m hommer bestaat ubt bladzijden eerste blab
Voor Schoenen: PRESBURG
m
14 november
Goed Chic Goedkoop
Dinsdag 13 November 1923
46ste Jaargang No. 14586
Infaam. De Verkoop van Gemeentewege.
STADSNIEUWS.
ftSENDA
Het adres van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken van Haarlem
en Omstreken in zake Gemeente
iijke Arbeidsvoorwaardn.
Ce Uitvoering van den R K. Kring
Gemeentezaken.
Carl Flescft.
Tudor Architecture.
Een particuliere ophaaldienst.
Haarlemsche „Orkest-Vereeniging.
Waarschuwingen!
Autobus-dienst.
De eerste.
Waarborg en belasting gouden en
zilveren werken.
De vorst.
Rijkspostspaarbank.
De Cursussen van Dr. Xavier Smits.
De Uitbreiding van typhus.
Op hol.
De Laudbouwcursus.
De slechte tijd en de Bank van
Leening.
Niet overdreven
J. J. WEBER ZOON
Onticieits Fabrikanfeu
Koningstraat 10 Haarlem
Telegraphiscb Weerbericht.
GIJ BEVOORDEELT ZELF
Idoor de Advertentiën der
Nieuwe Haarl. Gouran*
nauwkeurig en trouw te
jjlkllllllll lezen
DE TEYLERZAAK.
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per Kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem,
telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentiën 35 cents per regeL
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den tekst
als ingezonden mededecimg op de
le Pagina 75 ct.. op andere redac
tiepagina's 60 ct. per regel Vraag-
cn aanbod-advertentiën 14 regels
60 cent per plaatsing; elke regel
meer 15 cent. bij vooruitbetaling.
De heer Kleereltooper, alias A. B. K„ alias
de „Oproerige Krabbelaar" van „Het Volk",
is een man, die erg graag poseert.
Als kunstkenner, als artiest, als grappen
maker, als verdrukte Jood, als flinke kerel,
als man met een gevoelig hart, als goed
mensch, en als nog honderden andere
„interessante" dingen meer.
Vooral echter als „goed mensch".
Daar heeft A. B. K. een zwak voor.
En zijn lezerskring laat hem poseeren;
jer is, 'voor zoover wij weten, nog nooit
iemand geweest, die A. B. K. in het publiek
heeft .toegevoegd:
„Allemachtig kerel! wat ben je vervelend-
aanstellerig!
Schei nou asjeblieft uit! Je pedanterie
hangt me al lang de keel uit!"
Dit wijst er op, dat in de kringen dér
■S. D. A. P. het vermogen des onderscheids
van wat echt en onecht is nu juist
niet bijzonder ontwikkeld is: in iedere an
dere fatsoenlijke partij was zoo'n pedantje
al lang eruit gegooid.
Maar in de S. D. A. P. is en blijft hij ge
vierd.
Omdat hij zoo „geestig" is,
'n Keurig staaltje van die gerenommeerde
geestigheid" heeft de groote A. B. K. Za
terdag weer geleverd: hij phantaseert in „De
Notenkraker" een brief, welken Minister
Ruvs aan de redactie s der Roomsche bla
den zou hebben toegezonden, en waaruit
wij de volgende verheven strophen citeeren:
„De baantjes, die mijn hand verdeelt,
En in uw grage handen speelt,
Gaan uwen neus passeeren,
Als gij het kabinet verjaagt,
Waaraan gij vele gunsten vraagt
Die wij u graag, bescheren.
Dsn kan ik niet meer overal
Gelijk tot nu zoo'n groot getal
Van eigen lui benoemen,
Die in kommissies zitten gaan,
En in hun hart het voortbestaan
Der koalitie roemen.
VVeet: als de Vlootwet nu niet slaagt
En 't kabinet wordt weggevaagd,
Zoo sterft de koalitie'.
Dan is 't met onze macht gedaan,
Dan vraagt gij mij vergeefs voortaan
Om lintjes of positie."
Ziedaar het soort „geestigheid", waarover
:1e rechtgeaarde S. D. A, P.-ër gnuift.
A. B. K. wéét dat, en gaarne slaafs den
smaak van zijn publiek dienend, rijmelt hij
„geestig".
Zonder blijkbaar ook maar een moment
te bedenken, hoe laag, hoe in-gemeen het
is, een man hij zij dan ook katholiek
minister zonder cenig bewijs in het pu
bliek van oneerlijkheid en bevoorrechting
te beschuldigen.
't Kan zijn. dat de morecle zintuigen van
A. B. K. een beetje afgestompt zijn, zóó, dat
hij het schandelijke van zijn „geestigheid
niet mer aanvoelt, wij.voor ons achten
een beschuldiging, als door A. B. K. tegen
Minister Ruys geuit, een der grootste per
soonlijke belcedigingen, welke men een per
soon in het algemeen en een bewindsman
in het bijzonder, kan aandoen. En des te
grooter tegenover minister Ruys, die in zijn
streven naar onpartijdigheid bij benoemin
gen, onder eigen partijgenootcn vaak te scru
puleus is geacht.
Wellicht kan tot 'sheeren Kleerekooper's
verontschuldiging dienen, dat hij in den
komenden socialistischen heilstaat een
baantjes-verg^verij als waarvan hij Ruys
beticht niet anders dan vanzelfsprekend
zal vinden.
Doch ook onder die „verzachtende om
standighedenblijft de beleediging "infaam.
Sociëteit „Sint Bavo". Moedercursus,
8 uur. Hoofdbestuur Volksbond, half 8.
Bevolkingsbureau, 810 uur. Toonccl
Vrouwenbond, 8 uur. Bestuur Metaal
bewerkers, 8 uur.
Hanzegebouw. Haarl. ïnkoopcombinatic,
half 9. Zaugvereen. „Klein a Capella
Koor", 8 uur.
Atlanta. Zijlstraat Bioscoopvoorstel-
ling.
Museum v. Kunstnijverheid Tentoonstel
ling van dc ontwikkeling der boekdruk-
kunst.
Luxor-Theater Groote Houtstraat 139
Bioscoop- en variété-voorstelling.
Bisschoppelijk Museum Dagelijks, uitge
nomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, toe
gankelijk.
Peddemors Tentoonstelling Batiks, 10
tot 6 uur, Toonzaal Kruisweg 51.
R. K. Leeszaal en uitleenbibliotbeek
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
Ï012, van 25 en van 7—10 uur, b.-
halve des Maandagsochtends en op Zoa-
en Feestdagen. Uitleenen van boeken
van half 39 uur.
"1. K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnestraat 15 Alle werkdagen, voorm.
van 912 uur, n.m. van 25 uur. Zater
dags alleen van 912 uur.
•K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine
Houtweg 13 Alle werkdagen, voorin,
van half 11 tot half 12, des nam. van 3
tot 4 eu van half 8half 9 uur. Tele
foon 2981.
'arthavereenijging Bloemhofstraat 1
Betrekkingbureau voor vrouwen Alle
werkdagen van 1012, van 24 en van
8—9 uur Tel 1671.
Sint Elisabeth's Vereeniging Jansstraat
49 Van 12 uur aanvragen om verster
kende middelen voor arme zieken der
S. E. v.
Bloemendaal R. K. Leesbibliotheek
Bloemendaalsche weg 48, Dinsdag mi
Vrijdag van 24 uur-
Door de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Haarlem en Omstreken, is
een adres aan den Gemeenteraad gericht,
waarin verzocht wordt, den verkoop van
gemeentewege, voor zoover hij bestaat,
te staken en daaraan geen verdere uit
breiding te geven in de toekomst.
B. en W. deelen den raad mede, dat in
gevolge het bepaalde bij artikel 26 bis der
verordening, regelende de voorwaarden
voor de levering van gas door de gemeente
Haarlem, aan gasverbruikers huurkoopstel
len van gemeentewege kunnen wonden
verstrekt.
Onder verwijzing naar het aldaar bepaal
de, stellen B. en W. voor, het adres der
Kamer van Koophandel voor kennis
geving aan te nemen.
Slechts een mededeeling van inzichten.
De Kamer van Koophandel heeft het vol
gende adres gericht tot den Raad der Ge
meente Haarlem.
Ons schrijven van 25 October j.l. aan
Uwen Raad heeft B. en W. aanleiding ge
geven U voor te stellen, het niet in behan
deling te nemen, op grond van de overwe
ging, dat genoemd college niet kan toege
ven, dat het initiatief tot het voorstellen
van dc in dit adres beoogde maatregelen
tot de competentie van onze Kamer be
hoort.
Wij veroorloven ons, in verband met deze
opmerking, van B. en W. onder Uwe aan
dacht te brengen, dat ons schrijven niet an
ders bedoelt te zijn, dan eene medeëreeling
van onze inzichten ter zake, waartoe de
Wet op de Kamers van Koophandel ons bij
artikel 12 sub 2 de bevoegdheid verleent.
Ten aanzien van de in ons schrijven ge
noemde maatregelen in het bijzonder heeft
Zijne Excellentie de Minister van Arbeid,
Handel en Nijverheid in antwoord op een
desbetreffend adres van het Bureau der
R. K. Vakorganisatie verklaard, dat de
nijverheid (en in mindere mate ook de han
del) ten nauwste bij de regeling der arbei-
dersverhoudingen betrokken zijn, zoodat
dergelijke aangelegenheden wel degelijk val
len, onder de onderwerpen, waarover de
Kamers van Koophandel, ter vertegenwoor
diging van handel en nijverheid ingesteld,
van advies mogen dienen.
Uit het feit, dat B. en W. met geen en
kel woord den inhoud van ons schrijven be
strijden of ontzenuwen, mag misschien de
gevolgtrekking worden afgeleid, dat dit
college het met de strekking ervan eens is
en dat het tot voorstellen in die richting
weldra het initiatief zal nemen. Mochten
dergelijke voorstellen hetzij van B. en W.,
hetzij uit Uw midden Uwen Raa.d bereiken:
dan spreken wij uit naam van handel en
nijverheid den wensch uit, dat zij van Uwen
Raad een gunstig onthaal mogen vinden.
Zooals we reeds meldden, heeft Vrijdag
a. s. in den Stadsschouwburg de najaars
uitvoering plaats van den R. K. Kring,
waarbij opgevoerd wordt: „De Trompetter
van Sökkingén," een costuumstuk, spelende
in dc 17e eeuw, onmiddellijk na den 30-
jarigen oorlog.
We ontvangen - thans liet programma der
uitvoering, dat, als altijd, er keurig ver
zorgd uitziet en een practische indeeling
heeft.
Plaatsen voor de uitvoering kunnen aan
den schouwburg besproken worden Don
derdag en Vrijdag van 103 uur.
B. en W. stellen voor. hen te machtigen
in voortdurende erfpacht te geven een stuk
grond gelegen aan de Oostzijde van den
Kleverparkweg, de Kleverlaan en de Mo-
lijnstraat, aan de N.V. maatschappij tot
Expoitatie van vaste goederen „Dhococ"
tegen een erfpachtsprijs, van 0.97ld per
M2 per jaar en onder voorwaarde dat de
gedeelten grond worden bestemd, om
daarop te bouwen 35 Middenstandswonin
gen, w.o. 2 winkelhuizen, terwijl de niet
tc bebouwen grond ingericht moet worden
als tuin.
B. en W. stellen voor,' in voortduren
de erfpacht uit tc geven aan J. Fortgens en
P G. J. Sernée met dc bestemming om
daarop drie arbeiderswoningen te bouwen,
ongeveer 230 M2 grond, kadastraal be
kend gemeente Haarlem sectie H. No. 2493
get. en zulks tegen een erfpachtscanon van
0.91 per M2 per jaar.
'B. en W. bieden ter vaststelling aan
een staat, groot 10.917.01, tot beschik
king op den post „Onvoorziene Uitgaven"
der begrooting 1923, voor de afrekening met
verschillende schoolbesturen van het sub
sidie over 1921, ter uitvoering van de Nij
verheidsonderwijswet.
baron a. h. van HARDENBROEK en
de nieuwe haarl. courant.
In de Opr. Haarl. Crt. is sinds eenige
dagen een polemiek gaande tusschen den
heer A. H. Baron van Hardenbroék tot
Ammerstol en eenige medewerkers van die
krant.
Een der inzenders heeft in het debat ook
de N. Haarl. Crt. betrokken door het citee
ren daaruit van een stukje, dat wellicht
niet zeer aangenaam was voor den heer
Baron A. H. van Hardenbroek en hem nu
noopt eenige enormiteiten te debiteéren
aan het adres der N. Haarl. Crt., die wij
niet iangs ons heen kunnen laten gaan.
Wij citeerden indertijd wat de heer v.
Hardenbroek in de vergadering voor Staat
huishoudkunde en Statistiek bij de debat
ten (dat heeft dus weinig te maken met zijn
praeadvies in die vergadering) gezegd heeft
over de duurte, de hooge loonen en over de
enorme winsten van bakkers, kleermakers,
slagers, kruideniers, waschbazen e. d. De
heer v. H. noemt het citaat minder juist,
wat hij aan de N. Haarl. Crt. schijnt te wij
ten.
De heer v. H. kan weten dat de N. Haarl.
Crt. niet bij die vergadering is vertegen
woordigd geweest en wij dus aangewezen
waren op de verslagen in de Groote Pers,
wat ook in ons artikeltje te zien was. Wij
endosseeren dus zijn bewering dat het citaat
minder juist is aan het adres van de den
heer v. H. geestverwante liberale bladen,
waarin wij het gewraakte gesprokene von
den. Intusschen mocht ieder aannemen, die
zich herinnert wat de heer v. H. b.v. in de
vergadering der Kamer van Koophandel aan
het adres van slagers en waschbazen heeft
gezegd, dat het door hem op die vergade
ring voor Staathuishoudkunde gesprokene,
wel ongeveer den gedachtengang van den
heer v. H. weergaf.
Maar dan vervolgt de heer v. H. zijn po
lemiek in de „Opr% Haarl. Crt." als volgt:
„Het aangehaalde blad (de „N. Haarl.
Ct.") heeft de diepste minachting voor wat
in die kringen heet de liberale-economie en
staat op den neo-economischen grondslag
van Prof. Veraart, welke nieuwe economie
onlangs zoo treffend door Sphinx werd
weergegeven, namelijk: hooge loonen en
duurte is het belang der neringdoenden,
dus.... voortzetten van alle dingen die
sinds 1918 ons land te aanschouwen gaf."
Tot zoover de heer v, Hardenbroek.
Wij zijn ons niet bewust ooit „de diepste
minachting" aan den -dag te hebben gelegd
voor de aldus door baron v. H. genoemde
liberale-economie. Wij zijn er geen bewon
deraars van, maar als wij haar bestrijden,
gebruiken wij geen dikke woorden, doch
argumenten. Minachting betuigden wij nooit
voor de liberale economische beginselen.
Dat wij op den neo-economischen grondslag
van Prof. Veraart zouden staan, is eenvou
dig verbijsterend nieuws voor ons. Wij zijn
ons er niet van bewust en wisten zelfs niet
dat er een nieuw economisch stelsel was
uitgevonden, wat de heer v. H. dan noemt
neo-economie van Prof. Veraart. We zijn
ook benieuwd wat Prof. Veraart daarvan
zou zeggen en vooral wanneer hij zijn neo-
economie aldus zag samengevat „hooge. loo
nen en duurte is 't belang der neringdoenden,
dus.... voortzetten van alle dingen die
sinds 1918 ons land te aanschouwen gaf."
Ons dunkt, Prof. Veraart gaf den econoom
baron v. H. een nul.
Maar laten we dit den heer v. H. zeggen,
dat hij de Nieuwe Haarl. Crt. nooit heeft
kunnen betrappen op de verdediging van
iets anders dan die der zuivere beginselen
van ons mooi solidariteits-principe.
De solidariteitsleer gaat voor ons boven
de liberale economie en wij hangen in de
economie ook niets anders aan dan de leer
der solidariteit.
De zeldzame artist, naar uien wij sinds
lang gewoon zijn, de kunst zijner rivalen af
te meten, de nniverseeie kunstenaar Carl
I'lehch, wiens optreden naast liet Concert
gebouw-orkest. tol het allerbeste in ons mu
ziekleven behoort, moest eigenlijk niet tot
het spelen van een Tschaikowsky-ooncert zijn
te bewegen, zoo de orkestpartitie in den kla-
vicrklank slechts de harmonische en melodi
sche sfeer kan aanduiden. Dc belcekenis van
Flesch als solist ligt vooir mij altijd in de
sfeer, die zijn prachtige mannelijk-expressieve
viooltoon rond het orkest schept, waardoor
alle klank, die uil het machtige instrumenten-
ensemble opstijgt, aan de bron der schoonheid
als onmiddellijk ontwelt. Ik bedoel dit: de
orkcslmusicus mag artist zijn in den bestyij
zin des woords, hij is dienaar, en bij sugges
tieve leiding is 'liet geen slavenarbeid, zóó
le dienen. Maar Flesch als solist beteekenl:
Flesch dirigent, hij, de vir ingenlis spiritus,
die allen noopt tot daden, tot zirh-uiten,'on
middellijk door de aliesdwingende macht ran
zijn suggeslievcn toon. Dit is voor mij de
groote beteekenis zijner persoonlijkheid.
Bil nu, wal is dat alles klein, hot orkest
vervangen door de piano, en dit instrument
bespeeld door een weliswaar uiterst slagvaar
dig en volgzaam musicus, maar die dan ook
alles wat in dn furieuse orkesiparlilin ligt be
sloten, naar best vermogen zal moeien weer
geven.
Ik gelooi', dat Carl Flesch nooit en nim
mer tc bewegen zon zijn, om b.v. Beethoven's
vioolconcert aldus weer te geven, of wil men
dit uiterste niet: 'n Bruch-ccneert al evenmin!
'tls waar. dc. kenners van het vioolspel
mochten dubbel genieten, nu hij de verbluf
fend virtuose weergave der solopartij bun
aandacht hij dit machtige kunnen zich kon
bepalen; hoe zijn cadens het summum van
viool-techniek, het vivacissimo dc prachtigste
versmelting was van rytinne en melos. Hun
is zeer zeke niet ontgaan, hoe in het midden
deel, de Canzonetta, zijn gevoels-exprcssie
zender één zwak moment blijft. Bij welken
violist hoort men dat? Wie is sterk genoeg,
om althans niet één moment loc te geven
aan hel scnlimeuleele, dat dan „gevoeligheid"
heet?
Men inpclit zijn Chaconne "beluisteren. Al
deze superieure behcersohing van het tech
nische in dienst gesteld cener schoonheid, die
niei-van-deze-aarde is. Zijn stijlgevoel noopte
hem voorheen wel eens bij Bac.li lol al ie
groote toongevmg. Is het zijn sleedis-grocieiwlc
volmaking, die hem ook dit middel doel ver
smaden? De overgang in majeur, waar min
dere grootheden al blij zijn, als ze rein viool
spel lateti hooren en in zelf-cvvertreffing alles
gevoeglijk in klank zetten: dit deel was in de
souvercine beheersching bij Flesch van een
meditatieve schoonheid. Laat de kleinen zich
wachten, hem hier na te volgen: dit senza
vibrato is gevaarlijker dan in het kwartet
spel. Maar zij mogen tevreden zijn, wanneer
zij althans zuiver spelen en nog eenige sfeer
rond de noten kunnen scheppen. Wal is de
kunstenaar Carl Flesch inderdaad oneindig
hoven hen verheven!
Sprak ik' niet onlangs bij een uitvoering
van Korgold's suite uit „Viel Larm im nichts"
den wensch uil dat die eerste uitvoering te
vens de laatste mocht zijn? Er waren in Alma
Moodie's spc-1 wel dingen, die te prijzen vie
len: hier bij Flesch vergat men gansch de
Niohtigkeit dezer muziek, en zoo mocht men
wanen bij de „Gartenszene" een beeld gelijk
in Mozarrt's Figaro te 'hervinden, hoe grond-
verscheiden daar do muziek ook mag zijn.
Andermaal in een bewerking, n.l. van Schu
bert's Balletmuziek uit Rosamunde, kon men
weten, dat aan de grootste kunstenaars veel
geoorloofd is, maar de pianopartij "bij Paga-
nini had ik toch wel willen missen. Een bril-
lnnte vertolking van Pugnnni's Prueludium
en Allegro besloot den avond, ivaavop van
Johan Sebastian's g rooi en zoon Friedemann
nog een prachtig „Grave" (blad geklonken.
De laatste vier stukken waren alle in de be
werking van Fritz Kreisler.
In de bijvalsbetuigingen zijner toehoorders
straalde door: dc groote vereering, waarmee
men zijn hooge kunst \vap genaderd. Carl
Flesch dankte daarvoor, zooals hij alleen dat
vermag, met 'het „Abendlied" van Schumann,
een toonstuk, dat hij in de zetting voor zijn
instrument blijkbaar zeer vereert.
Het was Louis Schnitzter, die begeleidde-
Op uitnoodiging van de English Associa
tion in Holland en van het Genootschap Ne-
derland-Engeland, afd. Amsterdam, zal
Arthur Straiten, docent in Architectuur aan
de Universiteit te Londen, een vijftal le
zingen houden over „Tudor Domestic Archi
tecture", en hare ontwikkeling tengevolge
van buitenlandsche invloeden, en wel te
Vlissingen, 13 November, Nijmegen 14 Nov.,
Haarlem 15 Nov., Amsterdam 16 Nov, en
Enschedé 17 Nov. Aan de hand van een
serie lichtbeelden zal hij de ontwikkeling
van den Tudor bouwstijl behandelen, mede
in verband met den belangrijken invloed, dien
de Nederlandsche bouwkunst op de Engel-
sche huis-architectuur van de 16de tot de
18de eeuw heeft uitgeoefend.
Arthur Stratton is de schrijver van een
aantal verhandelingen over bouwkunst, o.a.
„The work and influence of Sir Christopher
Wren" (1897), „The domestic architecture
of England during the Tudor period" (1909-
1911), „The English interior en the decoration
óf English homes from Tudor times to the
XIX century" (1920) en „Dutch influence on
the work of Sir Christopher Wren" in het
„Wren Memorial Volume", het vorige jaar
uitgegeven door de Royal Institute of British
Architects, waarvan hij „Fellow is. Als ar
chitect heeft hij tal van landhuizen gebouwd
en restauraties en verbouwingen van een
groot aantal Tudor huizen uitgevoerd.
Mei ingang van l December 1923 heeft «Ie
Nuts-Spaarhank alhier een ophaaldienst in
gesteld. De bedoeling van dien dienst is hel
tien inleggers, Speciaal den bewoners van de
afgelegen stadswijken, gemakkelijker Ie ma
ken bij de Spaarbank in te leggen; daartoe
zal de bode wekelijks bij dc Spaarders aan
huis kosteloos gelden ophalen.
Van de opgehaalde gelden wordt .3 pCt.
rente vergoed, evenais bij gewone inlagen der
Spaarbank.
Evenals het vorig jaar heeft het 'bestuur
•der H.O.V. <de .Burgemeester, wethouders en
raadsleden vaji Haarlem uitgenoodi^d het lo
den-concert van Donderdagavond a.s. met
hunne dames te komen bijwonen.
Het programma geeft in de eerste plaats
de 5e Symphonic van Beethoven en voorts
twee eomposilieën van den heer G. H. O. von
Br deken F ook. waaraan een voor Orkest en
zang.
Ais soliste van dien avond zal zich doen
hooren Jo Vincent, de bekende Sopraanzan
geres te Amsterdam.
De Commissaris van Politie le 3 eisen,
waarschuwt dringend, in 't algemeen belang
géén handelsrelaties aan te knoopen mei
van Bremerkamp, wonende Hofgeest 17, te
Santpoort (gem. Velsen), alvorens inlichtin
gen le hebben ingewonnen bij den C. v. P.
voornoemd, bureau van politie te lJmuiden
(gem. Veisen).
De Commissaris van Politie le Deventer
waarschuwt, alvorens handelsrelaties aan te
gaan met zekeren C. Feith, geboren le Rheden
(Velp) op 7 Februari 1895, laatst gewoond
hebbende te Arnhem, thans Ie Miihlhciui aan
de Riihr (DuHschland). zich om inlichtingen
aan zijn bureau te vervoegen.
Dc aulobusdiensl Haarlem-—lJmuiden van
den ondernemer C, Braam, heeft een wijziging
ondergaan, die hoofdzakelijk bestaat uit het
vervallen van den vroegdienst lJmuiden
Haarlem, die te 7.40 aankomt en den dienst
HaarlemlJmuiden, welke 8 uur vertrekt uit
Haarlem. Dientengevolge vertrekt de eerste
bus uit lJmuiden om 9 uur en komt aan le
Haarlem 9.45; terwijl uit Haarlem liet eerste
vertrekuur is gesteld op 10 uur.
Uit de rijwielbewaarplaats van den Ilaar-
lemschen Kegelbond is een heerenrijwiel ont
vreemd. Het eerstel
Bioscoop-taal.
Of je, in Tilburg of 'n Winschoten of in de
Hofstad éen bioscoop bezoekt, 't is overal
hetzelfde liedje: liet Nederlandsch, dal men
als verklarenden tekst tusschen de projecties
te lezen krijgt, wordt er op zoo'n gruwelijke
manier verlliasptód, dat men zich bijwijlen af
vraagt, of 't wel Hollanders zijn, die met de
samenstelling van de verklarende bijschriften
belast worden?
Het is een en ai inconsequentie, wat men tc
lezen krijgt. Hel is geen phonelische, noch
historische spelling, noch Ktollewijmche.noch
minder een schrijfwijze, die op etymologie is
tebaseerd. Het. is een onbeholpen landje a
ia Aagje dc keukenmeid en hel is voor ons
Nederlanders beschamend, dat men in bio-
scooplok-aien, die vooral in den feat sten lijd
door -den zwaren concurren tic-strijd een be
denkelijke luxe hebben gekregen, niet berei
ken kan, dat het publiek behoorlijk Hol-
land'Sóh le lezen krijgt.
Hel gehaspel met de geslachten is al even
treurig." Waar kan men lezen: „iin den Ka
mer, op den renbaan, van den bioscoop?Al
leen' in de bioscoop maakt men kennis met
dergelijke snufjes, die zelfs met de spreektaal
geeneriei verband houden.
Wat le zéggen van een zinnetje als het vol
gende: „Do Hindoes bewonderen dezen vogel
die male, dat ze als heilige vogel door hen
betracht wordt."
In plaats van Aardbevingen zagen we op
het projectie-doek: „Aarbevingen". Deze
•schrijfwijze zou lichtelijk doen vermoeden,
dal 't hiér meer een beroering van een koren,
veld, dan van den Kosmos geldt.
En wat le denken van een afkapping van
een woord als „na spelingen" op deOvolgende
wijze: nas-poringen.
Bovenstaande no.lities werden gemaakt in
n en dezelfde bioscoop-voorstelling.
In een land als hel onze, waar zoovele dia
lecten bestaan en onderling zoo verschillend
wordt gesproken (denk aan l ricscli. I
Limburgseh) vormt de schrijf laai een baud
tusschen hét volk als geheel. Daarom alleen
is 't van belang, dal de algemeene schrijltaal
zoo zuiver mogeijk worde afgebeeld en zeer
zeker in instellingen van publiek vermaak als
een bioscoop, die bezocht wordt zoowel dooi
de opgroeiende jeugd, die tij 't zien van dei-
gelijke wartaal zich de oogen uitwrijft als
door de onderwijzers, die blauw van ergernis
zich den kostbaren tijd moeten berouwen,
dien zij jaar in jaar uit zoek brengen voor
het aanleeren der schrijf- en spellingregels.
GROOTE HOUTSTRAAT 88
Bij Kon. besluit is bepaald, dat met ingang
van 1 Januari 1924 als gebied van de kanto
ren van den waarborg en de belasting der
gouden en zilveren werken o.m. is vastge
steld, het rechterlijk arrondissement Haar
lem, met uitzondering van de gemeenten
Alkemade, Hillegom, Leimuiden en Lisse;
een en ander echter niet voor zooveel be
treft de uit het buitenland aangevoerde
goederen.
Vele landbouwers en tuinders zijn door
de invallende vorst verrast, omdat ei nog
groote partijen aardappelen in den grond
zitten, welke gerooid moeten worden. Ook
de meeste landbouwers moeten hun voeder
bieten nog rooien Het is dan ook te hopen,
dat het vriezen niet aanhoudt, daar er an
ders enorme schade geleden zal worden.
Opgave uitsluitend betreffende het post
kantoor Haarlem en zijne bij- en hulp-post
kantoren, maand October 1923.
Aan bovengenoemde kantoren werd in
den loop der maand op spaarbankboekjes
ingelegd: 213,194,77
en terugbetaald j 256.080,86
Derhalve minder ingelegd dan
terugbetaald 42,886,09
Het aantal nieuw uitgegeven spaarbank
boekjes bedroeg 203.
•Door tusschenkomst dezer kantoren werd
ter directie op staatsschuldboekjes
ingeschreven nominaal 4,600
en° afgeschreven150
Derhalve meer ingeschreven dan
afgeschreven 4.450
Het aantal nieuwe staatsschuldboekjes
bedroeg 2.
Het succes van den eersten avond
heeft tot gevolg gehad, dat verscheidene
personen zich alsnog bij het bestuur van
Geloof en Wetenschap hebben aangemeld
voor deelneming aan den cursus „De Kunst
der Christelijke Oudheid."
Daar de benedenzaal in het R. K. Lyceum
reeds Donderdag jJ. te klein bleek om de
cursisten te herbergen, heeft Pater Dr.
Vlaar voor de volgende cursusavonden de
Gymnastiekzaal in genoemd Lyceum wel
willend ter beschikking van het bestuur ge
steld. Deze zaal leent zich ook beter voor
het projecteeren van de lichtbeelden,
waarmede Dr. Smits zijne volgende voor
drachten zal illustreeren.
Belangstellenden, die zich nog niet voor
den cursus opgaven, kunnen dit aan de
reeds opgegeven adressen alsnog doen,
alsook op den cursusavond zelf in het
Lyceum.
Wij herinneren er aan, dat het cursus
geld 3.voor de 6 avonden bedraagt.
Voor leden van „Geloof en Wetenschap",
ook voor hen, die zich als zoodanig -op
geven, bedraagt het slechts 1.
Donderdag 15 dezer 's avonds 8 ure
heeft de tweede cursusavond plaats.
In verband met de uitbreiding van den
typhus in onze provincie (er zijn bijv. tc
Edam thans 6 besliste en verscheidene ver
dachte gevallen), is de aandacht van den
hoofdinspecteur der volksgezondheid in
Noord-Holland, Dr. Aldershoff, hierop ge
vestigd.
Deze zou vandaag met Dr. Mol, hoofd
van den Keuringsdienst van waren te Alk
maar, een onderzoek instellen.
In verband met het typhusgevaar dringen
we er nog eens krachtig op aan, de melk
voor het gebruik toch vooral te koken, daar
de meeste melk voor onze stad toch vanaf
dc buitengemeenten aangevoerd wordt,
Gisterenmiddag is op de Dreef een paard
op hol geslagen, dat gespannen was voor
een wagen. Het beest schrok van het ge
toeter van een autohoorn. Bij de Hazepa-
terslaan sloeg de wagen tegen een boom.
waardoor het paard met behulp van twee
voorbijgangers tot staan werd gebracht. Hel
lemoen van deif wagen was echter gebro
ken.
Het Ministerie van Onderwijs heeft in
de Onderwijsbladen een oproeping dien
plaatsen voor opleiding tot land en luin-
bouwonderwijs.
Het voornemen beslaat om bij voldoende
deelneming zoo'n cursus op te richten in
één der plaatsen Amsterdam, Haarlem, Alk
maar, Schagen of Hoorn. Het enderwijs is
kosteloos, terwijl reiskosten boven j 1.30
kunnen worden vergoed. In Haarlem is ai
eerder zoon landbouwcursus geweest.
Door een der bladen in een onzer groote
steden werd onlangs de opmerking gemaakt,
dat, zoo de welstand der inwoners bepaald
kan worden naar de inleggingen op spaar
banken, zooals wel beweerd wordt, het thans
wel een heele slechte tijd is, daar die inleg-
gingen gestaag terug liepen.
Met een klein variant hierop zouden wc
v ijlen zeggen, dal dc welstand eener stad
dan ook beoordeeld kan worden aan de hand
van den inbreng ir. dc Bank van Leening.
ir, onzen aan drukkende zorgen overrij-
ken tijd zou het heusch geen verwondering
behoeven te baren, indien de Bank van Lee
ning het buitengewoon druk had; dat daar
tegenwoordig ook menschen kwamen, die
vroeger alleen maar van hooren zéggen wis
ten, dat er een „lommerd" was; en dal er
thans artikelen gebracht werden, welke
voorheen zeiden of ooit er kwamen.
We hebben onze voelhorens eens uitgesto
ken en geinformeerd, hoe het te dien op
zichte hier te Haarlem gesteld is. En hel
min of meer verrassende antwoord hield in,
Een bewoner van den Kleinen Houtweg
heeft, niet wetende dal hij daarvoor vergun
ning moest hebben van B. en W„ langs zijn
tuin. die grenst aan de Badhuisstraat, een
zijstraat van den Kleinen Houtweg, als af
scheiding van de open-bare straat een houten
schutting laten plaat-en.
Dat schijnt in strijd le zijn met de Bouw
verordening. die voorschrijft dat de afschei
ding van tuinen en erven aan den openbaren
weg moet geschieden door een muur of
ijzeien hek. Itttus-xlien laat de Bouwverorde
ning ld mogelijkheid open voor het plaatsen
van afscheidingen anders dan van steen, maar
B. en W. advisi eren den Gemeenteraad, lot
vien adressant, dm anders de schutting moet
laten afbreken en er een muur voor in de
plaats d-oen stellen, hier geen uitzondering
toe le laten. Uil een oogpunt van welstand.
Eerlijk gezegd lijkt ons in dit geval vast
houden aan bel houwen van een muurtje
wat erg overdreven formalistisch.
Wij kennen die schutting en kunnen be
amen dal het een behoorlijke afscheiding is
vah den apenbaren weg. Het is zelfs niet
zeker, dat een muur aestbetischer zal aandoen
op die plaats.
Dal dan ook daar ter plaatse een muur zou
moeten gebouwd worden, lijkt ons onnoodig.
Is men bang' dat op den duur dc schutting
er onooglijk gaat uitzien, laat men dan voor
waarden stellen, die een goed onderhoud
waarborgen, maar dat een dure mam
moet gebouwd worden, waar een andere af
scheiding even goed voldoet, lijkt iemand
op kosten jagytv- voor niets. Een Bouwveror-
ufening is prachtig, maar laat men tenminste,
een soepele toepassing betrachten. Anders zou
op al die kleinigheden moeten gelet worden
hij het vaststellen der Verordening en het is
bekend dal in die gevallen allen amendemen
ten-voorstellers de mond wordt gesnoerd
met de mededeeling dat natuurlijk niemand
er aan denkt bepalingen in het leven te roe
pen met hqt uitsluitend doel burgers onaan
genaam te zijn.
Wil trouwens de betrokkene formalistisch
zijn, dan zet hij de schutting aan de binnen
zijde van het hek en aan de letter der ver
ordening is dan voldaan, want aan de open
bare straat staal dan een hek.
Barometerstand 9 uur v.m.: 755. Achteruit.
OPGAVE VAN:
Medegedeeld door het Koninklijk Meteoro
logisch Instituut tc De Bildt
Naar waarnemingen in den morgen van
13 November.
Hoogste Barometerstand 764.3 m.M. te
München en Zurich.
Laagste Barometerstand 721.3 m.M, tc
Roost.
Verwachting van den avond vad 13 tot
den avond van 14 November:
Stormachtige, later afnemende zuidelijke
lot westelijker wind, zwaarbewolkt of be
trokken met tijdelijke opklaring, waarschijn
lijk regenbuien, aanvankelijk zachter.
dat de Bank van Leening hier ter stede hei
niets drukker heeft dan andere jaren. Ei
wordt steeds met ongeveer hetzelfde jaar-
lijksch bedrag gewerkt. Het eenigst op
merkelijke verschijnsel is, dat de weekpan-
den geregeld verminderen. De aard der in
gebrachte artikelen heeft zich in deze
slechten tijden ook niet gewijzigd. Het be
drijf der Bank van Leening heeft geen noe
menswaardige verandering ondergaan.
Het spreekt wel van zelf, doch ten over
vloede willen we het nog wel eens herha
len, dat hieruit niet afgeleid moet worden,
dat de tijden niet zoo s'echl zijn, als wel
algemeen gedacht wordt. Men weet wel be
ter natuurlijk.
Maar als graadmeter heeft toch ook dc
werking van de Bank van Leening wel eenig
belang.
Voor het geven van conclusie van ant
woord op den gestclden eisch in de nieuwe
Teylerzaak is wederom twee weken uitstel
verleend,
