SPAARNEBANK
STADSNIEUWS.
GIRO-A FÖEELING
Zaterdag 24 November 1923
Hit nummer bestaat uit 24 bladzijden, waaronder
het Geïllustreerd Zondagsblad in 8 bladzijden
46st© Jaargang No. 14596
Uit het Vaticaan
Buitengewone vergadering
van Aandeelhouders der N. V. Hanzebank
in het Bisdom Haarlem.
Ingezonden Medsdeelingen
té'JZüEK.
I
Da besprekingen. - Besloten wordt tot steun aan de
Bank en tot volstorting der aendeelen
Opdrachten, ook ten gunste van niet rekening
houders bij onze inste ling, worden denzelfden
dag kosteloos uitgevoerd
fj Over de sa dl, waarover 2 pCt, rente wordt
vergoed,kunnen rekeninghouders ten allen tijde
per cheque beschikken.
Spierrheumai leh-
Gewrichtspijnen.
Een Raadslid met meer rechten.
SOfo
fsrinj:
Giften.
Voor den Politierechter.
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per week y0.25
Per Kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.
Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970.
NIEUWE HAARLEMSOHE
^TWMWgliWlMfltWTlflITni'fMfMTiliMtinrrtii'iriT'TTTirri'liTilT r"W ruwskioau
Advertentiën 35 cents per regel.
Bij contract belangrijke korting
Advertentiën tusschen den tekst
als ingezonden mededeeling op de
le Pagina 75 ct., op andere redac
tiepagina's 60 ct. per regel. Vraag-
en aanbod-advertentiën 14 regels
60 cent per plaatsing; elke regel
meer 15 cent bij vooruitbetaling.
De vergadering aan het woord, weigering
Voor de gelegenheid tot" het doen van me- voor de
DE PAUS OVLR BERNADETTE.
Onze Romeinsche correspondent bericht:
Dezer dagen werd in het Vaticaan, in
tegenwoordigheid van den H. Vader, het
dekreet voorgelezen over dewonderen
van God verkregen op de voorspraak van
de Eerbw. Maria Bernadette, an de Zusters
van Liefde van Nevers (Frankrijk).
Ter dier gelegenheid hield de Paus voor
de vergadering, waarbij verschillende Fran-
sche Bisschoppen, de Fransche gezant Jon-
nart, en talrijke leden der Fransche kolonie
te Rome, tegenwoordig waren, een rede
voering over de Eerbw. Bernadette, die
wel spoedig zalig verklaard zal worden. De
Paus haalde Bernadette aan als voorbeeld
van eene door God en Maria bevoorrechte
ziel, die oprecht beantwoordde aan de ge
nade Gods, die haar voorbereidde totde
gewichtige zending, die Maria haar zou op
dragen, ,en het vertrouwen dat Maria in
haar zou stellen. Want Bernadette, zeide
de Paus, heeft 'hier beneden genoten de i
vreugde der heiligen in den Hemel. Uit het 1Jun11c spri ekgclcgecheic gebruik om aan-
hart en uit de oogen van Maria, van Hare d -vlhouders en hanzekden krachtig te ani-
dedeelingen en het Stellen van', vragen gaven
zich plus-minus-40 der aanwezigen op.
Op eene zeer, enkele uitzondering na be
toonden al dezë'sprekers zich bevZeuigd dooi
de verkregen inlichtingen en, brachten dank
aan den rapporteur voor zijne onverbloemde
mcdedeelingen. VrijWtl alten maakten van
lippen hoorde zij de geheimen der zending,
die haar werd opgearagen. Bernadette is
getrouw geweest aan die zending, nederig
gebleven in de glorie, sterk in de be
proeving. Een ieder van ons heeft op deze
wereld een zending te vervullen, al is het
maar die van goed te doen aan onze even
naasten. Daarin bestaat, volgens den
H, Johannes, de vervuLling der wet. Zelfs
de, kleinste en minst door gaven van ver
stand of vermogens bevoorrechte ziel, kan
op het voorbeeld van Bernadette, God ge
trouw dienen, uitmunten in deugd, sterk
zijn in de bekoring en de eigene zending
goed vervullen.
De Paus had op het einde der redevoering
zeer-' vriendschappelijke woorden voor
Frankrijk, voor Z. Ex. Jonnart, gezant bij
den'H. Stoel, en zegende allen.
We^ ontvangen het volgende communiqué deze vierkant onware berichtgeving nog
der Donderdag gehouden vergadering
Donderdag j.l. vond deze vergadering te
Haarlem plaats.
Aanwezig waren 353 aandeelhouders, te
aamen bezitters of gemachtigden van 2245
aandeelen.
De voorzitter, de heer H. G. A. Jansen,
opent de verga.dering met den Christelijken
groet, memoreert in het kort, hoe deze ver
gadering, mede op verzoek van het Hoofd
bestuur der Haarlemscbe Hanze en een aan
tal aandeelhouders g. arne en met den meest
mogelijken spoed is bijeengeroepen en deelt
mede, dat het College van Commissarissen
als rapporteur van deze vergidering heeft
benoemd zijn vice-voorzitter, den heer C.
Lap te Rotterdam.
De secretaris, de heer J. Th. Peters, doet
mededeeling van de ingekomen stukken,
onder welke een schrijven van de besturen
der afdeelingen Edam en Volendam, dat
aandringt op het nemen van maatregelen
tegen aandeelhouders, die op een thans op
korten termijn vast te stellen datum nog
in gebreke zouden zijn gebleven hunne aan
deelen vol te storten.
Het bestuur staat op het standpunt, dat
tegen onwilligen stellig maatregelen getrof
fen zullen moeten worden, maar geeft er
toch overigens in het algemeen de .voorkeur
aan zoo lang mogelijk door overleg tot het
beoogde resultaat te komen.
Rector Jansen vraagt thans het woord,
omdat hij de vergadering slechts zeer kort
zal kunnen bijwonen.
Mijne bedoeling, aldus spr., is, iets te zeg
gen over de lijnen, waarin, dunkt mij, de
besprekingen in deze vergadering zullen
kunnen en zullen moeten gaan. Ik beschouw
deze vergadering als een hoogst ernstige,
als een, waarvan voor een deel afhangt
hel „to be or not to be" van onze instelling.
Het ,,not to be" zal volgen, wanneer hier
zou klinken een toon van nu op dit critiek
oogenblik breed uitmeten van fouten, die
inderdaad gemaakt zijn en door niemand
van het bestuur worden ontkend.
Het „to be" zal er zijn wanneer hier, na
dat is gegeven een eerlijke uiteenzetting van
den toestand, van wat gedaan is ter reorga
nisatie, van wat nog gebeuren zal, de stem
ming blijft om mee op te bouwen en dus
mee aan te dragen de bouwstoffen om weer
te komen waar we moeten zijn. Dan is er
en dat zal u straks nader worden toege
licht perspectief, gezien de meermalen
door eerlijke, bekwame mannen herhaalde
gezondheid der innerlijke positie van de
bank, God geve, dat die geest zal heerschen,
dat men begrijpen zal: zeker, de grieven be
hoeven niet te worden begraven, maar zij
kunnen op een oogenblik als dit ter ruste
worden gelegd. God geve, dat iedereen er
van overtuigd is, dat als men van deze ver
gadering weggaat, en er straks weer over
den middenstand een stemming van gedrukt
heid komt, het herstel wederom bemoeilijkt
wordt Ik geloof- echter niet, dat
onware
bovendien laat sanctionneeren door alle aan
wezigen, stelt spreker er prijs op te ver
klaren,, dat verschillende heeren, waaronder
met name de accountant, de heer Van Hoorn,
zich zelfs met geen woord in de discussies
hebben gemengd.
Spr. komt na deze verklaring tot eene uit
eenzetting der ingevoerde bezuinigingen en
inkrimpingen in den crisistijd en zal van zijn
kant niet alleen „klare wijn" maar klaar
water schenken. Door ontslag en salarisver
laging van directie en personeel is een min.
dere uitgave aan jaarsalaris verkregen van
141.000.In dezelfde richting is bezui
nigd op de exploitatie. De onkostenbegroo-
ting voor het volgend jaar zal ook door
het uitschakelen van alle subsidies onge
veer met 50 verminderd zijn. Voorts zal
elk kantoor, dat geen winsten biedt, te zijner
tijd moeten verdwijnen.
Aan het terugbrengen van den post ge
bouwen wordt met kracht en met succes ge
werkt. Een aantal gebouwen, die daarvoor
in aanmerking kwamen, zijn reeds gereali
seerd, alle boven de aankoopwaarde en al
kon de verbouwingswaarde bij den verkoop
meèren tot het wederom gezamenlijk steunen
en scniagen van deze noodzakelijke instel
ling, of zoóals een' dei 'uahw'ezigen zich
uitdrukte als men van bestuurszijde fou
ten heeft gemaakt, zijh dietenminste reeds
lang erkend, wij aandeelhouders en Hanze-
leden hebben 'onze fouten 'echter nog niet
erkend.
Vermelding, verdient, dat de heer Van
Langen, voorzitter der afdeeling Delft, zoo
categorisch mogelijk deze vergadering als on
juist brandmerkte en zich volkomen aansloot
van verschillende gemeenten om
geleverde energie het in onderling
overleg vastgestelde billijke tarief ,e betalen.
Met genoegen hebben Gedep. Stalen be
merkt dal tegenover het bedrijf een meer
billijke houding wordt aangenomen. Eerst
nadat de bedrijfsver lezen ten volle zullen zijn
afgeschreven, zal een mogelijke verlaging der
tarieven aan de orde kunnen worden ge
steld.
In hoever er 'kans is dal de door 'den Mi
nister van Waterstaat verleende bemiddeling
tot het treffen van een schikking mei de
weigerachtige gemeenten zal lei ten. durven
Gedep. Stalen thans niet beoort.feelen. De
storingen van de slrocmlevering aan hel
Gteoi is voor een deel te wijlen aan doorslagen
van kabels, veribindingsmoffen, transformato
ren, die niet steeds te vermijden zijn. Ook
werden moeilijkheden ondervonden met de
50.000 voltleiding van Amsterdam naar Naar-
den. Deze moeilijk heden zijn thans overwin
nen.
Directie Mj. Th. WESYERWOUDT.
bij de lezing, die de rapporteur daarvan ge
geven had.
Gevraagd werd o.m. naar meerdere erken
ning van de plaatselijke commissies van ad
vies; de mogelijkheid tot het verkrijgen van
disconto in de toekomst; wat bij realisatie
van gebouwen voorkeur verdient: publie
ke veiling of onderhandsche verkoop,
de grootst mogelijke zorg voor debiteu
ren; die hunne volle medewerking verleenen;
de huidige waarde der aandeelen (waarbij de
spreker er aan herinnerde, dat volgens de
statuten eene afzonderlijke vergadering van
aandeelhouders zou moeten komen, indien
25 pet. van het aandeelenkapïtaal verloren
zou zijr); naasten en inwisselen van aandee
len; verlengingsprovisie, middelen om de al-
gemeene stemming te verbeteren; eventueele
uitbreiding der directie; hoeveel aandeelen
zijp in bezit van directie en commissarissen;
plaatsen van preferent kapitaal; tegemoetko
ming aan onmachtige aandeelhouders; benoe
ming eener vertrouwenscommissie uit be
leggers en aandeelhouders; de geschiktheid
van het personeel.
De vragers werden beantwoord eensdeels
door den rapporteur, anderdeels door de
niet, steeds mede bedongen worJen zoo zal hoofddirectie. De gevraagde inlichtingen
het deze vergadering toch zeker genoegen j werden verstrekt, en voorgestelde maaltre-
doen te vernemen, dat de verkochte ge- gelen van aandeelhouders in overweging ge
bouwen met een gezamenlijke balanswaarde j nomen. i
van ruim 282.000 pond Sterling ternauwer- j De hoofddirectie is gaarne bereid, mede-
nood 10 pCt. minder dan deze waarde heb- werking te verleenen aan het plair om te
ben- opgebracht. Voor de overblijvende ge-trachten een specialen accoirtrtant naèiens
bouwen becijfert de rapporteur eene loo- het hoofdbestuur van algemeen advies te
nende exploitatie
Aan het accountantskantoor Nijst en Van
Hoorn is reeds in bet begin der crisis eige
ner beweging opgedragen een onderzoek in
te stellen naar de eredietrisico's Dit on
derzoek strekte ziöh aanvankelijk slechts
uit ovej- de grootere credietan en olschoon
het nog beëindigd kon worden, leidde het s'nê van
tot zulke grootere verbeteringen der risico's,
dat besloten is het onderzoek uit te strekken
tot alle credieten.
Spr geeft daarna eene vergelijking tus
schen de beleggingen op 1 Januari. 1 Juni en
1 November 1923, waaruit blijkt dat in den
crisistijd aan opvragingen, tie een bedrag
van ruim 8 millioen vertegenwoordigden,
vlot is voldaan. Het spreekt van zelf, dat
daar tegenover een aantal credieten moes
ten worden teruggevraagd, waarbij men
zich zooveel mogelijk heeft beperkt naast
eene algemeene inkrimping tot het reali-
seeren van groote credieten en van een aan
tal kleinere, die de relaties met de bank
vrijwel verbroken hadden. De thans alge-
wikkelde credieten ten bedrage van ruim
6 millioen zijn tot 98>^ a 99 pet. terug
gekomen, terwijl tegenover het risico in het
ongedekt restant van 1 4 134 pet. een be
drijfswinst staat van ruim 90.000.in het
eerste halfjaar 1923.
Van de effecten is een gedeelte, op de
laatste jaarbalans voorkomend, voor circa
doen dienen en de instelling eener vertrou
wenscommissie als door een der sprekers
gevraagd zal bij hem op geen enkel bezwaar
stuiten. Voor zoover ter vergadering aan
wezig, zijn Directie en Commissarissen be
zitters van 203 volgestorte aandeelen. Bij
de campagne, lang voor de crisis, ter plaat-
aandeelen, hebben slechts twee
commissarissen gezamenlijk 7 aandeelen ter
overplaatsing aangeboden.
De vergadering stelt ten slotte .ate héar
conclusies vast, dat de noodzakelijkheid van
deze bankinstelling ten volle wordt erkend
en dat hare werkzaamheden met alle moge
lijke middelen moeten worden voortgezet,
terwijl naast medewerking aan de volstorting
van het aandeelenkapitaal ook door elk per
soonlijk in voorbeeld en propaganda ge
ijverd zal worden om het herstel ten spoe
digste te verwezenlijken.
Met een dankwoord van den Voorzitter
wordt de vergadering gesloten.
HAARLEMSCH ORIvEST-BRESSER.
De veiligste befegging Uwer bpaa ei-
en is in de SPAARBANK VOOR
KATHO - EK NEDERLAND Bij
kan, oor te Haar.em, NASSAU-
Lr-iAN 18. Badclijk nga&nde
ren.e 4 pCt. Vraa.i inlichtingen
/Jtdagci. Maandag,s Woensda.s, Vrij
dags van t:9 u n.m eri Zaterdags va.
jyy2 u .en teCAb lKiCUM ten huin
van den deer H SCHRAM; op Uins
dags en Zaterdags van 6—8 uur n m
DE PROVINCIALE ZIEKENHUIZEN.
aandeelhouders zullen toelaten d'at ooit 8L50:00t° gerealiseerd. In dit gedeelte werd
het verwijt gerechtigd zij, dat er ligt in de ?n he{Jaarversla* over 1922 een koersver-
woorden van Windhorst: „door de vijanden ''es. 7.-", geschat, terwijl het in
niet verwonnen, maar door de vrienden werkelijkheid een koersverlies van 64.000
verlaten." i "racbt, dus 34.000 minder, dan in het
Het Haarlemsch orkest onder Nico Ger-
harz heeft plannen oim zich ook in den win
ter geregeld in Amsterdam te deen hooren
en gaf bij wijze van proef een concert in de
Beurs voor den Diamanthandel; Aan de'„Tel."
ontleener, wij wat C. S. daarin over dat con
cert schreef: Er werd alleen Beethoven ge
speeld (Egmont, hel vioolconcert en de ze
vende symphonic), hetgeen in deze geïm
proviseerde gelegenheid een gevaarlijk experi
ment was. Niet alleen de accoustische ver
houdingen zijn geheel anders, maar ook hel
gemis aan het gebruikelijke decorum geeft de
Ik heb dezen ochtend, omdat ik inzatf jaarverslag geschat. Tegenover dit verlies hier 'iclll een eigenaardig populair
- OJ I..1 i11 lrnro L-friir \i-nor-loirr1- t J 17".
den ernst van dezen dag, de H. Mis opge
dragen ter eere van het Goddelijk Hart,
voor onze instelling; moge het Goddelijk
Hart naar Zijn belofte zegenen, wat gesteld
werd onder zijn bescherming, en moge die
zegen op de eerste plaats beteekenen een
en de eventueel mindere opbrengst van ge
bouwen staat de opbrengst der verlengings
provisie.
Van de 3800 aandeelhouders moeten er
thans nog ongeveer 1000 volstorten tot een
gezamenlijk bedrag van 700.000, waarna
vergadering!
Ik weet; misschien zal deze of gene zeg
gen: „woorden," .gevoel," maar niemand zal
toch zeggen, dat het woord, dat inderdaad
voorkomt uit de ziel, gespeend, is van ver
standelijke motieven.
Laat 't dan waar zijn, dat gevoel alleen
niets doet, nog nooit is er een groote daad
gesteld door het verstand alleen. De be-
srnstige wil en hoopvol vertrouwen in deze £eslort kapitaal 2.159.400.bedraagt.
Sedert 1 Januari j.l. is 603.600 op het
aandeelenkapitaal bijgestort.
Spr. behandelt nu de verdere reorgani
satie en doet daarbij voorlezing van een
accountantsrapport, dat hoezeer de getrof
fen maatregelen als geforceerd realiseeren
van gebouwen en terugbrengen van solven
te credieten tijdelijk noodzakelijk kunnen
zijn, de mogelijkheid van reorganisatie als
vruchting komt door het innig samenzijn i credietinstélling van den middenstand aan
twijfel onderhevig zou worden, wanneer in
deze geforceerd afloopende lijnen moest
worden doorgewerkt.
Spreker wijst er op, mede in verband
met dit rapport, dat onze Hanzebank in
wezen eene coöperatie is, die slechts volle
dig tot haar recht kan komen, indien alge
meene spoedige en blijvende medewerking
van Hanzeleden en aandeelhouders verze
kerd is.
Spr. memoreert de technische reorganisa
tie en vereenvoudiging, welke thans reeds
door het zeven-districten-stelsel verkregen
is, en animeert de aanwezigen na deze ver
strekking der verantwoordelijke gegevens
tot het collectief brengen van het herstel,
dat deze Hanzebank in staat zal stellen
krachtig voort te wérken in het belang van
den middenstand en zeker niet in de laatste
plaats ook in het belang van de aandeelhou
ders zeiven.
Verklaring Bondsvoorzitter.
Hierna voert de Bondsvoorzitter, de heer
C. J. G. Struycljen, het woord, om te ver
klaren, zooals trouwens uit het betoog van
den rapporteur gebleken is,, dat het Hoofd
bestuur het volste recht, maar dan ook den
plicht had, zich in de crisismaanden ft
steller achter de bank. Hem verheugt de
zeer groote opkomst en hij vertrouwt, dat
de opgedane goéde overtuiging door alle
aanwezigen naar buiten zal worden uitge-
dra gen.
van verstand en gevoel.
Maar van den anderen kant zou ik aan hen
willen zeggen, die steeds spreken van ver
stand en nuchterheid alleen: Laat ze eens
om zich heen zien; enkel nuchter verstand is
nooit iets anders gewe'st dan de kille dood
graver van anderer, wel niet volmaakte,
maar toch levenswaardige geesteskinderen.
De Rapporteur aan het woord.
Hierna is het woord aan den rapporteur
tot het doen van mededeelingen omtent de
genomen maatregelen, de ingevoerde bezui
nigingen en het verder beleid van Directie en
Commissarissen der bank sedert de Jaarver
gadering.
De heer Lap verklaart zijn optreden als
rapporteur voor deze vergadering en stelt er
prijs op even terug te treden in het ontstaan
van deze buitengewone vergadering, waar
voor het initiatief is uitgegaan van een aan
tal aandeelhouders te Delft na overleg met
de z.g. „kleine commissie," Van deze bijeen
komst is indertijd een quasi-officiëel commu
nique in de pers verschenen, waarvan spreker
moet opmerken, dat het van a tot z onjuist
was en door niemand vanwege de Hanzebank
is verstrekt. De mededeélingen in dit com
munique waren lijnrecht tegenovergesteld
aan de genomen besluiten. Er is voor dezen
crisistijd wel degelijk bijzondere controle.in
gesteld, eene vergadering van aandeelhou
ders werd geenszins afgewezen zooals trou
wens heden blijkt, en waar dit persbericht
karakter, waartegen een werk als de ,Eg
mont'-ouverture bestand is, maar dat in de
zevende symphonic en het viool-concert veel
finesses verloren doet gaan.
Het orkest heeft zijn beste krachten in de
groep der eerste violen en de dirigent
Gerharz kent zijn partituren door en door,
weet met weinige middelen een maximum aan
slagvaardigheid te verkrijgen. De eelli van
het orkest zijn te zwak en het koper te groot
van klankomvaug. In het viool-concert was
b.v. de phrase, die de solo-partij gaat inlei
den bij haar beantwoording in de dominant
met den besten wil niet le onderscheiden,
terwijl vaak orgelpunten in hel koper te veel
naar voren traden. Ondanks deze tekortko
mingen stonden de Uitvoeringen op een res
pectabel peil. In hel bijzonder de „Egmont"
werd zeer knap gespeeld.
Jan Brosser, tweede concertmeester van het
orkest, droeg het viool-concert vcor Nervosi
teit speelde hem blijkbaar in den aanvang
parten. Er was ten minste een opmerkelijk
verschil tusschen het eerste- deel en de voi-
j gende. Bij het tweede thema van hel adagio
kon m:en zeggen, dal hij de volle beheersching
van zijn middelen had herkregen. Intonatie
en loonvorming waren hier zooals men die
wenischen kon en mei een gaaf gespeeld ron
do gaf Brosser het geheel een gelukkige af
sluiting. Hij htvd veel applaus van de niet
overvolle, maar voor dezen eersten keer vrij
behoorlijk bezette zaal. C. S.
HET PROVINCIAAL ELECTRISCH BE
DRIJF IN NOORD-HOLLAND.
Aan het antwoord van Gedep. Stalen op
het afdeelingS'verslag der Staten omtrent het
Provinciaal Electricileitsbedrijf ontleen,en
wij, dat Gedep, Staten de voorspelling dat
het bedrijf in 1923 met een balg saldo zal
sluiten niet gewaagd worden. Voor 1924
wordt, behoudens onverwachte tegenvallers
een winst van f 271,31)0 verwacht, waarbij
den in aanmerking dient te worden genomen,
dat onder de baten is opgenomen een be
drag van 240 000 dat door de Provincie in
de kas van het bedrijf zal worden gestort als
vergoeding voor het gemis aan inkomsten
Au or het bedrijf geleden tengevolge -an de
Het antwoord van Gedep. Sloten op de
bemerkingen uit de afdeelingen.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
cp het Verslag van het onderzoek in de af
doe'ingen der Staten van NoOrd-H olland vnn
de begrootingen en uilgaven oer Provinciate
Ziekenhuizen nabij Santpoort, te Bakkum en
le Medemblik.
Inzake de naar voren gebrachte wenschelijk-
heid, op de uitgaven dér Provinciale Zieken
huizen zcoveel mogelijk le bezuinigen, ver
wijzen Gedep. Staten in 't algemeen maar hun
antwoord op het a gemeen Verslag der af
deelingen betreffende de Begrooling de-r Prj-
rincie voor 1924. Door rie Gommiss te van Be
stuur werd voortdurend gestreefd haar ern
stige bezuiniging. In veler.ei opzicht wierp dit
streven resultaat af, zeggen öedep. Sinten.
Op 1 November 1923 bevonden zich in hel
Ziekenhuis te Santpoort 1182 .patiënten en
585 personen personeel; in hel Ziekenhuis le
Bakkum 898 patiënten én 414 personeel; te
Medemblik 290 patiënten en 134 personeel.
Geleidelijk heeft reeds een aanmerkelijke in
krimping van personeel plaats gehad. Gedep.
Stalen hebben niet den indruk, dut op dezen
weg vee! verder kan worden voortgegaan zon
der schade voor den dienst. Vergelijkende
cijfers met andere krankzinnigengestichten
kunnen Gedep. Staten niet geven.
•Do verpleegkosten van aimlaslige patiënten
hebben in 1922 bedragen per jaar: le Sant
poort 1510; id Duinenbosch 1756,12.
Door de gemeenten werd bijgedragen 800,
door het Rijk 40, zoodat voor rekening
der Provincie bleef onderscheidenlijk 670
en f 916,12.
Voor 1924 wordt gerekend, dat deze be
dragen* belangrijk lager zullen zijn dan in
1922, mede doordat de. bijdragen der gemeen
ten zijn gebracht op 1000.
De verpleegprijs van Medemblik kan nog
niet worden medegedeeld, daar dit door Je
Provincie nog niet gedurende een vol jaar
is geëxp.oitcerd. In Medemblik mogen alleen
manneiijlke patiënten worden verpleegd ten
getale van niet meer dan 312;
De verpleegprijzen in andere gestichten
waar patiënten voor rekening der Provincie
worden verpleegd, wisselen tusschen ongeveer
f 700 en 1IÖ0. Alleen Huize „Assisië" te
Hoensbroek rekent 600, doch dit dient al
leen ter verpleging van idiote Roomsohe jon
gens. De verpleg'ingskos'tan voor kinderen zijn
uiteraard lager dan die voor volwassenen,
merken Gedep. Staten Op.
Dat Amsterdam bezig zou zijn hare patiën
ten in andere dan provinciale gestichten on
der te brengen, komt niet overeen mei liet
feit aldus Gedep. Stalen dat de Ge
meentelijke Geneeskundige Dienst nog steeds
plaatsen in de provinciale gestichten aan
vraagt. Betwijfeld wordt trouwens of het mo
gelijk zou zijn meer dan eenbeperkt aantel
plaatsen in andere ziekenhuizen te krijgen
voor minder dan 1000 's jaars.
Van de instelling eener deskundige commis
sie, wier taak zou zijn een onderzoek in te
stelten door verge'ijking met wait in andere
gestichten geschiedt, verwachten Gedep. Staten
vooralsnog geen heil. De Commission van
Bestuur zijn in staal zich op de hoogte te
stellen van de werkwijze in particuliere ge
stichten. Dc particuliere gestichten in liet bij
zonder de godsdienstige, verkenen in velerlei
opzichten in zoo un-'erc rnf.la::d:ghed«n dan
die van de Provincie, de.' uil hel lager be
drag van de vcrp'eegko.-len. aldaar geenszins
valt af te leiden, dat de exploitatie,'ler pro
vinciale gestichten op zuiniger wijze kan ge
schieden. Dal geldt in hel bijzonder ten aan
zien van de sterkte en de salarissen van hei
personeel.
Het schijnt Gedep. Staten ook hoogst twij
felachtig of het hier eveneens aanbevolen
denkbeeld, n.l. opdracht van het beheer der
provinciale gestichten aan stichtingen, eenig
gunstig resultaat zou kunnen opleveren.
Centralisatie van liet beheer wordt bevor
derd, voor zoover daarvan voordeel is te ver
wachten. Centrale vervaardiging der kleeding
is niet wel mogelijk, nu daarbij patiënten
worden tewerk gesteld, wat ook deel uitmaakt
van de therapie.
De ongelijkheid in de salarissen, betaald
aan o'e geestelijke verzorgers in de onder
scheiden ziekenhuizen, vindt haar oorzaak m
het verschi'lend aantal patiënten, waardoor
de werkkring niet dezelfde is.
Het ziekenhuis te Medemblik zal binnen
kort worden aangesloten aan de provjnc'ale
"•at- V'-Wng- nvr aansluiting aan het pro
vinciaal eleclrisch not zal nog onderhandeld
wornen.
Van pijnen geheel bevrijd.
De bekende tooneelspeelster Mevr. Julia
Cüypcrs té Amsteidatn, Officier de 17 ca .ié-
mie Iran ?aise en Ridder van de Belg. Kroon,
schrijft „Meer dan een half jaar leed ik aan
ontzettende Spierrheumatiek in armen en
schouders. Op aan
beveling van mijn
Geneesheer Dr.
Arons, heb ik het
ten slotte gepro
beerd met Togal-
tabletten en het is
mij zeer aange
naam U te kunnen
berichten, dat ik,
door een tijdje To-
gai-tabletten gere
geld te gebruiken,
geheel van pijnen
bevrijd ben." Dui
zenden vrijwillige
dankbetuigingen, afkomstig uit alie lande"
der wereld, bevestigen dezelfde goede en
snelle resultaten van Togal-tabletten tegen
Spierrheumatiek en een even gunstige uit
werking tégen zenuwrheumatiek, gewrichts-
rheumatiek, rheumatische knobbels, jicht,
ischias, hoofd- en zenuwpijnen, verkoudhe
den, influenza, griep en slapeloosheid. Ge
nezing en onschadelijkheid gegarandeerd.
Tegen billijken prijs bij alle Apothekers en
Drogisten. Vraagt de brochure no.over
de zekere genezing door Togal, die U gratis
en franco toegezonden wordt door de „Phar-
maceutische en Chemische Groothandel A..
Ameye", Amsterdam. 46
Vierde concert.
Het oogenblik is nu gekomen, dat wij in
ons zullen opnemen, wat die sublieme blad
zijden uit Beethovens intiemste dagboek
ons zeggen. Zullen wij ontv vkelijk zijn
Men mag nalezen, wat de ooove meester
moest- doorstaan men vindt het in zijn
Konversationshefte. Dé drom was dit vierde
concert zoo belangwekkend, omdat hier het
gesproken woord van Beethoven ons veel
dingen zegt over het thans tot uitvoering ge-
o ten kwartet in Es, het eerste van de mach
tige werken, die Beethovens zwanenzang
zijn. Over géén zijner kwartetten heeft hij
zich zoozeer uitgelaten, als over dit opus 127.
Géén der laatste werken had zijn eerste uit
voering onder zulke moeitevolle omstandig
heden, als dit kwartet. Een harde strijd moest
gestreden worden, vóór de genius zijn „vid'
kon schrijven.
Welk een strijd moesten de beroemde
Weensche ensemble'- voeren, om de eer te
hebben het werk ten doop te houden- En
hoe schoten zij in de.i aanvang alle te kort.
Den onverkwikkelijken strijd der groepen
van vier met hun aanhang, waarvan als pri
marius beurtelings fungeerden Schuppanzigh,
Boehm en Mayseder, zullen wij voorbijgaan
Het zou te ver Voeren. Minder bekend, doch
nteressant is, hoe Beethoven geen toestem
ming gaf tot uitvoering, of de „vier" .moesten
schriftelijk de belofte geven, hun taak breed
te willen opvatten. Hoe de heeren zich had-
d n te geven, mag blijken uit de onder-
teekening' van een dergelijk stuk, waar de
knappe cellist Linke zijn naam liet verge
zeld gaan van de bijvoeging „Des groszen
Meisters verfluchtes violoncello."
Beethoven kon zijn muziek niet meer
hooren, als hij die eerste proeven bijwoonde.
Maar als een leeuw moet hij geweest zijn,
als hij met zijn oogen de geringste afwijking
rn tempo en rythme bemerkte.
En de uitvoering Hoeveel moeitevolle
uren moesten worden doorgemaakt, voordat
van deze muziek de „Nebelhülle" optrok en
de eerste schrede op den weg tot „Verstand
nis" was gezet. Een duister vermoeden van
de grootschheid dezer schepping was wel
daar. Maar de rechte klaarheid is wel heel
lang uitgebleven, en de allerbesten uit Beet
hovens tijd vinden nu nog in de concertzalen,
na honderd jaren, „muziekkenners" die ver
beneden hun muzikalen horizon blijven.
Dit wou ik terloops even zeggen. Men kon
het tot zijn schade bemerken, maar zich
troosten. Vertelt niet Rellstab, bij zijn bezoek
aan den dooven meester, van „den schmerz-
lichen Ausdruck in Beethoven's Antlitz?"
Dit werk, waarvan de oudste en beroemd
ste spelers, die ik zooeven noemde, de uit
voering voor onmogelijk verklaarden het
was slechts de inleiding tot de grootsche
werken, die wij op de nog volgende twee con
certen zullen te hooren krijgen. Nu heeft
Lucien Capet de regeling zóó gemaakt, dat
voorafging het werk, dat niet meer tot de
vorige groep behoort, maar toch dit nieuwe
tijdperk in Beethoven's scheppen inluidt.
Zeer terecht noemt de Beethovenkenner W.
de Lenz dit quartetto serioso „le pont de la
2e d la 3e manière."
Het is zéér zeker lichter te verstaan, dar
de laatste groep, maar slaat ook ongetwijfel
tonen aan, die een aëra openen. De Buda
pesters hebben het op de laatste niet ten
einde gevoerde cyclus nog gespeeld en velen
zullen zich dat ongetwijfeld herinneren
het was toen zeer bijzonder, al kon ik mij
toen niet vereenigen met het slotpresto, dat
hen „sul ponticello" werd gespeeld. Het
finale verliest zoo bij Beethoven, wat er juist
de kracht van uitmaakt. De Capets deden dit
niet, en zoo sloot dit werk op meer bevredi
gende wijze af.
Het werk herinnerde ons door zijn dédi-
cation aan Beethoven's goeden famulus
baron von Zmeskall,- zelf componist, maar
die zijn kwartetten uit bescheidenheid niet
uitgaf. Bij hemwepe p ren nieuwe werken
thuis uitgevoerd, omdat B.'s vriendschap
met Lichnowsky toen verbroken was. Men
lacht gaarne om Zmeskall, omdat B. hem alles
opdroeg, tot zelfs het bezorgen van huishoud
sters, wat hij met ware doodsverachting ten
einde voerde. Tot belooning goot de grim
mige Beethoven hem nog dc fiolen van zijn
toorn over zijn hoofd uit. Maar welk een goed
vriend hij aan Zmeskall had, wist hij toch en
beh Jve door de veie koddige brieven, die de
baron alle zorgvuldig bewaarde en registreer
de, toonde hij het ook door zijn oprechten
vriend dit kwartet te wijden.
Dit kwartet. Welk een voortgang Zijn
vorm wordt immer reinier, innelijker. Meer
en meer vergroeit deze met wat het leven is
Een trouwe lezer dezer rubriek sclvrijlt
ons, met verzoek het hier een plaatsje te
geven, het volgende:
Donderdagavond bij de lynxlvraag in de
gemeenteraadszitting van Heemstede even
een spannend momentje in de anders zoo
rustige omgeving.
De heer Breed vraagt of rekening zal
worden gehouden met zijn standpunt dat
een onderwijzeres in dienst der gemeente oij
eventueel huwelijk ionising dient aan te vra
gen. Zoo niet, dan zal hij daaromtrent (te
noodige voorstellen deen.
Een ander raadslid vraagt, of de gemeen
teraad ook het recht heeft dergelijke voor
waarden bij hel Bijz. Onderwijs te stellen.
Op hel .ontkennend antwoord van de voor-
zitlerstalei steekt fiij van wa| legen een wet,
die aan den gemeenteraad, (die toch geld
geeft voor het bijzonder onderwijs) het recht
ontzegt zich te mengen in dat onderwijs en
drférraan voorwaarden te stellen. Inderdaad:
het werd gezegd Goor een hoogst achtens
waardig liberaal raadslid, dal bovendien
nogal geacht wil worden, gelooven wij, niet
tot de domste le behooren.
Verbeeld je eens, zouden we dat achtens
waardige raadslid willen antwoorden, dat
het anders ware, dat de gemeenteraad
zich wel mengen mocht in de aan
gelegenheden van het bijzonder onder
wijs, niet alleen voor het ontslag van een
onderwijzeres natuurlijk, maar ook voor an
dere aangelegenheden.Wat zou er dan te
recht komen van ons bijzonder onderwijs!
Maac^ dat was niet alles, waarover dat
zelfde raadslid zich vrij heftig uitliet. Hij
meende dat, indien de gemeente niets te zeg
gen heeft over het bijzonder onderwijs, het
R.K. raadslid Breed ziich dan ook diende le
wachten om voorwaarden te stellen aan het
openbaar onderwijs. Indien een liberaal dat
nog deed. zcide hij, maar iemand vail die
zijde.
Ieder, die d'en aard van .onze Roomsche
raadsleden in Heemstede kent, kan begrij
pen dat toen pas goed de poppen aan het
dansen kwamen.
En terecht, dat liberale raadslid scheen
ziieh in te beelden dat hij als raadslid iets
meer le zeggen heeft dan b.v. een K oomsch-
Kalholiek raadslid; dal hij b.v. iets zou mo-
igen zeggen ten vooirdeele of ten nadeele van
het openbaar onderwijs, wal een R.K. raads
lid niet zou mogen of niet zou beihooren té
zeggen.
Dat is toch inderdaad glad mis.
Alle Raadsleden zitten daar om het gr
meentebelang te behartigen, waaronder ooi
het openbaar onderwijs behoort, met even
veel rechten en evenveel plichten. Wat de
plicht en het recht van het eene raadsld is,
is ook de pl4cht en het recht van hel andere
raadslid. Geen liberaal heeft daar. ook niet
ten opzichte van bemerkingen over het
openbaar onderwijs, niets meer te zeggen
dan een R.K. raadslid.
Integendeel is het best mogelijk dat ver
tegenwoordigers, die de bijz.-ndere school en
haar inrichting goed kennen, allicht een
kostelijke opmerking weten le maken waar
mede de bedillaars der openbare school hun
nut kunnen doen.
De andere raadsleden moeten dus. indien
een R.K of Protestant, eens een opmerking
plaatst over de openbare school maar goed
hun ooren openzetten en nooit, zooals dat
liberale raadslid in Heemstede,, zeggen dat
de geachte wederpartij haar mond heeft le
houden.
Dat is er glad naast!
Barometerstand Ï0.30 v.m.: 766. Voorufl
OPGAVE VAN:
J. .1. WEbER ZOON
Ooticieus Fabrikanten
Koningstraat 10 Haarlem
van het kustwerk. Meer en meer wordt hij
een onontbeerlijk bestanddeel der verbeel
ding. Had Beethoven hier ooit vooibeelden!
Is hij niet alreeds daarom het grootste muzi-
'e genie, dat ooit geleefd heeft
Wij behoeven niet te vragen, wé ar de ei
genlijke taak van de Capets begint. Wij heb
ben het dezen avond kunnen hooren. En de
nog komende dagen zullen ons eerst recht be
wust doen worden, wat wij in de Capets be
zitten.
G. J. K.
N. N. voor dc Duiitsche Priester# 5.—
N. N. voor de Duitscbc Zusters 5.—
Van een kaartavondje „St. Caecilia"
voor de Duitsche Priesters 3.50
Vi
Honden worden doodgeschoten.
Aan de ingangen van het jachtterrein va®
Jhr. Deulz van Lennep slaat een lyirJje:
„Losloopende honden worden doodgescho
ten". Volgens de veewet mag de jonker dit
doen en zijn jachtopziener mag liet ook
doen. in opdracht van zijn heer. Had Jhr.
van Lennep 'deze opdracht gegeven'? I-n elk
geval heeft zijn 66-jarige jachtopziener A. v.
tl. M. op 31 Mei een hond, die zich in dit
jachtveld bevond, doorigesclvien. In het on-
zoek was aanvankelijk gebleken, dat jhr. v.
Lennep daartoe geen opdracht had gegeven,
doch ter zitting dezen morgen bleek da' het
wel was geschied. Deswege was het feit
niet strafbaar en werd bekl. ontslagen van
rechtsvervolging.
