PARK-HOTEL
Ingezonden Mededeeling&n.
HAARLEM.
Bouwen in eigen beheer.
Firma H. van Niel Hzn.
Ingezonden Mededeelingen
60 cent per regel.
Parklaan 86-94 Telef. 433-14.0
Zondag 18 Nov. Diner-Concert
Menu f 3,—
Verzoeke telefonisch tafels
te reserveeren
De werken aan de Zomervaart.
Gemeentezaken.
1 Överheidsbemoeiïnft.
Een motie van de heeren Van Liemt
en Klein Schiphorst.
De arbeidsvoorwaarden van
het Gemeente-Personeel.
De Verkoop van Gemeentewege.
Het adres van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken van Haarlem
en Omstreken in zake Gemeente
lijke Arbeidsvoorwaarden.
De Uitvoering van den R K. Kring.
De Uitbreiding van typhus.
BARON A. H. VAN HARDENBROEK EN
DE NIEUWE HAARL. COURANT.
Carl Flesch.
a 60 cents per regel.
Tudor Architecture.
De Landbouwcursus.
De eerste.
Geen loonverlaging aan de Werf
Conrad.
BURGERLIJKE STAND.
Giften.
Waarschuwingen!
Autobus-dienst.
Een particuliere ophaaldienst.
Waarborg en belasting gouden en
zilveren werken.
Haarlemsche „Orkest-Vereeniging.
De vorst.
Rijkspostspaarbank.
Op hol.
De slechte tijd en de Bank van
Leening.
Berichten uit onze vorige
oplage.
DE KONINGIN NAAR DEN HAAG.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
V. K.
HEDEN
iov.
ov,
10%,
10»/,
De samenwerkende Patroons-Vcreenigir.-
JJen in het Bouwbedrijf voor Haarlem en
Omstreken hebben, zooals wii reeds Maan
dag in 't kort mededeelden, aan den Raad
der gemeente Schoten een adres gezonden,
mede naar aanleiding van de motie van 11
October 1923, van de Afdeeling Haarlem
van den Nederlandschen Aannemersbond, in
zake den door het Dagelijksch Bestuur de
zer gemeente voorgestelden bouw van wo
ningen in eigen beheer, waarin o. m. het
volgende wordt gezegd: J
Het stelsel van bouwen ui z.g. „Eigen Be
heer" heeft zijn ontstaan te wijten aan de
zeer abnormale toestanden, waarin het
Bouwbedrijf in de voorgaande oorlogsjaren
heeft verkeerd.
De buitengewoon groote risico's, aan het
bouwen in dien tijd verbonden, maakten
het voor den Aannemer gebiedend noodza
kelijk, naar werken in te schrijven onder
afwijkende voorwaarden, en het maken van
buitengewone overeenkomsten, als bijv. het
werken uitvoeren in percentage. Hierdoor
werd het risico aan den bouw in meerdere
of mindere mate van den Aannemer naar
den Aanbesteder verplaatst, en deed de ge
dachte ontstaan, onder dergelijke omstan
digheden liever het volle risico te aanvaar
den, door den Aannemer geheel uit te scha
kelen. en het werk onder eigen leiding en
toezicht te doen uitvoeren.
Veelal zat daarbij dan nog de meening
voor, dat het bouwwerk goedkooper zou
kunnen worden uitgevoerd, dan bij aanne
ming.
Nu de maatschappelijke toestanden voor
het Bouwbedrijf weder normaal kunnen
worden genoemd, waardoor de soliede aan
nemer elk risico als vóór den oorlog kan
aanvaarden, vermeenen wij, dat daardoor
ook elke reden voor het uitvoeren van wer
ken in eigen beheer is vervallen.
De meening, die hier en daar nog mocht
bestaan, dat door het uitvoeren van werken
in eigen beheer geldelijk voordeel zou kun
nen worden verkregen, of dat de bouw vlug
ger en regelmatiger zou verloopen, dan wel,
dat solieder werk zou worden verkregen
dan door aanbesteding, is reeds dadelijk bij
het ontstaan van het stelsel, als te zullen
blijken een hersenschim te zijn, verworpen
door alle deskundigen, die als practici mid
den in het aannemersbedrijf stonden.
De ondervindingen met het stelsel opge
daan, hebben hen volkomen in het gelijk ge
steld, en er kan met zekerheid van worden
gezegd, dat het nu nog slechts zijne verde
digers vindt onder de idealistische theoreti
ci en in politieke kringen, die dit stelsel
door dik en dun willen handhaven als een
begin van doorvoering der z.g. „Socialisa
tie van de Bedrijven."
Uit de bekend geworden slechte onder
vindingen met het stelsel opgedaan, wordt
ter voorlichting, zoo noodig, van den Raad,
eenige sterk sprekende uitspraken onder
zijn aandacht gebracht.
Welk gevaar verder aldus het adres
voor de moraliteit van de personen, die
onder het stelsel van eigen beheer komen
te arbeiden, in dat stelsel is gelegen, heb
ben de vele gevallen van fraude, malversa
ties en knoeierijen doen zien, die ontdekt
zijn en waarvan de Rijksrapporten over
den gesubsidieerden woningbouw zulk eene
treurige getuigenis afleggen.
Men denke slechts aan den Woningbouw
te Koog a. d. Zaan. die van het Tuindorp
te Rotterdam de Leidsche Ziekenhuis-
bouw, de bouw der Coöperatieve Woning-
bouwvereeniging „De Arbeid" te Worraer-
veer en zoo vele andere gevallen, om zich
dan af te vragen of het scheppen van der
gelijke gclegenheiden door de Overheid wel
te verdedigen is.
^Xtear de Landsregeering het eigen be-
heerstelsel voor den Vereenigingswoning-
bouw reeds heeft verboden en het ook voor
den Rijksgebouwendienst reeds is of wordt
afgeschaft, terwijl ook de groote Rijks-
Waterstaatswerken niet meer in eigen be
heer worden uitgevoerd, daar zijn ook
onze Vereenigingen van meening, dat de
praktijk nu genoegzaam heeft bewezen, dat
het bouwen in „Eigen beheer" niet goed
kooper, niet degelijker, en niet vlugger kan
geschieden, dan door openbare aanbeste
ding, maar dat het algemeen belang slechts
kan worden gediend, door het kiezen van
de goedkoopste bouwwijze, die in den te-
genwoordigen tijd kan worden verkregen,
dat is die der openbare aanbesteding.
Op die gronden hecht de samenwerkende
patroonsvereenigingen hare adhaesie aan de
motie van de Afdeeling Haarlem van den
Nederlandschen Aannemersbond, onder
datum van 11 October 1923 aan den Scho-
tenschen Raad gericht.
Voor de firma H. van Niel I!zn„ in
horloges, pendules en klokken, gevestigd
in perceel Groote Houtstraat 86, is het jaar
1923 een jubileumjaar. In Juni van dit
iaar toch was het 40 jaar geleden, dat de
oprichter der firma een zaak opende in
perceel Groote Houtstraat 90. Gedurende
15 jaar werden daarin die zaken gedreven
en in deze Novembermaand is het juist
25 jaar geleden, dat dezelfde kranige zaken
man, zich in het nu nog door de firma
bewoonde winkelhuis.
De wijze, waarop de tegenwoordige
energieke, overigens bescheiden, firmanten
dit jubileum herdenken, stempelt hen tot
nog altijd frissche levensvatbaarheid der
welbekende zaak overduidelijk aan. Zij heb
ben het perceel, waarin de zaak gedurende
een zilveren eeuwgetij met zooveel succes
werd gedreven, uitgebreid door een ver
bouwing, die de zaak van binnen tot groo-
ten bloei zal strekken en van buiten de
Groote Houtstraat tot sieraad.
Wie daar dezer dagen passeert voelt zich
vanzelf geboeid door het aardige geveltje
in 17en eeuwschen stijl met aangenaam aan
doende zandsteenkleur. Het graniet en
teakhout, dat in den gevel verwerkt is,
biedt een aangename afwisseling en alles
blinkt en glimt van gedegen nieuwigheid.
Het interieur is navenant. De winkelruimte
is vijf meter dieper geworden en op den
rustigen blauwen achtergrond komt de
keurige collectie klokken uitnemend tot
haar recht. Hoe aardig doen het daar-
tusschen ook de kostbare antieke oud-
Hollandsche klokken! De étalagekast is
verdiept van 1 meter tot 2.25 meter en wie
de met zorg geëtaleerde voorwerpen daar
smaakvol ziet uitgestald ,zai moeten toe
geven, dat moeilijk, ook in steden als Am
sterdam en Den Haag, iets dergelijks wordt
j aangetroffen.
Aangenaam in den winkel is de achter
grond van glas in lood, geleverd door de
firma Bogtman. In het midden een fraai
medaillon in gebrand glas, voorstellende de
horlogemaker van Jan van Luijken. Daar
onder de inscriptie 18831923, „Dat men
bereid is, Terwijl het tijd is". In rijf vakken
van de bovenvensters zijn emblemen van
den tijd aangebracht: een slak, verzinne
beeldende den langzamen tijd; een haan,
als wekker in den morgenstond: een zwa
luw, die de toch ook groote snelheid van
den tijd uitbeeldt, verder een zandlooper
en een globe.
Achter in den winkel is een ruime werk
plaats en een kantoor ingericht.
Het geheel ziet er, zooals gezegd, keurig
uit en in de vitrines en langs de wanden, is
een kostbare collectie voorwerpen ge
exposeerd.
De verbouwing werd uitgevoerd door de
firma A. Bierboom, het verfwerk door de
firma H. Sontrop,
6-8 UUR
ORCHESTRE - TZIGANE.
Hors d'Oeuvre Vatel
Crème Talleyrand
Filet de Turbot Cardinal©
Fricandeau de Veau Garni
Coupe Nèlusko.
Hedenmidag 2 uur werd de nieuwe zaak
geopend. Reeds vanmorgen kwamen vele
bloemstukken in.
Eenigen tijd geleden maakten wij reeds
melding van het uitdiepen van de Zomer
vaart, met het oog op de zand- en steen
schuiten, die langs dit water moeten ge
bracht worden naar het te bebouwen ter
rein achter de Amsterdamstraat. Met een
baggermolen is het werk begonnen, en
reeds is heel wat grond naar boven gehaald,
terwijl voor het terrein de vaart is afge
damd, waar de bagger in kipwagens wordt
geschept.
Een der bruggetjes, dat al sinds geruimen
tijd in verren staat van verrotting verkeer
de, is afgebroken, terwijl alleen nog de vier
„pijlers" in den grond staan.
Deze zullen echter spoedig verdwenen
zijn, daar met een toestel de grond rond
om de palen wordt weggespoten en zoo
doende het ophalen der stutten gemakke
lijker wordt.
Bij de zoogenaamde „Kwakel" staan, of
liever stonden vijf huisjes, die echter ver
dwijnen moesten, om plaats te maken voor
het bouwterrein, dat zal moeten worden
opgehoogd. Reeds zijn drie er van gesloopt;
één doet nog dienst als bergschuur, terwijl
het andere nog.,., bewoond! wordt.
Dat het wonen daar niet zeer aangenaam
moet zijn, zullen onze lezers wel kunnen
begrijpen.
Geheel en al is de woning met puin, af
val en modder omgeven en aan alle winden
blootgesteld.
De andere gezinnen, die de nu afgebroken
huisjes bewoonden, zijn in noodwoningen
ondergebracht en het is te hopen, dat de
bewoners van het nog overgebleven
„huikje" spoedig denzelfden weg kunnen
gaan.
Wat de werken aan de vaart betreft,
deze zullen niet zoo heel lang meer du
ren, daar de uit te diepen grond geen
groote oppervlakte beslaat.
Het Waterleidingbedrijf.
Reductie bij waterveriies
B. en W. schrijven aan den gemeenteraad:
Artikel 10 van de verordening regelende de
voorwaarden voor do leveling van duinwater
door de gemeente Haarlem, vastgesteld bij uw
besluit van 15 November 1922 no, 21, be
paalt:
„De Directeur is bevoegd een uniform ta
rief van óO pCt. van hel hoofdtarief, als aan
gegeven in art. 8, toe te passen voor water,
dat tengevolge van niet door moedwil of on
achtzaamheid veroorzaakte lekkage, verloren
is geraakt, mits van het ontdekken der lek
kage onmiddellijk en vóór de herstelling is
kennis gegeven aan het bureau der gemeen
telijke duinwaterleiding."
Deze bepaling heeft ten dool den contrac
tant, bij eventueel waterveriies buiten zijn
schuld, tegemoet te komen, doch hem tevens
een prikkel te laten, zijne huisinstallatie goed
te onderhouden, opdat geen duinwater noo-
deloos verloren gaat.
De vraag is echter gerezen of de aan een
contractant krachtens gemeld artikel te ver-
Iconen reductie van 50 pet. op den prijs van
het water, niet 1c gering is te achten.
Immers van den betrokkene wordt beta
ling gevorderd vaak tot een vrij aanzien
lijk bedrag van iets waarvan hij geen pro
fijt heeft gehad en dat geheel buiten zijn
schuld plaats vond.
Voorts dient in dit verband te worden ge
let op het feit, dat de wijze van aanleg van
de binnenleidingen, zelfs indien deze good is,
de mogelijkheid niet uitsluit dat door een
verborgen gebrek een groot waterveriies ont
staat, waarvan de kosten beter zijn te dragen
door alle verbruikers samen, dus door de
waterleiding, dan door één verbruiker in
wiens perceel het lek ongelukkigerwijs is
ontstaan.
In verband nvet het vorenstaande ktoml het
ons gewenseht voor den prijs van het niet
door moedwil of onachtzaamheid verloren
geraakt water te bepalen op 5 cent per M3.
In de desbetreffende verordening zal daar
entegen echter dienen te snorden bepaald, dat
gemeld tarief niet van toepassing is op water
dat verloren is gegaan uit defecte of open
slaande kranen en toestellen, als storlhakjes,
lilts, wamiwalcr-gcijsevs, centrale verwar
ming, enz., aangezien daaraan een goed on
derhoud «n goed gebruik kan worden ge
waagd om verlies door lekken te voorko
men.
Tegenover het grootere risico dat de ge
meentelijke duinwaterleiding zal loopen,
wordt het dezerzijds billijk geacht eenigen
meerderen waarborg voor een goeden bin
nenaanleg te eischen.
De verordening dient daarom met enkele
bepalingen nog te worden aangevuld.
Naar aanleiding van het vorenomsohre-
vcne stellen B. en W .vioor te hesluiten lot
wijziging van bovengenoemde ven-ordening
zooais is vermeld in het ter bekrachtiging
bijgevoegd ontwerp-bcsluit.
B. en W. stellen voor, hen te machtigen
in voortdurende erfpacht te geven een stuk
grond gelegen aan de Oostzijde van den
Kleverparkweg, de Kleverlaan en de Mo-
lijnstraat, aan de N.V. maatschappij tot
Expoitatie van vaste g/tederen „Dhococ"
tegen een crfpachtsprijs, van 0.97 Vt per
M2 per jaar en onder voorwaarde dat de
gedeelten grond worden bestemd, om
daarop te bouwen 35 Middenstandswonin
gen, w.o. 2 winkelhuizen, terwijl de niet
te bebouwen grond ingericht moet worden
als tuin.
B. en W. stellen voor, in voortduren
de erfpacht uit te geven aan J. Fortgens en
P G. J. Sernée met de bestemming om
daarop drie arbeiderswoningen te bouwen,
ongeveer 230 M2 grond, kadastraal be
kend gemeente Haarlem sectie H. No. 2493
get. en zulks tegen een erfpachtscanon van
0.91 per M2 per jaar.
B. en W. bieden ter vaststelling aan
een staat, groot 10.917.01, tot beschik
king op den post „Onvoorziene Uitgaven"
der begrooting 1923, voor de afrekening met
verschillende schoolbesturen van het sub
sidie over 1921, ter uitvoering van de Nij
verheidsonderwijswet.
De heer van Liemt en Klein Schiphorst
hebben bij den Raad der Gemeente Haar
lem, de volgende motie ingediend:
De Raad der Gemeente Haarlem, gelezen
de adressen van de Kamer van Koophandel
te Haarlem en van den Middenstandsraad
voor Haarlem,
overwegende, dat Overheidsbemoeiing op
het terrein van handel en industrie, voor de
ze beide bronnen van volkswelvaart onge-
wenscht, en daarom niet toelaatbaar is,
van oordeel, dat overheidsbedrijven in de
kwaliteit en prijs hunner producten, even
als de particuliere handel en nijverheid,
voldoende propaganda moeten kunnen be
zitten om hun debiet op peil, zoo mogelijk,
omhoog te kunnen brengen,
besluit B. en W. uit te noodigen, den
Raad voorstellen te doen de verordening op
de levering van gas zoodanig te wijzigen,
dat de levering van gemeentewege van
huurkooptoestellen zal behooren te worden
gestaakt,
gaat over tot de orde van den dag.
In de commissie voor georganiseerd over
leg werden besproken de voorstellen om
trent arbeidstijdsverlenging, afschaffing va-
cantie-toeslag enz. van het gemeenteperso-
neel.
De besprekingen werden echter niet ten
einde gebracht en zullen in een volgende
vergadering der commissie worden voort
gezet.
Omtrent deze vergadering vernemen wij
nader, dat de voorstellen van B. en W, van
alle organisaties bestrijding en critiek on
dervonden. De verlenging tot 48-urige ar
beidsweek werd een indirecte loonsverla
ging genoemd. De financiëele toestand der
gemeente werd niet zóó slecht geacht, dat
een bezuiniging op de arbeidsvoorwaarden
van het gemeentepersoneel om die redenen
gerechtvaardigd zou zijn.
Hiertegenover werd door den heer M. A.
Reinalda, wethouder van sociale zaken, en
voorzitter der commissie aangetoond, dat
er op de begrooting een tekort is van
900.000. Tevens werd door hem de toe
stand in het vrije bedrijf besproken.
Het betoog van den wethouder werd van
verschillende zijden bestreden. Ten slotte
werd besloten de namens B. en W. aange
voerde motieven om tot verandering der
arbeidsvoorwaarden over te gaan, te be
spreken in de organisaties en de quaestie in
de over 14 dagen te houden vergadering
wederom te bespreken.
Door de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Haarlem en Omstreken, is
een adres aan den Gemeenteraad gericht,
waarin verzocht wordt, den verkoop van
gemeentewege, voor zoover hij bestaat,
te staken en daaraan geen verdere uit
breiding te geven in de toekomst.
B. en W. deelen den raad mede, dait in
gevolge het bepaalde bij artikel 26 bis der
verordening, regelende de voorwaarden
voor de levering van gas door de gemeente
Haarlem, aan gasverbruikers huurkoopstel
len van gemeentewege kunnen worden
verstrekt.
Onder verwijzing naar het aldaar bepaal
de, stellen B. en W. voor, het adres der
Kamer van Koophandel voor kennis
geving aan te nemen.
Slechts een mededeeling van inzichten.
De Kamer van Koophandel heeft het vol
gende adres gericht tot den Raad der Ge
meente Haarlem.
Ons schrijven van 25 October j.l. aan
Uwen Raad heeft B. en W. aanleiding ge
geven U voor te stellen, het niet in behan
deling te nemen, op grond van de overwe
ging, dat genoemd college niet kan toege
ven, dat het initiatief tot het voorstellen
van de in dit adres beoogde maatregelen
tot de competentie van onze Kamer be
hoort.
Wij veroorloven ons, in verband met deze
opmerking, van B. en W, onder Uwe aan
dacht te brengen, dal ons schrijven niet an
ders bedoelt te zijn, dan eene mededeeling
van onze inzichten ter zake, waartoe de
Wet op de Kamers van Koophandel ons bij
artikel 12 'sub 2 de bevoegdheid verleent.
Ten aanzien van de in ons schrijven ge
noemde maatregelen in het bijzondér heeft
Zijne Excellentie de Minister van Arbeid,
Handel en Nijverheid in an.twoord op een
desbetreffend adres van het Bureau der
R. K. Vakorganisatie verklaard, dat de
nijverheid (en in mindere mate ook de han
del) ten nauwste bij de regeling der arbei-
dersverhoudingen betrokken zijn, zoodat
dergelijke aangelegenheden wel degelijk val
len, onder de onderwerpen, waarover de
Kamers van Koophandel, ter vertegenwoor
diging van handel en nijverheid ingesteld,
van advies mogen dienen.
Uit het feit, dat B. en W. met geen en
kel woord den inhoud van ons schrijven be
strijden of ontzenuwen, mag misschien de
gevolgtrekking worden afgeleid, dat dit
college het met de strekking ervan eens is
en dat het tot voorstellen in die richting
weldra het initiatief zal nemen. Mochten
dergelijke voorstellen hetzij van B. en W„
hetzij uit Uw midden Uwen Raad bereiken,
dan spreken wij uit naam van handel en
nijverheid den wensch uit, dat zij van Uwen
Raad een gunstig onthaal mogen vinden.
Zooals we reeds meldden, heeft Vrijdag
a. s. in den Stadsschouwburg de najaars
uitvoering plaats van den R. K. Kring,
waarbij opgevoerd wordt: „De Trompetter
van Sökkingen," een costuumstuk, spelende
in de 17e eeuw, onmiddellijk na den 30
jarigen oorlog.
We ontvangen thans het programma der
uitvoering, dat, als altijd, er keurig ver
zorgd uitziet en een practlsche indeeling
heeft.
Plaatsen voor de uitvoering kunnen aan
den schouwburg besproken worden Don
derdag en Vrijdag van 103 uur.
In verband met de uitbreiding van den
typhus in onze provincie (er zijn bijv. te
Edam thans 6 besliste en verscheidene ver
dachte gevallen), is de aandacht van den
hoofdinspecteur der volksgezondheid in
Noord-Holland, Dr, Aldershoff, hierop ge
vestigd.
Deze zou gisteren met Dr. Mol, hoofd
van den Keuringsdienst van waren te Alle
rnaar, een onderzoek instellen.
In verband met het typhusgevaar dringen
we er nog eens krachtig op aan, de melk
voor het gebruik toch vooral te koken, daar
de meeste melk voor onze stad toch vanaf
de buitengemeenten aangevoerd wordt.
In de Opr. Haarl. Crt. is sinds eenige
dagen een polemiek gaande tusschen den
heer A. H. Baron van Hardenbroek tot
Ammerstol en eenige medewerkers van die
krant.
Een der inzenders heeft in het debat ook
de N. Haarl. Crt. betrokken door het citee-
ren daaruit van een stukje, dat wellicht
niet zeer aangenaam was voor den heer
Baron A. H. van Hardenbroek en hem nu
noopt eenige enormiteiten te debiteeren
aan het adres der N. Haarl., Crt., die wij
niet langs ons heen kunnen feten gaan.
Wij citeerden indertijd wat de heer v.
Hardenbroek in de vergadering voor Staat
huishoudkunde en Statistiek bij de debat
ten (dat heeft dus weinig te maken met zijn
praeadvies in die vergadering) gezegd heeft
over de duurte, de hooge loonen en over de
enorme winsten van bakkers, kleermakers,
slagers, kruideniers, waschbazen e. d. De
heer v. H. noemt het citaat minder juist,
wat hij aan de N. Haarl. Crt. schijnt te wij
ten.
De heer v. H. kan weten dat de N. Haarl.
Crt. niet bij die vergadering is vertegen
woordigd geweest en wij dus aangewezen
waren op de verslagen in de Groote Pers,
wat ook in ons artikeltje te zien was. Wij
endossceren dus zijn bewering dat het citaat
minder juist is aan het adres van de den
heer v. H. geestverwante liberale bladen,
waarin wij het gewraakte gesprokene von
den. Intusschen mocht ieder aannemen, die
zich herinnert wat de heer v. H. b.v. in de
vergadering der Kamer van Koophandel aan
het adres van slagers en waschbazen heeft
gezegd, dat het door hem op die vergade
ring voor Staathuishoudkunde gesprokene,
wel ongeveer den gedachtengang van den
heer v. H. weergaf.
Maar dan vervolgt de heer v. H. zijn po
lemiek in de „Opr. Haarl. Crt." als volgt:
„Het aangehaalde blad (de „N. Haarl.
Ct.") heeft de diepste minachting voor wat
in die kringen heet de liberale-economie en
staat op den neo-economischen grondslag
van Prof. Veraart, welke nieuwe economie
onlangs zoo treffend door Sphinx werd
weergegeven, namelijk: hooge loonen en
duurte is het belang der neringdoenden,
dusvoortzetten van alle dingen die
sinds 1918 ons land te aanschouwen gaf."
Tot zoover de heer v. Hardenbroek.
Wij zijn ons niet bewust ooit „de diepste
minachting" aan den dag te hebben gelegd
voor de aldus door baron v. H. genoemde
liberale-economie. Wij zijn er geen bewon
deraars van, maar als wij haar bestrijden,
gebruiken wij geen dikke woorden, doch
argumenten. Minachting betuigden wij nooit
voor de liberale economische beginselen.
Dat wij op den neo-economischen grondslag
van Prof. Veraart zouden staan, is eenvou
dig verbijsterend nieuws voor ons. Wij zijn
ons er niet van bewust en wisten zelfs niet
dat er een nieuw economisch stelsel was
uitgevonden, wat de heer v. H. dan noemt
neo-economie van Prof. Veraart. We zijn
ook benieuwd wat Prof. Veraart daarvan
zou zeggen en vooral wanneer hij zijn neo-
economie aldus zag samengevat „hooge loo
nen en duurte is 't belang der neringdoenden,
dus.... voortzetten van alle dingen die
sinds 1918 ons land te aanschouwen gaf."
Ons dunkt, Prof. Veraart gaf den econoom
baron v. H, een nul.
Maar laten we dit den heer v. H. zeggen,
dat hij de Nieuwe Haarl. Crt. nooit heeft
kunnen betrappen op de verdediging van
iets anders dan die der zuivere beginselen
van ons mooi solidariteits-principe.
De solidariteitslser gaat voor ons boven
de liberale economie en wij hangen in de
economie ook niets anders aan dan de leer
der solidariteit.
De zeldzame artist, naar wien wij sinds
lang gewoon zijn, de kunst zijner rivalen af
te meten, de universeel© kunstenaar Car]
I-'lesch, wiens optreden naast het Concert
gebouw-orkest, tot het allerbeste in ons mu
ziekleven behoort, moest eigenlijk niet tot
liet spelen vian een Tschaikowsky-coneert zijn
te bewegen, zoo de orkestpartitie in den kla
vierklank slechts de harmonische en melodi
sche sfeer kan aanduiden. De beteekenis van
Flesch als solist ligt voor mij altijd in de
sfeer, die zijn prachtige mannelijk-expressieve
viooltoon rond liet orkest söliept, waardoor
alle klank, die uit hel machtige instvumenlen-
ensemble opstijgt, aan de bron der schoonheid
als onmiddellijk ontwelt. Ik bedoel dit: de
orkestmusieus mag artist zijn in den besten
zin 'des woords, hij is dienaar, en bij sugges
tieve leiding is het geen slavenarbeid Zóó
te dienen. Maar Flesch ais solist boleckent:
Flesch dirigent, hij, de vir ingenlis spiritus,
die alten noopt tot daden, tot zidh-uiten, on
middellijk door de allesdwingende macht van
zijn suggestieven toon. Dit is voor mij de
groote beteekenis zijner persoonlijk had.
En nu, wat is dat alles klein, het orkest
vervangen door de piano, en dit instrument
bespeeld door een weliswaar uiterst slagvaar
dig en volgzaam musicus, maar die dan ook
alles wat in de furieusc orkestpartitie ligt be
sloten. naar best vermogen zal moeten weer
geven.
Ik geloof, dat Carl Flesch nooit en nim
mer te bewegen zon zijn, om b.v. Beethoven's
vioolconcert aldus weer te geven, of wil men
dit uiterste niet: 'n Brueh-cone.ert al evenmin!
't Is waar, de kenners van het vioolspel
mochten dubbel gemeten, nu bij de verbluf
fend virtuose weergave der solopartij hun
aandacht hij dit machtige kunnen zich kon
bepalen; hoe zijn cadens liet summum van
viooltechnick, liet vivaeissimo de prachtigste
versmelting was van rythmc cn melos. Hun
is zeer zeke niet ontgaan, hoe in het midden
deel, de Canzonetta, zijn gevocls-expressie
zonder één zwak moment blijft. Bij welken
violist hoort men dat? Wie is sterk genoeg,
om althans niet één moment toe te geven
aan hel sentimenteel©, dat dan „gevoeligheid"
heet?
Men mocht zijn Chaconne beluisteren. Al
deze superieure beheer selling van het tech
nische in dienst gesteld ©ener schoonheid, die
nict-van-deze-aarde is. Zijn stijlgevoel noopte
hem voorheen wel eens bij Bac.h tot al ie
groote toongeving. Is het zijn steeds-grocfende
volmaking, die hem ook dit middel doet ver
smaden? De overgang in majeur, waar min
dere grootheden al blij zijn. als ze rein viool
spel laten liooren en in zetf-overtreffing alles
gevoeglijk in klank zetten: dit deel was in de
sourereine beheersching bij FIcscJi van een
meditatieve schoonheid. Laat de kleinen zich
wachten, hem hier na te volgen: dit senza
vibrato is gevaarlijker dan in het kwartet
spel. Maar zij mogen tevreden zijn, wanneer
zij althans zuiver speten en nog eenige sfeer
rond de noten kunnen scheppen. Wat is de
kunstenaar Carl Flesch inderdaad oneindig
boven hen verhcvenl
Sprak ik niet onlangs bij een uitvoer in
van Korgold's suite uit „Viel Larm hn nicht s"
den wensch uit dal die eerste uitvoering te
vens de laatste mocht zijn? Er waren ill Alma
MoixHe's spel wel dingen. d.ie tc prijzen vie
len: hier bij Flesch vergat men ganseh <1©
Nichtigkeit dezer muziek, en zoo mocht men
wanen bij de „Garlenszene" ©en lieekl gelijk
in Mozart's Figaro te hervinden, boe grond-
verscheiden daar do muziek ook mag zijn.
Andermaal in een bewerking, nJ. van Schu
bert's Balletmuziek uit Rosamundc, kon men
weten, dat aan de grootste kunstenaars veel
geoorloofd is, maar de pianopartij bij Paga-
nini had ik toch wel willen missen. Een bril-
lante vertolking van Pug nam's Praeludium
en Allegro besloot den avond, waarop van
Johan Sebastian's grooten zoon F ried erna nn
nog een prachtig „Grave" (had ecklonkcn.
i TABLETTEN J H°«h Beeschbekt
i Keelpijn en
Verkoudheid
tn doaten vASrrMQtfj
bijApoth. ent
Pc laatste vier stukken waren alle in de be
werking van Fritz Kiel sier.
In de bijvalsbetuigingen zijner toehoorders
straalde door: de groote vereering, waarmee
men zijn hooge kunst was genaderd. Carl
Flesch dankte daarvoor, zooals hij alleen dal
vermag, met het „Abendlied" van Schumann,
een toonstuk, dat hij in de zetting voor zijn
instrument blijkbaar zeer vereert
Het was Louis Schnitz'er, die begeleidde-
Op uitnoodiging van de English Associa
tion in Holland en van het Genootschap Ne-
derland-Engeland, afd. Amsterdam, zal
Arthur Stratton, docent in Architectuur aan
de Universiteit te Londen, een vijftal le
zingen houden over „Tudor Domestic Archi
tecture", en hare ontwikkeling tengevolge
van buitenlandsche invloeden, en wel te
Vlissingen, 13 November, Nijmegen 14 Nov.,
Haarlem 15 Nov., Amsterdam 16 Nov. en
Enschedé 17 Nov. Aan de hand van een
serie Jjchtbeelden zal hij de ontwikkeling
van den Tudor bouwstijl behandelen, mede
in verband met den belangrijken invloed, dien
de Nederlandsche bouwkunst op de Engel-
sche huis-architectuur van de 16de tot de
18de eeuw heeft uitgeoefend.
Arthur Stratton is de schrijver van een
aantal verhandelingen over bouwkunst, o.a.
„The work and influence of Sir Christopher
Wren" (1897), „The domestic architecture
of England during the Tudor period" (1909-
1911), „The English interior en the decoration
of English homes from Tudor times to the
XIX century" (1920) en „Dutch influence on
the work of Sir Christopher Wren" in het
„Wren Memorial Volume", het vorige jaar
uitgegeven door de Royal Institute of British
Architects, waarvan hij „Fcliow" is. Als ar
chitect heeft hij tal van landhuizen gebouwd
en restauraties en verbouwingen van een
groot aantal Tudor huizen uitgevoerd.
Het Ministerie van Onderwijs heeft in
de Onderwijsbladen een oproeping doen
plaatsen voor opleiding tot land en tuin-
bouwonderwijs.
Het voornemen bestaat om bij voldoende
deelneming zoo'n cursus op te richten in
één der piaatsen Amsterdam, Haarlem, Alk
maar, Schagen of Hoorn, Het onderwijs is
kosteloos, terwijl reiskosten boven 1.50
kunnen worden vergoed. In Haarlem is ai
eerder zoo'n landbouwcursus geweest.
Uit de rijwielbewaarplaats van den Haar-
Iemsohen Kegelbond is een heerenrijwiel ont
vreemd. Het eerste!
Wij hebben indertijd gemeld dat de toen
toegepaste loonsverlaging aan de werf Con
rad nog zon gevolgd worden, waarschnijlijk
half November, doo reen tweede loonsver
laging van 10 pCt. of door ontslag van nog
80 werklieden.
De lieer Mr. Nobaek, secretaris van den
Melaalbond té Haarlem, deelt ons mode, dat
van deze tweed© loonsverlaging voorioopdg Is
afgezien en van maand tot maand uitgesteld,
zoodat zij dus niet van de baan is, maar dat
er elke maand opnieuw over beslist zal wor
den. Ook beeft liet ontslag van de 80 werk
lieden niet plaats.
Geboren: 11 November, d. van J. Koster
Moser. d. van C. C. EdelaarVelze-
boer. d, van J. M. KruijerLandmeijer.
z. van W. J. E. de MareVos van Za-
linge. 12 November, d. van M. van Bilder-
beekVuyk. 13 November, d, van M.
P. BorOomen.
Overleden: 11 November. E. D. Smink,
57 j., Ged. Oude Gracht.
Van A. T. voor de Duitsche Zusters 7.
Voor de arme Duitsche Priesters van
S. 1.
De Commissaris van Politic te Vel sen.
waarschuwt dringend, in 't algemeen belang
geen handelsrelaties aan te knoopen met
J. van lircmtrkamp, wonen-de Hoi'geest 17, te
Santpoort (gem. Velsen), alvorens inlichtin
gen te hebben ingewonnen bij den C. v. P.
voornoemd, bureau van politie te IJmuidcn
(gein. Velsen).
De Commissaris van Politie tc Deventer
waarschuwt, alvorens handelsrelaties aan tc
gaan met zekeren C. Feith, geboren te Rhcden
(Velp) op 7 Februari 1895, laatst gewoond
hebbende ie Arnhetrn, thans te Mühlheim aan
de Rühr (Diritschland). zich om inlichtingen
aan zijn bureau te vervoegen.
De autobusdienst HaarlemIJmuidcn van
den ondernemer C. Braam, heeft een wijziging
ondergaan, die hoofdzakelijk bestaat uit het
vervallen van den vroegdienst IJmuidcn—
Haarlem, die te 7.40 aankomt en den dienst
HaarlemIJmuidcn, welke 8 uur vertrekt uil
Haarlem. Dientengevolge vertrekt de eerste
bus uit TJmuiden om 9 uur en komt aan tc
Haarlem 9.45; terwijl uit Haarlem het eerste
vertrekuur is gesteld op 10 uur.
Met ingang van 1 December 192,'i heeft dc
Nuts-Spaarbank alhier een ophaaldienst in
gesteld. De bedoeling van dien dienst is hel
den inleggers, speciaal den bewoners van de
afgelegen stadswijken, gemakkelijker te ma
ken bij de Spaarbank in te leggen; daartoe
zal do bode wekelijks bij de Spaarders aan
huis kosteloos gelden ophalen.
Van de opgehaalde gelden wordt 3 pCt.
rente vergoed, evenals bij gewone inlagen der
Spaarbank.
Bij Kon. besluit is bepaald, dat met ingang
van 1 Januari 1924 als gebied van de kanto
ren van den waarborg en de belasting der
gouden en zilveren werken o.m. is vastge
steld, het rechterlijk arrondissement Haar
lem, met uitzondering van de gemeenten
Alkemade, Hillegom, Leimuiden en Lisse;
een en ander echter niet voor zooveel be
treft de uit het buitenland aangevoerde
goederen.
Evenals hel vorig jaar heeft het bestuur
der H.O.V. de Burgemeester, wethouders en
raadsleden van Haarlem uifgenoodigd het le
den-concert wan Donderdagavond a.s. met
hunne dames te komen bijwonen.
Het programma geeft in de eerste plaats
de 5e Symphonic van Beethoven en voorts
twee composit-ieën van den lieer G. H. G. von
Brücken Fock, waaraan een voor Orkest en
zang.
Als soliste van dien avond zal zich doen
hooren Jo Vincent, de bekende Sopraanzan
geres te Amsterdam.
Vele landbouwers en tuinders zijn door
de invallende vorst verrast, omdat er nog
groote partijen aardappelen in den grond
zitten, welke gerooid moeten worden. Ook
de meeste landbouwers moeten hun voeder
bieten nog rooien Het is dan ook te hopen,
dat het vriezen niet aanhoudt, daar er an
ders enorm© schade geleden zal worden.
Opgave uitsluitend betreffende het post.
kantoor Haarlem en zijne bij- en hulp-post
kantoren, maand October 1923.
Aan bovengenoemde kantoren werd in
den loop der maand op spaarbankboekjes
ingelegd: 213,194,77
en terugbetaald 256,080,86
Derhalve minder ingelegd dan
terugbetaald 42,886,09
Het aanta! nieuw uitgegeven spaarbank
boekjes bedroeg 203.
Door tusschenkomst dezer kantoren werd
ter directie op staatsschuldboekjes
ingeschreven nominaal 4,600
en afgeschreven150
Derhalve meer ingeschreven dan
afgeschreven 4.450
Het aantal nieuwe staatsschuldboekje.*
bedroeg 2.
Maandagmiddag is op de Dreef een paard
op hol geslagen, dat gespannen was voor
een wagen. Het beest schrok van het ge
toeter van een autohoorn. Bij de Hazepa-
terslaan sloeg de wagen tegen een boom,
waardoor het paard met behulp van twee
voorbijgangers tot staan werd gebracht. Het
lemoen van den wagen was echter gebro
ken.
Door een der bladen in een onzer groote
steden werd onlangs de opmerking gemaakt,
dat, zoo de welstand der inwoners bepaald
kan worden naar de inleggingen op spaar
banken, zooals wel beweerd wordt, het thans
wel een heele slechte tijd is, daar die inleg-
gingen gestaag terug liepen.
Met een klein variant hierop zouden wc
willen zeggen, dat de welstand eener stad
dan ook beoordeeld kan worden aan de hand
van den inbreng in de Bank van Leening.
In onzen aan drukkende zorgen overrij-
ken tijd zou het heusch geen verwondering
behoeven te baren, indien de Bank van Lee
ning het buitengewoon druk had; dat daar
tegenwoordig ook menschen kwamen, die
vroeger alleen maar van hooren zeggen wis
ten, dat er een „lommerd" was; en dat er
thans artikelen gebracht wérden, welke
voorheen zelden of ooit er kwamen.
We hebben onze voelhorens eens uitgesto
ken en geinformeerd, hoe het te dien op
zichte hier te Haarlem gesteld is. En het
min of meer verrassende antwoord hield in,
dat de Bank van Leening hier ter stede het
niets drukker heeft dan andere jaren. Er
wordt steeds met ongeveer hetzelfde jaar-
lijksch bedrag gewerkt. Het eenigst op
merkelijke verschijnsel is, dat de weekpan-
den geregeld verminderen. De aard der in
gebrachte artikelen heeft zich in deze
slechten tijden ook niet gewijzigd. Het be
drijf der Bank van Leening heeft geen noe
menswaardige verandering ondergaan.
Het spreekt wel van zelf, doch ten over
vloede willen we het nog wel eens herha
len, dat hieruit niet afgeleid moet worden,
dat de tijden niet zoo slecht zijn, als wel
algemeen gedacht wordt. Men weet wel be
ter natuurlijk,
Maar als graadmeter heeft toch ook de
Men seint ons d.d. 13 Nov. uit Den Haag:
H. M. de Koningin wordt morgenmiddag
te 's-Gravenhage verwacht, vanwaar zij ver
moedelijk Vrijdagavond weer naar het Loo
terugkeert. Wij vernemen dat de Konink
lijke familie voornemens is, Dinsdag 20 de
zer van haar verblijf op 't Loo in de Resi
dentie terug tc keeren.
Medegedeeld door de SPAARNEBANff,
De beurs opende heden: prijshoudend.
5% Nederland 1919
91
91
5% Nederland 1923
97'/,
977,
Oude Vaart
79»/,
83
dito Gem Eigendom
67»/,
70
Mij „Nederland"
137
139
Scheepvaart-Unie
115
116
Rotterd, Lloyd
119'/,
120
Holl. Lloyd
10'/,
Paketvaart
119V,
122
Oude Boot
"I/s
58
Holl Stoomboot
21'/.
H V. A.
487'/.
488
Java Cultuur
385
387
Jurpens pew.
58
58
Koloniale Bank
174
176
Indische Bank
120»/,
1 d'/,
Gert. Handel Mij,
'26'/,
127
Resc. dito
127'/,
127'/,
Phoenix.
Geconsolideerd
131
130»/.
Kon. Olie
394'/,
395
U. S. Steel
103»/.
102'/,
Marine comm.
9'/i.
Vorstenlanden
184
186
Actions id.
181
180
Poerworedjo
10S
109
Oude Deli
291»/,
293
Senembah
255 >/2
256
Deli Batavia
307'/,
305
Amsterdam Rubber
1497,
149
Serbadiadi
295'/,
SU a ti
118
118
Wai Sumalra
122'/,
122
Dordlscbe Petr.
372»/.
376
Southern Rails
36"/,,
40
Union
140'/,
143
Anaconda
81
Wabash
