LAATSTE NIEUWS
BINNENLAND.
«e eh msm*
Dr. Bronsveld over de
Universiteit.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
De Kroonprins in Duitschland.
lllpv
R. K.
VERKEER EN POSTERIJEN.
DRAAOLO03EE TELEFOON*:^
c
W
nut
MARKTNIEUWS.
Dat de opening van de R.K. Universiteit
te Nijmegen met haar ruim 140 leerlingen
de jaloerschheid van den anti-paapschcr.
•Dr. Bronsveld zou gaande maken, was te,
.verwachten. In de Kroniek van het pas-
verschenen nummer zijner ..Stemmen voor
'Waarheid en Vrede" trekt hij dan ook van
leer:
„Men kan tegenover het verrijzen der
'Roomsche universiteit een abstrak', oi, zoo
men 't aldus noemen wil. een ideëel stand
punt innemen, en in haar zien een bondge
noot in het beoefenen der wetenschap, en
in het bevorderen van onze beschaving. Op
dat standpunt piaatste zich di Lcidschc-
hoogleeraar Krabbe, teen hij uit naam van
de bestaande Universiteit (uitgenomen 'c
Vrije) de Nijmccgsche professoren het wel
kom toeriep, en hen begroette als mc.ie- i
strijders in den kamp voor wetenschap en
waarheid.
Men kan zich ook op een ander stand
punt plaatsen, en in de zich ontwikkelende
macht der Roomsche kerk een terugkeer,
een terugvallen zien van ons land tot toe-
standen en denkbeelden tegen welkt wij
i tachtig jaar lang hebben gestreden, en nog
altijd blijven strijden. Te Nijmegen wil men
var. de protesiantsche vrijheden gebruik
maken, orr. de vrijheid te bestrijden. Men
wil ons land veer brengen onder de nacht
eener Kerk, die nog altijd den Bartholo-
meus-nacht goed vindt, en in haar schatting
Balthasar Gerards hooger stelt dan den
Prins, wien men den naam van Vader des
Vaderlands ontzegt.
Wanneer men deze feiten zich voor den
geest roept, kan men niet de opening ver
welkomen van een Universiteit, die' zich
in dienst stelt van een Kerk, die ons terug
wil voeren naar de Middeneeuwen en 't
ons leeren wil Filips en Alva te «rehabik-
teeren."
Men ziet, dat dominee Bronsveld het nog
niet heeft verleerd, den vaderlandschen
leeuw protestantscb tc laten brullen!
DE REIS VAN DEN EX-KROONPRINS.
Uit Oels wordt nog aan de „Tel" ge
meld:
De ex-kroonprins en zijn echtgenootc
jhebben Woensdagmiddag kennelijk met dc
bedoeling om aan den wensch van de in-
.woners gevolg te geven, een wandeling ge
maakt, welke zoo al niet een officieel, dan
toch een min of meer plechtig karakter
.droeg. Men had daarbij gelegenheid, den
landheer te begroeten.
De in Oels aanv. ezige buitenlandschc
journalisten hebben van deze gelegenheid
gebruik gemaakt om eens te vragen, wan-
jieer zij nu eindelijk eens aan de beurt zijn.
Zij hebben gemeenschappelijk een verzoek
schrift opgesteld om door oen ex-kroon
prins te worden ontvangen. Hieraan is vol
daan en zij werden in het slot ontvangen,
'doch, tot aller teleurstelling, nic'. door den
ex-kroonprins zelf doch door diens adju
dant, von Müldner.
Deze las. uit naam van den kroonprins
de volgende verklaring voor:
.Jk ben gelukkig, weer „in der Heimat"
te zijn, bij vrouw en kinderen op mijn be
zitting. Gelukkig ook, weer te midden mij
ner landgenooten te leven en met hen te
'dragen hot „Schv.ere", dat over Duitsch
land is gekomen. Gelukkig ook, weer te le
ven te midden irtijner vrienden uit den
.vrede en mijn kameraden uit den oorlog.
Mijn doel is, om mij uitsluitend aan mijn
persoonlijken plicht te wijden en binnen
het bestek van mijn arbeid en mijn plicht,'
mede te werken aan den wederopbouw van
mijn vaderland, aan welks wederopkomst ik
niet twijfel."
Majoor von Müldner deelde daarna nog
eer:ge bijzonderheden mede, in verband met
de reis v n den ex-kroonprins van de Hol
land' - he grens tot Oels.
De reis werd in vier dagen afgelegd.
Ter beschikking waren gesteld twee groo-
te Diirkopp-auto's, waar nog een derde,
begeleidende auto bijkwam, waarin de
„Kriminal-Oberwachtmeister" Klein, van de
Berlijnsche politieke politie had plaats ge
nomen.
Deze laatste auto had onderweg in de na
bijheid van Hannover een panne. Door een
weigering van de stuurinrichting reed .de
auto tegen een boom en werd Klein eruit
geslingerd, waarbij hij cenige fracturen en
een verwonding van den ruggegraat opliep.
De ex-kroonprins reed niet verder, voordat
hij de goede verpleging en het transport
naar Berlijn van den heer Klein had ver
zorgd.
De eerste nacht werd ;n de buurt van
Paderbom doorgebracht" bij den heer A/on
■Ringhaben. Den nacht van Zondag op Maan
dag bracht de ex-kroonprins door bij raa-
jjoor von Krakm in de nabijheid van Han
dover. Den daatsten nacht vertoefde de ex-
Ikroonprins op het slot Baruth, ongeveer 14
K.M. van Berlijn, als gast van den vorst
Solms-Baruth.
ZIJN AANKOMST IN HET SLOT,
Omtrent de aankomst van den ex-kroon-
prins op zijn slot te Oels wordt nader ge-
De deur werd geopend door een ouden
bediende, die den ex-Kroonprins reeds van
'zijn lOen jaar kent.
In den hoofdingang omhelsde wilhelm rijn
vrouw en kinderen.
De kinderen waren hem over de binnen
plaats tegemoet gesneld.
De familie ging direct naar binnen, waar
na de deur weer gesloten werd.
Toen de deur dichtviel, ging uit de om
standers, die tot eenige honderden waren
aangegroeid, een luid „hoera op.
Over de reis van den ex-kroonprins wordt
nog gemeld, dat hij den nacht van Maandag
op Dinsdag heeft doorgebracht bij den her
tog van Brunswijk. De Kroonprins, die te 4
uur het kasteel verliet, is hedenmorgen te-
•ruggekeerd.
Gedurende zijn reis ontweek de ex-
ikroonprins alle journalisten, fotografen,
filmoperateurs, enz.
Verscheidene fotografen wachtten aan
den ingang van bet kasteel, doch Wilhelm
kwam niet voor de duisternis was gevallen
en ging, toen hij aankwam, zeer snel naar
binnen. In de vestibule stond bij de aan
komst het geheele dienstpersoneel, van
wien velen ais jongen in dienst van den
kroonprins waren gekoqjen. Alvorens de
woonkamer binnen te gaan, begroette hij
allen en drukte hen de hand. Eenige vrou
welijke leden van het personeel hadden
tTanen in de oogen.
Voor elk zijner kinderen had de ex-
kroonprins een jzakje uit Holland meege
bracht.
Sinds 1918 is de ex-kroonprins niet meer
te Oels geweest.
Behalve de ex-kroonprins, zijn echtge-
noote en de drie kinderen zaten aan tafel
laan, de adjudant von Mueldner en fraulein
Tchirtschky.
Ter eere van vaders terugkomst zaten de
kinderen aan tafel.
De drie oudste zonen van den ex-Kroon
prins waren niet aanwezig. Zij studeren te
Potsdam. De oudste zoon ontmoette zijn
vader evenwel reeds op Huis von 8asso-
witz. Zij zuilen alle drie vermoedelijk bin
nen eenige dagen te Oels aankomen.
De kiene eetzaal, waar het diner werd
gebruikt, was versierd met bloemen.
Aan het einde van den maaltijd hield ma
joor van Mueldner een korte toespraak, ter
herdenking van den terugkeer, waarop dc
ex-kroonprins kort antwoordde.
Na het diner vertoefde de familie eerst
eenigen tijd in het studeervertrek van den
ex-kroonprins, waar in een hoek een bloe
menhulde van chrysantemums stond van
den ex-koning August van Saksen.
D-I-P-L-O-M-A-T-I-E! f
i
Het H toch welbezien, sneu!'
Zaterdagmorgen half twaalf, aan de Hol-
Jandach-Pruisische grens, ver weg in Over
ijssel. t vee auto's pasaeeren daar en twee
seconden later staat de gewezen Duitscbe
Kroonprins met beide voeten op vader
landschen bodem.
Phs in orde, voorwaarts chauffeur!
n Kwartier later, kwart vóór twaalf.
Hoe hst toen in Den Haag ging schelst
„Uitkijk in „Friesch Dagbl." als volgt:
,Jn Den Haag, hoe! officieel, kabinet van
den minister van Buitenlandsche zaken, ver
schijnen, hoog gehoed, deftig gejast, in dc
puntste puntjes naar den eisch: de gezanten
yan Frankrijk, Engeiand, Japan, België en
Italië.
Vijf mogendheden in getal....
Héél vriendschappelijk, maar zóó nadruk
kelijk ais met dc vriendschap maar besté.'n-
baar is, verzoeken 'ze, dat dc Nederland-
sche regeering zal doen al waf haar moge
lijk is, om den kroonprins hier le houden.
Van Kamebeek maakt deftige buiging.
Is vereerd, enz. door 't bezoek.
Geeft dc heeren, aller-beleefdst, aller
beminnelijkst, aller-afdoenst, in aller-onbe-
rispe'ijk Fransch 'n lesje in Nederlandseh
en internationaal récht, waarvan de slotsom
is. dat c-nze regeering niet het recht heeft
om zelfs maar 'n pluisje van de kroon
prinselijke pantalon hier te houden, als
hij het meenemen wil naar zijn Heimat....
De heeren staan op; buigen:
Karnebeek zélf laat hen uit,
Gezicht in zijn officieelste plooi...."
't Is me toch ook soms een baantje, di
plomaat te zijn en als je van binnen de lever
schudt, omdat er momenten zijn, waarop
één glimiachsrimpeltje om de snuit 'n poli
tieke misdaad van de hoogste orde zou zijn!
Vragen aan de Regeering.
In de Woensdagmiddag gehouden zitting
van de Tweede Kamer heeft dc heer Van
Ravesteyn (comm.) verlof jfevraagd tot het
stellen van vragen aan de regeermg naar
aanleiding van het vertrek van den ex-
kroonprins uit ons land.
Besloten is hierover op een nader te be
palen dag te beslissen.
België doet diplomatieke stappen
te Berlijn.
Volgens de „Libre Belgique" heeft de
Belgische ministerraad als zijn meening uit
gesproken, dat er aanleiding is om langs
diplomaticken weg een actie in te leiden
in zake de vlucht van den ex-kroonprins
:n overeenstemming met de bepalingen van
het verdrag van Versailles.
Wat de Silezische pers zegt.
Uit Breslau wordt gemeld:
De terugkeer van den ex-kroonprins heeft
de Silezische pers natuurlijk aanleiding ge
geven om zich daarmede bezig te houden.
In het bijzonder doet dit de met Silezische
grondbezitters in verbinding staande „Schle-
sier Zeitung", die in den kring van haar
lezers sympathie voor den ex-kroonprins
tracht op te wekken. Er wordt echter ern
stig voor gewaarschuwd, de persoonlijkheid
van Wilhelm Jr. niet aan politieke belan
gen te verbinden. Het blad schrijft, dat er
„natuurlijk kringen zuilen zijn, die met den
terugkeer van den ex-kroonprins niet in
stemmen", De ex-kroonprins, zoo wordt ge
zegd, heeft echter zelf den noodigen tijd
gehad om er zich zekerheid omtrent té ver
schaften, dat hij de Duitsche politieke
moeilijkheden niet nog met meer binnen-
landsche moeilijkheden dient te verzwaren,
„Die Volkswache", het sociaal-democra
tische orgaan, begroet deze uiting van het
blad en verzekert, dat na deze waarschu
wing, de sociaal-democratische pers zich
niet meer m.t den persoon van den ex-
kroonprins zal bezighouden.
Reeds eerder hadden zij er den nadruk
op gelegd, dat de imperialistschc politiek
van het nieuwe kabinet vcor Silezië een
bijzondere waarschuwing inhoudt, om don
ex-kroonprins niet het middelpunt der be
langstelling te maken.
De Gezantenraad.
De Gezanienraad te Parijs h;eld Woens
dag een korte bijeenkomst ter bespreking
van den terugkeer van den ex-kroonprins
naar Duitschland en de weigering van de
regeering te Berlijn, om de hervatting van
de werkzaamheden van de militaire con
trole-commissie toe te staan.
1 'e gezanten hadden nog niet allen de
instructies hunner regeeringen ontvangen,
docii waarschijnlijk zuilen zij heden, Don
derde:, andermaal bijeenkomen en dan
definitieve besluiten nemen.
EEN AFSCHEIDS3RIEF AAN DEN
WIERINCSCHEN BURGEMEESTER.
De reeds gepubliceerde afscheidsbrief van
den ex-Kroonprins aan de bevolking van
Wieringen, ging vergezeld van een brief aan
den Burgemeester, waarvan wij hieronder
de vertaling laten volgen;
10 November 1923.
Geachte heer Burgemeester.
.Nu mijn hartewensch om naar Duitschland
:erug te keeren. eindelijk in vervulling is ge-
,erl v00r m'j het uur van afscheid van
vieringen heeft geslagen, is het mij een
diepgevoelde behoefte U nogmaals langs de
zen weg mijn hartelijksten dank te betuigen
oor alle mij bewezen voorkomendheid en
de voorzorgen, waarmede ik hier omringd
ben geweest. Mijn bijzondere dank geldt ook
de geheele bevolking van het eiland, met
wie ik deze lange moeilijke jaren in de beste
verstandhouding geleefd heb en bij wie ik
steeds groote tegemoetkoming en mensche-
lijk medegevoel heb gevonden. Deze vriend
schappelijke houding der bevolking tijdens
de eerste jaren van mijn verblijf en de toen
malige ambtelijke bemoeienis van den voor-
treffelijken burgemeester Peereboom, zijn
gedurende de ambtsvervulling van Uw hoog
geëerde:*. vader dezelfde gebleven en is on
der Uw invloed tot op den huidigen dag ge
handhaafd.
Zoo neem ik dan afscheid op de heengegane
jaren terugblikkende, met een dankbaar hart
voor alle mij en mijne buisgenooten betoon
de vriendschappelijke gezindheid en met de
verzekering, dat dit gevoel van dankbaar
heid mij zal blijven zoo lang ik leef. Ik ver
zoek U, geachte Burgemeester ook de hier
bij gaande afscheidswoorden, tevens met
mijne afscheidsgroeten te willen overbren
gen aan den Gemeenteraad en de bevolking
en verblijf met de beste wenschen voor het
gastvrije Wieringen en zijne bewoners.
Uw steeds dankbare en getrouwe
(w. g.j WILHELM.
DE VERWERPING DER VLOOTWET.
Rede van het Kamerlid Bulten.
Zondag 1.1. hield het Tweede-Kamerlid, de
heer G. Bulten, daartoe uitgenoodigd door
de R.K. Kiesvereeniging in den Statenkies-
kring Aalten, te Doetinchem een politieke
rede.
Aan het verslag in de Msb. ontleenen wij
het volgende:
Na een korte inleiding, treedt spr. in een
beschouwing over de voorgeschiedenis der
Vlootwet en komt op dc boodschap van 17
September j,!. der Regeering aan de Kamer,
.waarbij op behandeling en doorzetting der
Vlootwet werd aangedrongen. Dat voorne
men tot behandeling en doorzetting was al
thans aan dc Katholieke Kamerfractie onbe
kend.
Bij bet optreden van het nieuwe kabinet
in 1922 werd aanvankelijk geen bezwaar ge
opperd. 't Was trouwens alles vaag, niet be-
beslist omlijnd. Men wist toen reeds, dat le
den der R.K. fractie veel bezwaren hadden
tegen dezs Vlootwet. De historie var, April
1922 liet daarover geen twijfel meer.'
Tusschen toen en nu ligt een jaar van on
gunstige wijziging in de financiëel-economi-
sclie verhoudingen en toestanden. De be
zwaren werden er niet minder op. Waar aan
bet ontwerp-VIOotwet behalve technische
ook politieke en financicel-economische
vragen vastzitten, lag het voor de hand, dat
men zich over de opinies in de Kath. fractie
nader vergewiste.
Spr. constateert, dat dit niet geschied is,
en kwam na het vage gepraat in 1922 geen
omlijnd overleg in 1923.
fen eerste brengt de Vlootwet een ver
zwaring van militaire lasten, hetgeen in
strijd is met den geest van het R.K. Staats-
progrnm. In dit verband herinnert spreker
aan de motie der bondvergadering verledefl
jaar, waar voor de zooveelste maal bleek,
dat het Roomsche volk wil streven naar ver-
lichting van militaire lasten,
1 en tweede bindt de Vlootwet niet alleen
technisch, maar ook financieel veel en veel
te lang. Er moeten op eenmaal honderden
miiiioenen gevoteerd worden, terwijl in de
toekomst misschien duizenden landgenooten
naar de bedeeling moeten worden verwe
zen.
Ten derde zou de vlootwet al te zeer de
Kamer in haar vrijheid beknotten.
't Is er wel verre van, dat wij een oogen-
blikkelijke ontwapening zouden voorstaan
voor Nederland. Maar toch leven onder ons,
Katholieken, de gedachten van ontwapening
en bij aanneming der Vlootwet zouden we
al te zeer gehandicapt zijn, want moeilijk
zou het zijn de militaristische elementen tot
wetswijziging te doen ondergaan. Bovendien
zou niet het gevaar bestaan, dat het Neder-
landsché volk over zes jaar met een nieuwen
miilioeneniast bezwaard werd, omdat dc
tweede helft geëischt zou worden?
Dit alles geeft bovendien geen bezuini
ging. Hier komt spr. op een afschuwelijk
misverstand. Hij werpt verre van zich en
de andere tegenstemmers denken gelijk als
hij de dwaze beschuldiging, als zoude het
tegenstemmen een votum tegen de bezuini
ging geweest ziin. Eerder is het tegendeel
waar. De stem tegen de Vlootwet beteeken-
de al directe bezuiniging, terwijl dc verdere
bezuiniging op welk punt het kabinet
zich geheel los gemaakt, althans de Kath,
fractie met geen enkel woord gekend heeft
veel makkelijker mogelijk zou zijn. Neen,
de wet is naar haar eigen mérite3 beoor
deeld. De houding der Kath, tegenstemmers
kan niet vergeleken worden bij die van
links. Hun votum gaat z.i. niet tegen de
coalitie, Spr. meent dat veelszins versfer-
Jring der coalitie eruit voortvloeien kan,
omdat misverstanden opgeruimd rvorden en
een vastomlijnd accoord nu beter volgen
kan. Daar is géén veranderde houding tegen
over de coalitie, zooals de min of meer
opgeblazen en onevenwichtige beschouwin
gen in „De Tijd" willen doen gelooven.
De tegenstemmers wilde gaarne het kabi-
net-Ruys. Nu dit niet kon zijn, is het toch
een rechtsch kabinet z.i. niet onmogelijk. In
tegendeel, alles vraagt er om. Onzerzijds is
geen breuk geslagen in de coalitie; en zij,
die gewaagden van scheuring in de R.K.
fractie sloegen loos alarm.
Dc Kath. fractie was in het verleden prin
cipieel steeds homogeen. Zeker, daar be
stonden wel eenige nuances, zooals bij ge
heel het Roomsche volk schakeeringen be
staan, maar deze moeilijkheden werden doos'
overleg steeds overwonnen.
En ook thans zegt spr,, is er eenheid en
eenstemmigheid. De Katholieke fractie is
een principieel blok van 32. Er bestaat geen
fractie in de fractie, een groep-Van Schaik
bestaat eenvoudig niet. Laat men toch geen
legende gaan vormen. Spreker wil dit hier
een duidelijk en klaar zeggen, opdat er geen
misverstand zij. Zelfs over liet vraagstuk der
defensie is geen verschil. Over de Vlootwet
bestond slechts een gradueel verschil. Ook
de tegenstemmers willen Indië en Nederland
niet onverdedigd laten. In hun houding wer
den zij niet door links gedreven. Hen leidde
géén socialisten-vrees. Nooit of te nimmer
verdraagt zich het Katholiek beginsel met
het socialistische. Bovendien, de sociaal-de
mocratie vindt er altijd wel iets op om te
gen de Katholieken te ageeren. Spreker
meent, dat het niet tegen den wensch der
Kath, fractie is, wanneer een rechts kabi
net achter de Regeeringstafel plaats neemt.
Natuurlijk moet er een acoord komen, onte
genzeggelijk moet dat vast zijn en elke ge
dachte aan schijnbevrediging uitsluiten.
Na deze zakelijke rede trad spr. nog in
cenige beschouwingen over de toekomst,
waarbij hij duidelijk in het licht stelde, dat
bezuinigingspoli tiek de leidende politiek
moet zijn, dat Kamer en volk daarbij de
Regeering moeten zijn.
Met een peroratie over dc hooge taak, die
de Kalh, partij daarbij tc vervullen heeft,
eindigde spreker, zijn luide toegejuichte
rede.
TRANSPORTEN R.-K, HUISVESTINGS
COMITÉ.
De data van aankomende en vertrekken
de kindertransporten zijn als volgt gewij
zigd.
Oostenrijk en Miinchen (aanvankelijk vast
gesteld: aankomst 1 Dec. en ver: ek 10
Dcc.) wordt aankomst 17 November, ver
trek 4 December.
Hongarije (aanvankelijk vastgesteld: aan
komst 11 Dec., vertrek 13 Dec.) wordt aan
komst 14 December, vertrek 17. December.
DE OFFICIEËLE ERKENNING VAN DEN
INGENIEURSTITEL.
De Ministerraad heeft besloten gevolg te
geven aan het verzoek van het Bestuur der
Vereeniging yan Deltfsche ingenieurs, om
officieel een ingenieurstitel (afkorting) ,!r")
te erkennen. Derhalve is door den minister
van Buitenlandschc Zaken een schrijven ge
richt aan de verschillende departementen,
waarin uitgenoodigd wordt het besluit van
den ministerraad op te volgen.
HET SPOORWEGVERKEER MET
DUITSCHLAND.
Eenige wijzigingen.
De verwarde toestand in Duitschland
oefent ook invloed uit op de spoorwegor
ganisatie en op het geldverkeer in dit ver-
bandt.
Overwogen wordt eenige treinen naar
Beriijn te laten vervallen doch op dit mo
ment valt hieromtrent nog niets met stellig
heid mede te deelen.
Voorloopig blijft, althans op Holland's
grondgebied, de treinenloop onveranderd.
We 1 sullen in verband met het vervallen van
de D-treinen 171 en 172 op het baanvak
HannoverBerlijft met ingang van gisteren
de doorgaande rijtuigen die van Amsterdam,
Den Haag en Hoek van Holland (Rotter
dam) naar Berlijn en terug rijden, slechts
naar resp. vail Hannover af.loopen, zoodat
men in het vervolg te Hannover zal moeten
overstappen.
Het doorgaand rijtuig Hoek van Holland-
Leipzig is met ingang var gisteren eveneens
vervallen.
De dienstregeling van den nachttrein van
Berlijn naar Holland (en Engeland via Vüs-
singen) is met ingang van gisteren als volgt
vastgesteld. Berlijn (Schles, Bhf.) 9.35 nam.
Har.nover 2.04 voorin., Osnabrück 4.23
voorm., Bentheim aankomst 6.15 voorm.
•Uit Maagdenburg vertrekt een trein om
12.16 voorm. Deze rijdt via Hannover (ver
trekt 3.10 voorm.) en Osnabrück (a. 5.23
voorm.) en arriveert om 7 uur 's morgens te
Bentheim.
Zooals gezegd, wordt voorloopig de dienst
regeling vanaf Bentheim niet gewijzigd.
Wat de reizigerstarieven betreft, deze ver
anderen onophoudelijk. De schommeling
van de mark leidt ook hier tot de merkwaar
digste prijsgevclgen.
Als voorbeeld geeft de Tel. een lijstje
van de prijsverandering in één week n.l.
in de week van 2 tot 9 Nov.
2 Nov. Amsterdam-Beriijn, 2e klasse f 25.45
4 it 30.05
6 17.20
8 „24.90
9 35.20
Na 9 Nv. is het tarief nog niet veranderd.
Men komt tot deze berekening doordat de
directie van de Spoorwegen dagelijks den
koers opgeeft, waartegen voor het Duitsche
parcours de mark moet worden berekend.
Soms is het tweemaal op een dag noodig het
tarief te veranderen
V tl.
Qö,o ~is+rr:
me
Hifi
UIT DE ENGELSCHE POLITIEK.
LONDEN, 14 November. In een kabinets-
ziliinj?, die 2: uur duurde, heeft Baldwin
aan zijn collega's der. tekst voorgelegd van
een verklaring, die hij morgen in bet Lager
huis over zijn. protectiepolitiek wenscht af
te leggen. Deze Verklaring wordt door het
publiek met groote belangstelling tegemoet
gezien. Inmiddels heeft het hoofdbestuur
der conservatieve partij reeds een mede-
deeling gepubliceerd, waarin men de hoofd
punten van het stembusprogramma van
Baldwin aantreft. In dit stuk wordt aller
eerst de abnormale werkloosheid bespro
ken en uiteengezet, hoe men zich denkt de
bescherming van het binnenlandsche afzet
gebied als middel ter bestrijding te bezigen.
Men verklaart, dat de binnenlandsche han
del is afgenomen: In de eerste plaats, om
dat de werkloozen niets kunnen koopen,
ien tweede, omdat de buitenlandschc mede
dinging op de binnenlandsche markt door
het zakken dor buitenlandsche wisselkoer
sen belangrijk is toegenomen en ten derde,
ornaat de Engclsche uitvoer is afgenomen,
tengevolge van de hooge invoerrechten,
door andere landen bij wijze van beschsr-
ming geheven en ten gevolge der lagere
koersen aldaar. Men wijst er verder op, dat
als Europa zich zelf niet weder opricht, de
toestanden, die door het inzakken der bui
tenlandschc* koersen zijn ontstaan, nog ge-
ruimen tijd zullen voortduren. Bovendien
zullen er, naar mate dc werkloosheid toe
neemt, steeds zwaarder eischen worden
gesteld in den vorm van belastingen aan
hen, die wel werk hebben in verband met
de uitgaven, noodig tot hulp en ondersteu
ning der werkloozen. Ten slotte wordt ge
zegd, dat de politiek, die ,-aldwin morgen
verder zal uiteen zetten en waarvoor hij de
steun van het land zal vragen, berekend is
om in de eerste plaats de binnenlanusche
markt te beschermen, zoodat er een deel
van den binnenlandschen handel voor den
Engeischen arbeider blijft gereserveerd. In
de tweede plaats zal hij het tarief van in
voerrechten gebruiken als middel om van
andere landen verlaging hunner tarieven te
krijgen en ten derde zal de protectie wor
den gebruikt ter verdere ontwikkeling van
de hulpbronnen des rijks en bevordering
van den Engeischen handel, waardoor dus
een alternatief wordt gevonden voor dc bui
tenlandsche afzetgebieden.
Men beweert, dat deze politiek van den
premier een maatregel is om voor Engeland
een werkelijk vrijen handel te verkrijgen. Na
de publicatie van de verklaring van Bald
win verwacht men manifestanten van de
hereenigde liberale partij, en van de arbei
derspartij. Vrijdag wordt het oarlement ont-
bonaen, zoodat reeds bij het einde der week
de verschillende partijendoor het geheele
land in vohen strijd zullen zijn gewikkeld.
Lloyd ^George zal, ten behoeve van de libe
ralen, Zaterdag de veldtocht openen met een
rede te Northampton. Maan' ag zal Baldwin
zelf te Londen zijn campagne met een
groote rede openen.
LONDEN, 14 November, Vandaag was
de heele belangstelling buiten het Lager
huis geconcentreerd, In de wandelgangen
werd vanavond in vertrouwen verzekerd,
dat August Chamberlain, Birkenhead en
Horne geen zitting zullen nemen in hei
kabinet-Bald win, ofschoon Chamberlain en
Horne wellicht in hun verkiezingsredevoe
ringen vóór de regeering zullen spreken.
DE DUITSCHE RIJKSDAG.
BERLIJN, 14 Nov. De Rijksdag verga
dert Dinsdag, De commissie van buiten
landsche zaken houdt Zaterdag een zitting.
FRANKRIJK EN DUITSCHLAND.
PARIJS, 14 November. De algemeene
raad van de Seine heeft een motie aange
nomen, waarbij de krachtige, hoewel ge
matigde politiek van Poincaré tegenover
Duitschland wordt goedgekeurd, waardoor
het vertrouwen wordt gewettigd, dat
Frankrijk de verschuldigde schadeloosstel
ling zal verkrijgen,
FRANKRIJK EN ENGELAND.
PARIJS, 14 November. Crewe had aan
Poincaré een lange juridische argumentatie
van de Engelschc stelling overhandigd, die
liep over den weerslag op de geldigheid van
het verdrag van Versailles.
Poincaré heeft aan Crewe een nota toe
gezonden, waarin hij de bewering weerlegt,
dat sommige Fransche ambtenaren zich
partijdig hebben betoond tegenover de se
paratistische betooging.
DE HERTOG VAN CUMBERLAND t
Cumberland is vanmiddag om 3 uur over
leden.
Ernst August, hertog van Cumberland,
hertog van Brunswijk en Luneburg, was de
zoon van koning George V van Hannover.
In 1913 deed hij afstand van zijn rechten
op het hertogdom Brunswijk ten behoeve
van zijn zoon, den echtgenoot van de eeni
ge dochter van keizer Willem II. ten wiens
behoeve de uitsluiting van het Huis Bruns-
wijk-Luneburg werd opgeheven en die 8
Novemher 1918 van zijn rechten afstand
deed. De overleden hertog woonde te
Gmunden (Opper-Oostenrijk. Hij is 78 jaar
oud geworden).
MIJNWERKERSSTAKING IN FRANKRIJK
ALAIS, 14 November. De mijnwerkers in
het Gard-bekken hebben tegen morgen-
echtend de algemeene staking afgekondigd.
DE FRANSCHE BEGROOTING.
PARIJS, 14 November Lasteyrie heeft in
de commissie voor de financiën uit die Ka
mer verklaard, dat de begrooting voor de
gewone uitgaven voor 1924 in evenwicht
zijn gebracht, dank zij dat de belastingen
voortdurend meer hebben opgebracht, dan
geraamd was. De minister Wees er op, dat
het herstel van de verwoeste gebieden voor
3 jaren een bedrag van 24 milliard zal ver-
eischen, hetgeen, als men cr de bestede
56 milliard bij optelt, het geheele bedrag
voor het herstel op 80 milliard brengt. Dit
is de inspanning, diie Frankrijk, op rekening
van Duitschland, zich voor het herstel
heeft getroost. Er is hierbij geen rekening
gehouden met de voor den dienst der pen
sioenen geleende bedragen.
HET PROCES CONRADI.
LAUSANNE, 14 November. De procureur
heeft de jury verzocht het schuldig uit te
spreken, lhans zijn de advocaten van die
verdediging aan het woord. Aubert, de
Geneefsche advocaat, die Poloenin ver
dedigd, sprak het eerst.
LAUSANNE, 14 November. Waar de ver
dedigers van Poloenin de voornaamste
bolsjewistische leiders in hun pleidooien
hadden aangevallen, protesteerde Tsjelenof,
de Moskoiwche advocaat, tegen de beschul
digingen, bic* tegen een buitenlandsche re
geering ingotracht. Aubert antwoordde
daarop: Die reg* «.ring is nooit door Zwitser
land erkend, en zei verder: Van de 600
volkscommissarissen zijn de groote meer
derheid geen Slaven.
Morgen voortzetting.
UIT DEN ITALIAANSCHEN SENAAT.
ROME, 14 November. De Senaat heeft
met 165 tegen 41 stemmen van de 210 aan
wezigen de herziene kieswet aangenomen.
UIT SPANJE.
MADRID, 14 November. Een koninklijk
besluit, dat morgen in de staatscourant zal
verschijnen, schaft de commissies en het
reglement van orde van Kamer en Senaat
af. De voorzitters der beide Huizen verlie
zen hun functie.
DE JAPANSCHE POLITIEK.
TOKIO, 14 November. De premier heeft
vandaag in een toespraak lot de bijeenkomst
van de districtsgouvemeurs de politiek der
regeering uiteengezet. Deze behelst in
hoofdzaak he't voornemen tot het invoeren
van algemeen kiesrecht, beperking van uit
gaven en bevordering van den landbouw en
den buUenlandschen handel. De premier
legde den nadruk op de vereischte van
bezuiniging zoowel in het openbare als 'net
parlementaire leven,
DE SJAH VAN PERZIË.
BEIROET, 14 Nov. De sjah van Perzië is
hier aangekomen.
VERKLARINGEN VAN DE RIJNLAND
COMMISSIE.
DUSSELDORF, 14 Nov. De vertegenwoor
digers der Rijnlandcommissie hebben den af
gevaardigden van den Rijnlandschen Land
dag, die naar Koblenz waren gekomen, me
degedeeld, dat zij den door het separatisme
veroorzaakten toestand niet konden bespre
ken.
Ten aanzien van den terugkeer der ballin
gen en dc vrijlating der gevangenen behoudt
dc Commissie zich het recht voor, de vragen
met welwillendheid te onderzoeken, voor
zoover de toestand dit veroorlooft.
De kwestie van het uitstel van betaling is
definitief geregeld sedert de gemeenteraden
er in hebben toegestemd, de bedragen te
storten, die voor het onderhoud der bezet
tingstroepen worden geëischt.
Wat den cconomischen toestand aangaat,
zal de Commissie al het mogelijke doen om
dien te verbeteren, waarbij zij op de mede
werking der Duitsche autoriteiten rekent.
INCIDENTEN IN DEN PARIJSCHEN
GEMEENTERAAD.
Een handgemeen met de politie.
PARIJS, 14 Nov. Tegen twee uur, eenige
minuten vóór de opening van dc zitting van
den gemeenteraad, hebben er ernstige inci
denten plaats gehad. Frédéric Brunei, voor
zitter van den raad, verzocht den talrijken
politiebeambten in civiel, die zich in de
zaal bevonden, hun mandaat te toonen. Dc
heer Guillaume, commissaris bij de z.g.
„délégations judiciaires", verklaarde dat hij
geen mandaat, maar orders had. Brunei
maakte daarop van zijn bevoegdheden ge
bruik en sommeerde de politiebeambten de
zaal te verlaten, hetgeen deze deden nadat
er tusschen hen en de boden eenige vuist
slagen waren gevallen.
13e zitting was begonnen, toen men in dc
zaal een inspecteur van politie herkende.
Hij werd naar de tribune gesieept, zijn hoed
werd vernield en hij werd onder ht geroep
van „mouchard" onder hevig tumult verwij-.
derd.
Midol (het pas gekozen, doch niet verkis-
bare communislische lid) werd tegen half
vier gearresteerd, toen hij zich in de ves.
tiaire van het gebouw bevond, omringd door
talrijke communistische gemeenteraadsleden.
Twee dezer, Glacery en Louis Sellyer, wer
den tegelijkertijd gearresteerd, doch kort
daarop weer vrijgelaten.
ïntusschcn werd de vergadering voortge
zet, op sommige momenten onder een onbe
schrijfelijk lawaai,
DE NIEUWE BURGEMEESTER VAN
WEENEN.
WEENEN, 14 Nov. De nieuwgekozen ge
meenteraad heeft den voormaligen president
van den Nat. Raad, den heer Seitz, met alge
meene stemmen, ook die der soc.-dem., tot
burgemeester gekozen.
ONTBINDING VAN DEN RIJKSDAG?
i
BERLIJN. 15 November. Gisterenavond
heeft de Rijkskanselier Siresemann, die met
generaal v. Seeckt, het dictatorschap over
Duitschland uitoefent, opnieuw bij den rijks-
president machtiging verzocht, den Rijksdag,
indien Dinsdag geen motie van vertrouwen
wordt aangenomen, te mogen ontbinden.
Rijkspresident Ebert, die een maand geleden
Siresemann do bevoegdheid er toe had ge
geven, heeft thans nog geen antwoord op
het verzoek verstrekt. Men acht zich in oo-
litieke kringen geen bemoedigend teeken
voor Stresemann. De Rijksdag is tegen
Dinsdag bijeen geroepen, terwijl de com
missie voor buitenlandsche aangelegenheden
Zaterdag bijeenkomt.
AMSTERDAM, 14 Nov. Vee. Ter vee
markt waren heden aangevoerd 276 vette
kalveren le qual. 114120, 2e qual. 100
112, 3e qual. 80—100 c. per K.G. 32 nuch
tere kalveren f 1628 per stuk 683 vette
varkens, Hollandsche le qual. 9496, idem
2e en 3e qual. 9092 c., Overz. en Geld
le qual. 9294 c. per K.G. 10 paarden.
AMSTERDAM, 14 Nov. Aardappelen.
(Bericht v. Jac. Knoop.) Zeeuwsche bonte
f 66.25, id. blauwe f 5.806.10, id. Eigen
heimers f 4.505, id. industries f 33.60,
id. blauwe Eigenheimers f 45, id. Eigen
heimers poters f 3.903.75, id. blauwe po
ters f 3.503.75, id. bonte poters f 3.50
3.75, id. Bravo s f 3.50, Hillegommer zand-
aardappelen f 7.508, Drentsche Eigen
heimers f 2.3.70, id. Roode Star f 3.50 per
H.L.
ASSEN, 14 Nov. Eieren. Op de marki
van de V.P.N. waren aangevoerd 18.700
stuks. Prijs f 12—14 per 100 stuks.
GRONINGEN, 13 Nov. Granen. Gele'
Haver f 7.50 a 9 (Verbetering).
SCHIEDAM, 14 Nov. Moutwijn. (OfficJ
not., medeged. door H. J. Jansen, namens
de commissie uit de Kamer van Koophandel
aan de Beurs.) f 12 per H.L. ad 40% zonder
fust en zonder belasting. Melassespiritus
ad 100% per H.L. f 25, ruwe graanspiritus
per H.L. ad 50% f 11% zonder belasting.
Spoeling per ketel f 2.50.
WIERDEN, 13 Nov. Vee. Op de St.'
Maartensmarkt waren 963 stuks rundvee
aangevoerd. Neurende koeien f 240260,
guste en melkkoeien f 155370, vaarzen
f 225410, vette koeien f 240400, pinken
f 125375, kalveren f 50175, stieren
i 15380. De handel was vlug.
DEVENTER, 13 November. Vee. op de
markt bestond de aanvoer uit 202 runderen,
waarin tamelijke handel was. Dragende
koeien f 360450, guste koeien f 225325,
dragende vaaïfen f 200400, dragende pin
ken f 160260, guste pinken f 120180,
gras kalveren f 45—80,nuchtere kalveren f
15. stieren f 0.85Ó.90 per K.G. Vette
koeien f 1.051.10 per K.G. slaxchtgewicht
GELDERMALSEN, 13 Nov. Fruit. Ter
veilingsvereeniging „Geldermalsen en Om
streken" besteedde men voor Goudrei-
netten 1520 ct., Bellefleur 1519 ct., Win-
terjannen 1922 ct., Roodjes 6 Vi10 ct.,
zoete Aagjes 6 ct., Jan Willems 9% ct., Wpn-
Zuur 9Yz14% ct*. Cuurt Pendu 10)4—12
ct., Gerrit Roelof 1214) ct., Jasappelen
14% ct., Tuinzost 6% ct., Beurré Clangeau
3056 ct., Bergamotten 1421 ct., Fran-
boosappelen 14 ct., Benderzoet 15 ct., Rein-
zoet 1515% ct., zoete Juinappelen 9)4 ct.
Campervenen 23 ct., Koningsrood 12)4 ct.,
Streepzuur 9% ct., Huismannen 7%—8%
ct., Campagnezoet 1116 ct., Jeruzafems 7
ct., Veentjes 6% ct., Reinette Canada 20 ct.,
20 ct, zure Schijvers 10% ct., Zoete Belle
fleur 14% ct., alles per K.G. eerste soort
Goudreinetten 27—30 ct., Beliefleur20 24è
ct„ Reinzoet 16% ct., alles per K.G.
Fabrieken zuur krost f 3.20 zoet kroet
f 1.80, gemend kroet f 1.95 aalles oer 100 Kg.
GORINCHEM, 13 Nov. Vee. Op de Sint
Maartensche veemarkt waren aangevoerd
3639 stuks vee. Men besteedde voor zware
kalfkoeien f 300500, melkkoeien f 250—
350, kalfvaarzen f 250400, gustevaarzen
f 180250, 2%-jarïge ossen f 200—350, 1%-
jarige idem f 150250, pinken f 150225,
graskalveren f 80140, nuchtere fok kal
veren f 2440, id. id. export f 1220.
De handel was redelijk. Belgische koop
lieden kochten vele kalfvaarzen.
VEENENDAAL, 13 Nov. (Weekmarkt).
Eieren f 1416 per 100. Aanvoer 40.000
stuks. Handel vlug.
Biggen f 1018 per stuk. Aanvoer 330
stu ks.
BOVENKARSPEL (Station), 14 No
vember. Aardappelen. Blauwe 33.25,
bonte 3.25, kriel ƒ0.55 per baal. Aange
voerd 45 baal. Uien drielingen ƒ4.354.65
groote gele 3.604.35 per baal. Aange
voerd 600 baal. Bloemkool le soort 6.5(3
14.75, 2e s. 1.90—5, 3e s. 0.75—1.20 per'
100 stuks. Aangevoerd 85.690 stuks. Roode
kool 2.303.30 per 100 K.G. Aangevoerd
41.600 K.G. Gele kool ƒ2,404.40 per 100
K.G. Aangevoerd 20.200 K.G. Witte kool
11.70 per 100 K.G. Aangevoerd 38.401'
K.G. Bieten groote 2840, kl. 16 pa
1000 st. Aangevoerd 14.500 stuks. Spruit-
kool 2.252,95 per 15 K.G. Aangevoerd'
45 zak.
ENKHUIZEN, 14 Nov. Zaden en peul
vruchten. Wijker vale erwten 26.5027
grauwe 3439 vale (groote) 3638 per,
H.L.bruin mosterdzaad ƒ2727.50 per
70 K.G. maanzaad ƒ21 karwijzaad 63—
64 beiden per 50 K.G.
ENKHUÏZEN, 14 Nov. Aardappelen,"
roode ster 3.10 kleine blauwe 1.101.40 -
kleine bravo's ƒ1.401.45 per baal (lOOj
pond), spruitjes ƒ2.452.55 per zak (30
pond), wortelen ƒ1.45 per baal, bloemkool,
le soort, 9.25, 2e soort 5 per 100 stuks.
HOORN, 14 Nov. Vee. (Groote najaars
veemarkt op 13 en 14 Nov.) Aanvoer 2574'
stuks. Melkkoeien ƒ350500, kalfkoeien
ƒ275—400 vare- of gelde- ƒ250—450
stieren 280500 pinken 200360. Han
del goed.
MAASTRICHT, 14 Nov. Boter. Prijzen
hoogste 2.37, midden- 2.21, laagste 2.08.
GOUDA, 15 Nov. rfaos. Aangevoerd 116
partijen. Handel matig, le kwal. 54-57;
2e kwal. 50j.'i. Zwaardere zonder Rijks-
merk 58; met Rijksmerk 50—57.
Eieren. Weinig aanvoer, handel flauw, per
100 stuks 14.5015.25.
DE STAKING IN HET TAXï-BEDRIJF
TE AMSTERDAM.
Uit Amsterdam wordt d.d. 14. dezer
meld
De hedenmorgen ten stadhuize rehouder,
conferentie in zake de staking in het taxi-be
drijf heeft nog niet tot een resultaat geleict.
Zaterdag a.s. worden de besprekingen voort
gezet.
