mmnumi
immm en.
UIT DE PERS.
in 1916
in 1920
in 1921
in 1922 11.
BSNMLANDS8H MSSUWS
HET RECONSTRUCTIE-CONGRES
DER R.K. WERKGEVERS.
DE KOLENUITVOER NAAR ONS
LAND STOP GEZET?
UIT mii OOST.
ORDE EN ARBEID.
GSKENSD NIEUWS,
HONDERD-
KERK IN SQSCOL.
LAKUBSÜW VESSSHERIJ.
RIIMST EN KENNIS.
HANDEL EN NIJVERHEID.
RONDOM DE VLOOTWET.
Mr. Van Schaik motiveert zijn stem.
Het Tweede Kamerlid Mr. J. R, H. van
Schaik, die tegen de Vlootwet gestemd
heeft, motiveert zijn stem in de „Maasb.".
Hij schrijf o. m.:
„De pennestrijd aangaande de strekking
van het accoord van 1922 in verband met
de Vlootwet heeft wel geleerd, dat de op
vattingen daarover uiteenloopen. Zelfs houd
ik mij overtuigd, dat ook mijn naaste poli
tieke vrienden lang niet allen mijn stand
punt in dezen zullen deelen. Laat ik be
tuigen, dat ik het hunne volkomen respec
teer en in een beoordeeling daarvan niet
wensch te treden. Van mijn eigen zakelijk
inzicht heb ik echter gemeend getuigenis
te moeten afleggen tegenover de krenkende
vooropzetting van sommige zijden, als zou
ht stemnten tegen de Vlootwet doorheen
deel der Katholieke fractie in politicked zin
onbehoorlijk zijn geweest."
De schrijver betreurt het, dat zelfs niet
ieder, van wien men dit zou mogen ver
wachten, voldoende politieke bedachtzaam
heid schijnt te bezitten, om in gevallen als
deze, zich ook eerst even de mogelijkheid
van verschil van inzicht voor oogen te
stellen.
„Mijne bezwaren aldus de heer Van
Schaik tegen het ontwerp zelve, kan ik
op het oogenblik laten rusten. Zij lagen niet
in een principieel verschil met de Regeering
in zake defensie en handhaving der neutra
liteit. Daarvoor moge ik o. m. verwijzen
naar het door mij op 26 October j.I. in de
Kamer gesprokene:
„Men heeft getracht den indruk te wek
ken alsof een ernstige tegenstelling zou
oestaan omtrent het defensiebeleid tusschen
het eene deel der rechterzijde en althans
een gedeelte van het andere. Ik moet die
opvatting wraken. Het pricipieel standpunt,
dat ik inneem ten aanzien van de defensie,
komt volkomen overeen met het standpunt,
dat hier door de Regeering is ingenomen en
dat ook is ingenomen o. adoor de heeren
Schokking en Rutgers. Maar de hoofdzaak
van het geschil, dat ons verdeeld houdt, is
eene waardeering van de draagwijdte en de
gevolgen van dit concrete wetsontwerp. Ik
meen dit nader te moeten constatecren, ten
einde aan de overzijde, speciaal aan de
sociaal-democraten, te ontnemen de illusie,
als zou ten dezen van een conflict van
eenige beteekenis sprake zijn."
„Zooais ik meen reeds duidelijk genoeg
in mijn eerste rede uiteengezet te hebben,
sta ik ten aanzien van de handhaving van
de neutraliteit principieel precies op het
zelfde standpunt als hier o. a. de heer
Nolens heeft ingenomen. Alleen deze vragen
heb ik in 't bijzonder naar voren gebracht:
ten eerste of in de tegenwoordige tijds
omstandigheden en met een blik in de toe
komst elke wettelijke regeling niet gaat
boven onze financiecJe capaciteit; ten
tweede, of met do ontwikkeling in de op
vatting omtrent hetgeen noodig of wensche-
lijk is in verband met de handhaving van de
neutraiiteit in het onderhavige ontwerp wel
voldoende rekening wordt gehouden."
VERLEDEN EN TOEKOMST.
Over de opdracht aan Mr. Kooien schrijft
e „Nederlander" o.m.:
„De heer Kooien, voor zoover wij hem
kennen, zal niet licht besluiten Hare Majes
teit teleur te stellen en onverrichter zake
bij de Koningin terug te komen.
Als overtuigd voorstander eener Christe
lijke staatkunde, zal hij alle krachten in
spannen tot het vormen van een Kabinet
uil de drie groepen der Rechterzijde. Gelukt
dit beslist niet, dan zal hij gedwongen zijn
te trachten een zoogenaamd Zaken-Kabinet
samen te stellen, voor een deel gevormd
door mannen, die hem godsdienstig en poli
tiek het naaste staan.
Aan de A. R. en Chr.-Historischen zij
thans de taak ernstig te overwegen wat
het meest dienstig kan zijn tot 's lands wel
zijn: een zakenkabinet onder Roomsche sig
natuur, of eert Rechtsch Kabinet, waarin
de drie Rechtscbe groepen principieel en
krachtig vertegenwoordigd zijn.
Moge bij deze overweging worden losge
laten elke gedachte aan fouten of onvolko
menheden uit het verleden om met vas
ten blik het oog te richten op de toekomst!
•„Een iegelijk zij in zijn eigen gemoed ten
volle verzekerd."
In een noot schrijft de redactie van het
blad nog: „Onze laatste indruk is, dat de
kans op de vorming van een Rechts Kabinet
iets is gestegen.
fn 1924 (oorspronkelijke raming) 116
millioen (met het invoeren van ingrijpende
bezuinigingsmaatregelen) 60 millioen.
De staatsschuld bedroeg totaal
in 1923 f 1.150.000.000 per hoofd der be
volking f 200.
in 1913 f 3.100.000.000 per hoofd der be
volking f 442.
Tegenover deze stijging der Staatsuitgaven
en Staatstekorten moeten worden gesteld de
j daling van de inkomsten der belasting-be-
I talende burgerij.
De directe belastingen beliepen
in 1920 bijna 454 millioen
in 1922 Muim 272 millioen
in 1923 bijna 216 millioen
De daling der inkomsten-belasting teekent
zich als volgt af
in 1921 bijna 173 millioen.
in 1922 113 millioen
in 1923 99'/2 millioen.
Een andere symptoon van de situatie,
waarin wij verkeeren, manifesteert zich in
de index-ciifers der werkloosheid dit index
cijfer was
5.1
5.8
9.-;
Het Perscomite der Algem. Werkgevers-
vereeniging.
Het congres der Katholieke Werkgevers,
dat op 3 December a.s. in Den Haag gehou
den zal worden en dat tot onderwerp heeft
„de reconstructie van het bedrijfsleven", zal
uiteraard wil het reëele beteekenis hebben
zich moeten stellen op den bodem der
harde werkelijkheid. Laten wij eenige cijfers
mogen geven, die zeker geen volledig beeld
van de werkelijkheid construeeren, maar wel
symptomen zijn van den hoogst bedenke-
lijken toestand, waarin Nederland zich be
vindt.
Dat gecijfer is wel niet de aangenaamste
lectuur, maar niemand, wien het wel en wee
onzer Nederlandsche volksgemeenschap ter
harte gaat, zal zich eraan willen onttrekken,
er eenige oogenblikken aandachtig den blik
in te slaan en in zich te realiseeren wat de
beteekenis dezer cijfers is.
Op ons Staatsbudget bedroegen de ge
wone uitgaven
in 1913 ruim 219 millioen
in 1923 ruim 615 millioen
in 1924 (geraamd) bijna 647 millioen.
De totale uitgaven
in 1913 bijna 239 millioen
in 1923 ruim 817 millioen 'P'
in 1924 ruim 765 millioen.
Per hoofd der bevolking waren de gewone
uitgaven
in 1923 f 35.75
in 1922 f 103.50
in 1923 f 99.75.
De totale uitgaven t
in 1913 f 38.90
in 1922 f 172.—
in 1923 f 136.50.
De voer- en nadeelige saldi op ons Staats
budget (resp. aan te duiden met x en be
droegen op den r e vonen dienst
in 1912 x ruim 4 millioen
in 1914 10 millioen
in 1915 15 H millioen
in 1918 4 millioen
in 1921 bijna 13 millioen
in 1922 ruim 49 millioen
in 1923 50 millioen
1. Reconstructie-Congres R. K. Werk
gevers.
In de eerste helft van 1923 11.7. Op 100
aanbiedingen van werkzoekenden kwamen
de volgende aantallen aanvragen om werk
krachten in in 1913 80, in 1922 36, in Sept.
1923 9.13 (dit cijfer bevat alleen de aanvra
gen om mannelijke werkkrachten).
In het laatste Maandschrift van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek komt wederom
een vergelijkend overzicht voor van de pro
ductie in schoenfabrieken, waaruit wij eenige
cijfers mogen lichten.
Een 15-tal ondernemingen produceerden
in 1913 1.698.000 paren, in 1919 1.540.000
paren(2388 arbeiders in dienst), in 1922
1.312.000 paren (1377 arbeiders in dienst).
Een 24-tal ondernemingen produceerden in
1913 1.063.000 paren, in 1921 982.000 paren
(1693 arbeiders in dienst), in 1922 824.000
paren )1073 arbeiders in dienst).
Al deze vergelijkingen zijn niet gebaseerd
op de tijden van hoog-conj unctuur, maar
geven een klein inzicht in den toestand,
vergeleken met dien van voor den oorlog
De cijfers van Spaarbanken, hoewel pas
bekend tot en met 1921, moeten ook tot
nadenken stemmen. Wij geven hier een ver
gelijking van het „saldo tegoed per boekje"
tusschen 1913 en 1921 hierbijhebben wij
de bedragen dezer saldi van 1921 door de
helft gedeeld, teneinde den gulden van 1921
op het peil te brengen van dien van 1913 en
daardoor een juist vergelijkingsbetld te krij
gen van de waarde der bedoelde saldi het
„saldo te goed per boekje" bedroeg in 1913
bij de Rijkspostspaarbank 111.bij de
part. spaarbanken 225.in totaal 145.
in 1921 bij de Rijkspostspaarbank X
148.is 74.bij de part. spaarb.
V2 X 365.— is 192.50. in totaal Y> X
204.is 102.—.
Op al deze cijfers is commentaar overbodig.
Meer en meer zal Nederland aan den lijve
ondervinden, dat ei in Europa een geweldige
vernietigings-oorlog is geweest en eingelijk
nog is, en dat het wel buiten het militaire
geweld is gebleven, maar de economische ge
welddaden, v/elke gepleegd zijn en worden,
niet zonder meer negeeren kan.
EEN PERSKWESTIE TE HILVERSUM*
In de 9 October j.I. te Hilversum gehouden
Raadszitting was ter sprake gebracht, het
feit, dat de „Gooi- en Eemlander" reeds een
artikel over de begrooting had geschreven,
vóór de raadsleden deze in handen hadden.
De Raad scheen toen zeer verontwaardigd
en de loco-burgemeester, de heer Allessie,
zegde een gestreng onderzoek toe.
In de zitting van Dinsdag legde burge
meester Reymer een verklaring af, inhouden
de, dat B. en W. in deze onschuldig waren en
dat de gehoorde ambtenaren vol houden geen
mededeelingen gedaan tc hebben.
De heer Lopes Dias (S.D.A.P.) vond deze
verklaring niet bevredigend. Algemeen was
men op 9 Oct. van oordeel, dat er uit het col
lege van B. en W. wi geklapt. Dc Socialis
tische fractie wil geen relletje aldus spr.
maar zij wil volkomen klaarheid.
De heer Meyer zocht den oorsprong van
het kwaad hierin, dat rnen op het raadhuis
van hoog tot laag bang is voor de „Gooi- en
Eemlander". Spreker waarschuwde den bur
gemeester betrekkingen te onderhouden met
het genoemde blad, anders dan stipt ambte
lijke.
Aar het slot van zijn betoog stelde spr.
een motie voor, om een commissie van onder
zoek in te stellen.
Nadat de burgemeester de motie sterk
ontraden had, werd zij met 12 tegen 11 stem
men verworpen.
Uit Gelsênkirchen wordt gemeld dat de
Franschen den uitvoer naar Nederland ver
boden hebben.
Uit Kaldenkirchen wordt gemeld, dat de
onderhandelingen tusschen de mijnonder-
nemers en de georganiseerde mijnwerkers
mislukt zijn, door de weigering der arbeiders,
om den arbeidstijd van voor den oorlog te
aanvaarden.
De ontslagen blijven gehandhaafd. De
Franschen pogeji met alle middelen de mijn-
bezitters tof toegeven te dwingen.
Dinsdag werd o.a. aan de aan Nederland
leverende mijnen mei: onmiddellijke in
werking treding, iedere uitvoer naar het neu
trale buitenland verboden.
DE HONGERSNOOD IN BERLIJN.
Het Hoofdbestuur van het Nederlandsche
Roode Kruis verzoekt ons plaatsing van het
volgende
Onze vertegenwoordiger is uit Berlijn
terug. Hij heeft overal informaties nge-
wonnen. In sommige gedeelten dier stad is
de toestand onhoudbaar.
Er moet geholpen worden, Eten moeten
de menschen hebben, of zij gaan te gronde.
Het Hoofdbestuur wil beginnen met een
vijftal keukens Op te richten, vier in Berlijn
en een in Essen. Ook Nederlanders zullen
in die keukens van voedsel worden voorzien.
Voor 5.kan één persoon gedurende
één maand worden gevoed. Stuurt vijf
guldens aan het Roode Kruis, Princesse-
racht 27, der Haag, onder het motto „keu
kens" en gij doet een goed werk. Wat niet
ia de keukens gebruikt wordt, gaat met onze
treinen mede en wordt door Nederlandsche
Comité's verdeeld.
Elet spook van den hongersnood gluurt
overal.
DE KWESTIE OPGELOST.
Woensdagavond vergaderde de gemeente
raad van Zaandijk voor de zooveelste maal
tot oplossing der wethouderskweslie. Alvo
rens tot benoeming was overgegaan werden
heftige discussies gevoerd waarbij dc voor
zitter moeite had de orde te handhaven
De heer Van Hoorn, s. d. a. p., zeide dat
zijn fractie bereid is weder de verantwoorde
lijkheid op zich te nemen indien de Zakelijke
Belasting op de Bedrijven weder wordt in
gevoerd, de welhouderssalarissen weder ver
hoogd en de samenwerking verbeterd werd.
Na een eerste vrije stemming wordt de
heer Obertop weder tol wethouder herko
zen.
De heer Obertop aanvaardde thans zijn be
noeming, daar hij anders geen oplossing zag.
PRINS HENDRIK BIJ STRESEMAN N.
Prins Hendrik der Nederlanden heeft als
vertegenwoordiger van he* Nederlandsche
Roode Kruis een onderhc d chad met den
Rijkskanselier, ter bespreking van maatrege
len tot leniging van den nood onder de Duit-
sclie kinderen.
VALSCHHEID IN GESCHRIFTE.
Uit Weltevreden wordt geseind, dat de
staatspporwegambtenaar Koot wegens het
zestigmaal plegen van valschheid in geschrifte
voor totaal 45 mille tot vier jaar gevangenis
straf is veroordeeld.
EEN EFFECTENKWESTIE.
Voor de Haagsche rechtbank werd deze
week gepleit Over een zaak, die vooral voor
degenen, die met effecten te maken hebben,
van belang kon zijn.
Een Haagsch bankier had vijf jaren geleden
Fransche effecten verkocht aan een Amster-
damsch koopman. Deze effecten bleken een
jaar na deze te zijn z.g. frappé d'opposition.
Dergelijke effecten schijnen door de Duit-
schers in Frankrijk of België van particulie
ren te zijn meegenomen en de betrokken
maatschappijen verklaren nu door het frappé
d'opposition, dat zij de bewuste stukken niet
meer beschouwen als rechtsgeldige aandeel-
bewijzen. Voor drie jaar reeds had de Am-
stcrd.'sche koopman den Haagschen bankier
aangesproken tot terugbetaling van den
koopprijs, doch deze vordering werd niet
ontvankelijk verklaard nadat de advocaat
van den effectenhandelaar, mr. J Weijl. al
hier dezen grond van niet-ontvankclijkheid
had bepleit. Gevraagd was wel alleen de te
ruggave van de koopsom en de eischer had
verzuimd ook ontbinding van den koop te
vragen. De rechtbank vereenigde zich met
het betoog van den gedaagde en naar aan
leiding daarvan ontstond in het Weekbl. v.
h. Recht een nogal scherpe pennestrijd, waar
in zich een hoogleeraar in de Rechtsgeleerd
heid mengde.
De kooper der bewuste effecten liet het
er niet bij zitten en dagvaardde voor de
tweede maal den bankier, thans wel ontbin
ding van den koop vorderend.
Voor den kooper pleitte mr. I. van Crevcld
uit Amsterdam, die betoogde, dat de verkoo-
per aansprakelijk was voor de onverhandel-
baarheid der effecten en voorts de opgewor
pen middelen van niet-ontvankelijkheid on
gegrond achtte. Voor den effectenhandelaar
pleitte weder tnr. J. Weijl, die ook thans
wedet de vordering niet ontvankelijk achtte.
Immers hier waren bepaalde, aan den koo
per vertoonde effecten verkocht en door deze
te leveren kon de verkooper zich nooit aan
wanprestatie schuldig hebben gemaakt; Het
eenige wat de kooper had kunnen doen was
een vordering instellen wegens verborgen
gebreken, wat echter niet geschied was. Bo
vendien, volgens den kooper was het frappe
d'opposition eerst een jaar na den verkoop
uitgesproken, zoodat de verkooper ten tijde
van den verkoop daarvan niets kon weten er*
dus volkomen verhandelbare effecten ver
kocht. Hij toch behoefde niet de dupe te zijn
van den later uitgesproken maatregel, waar
van de kooper het risico behoort te dragen.
De verkooper is van zijn verplichtingen af
indien hij behoorlijk geleverd heeft. Ten slot
te betoogde mr. Weijl, dat ook stukken, die
z.g. frappé d'opposition zijn wel degelijk ver
handelbaar zijn en verhandeld worden. Hij
bood aan dit door deskundigen te bewijzen.
Uitspraak 13 Dec.
Liturgie, (waarbij behoort Kerkelijke Sym
boliek), en Bijbelsche Geschiedenis van het
O. en N. Testament, (waarbij behoort de Bij
belsche Aardrijkskunde.) Het tweede'ge
deelte omvat de drie vakken Godsdienst
leer (behalve de leer over de Sacramenten),
Kerkgeschiedenis en den letterlijken tekst
van den geheelen Katechismus.
Heeft de candidaat in een der vakken van
het eerste gedeelte niet voldaan, dan moet
hij bij het tweede gedeelte alsnog in dit vak
geëxamineerd worden.
.6. Voor het eerste gedeelte worden de can-
didaten alleen schriftelijk geëxamineerd. Dit
examen wordt gehouden den zelfden dag
of een der dagen, waarop het examen voor i
het tweede gedeelte gehouden wordt het
duurt rsiet langer dan twee uur.
De opgaven worden vastgesteld door den
Bisschoppelijk Gecommitteerde, die hierbij
rekening houdt met het goedgekeurde leer
plan. Tijdig voor het examen onderwerpt hij
de o-^aven aan het oordeel der andere Com-
rris i 'eden.
L_ inspecteur houdt toezicht bij het ma
ken van het schriftelijk werk, ziet het werk
na en kent daarvoor een waardeeringscijfer
toe (1—10).
De leeraar kan het werk inzien en bij ver
schil in waardeering de beslissing' vragen van
den Gecommitteerde.
7. Voor het tweede gedeelte worden de
candidaten alleen in de godsdienstleer mon
deling en schriftelijk geëxamineerd, in de
overige vakken alleen schriftelijk en slechts
dan ook mondeling, wanneer het schriftelijk
werk daartoe aanleiding geeft.
Het examen be i met het schriftelijk
gedeelte, hetwelk voor drie vakken te zamen
ongeveer twee uur duurt. De opgaven voor
het schriftelijk werk worden vastgesteld door
den leeraar in overleg met dén gecommit
teerde.
De Inspecteur houdt toezicht bij het ma
ken van het schriftelijk werk, ziet het werk
na en kent daarvoor de waardeeringscijfers
toe. De leeraar kan het werk inzien en bij ver
schil in waardeering de beslissing vragen van
den gecommitteerde.
Het mondeling examen voor eiken candi
daat duurt niet langer da een half uur. Het
wordt afgenomen door den leeraar in tegen
woordigheid van den gecommitteerde, die
aanvullend kan optr den bij het onder oek
naar de kennis van den candidaat, Het schrif
telijk werk van den candidaat kan den In
specteur aanleiding geven aan -het afnemen
van het mondeling examen deel te nemen.
In overleg met den leeraar en, zoo hij aan
dit examen deel heeft genomen, met den
Inspecteur, bepaalt de Gecommitteerde de
cijfers, welke den candidaat moeten worden
toegekend.
De mondelinge examens worden niet lan
ger gehouden dan zes uur per dag.
Het diploma wordt geweigerd, indien
tiewerkplaatsen te Gorinchem, heeft een
opdracht gekregen van de staatsspoorwegen
van Siam tot levering van 42 spoorbruggen
met spanwijdten van 9 tot 50 M.
ER VAN DOOR.
Een aangename kostganger.
Een juffrouw, woonachtig in dc Houtstraat
tc Utrecht, had reeds gcruimen tijd een com
mensaal bij zich ingenomen. Woensdag
kwam ze evenwel tot dc ontdekking, dat hij
met medeneming van hobben en honen er van
door gegaan was, terwijl hij ten overvloede
een naaimachine en een k(ok, toebehoorende
aan zijn hospita, vernield had. Dc politie stelt
een onderzoek in.
HULDIGING
VAN EEN
JARIGE.
REGELING VOOR HET GODSDIENST
DIPLOMA A.
Bij Bisschoppelijk besluit van den lóden
November 1923 is goedgekeurd de navol
gende regeling van het examen voor het
Godsdienst-diploma A in het Bisdom Haar
lem.
1. Er wordt jaarlijks, omstreeks Pasdien
gelegenheid gegeven voor het afleggen van
een, examen voor het godsdienstdiploma A',
volgens het programma, door de H.H. Bis
schoppen van Nederland vastgesteld.
2. Iedere godsdienstleeraar, die opleidt
voor het diploma A zendt door middel van
den Bisschoppelijk Gecommitteerde in tri
plo in bij Z. D. H. den Eisschop vanHaarlem
het leerplan van den door hem te geven cur
sus, met opgaaf van de leerboeken. Na goed
keuring van het leerplan zendt hij een exem
plaar der goedgekeurde regeling aan den
Bisschoppelijk Gecommitteerde.
De inzending bij Z. D. H. den Bisschop
geschiedt bij den aanvang van den cursus en
wordt niet herhaald, zoolang het leerplan
ongewijzigd blijft.
De bisschoppelijke goedkeuring van het
leerplan, geeft aan den school of den cursus
het recht tot het houden van de ex mens.
3. Het examen wordt afgelegd v«n- eene
Commissie, welke bestaat uit dri' leden den
Bisschoppelijk Gecommitteerde, oen Bis-
schoppeliiken Inspecteur a a i het L. O. in het
district, waar het examen gehouden werdt of,
zoo deze zelf de leeraar is van een naa t-ge-
le en district, en den leeraar, die voor het
examen heeft opgeleid.
4. In het begin van Februari treedt dc
leeraar in overleg met de andere Commissie
leden tot vaststelling van den dag of de dagen,
waarop het examen voor zijne leerlingen zal
worden gehouden. Na de vaststelling geeft
de Bisschoppelijk Gecommitteerde door mid
del van St. Bavo" en „Het Katholiek School
blad" kennis van den dag en plaats van i e
te houden examen, om anderen die geen cur
sus met eigen examen gevolgd hebben, in de
gelegenheid te stellen aan het examen deel te
nemen. Zij moeten zich. met opgaaf van hun
volledige namen, van hun tegenwoordig adres
en van plaats en datum van geboorte, aan
melden bij den leeraar bij wien het examen
wordt gehouden. De leeraar roept de candi
daten bijtijds op met aangifte van dag en uur,
waarop door hen het examen kan worden af
gelegd.
Tot het examen van mannelijke leerlingen
behoeven vrouwelijke candidaten en tot het
examen van vrouwelijke leerlingen behoeven
mannelijke candidaten niet te worden toe
gelaten.
5. Hst examen wordt afgelegd in twee ge
deelten. Het eerste gedeelte omvat de leer
over de Sacramenten en de twee vakken,
het gemiddeld cijfer van mondeling en
schriftelijk examen voor Godsdienstleer lager
Is dan 6, of voor een der vakken lager is dar.
4, of voor meer dan één vak 4 is. In alle an
dere gevallen wordt het diploma verleend.
Wanneer het examen de beide gedeelten
omvat, staat het ter beoordeeling der com
missie of het diploma kan worden uitgereikt
In sommige gevallen, als voor twee vakken
het cijfer 4 is toegekend.
Voor het examen in een vak, waarvoor 7
of hooger is toegekend, is men bij een vol
gend examen vrijgesteld.
9. Voor de onkosten, aan de examens ver
bonden, betaalt elke candidaat voor elk ge
deelte 'n examengeld van f 2.50, of minder,
overeenkomstig het oordeel van den leeraar.
Wie beide gedeelten in eens maakt is f 5 ver
schuldigd, of minder overeenkomstig, het
oordeel van den leeraar.
10. Uit een ander bisdom worden geen
candidaten toegelaten. Diploma's echter in
andere bisdommen van Nederland verkre
gen, worden erkend en geven gelijke rech
ten, als het diploma in het Bisdom Haarlem
uitgereikt.
11. Twee of meer leeraren kunnen na
overleg met de andere commlssle-leden be
palen, dat hun candidaten vóór het afleg
gen van het examen samenkomen. In dit ge
val behoudt iedere leeraar ten opzichte van
her examen zijner candidaten de bevoegd
heden en rechten, in vorlgé artikelen om
schreven, ook war betreft de opgaven voor
het schriftelijk werk.
12. Het diploma wordt onderteekend door
de drie leden der commissie.
13. Overgangsbepaling.
a. Overeenkomstig n. 2 zullen echter voor
liet eerst de leerplannen worden ingediend
vóór den 15en December 1923.
b. De bepaling in no. 5 dat het examen
zal worden afgelegd in twee gedeelten, is
facultatief gesteld voor het jaar 1924.
c. Zij die c.q. in 1924 voor het tweede ge
deelte worden geëxamineerd, zijn vrijgesteld
van het examen in het eerste gedeelte, in
dien zij in de eerste leerjaren in deze vakken
voldoende examen hebben afgelegd.
d. Diploma's, welke tot den dag van
bovenstaande bepalingen zijn uitgereikt,
worden gelijk gesteld met het bezit van
diploma A.
14. In alle gevallen, waarin deze regeling
niet voorziet, beslist de Bisschopppelij ke
Gecommitteerde.
Z.D.H. dc Bisschop van Haarlem heeft
in verband met bovenstaande regeling be
noemd tot Bisschoppelijk Gecommitteerde
voor deze examencommissies den Weleerw.
Heer J. J. M. Janssen Schmidt, Rector van
het St. Bavogesticht te Noord wij kerhout.
Voorts heeft Z. D. H. de Bisschop be
noemd tot Inspecteur van L.O. in de Deke
naten Alkmaar en Schagen, den Weleerw.
Heer D. J. J. de Kok, Pastoor te Zuid-Zijpe
In het Bekennat 's Gravenhage, den We-
eerw. Hepr W. P. Witteman, Rector van het
St. Willibrordusgesticht te 's Gravenhage
in de Dekenaten Ouderkerk a. d. Amstel
en Purmerend, den Weleerw. Heer G. Hul-
bers, Rector van het Maagdenhuis te Am
sterdam.
Zooals we bereids meldden, bereikte
Donderdag de gep. wachtmeester der art.
J. M. Timp te Utrecht den 100-jarigen leef
tijd.
Bij deze gelegenheid heeft de adjudant
van den Minister van Oorlog, de kapitein
van den generalen staf Carstens, zich naar
Utrecht begeven om namens den Minister
den heer Timp geluk te wenschen en den
honderdjarige, de eercmedaille in goud dei-
Oranje Nassauorde te overhandigen, welke
hem door de Koningin is toegekend.
MOORDAANSLAG TE DELFT.
De dader voortvluchtig.
In de Turfstraat te Delft, eene volkrijke
buurt aan het Zuideinde aldaar, heeft zich
Woensdagavond een bloedig drama afge
speeld. H. T,, een jonge man met een niet
al te gunstig verleden, had zich aldaar verdekt
opgesteld met het doel zich te wreken op het
meisje met wie hij vroeger omgang had ge
had. Dit meisje, de 20-jarige Cath. de B.,
wonende Ezelveldslaan te Delft, was op
visite bij een zuster, die in genoemde straat
woont zij kwam omstreeks 10 uur in gezel
schap van een anderen jongen op straat.
Plotseling sprong T. uit zijn hinderlaag op.
Hij ging eerst den jongeman, den 24-jarigen
L. de K„ met een nies te lijf en bracht hem
een steekwonde in den rug toe. T. richtte
daarna het wapen op zijn vroeger meisje, dat
ernstige snijwonden ovér het gelaat en een
diepe steekwonde in den rug kreeg. Beic e
getroffenen zijn door de politie naar het gast
huis vervoerd, waar de wond van K. is gehecht
terwijl het meisje ter verpleging is opgenomen
De dader wist te ontkomen, doordat hij
zijn hond op de burgers, die kwamen toe
snellen, aanhitste.
De recherche neemt uitgebreide maat
regelen om den dader van dezen laffen aan
slag op te sporen.
Bij informatie in het ziekenhuis deelde men
mede, dat de toestand van het meisje thans
vrij gunstig is.
ZWENDEL MET ZILVERBONS.
Volgens de „Köln. Ztg." wordt op het
oogenblik in Rijnland druk gezwendeld met
Hollandsche zilverbons van 21.» gulden. Vol
gens het blad zouden zich bij de 1 gulden-
bóns, die uit den omloop zijn gebracht en
bestemd waren om te worden vernietigd,
bij een onlangs gepleegden diefstal van zil-
verbons, welke door de Nederlandsche Bank
tegen nieuwe exemplaren zouden worden
ingewisseld, ook 2 gulden bons hebben be-
bonden. In deze gestolen bons waren gaten
gemaakt, doch nu wordt getracht deze bons
weder in het verkeer te brengen door de ronde
gaten dicht te plakken, wat echter gemakke
lijk te ontdekken is.
TRAMWEGPERSONEEL.
Op 21 November j.I. werd door de lande
lijke vakgroep voor het tramwegpersoneel
georganiseerd in den Prot. Chr. Bond van
Spoor- en Tramwegpersoneel te Utrecht
jaarvergadering gehouden.
De voorzitter, de heer P. C. v. d. Anker
opende de vergadering op gebruikelijke
wijze en memoreerde in zijn openingswoord
dc huidige toestanden in het tramwegbedrijf,
inzonderheid wat de personeelaangelegen-
heden betreft.
Bij de bestuursverkiezing werd de voorzit
ter herkozen en als bestuursleden aangewe
zen de heeren H. Ringeling, Amsterdam en
H. C. Kol, Rotterdam.
Het punt der agenda „Zondagsrust" werd
ingeleid door den heer Th. v. Oost, voorzitter
der Commissie van Actie Zondagsrust, waar
op een z er uitvoerige bespreking volgde.
Door den heer C. D. Landzaat, vnjgestel-,
de van den Bond, werd uitvoerig besproken
de toestand van de tramweg bedrijven, waar
bij vooral gewezen werd op de rechtspositie
van dit personeel o.a. het Reglement Dienst-
voorwaarden en de Pensioenregeling.
Door spreker werden de aanwezigen opge
wekt stevige propaganda voor de organisatie
te maken.
In verband met de actie bij de Nederland
sche Trwameg Maatschappij, Ooster Stoom
tram Maatschappij, Meijerij en Rotterdam-
sche Elcctrische Tramweg Maatschappij,
inzake vermindering der loonen, werd mede
gedeeld, dat de onderhandelingen met de
Directies dezer ondernemingen nog lqopende
zijn.
Voorts werden verschillende andere zaken
nog behandeld en werd tenslotte deze ver
gadering, die goed bezocht was, op gebruike
lijke wijze geëindigd;
DE
AAN
DIE JAHRESZEITEN EN
ONTHOUDING.
GEHEEL-
Het is gebeurd in een Nederlandsche stad,
Zegt het R. Nbl.
Een oratorium-vereeniging studeerde
Haydn's Jahreszeiten in. De studie was ge
vorderd tot het laatste deel, toen plotseling
één der zangeressen van het koor opstond er,
den directeur nadrukkelijk mededeelde, dat
zij aan de studie van het z.g. wijnkoor niet
zou deelnemen en dat zij ook op de uitvoering
niet mee zou zingen, omdat zijgeheel-
onthoudster is
OPLICHTER GEARRESTEERD.
Door de politieagenten Hartog en Teute
link van Anr.a-Powlcna is te Wieringen een
persoort gearresteerd, die in Anna-Powlona,
Alkmadr en Amsterdam verschillende op
lichtingen heeft, gepleegd. Door verschiller.de
politic-autoriteiten was dan ook reeds zijn
o r-sporing gevraagd. Bedoelde persoon was.
afkomstig uit Den Kaag, weet zich uitnemend
voor te doeii en schijnt van zeer goede familie
te zijn. Na verhoor werd hij naar den officier
van Justitie te Alkmaar overgebracht.
DE TERUGKOMST VAN MENGELBERG.
Naar wij vernemen, keert de heer Willem
Mengelberg heden, Donderdag, in ons land
terug; des namiddags zal hij met den trein
van 5.47 aan het Centraal Station arriveeren.
Den volgenden dag is hij voornemens de re
petities tc hervatten, om Zondag de uitvoe
ring weder te leiden.
EEN MOOIE OPDRACHT.
De firma de Vries Robbé Co., Construc-
TENTO ONS TELLING TE BUENOS-
AYRES.
Door het Argentijnsche Ministerie van
Landbouw wordt in 1924 een internationale
tentoonstelling van machines op het gebied
der Zuivelindustrie en der koeltechniek ge
organiseerd, welke op den 5den Mei e.k.
te Buenos Ayres (Z. Amerika) zal worden
geopend.
De tentoonstelling zal bestaan uit vier af-
deelingen, welke achtereenvolgens omvatten:
Eerste afdeeling Machines en gereed
schappen, welke in verband staan met de
zuivel-industrie en de algemeene behandeling
van melk.
Tweede afdeeling. Voedermiddelen vooi
melkvee, werktuigen en middelen ter be
reiding en conserveering der genoemde voe
dermiddelen.
Derde afdeeling, Machines en werktuigen
voor het opslaan in koel kamers en voor de
algemeene methoden der koeltechniek.
Vierde afdeeling. Litteratuur, brochures,
ontwerpen, teekeningen, schattingen en alge
meene publicaties met betrekk-ng tot de
voorgaande afdeelingen.
De plaatsruimte zal vrij zijn van kosten
voor de exposanten, terwijl de opstand of
uitrusting van de uitstallingen voor hun
rekening komt.
Aanvragen om plaatsruimte moeten wor
den gericht aan het „Comité d: Ia Expositi
on International de Maquinaria de Lecherie
y Refrigeration Ministerio de Agricultura:
Pasco Colón 974, Buenos Aires.
Alle machines, werktuigen en algemeene
koopwaren, uit het buiter.l nd gezonden ter
mededinging op dtentoonstelling, zullen vrij
zijn van alle invoerrechten en andere douane
heffingen.
HULPVERLEENING
DUITSqHLAND.
De actie van het
R. K. Huisvestings-Comité.
(Tweede mededeeling).
De afgeloopen week is weder zeer vrucht
baar geweest voor de actie van het K.
Huisvestings-Comité.
Het dagelijksch bestuur heeft uitvoering
gegeven aan verschillende nieuwe plannen
Naast de inzameling van gedragen tl oer
nog goed bruikbare kleedingstukken in d«
verschillende plaatsen van hel land waar
van reeds enkele zendingen werden ont
vangen zou het bestuur gaarne een naai
en breibeweging over het gehccle land zien
begonnen, om straks, als de groote koude,
aanbreekt, de noodlijdenden in Duitschland
van goede, warme kleeding te kunnen voor
zien.
Onze Hollandsche vrouwen vermogen zoo
veel. Hier is een prachtige taak voor haar
wggelegd! Als iedere vrouw, die breien ol
naaien kam nu eens één stuk kleeding ver
vaardigde, wat zou er dan niet een groote
hoeveelheid goede kleed.ng voor de nood
lijdende Duits oh e bevolking kunnen vervaar
digd worden! Het dagélijksch bestuur heeft
gemeend, dat voor de organisatie van deze
naai- en breibeweging de wakkeren en ac
tieve R. K. Vrouwenbond hei aangewezen
lichaam is en heelt daarvoor de medewer
king van dezen bond ingeroepen.
De boeren gaan op soln.u ende wijze
voort met het inzamelen van aardappelen
en andere levensmiddelen, lot dusver zijn
het vooral dc Zuidelijke provinciën, van
waar ons de berichten daarover bereikten.
Geen plaats haast of men is reeds aan het
inzamelen of een inzameling aan het voor
bereiden.
Op het centraal bureau was einde der
afgcloopen week bericht ontvangen, dat de
inzameling 'reeds beloopt 43 wagons met
totaal 447.850 K.G. aardappelen, 8190 K.G.
rogge, 620 K.G. kool, ongeveer 2500 K.G.
wortelen en 365 K.G. erwten, booncn enz.
Na de 2 wagons (20.000 K.G.) der eerste
week zijn in de tweede weck verzonden:
15000 K.G. uit Bcrchem naar Bresiatt,
10.000 uit t Loo bij Duiven naar Munster,
10.000 uit Etten naar Hannover, 10.000 uit -
St. Hubert naar Berlijn, 10.000 uit Steensel
naar Osnabriick, 10.000 uit Oploo naar We-
sel en 10.000 uit Oploo naar Munster i. W.,
lO.OCfO uit Maarheeze naar Hildeshcim,
10.000 uit Netersel en Vessem naar Pader-
born, 14.000 uit Ravestein naar Mon-tabour,
10.000 uit Acht naar Wurzburg, 12.000 uit
Berlicum en Middelrode naar 1 Itrup en
15.000 uit Lieshout naar München; totaal
tot dusver verzonden 15 wagons, 166.000
Kilogram.
Een niet geringe aansporing voor deze
inzamelingen was de vergadering van den
Jonge Boerenstand van den N. C. B., die in
de algeloopen week in Den Bosch werd ge
houden en waar de wnd. voorzitter, Mgr.
Prinsen tof de afgevaardigden der 130 af
deelingen een krachtige opwekking sprak.
Aan den maaltijd, die na afloop pk- us had,
verscheen Z. D. H. Mgr. Diepen, Bisschop
van Den Bosch, zcif en sprak een hartelijk
-dankwoord tot de boeren voor hun actie
van het vorig jaar, hun daarbij dc nieuwe
actie warm aanbevelende.
Het Bestuur meende, dal, waar de boeren
op zoo'n spontane wijze blijk geven van
-hun chrisielijken liefdaaigheidszin, zeker ook
de fabrikanten en winkeliers niet zullen wil
len achterblijven. Daarom heeft het al zijne'
comité's- verzocht speciaal aan fabr,kanten
en winkeliers te verzoenen het een en ander
van hunne fabrikaten en voorraden be
schikbaar. te wiilen stellen, opdat dit geza-
inclijk per wagon uit dc betrokken gemeen
ten kan verzonden worden. Daarvoor heeft
het bestuur ook dc medewerking ingeroe
pen van dc verschillende R.K. Werkgevers
organisaties cn den R.K. Middenstandsbond.
Het is overtuigd, dal ook deze actie groot
succes kan opleveren. Zooveel mogelijk zul
len in de bladen de adressen gepubliceerd
worden, waar de goederen kunnen worden
afgeleverd, terwijl men overigens de opga
ven kan zenden aan het Centraal-Burcau,
Zuid-Willemsvaart, 's-Hertogcnbosch. dat
daarvan de plaatselijke comité's verwittigt.
Zooals bekend, zun en worden in eenige
bisdommen inschrijvingen of kerkcolleclcs
goboucien, terwiji de Bisschop van Haarlem
verzocht heeft alle gilten rechtstreeks naar
het Huisvestings-Comité in Den Bosch te
zenden. Uiteraard zijn de rechtstrceksche
zendingen door deze collectes verminderd.
In de afgcloopen week ontving de alge
meene penningmeester voor de noodlijdenden
in Duitschland een bedrag van 7062.17,
waarvan 3738.30 alleen uit het bisdom
Haarlem.
Voor de kloosters en instellingen van
liefdadigheid werd bovendien nog een som
van 1127.55 ontvangen.
Het volgende aantal plaatsen voor Duit-
sche kinderen werd weder toegezegd:
Den Haag 117, Tilburg 133, Alkmaar 21,
's-Hertogenbosch 80, Alphen a. d. Rijn 15,
Gecrtrui-denberg 19, verschillende plaatsen
61, waardoor het aantal plaatsen in de bei
de laatste weken stijgt tot 1671.
Het dagelijksch bestuur heeft een comité
van vooraanstaande personen in Nijmegen
ui-tgenoodigd; de leiding te willen op zich
nemen van eene in die gemeente te voren
actie-, waarmede bereids met góed succes
begonnen is. Waar Nijmegen zoo onmiddel
lijk aan Kleef grenst, zal de actie daar
hoofdzakelijk aan deze buurgemeente en
omgeving ten goede komen.
DE PERSCOMMISSIE VAN HET NED.
R.K. HUISVESTINGSCOMITÉ.'
's-Hertogenbosch, 19 Nov. 1923.
