UIT DE PERS.
BUITENLAND
Tweede Blad
29 November 1923
Rond de Kabinetscrisis.
Het roode testament.
Stegerwald's candidatuur voor het kanselierschap: vermoedelijk leden
van een kabinet-Stegerwaid. De stemming in verschillende partijen.
Arrestaties van communisten bij de betooging op Dinsdagavond te
Berlijn. Het bezette gebied een afzonderlijk belangengemeenschap?
Uitbreiding der commissie van vijftien. Rijnlandsch geld. Engeland
en de Fransche Roer-politiek: weer belangrijke geschilpunten. De ver
moedelijke inhoud van Coolidge's boodschap bij de sluiting der tegen
woordige zitting van het Amerikaansche parlement op 4 December.
Onder de Telegrammen: Engeland en Frankrijk: de Roerbezettings-
kwestie zal Vrijdag nog niet in de Commissie van Herstel behandeld wor
den. De opdracht aan Stegerwald: optimistische stemming. Intrek
king der maatregelen aan de Roer? De commissie van 56. Matthes. de
separatistische president, gevlucht. De Spaansche vorsten hebben
Italië verlaten.
ËEi, BÖITENL. BERS8MYEI3,
NIESmS
FEUILLETON.
jElys
Rechtsche samenwerking
De heer Van Wijnbergen somt in „De
Gelderlander" op, hetgeen wij aan de
rechtsche samenwerking hebben te danken:
Aan de rechtsche samenwerking hebben
we voor een zeer groot deel te danken j
onze sociale wetgeving; herinneren we er
slechts aan, dat de eerste Arbeidswet tot
stand kwam onder het Kabinet Mackay, dat
hiet ontwerp-wet arbeidsovereenkomst door
Minister Loeft werd ingediend, dat onze
sociale verzekering aan Minister TaLrna te
danken is.
Aan de rechtsche samenwerking danken
we de verzorging der landsverdediging, die
steeds onder rechtsche Kabinetten het best
behartigd werd. Aan het Kabinet-Heemskerk,
speciaal aan den Minister Colijn, danken we
onze Militiewet, de door tijdig vooruitzien
bevorderde, dat in 1914 ons leger in dien
toestand verkeerde, dat nu achteraf door
allen dankbaar erkend wordt, dat naast God
we 't aan de paraatheid van ons leger te
danken hebben, dat Nederland niet in den
oorlog gewikkeld werd.
Aan de rechtsche samenwerking hebben
we te danken onze voortreffelijke onderwijs-
wetgeving, door andere landen ons benijd,
onze nationale onderwijswetgeving,
eindelijk aan allen gelijk recht doende
wedervaren na een zoo langen, langen strijd,
onze onderwijswetgeving, waarvan een
der heerlijkste vruchten aan Gelderland ten
deel viel, onze Katholieke Universiteit...."
De schrijver vraagt zich daarna af, of,
voor zoover dat van ons Katholieken af
hangt, de coalitie zal worden bestendigd?
Hij vraagt verder:
„Begrijpt 't thans levend geslacht, dat het
werk, door vroegere generaties met taaie
volharding tot stand gebracht, niet aan hun
in eigendom, maar slechts ten gebruike is
gegeven om het ongerept en ongeschonden
over te geven aan het geslacht, dat later!
komen zal?
De gebeurtenissen der laatste weken, in
het bijzonder het Kamervotum van 26 Octo
ber 1.1., geven ons geen vrijheid die vragen
bevestigend te beantwoorden.
Wij treden thans niet in uitvoerige be
schouwingen over de Vlootwet. Persoonlijk
hebben we daarvoor gestemd, en we zouden
zulks gedaan hebben, ook al had niet het
minste accoord bestaan, overtuigd als we
waren, in 't bijzonder door de uiteenzettin
gen der Regeering van 't nut en de nood
zakelijkheid der zaak een overtuiging,
waarin we nog zoozeer versterkt werden,
toen we in de „Maasbode" van 23 November
1.1. van iemand, ten eenenmale staande
buiten de politiek, den Missionaris Pater.
A. E. van Aernsbergen S. J„ mochten ver
nemen, dat „met de Vlootwet een zeer
groot landsbelang gemoeid is", alsmede dat
de aanneming der Vlootwet was „het be
hartigen van een vitaal belang voor Neder
land".
Gelijk men weet, is het ontwerp niet aan
genomen, en is daarmede waarvoor van
te voren met nadruk was gewaarschuwd
niet slechts het Christelijk Kabinet ten val
gebracht, doch heeft ook de coalitie een
stoot bekomen, waarvan zij niet licht her
stellen zal.
Ophouwen gaat langzaam, dat hebben de
bouwheeren der coalitie, met name Dr.
Schaepman ondervonden: afbreken kost
o zoo weinig tijds, dat heeft men de laatste
weken gezien
Maar nu? De ingetreden toestand is bui
tengewoon bedenkelijk."
Toch mag, zegt ten slotte de heer Van
Wijnbergen, geen moed verloren: er blijve
gebeden en gewerkt, opdat fle eenheid in
de Katholieke Kamerfractie worde hersteld^
en dat ook onze coalitiegenooten weer ver
trouwen in de Katholieken kunnen stellen,
een vertrouwen thans, naar volkomen be
grijpelijk is, vrijwel teloor gegaan.
„Veel kunnen daartoe ook de Katholieke
kiezers bijdragen, indien zij duidelijk en met
den meesten ernst te verstaan geven dat zij,
in afwijking van de gestie der Kamerfractie
zoo beslist mogelijk wenschen dat de recht
sche samenwerking worde hersteld en dan
ook blijve bestendigd."
DE HOUDING DER ANTI-REVO-
LUTIONNAIREN.
De (anti-revolutionaaire) „Rotterdammer'
schrijft:
Het is nog veelzins onzeker, hoe de
verhouding van het nieuwe Kabinet tegenover
de Kamer zal zi,n. Niet onzekeris de houding,
die de anti-revolutionnaire groep tegenover
een Kabinet-Beelaerts van Blokland zal
aannemen. Voor het optreden van een ex-
Lra-parlementair Kabinet draagt uiteraard
geen der partijen in het parlement de ver
antwoordelijkheid. De steun, dien zulk een
verantwoordelijkheid vanzelf medebrengt,
zal bet Kabinet dan ook bij geen der par
tijen, ook niet bij de anti-revolutionnaire
vinden. De houding van de anti-revolution-
nairen zal worden bepaald door hun eigen
verantwoordelijkheid als zelfstandige groep
in het parlement.
Hoe die verantwoordelijkheid wordt op
gevat is onder het Ministerie-Cort van der
Linden gebleken. Dat Ministerie droeg een
uitgesproken iinksch karakter. De anti-revo-
lutionnainan behoorden tot de oppositie.
Wanneer men echter bij den heer Gort van
der Linden eens zou informeren naar zijn
parlementaire ervaringen, dan zou deze ze
ker moeten antwoorden: ik heb liever de
oppositie der anti-revolutionnairen dan
den steun der groepen der linkerzijde.
Wanneer een Kabinet-Beelaerts, hoezeer
extra-parlementair, toch naar rechts ge
oriënteerd zou zijn, dan zouden de anti-re-
volutionnairen natuurlijk niet zonder meer
in oppositie tegen dit Kabinet zijn. Die op
positie zou komen, wanneer de defensie
werd verwaarloosd, de financiën niet met
genoegzamen ernst werden behandeld, of in
principiëele zaken tegen onze overtuiging
werd ingegaan. Indien op deze punten het
Kabinet ons niet tot .oppositie noodzaakt,
zal onze partij de kwaadste niet zijn.
Hetgeen natuurlijk niet wil zeggen, dat de
heer Beelaerts op steun onzerzijds mag re
kenen.
liet eigenaardige van een extra-parlementair
Kabinet is juist, dat elke vaste steunverhou-
ding ontbreekt."
HET SCHRIJVEN DER ANTI-REVO-
LUTIONNAIREN.
Omtrent het schrijven der anti-rev. Ka
merfractie, waarin de voorwaarden vervat
zouden zijn inzake de samenwerking der
rechtsche partijen, zegt de „Maasbode":
„Dit schrijven moet meer de formuleering
van een standpunt zijn geweest dan de op
somming van voorwaarden waaronder zij
bereid zou zijn tot samenwerking.
Het Anti-revoiutionnaire standpunt zou
men terug kunnen vinden in de stellingen,
waarin mr. Rutgers in de vergadering van de
anti-revolutionnaire kiesvereenigng te 's-Gra-
venhage op Maandag 5 November 1.1., zijn
betoog samenvatte en welke wij in ons
Ochtendblad van 6 November hebben ver
nield.
Wij laten ze bieronder nog eens volgen:
Waar een kabinet, uit een parlementaire
meerderheid voortkomend en daarmede
verband houdend, voor de bevestiging van
den volksinvloed op het staatsbestuur van
de allerhoogste beteekenis is, behoort uit
een meerderheid, die een kabinet omver
werpt, een nieuw kabinet voort te komen.
Voor een anti-revolutionnair bestaat er, nu
evenmin als voorheen, reden om de over
tuiging op te geven, dat een kabinet, Jat
voortkomt uit en gesteund wordt door de
drie groepen der rechterzijde, voor Neder
land zeer gewenscht te achten is.
De houding van 10 R,K. leden der Tweede
Kamer, die de Vlootwet hielpen verwerpen
en het Kabinet hielpen ten val brengen, met
de daarachter liggende bedreiging van het
bezuinigingsprogram, doet het vergeefsche
moeite zijn, een rechtsch Kabinet te doen
optreden, dat zijn program niet zou kunnen
uitvoeren en over een maan! wellicht weder
ten val zou. gebracht worden."
der groote coalitie in Pruisen bleken te
zijn. Zij verlangen zelfs dat dit probleem
buiten beschouwing zou blijven.
Stegerwald werd Dinsdag in de late
avonduren, naar wij gisteren reeds hebben
gemeld, weer als candidaat voor het rijks-
kansellerschap genoemd. Hij zelf heeft zich
nog niet bereid verklaard deze_ functie te
in het bezette gebied, met name tengevolge
van de bepalingen over opzegging van
dienstbetrekking en de invoering van nood-
geld, welke eerstdaags van kracht zullen
worden. Men besloot tegen deze bepalin- j
gen bij generaal von Seeckt en president
Ebert verzet aan te teekenen.
De vertegenwoordigers der voornaamste
nog met bereid verklaard aeze luucue ve ue veriegenwuuiuigi-is ut,
aanvaarden en zal vermoedelijk wachten j steden van het Roergebied en het Rijn,and, j
tol de rijkspresident hem officieel verzoekt n.l. van Bochum, Dusseldorf, Essen, Dort-
1 i - i V1 ,44., l,„.| donmrflpn
C 1 i. "CU.
het nieuwe kabinet samen te stellen. Ge
schiedt dit dan worden de vice-kanselier
en de minister van voedselvoorziening door
door de Duitsch-nationalen aangewezen; De
portefeuille van buiteniandsche zaken zou
aan dr. Stresemann worden aangeboden en
dr. Brauns van het centrum zou rijksminis
ter van arbeid blijven. Als minister van
voedselvoorziening schijnt de Duitsch-natio-
nale afgevaardigde Schlange die het ver-
mund en Keulen zijn het eens geworden
over een plan om Rijnlandsch geld in omloop
te brengen. Dit betalingsmiddel zal slechts
voor den overgangstijd dienst doen, en voor
zien in de behoeften van het Rijnland totdat
het definitieve geld van de Rijnlandschc
Bank in omloop kan worden gebracht.
Naar de Kölnische Volkszeitung inzake
de Rijniandsche emissiebank verneemt,
heeft men als eenheid de „Rijnmark" aan-
nale afgevaardigde ocmange vu- neeit men ais eenneia ae n.
trouwen der agrariërs geniet, in aanmerking genomen, welke 1/10 dollar waard zal zijn.
te komen. Koblcntz zou de zetel van de bank worden
De vergadering, die de Duitsch-nationa- me^ bijbanken te Keulen en Dusseldorf en
len Dinsdag hielden en die tot in de late nog twee filialen elders,
avonduren duurde, was uiterst opgewonden.
Hun leiders hadden beloofd het^ resultaat
der besprekingen om negen uur s avonds
Frankrijk en Engeland.
uer ucb|Jit:iuugcu uiu
aan de heeren Marx en Scholz, onderschei
denlijk leiders van het centrum en van de
Duitsche volkspartij, mede te deelen. Dit
geschiedde ook. Het besluit van de Duitsch-
nationalen, dat voorloopig geheim werd ge
houden, is schriftelijk ter kennis van deze
twee afgevaardigden gebracht. Ofïicieel
werd alleen medegedeeld dat men hoopte
den grondslag voor een samenwerking der
burgerlijke partijen te hebben gevonden.
Zooals gezegd, schijnt de moeilijkheid hier
in te bestaan dat de Duitsch-nationalen het
einde van de groote coalitie in Pruisen
wenschen, daar zij vreezen- dat anders de
nieuwe regeeringscombinatie in net rijk
slechts van zeer korten duur zal zijn. Daar
echter de overige burgerlijke partijen zien
niet in Pruisische aangelegenheden wen
schen te mengen, is het nog zeer twijfel
achtig, of de burgerlijke coalitie tot stand
zal komen. Onzeker is voorts ook nog de
houding der derrccraten. De meeste hun
ner organen, met het Berliner Tageblatt aan
het hoofd, zijn van meening dat voor de
democratische partij van een samenwerking
met de Duitsch-nationalen eigenlijk geen
sprake kan zijn en dat de democraten ten
hoogste een neutrale houding tegenover een
dergelijk kabinet zouden kunnen aannemen.
President Ebert beeft nog Dins agavond "*v^n ',921 zelf "tegen Duitschland mee
laat Stegerwald ontvangen met wien h;j eon d d toen dit j,jj ultimatum door de
langdurig onderhoud had. Weliswaar heeft Hieerden gedwongen werd den staat
hij hem officieel nog geen opdracht tot betalingen te aanvaarden. Bonar Law
vorming van een kabinet gegeven, doch dit nam het standpunt in, dat hij zijn Fran-
zou vermoedelijk het geval zijn, nadat ook
de beslissing der democraten bekend zou
zijn geworden. Naar verluidt is Stresemann
door vrienden van Stegerwald aangezocht
om in een kabinet-Stegerwald als minister
van buiteniandsche zaken op te treden, j
Stresemann heeft zich daartoe bereid ver- jjju js }jcj aj z00 ver gekomen, dat de Engel-
klaard, mits alle burgerlijke partijen der I scjle politiek allures gaat aannemen, alsof
coalitie hun wensch daartoe te kennen 1 den Franschen, nadat zij niet het tot
geven. De Duitsch-nationalen hebben welis- j stand brengen van de overeenkomst _tus-
Jaf r,r,Tif 7tr"li tlllTl bcSllSSlJlcJ HO(? Lnn /In Mlnum fAt> rariüP.llR commissie
Naar wij gisteren reeds nadrukkelijk op- 1
merkten, zijn er tusschen de geallieerden
weerx nieuwe geschilpunten gerezen, die in
de commissie van herstel tot warme dis
cussie aanleiding geven zullen.
Engeland, dat Frankrijk in den gezanten-
raad den voet dwars zette toen het erom
te doen was, of er in de vertoogen van
Duischland over den terugkeer van den ge
wezen Kroonprins en de militaire controle
van de commissie der geallieerden met
sancties gedreigd zou worden, toont thans
onvriendelijke belangstelling voor de Fran-
sche Roer-politiek. Als men den diploma-
tieken medewerker van de Daily Telegraph,
een man die officieus gezag heeft, mag ge-
looven, heeft de bijeenkomst van Britsche
regeeringsdeskundigen die gisteren te Lon
den gehouden is, beraadslaagd over de hou
ding van Engeland in de commissie van
herstel op twee belangrijke punten. Een
daarvan is de wettigheid van de Roerbezet
ting. Hoewel in diplomatieke stukken be
kend werd gemaakt, dat de Engelscke re
geering, op grond van bet advies van de
rechtsgeleerde raadslieden der Kroon, die
bezetting niet als wettig beschouwde, heeft
zij tot dusver niets gedaan om haar te be
twisten. Lloyd George heeft er in het voor.
schen vrienden alle mogelijke succes op
hun onderneming wenschte en hun niets in
den weg zou leggen tot bereiking van dat
succes, hoewel hij er niets voor betaling
der schadevergoeding van verwachtte,
maar er niet aan mee wenschte te doen
geven. De Duitsch-nationojen wens- stand brengen van de overeenkomst ius-
waar in dit opzicht zich hun beslissing nog scjlen de Micum (de Fransche commissie
voorbehouden, maar toch reeds te kennen j v00£. de mijnen en fabrieken in het Roer-
gegeven, dat hun oppositie in hoofdzaak gebied) hun eerste, zij het nog volkomei
slechts tegen de binnenlf-"'
van Stresemann was gericht
COMMUNISTENRELLETJES IN BERLIJN.
in den weg zal ieggen. Zoo is de evolutie
dan geleidelijk gegaan in de richting van
een ontstrengeling van de eens zoo warme
wederkeerige omhelzing van de Entente
De communisten hebben Dinsdagavond Cordiale. Tot goed verstand van zaken,
toch nog getracht te Berlijn hun in het ge- dient men te bedenken, dat zoowel onder
heim voorbereide betooging te houden. Hel j Lloyd George als onder Bonar Law als or.-
gevolg was, dat in vers-chilende hoeken der der Baldwin de leiding van de Britsche
stad relletjes plaats vonden. Uit alk voor- buiteniandsche politiek aldoor in de handen
-1 J Ir.n*-, li-nnoon o rl"t f> ï.n PTS <*T1 liranrL-- ic riourooef van oon an r! pn 7.P IjuÊII Dlilll. L-OTC!
steden trokken troepen arbeiders en werk
loozen naar de Lustgarten. Onderweg wer
den enkele dezer troepen reeds door de
politie uit elkaar gejaagd, maar toch slaag
den een paar duizend personen er in, tot de
Lustgarten door te dringen. Hier werden
communistische liederen gezongen en toe
spraken voor de radenrepubliek en tegen de
scbupo gehouden. De agenten beperkten zich
er toe enkele schoten in de lucht te lossen.
is geweest van een en denzelfden inan, Lord
Curzon. Deze houdt zich nu ook, met een
beroep op den „ernstigen internationalen
toestand", buiten den verkiezingssti.jd en
lijkt zich daardoor ook weer vrijheid ie ver
zekeren tot deelneming aan een nieuwe
regeeringscombinatie, indien de conserva
tieven bij de algemeene verkiezing uit zich
zelf geen meerderheid zouden krijgen. Ein
delijk dient men in aanmerking te nemen.
er toe enkeie scnoten in ae lucm te lossen. a
Een poging der betoogers om tot Onder de i dat de Bntsche njksconferentte een heelen
Linden door te dringen, kon de politie ver-stoot heeft gegeven tot den nieuwen Bnt-
ijdelen. Hierbij werden een groot aantal schen koers ra de nc mgv
personen in hechtenis genomen. Onder hen hankelijke pohuek jegens ^ra"k"k;
i 1 i w/ Kt I -ij/» n:_i I Het is niet bekend wat dc commissie vm
bevond zich mevrouw Wolffstein. die met Het is nitó Dekena w; besloten
van de parlementaire onschendbaarheid ge- tngeiscne öcsk g wel bliiken in
niet, daar zij op heeterdaad betrapt werd. heeft, maar 1 upr«tLl Wii recaoitulee-
In het Noorden van de stad, waar 3000 j de commissie van
betoogers een dreigende houding tegenover rea na onze Tele,.„nll genoemd
de agenten aannamen en een hunner ernstig
jgumcu, vi wt viv.
als onderwerp van beraadslaging, zijn: lo.
de vraag welk standpunt men moest inne-
men, nu de Duitsche vertegenwoordigers
voor de commissie van herstel de wettig
heid van de Fransrh-Telgische bezetting
van het Roergebied in allen vorm betwist
hebben en 2o. de kwestie hoe Engeland
zich zou gedragen tegen de Fransch-Belgi-
sche invorderingen op rekening van de
schadevergoeding en bezettingskosten in
het Roergebied. In verband met de eerste
kwestie houdt de man van de Daily Tele
graph rekening met de mogelijkheid van
een beroep op het internationale hof in den
Haag over de uitlegging van paragraaf 18,
De Duitsche
regeeringscrisis.
Naar men meldt zouden de besprekingen
tusschen de burgerlijke partijen die Dins
dag vrijwel den heelen dag duurden, wor
den voortgezet. Uit den loop van de reeds
gevoerde onderhandelingen bleek, dat de
Duitsch-nationalen bereid waren, een tege
moetkomende houding ten opzichte van een
aantal voorwaarden van het centrum en
de democraten aan den dag te leggen. Deze
twee partijen eischten dat de republikein-
sche grondwet de basis voor de regeerings-
politiek en voor het herstel van _u-
land zou vormen. Voorts wilden zij dat,
zooals reeds gemeld is, alle onwettige or
ganisaties zouden worden bestreden. Het
vraagstuk van het Rijnland en het Roerge
bied zou zoo worden behandeld als het cen
trum en de democraten steeds hebben ge
wenscht. De groote moeilijkheid schijnt
hierin te beslaan dat de twee genoemde
partijen aanhangers van het voortbestaan
mishandelden, maakte de politie van den
gummistok gebruik. De hierbij gewonde njen.
schen werden door hun vrienden in veilig
heid gebracht. Enkele betoogers werden ge
arresteerd. Plunderingen vonden vrijwel
nergens plaats.
Uit het bezette gebied.
De commissie van vijftien beeft in overleg
met de rijksregeering Gerard, den Franschen
commissaris-generaal, voorgesteld het be
zette gebied tot een gemeentelijke belan
gengemeenschap te maken met financieele 0I
zelfstandigheid, doch met behoud van het j aanhangsel II van het VlIIste gedeelte van
politiek verband met de bondsstaten en het Jjet vredestractaat over de schadevergoedin
gen. 1)
(Deze paragraaf luidt: „De maatregelen,
die de geallieerde en geassocieerde mogend
heden het recht zuilen hebben te nemen in
geval van opzettelijk in gebreke blijven door
Duitschland en welke Duitschland zich ver
bindt, niet als vijandelijke daden te be
schouwen, kunnen omvatten economische en
financieele verbods- en vergeldingsmaatrege
len en, in het algemeen, zoodanige andere
maatregelen als de respectieve regeeringen
als door de omstandigheden vereischt, zullen
kunnen achten") Het tweede offensief van
Engelschen kant zou de voldoening te Parijs,
dat er nu eindelijk in plaats van het lijde
lijk verzet, een modus vivendi met de Duit
sche industrieelen bereikt is, die iets posi
tiefs b.iooft, aanmerkelijk vergallen. De
Engelschen hebben met leede oogen waar
genomen dat de invloed der Franschen op
de Duitsche industrie zich niet bepaald heeft
tot het Roer-gebied, maar zich over het
geheeie Rijnland heeft verspreid. Door hun
controle over de transportmiddelen en die
douane-rechten in het oude en het nieuwe
rijk. Gerard heeft verzocht de taak van de
ze belangengemeenschap schriftelijk te om
schrijven, opdat hij zich met Parijs hierover
zou kunnen beraden. In verband hiermee
zou gisteren een bespreking plaats vinden
tusschen de commissie van vijftien en de
rijksregeering, waarvan men echter in ver
band met de kabinetscrisis geen afdoend re
sultaat verwacht.
De Kölnische Volkszeitung verneemt uit
Berlijn dat Dinsdag in de besprekingen
tusschen de rijksdagleden uit het bezette
gebied en de commiissie vanvijftien beslo
ten is de commissie uit te breiden tot
een commissie van 56, door zich in verbin
ding te stellen met de afgevaardigden uit
de Landdagen en dc provinciale Landdagen,
welke commissie als de wettige vertegen
woordiging van de bevolking in het bezette
gebied zal kunnen optreden. De leden moe
ten in bet bezette gebied en zijn conclaves
wonen. Zij worden gekozen in een verhou
ding, weike het ministerie voor het bezette
gebied op grond van de jongste Rijksdag
verkiezingen vast zal stellen. Men behan
delde voorts de nooden van de bevolking
bezette gebied, zijn de Franscben in slaat
geweest overal eenzelfden druk op de
iudustrie uit te oefenen. Dientengevolge
waren tegelijk met de onderhandelingen
tusschen de Micum en de mijneigenaars
aan de Roer, een andere reeks van onder
handelingen gaande over het leveren van
vergoedingen in natura met verschillende
and ene belangrijke takken van nijverheid,
o a. de groote chemische trusts, de staal
fabrikanten, van Solingen, stikstof- en zelfs
schoenfabrieken, de kolenmijnen in de streek
van Aken en de bruinkooivelden in de
Britsche zone. Het is te begrijpen, dat de
Engelschen, welke lijdelijke houding zij tot
dusver ook mogen hebben aangenomen, nu
oak om hun portie komen. Of het nu echter
weer in het voordeel van Duitschland zal zijn
indien Engeland en Frankrijk heftig aan het
harrewarren gaan over den buit. valt te be
twijfelen. De ervaring heeft totdusver het
tegendeel geleerd. De botsing van belangen
kan echter ten slotte een strijd worden tus
schen de twee bondgenooten om het bezit
van de Duitsche ziel en hiermee in verband
staan de geruchten, waarin gezinspeeld
wordt op een toenadering van Frankrijk
tot Berlijn of een neiging van Engeland om
Duitschland in zijn bewaping de hand vrij
te laten. Gaat deze strijd verder, dan kan
men, onverschillig hoe hij afloopt, met groove
waarschijnlijkheid tegemoet zien, dat bet
tractaat van Versailles er bij in flarden zal
gaan. Als er nu eens een Duitsch staatsman
was, die tot vast regeeren in staat was,
zou hij met de kansen van het oogenblik
wat weten te beginnen.
De Boodschap van Coolidge.
De Amerikaansche pers bevat reeds thans
aanwijzingen of liever voorspellingen over
hetgeen de voornaamste punten zullen zijn
van de Boodschap, waarmee president
Coolidge de huidige zitting van het Congres
gesloten zal verklaren. De President zal die
rede uitspreken op 4 December. Mag men de
Amerikaansche bladen gelooven, dan zal
wat de hoofdounten aangaat de Boodschap
den volgenden inhoud hebben.
Wat betreft de te volgen gedragslijn inzake
de internationale aangelegenheden zullen de
Ver, Staten zich in de eerste plaats laten
leiden door hun zorg voor wat er het best op
berekend is de belangen van en bet welzijn
van het Amerikaansche volk te bevorderen;
het welzijn van andere naties komt pas in de
tweede plaats.
Er zal worden gestreefd naar een verlaging
in de federale belastingen in den geest van
het voorstel van den secretaris van de Ame-
rikaansche schatkist Mellon, n.l. een aan
zienlijke verlaging van de gewone belastingen
en een reductie tot op de helft van de sur-
taDe regeering zal zich verzetten tegen een
Bondsuitkeering aan de oudstrijders boven
de staatsuitkeering, die in een dozijn ot meer
van de afzonderlijke staten reeds aan de oud-
strijders is toegekend.
Het voorstel, dat d-e Ver. Staten zich zul-
len aansluiten bij een wreeldgarechtshof zal
worden gesteund, mits Hat gerechtshof totaal
onafhankelijk zal zijn vai en in geen enke!
opzicht onder de controle zal staan van
eenig ander lichaam, zooals b.v. de volken
bond. 1
Verwerping van alle plannen die er toe
zouden strekken dat de regeering de prijs
van de tarwe zou bepalen of credieten zou
verstrekken om den handel met het buiten
land op te schroeven. Doch wel bevordering
van den coöperatieven vérkoop, zoo in het
binnenland als in het buitenland, om zoo
doende een beter verband te scheppen tus
schen voortbrenger en verbruiker.
Voorts zal aan het Congres worden aan
bevolen om de departementen van algemeen
bestuur op een zoodanige wijze te reorgam-
s eer en als reeds zoo goed als was vastgesteld
onder het bewind van Harding. Evenwel zal
het departement van oorlog gescheiden blij
ven van dat van marine.
Tot zooover de verwachte hoofdstrekking
van de Boodschap van Coolidge op 4 Decem-
0ÊTerS aanvulling diene nog, dat blijkens
mededeelingen die zijn uitgegaan van het
Witte Huis, president Coolidge ertegen is, de
in beslag genomen Duitsche eigendommen,
die door een Amerikaanschen curator wor
den beheerd te bezigen als credietbasis voor
den uitvoer van Amerikaansche goederen,
w o. voedsel, naar Duitschland. De President
is van oordeel, dat de gewone bankinstituten
in de Unie beschikken over ruim voldoende
middelen om zulke exporten te financieren.
De Duitsche bezittinge», die de Amerikaan
sche beheerder onder zijn berusting heeft
beloopen thans 187,000,000. Men zou met
zoo'n bedrag den handel tusschen de Ver.
Staten en Duitschland heel aardig op gang
kunnen helpen; maar Coolidge wil dien weg
niet op.
Het separatisme.
Von Metzen, de minister van buiteniand
sche zaken van de voorloopige regeering
van de Rijniandsche republiek te Koblcntz
is afgetreden, omdat hij er nic-t in is geslaagd
Dorien en Matthes, de twee voornaamste
leiders van de beweging, tot elkaar te bren-
gen.
Een ondergrondscbe trein van de City naar
Zuid-Londen is Dinsdagavond ter nauwer-
nood aan een ernstig ongeluk ontkomen. De
machinist merkte dat er steenen en zand
uit het bovenste gewelf van de tunnel vie
len. Daarop joeg hij den trein met groote
vaart voort en bereikte veilig bet station,
terwijl de tunnelwanden achter hem instort
ten.
De oorzaak was de onploffing van een
groote gasbuis juist boven de spoortunnel.
De ontploffing was zoo hevig dat een der
tig voet hooge vlam uit de straat uitsloeg en
er een groot gat in het plaveisel werd ge
slagen. Er werd niemand gewond.
Volgens mededeeling van de directie
der Staatsschuldadministratie te Belgrado
bedragen de oorlogsschulden van Servië
aan Frankrijk, Engeland en Amerika 843
millioen francs voor bouw credieten en
1.019 millioen voor Leveringen in natura.
De oorlogsschulden van Montenegro die
geheel door Zuid-Slavië worden overgeno
men, beloopen «17 millioen francs
De Berlijnsche federatie van de ver
boden Duitsche communistische partij
schijnt van plan te zijn geweest, Dinsdag
een straatberooving te houden. De politie
had zeer uitgebreide maatregelen getroffen
en opdracht ontvangen om ais leiders, die
aan de betooging mochten deelnemen, te ar
resteeren. De communisten schijnen liet
daarna raadzaam te hebben geacht, hun ne-
tooging uit te stellen. Deze is dus niet ge
houden en de rust is nergens verstoord.
De Landeshauptmann van Tirol hee):
den Duitschfin consul te Innsbruck de dooi
den Tiroolschen Landdag mei algemeent
steramen aangenomen gift van honderd mil
lioen kronen overhandigd voor de^ noodlij
denden in bet Duitsche rijk. De helft is^ voor
Zuid en de andere helft voor Noord-Duitsch-
land.
De verjaardag van den koning is Dins
dag te Brussel en in andere steden de
lands gevierd met het gebruikelijke T
Deum. Ook zijn weer de noodige ridderor
den verleend.
Te Doornik is de bisschop even na het
Te Deum in elkaar gezakt. Hij bleek over
leden te ijzn. Mgr. de Crooy was 54 jaal
oud.
Het gerecht te Parijs houdt zich be
zig met de Belg Pire, te Parijs woonachtig.
1 laagd tijdens den oorlog van Nederland
tut 360.000 dwarsliggers in België te heb
ben ingevoerd, waar de Duitschers z§. ge
bruikten voor schuilholen in de schansen.
Pire kocht dit hout in Nederland en ver
kocht het aan een Duitsche firma. Hij zeg:
geloofd te hebben, dat bet diende tot her-
stel van de Belgische spoorwegen.
Het socialistische orgaan Arbeiderbla.
det meldt aangaande de Oost-Zee-entente
die onder leiding van Zweden in de «laak
is, dat de Zweedsche regeering contact heefl
gezocht met Finland, Lethland. Estland, De
nemarken en doorwegen ten einde met me
dewerking van die landen een dam op te
werpen tegen de sowjetactie op politiek ge
bied, terwijl aan den anderen kant die lan
den zich zouden aaneensluiten tot het voe
ren eener meer tegemoetkomende staatkun-
de ten opzichte van Rusland op het gebiec
van handel en economische aangelegenhe
den.
Volgens de officieele opgave, eindigend
19 November, waren er op dien datum een
millioen tweehonderdvierendertigduizend
personen ingeschreven in Engeland als
werkloozen. Dit is negenduizendzevenhon
derdvier minder dan in de vorige week.
Niet enkel in het hartje van he
eertijds beschaafde, althans welvarende ei
rustige West-Europa gist het. Ihans komei
weer eens tijdingen over gisterij, opwinding
en dreigende volksbewegingen, uit een ge
heel anderen hoek, n.l uit Kandahar iu
Afganistan. In genoemde plaats is het reecs
tot ernstige troebelen gekomen, die nog
erger dingen in de toebomst doen vreezen.
Er" is nl. in Afganistan een regeei.ngsbesluit
getroffen, waarbij op ieder acht zielen van
de bevolking één man onder te wapenen
moet komen. De burgerij van Kandahar ha^
zich tot den plaatselijken gouverneur ge
wend met het verzoek, dit besluit niet te
doen uitvoeren. Dat verzoek was afgewezen
en daarop kwam de bevolking in beweging
en nam een dreigende houding aan.
Ofschoon thans te Kandahar patrouilles
door de straten trekken om de orde te
handhaven, schijnt volgens de te Allah-^
habad uit Kandahar ontvangen berichten
gevaar te dreigen voor oproer
In den gemeenteraad van Dusseldori
is Dinsdag de werkloosheid, die in het be
zette gebied beerscfit, ter sprake gekomen.
De cijfers, die het gemeentebestuur over den.
omvang daarvan gaJE, zijn zeer hoog, 2/3 van
alle fabrieksarbeiders ij een groot percen
tage in andere vakken in het district Dussel
dorf zijn zonder werk en in het overige
bezette gebied is de toestand vrijwel gelijk.
Met werkverschaffing is men niet ver ge
komen, daar het rijk slechts geringe subsi
dies gaf. Dientengevolge heeft men groote
bedragen voor onderstand moeten uitgeven.
Er is nagegaan of men een deel van de
werkloozen naar het onbezette gebied zou
kunnen overbrengen, doch de kansen daarop
zijn gering gebleken, omdat ook daar weinig
werk te vinden is. Integendeel staat in tal
van bedrijven ontslag van personeel op
groote schaal te wachten.
NED. R. K. JOURNALISTEN-
VEREENIGiNG.
Zondag 25 November hield de Ned. R. K.
Journalislenvereeniging in hotel Terminus
te Utrecht haar jaarvergadering.
Aan het verslag van den secretaris ont-
ieenen we, dat het aantal leden constant
bleef, bet aantal donateurs een beteekenen-
den aanwas vertoonde. Met groote voldoe
ning werd geconstateerd, dat geheel hef
Nederlandsche Episcopaat tot het donateur
schap der vereeniging is toegetreden, daar
bij een tastbaar blijk gevend van de waar-
deering welke het voor de katholieke oers
en voor de vereeniging in het bijzonder
koestert.
Het verslag van den penningmeester stel
de een klein batig saldo in het vooruit
zicht. i
In de .plaats van den beer J. H. A,
Schuurs, die zich genoopt had gevoeld voor
het bestuurslid aatschap te bedanken
werd tot bestuurslid gekozen de heer J. H
Wilmer. De periodiek aftredende bestuurs
leden, de heeren L. A. P. M. van den
Broeke en L. J. Stolwijk, werden herkozen
Door den voorzitter, den beer J. B. Ves-
28.
Hij maakte de bcele koffer leeg en smeet
met angstig gebaar alles dooreen.
Ten slotte opende hij een reiszak en
slaakte een vreugdekreet.
Hij vond een bos sleutels.
„Ha, daar hebben we den portier, dien ik
niet kon vinden. Nu moet ik nog maar op
't geschikte oogenblik wachter
Hij keek op zijn horloge.
Het was zeven uur.
Hij verliet zijn kamer en ging dineeren in
een restaurant.
Tegen negen uur kwam hij weer terug.
,,'t Is nu eigenlijk nog te vroeg om tc
gaan," zeide hij bij zich zelf, „ik moet
wachten tot het volkomen stil is. In dien
tijd kan ik dat bundeltje papier wel eens
even nazien.
XXVIL
Hij ging voor z'n bureau zitten en maakte
het p.kje los.
't Waren paspoorten, diploma's enz. Hl)
haalde er een uit.
Het was een diploma van geneesheer,
door de Academie te New York uitgereikt
aan James Thompson, Amerikaansch burger.
„Ik heb den naam toch wel goed onthou
den," zeide hij. James Thompson, geboren
te Philadelphia, oud veertig jaarVeer
tig jaar!.... 't Is eigenlijk wel een beetje
te oud voor Jacques.... Maar, wat geeft
't.. Dat zal hem des te ernstiger maken!..
Bovendien hoeft bij met zijn ouderdom niet
te koop te loopen."
Toen ik dat diploma nam van dien ar
men sukkelaar in bet Bois de Boulogne, die
met een kogel in het hoofd lag en een re
volver in zijn hand, dacht ik toch niet, dat
het van zooveel nut zou kunnen zijn.
Men heeft niet ontdekt, wie de zelfmoor
denaar was,dat hadden ze alleen uit
dit papier te weten kunnen komen. We
behoeven dus niet bang te zijn.
Als we in Parijs in 't openbare leven ko
men, zal ik een paspoort voor hem maken,
dat klinkt ais een klok."
Pascal sloot bet diploma in zijn bureau.
Het was elf uur.
r,Eigenlijk nog iets te vroeg," zeide hij,
„maar ik zaJ zachtjes aan den boulevard
opwandelen, en dan wacht ik tot midder
nacht. Om twaalf uur kan ik mijn weg wel
naar mijn goudmijn nemen. Nu moet ik
voorzichtig zijn, heel voorzichtig. Ik mag
niets bij me hebben, dat in een of ander
geval een bewijsstuk tegen mij zou kunnen
zijn.
Ik zal mijn portefeuille, mijn horloge, dien
ring bier laten.
I Mijn zakdoek is niet gemerkt,
f Dien hoed kan ik verruilen tegen die
platte hoed, die ik in de provincie heb ge
kocht.
Een flink scherp mes bij me.... Een re
volver maakt te veel lawaai
i Hij stak een paar goud- en zilverstukken
bij zich, zette een ouderwetsche hoed op,
I nam een scherp mes, dat hij eerst even be-
proefde, of 't wel scherp was.
„Nu nog licht," zeide hij, een dicven-
lantaarntje voor den dag halend. Alles in
lorde.... Nog een nieuwe kaars in de
j ianiaarn, dat is ruim genoeg"
Pascal deed het lantaarntje dicht en stak
bet in den zak van een groote jas, dien
bij aantrok.
Hij nam de sleutelbos mee en verliet
zachtjes de kamer en sloot de deur.
De portier opende met een ietwat ver
wonderd gezicht de buitendeur.
Eenmaal buiten gekomen, liep hij snel de
Lafayettestraat in en bereikte de boule
vard de Lafitte.
Het was in 't begin van Junk
't Was een mooie avond, na een warmen
dag en 't was druk op straat, van menschen,
die een luchtje wilden scheppen.
Op de trottoirs vormden de wandelaars
een langen, samengepakten stoet.
Pascal volgde de boulevard en sloeg de
Koningstraat in.
i 't Was één uur, toen hij in de Champs
sées kwam.
De voetgangers waren al zeldzaam ge
worden en rijtuigen waren bijna niet meet
te zien.
Pascal keerde terug, ging de Koningsbrug
over en richtte zijn schreden naar de Bo-
napartestraat.
Het sloeg twee uur op een torenklok in
de nabijheid, toen hij de rue de St. Sulpice
bereikte.
Alles was stil. Geen levend wezen was
te zien.
Alsof een booze geest Pascal ter hulp
kwam, was de lucht met donkere wolken
bedekt en nu en dan wierp het weerlicht
een flauwen glans op de torens van de oude
kerk in die buurt.
Pascal liep tot aan de Vau'girardstraat,
bleel staan, v/ierp een onderzoekende blik
om zich heen, keerde plotseling terug,
haalde z'n bos slemels voor den dag, en
stond stil voor de kleine tuindeur van het
huis de Thonnerieux.
„Als er nu maar in dien tijd geen ander
slot op gekomen is."
Zenuwachtig probeerde bij 'en jahet
lukte, de sleutel draaide en de deur ging
open.
Snel ging Pascal binnen en sloot de deui
zonder gedruisch te maken. Voorzichtig
rondziende sloop hij voort.
„Nu ben ik er eenmaal in, en ik heb de
sleutels. Dat zijn goede helpers."
Pascal hield de sleutelbos stevig vast en
ging langzaam den tuin door.
Dicht bij bet huis gekomen, bleef hij
staan.
„Geen licht, zie ikDus alles slaapt.
De kamer van Jerome is op de tweede ver
dieping en de meidenkamers daar boven.
De slaapkamer van den graaf en zijn werk
kamer zijn op de eerste verdieping. Daar
moet ik wezen."
Pascal sloop naar een gangdeur in den
rechterhoek van het huis, nam een sleutel,
die aan den bos zat en opende de deur.
Hij ging binnen, sloot weer, en baalde
zijn dievenlantaarntje te voorschijn, en stak
de kaars aan.
Voorzichtig ging hij dan een trap op, die
naar de kamers van den graaf leidde.
De dikke loopet* op den trap maakte zijn
stappan onhoorbaar.
't Was doodsche stilte in het huis.
Buiten kwam het onweer al nader en na
der, en oen dof gerommel van den donder
liet zich al hooren.
Pascal liep een groote kamer door, en
kwam voor de deur van de werkkamer.
Hij bleef staan.
Hij beefde en het zweet brak hem uit.
't Was, alsof een geheime macht bem weer
hield om verder te gaan.
Dan kwam een grijnslach op zijn ver
wrongen gelaat. Zijn oogen schitterden, hij
legde de hand op den knop en draaide om.
De deur ging open en bij trad binnen.
Ofschoon het slechts vaal licht was,
kon hij de voorwerpen, die rich in de ka.
mer bevonden, onderscheiden.
Eensklaps schrok hij.
Hij zag de witte banden en de roode
zegels, waarmee het bureau en de kasten
gesloten waren.
„Wat gebeurt er toch?" vroeg hij zich
af. „De Justitie heeft hier alles verzegeld."
Hij naderde voorzichtig den lessenaar,
waarop een paar doodsbrieven.
Hij belichtte ze met zijn lantaarn.
„Dood!" zeide hij. „De graaf is dood! D»
kantonrechter is geweest, alles is verze
geld. Als bij alles onderzocht heeft, is 't
geld er natuurlijk niet meer.
Het lijk zal wel hier naast liggen en-
er wordt natuurlijk bij gewaakt."
Zachtjes voortloopend, kwam hij bij de1
deur van de kamer, waar het lijk lag. In
plaats van een deur was er nu een zware
draperie; hij lichtte die voorzichtig een
klein eindje op. Hij zag de doodkist, met
de brandende kaarsen er om, en twee zus
ters en een Vrouw, die lagen neergeknield.
Vermoeid door het lange waken, waren de:
zusters ingesluimerd, de andere vrouw ver
diepte zich in haar gebeden. Hij liet hetl
gordijn weer zakken.
„Van dien kant heb ik niets te vreezen,"
sprak bij bij zich zelf.
Hij ging naar bet Italiaansch kastje toe,
zette zijn lantaarn neer, nam uit zijn zak
het katalaansch mes en stak het lemmet
tusschen het hout en den zegel, dien hij
oplichtte.
