UIT DE PEr 3.
BUITENLAND
Tweede Blad
24 November 1923
Rond de Kabinetscrisis.
Het roode testament.
GEfê. BUITENL. BERSTEN.
Het Eucharistisch Congres en üe
Hussvesting.
ORDE ER ARBEID.
MMll m NIJVERHEID.
De „waarnemer*' van de Vereenigde Staten in den Gezantenraad heeft
een scherp licht laten vallen op de Fransch-Engeische verhoudingen,
l ord Derby, de Engelsche minister van oorlog over de Roer-bezetting en
Frankrijk's houding. De moties van wantrouwen en vertrouwen in den
Duitschen Rijksdag. Von Kahr's aftreden. - Onlusten in het bezette
gebied; aile veroordeelde Krupp-directeuren zijn thans vrijgelaten. Een
entente tusschen Italië en Spanje. Nog een bezoek der Spaansche vor
sten aan den Paus.
Onder de Telegrammen: De gegevens uit den Gezantenraad van 19
dezer, waarover wij boven spraken, zijn, naar verluidt nóch door het De
partement van Staat te Washington, nóch door het Amerikaansche ge
zantschap te Parijs gepubliceerd. Het kabinet-Stresemann gevallen;
met overgroote meerderheid werd in den Rijksdag gisteren de motie van
vertrouwen verworpen. De overeenkomst tusschen de intergeallieerde
commissie in het Roer-gebied en de Duitsche industrieelen. De actie
voor de verkiezingen in Engeland.
FEUILLETON.
EEN ADVIES VAN HET KAMERLID
VAN VUUREN.
In „De Tijd" bespreekl het Kamerlid Van
Vuuren de omstandigheden, die het kabinet-
Ruys trti val hebben gebracht en drukt hij
den wensch uit, dat de heer Kooien zich
znl spiegelen aan het verleden. Als de heer
Kooien dit doet, is een parlementair rechtsch
kabinet uitgesloten, zoolang hel geschokte
vertrouwen niet volkomen is teruggekeerd.
Het best zal mr. Kooien, volgens den heer
Van Vuuren, doen als hij alle partijen links
laai liggen en zeil zijn program opstelt, het
tot de twee punten beperkend: herstel van
't financieel evenwicht en de verdediging
ran Indië,
Hij kan daarmede dan naar de Kamer
gaan met de boodschap:
„Het Kabinet is een rechtsch Kabinet en
het denkt niet eraan iets te doen, dat in
gaat tegen de rechtsche beginselen. Het
steunt echter niet op de rechtsche partijen,
heeft met dezen geen overleg gepleegd,
noch een accoord aangegaan, met haar geen
afspraak van welken aard ook gemaakt, ja
zelfs niet met haar gesproken. Ziet hier zijn
program, voor de verwezenlijking waarvan 't
een beroep doet op de vrije en vrijwillige
medewerking van geheel de Kamer, voor
zooverre zij de noodzakelijkheid erkent van
het herstel van het finantieel evenwicht en
Ie verdediging van Indië. Bij geen der wets-
mtwerpen, die u wachten, zullen wij de ka-
oinetskwestie stellen; wij doen hel hierbij
doorloopend voor allen. Zoodra blijkt en
dit behoeft niet te zijn bij een groot ont
werp, hetwelk over millioenen loopt dat
wij op uw steun voor ons program niet kun
nen staat maken, gaar. wij heen, aan H. M.
de Koningin de beslissing latende, hetzij, het
geen dan allicht ons advies zal zijn, door een
Kr merontbinding een beroep te doen op het
volk. En hiermede, heeren, weet gij, wat gij
aan ons hebt; laten wij niet verder praten,
maar aan het werk gaan, om te zien, wat wij
van u hebben."
Zulk een Kabinet en voor de vorming
van zoo n Kabinet is, in ons klein land met
niet al te bovenmenschelijke eischen, mr.
Kooien de man zou geweldig sterk staan.
Aan critiek in en buiten de Kamer zal het
geen gebrek hebben. De Kamer in haar ge
heel, de partijen der rechterzijde in het bij
zonder, maar vóór alles van de tien, die on
gelukje brachten, zullen zich echter wel hon
derdmaal bedenken, eer zij ten tweede ma
len in drie jaar, kort vóór de verkiezing, een
Kabinet ten val brengen met het financieel
herstel tot doel, zonder te weten hetgeen er
voor in de plaats is te stellen.
Zulk een Kabinet zou een krachtigen steun
vinden bij het Nederlandsche volk in al zijn
geledingen.
DE GULDEN VRIJHEID,
In de anti-revolutionnaire „Rotterdammer"
wordt met instemming geciteerd een passa
ge uit het tijdschrift van dr. Schaepman
„Chronica" d.d. 11 November 1902. Het
luidt aldus:
„Ik ben waarlijk geen voorstander van
het loopen aan het snoer der partij. Maar
wanneer men eenmaal de meerderheid heeft
gewild en verworven, dan' behoort men den
moed te hebben der zelfoverwinning en zich
te voegen tol een zekere volgzaamheid. Als
men den „wilde" wil spelen, dan moet men
vooraf de bondgenooten waarschuwen. De
heldenmoed der eigen meening moet er zijn,
vóórdat men er gekomen is en.... zit."
Veelbeteekenende woorden aldus oor
deelt de anti-revolutionnaire redactie -- voor
de tegenwoordige periode. Wij mogen ver
onderstellen, dat deze opmerking zich
hoofdzakelijk richt tot de broeders in eigen
kamp, die aanstonds na de beslissing over
de Vlootwet het lied der gulden vrijheid
aanhieven.
Op dit vermaan, acht de „Maasb." het
geoorloofd^een uitspraak van niemand min
der dan wijlen Dr. Kuyper over te leggen.
Den 22sten April 1909 sprak de anti-revolu
tionnaire leider als volgt:
„Van rechts zal, gelijk nog onlangs, in
den noodstand voorzien moeten worden,
v.ant de Kroon kan niet zonder raadslie
den en een gemengd Kabinet zou niet
passen op den toestand. Zoo dikwijls de
Liberalisten het afleggen, zal er daarom
wel altijd een Kabinet van Rechts moeten
optreden, maar reeds in dien term van
Rechts ligt immers de erkenning van
onze eigen gedeeHheid, een gedeeldhid,
die ook ons innerlijk verzwakt. Ge gevoelt
dit het diepst, zoo ge u een oogenblik een
Staten-Generaal denkt, waarin de Anti-re
volutionnaire partij, zonder andere hulp, een
afdoende meerderheid kon verwerven. Dan
kon men de lijn recht uit zijn beginsel
doortrekken en geleidelijk uitvoering ge
ven aan geheel zijn program. Maar die
feitelijke toestand is zoo geheel anders.
Niet 51, maar 15 is het aantal zetels, dat
we bij evenredige vertegenwoordiging ver
moedelijk in de Tweede Kamer zouden be
zetten; boven de 20 gingen we stellig niet
uit. Ons past dies de hooge toon niet Nooit
mag onze pretentie boven onze werkelijke
electorale kracht gaan. Wie boven zijn
kracht leeft, teert zijn geestelijk kapi
taal op, en word! straks hulpeloos aan
den dijk gezet. Deze onze kleinheid nu,
stelt twee mogelijkheden: of dat we ons te
vreden stellen met protestparij te zijn;
of wel, dat we een bondgenootschap aan
gaan om mèt onze bondgenooten een meer
derheid te halen, tot regeeren bekwaam.
Nu is het eerste het fierst en het lichtst.
Ge draagt dan voor het bewind geen ver
antwoordelijkheid; ge kunt op hoogen toon
uw eigen lied uitzingen; ge schuift, wat u
zelf het warmst maakt, voorop; en als
kleine groep wijkt ge geen oogenblik noch
ter rechter-, noch ter linkerzijde af van
het eens getrokken spoorMaar in
1874, twee jaar vóór zijn sterven, zag Groen
van Prinsterer het toch zelf in. dat op die
manier hef Liberalisme steeds in de macht
bestendigd werd. Men mag in gecoali-
seerde positie niet zijn eigen opzet, noch
hef scherpgeteekend program van zijn eigen
partij pogen door te drijven. Dit zou on
eerlijk zijn en welhaast het bondgenoot-
sc.j3P doen springen.... Men moet wel een
middelpunt effenen..,.
Zou de groote anli-rev. leider, zoo vraagt
het Rotterdamsche orgaan, stond hij nog
aan de spits zijner partij, er in het huidig
tijdsgewricht en bij de moeilijkheden van
het oogenblik anders over geoordeeld heb
ben en anders hebben gesproken dan in
1909?
Fi ankrijk en Engeland.
In verband mei de jongste vergadering
van den gezantenraad heeft zich, naar uit
Amerika aan de „N. Rott. Crt." werd me
degedeeld, iets merkwaardigs voorgedaan.
Met het merkwaardige bedoelen wij, dat
van Amerikaansche zijde over het daarin
verhandelde uit de school geklapt is. De
Vereenigde Staten hebben, gelijk men weet,
ji verschillende geallieerde lichamen
„waarnemers". Deze benaming is door het
gebruik geijkt, maar geeft de functie van
de Amerikaansche vertegenwoordigers bij de
beraadslagingen natuurlijk onvolledig weer,
aangezien zij niet doof zijn, maar integen
deel hun ooren meer den kost geven, dan
hun oogen. Of zij ook altijd hun mond hou
den en niet af en toe voorzichtig een raad
'even, kan men slechts gissen. In de ver
gadering van den gezantenraad, waarin de
twee jongste nota's aan Duitschland over
de toelating van den gewezen Kroonprins en
de hervatting van de militaire controle op
de Duitsche wapening zijn opgesteld, was
Myron T. Herrick, de Amerikaansche ge
zant te Parijs, als „waarnemer" aanwezig
en ditmaal bepaaldelijk als - waarnemer der
onweders. Toen de bui, die in de vergade
ring loskwam, overgedreven was, heeft hij
over het gebeurde zijn gebruikelijke rapport
naar Washington gezonden en daarna is,
voor zoover wij weten, voor de eerste
maal, de inhoud van dat rapport aan de
groote klok gehangen en de openbare mee
ning van de wereld in de gelegenheid geko
men te vernemen, aan welk een ernstige
crisis de Entente ditmaal heeft blootge
staan.
Het rapport van Herrick verklaart dan,
volgens de Associated Press, die vergun
ning kreeg er een uittreksel uit openbaar
te maken, „dat Lord Crewe den gezanten
mededeelde, dat Engeland hoopte, dat
Frankrijk de ernstige gevolgen zou over
wegen van een verdere afzonderlijke actie,
welke het bestaan van de Entente in gevaar
zou brengen. Lord Crewe voegde eraan toe,
dat, indien de Franschen zulk een beleid ten
spijt van de Britsche wenschen ten uitvoer
zouden brengen, Engeland zich geneigd zou
kunnen voelen, zijn vertegenwoordigers uit
alle geallieerde lichamen terug te trekken."
De enkele woorden, die wij in het aange
haalde onderstreept hebben, zijn voldoen-
i de, om aan te toonen, dat het „compromis"
I dat ten slotte tot stand is gekomen, eigen
lijk niets anders is dan datgene wat Enge
land wenschte, en voorts dat dit land er
niet voor teruggedeinst is, zwaar geschut tv
gebruiken, om zijn zin, dat er niet met sanc
ties tegen Duitschland gedreigd zou wor-^
den en dat ook Frankrijk die niet op eigen j
hand zou nemen, door te drijven.
Dan vervolgt het Amerikaansche bericht:
..De Italiaansche vertegenwoordiger onder
steunde de Britsche houding krachtdadig,
en daarna verklaarde de Belgische gezant, i
dat hij zonder nieuwe ruggespraak met I
Brussel zijn land niet kon binden tot sa- j
menwerking met Frankrijk, indien dit be-
sloot tot nieuwe territoriale sancties ovei I
te gaan."
Alweer een zeer belangrijke onthulling,
omdat er uit te lezen is, dat het de Britsche
diplomatie in een kwestie van vitaal belang i
voor de eerste maal geluk! is, Frankrijk vol
komen te isoleeren. Wat de Japansche ge
zant in het midden bracht, vermeldt het
uittreksel uit Herrick's rapport niet, maar
misschien heeft hij zich wel heelemaal bui
ten de zuiver Europeesche discussie gehou
den.
„Pas daarna," ver\ olgt het rapport, „deed
Cambon de eerste belangrijke concessie,
door te verklaren, dat Frankrijk niet voor
nemens was, territoriale sancties te tref
fen." Dit voornemen moet nochtans eerst
bestaan hebben, of Herrick zou niet van een
concessie gesproken hebben en Engeland
zou tegen het nemen van territoriale sanc
ties niet zulk een dreigende waarschuwing
geuit hebben.
„Binnen twee uren werd het ontwerp van
een nota. volgens de door Engeland ge-
wenschte lijnen, voltooid en Poincaré keur
de dit goed. Dinsdag echter maakten Bald
win en Lord Curzon bezwaar teiJen zekert
zinsneden, dear zij Engeland te vèr bonden
in de richting ven latere sancties, indien
het vertoog, dat tot Duitschland gericht
werd, getrotseerd of genegeerd mocht wor
den. Woensdag heefi Poincaré deze amen
dementen aanvaard."
Ziedaar de Amerikaansche lezing van een
hoogst belangrijke episode in de betrekkin-
gen tusschen de geallieerden. De gevolg-
trekking, die eruit te maken valt, is, dat de
Engelsche politiek thans eindelijk een eigen
en zeer vastberaden houding heeft aange
nomen, en tegenover Frankrijk niet meer
schroomt, middelen te gebruiken, die met
een ultimatum gelijk staan. Maandag is de
entente gered, maar over de waarde van
zoo n entente kan niemand in Frankrijk
zich meer illusies maken. Misschien maak
ten de Franschen zich a! eerder dienaan
gaande, geen illusies meer, maar het pijn
lijke voor hen van dit geval is, dat dit dooi
de Amerikaansche publicatie aan de heele
wereld duidelijk is geworden. Hel is, alsol
men te Washington zich plotseling weet
het eerste van Wilson's vermaarde veertien
punten van diens program van wereldvrede
herinnerd heeft, dat bondig samengev. I
luidde: terzijdestelling van alle geheime
diplomatie. Nu de geheele wordingsgeschie
denis van de twee nota's aan Duitschland
bekend is geworden, zal ook niemand zich
bovendien nog illusies maken over hun uit
werking. Immers, tot op het laatste oogen
blik heeft Engeland door redactie-wijzigin
gen er zorg voor gedragen er niets in te
laten staan, dat zijn regeering te zeer zou
binden met het oog op latere sancties, in
dien Duitschland - er zich niet om bekom
merde. Heel wantrouwige menschen zullen
in die houding zeifs iets als een aanmoedi
ging van Duitschland zien, om ér zich maar
niet om te bekommeren. Maar dit terloops.
Wat wij alleen nog willen zeggen, is, dat
onze nieuwsgierigheid sterk geprikkeld is
door Poincaré's meded.eeling aan den sena-
i tor d'Estournelles de Constant dat „het
j hem, naar hij gelooft, niet veel moeit .- zai
kosten, in den Senaat aan te toonen, dat
Frankrijk niet geïsoleerd staat."
EEN REDE VAN DEN ENGELSCHEN
MINISTER VAN OORLOG.
In tegenstelling met de verwachtingen
schijnt thans, dat de eerste minister in het
district Bewdley een liberaal candidaat
tegenover zich zal krijgen en dat zoo goed
als alle andere ministers voor hun zetels
zullen moeten strijden.
Lloyd George, die, naar men vernomen had,
geen candidaat tegenover zich zou hebben,
moet ook al zijn zetel voor Carnarvon tegen
over een conservatief candidaat verdedigen.
Aangenomen wordt, dat in het geheel onge
veer 1500 candidaten op aanstaanden Maan
dag zullen worden gesteld.
Lord Derby, de minister van oorlog beeft
in een rede gisterenavond te Fleetwood ter
loops stilgestaan bij het Roerprobleem. Flij
achtte de Roerbezetting een fout, wanneer
men de zaak uit het oogpunt van het ver
krijgen van schadevergoeding beschouwt en
hij wilde thans aan het adres van zijn Fran-
sche vrienden het volgende zeggen: Nu gij
den wil tot betaling verzekerd hebt, moet gij
er voor waken, dat gij de mogelijkheid tót
betalen niet verhindert. Nu voegde hij ej aan
toe was de tijd voor Engeland gekomen om
met zijn bondgenooten en Amerika over te
gaan tot een diepgaand onderzoek van de
oekonomischc toestanden in Duitschland en
te trachten een oi andere oplossing te vin
den en hij vroeg de Franschen om aan zulk
een onderzoek geen hinderpalen in den weg
te plaatsen, daar hij van meening is, dat dit
voor hen even voordeelig zou zijn als voor
Engeland. In de laatste dagen waren zeer
lastige klippen omzeild en dit was mogelijk
geweest, omdat van beide kanten concessies
waren gedaan en van welwillendheid was
blijk gegeven. Hij geloofde, dat de overige
hangende geschillen op precies dezelfde ma
nier uit den weg geruimd kunnen worden
indien de Franschen slechts willen begrijpen,
dat de regeling van den toestand in Europa
uit handelsoogpunt even noodzakelijk en be
langrijk is voor Engeland, als de regeling in
zake beveiliging tegen een inval voor Frank-
rijk is.
Hij meende, dat Baldwin in zijn samen
komst in Frankrijk met Poincaré van drie
maanden geleden door de wederzijdsche be
tuigingen van vriendschap en het zich open
lijk en eerlijk uitspreken een atmosfeer ge
schapen heeft, die zeer veel belooft voor de
toekomstige regeling van deze moeilijkheden.
Philip de Thonnerieux ontwaakte als uit
een slechten slaap. t
Hij wreef met de hand over zijn bezweet
voorhoofd en mompelde:
Wst voor een eigenaardige droom heb
ik nu toch gehad".
„Een droom? Heeft mijnheer dan ge
droomd?" vroeg de oude knecht.
„Ja.... of liever een vreeselijke nacht
merrie."
„Een nachtmerrie," herhaalde Jerome.
„Ja, ik zag menschelijke lichamen....
lijken, naast elkaar liggend, als in een lij
kenhuisje."
Philip hield op.
„Mijnheer heeft die akelige gedachten ge
kregen, omdat hij op het kerkhof is ge
weest en al die graven heeft gezien."
Graaf dc Thonnerieux schudde het hoofd.
„Wacht, 't is of ik die lijken nog zie....
't Zijn er zes en elk van hen heeft aan
den hals of aan den pols een gouden me- j
daille. Er staat een man naast die lij-
ken, mei een mes in de hand, gereed om
de medailles af te snijden.... Zijn handen
zijn vol bloed en zijn gelaat is onherken-
baar door het bloed..., Ach! wat een
akelige droom."
„Ja, zeker, verschrikkelijk!" stemde Je
rome in. Gelukkig maar een droom en
droomen zijn bedrog."
„Ja," herhaalde de Graaf, „droomen zijn
bedrog.... gelukkig.
Zijn hoofd viel weer in de kussens terug.
De oude knecht achtte het nu raadzaam
zijn meester alleen te laten en ljij verwij
derd e zich.
Ongeveer negen uur kwam hij terug.
De graaf had ijn oogen gesloten.
Zijn ademhaling was zwaar, doch regel
matig
„Hij slaapt," dacht Jerome, „en de nacht
zal nu wel rustig voorbij gaan."
Om tien uur sliep ieder in het huis, be
halve de graaf
Er kwam weer een nieuwe zenuwaanval.
Hij richtte zich in zijn bed op en strekte
de armen uit, afs om. zich te verweren en
zijn starende blikken zagen rond.
Zijn lippen bewogen zich.
Hij wilde spreken, schreeuwen, om hulp
roepen, maar geen klank kon hij uitbrengen.
Zijn handen vielen terug op het bed en
als werktuigelijk begonnen zij de lakens en
dekens omhoog te trekken.
Dan viel hij plotseling terug en slaakte
een diepen zucht, terwijl een siddering hem
door het lichaam ging en bleef roerloos
liggen.
Graaf Philip was dood.
Alles in huis bleef rustig. Het nachtlichtje
op het tafeltje voor het bed, bescheen
flauw het lijk.
Het kon ongeveer negen uur in den mor
gen zijn, toen Jerome zachtjes aan de deur
.kwam kloppen.
Daar hij geen antwoord kreeg, herhaalde
hij zijn kloppen en plotseling, door schrik
bevangen, trad hij de kamer binnen.
Het nachtlichtje brandde nog slechts
flauw.
Jerome naderde het bed en pakte de
hand van den graaf, die op da dekens
rustte.
Ze was ijskoud.
Haastig boog Jerome zich en legde de
wang op de kleurlooze lir-ien.
Geen adem kwam er meer door.
Hij raakte voorhoofd en wangen aan,
alles was koud als marmer.
Er viel niet meer te twijelen.
Philip de Thonnerieux was dood!
De oude man uitte een kreet, viel voor
het bed neer en snikte als een kind.
Dan, na eenigen tijd, het hoofd weer op
heffend, stond hij op en dacht er weder
aan, dat hij nu de verantwoordelijkheid in
huis zou moeten dragen.
Hij riep alle bedienden en deelde hun
de treurige tijding mede; niet édn was er,
die niet getroffen was door het verlies van
hun edelmoedigen heer.
Jerome liet den dokier roepen, lie den
dood constateerde.
De kamer werd als rouwkamer ingericht
en zusters kwamen bij het lijk bidden en
Het kabinet Stresemann.
In den Rijksdag zijn gisteren voordat bet
politieke debat werd voortgezet, de drie mo
ties van wantrouwen in het kabinet-Strese
mann (ingediend door de Duiisch nationalen,
socialisten en communisten! oorgelezen. Na
deze voorlezing stond de rijkskanselier op en
vroeg een duidelijk ondubbelzinnige beslis
sing van het parlement over de kwestie van"
vertrouwen.
Daarop diende de leider van de volkspari'j,
mede uit naam van het centrum en dc demo-
kraten, de volgende motie van vertrouwen
in: „De Rijksdag betuigt de rijksregeering zijn
vertrouwen."
Vervolgens werd het debat voortgezet, met
als eerste spreker de afgev. Erkelenz.
Von K ahr's ai weden.
Naar wij gisteren onder ons laatste nieuws
nog konden melden, beweert men te Mün-
chen in gewoonlijk goedingelichte klingen,
dat Von Kahr binnen enkele dagen zal aftre
den. liij zou dan vermoedelijk worden opge
volgd door generaal von Epp, den vroegeren
bevelhebber der Rijksweerbaarheid in Bei
eren, die waarschijnlijk beter dan de dicta
tor van het oogenblik in staat zou blijken
de goede verstandhouding met Berlijn te her
stellen.
Het is voornamelijk de Beierschc volks
partij, die blijk geeft von Kahr niet voldoen
de meer te vertrouwen, terwijl de nationalis
ten hem in weerwil der verschillende ont
kenning! >ver en weer blijft verdenken
dubbel hebben gespeeld bij den staats
greep v. tier.
Hierbi, ij opgemerkt dat geruchten over
plannen lot aftreding van regeeringspersonen
in Beieren alle voorbehoud verdienen. Het
zijn vaak proefballonnetjes, gelijk nog pas
is gebleken met het gerucht over 't heengaan
van het kabinet von Knilling.
UIT HET BEZËTTE GEBIED.
Te Essen zijn gisteravond in de zieken
huizen 15 ingezetenen opgenomen, die bij de
onlusten van gisteren ernstig gewond waren.
Met aanlal gewonden moet echter veel
grooter zijn daar de communisten de meesten
hebben weggevoerd. Gisteravond is op ver
scheidene plaatsen der stad geplunderd.
Te Steele is het gisteren ook tot onlusten
gekomen, waartegen de politie machteloos
stond. Te Katernberg is op tal van plaat
sen geplunderd.
De bezettingsoverheid spreekt hel ge
rucht tegen, dat zij voornemens zou zijn de
werkloozen uit het B.G. te zetten, als de
rijksregeering den financieelen steun mocht
staken.
Te Dusseldorf heeft de politie in het huis
van een arbeider, die tot een anarchistische
organisatie moet behooren, een helsche
machine, alsmede wapens en munitie ont
dekt en in beslag genomen.
De indertijd bij verstek door een Fran
schen krijgsraad veroordeelde directeuren
der fabrieken van Krupp: Baur, Cuntz en
Schrapler hebben vergunning gekregen naar
Essen terug te keeren. Dc andere veroor
deelde directeuren van Krupp zijn naar men
weet reeds eenigen tijd geleden vrijgelaten.
ITALIË EN SPANJE.
In welingelichte kringen gelooft men. dat
het tot stand komen van eene entente tus
schen Italië en Spanje nog slechts een kwes
tie van dagen is. Men verheugt zich hierover,
omdat zulk een entente een krachtige steun
zal blijken voor de buitenlandsche politiek
van Rome, vooral ten opzichte van de vraag
stukken der Middellandsche Zee. De aan
sluiting dezer twee Latijnsche landen zou
verder een tegenwicht worden voor even-
tueele pogingen van Frankrijk om de hege
monie van Europa tot zich te trekken.
SPANJE EN HET VATICAAN.
De koning en de koningin van Spanje heb
ben nogmaals een bezoek aan het Vaticaan
gebracht, waarbij koning Alfons XIII, naar
de Petit Parisien verneemt, verschillende
godsdientige vraagstukken inzake Spanje en
Zuid-Amerika uiteengezet heeft.
De Commissie van Herstel.
De Commissie van Herstel is, naar uit Pa
rijs wordt gemeld, begonnen dc Duitsche af
vaardiging te hooren.
Lenin.
Op een vergadering van de Russische com
munistische pers-vereeniging zijn, naar de
Krasnaje Gazeta meldt, door zekeren Ljadof
mededeelingen gedaan omtrent den gezond
heidstoestand van Lenin. O.a. vertelde deze
het volgende:
De doktoren hadden Lenin het lezen ver
boden. omdat zij dachten, dat de emotie, die
speciaal het krantenlezen hem zou kunnen
bereiden, zijn herstel zou kunnen tegenhou
den. Op zekeren dag werd hij, als naar ge
woonte. in zijn rolstoel naar buiten gereden.
Maatregelen waren genomen om te zorgen,
dat hij niemand zou ontmoeten. Door een
toeval reed men hem in een verkeerde rich
ting en men kwam langs een bankje waarop
twee communistische arbeiders de courant
zaten te lezen. Lenin liet zich aanstonds naar
hen toe rijden, greep hun een krant uit de
handen en begon haastig, met groote belang
stelling te lezen. Een uur lang bleef hij in
zijn lectuur verdiept. Hoe groot was aller
verwondering en vreugde, toen men consta
teerde, dat van dit oogenblik af Lenin's her
stel sneller te werk ging.
Wat den huidigen toestand van Lenin aan
gaat, deelde Ljadof mede. dat hij thans zoo
ver is, dat hij het indertijd verlamde rechter
been weer zoover gebruiken kan, dat hij
zonder hulp zich langs de trap van de twee-
de etage naar beneden kan begeven. Zijn
J rechterarm is nog steeds verlamd. In verband
I hiermede heeft hij schrijven met de linker
hand geleerd.
Lenin's denkvermogen is uitstekend. Hij
herinnert zich nog precies de omstandigheden
waaronder hij het openbare leven verlaten
heeft en, naar gemeld wordt, zijn ook zijn
hersenen voortdurend levendig werkzaam,
Krassing is van een reis naar Duitsch
land, Engeland, Frankrijk en België te Aios
kou teruggekeerd.
Jerome ging de wettelijke formaliteiten
vervullen.
Dan ging hij naar den notaris, die een
vriend van den huize was.
Deze heer, Perollet geheeten, ontving
hem hartelijk en hoorde zeer van het plot
seling sterfgeval op.
„Nu li om je me zeker raad vragen, Je
rome?"
„Ja, mijnheer."
„Heel goed, ik zal je helpen."
„Ofschoon de graaf zeker een testament
in uw berusting heeft, zal ik toch nog naar
den kantonrechter moeten gaan om te vra-
j gen, of hij allés wil verzegelen."
I „Dat moet je zeker doen, want ik heb
geen testament van hem."
„Geen testament?" vroeg Jerome ver
baasd.
„Neen."
„Hij moet er tocb een gemaakt hebben,
daar valt niet aan te twijfelen!Hij was
er de man niet naar, om zijn zaken niet
tijdig in orde te brengen"....
„Ik geloof ook, dat de graaf een testa
ment heeft gemaakt, en je zult het waar
schijnlijk wel in zijn studeerkamer in een
der bu'eaux vinden; maar ik geef je den
raad, dat zaakje door den kantonrechter
te laten opknappen.
„Dc graaf is gestorven zonder erfgenamen
j in rechten lijn, dat is voldoende bekend.
I „De fiscus zal dus bijzonder op deze er
fenis gaan letten.
Voor het hof van assiezen te Blois heeft I
een jongeman terecht, gestaan, die in een hui
selijker, twist zijn vader heeft doodgeschoten
De vader schijn vrijwel een ellendeling voor
zijn omgeving gev.eest te zijn, voor r.i;n
vrouw, voor zijn zoon. die met zijn jonge
vrouw en een klein k'ndje bij zijn ouders in
woonde. De moeder getuigde: mijn leven is
een lange marteling geweest mijn kinderen
weten niet, wat een gezinsleven fs.
De zoon-mnordenaar schijnt een lastige
jongen geweest te zijn, clic nooit naar hel va.
derlijk gezag heeft willen luisteren. He*
openb. ar ministerie eischte een gestrenge
straf. Maar: Henri Robcri was de verdedi
ger van den beklaagde. Heel Binis was uit—
geloof t! om den grooten adiokaat te hoo
ren pL iten. Hij heef* gepleit. De gezworenen
hebben maar tien minuten beraadslaagd en
het hot' heeft den vadermoordenaar vrijge
sproken.
De Pester Lloyd deelt mede, dal opv 20
December ir Je Sint Stcïali-kerk ie Boeda
pest i ;n plechtig!: '.eredienst heet plaats
o'ehad ter ge leger. h. d "an den elfden ver
jaardag van .Hen er (koning Otto V.en zeer
groote menigte, waarin aile standen der be
volking vertegenwoordigd waren had zich
naar kerk begeven ter huldiging van den
in Spanje levenden jeugdigen erfkoning. Na
de fee tmis v. rd een preek gehouden He
den prior der Karmelieten pater Haas. Deze
eindigde zijn preek met den zegen des he
mels in te roepen voor koning Otto F! van
Hongarije.
Bij het verlaten van de kerk werden heil-
roepen op koning Otto aangeheven, die een
luiden weerklank vonden in de menigte.
In tal van andere plaatsen van Hongarije
zijin op 20 Nov. eerediensten voor erlko-
ning O'.io gehouden welkt' ook door de
plaatselijke autorit-riten bijgewoond werden.
De Krusneja Gezeta bericht, dat de
Spaansche griep te St. Petersburg een der
meest verspreide ziekten begint te worden.
Tengevolge van de verzwakking van het
me-nschelijk organisme viel den laatsten tijd
een sterke stijging van het aantal ziektege
vallen te constatec-ren en thans 'neerscht de
ziekte in zoo ernstige mate. dal net staats-
gencesktindig toezicht aan alle doktoren
heeft voorgeschreven, van de griepgevallen,
die zij onder behandeling krijgen, aanteeke-
ning ie houden.
Zondag over een week is het 100 jaar
geleden sinds president Monroe in zijn 7e
jaarlijksche boodschap aan het congres zijn
bekende leer verkondigde, welke lot den
huidigen dag het richtsnoer is geweest voor
de buitenlandsche politiek van de Ver. Sta
ten. Het was toen een paar jaar geleden,
sinds Brazilië zich van Portugal onafhanke
lijk had verklaard. Men geeft thans op het
Witte Huis te verstaan, dal president Coolid-
ge van dezen gedenkdag waarschijnlijk ge
bruik zal maken om zijn belijdenis aan de
leer van Monroe uit te spreken
De Frar.scbe vlieger S-!ts beeft Woens
dag van Grenobie uit een vlucht van .>'X) ki
lometer boven de Alpen gedaan. Hij is rond
den Montblanc gevlogen e* over het geberg
te der Grandé Chartreuse naar Grenoble te
ruggekeerd.
Een van de grootste moeilijkheden, waar
voor het a.s. Eucharistisch Congres hen
die dat organiseeren, plaatst, is wel de huis,
vesting der congressisten. En dat laat sic-
wel verklaren. Vooreerst toch tast men abso
luut in het duister bij de vraag, hoeve; en
men zal moeten huisvesten. Natuurlijk dui
zenden, maar hoeveel duizendtallen? Tien,
twintig, misschien vijftig? Het spreekt van
zelf, dat die vraag voorloopig niet zal worden
beantwoord. Dit zal eerst kort, waarschijnlijk
zeer kort vóór het Congres geschieden. Het
Huisvestmgs-Comité moet dan gereed zijn
de scharen te ontvangen. Het congres mag
niet mislukken, omdat deze zoo niet voor
naamste, dan toch eerst noodzakelijke voor
waarde voor het welslagen van het Congres
de huisvesting, zoude zijn vervuld.
Een der eerste teleurstellingen, die het
huisvestings-comité ondervond, was het
ger ng aantal plaatsen, dat de Amsterdam; che
hotels konden verzekeren. Slechts 500 bedden
in alle hotels te zamen kon men ons beloven.
Zijn verklaring vindt dit in het feit, dat het
congres in het midden van het zomerseizoen
plaats vindt. Toch rijst de vraag of niet meer
medewerking had kunnen zijn betoond, waar
het hier toch geldt een gebeurtenis van zoo
groot belang voor Nederland en Amster
dam, met slechts voor dc Katholieken, maar
voor de geheele bevolking.
Intusschen moest het comité naar andere
middelen uitzien. En zooals dit bij elk inter
nationaal Eucharistisch Congres het geval
was, kwam eerst in aanmerking de huis
vesting in R. K. gezinnen. Op deze wijze
moet een groot aantal, zoo mogelijk het
grootste aantal congressisten worden gehuis
vest. Uit liefde Gods zoo het kan, en anders
tegen een matige vergoeding. Van deze wijze
van huisvesting werd door ons veel verwacht,
en wij hopen dat ons vertrouwen niet zal
worden beschaamd, en dat ons hier niet de
tweede teleurstelling zal wachten. Want dan
zoude het probleem der huisvesting zoo al
niet onoplosbaar, dan toch nijpend worden.
Geheel Katholiek Amsterdam moge hier
zijn eere-plicht gevoelen 1 Ons land, terecht
vermaard om den zin voor gastvrijheid van-
zijn inwoners, moge hiervan nu een schitte
rend blijk geven. En ieder kan hier mede
werken, met eenigen goeden wil en offer
geest. Aile standen komen in aanmerking
Want het congres zal onder zijn bezoekers
rangschikken zoowel Broeders als Bisschop
pen en Kardinalen, zoowel arbeiders als
Staatslieden.
Voeit men welk schoon en edel liefdewerk
hier te verrichten is Ieder opene zijn wo
ning voor hen, die opgaan naar onze stad om
Jezus in het H. Sacrament te verheerlijken.
Men zij, en dat geldt bovenal de meer
gegoede standen, royaal en breed van op
vatting. Een bekend Katholiek Amsterdam
mer stelde voor een hooge Geestelijke Auto
riteit zijn gansche huis ter beschikking, met
zijn auto. Zoo moeten meerderen volgen
Vele patriciërswoningen aan de grachten en
in het Museum- en Willemsparkkwartier,
staan des zomers ongebruikt omdat de fami
lies buiten wonen. Deze huizen stelle men
met breed gebaar te onzer beschikking, onder
de noodige restricties desnoods. Of anders
een vleugel met of zonder bediening. Er
zullen komen Kardinalen en Bisschoppen
met hun gevolg en personeel wellicht. Deze
vorsten der H. Kerk moeten als vorsten
worden ontvangen en gehuisvest. Men be-
stemme zijn heerenhuis, zijn patriciërs
woning voor enkele dagen tol zulk een hooge
bestemming. Zegen moet rusten op zulk een
huis, waarvan de bez ttcr het werk van Chris
telijke barmhartigheid zoo ruun heeft op
gevat.
Moeilijkheden Waar een wil is. daar is
een weg. Een huiskamer is te improviscerer.
als slaapkamer waar gewoonlijk ieder huis
genoot zijn bed heeft, daar kan men in
schikken e.i een bed vrijmaken. Vroegere
congressen, o.r. ir. Cr.rada, hebben in dit
opzicht treffende voorbeelden geleverd van
practischen zin en van offervaardigheid.
Wanneer straks in de komende maanden
een schaar van bereidwillige huisbezoekers
de Roomsche gezinnen komen bezoeken,
dan rekenen wij erop, dat zij met rijken oogst
terugkeeren. Men beginne met in te zien,
dat het hier niet. geldt een verzoek, dat men
kan afslaan of in bedenking houden, maar
dat het hier geldt een belasting, uit noodzaak
geheven, maar met liefde te betalen. Wanneer
het land in gevaar verkeert, en legertroepen
zich moeten couceutreeren op bepaalde pun
ten, dan'wordt aan de bevolking een inkwar
tiering opgelegd. Zoo ongeveer beschouwe
men deze huisvesting, maar met dit verschil
dat men hier slechts voor vier of vijf dagen
herbergt geloofsgenooten, die z,ch offers heb
ben getroost, om in onze stad Christus' ver
heerlijking te kunnen bijwonen, en daaraan'
te kunnen medewerken.
Dit verzoek geldt niet enkel voor Amster
dam ook tot Haarlem en omstreken. Zaan
dam, het Gooi met inbegrip van Baarn en
Amersfoort richten wij dezelfde aanspor.r.g,
en het zal ons een heugenis zijn namen té mo
gen ontvangen van ijveraars, die in deze plaat
sen in nader overleg met ons werk hetzelfde
willen organiseeren, dat wij in de hoofdstad
reeds zijn aangevangen. Verkeersmoeilijkhe
den zullen worden overwonnen.
Bovendien vooral buitenlanders zijn ge
wend uren in spoortreinen door te brengen.
Vraagt men ons ten slotte, wat wij denken
te doen, wanneer ook de inkwartiering ons
niet voldoende ruimte zal opleveren, dan
kunnen wij als laatste mogelijkheid nog noe
men het huisvesten in groote ruimten, die als
slaapzalen moeten worden geinproviseerd.
Maar men zie dan tevens in, dat dit een nood
maatregel is en moet blijven. Natuurlij.c men
zal er de voorkeur aan geven boven een nacht
verblijf onder den biooten hemel. Maar zal,
wanneer overigens, wat wij hopen en ver
wachten, het congres schitterend zal slagen,
niet een schaduw op dien glans vallen, wan
neer zou moe'en blijken dat de congresbe-
bezoekers in kazernes door ons moesten wor
den ontvangen en gehuisvest En daarom
eindigen wij met den wensch, dat alle con
gressisten in den huiselijken kring van ons,
Katholieken, als ware broeders en zusters
zullen worden ontvangen, cm naast al het
schoone, wat zij hebben genoten, steeds te
kunnen noemen als een schoone bijzonder
heid van het Hollandsch Congres de Hol-
andschc Gastvrijheid.
P. J. WITTEMAN.
DE UITSLUITING TE ENSCHEDE.
Het denkbeeld, geopperd in de conferentie
met de directeur generaal van den arbeid,
over een regeling van loonen en werktijden
gedurende één jaar is door de samenwerken-;
de textiel-arbeidersorganisaties aanvaard,
doch door de besturen der betrrokken werk-'
geversvereenigingen unaniem verworpen,'
Zoodat er geen veranderking komt in de aan
gekondigde uitsluiting (N Crt.)
STATISTIEK
RIJWIELF ABRIEKEN
1921.
In de October- af levering van het Maand
schrift van het Centraal Bureau voor de Sta-i
ristiek is opgenomen de Statistiek var. voort
brenging en verbruik erd rijwielfebrieken
over 1921.
Deze statistiek omvat de rijwielfabrieken,
welke 500 of meer rijwielen vervaardigen
zij geeft totaalcijfers omtrent verbruikte
materiaale ook banden en brandstoi-
fen, vervaardigde en verkochte rijwielen,
motorrijwielen en overige producten.
De 24 rijwieifabrieken hebben in het geheel
63,500 rijwielen vervaardigd tot een waarden
van ruim 77 millioen gulden.
„Je moet oppassen, dat men je geen on
rechtvaardig "verwijt kan maken, dat je van
je bevoi rreclite plaats in huis heb gebruik
gemaakt
„Je moet aanstonds gaan vragen of ze
de zegels komen leggen.,.. Zijn de wette
lijke aangiften al gedaan?"
„Ja, mijnheer.''
„Heb je op 't oogenblik genoeg geld in
handen om de begrafeniskosten tc kunnen
doen?"
„Ja, mijnheer. Mijn meesier belastte me
altijd met de uitbetalingen aan leverancier"
en de dienstboden en gaf me elk jaar een
belangrijke som, waarvan ik aan het eind
van ieder jaar rekenschap deed...."
„Ik heb op 't oogenblik ongeveer dertig
duizend francs in mijn bezit."
„Dat is meer dan voldoende voor de eer
ste kosten. Je zult waarschijnlijk benoemd
worden tot zegelbewaarder.... Ga nu
gauw naar het Kantongerecht.... Maar
wacht even...."
„Ik zal even met je meeloopen."
„Ik ken den Kantonrechter heel goed en
dat zal tenminste alle vertraging bespa
ren."
Toen de notaris en de knecht aan het
Kantongerecht kwamen, was er juist zit
ting, maar toch wist Perollet, gedurende
de schorsing van een zaak, den Kanton
rechter te spreken te krijgen en hem den
toestand te vertellen.
„Ik zal, zoodra ik klaar ben de zegels ko-
f men leggen," zeide de Kantonrechter en
zich tot Jerome wendend, voegde hij er bij:
„Dus u denkt, dat er wel degelijk een
testament bestaat?"
„Ja mijnheer, en dat testament zal zich,
hoogstwaarschijnlijk in zijn studeerkamer j
bevinden, tenzij misschien mijnheer de graaf j
het bij een anderen notaris h d in berus-j
ting gegeveu." i
„Bii een anderen notaris is onmr.gcliik1"
onderbrak mijnheer Perollet.
„Als er een testament is. zullen wij het
we! vinden en dar. zai ik het. ingevolge
artikel 916 van het wetboek, aan den voor
zitter der rechtbank overhandigen."
Dc notaris en Jerome wilden zich verwij
deren, toen de kantonrechter den ouden
knecht terugriep en zei:
„Het zal wel al laat zijn als ik bij u thuis
kom... Hebt ge de sleutels van pile meu
belen?"
„Ja "mijnheer, van allemaalIk heb
ze aan één ring.
„Welnu, zoek dan, waar het testament
kan liggen, tot ik kom.... Als ge het. vivsnl,
zal dat het werk zeer, vergemakkelijken.
Ik zal er voor zorgen, mijnheer.
En Jerome ging heen met den notaris.
(Wordt vervolgd).
X.
