op hem rust de plicht aan deze verwachting te voldoen! „Niet de heer Troelstra deed de Vlootwet vallen, al is daarvoor de schijn gewekt. Maar de heer Marchant, die stad en land afreisde om persoonlijk te getuigen tegen de Vlootwet, en die naar waarheid kon verklaren in de zitting van 16 Oct.: „Ik ben voor mijn geweten volkomen gerust, ik heb mij schuldig gemaakt aan geenerlei onwaar heid, aan geenerlei verzwijging van eenige waarheid en aan geenerlei scheeve voor stelling" de heer Marchant heeft bij vele Nederlanders den twijfel gewekt of de voor gestelde maatregelen wel werkelijk noodig waren voor het duurzaam behoud onzer ko loniën." Er zijn alle gegevens vóór den heer Mar chant om te slagen, zegt het blad verder. In zijn partij ontbreekt het niet aan goede krachten. Hij is links en rechts voldoende georiënteerd, om uit de S. D. A. P. en uit liberale kringen bekwame mannen om zich te verzamelen. Na zulk een forschen wel geslaagden aanval mag de taak niet wor den afgewezen. „Handhaaft echter de heer Marchant zijne blijkbaar aanvankelijk-aangenomen houding dat niet hij maar dat de rechterzijde het stuur moet aanvatten, of slaagt hij niet in de vorming van een Kabinet eerst dan zou aan de rechterzijde de poging tot sa menwerking en Kabinetsvorming kunnen maar dan ook moeten gewaagd worden." DE KATHOLIEKEN EENSGEZIND. Baron A. van Wijnbergen betoogt in „De Maasbode", dat de vorming van een rechtsch Kabinet afhankelijk is van den steunder geheele Katholieke fractie aan een zoodanig Kabinet, Hij meent, dat dit niet tot de onmogelijkheden behoort en besluit: We wenschen alleen vast te leggen, dat het al of niet tot stand komen van een rechtsch Kabinet niet afhankelijk is van 'net al of niet willen medewerken der beide andere rechtsche fracties, maar hiervan, of de Katholieken de omstandigheden zóó zul len weten te wijzigen, .dat er grond is voor het bestaan en voortbestaan van een rechtsch Kabinet." EEN RECHTSCH MINISTERIE. „Het Centrum" meent, dat onder de be staande omstandigheden de vorming van een linksch ministerie is uitgesloten. Er zijn, volgens het blad, slechts twee mogelijkhe den: het optreden van een zakenkabinet, of van een geheel of gedeeltelijk nieuw mini sterie uit de rechterzijde: Het komt ons niet *slechts wenschelijk, maar ook al meer en meer waarschijnlijk voor, dat in dit laatste de oplossing zal worden gezocht en gevonden. Er is geen tijd voor lang wachten, en evenmin voor proefnemingen, die weinig resultaat beloven. Er dient eenerzijds met bekwamen spoed te worden gehandeld, en anderzijds moet het Kabinet een behoorlijken grondslag vinden voor het vervullejj zijner taak. Waarbij dan Regeermg en Kamer hun voordeel kunnen doen met de opgedane ervaring, om gemaakte fouten te vermijden en voor nieuwe fouten zich te hoeden. Een goed teeken lijkt het ons, dat de toon in de pers kalmer wordt en voor op winding en verwijt een meer'bezadigd oor deel in de plaats schijnt te treden. Gemakkelijker zal men er daardoor toe komen, zich van averechtsche beschouwin gen te onthouden en het besef te verleven digen, dat Coalitie en Vlootwet twee ver schillende zaken zijn, en dat bij een over wegend Rechtsch Parlement een Rechtsch ministerie past. EEN KABINET VOOR HET FINANCIEEL HERSTEL. De Haagsche briefschrijver van „De Tijd" beweert, dat de actie tegen de Vlootwet onder de Katholieken samenging met een actie tegen de financieele plannen der Re geering. Men kan dan ook moeilijk er aan twijfelen met het gebeurde op 26 October voor oogen dat, zoo het kabinet dien dag niet was ge vallen het straks bij zijn financieele plannen aan het gevaar opnieuw zou zijn blootge steld. Wat wil men dan nu (aan die zijde) van een rechtSch ministerie? Moet dit het herstel van het financieel evenwicht op zijn beloop laten? De rechterzijde in groote meerderheid kan en zal daartoe zeker nooit medewerken. Moet het kabinet dan komen met plannen in den geest van den heeê Colijn? Wat, in dien het dan, wat men haast op de vingers kan uittellen, over een maand weer valt? Alles tijdverlies, waar geen nationale tijd te verliezen valt. Wil mem vooruit, dan moet men recht aansturen op hetgeen waar het toch komen moet: een kabinet ad hoe, dat het financieel herstel zich als eerste doel kiest, maar tot bereiking van dit doel op rechts steunt, en niet van rechts alleen af hankelijk is. EEN RECHTS KABINET ONMOGELIJK? In een zeer druk bezochte vergadering der A. R. Kiesvereeniging te 's-Hage spra ken Maandagavond de anti-revolutionnaire Tweede Kamerleden mr. V. H. Rutgers en mr. J. A. de Wilde over de verwerping van de Vlootwet en de Kabinetscrisis. Mr. Rutgers vatte zijn betoog samen in de volgende drie stellingen: 1. Waar een Kabinet uit een parlemen taire meerderheid voortkomende en daar mede verband houdende voor de vestiging van den volksinvloed op het staatsbestuur vati de allerhoogste beteekenis is, behoort uit de meerderheid, die een Kabinet omver werpt, een nieuw Kabinet voort te komen; 2. Voor een anti-revolutionnair bestaat er nu, evenmin als voorheen reden om de overtuiging op te geven, dat een Kabinet, dat voortkomt uit en gesteund wordt door de drie groepen der rechterzijde voor Ne derland zeer gewenscht te achten, is. 3. De houding van de tien Roomsch-Ka- tholieke leden der Tweede Kamer, die de Vlootwet hielpen verwerpen en het Kabinet len val brachten met de daarachter liggende bedreiging van het bezuinigingsprogram, doet 't vergeefsche moeite zijn om een rechts Kabinet te doen optreden, dat zijn program niet zou kunnen uitvoeren en over een maand wellicht weer ten val zou ge bracht worden. Mr. De Wilde, die in denzelfden geest sprak als mr. Rutgers, besloot met de ver wachting, dat het anti-clericale optreden der tegenpartij de christelijke partijen steeds weer bijeen zal drijven. Onder daverend applaus werd besloten een brief adn minister Colijn te zenden met de mededeeling dat A. R. Den Haag hem na het gebeurde nog meer aanhankelijk is dan daarvoor. VERGADERING DER RECHTSCHE KAMERFRACTIES. Uit parlementaire kringen wordt verno men, dat Dinsdag in het gebouw der Tweede Kamer de fracties der R. Katholieke, Anti- Revolutionnaiare en Christelijk Historische Kamerleden vergaderingen hadden uitge schreven in verband met den politieken toe stand van het oogenblik. De R.-K. en A.-R. fracties vergaderden Dinsdagmiddag, de Chr. Hist, fractie zou Dinsdagavond bijeenkomen. Nader wordt gemeld: De vergadering van de fractie van Anti- Revolutionnaire Kamerleden werd bijgewoond door de ministers Heemskerk, Colijn en van Dijk en door den minister van staat, den heer Idenburg, lid der Eerste Kamer. De vergadering der Roomsen Katholieke fractie was betrekkelijk spoedig geëindigd. Te 1 uur aangevangen, was men omstreeks half drie gereed. In een klein gedeelte onzer vorige oplage van gisteren, stond als noot der Redactie onder het bericht Van de „Tel." over de mo gelijkheid eener kabinetsformatie door Mr. Kooien, voorzitter der Tweede Kamer, dat deze tegen de Vlootwet heeft gestemd. Dit moest, zooals uit de context bleek, zijn VOOR de Vlootwet. Aan het dept. van buitenlandsche zaken te Londen zijn de officieele beschouwingen van de Fransche regeering inzake de com missie van onderzoek ontvangen. De Morning Post verneemt dat de voor. naamste voorwaarden de volgende zijn: le. het onderzoek blijft beperkt tot Duitschland's huidig betaalvermogen; 2e. de deskundigen van de conferentie hebben slechts adviseerende bevoegdheid en moeten zich voegen naar de instructies van de commissie *van, herstel, aan welke zij ook hun rapport moeten uitbrengen; 3e. de deskundigen hebben niet het recht eenige overeenkomst aangegaan of aan te gaan tusschen de Fransche regeering en Duitsche burgers aan een onderzoek ie-J>n- derwerpen of daarA tusschen beide te'Ko men. Dit laatste heeft klaarblijkelijk betrek king op de onderhandelingen tusschen Frankrijk en de industrieelen van het Roer gebied. In de Maandagavond te Londen van Poin caré ontvangen nota moet, naar gemeld wordt, de Fransche premier zijn bezwaren uiteenzetten tegen de ontworpen uitnoodb ging aan Amerika, zooals die door Engeland, België en Italië is goedgekeurd en gaat hij voort met aan te dringen op beperking van de bevoegdheid der voorgestelde commissie van onderzoek. De Times legt nadruk op de dringende noodzakelijkheid van een snel en met de L>ezer dagen werd het faillissement aange vraagd van de berucht geworden „Brussel- sche Bank", te Amsterdam, die, blijkens ge ruchten, goedgeioovige buitenmenschen voor millioenen guldens heeit benadeeld Hierboven het portret van den te Schoten woonachtigen, doch nu voortvluchtigen F. Bridée, een der directeuren van de Brus8elsche Bank. werkelijkheid rekening houdend doortasten in de Duitsche vraagstukken en houdt zich iri bijzonderheden bezig met de chronische wanorde waarin Duitschland vervallen is. Het blad besluit: Het is een feit, dat, ter wijl Engeland en eenige van zijn bongenoo- ten zich alle moeite geven om een inter- -nationale commissie tot stand te brengen om een onderzoek in te stellen naar den huidigen toestand van Duitschland, zij in die poging gedwarsboomd worden door kleinzielige haarklooverijen, terwijl Duitsch land intusschen bijna hulpeloos is geworden in den greep van machten, die uit zijn op gewelddadige sociale onlusten en een ver nietigenden burgeroorlog. De Ver. Staten en de schadevergoeding. De correspondent te Washington van de Nêw York Times meldt aan zijn blad dat naar hij van gezaghebbende zijde heeft ver nomen de inlichtingen door den Fran- schen gezant Jusserand verstrekt aan den Amer. secretaris van staat Hughes over de opvattingen van minister-president Poincaré inzake het voorgestelde onderzoek over de schadevergoeding, de bezwaren van de Amerikaansche regeering tegen de beper king van dat, onderzoek niet heeft opge heven. Er bestaat kans dat de Amer. regeering haar plan om mee te doen aan het onder zoek laat varen, tenzij Frankrijk toegeeft en aan de te benoemen commissie van enquête vrijheid van optreden toestaat. De separistische beweging in het Rijnland. In officieele Engelsche kringen is men hoogelijk ingenomen met de drastische maatregelen van de Belgen om aan de wan orde der separisten in de door hen bezette zone een einde te maken. Op het besluit om stipt de verordening van de hooge commissie waarbij het dragen van wapenen is verboden en de bondige verdrijving van de separistische benden uit Aken is nu de verjaging gevolgd van wan orde aanrichtende benden op andere pun ten in hun gebied. De Times zegt dat de Belgen een gelukwensch verdienen van de' beschaafde wereld voor hun krachtig op treden, daar hierdoor eindelijk volkomen de dwaasheid van het separistische avontuur is gebleken. Uit gisterenochtend bij het ministerie van buitenlandsche zaken te Brussel ingekomen berichten blijkt, dat er in de Hooge Com missie der geallieerden geen kritiek is ge oefend" op de houding van Rolin Jacque- mins, den Belgischen commissaris te Ko- blentz, tegenover de separisten te Aken. De bondgenooten hebben zonder eenig be zwaar zich aangesloten bij de beslissing van den hoogen Belgischen commissaris. De separatisten in de Palts. Naar de Kölnische Zeiïung uit Kaiserslau- tern verneemt, hebben de separatisten van buiten de Palts aanzienlijke versterkingen gekregen. De bezettingsoverheid heeft de Duitsche Schupo verboden tegen de separa tisten met vuurwapens op ie treden. Der halve verricht de Schupo geen dienst meer. omdat het .haar zonder vuurwapens onmo gelijk is rust en orde te handhaven. Volgens de Kölnische VolksZeitung heeft Zondag een bende van 30 separatisten het gebouw van den Landraad te Simmern over vallen en bezet. De bende stond onder lei ding van een ambtenaar der Fransche regie. UIT HET BEZETTE GEBIED. Over de onderhandelingen tot invoeren van geld met vaste waarde in het B. G., die Zaterdag bij Tirard, den voorzitter der Rijnlandcommissie te Koblentz zijn ge voerd, verneemt de Essener Allg. Ztg. dat alle vertegenwoordigers uit het Rijnland en Westfalen het eens zijn over de grond trekken van de voorgekomen regeling. Er zal een emissiebank met internationaal kapitaal en met volle gouddekking worden opgericht. Het nieuwe geld van vaste waar de zal evenals andere valuta aan alle beur zen worden verhandeld. Het stichtingskapi taal der bank zal vermoedelijk 100 millioen bedragen. De Rheinische Landesbank zal ook aan de stichting dêelnemen. De onder handelingen, die nog voortduren zullen bin nen een week haar beslag krijgen. DE NOORSCHE COMMUNISTEN. De nieuwe Noorsche communistische partij (gesticht door de minderheid van het congres) die de eischen van het uitvoerend comité der Derde Internationale te Mos kou heeft aangenomen, heeft het Stortings lid Stöstad tot voorzittr gekozen. Tot de nieuwe partij behooren 14 Stor tingsleden; tot de oude partij, die zich van de Derde Internationale heeft afgescheiden, eveneens 14. NA DEN OPSTAND IN GRIEKENLAND. Havas vat den toestand, ontstaan door de laatste contra-reVolutionnaire beweging in Griekenland, als volg samen: De republikeinsche partij schijnt nieuwe aanhangers tc hebben gekregen, vooral in het leger. Deze elementen, waaronder vooral op den voorgrond treden generaal Pangalos en admiraal Hadjikiriakos, willen, dat voor de a.s. verkiezingen een plebisciet de kwestie van den toekomstigen regee- ringsvorm zal uitmaken. De Grieksche regeering acht het verkie selijker, de regeling van die kwestie en het gewenschte van een plebisciet over te laten aan de volgende Nationale Vergade ring. De gematigde Venizelistische elemen ten steunen de regeering. De Grieksche zaakgelastigde is gisteren met zijn staf naar Angora vertrokken. De gewezen schout-bij-nacht Goedes, die minister in het kabinet-Goenaris is ge weest, is te Paros gearresteerd. De meeste gearresteerde officieren en burgers zijn weer in vrijheid gesteld. EEN GROOT ENGELSCH VLIEGSTATION De Engelsche bladen melden, dat het grootste vliegstation ter wereld te Croydon zal worden ingericht op last van het mi nisterie van luchtvaart. Het plan houdt in een verlegging van den weg en den bouw van een spoorwegstation op het vliegter rein met electrische treinverbinding naar Londen. Honderden acres bouwland zullen aan het bestaande vliegveld worden toege voegd. Een reusachtig uitgestrekt landings terrein zal worden gemaakt, waarop ver scheidene groote handelsvliegtuigen kunnen dalen of tegelijkertijd opstijgen. Er zullen entrepots en douaneloodsen worden gebouwd en een plan voor een nieuw hotel voor luchtpassagiers is ont worpen. HET DRANKVERBOD IN TURKIJE. De commissie voor de begrooting onder zoekt de wet op het verbod van sterken drank. Havas verneemt, dat de meerderheid in de Nationale Vergadering er tegen is De partijen van de gewiezen groote coalitie hebhen een commissie benoemd die gisteravond vergaderd heeft ten einde de mogelijkheid te onderzoeken een ge meenschappelijke oproeping tot de bevol king te richten. Men besloot daarvan af te zien maar elke partij beloofde zich afzon derlijk tot de bevolking te zullen richten met een oproeping die rekening zou hou den met eenige principieele punten, welke in de vergadering nog werden bepaald. De manifesten der partijen zullen pas morgen avond worden gepubliceerd en alle bur gers die de grondwet willen eerbiedigen, oproepen ter bescherming van de republiek. De vakvereenigingen zullen zich met een gemeenschappelijke kennisgeving bij deze actie aansluiten. Behalve de reeds vermelde dagbladen- zijn nog de B. Z. am Mittag en de Berliner Bör- senkurier in Beieren verboden. Overtredin gen van het verbod zullen met boete en gevangenisstraf tot een onbeperkte hoogte kunnen worden gestraft. Zelfs de poging tot verspreiding van deze dagbladen is reeds strafbaar. Naar de Frankf. Ztg. uit Munchen ver neemt, zal de bekende Beiersche politicus dr. Heim zich eerlang uit het politieke leven terugtrekken. Inzake den militairen dienstplicht in de geheele 'sowjetfederatie schrijft de Izwestia o.a. het volgende: Alle burgers, die delf 20-jarigen leeftijd be reiken,' worden dienstplichtig. Zij moeten in Februari of in Maart onder de wapenen ko men. Personen, die vanwege hun ambt of hun anti-bolsjewistische gezindheid niet voor den gewapenden dienst kunnen worden gebezigd, moeten volgens speciale regels behandeld worden. De .termijn voor verblijf onder de wapens is vastgesteld voor de infanterie en artillerie op l'H, voor de cavalerie op 214, voor de luchtvloot op 3 'A en voor de marine op 4/tS jaar. Als vrijwilligers kunnen ook bui tenlanders in het Russische leger dienst ne men. Vergelijkt men bij de voor den oorlog gel-' dende wetten, da° brengt deze militaire wet een korteren diensttijd maar daarentegen voert zij voor recruten, die wegens overcom pleet van den militairen dienst vrijgesteld zouden zijn. een zesmaandschen diensttijd in- het najaar in, en verlengt zij den termijn van beschikbaar-zijn tot den 40-jarigen leeftijd. Een van de ernstige belemmeringen voor een geregelde ontwikkeling van de so ciale verzekering in Rusland, zoo schrijft de Izwestia, was tot nog toe het gebrek aan geld bij de ondernemingen, die van staatswe ge geëxploiteerd worden, waardoor zij niet in staat waren veel aan premies te betalen. Dit geldgebrek vond zijn oorzaak in de eerste plaats hier in, dat het volkscommissariaat van financiën niet in staat was de onderne mingen van voldoende geldmiddelen te voor zien. Deze kwestie is behandeld in een vergade-, ring van den raad van volkscommissarissen, waarin besloten werd dal het volkscommis- sariaat van financiën meet zorgen voor hef noodige bankpapie.' voor alle betalingen in verband met de sociale verzekering en met dien verstande, dat de premies nog dit ia^ zullen worden betaald. Ten slotte heeft de raad van volkscommissarissen aan de volks commissariaten van sociale voorzorg en fi nanciën opgedragen te zorgen,, dat de voor verzekeringsuitgave toegestane credieten on middellijk ter plaatse, waar ze noodig zijn, zullen worden uitbetaald. De Iswestia, hoopt en verwacht, dat ten gevolge van dezen maatregel de sociale verze kering in Rusland, die tot nu toe een kwij nend bestaan leidde, een betere periode te gemoet zal gaan en indien de geldcirculatie geregeld wordt, dan kan dus het verzeke ringswezen een regelmatig beloop hebben. De Prawda wijst op de noodzakelijkheid om op de aanstaande conferentie der com munistische partij het vraagstuk van verbete ring van de materieele positie der partijlei ders en versterking der partijtucht onder de oogen te zien. Zelfs in het centrum bestaat dikwijls groote onverschilligheid ten opzichte van door de communisten te ondëïnemen acties, terwijl het meermalen voorkomt, dat de ambtenaren in dienst van het partijbestuur verzoeken om niet met bepaalde opdrachten belast te worden. Alle politieke partijen in Engeland ont wikkelen groote bedrijvigheid met het oog op het voor uitzicht" van een spoedige algemeene verkiezing, die de Kanselier van de schatkist in zijn rede te Leeds als waarschijnlijk heeft genoemd. De voorstellen van den eerste-minister „voor de bescherming van de binnenlandsche markt" tegen de buitenlandsche concurrentie en voor een plan tot het instellen van voor keurrechten voor de dominions en de kolo niën zijn In een reeks van vergaderingen be handeld. De voorstanders van vrijhandel zijn dientengevolge ook in grooten getale in het strijdperk gestreden. De arbeiderspartij heeft reeds haar oppo sitie aangekondigd tegen de tarieven en gis teravond hebben Asquith, de leider der on afhankelijke liberalen, en Sir Alfred Mond, een voornaam lid van Lloyd George's natio nale liberalen, hun vertrouwen in den vrij handel uitgesproken. Asquith verklaarde dat de afneming van den uitvoer ten gevolge van het inkrimpen van den wereldhandel de oorzaak was ystn dé werkloosheid. Protectie zou, naar hij zeide, den uitvoerhandel nog meer belemme ren. Het geneesmiddel bestond in het herstel van de voortbrengingsbedrijvigheid en van de wisselkoersen over de wereld. Er dreigt een staking onder de arbeiders in de bouwvakken te Londen ten gevolge van de weigering der werkgevers om een uur toe te staan voor het nuttigen van het middag maal. De werkgevers bieden een half uur aan. Onlangs was besloten om voor December en Januari een uur toe te staan, maar over No vember was toen niet gesproken. Lawrence Speary, een Amerikaansche zakenman, die gisteren te Southampton is aangekomen bracht een vliegtuig mee dat slechts 20 voet breed is en 600 pond weegt ,en dat hij wenschte te gebruiken op een za kenreis door Engeland. Hij wilde dadelijk wegvliegen, maar* dit werd niet toegestaan, daar hij geen Engelsche vliegvergunning had en het toestel nog niet van wege het ministe rie voor luchtvaart was goedgekeurd. Het toestel is in een vliegloods ondergebracht, in afwachting van de vervulling der noodige for maliteiten. Zondag 11 dezer, dag van den wapen stilstand, in Frankrijk tot. een officieelen feestdag geworden, zullen de vlaggen uit het Leger-museum door het garnizoen van Pa rijs naar het graf van den onbekenden sol daat onder den Are de Trimphe gebracht en daar omheen in een vierkant worden opge steld. Binnen het aldus afgezette terrein zul len tegen elf uur met den president van de Republiek de ministers en zeer vele burger lijke en militajre grootwaardigheidsbeklee- ders samenkomen. Zoodra de president van de republiek zijn plaats heeft ingenomen, zal er boven van den Are de Triomphe een schot gelost worden, het signaal, dat het oogen blik van stilte, dat een eerbiedige hulde be doelt te zijn aan de nagedachten* van de in den oorlog gesneuvelde soldaten, is inge gaan. Een schot kondigt eveneens het einde van het oogenblik van stilte aan. Onmiddel lijk daarop zullen de troepen hun défilé be ginnen. Na het vertrek van den president van de Repifbliek worden de vaandels naar het leger-museum in de Invalides terugge bracht. Bij de plunderingen te Berlijn zijn Maandag in het geheel 129 menschen aange houden. 48 hunner werden in den loop van den dag weer in vrijheid gesteld. Verschei- denen waren in het bezit van gestolen wa ren, zooals levensmiddelen en schoenen. Dc agenten hebben gisteren slechts een enkele maal van de vuurwapens gebruik moeten maken ten einde de plundering van een fietswinkel te verhinderen. Bij die gelegén- Jacques Lagarde hield er, zooals te be grijpen is, volstrekt niet van gezien en her kend te worden in een stad, waar hij aan gehouden en veroordeeld was. Daarom had hij zijn baard laten staan, alvorens de ge vangenis te verlaten, terwijl hij vroeger geen knevels of bakkebaarden had gehad. Daarom wachtte hij zich wel in het holst van den nacht naar een van de voornaamste hotels van Joigny te gaan, waar men hem misschien kon herkennen. Toen hij het station verliet, richtte hij zich tot een spoorwegbeambte en vroeg: „K^nt ge hier in de nabijheid een goed koop logèment?" „Ja mijnheer, de herberg „Au Martin Pêcheur" zal juist naar uw zin zijn.... men zal u daar niet overvragen.... voor de deur hangt een brandende lantaarn onder het uithangbord." „Wel bedankt, vriend." Jacques Lagarde, gevolgd door Pascal Saunier, ging op het aangegeven adres af door de straten, die op dat uur volkomen eenzaam waren. Terwijl hij voortstapte, zeide hij tot Pascal: „Je begrijpt, dat ik me zoo weinig moge lijk zal laten zien. Ik zou niet graag willen, dat iemand wist, dat ik hier in Joigny ben." „Zeg dan tegen den notaris, dat hij zwij gen' moet." „Dat zal ik zeker doen. Het is niet noodig, dat ik bij mijn medemenschen hier over de tong ga voor den korten tijd, dat ik hier ben." „Denk je, dat men je na vijf jaar nog her kent?" „Dat zou- best kunnen, ondanks mijn vol len baard.... er zijn menschen, die een ver duiveld goede memorie hebben en door het proces ben ik bekend geworden. Onder het praten hadden zij de „Martin Pêcheur" bereikt. Paul belde aan. Na verloop van eenige minuten kwam de baas zelf open doen. „Kuhnen wij hier een kamer met twee bedden krijgen," vroeg Pascal Saunier. „Ja, mijnheer, komt binnen als 't u be lieft.... een goede kamer.!' Ze traden binnen, gevolgd door den waard, die na de deur gesloten te hebben, in de gelagkamer kwam en vroeg: „Zouden de heeren nogviets willen ge bruiken, voordat zij gaan slapen? Wil ik wat koud vleesch en een flesch wijn halen?" „Geef ons een stuk kaas en een flesch wijn, maar gauw, want we zijn dood van vermoeenis. Eenige minuten later stond een flesch, twee glazen, brood en kaas op tafel. Pascal schonk in en vroeg aan den her bergier: „Is de kamer met de twee bedden ge reed?" „Ja, mijnheer, een mooie, groote kamer, met uitzicht op de straat. Naast die kamer woont een dame, zeer stil, want ze is ziek en woont daar alleen met haar dochter, een lief, braaf meisje." „Nu, breng ons dan naar die kamer, als 't u belieft," zeide Jacques Lagarde,.... „wij kunnen tegen den slaap niet meer op." De herbergier nam een kaars, ging de reizigers voor en bracht ze op de kamer met de twee bedden, waarvan de zindelijk heid zijn huis tot eer strekte. Dan liet hij hen alleen en na eenige oogenblikkem wa ren de twee ontslagen gevangenen in die pen slaap. Het was reeds negen uur in den morgen, toen Pascal Saunier uit bed sprong en Jac ques Lagarde wakker maakte. In een ommezien waren ze gekleed. Zij gingen naar de gelagkamer waar baas Lureau hen vriendelijk ontving. „Hebben de heeren goed geslapen?" „Zeer goed," antwoordde Pascal. „Willen de heeren misschien eten, voordat ze uitgaan?" „Neen," antwoordde Jacques, „ik pet nu niet. Ik heb een dringende boodschap te doen en kom aanstonds terug." „En ik," zeide Pascal, terwijl hij een cou rant nam, ik zal op je wachten, en onder de hand een druppeltje drinken en de courant lezen." Jaques ging heen. Pascal Saunier bestelde een „druppeltje", stak een sigaar op en las eenige regels," maar zijn-gedachten waren ergens anders. In gedachten volgde hij Jacques naar den notaris om het erfdeel in ontvangst te ne men, dat het uitgangspunt van hun fortuin zou moeten zijn. Hij zag hem reeds de kostbare bankbiljet ten opstrijken, die hun in staat zouden stel len zich beter voor te doen, om daardoor met meer succes hun doel te kunnen bereiken. Hij koesterde nog andere plannen, waar van zijn collega niets wist en die hij hem ter gelegener lijd zou mededeelen. Hij bevond zich alleen in de wachtkamer, want Lureau was aan 't rekeningen schrijven en zijn vrouw bracht met de dienstmeid de kamers, der gasten in orde, die voor het mee- rendeels handelsreizigers of beambten waren, die,allen reeds vroeg in den morgen vertrok ken. Pascal werd plotseling uit zijn overpeinzin gen gewekt door het binnentreden van een vrouw. Die vrouw was Martha Grandchamp. Toen hij het meisje zag, dat ondanks de dieptreurige uitdrukking van haar gelaat er niet minder, verrukkelijk uitzag, zat Pascal letterlijk verbaasd, met open mond en sta rende oogen. Nooit had hij zooveel schoonheid gezien, of zelfs maar gedroomd. Martha scheen zeer verlegen. „Is mijnheer Lureau niet hier?" vroeg ze verlegen. Die weinige woorden brachten Pascal tot bezinning. Hij stond op, groette en wilde antwoorden, doch had er den tijd niet toe. De waard van den „Martin-Pêcheur", die de stem van het meisje had gehoord, kwam aanloopen. „Hier ben ik. hier ben ik, juffrouw. Wat is er van uw dienst?" „Hebt ge goeden bouillon vanmorgen, mijn heer Lureau?" „Ja, juffrouwDe ketel staat reeds op het vuur.... acht pond best vleesch en groenten.... versch uit den tuin.... meer hoef ik niet te zeggen.... de reuk alleen doet een mensclj het water in den mond ko men." „Wilt ge, als 't u belieft, er een kom van voor mij houden?" „Zeker, juffrouw.... is dat alles?" „Met een broodje.ja, dat is alles, mijn heer Lureau. Is de postbode al geweest?" „Nog niet. juffrouw.maar u hoeft zich niet bëzorgd te maken, als hij iets brengt, zal ik 't u aanstonds geven." „Dank u." jtHoe is het vanochten4 met uw moeder?" „Ik geloof, dat ze iets beter is." „Dus goed nieuws!.Als 't maar begint te beteren, dan zal de genezing spoedig vol- gen." Martha groette de mannen met een lichte buiging en ging naar haar kamer. Pascal was geheel onder den indruk van die zachte, zuivere, kristalheldere stem, ter wijl zijn oogen op de trekken van dit schitte rende beeld van schoonheid gevestigd ble ven. Doch zonderling genoeg wekte het voorko men van die onvergelijkelijk schoone vrouw geen liefde of zelfs bewondering bij hem. Het zien van Martha gaf Saunier de oplos sing van een vraagstuk. Haar buitengemeene schoonheid was het antwoord op een vraag, welke hij zichzelf ge steld had, eenige oogenblikken vóór Martha's binnentreden en hij verwonderde zich over het onverwachte toeval dat hem in een klei ne provinciestad, in Joigny, waar hij maar enkele uren doorbracht, het bijna onbereik bare voorwerp deed ontmoeten, dat tot grondslag moest dienen voor zijn stoutste plannen. Hij keek nog naar de «leur waardoor Mar tha was verdwenen, toen de baas van de „Martin-Pêcheur" hem in zijn overwegingen stoorde. „Een mooi meisje, niet, mijnheer?" zeide hij op vroolijken, bijna fieren toon. „Een wonder schoonheid," riep Pascal uit.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1923 | | pagina 5