SPAARNEBANK ito Oit nummer bestaat uit 24 bladzijden, wiaronder het Geïllustreerd Zondagsblad in 8 bladzijden, Voor SchoenenPRESBURG Goed Chic Goedkoop mmm Zaterdag 17 November 1923 46ste Jaargang No. 14590 De nieuwe Begrooting. Spaarbankboekjes met 4 pCt. rentevergoeding. Van het Vatïcaan - Ai MUZIEK. lngezoïid©n &ieded®£lingen. Rheumatiek. d, STADSNIEUWS. De nood in Duitschland. Directie; Mr. Th. WESTERWOUDt. Alle BANKZAKEN Alle EFFECTENZAKEN.. Alle ASSURANTIEZAKEN. Bibliothecarissen. Veiling. a 75 cents per regel. gyjar frr 1 bfrr tiet wonnen-Levenskracht j. J. WEBER ZOON Opticiens Fabrikanten Koningstraat 10 Haarlem Gevonden voorwerpen. abonnementsprijs bedraagt voor Haarlem en Agentschappen: Per week Per Kwartaal 0.25 3 25 Franco per post per kwartaal bij vooruitbetaling 3.53 Bureaux: Nassaulaan 49 Haarlem. Telefoonnummers: 1426. 2741 en 1748. Postrekening No. 5970. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Adverïenfiën 35 cents per regeL Bij contract belangrijke korting. Advcrtentiën tusschen den tekst als ingezonden mcdedeeling. op de le Pagina 75 ct., op andere redac tiepagina's 60 ct. per regel. Vraug- cn aanbod-advertentiën 14 regels 60 cent per plaatsing: elke regel meer 15 cent, bij vooruitbetaling. Men is op. het eerste oog geneigd van ge noegen in zijn handen te wrijven, wanneer men de nieuwe Haarlemsche begrooting voor voor 1924 inziet. Het eindcijfer is ruim vijf tien millioen. Vorig jaar was het meer dan vijf en twintig millioen. Welk een schitteren de inkrimping der gemeentelijke bemoeiing. Maar de vreugde van den argelooze duurt tiet lang. Gedeputeerde Staten hebben een nieuwe methode, de zoogenaamde netto-methode, voor het opmaken van begrootingen voor geschreven. De inkomsten en uitgaven zijn nu gesplitst in een gewonen en in een ka- pitaaldienst. Alles bijeen, zijn wij nu wel een millioentje ingekrompen; maar voor juichen is toch geen aanleiding. Het over- tichtelijk van de begrooting heeft er bij de nieuwe methode niet op gewonnen, nu de posten van de vorige begrooting niet meer naast de nieuwe zijn opgenomen. Maar dit alles is van ondergeschikt belang. Onze eindindruk van dit omvangrijke ge meentestuk is: „erg mager." Er zit geen perspectief in deze begropting. Doch laten wij er dadelijk aan toevoegen, buiten schuld van Burgemeester en Wethouders. Er valt in dezen tijd van algemeenen teruggang nu eenmaal niets meer te beloven. Integendeel; we moeten versoberen en dat beteekent inkrimping van uitgaven; terug komen op royale buien uit den gulden tijd. En wie met deze taak belast is heeft geen dankbare taak. Er wordt nu in uitzicht gesteld den vacan- tietoeslag van het gemeentepersoneel in te trekken en den arbeidsdag voor gemeente werklieden en ambtenaren zóó te verlengen, dat er een 48-urige -in plaats van een 45- urige arbeidsweek komt. Wanneer hét hier nu bij bleef, was het leed nog wel te over komen.' Ook het gemeentepersoneel zal, dunkt ons, niet zoo heel ontevreden zijn, wanneer het er in dezen tijd van loonsverla ging en werkloosheid af komt met intrekking van een vacantietoeslag en een uurtje langer werken. Maar ondanks deze bezuinigingsmaatrege len en het uitblijven van alle voorstellen, die de burgerij een oogenblik gelukkig zouden kunnen maken, b.v. afschaffing of vermin dering van een of andere belasting, verlaging van tarieven, asphalteering of stadsver- fraaiïng enz. ondanks het uitblijven van dit alles lezen wij nog in de toelichting bij deze begrooting: „Hoewel niet volstrekt ver ontrustend, is de financiëele positie onzer gemeente toch wel zoodanig, dat groote om zichtigheid bij het voleeren van gelden ge boden is. Hoezeer wij gehoopt hadden ook voor 1924 voorstellen tot vermindering van jelastingdruk achterwege te kunnen laten, 1 ons dit niet mogen gelukken." Zie, zulke woorden zijn weinig hoopge vend. „Niet volstrekt verontrustend" is toch een zachte term voor onrustbarend. En zoó ziet het er ook wel uit. Toen wij in de toe lichting van B. en W. zagen aangekondigd, dat, ondanks de boven geteekende mager heid onzer nieuwe begrooting er toch nog een tekort v/as van ruim 6 ton; en we over wogen daarbij, dat de dienstjaren 1922 en 1923 met een batig saldo van vier ton slui ten, welk bedrag aan de begrooting van 1924 ten goede komt; dat de volle geraamde Winsten uit de bedrijven gebruikt worsen OM de eindjes van deze begrooting aan el kaar te maken en toen wij ondanks dit alles lazen, dat van onze belastingpolitiek der laatste jaren weer moet worden afgeweken, toen waren wij een oogenblikje geneigd, om voor het provinciale blad deze advertentie aan te bieden; „Bomans keer terug; alles 's vergeven." Of is het verschijnsel niet droevig? Wij zijn meegegaan met een belastingpolitiek, welke naast honderd gemeentelijke opcen ten op de Rijks-inkomstenbelasting een evenredige heffing invoerde van 6 Vi pet., met de belofte, dat die evenredige heffing weer zou verdwijnen. En dat is pok geschied; van 6Vi pCt. evenre dige heffing (wat het karakter had van een heffing-in-eens) daalden we tot 3 pCt. en na 3 pCt. tot nul; zoodat de belofte was ingelost: in Haarlem worden alleen opcen ten op de Rijks-inkomstenbelasting gehe ven, wat tevens de meest rechtvaardige, immers sterk progressieve wijze van be lastingheffing is. En nu die normale toe stand één jaar heeft geduurd, komt dadelijk weer het spook der evenredige heffing met 2 2'A pCt. opdagen, 't Is inderdaad be droevend. Toch zijn wij niet gerechtigd B. en W. een verwijt te maken; de schuld ligt niet bij het Dag. Bestuur, maar elders. Wanneer men dc hoofdstukken dezer begrooting doorbladert en men ziet de enorme uitgaven voor onderwijs, politie, armenzorg en allerlei sociale maatregelen, dan voelt men, dat er wel wat te-beknibbe len en te bezuinigen zou zijn, b.v. op- de onderwijsuitgaven, maar veel lucht zou dat toch niet geven. Haarlem geeft te veel uit voor te weinig menschen; het kan zijn uit gaven niet inkrimpen en ziet geen kans om zijn inkomsten op te voeren, gekneld als het zit in het keurslijf van te nauwe grenzen. Wanneer zal daar nu eens een einde aan komen? Want daar en daar hoofdzakelijk wringt de schoen. Zullen Gedeputeerde Staten, wanneer zij deze begrooting van de provincie-hoofdstad onder de oogen krijgen, nu eindelijk eens voortmaken met de verruiming van ons grondgebied? En dan te bedenken, dat in het college van Ge deputeerden zelf wel een meerderheid is, welke Haarlem gelegenheid wil geven om zich. uit te zetten en dat toch de zaak slee- pend blijft.... is het, met deze begrooting voor oogen, niet om kregel te worden? Gedeputeerden zullen vermoedelijk deze begrooting van Haarlem terug sturen met de boodschap, dat ten onrechte onder in komsten 'is opgenomen een post van bijna twee en een halve ton als nooduitkeering van het Rijk. Daar hebben zij recht op; want deze post fungeert op de begrooting enkel maar als protest. Maar wanneer Gedeputeerden deze op merking aan het Haarlemsche Gemeente bestuur maken, laten zij er dan tevens aan toevoegen, dat zij, gezien den noodtoestand der gemeente Haarlem, overwegende, dat het ondoenlijk is om in een gemeente met 80,000 zielen, waar al drie millioen aan directe belastingen wordt geheven, den belastingdruk nogmaals op te voeren; ■binnen den kortst mogelijken tijd er voor zullen zorg dragen, dat Haarlem, door een behoorlijke uitzetting van zijn grenzen zijn levensvatbaarhei4 herkrijgt. In het weekblad „Sint Bavo' worden, in verband met het bisschoppelijk rondschrij ven aan de Zeer.eerwaarde Heeren Pastoors en Rectoren d.d. 7 November 1923 over een eventueele collecte ten bate van het nood lijdende Duitschland, alsmede met het oog op eène aanstaande veelzijdige en krachtige actie om onze geloofsgenooten in Duitsch land zooveel mogelijk te helpen welke actie nogmaals bijzonder warm wordt aan bevolen medegedeeld, de verschillende kringen van het R. K. Huisvestings-comité in het bisdom Haarlem, De kring Haarlem omvat de volgende De veiligste belegging Uwer Spaargel den is in de SPAARBANK VOOR KATHOLIEK NEDERLAND Bij kantoor ie Haarlem, NASSAU- LAAN 18. Dadelijk ingaande rente 4 pCJ. Vraagt inlichtingen, j Zitdagèn Maandag,s Woensdags, Vrij dags van 6—9 u. n.m en Zaterdags van 5gy u .en te CASTRICUM ten huize éan den Heer H SCHRAM; op Dins, dags en Zaterdags van 6—8 uur n.m. Kinderieeszaal te Rotterdam, zai 's middags een voordracht houden over haar studiereis naar de Skandinavische bibliotheken, in het bijzonder de kinderleeszalen. Een berg vermalen en afgekeurde bankbiljetten van 25.voor de Nederlandsche Bank. Onze Rpmeinsche correspondent schrijft: De Italiaansche Alpenclub doet een voor stel waarvoor men de medewerking vraagt van alle Italiaansche en buitenlandsche Al pinisten. Gelijk bekend, is de tegenwoordige Paus een der bekendste en stoutmoedigste Al- penbeklimmcrs en. schreef over zijne berg tochten talrijke bladzijden die in de mees te talen der wereld omgezet zijn. Tijdens zijn 'vacantietijd maakte hij bergtochten alleen of niet andere Alpinisten. Ih licht en gemakkelijk Alpenkostuum, de priestertoog in den rugzak, beklom hij de bergen en overnachtte dikwijls in de bergen of in een Alpenhut, verheugd als hij in den vroegen morgen in een of andere kapel, die zoo talrijk zijn in de Italiaansche bergen, de H. Mis kon opdragen. Als dankbaarheid en als teeken van hulde aan den Alpinist, verhe ven op den troon van Petrus, stelt nu de Italiaansche club voor, de naam van Pius XI te geven aan een top in de bergen van Zuid-Tirol, nu Boven-Etch genoemd. Men schrijft een prijsvraag uit welke top van dien naam in aanmerking kan komen, De top moet uitmunten door hoogte, schoon heid en. eenig wetenschapnelijk karakter en nog geen naam nog bekenden naam dra gen. De antwoorden zullen gepubliceerd worden in het Tijdschrift van d» Club en deze zal 'de nooaige stappen doen om den naam vereeuwigd te krijgen in de officieele dokumenten van den Suiat, van het leger en in de talrijke Alpengidsen. Ter cere van den H. Josaphat, Bisschop en Martelaar van Oosterschen ritus, waar over de jongste Pauselijke Encycliek, zullen in de Gesukerk, Zondag a.s. groote feesten gehouden worden met Pontificaal van Oos terschen ritus en# preek door Z. Em. Kard. Kawowski, Aartsbisschop van Warschau. Jonnart, Fransch gezant bij het Vaticaan, is voor korten tijd te Rome teruggekeed. GROOTE HOUTSTRAAT 88 plaatsen: Haarlem, Overveen, BIoemendaa-1, Zandvoort, Santpoort, Schoten, Haarlem- merliede, Halfweg, Bennebroek, Heemstede, Hillegom, Vogelenzang en Zilk. Voorzitter is de heer R. C. A. v. Cranenburgh, Kruis weg, Haarlem en secretaris: de heer P. J, van Kessel, Jansweg 38, Haarlem. De Kring Leiden omvat de volgende plaatsen: Leiden, Oegstgeest, Lisse, Noord- wijk,- Katwijk, Roelofarendsveen, Rijpwete- ring, Warmond, Sassenheim, Nocrdwijkel- hout, Voorbout, ZoeHrwoude, Hazerswoude, Voorschoten, Leiderdorp, Stompwijk, Lei- muiden', Oude-Wetering, Hoogmade, Oude- Ade en Wassenaar. Voorzitter is de. Wel- Eerw. Heer Th. Blom, kapelaan, Leiden; en secretaresse: Mej. V. Hollants, Visch- markt 2, Leiden. De Kring Beverwijk omvat de volgende plaatsen: Beverwijk, Langemeer, Assendelit, Velsen, Wijk aan Zee, Driehuis, Limmen, Uitgeest, Westzaan, Heemskerk, Castricum, Wijkeroog, Krommenie, IJmuiden, Meeren- berg, Akersloot en Velseroord, Voorzitter is de WelEerw, Heer J. A, M. Bekkers, Kapelaan te Beverwijk; secretaresse is Mej. M. v, d, Bergh te Reeuwijk, De Nederlandsche Vereeniging van Bi bliotheek-ambtenaren vergadert Zondag 25 dezer ie Haarlem. 's Morgens is er een bijeenkomst van le den en "geïntroduceerden in 'het Paviljoen ter bezichtiging van de tentoonstelling van de ontwikkeling der boekdrukkunst in Ne-, derland. Reeds hebben de heeren Dr. C. P. Burger Jr., bibliothecaris der Universiteits bibliotheek te Amsterdam, J. D. Rutgers .van der Loeff, bibliothecaris der gemeente Haar lem en G. A. Evers, conservator der Rijks- universiteitsbibliotheek te Utrecht, zich be reid verklaard dien dag aanwezig te zijn om uitleggingen inzake geschiedenis, ontwikke- Mcjuffrouw H. J. Klut, bibliothecaresse der ling en techniek te geven. Mussolini met het nieuwe gedenkteeken (twee adelaars), opgericht ter cere jas* den gersten verjaardag van den intocht in Rome, Uitslag der veiling van de perceelen, ver kocht in 't Notarishuis, Bilderdjjkstraat 1, bij den Zijlweg te Haarlem, op Donderdag 15 November, Notaris 'A: J. C. Daamen: 1. Een villa te Zandvoort, aan de O.os- terparkstraat, get no. 22, J. Geerts, 9400. 2. Een daarnaast gelegen villa te Zand voort, aan de Oosterparkstraat, get. no. 24, groot 1 are, 76 centiaren id. 9550. Notaris L. van Doesburgh; Een huis met afzonderlijk opgaande Bo venwoning te Haarlem aan het Zuider Bui- tsnspaarne, get. no. 66, zwart en rood, groot 1 Are 12 c.A., H. I .v. Goor, 4710, Eén.huis met afzonderlijk opgaande boven woning te Haarlem aan de Linschotenstraat, get. no. 68 zwyirt en rood, groot 1 A„ 7 c.A., A. A. Schipper, 4750. Een huis met afzonderlijk opgaande bo venwoning te .Haarlem aan de Linschoten straat, get. no. 72 zwart en rood, groot 1 A. 7 c.A., F. A. Groen 4870. Een huis met afzónderlijk opgaande bo venwoning te Haarlem aan de Linschoten straat, get. no. 74, zwart en rood, groot 1 A. 12 c.A., id. 4940. Notaris D. W. van Niekerk: Een goed onderhouden Hotel, Café en Res taurant genaamd „Oranje-Hotel'' te Haar lem aan de Kruisstraat op den hoek van ei'. aan de Ridderstraat, get. no. 17, groot 1 A. 37 c.A., J. v. d. Leek 39900. Notaris A. J. C. Daamen: Een huis en erf te Haarlem aan de Jansstraat, get. no. 7, groot 56 c.A., W. Oostwaid Jr. ƒ,7430. Notaris R.' C. A. van Cranenburgh: Een woon- en winkelhuis met afzonderlijk opgaande bovenwoning en erf te Haarlem aan de Spaarnwouderstraat, get. no. 4, groot 64 c,A., A. Hz. Schenk, 4150. Notaris D. W. van Niekerk: Een huis en erf te Haarlem aan de Jans straat, get. no. 75, groot 1 A. 8 c.A., C. J. Cramer qq. 9990. Notaris N. J. Hoellake: Een woonhuis en erf te Haarlem aan de Westerstraat, get. no. 83, groot 68 c.A., H. Cramer, 3130. Notaris J« Wildschut: Een winkel- en woonhuis met erf, tuin en schuur te Haarlem aan de Nassaulaan, get. nos. 4a en 4b, groot 1 A. 26 c.A. Een huis, ingericht voor smederij met bo venwoning te Haarlem aan de Zoetestr., get. nos. 44 zwart, 44 a rood en 44 b rood, groot 94 c.A. Alles gecombineerd, H. Smolenaars ,q.q„ 18526. Notaris T. Bruyn Pz.: Een herenhuis met erf en tuin te Haar lem aan de Lakenkoopersstraat, get. no. 8, groot 1 A. 44 c.A.; opgehouden, 11,000, Notarissen A. Bertling en G. Wolzak Hz.: Een huis en erve, geschikt voor pakhuis, bedrijf of woonhuis, en waar tot op heden de metaaislijperij met succes is uitgeoefend, te Haarlem aan de Bakenessergracht, get. no. 57, groot 2 A. 3 c.A., F. A. Groen, 6025. Notaris B. M. Serné: Een heerenhuis en erf met tuin te Haar lem, aan de Raamvest, hoek Oude Raam straat, get. no. 17, groot 1 A. 36 c.A., A. Hamann q.q. 11120, Een pakhuis met twee verdiepingen, be schoten zolder en erf te Haarlem, aan de Lange Wijngaardstraat get. no. 26, groot 83 c.A., S. Mok, q.q. 5515. Notaris A. J. C. Daamen; Een fabrieksgebouw met erf en grond te Schoten aan de Reitzstraat, get, no. 117, groot 2 A. 16 c.A., opgehouden 8,200. Notaris J. Wildschut: Een burgerwoonhuis met erf te Haarlem aan de Rustenburgerlaan, get. no. 74, groot 54 c.A., opgehouden, 2970. Notarissen M. Donker te Beverwijk en R. C. A. van Cranenburgh te Haarlem: Een woonhuis met erf en schuur en een perceel tuingrond, ingericht tot hoenderpark, te Santpoort, gem. Velsen, Kerkpad G 50, groot 7 A., 23 c.A., opgehouden, 3600. Werken van Gerard von Brucken Bock. De Haarlemsche Orkestvereeniigi ng beeft recih't op den dank van muzikaal .Haarlem. Het jongste fedenooncert bracht werken van den prachtigen Hollander wiens naam met die onzer beste toondichters genoemd- mag worden. Een prachtige figuur, korter nog: een figuur! Alteen al omdat deze Hollander zidh in deze loonidichteu absoluut vrij laadt van alles wat zweemt naar „systeem"; omdat hij niet neerschrijft wat niet als onmiddellijke uilings- drarg wordt aangevoeld; omdat er in zijn kunst teelt een „idlee" (zijn kunsten is zijn religie), daarom zijn de momenten dat wij naar de spraak zijner muziek luisteren; zoo waardevol. Dat heeft Nico Gerhaiz zeer terecht gezien en hij koos alle inleiding voor deze „eerste uitvoering" Beethoven's vijfde symphonic. Ook den dirigent bezielde, buiten Beetho ven's muziek om. do idee, een werk van bc- teekenis te hebben .verricht, door aan zijn orkest den zin der nieuwe tonen taal te open baren. Zoo klonk dan de C-'Moll symphonic als een ongemeen -spontane uiting en werkte het finale eolectrioecrend. Evenwel blijft tiet 4, Geheel Genezen. De heer W. Zwikkcr, v. Ostadestraat 275, Amsterdam schrijft: „Als' lijder aan rheuma tiek, waarvan ik soms zwaar ziek was, pro beerde ik na een Uwer annonces, in een dag blad gelezen te hebben, eens Uw Togal-ta- beletten, en het doet mij zeer veel genoegen U hiermede te kunnen berichten, dat onmid dellijk na gebruik van Togal-tabletten ik we der aan de beterende hand was, en na gebruik van 5 flacons Togal-tabletten, was ik geheel genezen en heb nu ab soluut geen pijnen meer. Uw Togal-tabletten zijn een probaat geneesmiddel en al mijn vrienden en kennissen zal ik aanraden ze voortaan te gebruiken. Wij hebben een groot aantal vrijwillige dankbetuigingen, afkomstig uit alle landen der wereld, die bevestigen de goede en snelle resultaten, verkregen met Togal-ta bletten, welke gebruikt worden niet alleep tegen rheumatiek, maar ook tegen spier- en zenuwrheumatiek, rheumatische knobbels, jicht, ischias, hoofd- en zenuwpijnen, ver koudheden, influenza, griep en slapeloosheid. Genezing en onschadelijkheid gegarandeerd. Tegen billijken prijs bij alle Apothekers en Drogisten verkrijgbaar. Vraagt brochure nr. 46 over de zekere genezing door Togal van rheumatiek, gevatte koude, enz., welke u op aanvrage" gratis wordt gezonden doorA. J. Amèye, Prinsengracht 1113, Am sterdam. ietwat onvoorzichtig, waar het orkest zijn studie had te geven aan dc buitengewoon veeleischende noviteiten en op de repetities weinig lijd rest voor andere muziek, Beetho ven s werk met zulk een élan te leiden. En moet- dan te* veel aan liet toeval worden overgelaten en daarom drongen zich aan ons op -meerdere vlekjes die anders nooit, passeo- ren. Doch hei was een Beethoven, die als uiting zeer en zeef opmerkelijk was. Zoo waren wij ontvankelijk voor de mu ziek van Gerard von Brucken Fock. „Liedaren van de zee" is zijn gemeenschap pelijke naam voor de beide orkest-impressies, die resp. worden aangeduid door „In den nacht" en „hymne." Reeds gaf ik boven in 't algemeen aan, waarom de momenten, dat wij zijn muziek beluisteren, zoo waardevol zijn. Echter zij zijn ook van beteekenis, omdat de middelen van uitdrukking bij dezer^ componist onze bijzondere belangstelling wekken. Allereerst zijn harmoniek, dï'te, zoomin als de vormge ving zijner gedachten, van Wagner stammen. Weer vraagt dé ijverige afdeeling Haarlem van Herw. Levenskracht onze aandacht, en het aanhoudend kloppen van de mannen, die zich voor de Tuberculose-bestrijding in Haarlem zoo verdienstelijk maken endaar- voor hun rust en vrije uren opofferen ver dient gehoord te worden. Voor zulk eer rusteloos werk moeten wij waardeering heb ben en die hebben we ook allen welv maar de daad. Er zijn er velen, laten wij eerlijk zijn, die ook de waardeering in een daad omzetten, maar er kunnen en moeten er véél meer zijn. Nu wordt ons het uiten van die waar deering al bijzonder gemakkelijk gemaak.t Wij kunnen het op een nuttige en tegelijl prettige manier doen het aangename, met het nuttige vereenigd. De manier, waarop, is heel eenvoudig. Dinsdag a.s. wordt er een pracht-film vertoond en een feestvergadering georga niseerd in het gebouw St. Bavo. Een avond, met films en een programma, 'dat klinkt als een klok, met tal van verras singen en,niet te vergeten het succes optreden van professor Antonini, Haar lem's grootsten goochelaar, die zoo lang zamerhand een wereldreputatie gaat verwer ven, een tombola met pracht van prijzen enz. te veel om op te noemen. Het programma zelfs wordt gratis ver strekt, u ziet, het wordt u zoo makkelijk mogelijk gemaakt, als gij tenminste maai komen wilt. En dat doen we zeker, want wie'Dinsdas niet naar de Smedestraat gaat, zal er allicht later spijt van hebben, zoo'n avond te hebben verzuimd, Zoo vol afwisseling, zoo mooi in elkaar gezet, en waar, om het gemak ten toppunt te drijven, de toegang bijna koste loos is, is alle bewaar opgeheven. JDus Dinsdagavond klokslag half acht allemaal in de Smedestraat. Intusschen zal natuurlijk wel een beroep worden gedaan op onzen steun voor het goede werk en laat die dan ook mild zijn! De befaamde duikelaar, die den afstand van Amsterdam naar Marseille (15000 K.M.) in 134 milliard duikelingen zal afleggen. Dut mag al op zichzelf een belangrijk ver schijnsel heelen, maar wordt nog verhoogd doordat deze persoonlijke harmoniek op zeer gelukkige wijze weergeeft, wat van de natuur is afgeluisterd. Het feit alleen, dat er geen conventie is in deze uitdrukkingsmidde len, is belangrijk genoog cm te releveeren. Maar' er is meer: zijn uitdrukkingswijze is steeds van een voornaamheid, die bijzonder in „Hymne" opvalt. Zijn kunst is zijn reli gie, zei ik. Zijn religie is zijn kunst, zeggen zrjn liederen. En nu meen ik niet in de eer ste plants de tekst der vier liederen voor zang en orkest („gewijde liedjes" beet de dichteres ze). Maar zijn toneniaal vat men, ook zonder het geschreven woord, dat hier lang niet altijd hóóg-dichterlijk is, als een uiten van hevig begeorén naar dingen die buiten deze aarde liggen. Waar dit verlangen een meer xeëele basis heeft; komt er in zijn mu ziek een Baehsclie eenvoud en innigheid: al leen is de stemming woeker. Dan gaat êr ook een heel bijzondere bekóring uit van de phrygdsche stemming, die 'b.v. een lied als „Stil zijn" geeft. Daar zijn wij. reeds los van r.l wat aan de aarde (bindt en voert ons het kleine orkesi- intehidium in eindelooze hoogten. Zeer schoon lost zich dc spraak van liet orkest op in het,lied der klarinet, dat met den zang der Viool zich in hetoneindig ruim verliest, a'ls waren, lief twee zielen die het dal der aard' ontzweven. Eeri enikel maal hoort men meer bekende dingen, .als in „Zonlicht op de bergen"; de hoorder zal weten aan welke opera-introduc tie ik hier denk. Maar opera-achlig doet het hier toch niet, hel Wijlt altijd ver verheven boven de theater-rralisliek; ook deze schijn baar convenliohcele dingen reiken hooger. Zij zijn een uanwinsl. deze liederen. Want onze Hoilandsche zanglitteraluur is zeer rijk aan oppervlakkigheid. Er komt kentering. Begreep men dat. toen deze strijder naar hot podium kwam en ondubbelzinnig de grootheid van zijn dank overbracht?- Of zag men wellicht in deze blijde ontmoeting van toondichter en uilvoerder alweer een con ven l ioneel dank je? Zal ook déze muziek weer als opus posthumus herinneren aan dien Novemberdag, 1923? Bij al het mooie wal in den zang van .lo Vincent lag, was liet spijtig dat de bekoring barer blanke sopraanstem meermalen inboet- le, d-oor de zuiverheid van den loon nicl Barometerstand 747. Neiging voort 10,30 u. v.m. OPGAVE VAN: steeds fe treffen, zooals o.a. in 't slot van „Stil zijn". Zij scheen me niet ten voile ge disponeerd, waardoor zij zich ook in „Zon nedag" (voorlaatste strofe) niet geheel kon geven. „Fmlundia" van Sibelius, dat mij minder gelukkig - dunkt dan zijn „Kaïrelia" suite, be sloot het zeer goed bezochte concert. G. J. K. MIA PELTENBURG IN ZWITSER LAND. De correspondent van „De Maasbode" te Bern meldt De jonge Nederlandsche zangeres mej, Peltenburg uit Haarlem heeft sinds eeniget tijd "in vrijwel geheel Duitsch-Zwitserland triumf na triumf gevierd. Op tal van con certen heeft zij met andere voortreffelijke kunstenaars uit Zwitserland en Duitschland roem als soliste ingeoogst, terwijl zij ook op eigen liederavonden steeds een dankbaar en enthousiast publiek door haar hooge kunst verblijdde. De vorige week heeft onze landgenoote in de Zwitsersche hoofdstad den Nederland- schen naam in het muzikale leven weder voortreffelijk hoog gehouden. Eerst als een der solisten bij de uitvoering van Beethoven's Negende Symphonie, daarna op een lieder avond, aan Schubert en Wolff gewijd, heeft zij voor geheel uitverkochte zalen het Bern- sche publiek in geestdrift gebracht. Alle bladen prijzen de buitengewone gaven onzer landgenoote, die „alle goede eigenschappen in zich vereenigt". Cahrels, Zijlstraat 12, herdershond. Lulling, Wouw,erin':» 11 straat 54, bruine portemounaie. Politiepo-thuis Axustcrdaraschevaart, paarden dek. A. Dernison, Ripperdaslraat 15, koralen rozenkrans, v <1. Veld, Brouwersvaart 141» .sleutel of slinger van uurwerk, v. VVprt, Kloostoratr. few., Schoten, ki-iwlerschoeotje. Forlgens, Anegang 31, kindvrlasch. T. Beun, Veri. Wouwermanshaai. geld. Kennel Haar lem, Terspijtslraat: grijze kat, gobr. .door Jos- ten. Saenredamslraat 7;-zwart-witte kat, gebr. ch>or Paape, Gelcbessbaat 9; zwarte kat, gebr. door Uftenbosch, Santpoorterstraat .34; grijs witte, kat, gebr. door Kotdcrie, Hoog-ewoerd- diw.str. 31; grijze kaf, gebr. door zwarte kal, gebr. door

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1923 | | pagina 1