„VOOR
ALLE
«STAMDEN
i
pvm
BUITENLAND
OP HET BROOD
VOOR BAKKEN
EN BRADEN
«SCHUIMT IN DE
PAN
Tweede 'Blad
21 November 1923
Uit de Pers.
Rond de Kabinetscrisis.
leger m vloot.
Ingezonden Mededelingen
Het roode testament.
De nabetrachtingen over de door Frankrijks toegeven voorkomen
Entente-crisis. Stemmen over Engeland's buitenlandsche politiek. --
De positie van het kabinet-Stresemann: zou de onderlinge verdeeldheid
der oppositie het kabinet staande houden?
Onder de Telegrammen: De Gezantenraad weer verdaagd: sommigen
zien hierin een slecht voorteeken voor de overeenstemming. België's
houding tegenover het Duitsche separatisme dezelfde als die van Frank
rijk? De Koning van Spanje bij den Paus. Een mislukte zitting van
den Duitschen Rijksdag.
De regeeringen der geallieerden houden
zich bezig met het onderzoek van de nieu
we ontwerpen van de mededeeling, die aan
Duitschland zullen worden gedaan en die
ontworpen en lang en breed besproken zijn
op de bijeenkomst van den gezantenraad
Maandag te Parijs. Men gelooft algemeen
dat de gezantenraad er in geslaagd is, ver
schillende moeilijke punten tot een goede
oplossing te brengen, maar het staat vast,
dat het onmogelijk is op dit oogenblik te
zeggen, of de redactie, welke in de ontwer
pen is aanvaard en waarvan men weet, dat
deze een volledig en zorgvuldig onderzoek
eischt, in den tegenwoordigen vorm de
goedkeuring zal wegdragen van alle regee
ringen, die er bij betrokken zijn. Er heerscht
echter klaarblijkelijk een sterk verlangen,
zoowel te Parijs als te Londen om tot over
eenstemming te komen en de Belgische en
Italiaansche regeeringen geven uiting aan
hetzelfde verlangen.
r~
FEUILL ETON.
IJDELE KLANKEN?
1 Het Christelijk-Historisch Kamerlid de heer
J. R. Snoeck Henkemans zeide dezer dagen
in eene rede, volgens een verslag in de
„N. R. Crt." o.m, het volgende:
„Spr. is volkomen onbekend met de maat
regelen, welke mr. Kooien heeft genomen
of zal nemen. Wat diens persoonlijke kwa
liteiten aangaat, is er wellicht in Nederland
geen betere te vinden, maar voor ons chris-
telijk-historischen zou het aangenamer ge
weest zijn, indien er nu de mogelijkheid was
geweest, een kabinet te vormen onder pro-
testantsche leiding. De moeilijkheid die dit
maal te overwinnen valt, is bijzonder groot.
Op 26 October is van onvoldoende kracht en
■eenheid gebleken in de grootste rcchtsche
.groep, om het groote doel te bereiken dat
men zich voor oogen stelde. Spr. hoopt ech
ter, dat het wederom zal gelukken, een
rechtsch kabinet te vormen. Voor ons, zoo
(Zegt hij, zijn er wel tien redenen om te wen-
\schen, dat het nu eens zonder onze verant
woordelijkheid en medewerking zou kunnen
tgeschieden. De voor velen krenkende maat
regelen, die noodig zullen zijn en het feit,
dat men zich wel eens zou willen uitleven,
knaken het voor ons zeker gewenscht, er bui
ten te blijven. Maar voor het vaderland staan
groote en ernstige belangen op het spei.
Voor onze Nederlandsche politiek hebben
(wij de dieper liggende beginselen mogen be
houden. Het christelijk levensbeginsel heb-
iben wij behouden als een grondslag, om naar
recht en gerechtigheid aller belangen te be-
ivredigen en de meest uiteenloopende gees
ten tot elkaar te brengen. En mocht het
imislultken, een regeeringsmeerderheid te vin-
'den, dan is het onafwijsbaar, dat de schei-
'dingslijn zou loopen tusschen onmiddellijk
(met elkaar strijdige belangen. Dan zouden
jwij een belangenpolitiek krijgen inplaats van
icen beginselpolitiek. Daarom is het in het
belang van ons volk te hopen, dat de vor
ming van een rechtsch kabinet mogelijk zal
blijken. Zoo niet, dan zie ik voor ons volk
politiek bange en moeilijke dagen aanbre
ken."
En de heer van Voort van Zijp, anti-revo-
lutionnair Kamerlid, liet rich als volgt uit:
WSpr. zeidè het te betreuren, dat de Vloot-
et verworpen is, omdat indertijd tusschen
de rechtsche partijen overeenstemming over
|de wet was verkregen. Hij geeft toe, dat er
in deze zaak nog veel duisterheden zijn,
waarop nog het volle licht moet* vallen. De
verwerping van de wet betreurt spr. vooral
omdat daardoor in de samenwerking van de
rechtsche partijen een breuk is gekomen, die
naar hij hoopt, nog zal worden hersteld. De
anti-rev. partij is niet onverzoenlijk, maar zij
heeft dezen zomer haar leider aan het kabi
net afgestaan en nu 3 maanden later laat een
deel der R K. fractie dit kabinet in den
steek Daarom zal men nu eerst eens met
elkaar moeten praten en zal men precies
moeten weten wat men aan elkaar heeft,
reden waarom spr. ook niet gelooft, dat de
crisis zoo spoedig zal zijn opgelost. De recht
sche partijen zullen volgens spr. eerst tot
overeenstemming moeten komen over deze
twee punten: de verdediging van Neder-
i landsch-Indië en de bezuiniging,
i Wat het eerste punt betreft gelooft spr.
dat het misschien mogelijk zal zijn eenigs-
zins tegemoet te komen aan de bezwaren
door te behouden het in het ontwerp voor
gestelde (halve) minimum, doch te laten
vervallen de nieuwe vlootbasis te Tandjong
Priok en dus alleen te behouden de be
staande vlootbasis te Soerabaja en de twee
kleine hulpbasis te Riouw en Makassar.
Spr. besloot zijn rede met den wensch
uit te spreken, dat de drie rechtsche groepen
weer een ministerie zullen vormen, omdat
vooral in deze tijden noodig is een vast be
wind en de drie rechtsche groepen de be
ginselen gemeen hebben, die aan het bewind
de zoo noodige vastheid kunnen geven.
Twee uitlatingen o.i. kanteekent de „Msb,"
die er op schijnen te wijzen, dat nog niet
alle hoop behoeft te worden opgegeven op
overeenstemming ter rechterzijde, nu men
zelfs in het anti-revolutionnaire kamp zich
tot overleg en toenadering bereid toont.
Zullen het ijdele klanken blijven?
EEN TELEGRAM AAN MR. KOOLEN.
D® Algemeene Bond van Meubelfabri
kanten in Nederland, gevestigd te Utrecht,
■heeft het volgende telegram aan mr. Koo
ien gezonden:
„De Algemeene Bond van Meubelfabri
kanten, gevestigd te Utrecht, Secretariaat
Haarlem, verzoekt u bij aanvaarding op
dracht der Koningin tot formatie van een
Kabinet bij Keuze minister van Arbeid in
het bijzonder rekening te houden met den
eisch, welke door de zorgvolle omstandig
heden, waarin de geheele industrie thans
verkeert, te dringerder gesteld moet wor
den, dat deze hooge functionaris geheel op
de hoogte is van de practijk van 't bedrijfs
leven."
De Gezantenraad. caré's fieren eisch Donderdag jegens enkele
journalisten geformuleerd: uitlevering of ver-
EEN WENK.
De Minister van Oorlog heeft aan den
Commandant van het Instructie-bataljon het
volgende bekend laten maken:
Vermits de vooruitzichten voor hen, die
bij de onderwijsinrichting onder uw bevel
in opleiding zijn, zeer zeker niet gunstig
kunnen worden genoemd, een en ander als
gevolg van de vrij groote inkrimping van
het beroepspersoneel, komt het mij ge
wenscht voor, de gelegenheid tot het ver
krijgen van vervroegd ontslag uit den dienst,
ten aanzien van deze korporaals zoo ruim
mogelijk open te- stellen. Eventueele aan
vragen om vervroegd ontslag zullen der
halve steeds worden ingewiligd.
I Blijkens de uit de geallieerde hoofdsteden
ontvangen berichten is er Maandag inder
daad overeenstemming bereikt. De conferen
tie zou hebben besloten de militaire con
trole, welke een uitoefening is van de rech-
j ten der geallieerden, eenvoudig binnenkort
j te hervatten, onverschillig wat het advies is
j der Duitsche autoriteiten. De missie-Nollet
met haar jarenlange ervaring zou de voor
waarden vaststellen waaronder en de stre
ken welke zij denkt te controleeren. In geval
van een stelselmatige obstructie zou de
missie de noodige maatregelen nemen. In-
dien de militaire toebereidselen van Duitsch-
land in de toekomst een rechtstreeksche
j bedreiging zouden vormen voor de buursta-
ten, zouden Frankrijk, België en de Kleine
Entente uit de volheid van hun souvereini-
j teit de maatregelen kunnen treffen, geëischt
door het recht van wettelijke zelfverdediging.
Frankrijk en Engeland.
Het is met moeilijk den loop van de ver
gaderingen van den Gezanten- en den Fran-
schen Ministerraad van Maandag te recon-
strueeren. Lord Crewe, de Britsche gezant,
bracht 's ochtends twee voorstellen ter tafel
nopens de hervatting van het militaire toe
zicht in Duitschland en den ex-kroonprins.
Ze betroffen nota's voor de Duitsche regee
ring. De Gezantenraad nam ze als basis. My
ron Herrick, de Amerikaansche gezant, zat
zwijgend erbij; hij ging Weg toen de eerste
zitting feitelijk was gedaan en de anderen
ter vaststelling van onderdeden achterble
ven. Foch en generaal Desticker daarentegen
namen aan de discussie een werkzaam aan
deel. De taak van den Raad was na te gaan
tot waar de Franschen en de Engelschen
elkaar tegemoet wilden komen; de nest blijft
den regeeringen voorbehouden.
Beiderzijds zijn concessies gedaan; stellig
heeft Cambon meer dan de helft van den
weg afgelegd. Poincaré en alle andere Fran-
sche ministers staan achter hem. Maandag
avond heeft Cambon dit aan Crewe meege
deeld en verder met hem overlegdj. Dat dc
ministerraad gisteren Poincaré's houding je-
fens beide vraagstukken eenstemmig goed-
eurde, zegt niets. Dit is de gewoonte in
zulke gevallen. Briand ervoer toen hij een
lichting opriep ter bezetting van Dusseldorf,
Ruhrort en Duisburg en later toen hij tegen
Duitschland niet doorzette een zelfde lot. Op
Briand beroept men zich nu links in verband
met de aanmaning bet parlement in deze
dingen te kennen. Hij zou Poincaré ter ver
antwoording kunnen roepen met de vraag:
waarom het land en heel Europa twee jaar
te laten verliezen daar u toch tot mijn poli
tiek terugkeert, met het verschil, dat het
pond-sterling op 82 staat en 88 moest zijn
als het niet, in tegenstelling met den dollar
gevallen ware, wat bewijst dat alle Euro-
peesche munt zakt althans zwicht.
Inderdaad blijft er weinig over van Poin-
banning van den ex-kroonprins, volledige en
onverwijlde hervatting van de militaire con
trole en onmiddellijk te nemen sancties als
Duitschland dwarsboomt. Ook de nationa
listen zijn geneigd dit Poincaré te vergeven.
Daarbij gaan ze van het standpunt uit, dat
het verdrag geallieerde controle op de
Duitsche bewapening voorschrijft, met an
dere woorden behoeft Duitschland zich van
een toezicht, door Franschen en Belgen al
leen uitgeoefend, niets aan te trekken. Doch
dit is een opportunistische redeneering, die
juist altijd door de nationalisten wordt be
twist.
De Action Fran<;aise stelt de mogelijkheid,
dat Engeland desorganisatie van Duitschland
niet ongaarne zou zien. De Echo National is
weer het scherpst voor Poincaré. Inderdaad
zijn er leemten in de schikking, die er, naar
alle waarschijnlijkheid, vandaag wordt be
krachtigd. De Fransche regeering is blij den
terugtocht te kunnen dekken achter een
verklaring, waarbij de ex-kroonprins in De
cember 1918 van zijn rechten afstand deed
en achter die der huidige Duitsche regee
ring, te zullen waken, dat de toestand dien
aangaande niet verandert. Wie tot nu aldoor
w*zen op de broosheid van zulke waarborgen
houden nu den mond.
De Fransche en de Britsche gezant zullen
dus bij de Duitsche regeering een stap doen.
Vandaag hoopt men, dat de Gezantenraad
zich over den tekst zal verstaan. De regee
ringen moeten dien dan bekrachtigen. Op 1
December kan generaal Noliet dan de mili-
taire controle hervatten. Hij behoort met
beleid op te treden ter vermijding van troe
belen. Wie het kwaad met Poincaré meenen,
besluiten daaruit, dat de controle aldus is ont
mand. Over sancties wordt voorloopig niet
gepraat. Pas als de Duitsche regeering belet
selen in den weg legt, komt de Gezanten
raad weer bijeen. In elk geval behoudt
Frankrijk het recht,'zoo noodig ter handha
ving van eigen veiligheid, zelfstandig op te
treden. De Roer-bezetting kan dus weer te
pas komen. Zij is, in de huidige losweeking
der allianties, de eenige houvast. De hoop
ze door Engeland te laten erkennen, door ze
tot het uitgangspunt van sancties ter waar
borging van de veiligheid te maken, is dus
mislukt.
De Parijsche bladen leggen vollen nadruk
op de van Fransche zijde gedane pogingen
om bij de gedachtenwisseling der geallieer
den over den vroegeren kroonprins en het
toezicht op de bewapening van Duitschland
de overeenstemming onder de bondgenooten
te handhaven. De Matin meldt intusschen,
dat de bondgenooten ten opzichte van den
kroonprins met nieuwe feiten te maken heb
ben. De Duitsche gedelegeerde heeft n.1. op
het ministerie van buitenlandsche zaken
meegedeeld, dat de kroonprins voortaan als
een gewoon Duitsch burger beschouwd
wordt, daar hij in 1918 van zijn rechten af
stand heeft gedaan en dat de Duitsche re
geering zich hierbij borg stelt.
De Petit Parisien, evenals de Matin, zeer
Poincaristisch gezind, is nu plotseling van
meening geworden, dat, welke besluiten er
(door de gezantenraad) ook ten opzichte van
den kroonprins moger worden, deze besluiten
tegenover het vraagstuk van de Fransch
Engelsche betrekkingen eigenlijk weinig be
duiden.
Volgens den Parijschen correspondent van
de Daily Telegraph, bestaat de inhoud van
het compromis tot het aanvaarden, waarvan
de vertegenwoordigers der bondgenooten
nog geen machtiging hadden hierin, dat een
scherpe nota moet worden gericht aan Ber
lijn, dat hierin geen melding zal worden ge
maakt van sancties en dat deze laatste dan
ook door de bondgenooten alleen in over
weging zullen worden genomen in een
later stadium en wanneer de gelegenheid
daartoe zich zou voordoen.
De Times is, ofschoon den nadruk erop
leggend, dat geen eindbeslissing is geno
men, geneigd tot een gematigd optimisme
wegens de blijkbare wijziging van de dras
tische Fransche voorstellen ten gevolge van
de door de Engelsche en Italiaansche ge
zanten aangevoerde argumenten.
De Times neemt aan, dat de bondgenoo
ten het erover eens zullen zijn, dat een
vermeerdering van de wapening van
Duitschland een gemeenschappelijk gevaar
vormt en dat men de Duitsche regeering
aan haar plicht moet herinneren, om alle
mogelijke hulp te verleenen aan de geal
lieerde missie voor een militaire controle.
Deze commissie vmoet het recht hebben te
besluiten wanneer, waar en op welke wijze
deze controle zal worden uitgevoerd en in
dien de Duitsche regeering mocht weigeren
aan déze eischen toe te geven, moeten de
regeeringen der bondgenooten beraadslagen
inzake maatregelen strekkende tot het ten
uitvoerbrengen van de clausules van het
Verdrag van Versailles. Indien eenigszins
op deze basis een overeenkomst wordt be
reikt, kunnen wij aannemen, zegt het blad,
dat de Fransche regeering in zake een spe
cifiek en zeer kritiek geval getoond heeft
bezield te zijn met een verlangen tot het
aangaan van een redelijk compromis.
DE ENGELSCHE VERKIEZINGEN.
De Daily Mail bevatte gisterochtend een
opmerkelijk krachtige veroordeeling van de
regeering. vooral ten aanzien van hare bui-
tenlandsche politiek. Het blad verklaart, dat
Baldwin daarin steeds onbeholpener wordt.
Stemt voor Baldwin's regeering, meent het
blad, beteekent: stemt voor twist en breuk
met Frankrijk. Het blad vindt, dat Baldwin in
i de tariefkwestie niet ver genoeg gaat en be-
sluit, dat het mogelijk voor de kiezers noo
dig zal blijken te overwegen, of de buiten
landsche politiek niet in veiliger hand om
gelegd moet worden dan in die van Curzon
en Robert Cecil.
Een liberaal manifest, onderteekend
'door Asquith en Lioyd George-, zegt. dat de
eenige verklaring voor de regeenngspöntick
van een vroege verkiezing is, dat haar leiding
van de buitenlandsche politiek wanhopig is
mislukt. Een heel jaar lang, hebben noch on
ze bondgenooten, noch de neutrale mogend
heden, noch onze vroegere vijanden gewe
ten, of inzake den ailergewichtigsten afloop
van de Roer-kwestie Engeland had geluis
terd naar de stem van eigen geweten.
Het manifest verklaart, dat een tariefwet
geen werkloosheid kan genezen en spreekt
eveneens de overtuiging uit, dat de midde
len, tegen werkloosheid aanbevolen door de
labour-partij, n.l. socialisme en heffing in
eens, noodlottig zouden blijken.
HET DUITSCHE KABINÊT.
De democratische Rijksdaggroep heeft eer
gisteren evenals de centrumsgroep besloten
voor geen motie van wantrouwen in het ka
binet Stresemann te stemmen. De sociaal
democraten hebben nog geen beslissing ge
troffen. Zij wilden eerst kennis nemen van de
verklaringen die de rijkskanselier gisteren
zou afleggen. De kans dat ook deze groep
een inotie van wantrouwen zal indienen, lijkt
zeer groot. Een 'dergelijke motie zou echter
eerst worden ontworpen in de groepsverga
dering, die onmiddellijk na het einde van de
algenfeene vergadering zal worden gehouden.
De socialisten zullen dan vermoedelijk geen
wantrouwen meer in het kabiet stellen we
gens het voortbestaan van den uitzonderings-
toestand, wegens het optreden van de regee
ring tegen Saksen en Thüringen en wegens
de groote passiviteit, die het Rijkskabinet te
genover Beieren aan den dag legt. Het is nog
niet zeker, dat namens de socialisten Her
mann het woord zal voeren. Mogelijk is ook
dat de partijvoorzitter Wels het debat in
leidt en dat later nog dr.Rosenfeld, namens
den linkervleugel het woord voert.
De groepen der Duitsche volkspartij e* der
Duitsch-nationalen hebben eergisteravond
ook nog vergaderd.
Besluiten zijn niet genomen. Als woord
voerder der Duitsch-nationalen is de partij
voorzitter Hergt aangewezen.
Indien inderdaad drie moties van wantrou
wen moeten worden ingediend namelijk door
de Duitsch-nationalen, de socialisten en de
communisten, zullen deze groepen waar
schijnlijk alleen voor hun eigen motie stem
men daar elke andere motie steeds moti
veeringen zal bevatten waarvoor de andere
oppositioneele groepen zich niet kunnen ver
eenigen. Is zulks inderdaad het geval, dan zal
natuurlijk geen der moties worden aangeno
men en in dit geval kan het kabinet Strese
mann aan het bewind blijven.
jurcens'
PLAMTA
300
STRESEMANN,
de Duitsche Rijkskanselier.
DE HOUDING VAN VON KAHR.
Te Müncfaen wordt nu beweerd, dat in
■den nacht van 8 op 9 November von Kahr
en von Lossow van houding zijn veranderd,
nadat zij bepaalde instructies van den ge
wezen kroonprins Rupprecht badder, ont
vangen. Rupprecht bevond zich toen op
jacht. Op het oogenblik, waarop Hittler
de Burgerbrau binnendrong, dus in den
avond van den 8sten November keerde hij
van een tocht naar Berchtesgaden terug.
Men zou hem dus ten hoogste telegrafisch
na afloop van de vergadering en voordat
het telegrafisch verkeer op last van Hitier
werd gestaakt, dus tusschen half elf en
middernacht, hebben kunnen raadplegen.
In den ochtend van 9 November stuurden
von Kahr en von Lossow een officier van
de Rijksweerbaarheid naar Ludendorff om
dezen op de hoogtf te stellen van hetgeen
er 's nachts nog gebeurd was. In opdracht
van von Kahr vertrok tevens een officier
per auto naar Berchtesgaden, waar hij den
kroonprins verslag uitbracht over de jong
ste gebeutenissen en tevens mededeelde,
welke maatregelen reeds waren getroffen
om den staatsgreep van Hitier te onder
drukken. 't Is vrijwel zeker, dat de kroon
prins toen de actie van Hitier heeft af
gekeurd en dit door tusschenkomst van
den officier aan staatscomTnissaris von
Kahr heeft laten weten.
Volgens enkele Beiersche bladen heeft
he1! kabinet von Knilling reeds enkele
dagen gelden besloten weldra af te treden.
Dit bericht werd door andere bladen ge
logenstraft. In elk geval is de positie ten
gevolge van de jongste politieke gebeur
tenissen en van het eigenmachtige op
treden van v. Kahr, aanmerkelijk verzwakt
9
21
„Er is iemand naar den „Martin Pecheur"
gegaan, waar u woont, om u té vragen, bij
den doodgraver te willen komen^.In den
„Martin Pecheur" heeft men gezegd, dat
u al naar het kerkhof waart...."
„Wilde hij mij dan spreken?"
„Ja, juffrouw, hij vrijeg of u even wildet
komen."
„Zijn er soms een paar formaliteiten ver
geten, die nog vervuld moeten worden?"
„Neen, juffrouw, daarvoor is het niet
Alle formaliteiten zijn gebeurd.... Het is
voor een stuk dat men gisteren niet heeft
kunnen leveren."
Martha volgde den bewaker die haar bij
den doodgraver bracht.
„Juffrouw, ik wilde u een quitantie ge
ven voor de som, die u mij hebt laten ge
ven voor net bestendigen van het graf van
uw moeder. Ik zou u willen verzoeken te
teekenen.
De grootste verbazing was op het gezicht
van het meisje te lezen.
„De som, die ik u heb laten geven!....
herhaalde zij, een eeuwigdurende bestendi
ging van het graf.... Hier moet een mis
verstand zijn, mijnheer
„Ne i juffrouw, geen misverstand, ik
weet het zeker," hernam de doorgraver.
De koop van die bestendiging is op uw
naam gedaan en de koopprijs is door een
van uw vrienden gestort, door den Amcri-
kaanschen dokter Thompson, die zich thans
te Joigny bevindt."
De ontroering en de droevige vreugde,
die zich eensklaps van Martha meester
maakten, deden haar in Snikken uitbar
sten.
„Inderdaad, mijnheer," stamelde zij, toen
ze wat bedaard was, „dokter Thompson is
een van mijn vriendende beste man,
dien ik ken."
„Hier is de quitantie juffrouw en hier is
het boek, wilt u even teekenen?"
Martha zette haar handteekening op de
aangegeven plaats.
„Is 't zoo goed, mijnheer?" vroeg ze.
„Ja, juffrouw.... De doodkist zal opge
graven en voorloopig in een kelder worden
bijgezet, tot de steenhouwers met hun werk
klaar zijn."
Het meisje werd hoe langer hoe meer
verbaasd.
„De steenhouwers?".... herhaalde zij.
„Zeker, ze zijn vandaag al begonnen.
Dokter Tompson heeft een grafzuil besteld
en mij met het toezicht over het werk be
last. Ik zal haast maken, dat beloof ik u."..
„Altijd hij".,., dacht Martha.... „Wat
een edelmoedigheidEn hij had er mij
niets van gezegdDie man is meer dan
een mensch
Martha ging heen en keerde vastbesloten
naar den herberg terug.
Lureau liet haar in een kleine kamer,
naast de eetkamer, binnengaan.
Jacques ed Pascal zaten daar op haar te
wachten.
Het meisje snelde naar Jacques toe en
zou voor hem op de knieën gevallen zijn,
als hij haar niet had weerhouden.
„O, mijnheer," riep ze .uit, „wat is u toch
goed. Ik zal u nooit genoeg kunnen danken
voor alles, wat u mijn arme moeder hebt
gedaan.Nooit.Hoe zal ik mijn dank
baarheid kunnen toonen?"
,Door mijn voorstel aan te nemen."
„O, zeker, neem ik het aan, mijnheer....
Ik ben gelukkig het aan te kunnen ne
men.
„Dan ben ik meer dan betaald voor mijn
moeiteLaten we nu gaan ontbijten en
dan moet ge u klaar maken om te vertrek
ken."
Het maal verliep kort en zwijgend.
Zoodra ze klaar was, begaf het meisje
zie. naar haar kamer en maakte toebereid
selen voor het vertrek.
Haar hart was toch wel eenigszins be
klemd.Ze ging nu heen van de plaats
waar haar lieve moeder begraven lag.
Zij pakte haar kleeren en papieren in een
koffer, waarin ze ook een portefeuille deed
met andere papieren en ook het pandbrief
je van1 de gouden medaille.
„De juwelier heeft me werkelijk een
dienst bewezen, toen hi' mij den raad gaf,
die medaille te verpanden in plaats van te
verkoopen," zeide Martha bij zich zelf.
„Als ik wat geld heb gespaard, zal ik
het leenbriefje aan Lureau sturen, die de
medaille kan inlossen die mij eens rijk moet
maken, zooals moeder tenminste vast ge
loofde.
„Mij rijk maken, héb ik zulk een twijfel
achtig forti» nu nog noodig, nu mijn toe
komst ree^ verzekerd lijkt?Als ik
rijk wordt, dan zal ik hier, dicht bij moe
ders graf gaan wonen."
Martha stak het laatste geld bij zich, dat
ze nog had, sloot haar koffer en ging naar
beneden om te zeggen dat ze klaar was.
Een uur later trad zij, in diepen rouw ge
kleed, met een sluier voor het gelaat, ver
gezeld van Jacques en Pascal het station
van Joigny binnen.
De twee ellendelingen hadden "moeite
om hun vreugde o$er het slagen van het
gemeene plan, te verbergen.
Ondanks hun inspanning om ernstig te
kijken, zag men een trek van voldoening
op hun beider gelaat.
Weldra hoorde men het gefluit der loco
motief en het gehots dér wagens en dan
hield de trein stil.
De twee mannen en het meisje stapten in,
een coupé eerste klasse, die geheel ledig
was.
Martha nam in een hoek plaats en Pascal
en Jacques gingen over haar zitte».
Het arme meisje had groote moeite om
haar tranen* te weerhouden.
XX.
Pascal Jacques hadden O- deze manier
hun rol schitterend gespeeld.
Daar ze nu zeker waren dat alles geluk
ken zou, daar het plan reeds zoo goed als
half volvoerd was, verlustigden zij zich in
mooie toekomstdroomen, die z" hoopten,
dat heel spoedig werkelijkheid zouden wor
den.
Toen ze te Parijs aankwamen, lieten zij
zich niet naar een ^root en schitterend
hotel brengen, maar naar een van die rustige
huizen, waar voorname vreemdelingen
slechts komen, die niet van lawaai en groot
gezelschap houden.
Het huis, zeer keurig ingericht, was gele
gen dicht bij de Magdalenakerk en droeg
den naam van „Hotel du Parlement."
Jacques Lagarde of liever de Amerikaan
sche dokter Thompson nam er op de eerste
verdieping een salon, een eetkamer en een
ontvangkamer, benevens drie slaapkamers.
De kamer voor Martha bestemd en die
geheel apart stond, was van de twee andere
gescheiden, door een groote badkamer en
een ontvangkamer.
„Juffrouw Martha," zeide Jacques tot het
meisje, „in afwachting, dat ik voor een defi
nitieve woning heb gezorgd, - dat zeker niet
lang zal duren, zullen wij hier blijven
Ge kunt bestellen en vragen wat ge wilt.
Ik zal het personeel goed betalen, om u
van dienst te zijn.
Gedurende een paar dagen zult u helaas
een beetje alleen zijn, want wij hebben nog
verschillende boodschappen te doen.
Ik was van plan u een paar boeken te laten
brengen, die u een beetje verstrooiing zul
len kunnen geven.
Bovendien heb ik hier een nicht wonen,
die wij zullen bezoeken en die u ongetwijfeld
dikwijls gezelschap zai willen komen houden.
Met meisje zuchtte.
„Bekommer u niet om mij, bid ik u," sprak
ze. „Ik verveel me nooit.... Daarbij zal
eenzaamheid wij wel aangenaam zijn.
„Neen," hernam Jacques haastig, „ik wil
niet, dat ge u weer afzondert en in droef
geestige overpeinzingen vervalt. U heeft
groote vermoeienissen doorstaan en vee!
smart geleden.... U is bleek en uw wangen
zijn ingevallener is maar heel weinig
noodig om u weer ziek te maken, en u moet
gezond blijven, daarom beveel ik u algeheele
rust ten strengste aan."
Martha drukte den geneesheer de hand.
Dan fluisterde zij met een droeven lach:
„Ik zal kalm zijn, ik beloof het u.
Jacques liet een maaltijd brengen en daar
na begaf ieder zich naar zijn kamer om de
noodige rust te genieten. (Wordt vervolgd).
