TSTENIEÜWS
r-
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
w-'Jf:.;
Het roode testament.
KERK EN S6H00L
VA SS ONZE
!3)RAAQLOO£E TELEFOON
1
TERUGKEER VAN DEN
EX-KROONPRINS.
MAKKTK3EUWS.
FEUILLETON.
Smuts over den toestand
in Europa.
Aan den vooravond van zijn terugkeer naar
Zuid-Afrika beeft generaal Smuts een be
langrijken brief aan de Times over den toe
stand van Europa geschreven.
Hij geeft als zijn persoonlijke meening te
kennen, dat de Engelsche regeering zonder
dralen een nieuwe en krachtige poging in het
werk moet stellen om aan het uiteenvallen
van Europa paal en perk te stellen. De po
ging die onlangs is gedaan om een conferen
tie van de geallieerden en de bondgenooten
over de kwestie van het Duitsche betaalver-
mogen in het leven te roepen is mislukt ten
gevolge van de berperkingen, door Poincaré
inzake de bevoegdheid van deze commissie
opgeworpen. De Vereemgde Staten weiger
den aan deze onderneming deel te nemen, die
klaarblijkelijk gedoemd was op niets uit te
loopen. Wederom is er een treurig vooruit
zicht op stagnatie.
Generaal Smuts weigert echter te erken
nen, dat mislukking steeds moet volgen en
hij dringt er bij de Engelsche regeering op
aan het nog eens te probeeren, maar thans
op uitgebreider schaal. Indien Frankrijk met
^Zulk een poging niet wil meegaan, dan moet
volgens hem Engeland in ieder geval de
medewerking van de Vereemgde Staten en
van andere landen inroepen voor een con
ferentie die zich bezighoudt met het onder
zoeken van het herstelvraagstuk, zóó uit
gebreid mogelijk, zoowel van financieel als
economisch gezichtspunt.
Smuts zegt verder dat men in het midden
kan brengen dat Frankrijk buiten en afzon
derlijk van zulk een conferentie veel van het
werk van de conferentie te niet zou kunnen
doen door een politiek te volgen die lijnrecht
tegenover die staat, welke de conferentie aan
beveelt. Al moge hiervoor al eenig gevaar
bestaan, toch moet men niet te licht denken,
dat Frankerijk zich opzettelijk en voor lan
gen tijd kan kanten tegen de politiek van een
Europeesche bevrediging, die zichzelf aan
beveelt in de goedkeuring der andere naties.
I Eerder mag men verwachten dat, indien
de arbeid van de commissie wordt verricht
met den goeden geest en met behoorlijke
inachtneming van de belangen der overige
bondgenooten, de Fransche meening zich
ook eventueel bij haar zal aansluiten.
Ik koester het vertrouwen, schrijft hij,'
dat indien het mogelijk ware een recht
vaardige regeling te treffen in zake het ge-
heele complex van vraagstukken, waarvan
het herstelvraagstuk het middelpunt vormt
en indien de nachtmerrie van deze groote
onrust kon worden weggenomen uit de ge
dachten der menschheid, wij zullen zien
dat deze ook met ingenomenheid zal worden
begroet in kringen, waar men dat met ver
wacht.
1 De bergafwaartsche beweging in Europa
gaat zeer snel en de groeiende wanorde kan
spoedig zulk een stadium bereiken <!at zij,
die evenals de Franschen alles hebben te
winnen van een stabihseering, elke redelijke
regeling met vreugde zullen begroeten in
plaats van te blijven staan op hun eigen
standpunt. Laat derhalve de conferentie
met haar werk zonder verwijl beginnen in
bet vertrouwen dat de resultaten zich zelf
zullen aanbevelen tegenover het geweten
der menschheid.
Fransche Kamer..
De Woensdag weer bijeengekomen Fran
sche Kamer kan over gebrek aan werk niet
klagen bijna vijftig interpellaties en een
twintig wetsontwerpen wachten haar. Poin-
ïaré heeft aangegeven hoe zij zich door al
Jit werk kan heenslaan eerst de financieele
mtwerpen vlufg afdoen dan de kiesrecht-
aervorming en eiken Vrijdag interpellaties,
te beginnen met die betreffende de buiten
landsche politiek. De Kamer heeft zich met
Poincaré's zienswijze vereemgdgisteren
begon zij het het onderzoek van de buiten-
zewone kredieten voor 1924 en heden Vrij
dag het debat over de buitenlandsche po
litiek. t-oincaré zal dan een uiteenzetting
geven, die hij reeds Woensdag had willen
uitspreken, maar die hij wegens den diplo-
matiesen toestand heeft moeten uitstellen,
want, gelijk de minister-president mede
deelde, omtrent twee vraagstukken voert de
ageering onderhandelingen met de bond
genooten, nj. over den terugkeer van den
kroonprins en den arbeid van de controle
commissie «Ier geallieerden.
De Kamer heeft voorstellen van den com
munist 3 er ton en den socialist Ragnon om
aan de behandeling van hun moties (amnestie
en weder-aanstelling van spoorwegpersoneel)
dan voorrang toe te kennen, met aanmerke
lijke meerderheid van stemmen verworpen,
niettegenstaande de' radicalen en de so-
cralisten Berton's verzoek om de motie over
de amnestie eerst te behandelen, hadden
gesteund.
Na ut Kijxsconierentie.
In een beschouwing van het Fransche
voorstel tot een onderzoek door een sub
commissie van de commissie van herstel
naar Duitschland's middelen en zijn betaal-
vermogen gedurende de eerstvolgende jaren
wijst de Times op de verlammende beper
king van zulk een onderzoek maar meent
toch dat eenige poging van dien aard mis
schien zal bewijzen iets beter te zijn als in
het geneel niets. De Times is echter over
^et ,v°orste' sceptisch gestemd, omdat het
dmdelij.c een politiek karakter draagt en om-
da, het dienst moet doen als een geruststelling
van het verontruste wereldgeweten en daarbij
tegelijkertijd verhindert dat een wijziging
gebracht wordt in de wijze van optreden,
welke Frankrijk nu eenmaal heeft gekozcc
De Brltsche koloniale eer
ste ministers.
Gisteravond waren de eerste-ministers
van de Dominions de gasten op een afscheid-s
diner *in de „koninklijke galerij" van het
Hooger Huis. De eerste-minister, die pre
sideerde, zeide met betrekking tot den ar
beid van de Rijks-conferentie Wij hebben
gezamenlijk de ingewikkelde vraagstukken
van de buitenlandsche betrekkingen onder
zocht en maatregelen tot onze verdediging
onder de oogen gezien. Wanneer het reizen
door middel van de luchtvaart sneller kan
geschieden kunnen dergelijke gedachten-
wisselingen meer en ook meer volledig wor
den gehouden. De conferentie van 1923 be-
teekent echter een belangrijke stap vooruit
in de betrekkingen van de Rijksdeelen on
derling waar zij, als ik het zoo noemen mag,
de buitenwereld raken. En hiervan ben ik
overtuigd dat onze collega's van overzee
zich niet ontzien hebben, het beste, dat hun
ne landen konden aanbieden, aan het moe
derland te geven. Ik zie hoopvol uit naar den
rijken oogst van hun arbeid.
Rusland en de verkeers-
conferentie.
A
Tsjitsjerin heeft de tot Rusland gerichte
uitnoodiging om deel te nemen aan de in
ternationale verkeersconferentie van de hand
gewezen. Hij verklaarde daarbij, dat de sow-
jet-regeering zich verzet tegen een controle
op het internationale verkeerswezen door den
Volkenbond uitgeoefend, omdat de Volken
bond politieke invloeden vertegenwoordigt
en een instelling van overheersching en een
coalitie van zekere groote mogendheden is.
Een controle door zulk een lichaam zou en
kel hinderlijk kunnen werken op het in
ternationaal verkeer. Verder is Tsjitsjerin
van meening, dat het medewerken aan daee
conventies voor een internationaal regiem der
verkeerswegen een erkenning insluit van
het verdrag van Versailles, terwijl de sow-
jetregeering dit verdrag nooit zal erkennen.
Uit Tsjechoslowakije.
De geheele Tsjechische pers te Praag
spreekt haar verwondering en afkeuring uit
over de vrijspraak door de jury te Praag van
den Bulgaar Nikolof, die den moordaanslag
op den Bulgaarschen oud-gezant gepleegd
heeft.
In de jury zaten 7 vrouwen. De verdedi
ging van Nikolof bestond hierin, dat hij zeide
door onbedwingbare gevoelens tot den aan
slag gedrongen te zijn.
Sommige bladen eischen een wetswijzi
ging om herziening van zulke processen mo
gelijk te maken.
De storm.
Men weet reeds dat het Maandag en
Dinsdag in Engeland zooals trouwens in
iets mindere mate ook in Nederland fel
gestormd heeft. Maar het hevigst schijnt de
stormwoede te zijn geweest in Lancashire.
De Engelsche bladen schrijven van „een der
ergste stormen, die in de laatste halve eeuw
dat graafschap hebben geteisterd". Het ge
weld der elementen hield een uur of dertig
aan. Een overstrooming van ongekende woe
de zette het geheele Ribble-dal onder water.
Geheel Ribblesdale staat blanken in de
plaats Clitheroe zijn de straten en stegen tot
snel vlieténde beken geworden.
Maar ook in Cheshire en Derbyshire, zoo
mede in Noord-Wales, staat op tal van plaat
sen het land onder water. De rivieren Meer-
sey, Irwell en Wyre, en haar zijrivieren zijn
buiten haar oevers getreden. De Irwell, die
door Manchester stroomt, is in normale tij
den van beteekenis voor tal van fabrieken,
die thans echter niet voortkunnen met het
bedrijf. De Pioneer Mills te Radcliffe, een
van de grootste katoenfabrieken van de streek
(800 werklieden), hebben moeten sluiten.
Te Nateby heeft de Wyre een gat in den
dijk geslagen. Als gevolg daarvan staan de
wegen daar in de buurt meer dan een halve
meter diep onder water.
In Wales is het al niet anders. Daar heeft
het 50 uren zonder ophouden gestortregend.
Tusschen Barmouth en Duffryn ligt over
een lengte van 800 M. de spoorlijn onderwa
ter.
De leigroeven van Oakeley, waar 150C
menschen werkten, staan onder water, of
schoon die groeven beschikken over buiten
gewoon krachtige pompen.
Te Bangor staan vele huizen onder water.
In de laaggelegen gedeelten van de stad gaat
het verkeer per boot.
In 30 jaar is daar een overstrooming van
dezen omvang niet voorgekomen.
Hopchinson in Glamorganshire staat bijna
een meter onder water.
In Cheshire is het gebied der overstroo
ming aanzienlijk. Het Sale-gebied is één
groot meer. Men is nog steeds bezig met het
in veiligheid brengen van vee en paarden. De
rivieren en beken zijn nog aan het wassen.
In Derbyshire stijgt het rivierwater even
eens. Het heeft er al een dag hard geregend,
zonder dat er kans scheen te zijn op verbe
tering van het weer.
Tegen 't eind van den oorlog is in de gie
terij van Ruelle een monsterkanon gebouwd,
dat de Duitsche Bertha's moest beantwoor
den. Woensdag is het naar de buurt van Saint-
Nazaire verhuisd, waar de daartoe aangewe
zen commissie het beproeven zal. Het kaliber
is 340, het is 21 meter lang en weegt, onge
rekend den wagon en het onderstel, 88.832
K.G. De draagkracht is 97 K M. en de pro
jectielen wegen 415 K.G. Het kanon had al
lang verzonden moeten zijn, maar de spoor
wegmaatschappij was Pang voor haar brug
gen en dergelijke wegens het ontzaglijke ge
wicht. Sindsdien is daarin voorzien.
De Echo National Tardieu's blad, dat
geen gelegenheid laat voorbijgaan om Poin
caré onaangenaam te zijn, teekent ditmaal
onder het opschriftDe tuin van Berenice,
den minister-president als tuinman. Poin
caré nadenkend aan zijn sik trekkend, een
snoeischaar aan zijn voorschoot hangend, be
kijkt hoogst ernstig twee bloempotten, uit
elk waarvan een bloem opbloeit. Uit den
bloempot der buitenlandsche politiek is
een bloem opgeschoten, die „terugkeer
van den Kroonprins"de andere iz de „te
rugkeer van van Midol", worstelend in de
binnenlandsche politiek. En de peinzend-
starende tuinman Poincaré mompelt„je
oogst altijd wat je gezaaid hebt."
Volgens een draadloos bericht uit Mos
kou heeft de maatschappij voor graanuit-
voer thans 800,000 ton tarwe naar het bui
tenland verzonden .en beschikt thans nog
ove$ een voorraad van driemaal die hoe
veelheid, die eveneens voor uitvoer beschik
baar is. Men is voornemens den uitvoer be
langrijk te verhoogen, aangezien de toestand
op de Europeesche graanmarkt bijzonder
gunstig is voor het Russische product. De
Fransche regeering heeft goedgevonden, dat
een syndicaat van handelaars en bankiers
een crediet voor den graaninvoer uit Rusland
opent. Tevens zal de Engelsch-Russische
handelsmaatschappij haar werkzaamheden
in verband met den graaninvoer uitbreiden
tot Frankrijk, België, Turkije en Nederland.
Eveneens wordt draadloos uit Mos
kou gemeld, dat thans, voor het eerst
sedert 1915, in Rusland een overschot van
steenkool boven de binnenlandsche behoef
te is. In verband hiermede worden de aan-
koopen in het buitenland gestaakt.
Te Andernach heeft de burgerwacht
de separatisten uit de stad verdreven. In
het gevecht dat daaraan voorafging hadden
de separatisten twee dooden, de burger
wacht een.
Het Duitsche rijksministerie is voor
nemens op 1 December postzegels van vaste
waarde in te voeren. Voorloopig wordt de
invoering van postzegels van 3, 5 en 10
goudpfennig overwogen. Daardoor zullen
de moeilijkheden, die zich thans telkens
voordoen om tijdig nieuwe postzegels ge
reed te hebben, worden ondervangen. Op
aansporing van den bezuinigings-commis-
saris zullen voorts de z.g. dienstzegels niet
meer worden gedrukt.
Te Dortmund hebben werkloozen, die
tegen het verbod in een betooging hielden,
twee granaten naar de politie, die trachtte
hen uiteen te drijven, geworpen. De politie
beantwoordde dezen aanslag met geweer
vuur. Aan weerskanten zijn eenige gewonden
gevallen en één werklooze moet gedood zijn.
Er zijn binnenkort weer twee redevoe
ringen van Poincaré te verwachten Zater
dagavond zal de minister-president het woord
voeren aan den jaarlijkschen maaltijd van
het Republikeinsche Comité voor handel,
industrie en landbouw. Zondag spreekt Join-
car te Neuilly aan de Seine bij de onthulling
van een oorlogsmonument.
Het conflict in de Fransche steenkool
industrie kan als geëindigd beschouwd wor
den, nu de gemengde commissie van patroons
en werklieden, die te Douai is bijeengekomen,
tot een bevredigende oplossing is gekomen.
De Duitsche volkspartij afdeeling Pom-
meren houdt op 2 December een landdag,
waar Stresemann over den politieken toe
stand zal spréken.
De voorzitter van den Thuringschen
Landdag heeft het senioren-convent en de
leden van het staatsministerie bijeengeroepen
om hun standpunt in verband met de jongste
gebeurtenissen te bepalen. De Landdag zelf
zal vermoedelijk op 20 November bijeen
komen. De communisten hebben met de
verklaring, dat zij uit den Landdag treden
aan den voorzitter ook een voorstel tot ont
binding van den Landdag doen toekomen.
De Thuringsche politie is thans op bevel
van den commandant in het 5 rijksweerdis-
trict (Stuttgart) onder gezag van den mili
tairen bevelhebber gesteld.
i'VP
c - J'-N Xjpijxf
tn c i
I ff Se
TECHNISCHE HOOGESCHOOL.
Het aantal ingeschrevenen aan de Techni
sche Hoogeschool te Delft op 15 October
1923 is:
Civiel-ingenieur 421; bouwkundig ingenieur
115; werktuigkundig ingenieur 444; Scheeps
bouwkundig ingenieur 54; electro-technisch
ingenieur 389; scheikundig ingenieur 337;
mijningenieur 116; ykers 10; alle lessen 26;
<p\c> 1p«;<;cn 10.
Totaal 1922 tegen 2172 op 15 October 1922;
een vermindering dus van 250 studenten.
Hiervan zijn voor de eerste maal ingeschre
ven: civiel ingenieur 39; bouwkundig inge
nieur 16; werktuigkundig ingenieur 35;
scheepsbouwkundig ingenieur 2; electrotech-
nisch ingenieur 56; scheikundig ingenieur 30;
mijningenieur 3; ykers 4; alle lessen 4; enkele
lessen 5.
Totaal 194 tegen 350 in het vorige jaar of
154 studenten minder.
DE GEZANTENRAAD.
PARIJS, 15 November. De Engelsche ge
zant heeft instructies gekregen ter zake van
de door den gezantenraad voorgenomen
maatregelen tengevolge van den terugkeer
van den Duitschen kroonprins en de wei
gering van de Duitsche regeering om een
hervatting van het militair toezicht der ge
allieerden toe te staan. De raad zou van
middag vergaderen.
DE COMMISSIE VAN HERSTEL,
PARIJS, 15 November. Er is vanmiddag
geen vergadering gehouden van de commis
sie van herstel. De commissie zal vermoe
delijk morgen bijeenkomen.
Overeenkomstig de overeenkomst van
Londen van 29 October, heeft de Duitsche
regeering haar deelneming in de gemengde
Fransch-Duitsche scheidsgerechten hervat.
UIT HF.T LAGERHUIS.
LONDEN, 15 November. In het Lagerhuis
heeft heden Ramsay MacDonald zijn motie
tegen de regeering toegelicht. Hij beschul
digt haar niet genoeg rekening te hebben
gehouden met den nood van de werkloos
heid, en geen nationale politiek te volgen,
die den invloed van Engeland in het buiten
land zou kunnen verhoogen, om zoodoende
den internationalen vrede en den handel
nieuw leven in te blazen. Hij zeide, dat de
regeering millioenen Engelschen in de ellen
de laat zitten, om een verkiezingscampagne
te beginnen, op grond van een nog steeds
geheim gehouden plan van invoerrechten,
dat door egoïstische kapitalisten in de
wereld is gebracht en waarvan het gevolg
moet zijn, dat de kosten van het levens
onderhoud nog meer stijgen en het vormen
van trustst wordt vergemakkelijkt. Hij ver
klaarde, dat de regeering het vraagstuk der
v/erkloosheid buitengewoon onbeholpen be
handelt o.a. door het kinderachtige systeem
van onderstand, welke in hoofdzaak door
de arbeiders zelf wordt betaald, terwijl zij
tegelijkertijd toelaat, dat de afzetgebieden
van centraal Europ? verloren gaan, o.a.
door haar nalatigheid om de kans aan te
grijpen met medewerking van Amerika een
regeling in het vraagstuk der schadevergoe
ding tot stand te brengen. Hij betreurde
het bovendien, bij de maatregelen, die de
regeering genomen heeft voor de bevorde
ring van den buitenlandschen handel, een
overeenkomst met Rusland te moeten mis
sen en verder, dat de regeering had toege
staan, dat Frankrijk het industrie-gebied
van de Roer onbruikbaar maakte. Het mili
tarisme beheerscht geheel Europa en het
prestige van pngeland is lager gezakt dan
ooit. Hij betoogde verder, dat een politiek
van rijksvoorkeurtarieven onmogelijk is,
zonder belasting van de levensmiddelen en
dat de tarieven, die Engeland zou heffen,
een verhooging van de reeds bestaande bui
tenlandsche tarieven in het leven zou roe
pen, waarvan zoowel de uitvoerhandel als
het Engelsche transportwezen de noodlot-
tige gevolgen zullen ondervinden.
In zijn antwoord gaf Baldwin te kennen,
dat een regeling van den toestand in
Europa ook hem wenschelijk voorkwam,
doch dat het ondoenlijk is den vrede te ver
haasten door nieuwe vijandschap te stich
ten. Hij had gehoopt op een verbetering in
den toestand toen Amerika zich bereid ver
klaarde op zekere voorwaarden mee te
werken. Die hoop is echter vernietigd
door het optreden van twee der bond
genooten. Het zal moeilijk zijn op den duur
te blijven voortgaan pogingen te doen om
samenwerking te verkrijgen met bond
genooten, die samenwerking zoo lastig
maken, en ik heb geen moeite gespaard
om de geallieerden te laten weten, dat wij
niet altijd meer tot samenwerking bereid
zullen worden gevonden tenzij er een wijzi
ging komt in den tegenwoordigen toestand.
LONDEN, 15 Nov. Het Lagerhuis heeft
de motte van wantrouwen verworpen met
285 tegen 190 stemmen.
LONDEN, 15 Nov. Lloyd George heeft
de politiek der regeering vurig aangevallen,
welke hij slecht overwogen, voorbarig en
dwaas noemde. Simon en andere liberale
en arbeidersleden critiseerden eveneens de
regeeringspolitiek. Lloyd Greame. de minis
ter van koophandel, sloot het debat. Zijn
heftige verdediging van het regeerings-
oesluit leidde tot opgewonden tooneelen,
doch de orde werd niet verstoord.
DE KOMENDE VERKIEZINGEN
IN ENGELAND.
LONDEN, 15 Nov. De verkiezings
campagne van de vereenigde liberalen is
vanmiddag te Londen geopend met een ver
gadering in Queen shall, onder voorzitter
schap van Grey, die vast stelde, dat de
onverwachte loop in de politiek de liberale
partij stevig hereènigd had. De voornaam
ste spreker was Asquith, die voor een over
volle zaal sprak. De vergadering heeft een
motie aangenomen, welke de regeering
gispt, vaststelt, dat de datum van ontbinding
zoodanig gekozen is, dat de protectionis
tische voorstellen niet afdoende in het
parlement konden worden besproken en de
natie oproept een regeering heen te zenden,
welke de Britsche levensbelangen tot
onderwerp maakt van een plotselinge ver-
kiezingsdobbelarij. De motie verklaart, dat
het ware middel tegen de werkloosheid niet
is bescherming, doch uitbreiding van de
werkloosheidsverzekering en aanwendiqg
van de openbare middelen voor de her
leving van de productie en het herstel van
Europa.
ITALIË EN DE EENDRACHT ONDER
DE GEALLIEERDEN.
ROME, 15 November. Het Italiaansche
ministerie van buitenlandsche zaken gelooft
niet, gezien de inlichtingen, waarover het
beschikt, aan een monarchistischen staats
greep in Duitschland tengevolge van den
terugkeer van den kroonprins, doch blijft de
Duitschland nauwlettend volgen. Het mi
nisterie streeft er naar een gemeenschappe
lijke politie tusschen de geallieerden tot
stand te brengen en de kloof te overbrug
gen, welke opnieuw Frankrijk en Enge
land dreigt te scheiden. Met dit doel voor
oogen is aan de diplomatieke vertegen
woordigers van Italië opdracht gegeven
hun invloed aan te wenden, eenerzijds om
Frankrijk van overijlde stappen af te hou
den, anderzijds om Engeland te bewegen
zijn huidige houding inzake de te volgen
gedragslijn bij een mogelijke monarchisti
sche beweging in Duitschland te wijzigen.
Italië tracht tevens België's steun te krii-
gen voor zijn matigende politiek.
t
Meeningsverschil in den
Gezantenraad.
PARIJS, 15 Nov. In de Ambassadeurs
conferentie is ernstig verschil van meening
ontstaan ten aanzien van de militaire con
trole en den terugkeer van den kroonprins.
Frankrijk brengt beide quaesties met e'.kaar
in verband als een dubbel symptoom van
het toenemend verzet van het Duitsche
Rijk tegen de bepalingen inzake de veiligheid
in het vredesverdrag.
De Engelschen hebben er in toegestemd
zich aan te sluiten bij de stappen tot herstel
der militaire controle, doch zij wijzen even-
tueele sancties van de hand.
Ofschoon Engeland de vader is van de
bepalingen nopens de oorlogsmisdadigers en
ofschoon het vóór den terugkeer van den
kroonprins het initiatief heeft genomen tot
het zenden eener waarschuwing aan Duitsch
land, weigert het diens uitlevering te
eischen.
Frankrijk is van oordeel, dat deel VIII
van het vredesverdrag buiten werking was
gesteld, zoolang de kroonprins n.-ar het
buitenland was uitgeweken, doch weer van
kracht werd, zoodra hij vrijwillig in het
Rijk terugkeerde. Indien dit laatste weigert
hem uit te leveren, kan het hem ten minste
verbannen.
Engeland is niet geneigd zich bij
een eventueelen stap in Duitsch
land aan te sluiten.
PARIJS, 15 Nov. Havas meent te weten,
dat de Britsche gezant den Raad de instruc
ties zijner regeering ter kennis heeft ge
bracht, volgens welke Engeland zou wen-
schen zich te onthouden van deelneming
aan eiken stap, die in Duitschland 'mocht
worden gedaan met betrekking tot den
kroonprins en den keizer.
Wat de militaire controle betreft zou En
geland eveneens gekant zijn tegen elke
sanctie, doch zich wel willen aansluiten
bij een démarche tot het bewerkstelligen
eener hervatting der controle.
DE MILITAIRE CONTROLE
IN DUITSCHLAND.
Foch over de Duitsche bewapening.
Een nota aan Duitschland.
PARIJS, 15 Nov. Maaschalk Foch heeft
in de Ambassadeursconferentie belangrijke
bijzonderheden medegedeeld omtrent de
hervatting der bewapening door Duitsch
land, De rijksweer heeft een grooter effec
tief dan geoofloofd is, de fabricage van
oorlogsmateriaal wordt uitgebreid. S'tinncs
heeft daartoe uit het Roergebied zijn spe
cialisten teruggeroepen. Bestellingen worden
gedaan in het buitenland, met name in
Rusland.
Cambon wees op de absolute noodzake
lijkheid voor Frankrijk om de militaire con
trole vrij en zonder beperking te hervatten,
De leden besloten aan hun regeeringen
het ontwerp voor te leggen van een adres
aan het Duitsche Rijk, waarin tot eerbiedi
ging van het vredesverdrag wordt aange
maand, welk verdrag verschillende collec
tieve sancties voorziet, waarover de ge
allieerde kabinetten kunnen beslissen.
Cambon wees er op, dat Frankrijk, in het
belang zijner veiligheid, zich voorbehoudt
zelf nog meer sancties te nemen, indien het
de colectieve sancties onvoldoende acht,
ofschoon hij verwacht, dat een enkele mani
festatie van de intergeallieerde solidariteit
over Duitschlands kwaden wil zal zege
vieren.
EEN ERNSTIG SPOORWEGONGELUK
BIJ STUTTGART.
BERLIJN, 15 Nov. Op de lijn Unter-
TiirkheimKornwestheim, beeft heden
avond te zes uur ter hoogte van het zieken
huis van Cannstatt, een ernstig spoorweg
ongeluk plaats gehad. Een goederentrein,
die' op een verkeerd spoor gekomen was,
liep op een trein met arbeiders, welks twee
eerste wagons in elkaar schoven. Het eerste
rijtuig was een goederenwagon, het tweede
echter een personenrijtuig, waarvan Je
meeste inzittenden gedood werden. Dertien
kwamen er met verwondingen af. Ook de
machinisten van beide treinen werden ge
dood.
BARNEVELD, 15 Nov. Pluimvee. Tam
me eenden 11.30, wilde eenden f 0.801,
jonge hanen f 0.80—1.70, oude hanen f 1
1.65, jonge hennen f 24.60, oude kippen
f 0.751.50, tamme duiven f 0.200.25,
vette ganzen f 3.505, tamme konijnen
f 12.75, wilde konijnen f 0.801, fazanten
f 22.50, hazen f 1.753, alles per stuk.
Eieren f 1416.25 per 100 stuks. Aanvoer
90.000 stuks. Eierhandel vlug
BOVENKARSPEL (Station), 15 Nov.
Aardappelen blauwe f 3.40 bonte f 3.05 j
kriel f 0.55 per baal uien groote gele f 3.95-—
4.55 drielingen f 4.55—4.80 nep f 4.60—
5.20 per baalbloemkool le soort f 5.75
15.75 2e soort hl.105.25 3e soort f0.75
per 100 stuks roode kool f 1.903.30 gele
kool f 2*703.30 witte kool f 0.601.20 per
100 K.G.bieten groote f 26,5037 kleine
f 1415.75 per 1000 stuks spruitkool f 2.20
—2.65 per 15 K.G.
Aangevoerd 145 bai aardappelen, 435
baal uien, 58900 stuks bloemkool, 28 "C0 K.G.
roode kool, 127C0 K.G. gele kool, 45700 K.G.
witte kool, 3230 stuks bieten 20 zak spruit
kool.
HOOFDDORP, 15 Nov. Granen. Tarwe
nieuwe f 1012.25 Rogge 8.509.50
Gerst Chevallier f 9.7510.50 Wintergerst
f 8.25—9.25 Haver f 8.50—10; Witte
Duivenboonen f 1718 Paardeboonen
f 11.5012.50 Groene erwten f 2023 j
Vale erwten f 2832 Karwei f 124128
Geel mosterd f 2328 Blauw maanzaad
f 3842. Koolzaad f 1921 Kanariezaad
f 1719. Prijzen per 100 K.G.
HOORN, 15 Nov. Kaas. Aanvoer 7 st
kl. fabriekskaas 5250, 2 st. comm. fabrieks
baas 50, 10 st. kl. boerenk. ongev. 48, gem.
51, 30 st. comm. boerenkaas 50.
MIDDELBURG, 15 Nov. Granen. Tel
markt was de aanvoer redelijk. De noteering
is als volgt 5 Tarwe f 11.5012.75, Witte
booneri f 2537, Ronde br. boonen f 3242,
Lange br. boonen f 3040, Kroonerwten
f 19.5022.50, Maanzaad f 3841, alles per
100 K.G.
UITHOORN, 15 Nov. Kaas. Op de markt
waren aangevoerd 98 partijen. Prijs Goud-
sche kaas 1ste soort f 5256 2de soort f 48—
51 zwaardere f 5557 Rijksmerk f 5257,
Handel kalA.
WINSCHOTEN, 15 Nov. Granen. Ter
Graanbeurs waren de prijzen per 100 K.G,
als volgtRogge f 89.25, tarwe f 99.75,
gerst f 8.509.25, witte haver f 88.75,
zwarte haver f 79, paardeboonen f 1013
wierdeboonen f 1013, blauwpeul erwten
f 20—28, gr. erwten f 1822, mosterdzaad
f 1627, kanariezaad f 1619.
De aanvoer was goed. Bij vaster prijzen
werd de omzet niet groot.
AMSTERDAM, 15 Nov. Aardappelen.
(bericht v. Jac. Knoop.) Zeeuwsche Bonte
f 6.156.25, id. Blauwe f 66.10, id. Eigen
heimers f 4.755, id. Bravo's f 5.25, id.
Industries f 23.50, id. Blauwe Eigenhei
mers f 4.755 Friesche Borgers f 4.60, id.
Bravos f 5.25 Zeeuwsche Eigenheimers
poters f 3.75—3.90, ia. blauwe Poters f 3.50
3.75, id. bonte Poters f 3.503.75 Hille-
gommer Zandaardappelen f 7.508 Drent-
sclie Eigenheimers f 33.75, id. Roode
Star f 3.50 per H.L.
DELFT, 15 Nov. Boter. Aanvoer 23/8
en 3/16 v., te zamen 490 K.G. Prijzen f 2.35-
2.50 per K.G.
ELST (Bet.), 14 November. Fruitveiling
van heden Gerrit Roelofs 1214, dubb.
Benderzoete 1014, Zoete Bellefleurs 13
14 enk. Benderzoete 89, Reinzoet 12
13, Kroonappels 14%15, Jasappels 12%
13, Campagnezoet 15—16, Beugelzoet
15—16, Zoete Honderdmark 1012, Zoete
Paradijs 1415, Gieser Wildeman 26—28,
Bergamotperen 2026, IJsbouten 2729,
Pondsperen 2324, Kamperveentjes 26
27, Court Pendu 10%18, 1ste Goud-
reinetten 1934, 2de soort 1118, 3de
soort 610, 1ste Bellefleurs 1826, 2de
soort 8%9%, extra 2731, Hollemans
925, Zure Roodjes 1617, Paradijs 7%—
9%, Sterappels 15—21, Grauwe Reinetten
8%11, Eijsdener Klumpke 1013, Wijn-
zuur 1213, Tulappels 13%14, Citroen
appels 1516, Lane's Prince Albert 16—
20, Mispels 24—28 ct., alles per K.G.
GOUDA, 15 Nov. Kaas. Aangevoerd 116
partijen, le soort f 5457, 2e soort f 50
53, rijksmerk f 50—57, zware f 58. Handel
matig.
HOORN, 15 Nov. Kaas. Aangevoerd 9
stapels fabriekskaas f 52%; 10 st. boeren
kaas f 51 1 st. fabriekscommissie f 50 31 st.
boerencommissie f 50totaal 51 stapels,
wegende 26.437 K.G. Handel vlug.
GOUDA, 15 Nov, Boter, weinig aanvoer,
handel flauw, Goeboter 1.151.25, Wei-
boler 1.15—1.20.
Veemarkt. Melkvee, red. aanvoer, handel
stug, 275325. Vette varkens, red. aan
voer, handel stug, 3740 ct. per half K.G.
Magere varkens, red. aanvoer, handel stug,
3537 ct. per half K.G. Magere biggen,
red. aanvoer, handel stug 10—18 p. stuk.
Lammeren, groote aanvoer, handel redelijk,
2836. Nuchtere kalveren, red. aanvoer,
handel redelijk, 1222.
HOOFDDORP, 15 Nov. Tarwe nieuwe
1012.25; Rogge 8.509.50; Gerst Cheva
lier 9.7510.50; Wintergerst 8.259.25; Ha
ver 8.5010.Witte Diuveboonen 1718;
Paardeboonen 11.5012.50; Groene erwten
2023; Vale erwten 283250; Karwei 124—
128; Geel mosterd 2328; Blauwmaanzaad
38—42; Koolzaad 1921; Kanariezaad 17—-
19, alles per 100 K.G.
17,
Dan liep ze naar de deur, nog steeds
roepend.
Pascal en Jacques stonden oogenblikke-
iijk voor haar.
„Wat is er, juffrouw?" vroeg Jacques.
„Ach, God, dokter," smeekte Martha, hem
bij den arm grijpend en in de kamer trek
kend,red moederl"
„Help me," zij de pseudo-Amerikaan tot
Pascal, „laten we die vrouw in het bed til
len."
De twee mannen tilden vrouw Grand-
charr.p op, droegen haar in de kamer en
legden haar onder de dekens.
„Zij is toch niet dood, dokter," vroeg
Martha hijgend.
Jacques bracht zijn wang dicht bij den
mond van Périne en legde zijn hand op den
linkerkant van haar borst.
„Neen, juffrouw," zeide hij vervolgens; zij
ademt.... het hart klopt.... Ze leeft dus
nog, maar de schok is verschrikkelijk ge
weest.... Het gevaar is groot...."
„O, God".... hernam het meisje handen
wringend, „waarom heeft ze ook dien brief
gelezen?"
Jacques hield zich bezig met de zieke.
Pascal zag Martha aan en de blik, dien
hij op haar vestigde, geleek op dien van de
slang, die, om alle tegenstand te voorko
men, haar slachtoffer eerst duizelig maakt,
alvorens het te verslinden.
„Mijnheer," stamelde Martha, zich tot
Jacques wendend, met samengevouwen
handen, „is er dan niets aan te doen?"
„Ja wel, juffrouw," antwoordde Jacques
Pascal. „Ik zal een recept schrijven, dat on
middellijk moet weggebracht en klaarge
maakt worden't is hoog tijd.
Terwijl hij dat zeide, had Jacques Lagar-
de uit zijn zak een agenda gehaald, en met
een potlood drie regels geschreven, op een
blad, dat hij er uit scheurde.
„Gauwgauwjuffrouw, zeide hij,
het meisje het blad in de hand stoppend.
Martha sneldè met het recept heen.
Perine kwam .langzamerhand bij, doch
heel langzaam.
Pascal had den brief opgeraapt en gele
zen.
„Wat we voorzien hebben, is stuk voor
stuk gebeurd. Is ze verloren?"
„Ze is heel slecht, maar toch zou ze er
nog van kunnen opkomen."
„Dat mag niet."
„Dat is gemakkelijk te doen."
„Hoe dat?"
„Wij behoeven haar maar eenige drup
pels water te geven. Dan volgt de dood on
middellijk.
„Prachtig," mompelde Pascal. „Geen ge
weld, geen vergift, en dus geen gevaar voor
ons, en Martha behoort ons. Geef haar gauw
die druppels water, dan is er een eind aan."
Zoo stonden dc twee boeven aan het
bed te fluisteren.
Perine opende de oogen, maar was niet
in staat iets te hooren of te verstaan.
Pascal nam van de waschtafel een karai
en een glas. Hij goot in het glas een beetje
water en gaf het aan Jacques. Deze deed
onwillekeurig met angstig gelaat een stap
achteruit.
Hoe ellendig ook, deinsde hij voor zulk
een lafheid terug.
Pascal fronste het voorhoofd.
„Durf je niet, dan zal ik 't zelf wel doen,"
zei hij op verachtenden toon.
Jacques kreeg zijn zelfbeheersching weer
terug, nam het glas en bracht het aan de
lippen van de zieke, terwijl hij met de lin
kerhand haar hoofd oprichtte.
Perine voelde het koude glas en dronk
werktuigelijk. Aanstonds werden de oogen
dof. Haar hoofd sloeg achterover en haar
lichaam kreeg een schok en ze viel in de
kussens terug en bleef roerloos liggen.
Zij was dood.
Jacques, nog bleeker dan de doode zelf,
verwijderde zich van het bed.
„Smijt de rest van het water weg...."
fluisterde hij tot Pascal, terwijl hij hem het
glas overreikte.
Pascal goot het water terug in de karaf
en zette deze weer op de oude plaats.
„Nu moeten we zien van den toestand
gebruik te maken. Ik neem het meisje voor
mijn rekening."
Op dat oogenblik klonk op de trap een
haastige tred en de kamerdeur vloog open.
Martha snelde naar binnen en gaf Jacques
het fleschje, dat ze had laten klaarmaken.
„Hier.... dokter," zeide ze hijgend van
het snelle gaan.
„Helaas, juffrouw," antwoordde Pascal
met geveinsde ontroering, ,,'i is te laat."
„le laat herhaalde het meisje we
zenloos...., waarom?"....
„Bereid u op 't ergste voor, houd u moe
dig, want ge zult 'tnoodig hebben.... Uw
moeder heeft opgehouden te leven."
Nauwelijks waren die woorden gesproken,
of Martha uitte een hartverscheurende kreet
en wierp zich op het ontzielde lichaam van
Perine.
Het arme meisje stikte bijna van wan
hoop. 't Was alsof haar hart zou breken....
Heftige snikken deden haar lichaam schok
ken. Allerlei verwarde klachten en beden
stootte ze uit. Zulk een schouwspel moest
den hartvochtigsten mensch vermurwen.
Jacques Lagarde gevoelde zich in den
grond wel eenigszins ontroerd, maar Pascal,
alhoewel hij een treurig gelaat zette, bleef
koud als ijs en dacht alleen aan de gevol
gen, van hetgeen er gebeurd was.
Op de onstuimige uiting van droefheid
volgde e»~ t verslagenheid. Martha lag
op de knieën, het hoofd verborgen in de
lakens, die het lijk van haar moeder be
dekten en lag als in gebed verzonken.
Pascal dreef zijn schijnheiligheid zoover,
dat hij naast het meisje neerknielde en
deed, alsof hij bad.
De ellendeling voelde, dat het oogenblik
gekómen was om zijn jacht op het meisje te
beginnen.
Hij %vachtte een kwartier en dan/drong
hij haar zacht op te staan. Volkomen onbe
wust, wat ze deed, liet zij hem begaan.
„Helaas, juffrouw," zeide Pascal met wee
moedige stem, „de slag, die u treft, is ver
schrikkelijkMaar denk steeds, dat dok
ter Thompson en ik bij u zijnWij willen
als vrienden alles voor u doen, wat we kun
nen."
Martha hoorde de woorden van den jon
gen man/maar begreep ze niet. Zij luister
de niet naar hem, en in plaats van te ant
woorden, stamelde ze slechts:
„Arme moeder.... arme moeder"....
En haar snikken begon opnieuw, met ver
dubbelde kracht.
Nu probeerde Jacques haar op zijn beurt
moed in te spreken.
„Uw moeder heeft geleden.... veel ge
leden. Is zij nu niet gelukkiger in de eeuwi
ge rust? Het uur van scheiden is wreed,
ik weet het maar al te wel.... 't Is een
verschrikkelijke scheuringDe bloedende
wonden van het hart schijnen ongenees
lijk.... Ik ken ze, die vreeseelijke^ oogen-
blikken. Ik heb ze meegemaakt, zoowel als
gij.... want ook ik heb wezens verloren,
die mij dierbaar waren.... en toch heb ik
mij getroost.... Laat u ook troosten, juf
frouw MarthaHier op aarde wordt alles
uitgewist en de wanhoop van heden zal
over een jaar nog slechts een droefgeestige
herinnering zijn"....
Martha luisterde naar hem niet meer, dan
naar Pascal. Het arme theisje herhaalde
slechts:
„Ze is dood.... arme moeder..,. Ik zal
haar nooit meer terugziennooit
meer...."
„Ik smeek u, u niet aan uw droefheid
over te geven. Uw moeder beveelt 't u
ge moet leven!"
„Waartoe zou het dienen te leven?...,
ik ben toch alleen."
„Ge zijt niet alleenGe hebt vrien,
den!"
Martha schudde het hoofd.
„Hoe zou ik vrienden moeten hebben?"
„Ge hebt zezijn wij er dan niet?"
XVIII.
Martha hief haar betraande oogen op naar
de moordenaars van haar moeder en in
haar blik kon men verbazing cn dankbaar
heid lezen voor die zoo spoedig aangebodene
vriendschap, doch door de geweldige ont
roering, waaraan het meisje ten prooi was,
kon ze niet antwoorden.
(Wordt vervolgd),
