BUITENLAND
Uit de Pers.
Het roode testament.
De Engelsche bladen gissen, dat de conservatieven aan de regeering
£ul'cn blijven, gesteund door de liberalen in niet-principieele punten. De
conservatieve pers voorspelt (maar moet zij hier wel au sérieux geno
men worden?) een arbeiders-regeering. Een belangwekkend Engelsch
manüest betreffende de politiek der Fransche regeering. Verklaringen
van den Zweedsc'ien premier betreffende Zweden's buitenlandsche poli
tie! weinig vertrouwen in den Volkenbond. De opstand in Mexico:
successen der opstandelingen.
Onder de Telegrammen: Een sub-commissie van den Volkenbond ter
zake fïongarije's financieel herstel. Nakomende uitslagen van de En-
geische verkiezingen. De mogelijkheid van een arbeidersregeering wordt
itK.Ii ernstig overwogen. Holdaue, die in zulk een kabinet waarschijnlijk
zitting krijgen zou, over de Fransch-Engelsche verhoudingen. De sta
king der staats-employé's in Oostenrijk is doorgegaan. De opstandi
ge actie tegen Obregon in Mexico. Cooiidge adviseert tot belasting
verlaging.
QM. BUITENL. BERI8HTEN.
CUBE EN mBEID.
KUNST EN KENflIS.
UIT BOEK EN BLAD.
het kerstnummer
RECHTSZAKEN.
LUCHTVERKEER;
KORTE BERICHTEN.
FEUILLETON.
De politieke toestand in
Engeland.
De toestand, in het leven geroepen door
den uitslag der verkiezingen, waarbij geen
der dri partijen de meerderheid heeft boven
de beide ar-dire, is nu het onderwerp van ern
stige beraadslaging door de leiders der par
tijen. De premier pleegde gisteren in Down-
ingstreet overleg met Lord Younger, die be
last was met de organisatie der conservatie
ven gedurende de verkiezingen en met Lord
Cave, den Lord-kanselier, wiens raad als
hoofd der rechtelijke macht hij van zelf moet
vragen betreffende de constitutioneele zijde
van den nieuwen toestand.
Volgens verklaringen van liberale leiders
schijnt het, dat deze afkeerig zijn van eene
coalitie, hetzij met de conservatieve of met
de arbeiderspartij. Eveneens willen de leiders
der laatste niet hooren van eene coalitie met
de liberalen. En noch liberalen noch arbei
derspartij zouden zelfstandig de regeering op
zich kunnen nemen. Het blijft een feit, dat
de conservatieven nog de grootste partij in
den staat vormen en de bladen van heden zijn
algemeen van oordeel, dat ze aan het bewind
zullen blijven. Zij gelooven alle, dat de libe
ralen, die zelf geen regeering kunnen vor
men er in zoude toestemmen eene conser
vatieve regeering te steunen bij het ten uit
voer brengen van zaken, waaromtrent geen
verschil van meening bestaat. Deze meerlin
gen der bladen berusten echter blijkbaar
slechts op gissingen. De eerste definitieve
aanwijzing, welke gedaante de toestand zal
aannemen, zal eerst worden versterkt, nadat
Bildwin met 2ija kabinet heeft vergaderd
hetwelk waarschijnlijk Dindsdag zal geschie
den.
In vele Engelsche politieke kringen wordt
verzekerd, dat het vast staat, dat Baldwin zal
aftreden. In liberale kringen wordt machtig
de meening voorgestaan, dat Asquith zal
worden uitgenoodigd een kabinet te vormen.
Hiertegenover staat een voorspelling in de
conservatieve pers omtrent een vermoedelijk
kabinet uit de arbeiderspartij. Dit zou dan be
staan uit Haldane als lord-kanselier, Pethick
Lawrence als kanselier der schatkist, Sidney
Webb als minister van gezondheid, J. H.
Thomas ais minister van Handel, Patrick
Hastings als attorney-general en Hemmerde
lis solicitor-general.
Engeland en Frankrijk.
Aart de houding van Engeland ten opzichte
van Frankrijk, waarop men bij eene regee-
rings-wisseling in Engeland, in Fransche
kringen toch al niet te gerust is, doet zeker een
der jongste tijdschrift-publicaties met veel
goeds
Het linksgeoriënteerde Engelsche tijd
schrift „roreign Affairs" onder leiding van
het parlementslid E. D. Morel, lid van de
arbeiderspartij en nauw gelieerd met de
pacifistische groep, waarin ook Mac Donald,
de leider van de Britsche arbeiderspartij, een
vooraanstaande positie innam, publiceert
een manifest aan het Britsche volk, waarin
het bestuur van de Union of Democratie
Control de natie bezweert zich ter dege en
ten volle rekenschap te geven van den toe
stand in Europa en van de gevaren, waar
mede de vrede in Europa in het algemeen en
de veiligheid van Engeland in het bijzonder
bedreigd worden tengevolge van de poli
tie c der Fransche regeering, zooals die zich
sinds het op onjuisten grondslag gebouwde
Vredesverdrag van Versailles heeft ontwik
keld.
Uitvoerig wordt in 't manifest uiteen ge
zet, dat Europa wederom een gewapend kamp
is geworden.
Frankrijk heeft 800.000 man actieve troe
pen onder de wapenen, terwijl het beschikt
over twee er c i h If a drie millioen ten volle
uitgeruste reaervetroepen. Een vierde van
het actieve leger, daaronder 40.000 man ge
kleurde troepen, is gelegerd ver buiten de
Fransche grenzen, in Rijnland, het Saarge-
bied, het Ruhrgebied. De Fransche artillerie
wordt geacht de beste ter wereld te zijn. Te
vens beschikt het over een vloot oorlogsvlieg
tuigen, grooter dan die van alle Europeesche
staten te zamen, en een machtige duikbooten-
vloot. De staten van de Kleine Entente en
Polen worden door Fransche instructeurs
en Fransche geldmiddelen gesteund bij het
uitrusten en organiseeren van aanzienlijke
troepenmachten. De opbrengst van de lee
ningen door deze staten in Frankrijk ge
plaatst, wordt uitsluitend besteed aan be
wapeningen, verschaft door de Fransche
fabrieken van krijgstuig. 1
Behalve de oorlogsicebereidselen in Euro
pa, organiseert Frankrijk ook concriptiele-
gers in zijn Afrikaansche bezittingen. Een
üahara-spoorweg wordt gebouwd ten behoe
ve van het vervoer der negercontingenten
naar de kust. Naar matige schatting beschikt
Frankrijk thans ree'ds over een millioen mo
dern geoefende Afrikaansche soldaten.
Vervolgens verklaart het manifest, dat de
werkelijke doeleinden, waaraan de Fransche
politiek onder den dekmantel van „herstel"
en „veiligheid" streeft, thans duidelijk in het
licht treden, n.l. Permanente bezetting van
Duitschland ten westen van den Rijn af
scheiding van het Rijnland blijvende con
tróle ova het Ruhrgebied en de kolen, het
ijzer- en staal van industrieel Duitschland
met de kolen en het ijzer van Frankrijk,
Lotharingen, Saargebied en het grootste deel
van Opper-Silezië verzekert de beheersching
van het Ruhrgebied, Frankrijk het grootste
deel van de grondstoffen voor de moderne in
dustrie en den modernen oorlog ter bevor
dering van zijn politieke bedoelingen) ver
brokkeling van Duitschland en de vorming
van een groot Afrikaansch leger met feitelijk
onbegrensde reserves ter ondersteuning van
zijn politiek.
Tenslotte wordt de vraag gesteld wat
Engeland tegen dezen gevaarlijken toestand
moet doen.
Het Britsche volk zal moeten kiezen tus-
schen twee alternate e n.l. Het Euro
peesche continent aan Zijn lot overlaten door
de verscheuring van Duitschland toe te laten
Hetgeen vroeger of later een algemeenen
brand in Europa beteekenen zou, waar
Engeland zich ten slotte niet buiten zou
kunnen houden. „Tevens zou deze keuze
beteekenen", aldus verklaart het manifest
in cursief gedrukte zinnen, „dat Engeland's
nationale positie in alle opzichten uiterst
gevaarlijk zou worden poch economisch
noch strategisch toch is Engeland thans een
eiland, hetwelk onverschillig kan blijven
tegenover de ontwikkeling van den politieken
toestand op het continent."
Het tweede alternatief, dat het manifest
stelt en zelf ook kiest, is het standpunt, door
generaal Smuts in zijn bekende rede ge
houden tijdens de imperiale conferentie
ontwikkeld, n.l. officieel en formeel zich
losmaken van de Fransche politiek, welke
Engeland onwettig heeft verklaard, en bij
eenroeping van een internationale conferentie
om den toestand uit het vredesverdrag ge-,
groeid, te regelen, met of zonder Frankrijk
en daartoe een beroep te doen op de mede
werking van het Amerikaansche volk. In het
manifest wordt aanbevolen (het denkbeeld
reeds vroeger door Nitti gepropageerd) om
via den finantieelen factor (het Fransche
begrcotingsdeficit zijnde de Achillespees
van het Fransche militarisme) moreelen en
economischen druk uit te oefenen op de
Fransche openbare meening tegenover den
invloed van Poincaré en diens adviseurs.
Het manifest concludeert, dat in elk geval
verdere diplomatieke werkloosheid in het
aangezicht van den huidigen toestand, welke
automatisch op een nieuwen oorlog moet
uitloopen, misdadig zou zijn. Passiviteit onder
zulke omstandigheden kan niet tot vrede
leiden, doch wel tot versterking van de ele
menten, die de geheele wereld met een on
metelijke ramp bedreigen.
De buitenlandsche poli
tiek van Zweden.
De Zweedsche premier, de heer Ernst
Trygger heeft, dezer dagen op uitnoodiging
van de studentenvereeniging van Upsala een
rede gehouden over de buitenlandsche poli
tiek van Zweden, waarin hij in de eerste plaats
den nadruk legde op het feit, dat alle par
tijen in den Rijksdag het eens waren o\ er een
politiek van onzijdigheid en van het verwe-
.lenlij ken van het denkbeeld van vrede en op
lossing van internationale geschillen door de
voorschriften van rechtvaardigheid en ge
matigdheid.
Ten aanzien van den Volkenbond uitte de
premier dc meening, dat even verkeerd als
het zou zijnj deze poging prijs te geven om
internationale orde te weeg te brengen het
even gevaarlijk zou zijn te vertrouwen op de
bekwaamheid van den V.B. om binnen een
redelijk nabije toekomst den waarborg van
vrede en recht te geven, hetgeen zijn voor
naamste doel is en moet blijven. De heer
Trygger was derhalve van oordeer, dat, in
weerwil van de instelling van den Volken
bond, Zweden alleen mag vertrouwen op
eigen middelen om den huidigen politieken
stormen het hoofd te bieden. Het garantie
verdrag, door den Volkenbond voorgesteld
zou slechts in uitzonderingsgevallen onzij
digheid toelaten. De Zweedsche natie zou
niet toestemmen in welke overeenkomst ook,
die oorlogsccnflicten zou meebrengen, of
schoon (aldus de premier) men zich gevallen
kan voorstellen, waarin het landsbelang be
slist eischte, dat wij zouden strijden aan de
zijde van een staat, welks verde geschondm
was en welks onafhankelijkneid een levens-'
belang zou blijken voor de veiligheid van
Zweden, doch het Zweedsche volk zal, als die
tijd daar is, zijn recht opeischen voor zichzelf
over een dergelijke noodzakelijkheid te be
slissen. Deze opvatting der Zweedsche
buitenlandsche politiek sluit niet in zich het
afwijzen van nauwe banden met de drie aan
Zweden grenzende staten.
'Ten opzichte der landsverdediging wees
de heer Trygger er op, dat deze quaestie
nauwkeurig uit economisch oogpunt moest
worden bezien, maar dat het eenige grond
beginsel, dat van toepassing kon zijn, was,
dat iedere Zweed naar de mate zijner ge
schiktheid het land en den vrede er van moet
beschermen.
DE OPSTANDIGE BEWEGING IN
MEXICO.
De revolutionnaire troepen hebben Zater
dag Jalapa (ten Oosten van Vera Cruz) geno
men.
De rechtstreeksche spoorwegverbinding
JuarezMexico City is verbroken, daar de
opstandelingen de lijn bij Canita in de lucht
hebben doen vliegen.
Juarez ligt tegenover El Paso op Mexi-
caansch gebied. Canita ligt op het kruispunt
van den spoorweg naar Mexico en dien naar
Mazatlan aan de Westkust, welke laatste
lijn nog slechts gedeeltelijk voltooid is.
COOLIDGE CANDIDAAT VOOR HET
PRESIDENTSCHAP.
Een intiem particulier vriend van Cooiidge
heeft meegedeeld, dat deze zich candidaat
stelt voor het presidentschap.
Het Grieksche konings
paar naar Roemenir
Het koninklijke paleis te Karatsjeni wordt
in groote haast tot het ontvangen van een
groot aantal gasten in orde gebracht. Wij
vernemen, dat de Roemeensche koning het
Grieksche koningspaar heeft uitgenoodigd
om in geval van revolutie in Griekenland,
naar Roemenië te komen. Aan deze uitnoo-
ging ging een lange beraadslaging van de Ko
ningin met den minister-president Bratianu
vooraf, om te overwegen of het voor Roeme
nië bezwaren kon hebben, dat het Griek
sche koningspaar naar Roemenië zou komen.
Toen Bratianu daartegen geen bezwaar had,
is de uitnoodiging gedaan.
Het kasteel van Versailles.
De kreten van verontwaardiging en alarm,
welke eenige maanden geleden in de bladen
zijn aangeheven naar aanleiding van het
steeds meer in verval geraken van het kasteel
van Versailles hebben haar uitwerking niet
gemist. Er is een begin met de restauratie
gemaakt zoowel in- als uitwendig zal het
kasteel geheel worden opgeknapt, waarvoor
de hulp van speciale architecten en oudheid
kundigen is ingeroepen.
DE UITZONDERING.
Onder bovenstaand opschrift schrijft de
„Gelderlander", naar aanleiding van den
ondergang der Bossche Hanzebank
„Het Rapport der deskundigen in de
Voorloopige Surseance der oude Hanze
bank is een bevestiging van vroegere mede-
deelingen.
Er zijn te veel groote kredieten verleend.
Er is gespekuleerd.
De malaise nam nog 'n duit uit het zakje.
En zco is er 'n ldeine zestien millioen
gulden naar den kelder gejaagd.
De aandeelen zijn reddeloos verloren,
geld van middenstanders.
En de rest moet betaald door de kredi-
teuren onder wie eenige duizenden spaar
ders en kleine luyden. N
Het is een ramp, die in breede kringen
verdriet en ongeluk brengt, doch een
man springt er zonder kleerscheuren uit,
dat is de hoofddirecteur, De directeur heeft
met de Bank een overeenkomst gt' "fen,
volgens welke hij bijlikwidatieoffailh sement
recht op loon in eens krijgt tot het tienvou
dige van de jaarlijksche uitkeering.
Het blijkt niet duidelijk of hier bedoeld
wordt tienmaal zijn salaris 15000) of tien
maal zijn pensioen (maximum 10.000) in
elk geval is het een kapitale som.
Nu moet men lezen in het Rapport der
deskundigen, dat begin 1921 het reeds dui
delijk was aan de ingewijden, dat een groot
deel van het kapitaal verloren was.
De Bank wankelde toen al.
Maar de overeenkomst tusschen de Bank
en den Directeur, waarbij aan dezen een
kapitale som werd toegezegd ingeval van
faillissement, dateert van....24 Mei 1921
Dus toen de Directeur de ramp zag
dreigen.
Toen onder zijn leiding het geld van
spaarders en depositohouders wegsmolt in
spekulaties en groote kredieten, vulde hij z'n
zakken voor den kwaden dag
Kan men het begrijpen, dat een Bestuur
aldus een premie zet op 'n bankroet
Dat het een besluit neemt om een kapi
taal van honderd duizend gulden of daarom
trent, een kapitaal, dat aan de krediteuren,
o.a. aan de spaarders toekomt, weg te schen
ken aan den directeur, van wien de deskun
digen zeggen, dat hij in de leiding zware
fouten heeft gemaakt en het Bestuur van
oordeel is, dat hij behoort uitgezonderd van
de gevolgen der ramp.
Al het andere in de debakle der Hanze
bank is begrijpelijkhet verleenen van
groote kredieten in een tijd, dat het geld bij
stroomen binnenkomt, het spekuleeren, het
avonturen, als regelmatige arbeid niet meer
helpt,dit alles moge'nog zoo verkeerd
Zijn, het is begrijpelijk.
Maar die belooning op het bankroet, ver
leend op 'n moment, dat het al dreigend
boven de Bank hing, is een raadsel."
EEN VOORSTEL AAN DE S.D.A.P.
S. W. richt zich in het „Friesch Dagblad"
als volgt tot de S.D.A.P.
Uw petitionnement slaagde schitterend
Over uw tuighuis en dezelfs inventaris
zwijgen we nu liever
Maar.... de smaak van petitionneeren
hebt ge beet
Hoe nu uw vijfduizend pop, Sociaal-
Democratische Kamerleden, ongerept te
houden
Ge hebt maling aan Christelijke minis
ters, die vrijwillig het vijfde deel van hun
salaris afstaan
Ge hebt maling in 't kwadraat aan Anti-
Rey. en Clirist.-Hist. collega's, die ook be
reid zijn te offeren op het bezuinigings
altaar
Welaan dan, daar staat mijn welge
meende raad
Ga petitionneeren Bij dag bij nacht
bij bootbij trein bij tram bij ord bij
ong bij grijs bij groen bij thee krans
bij bierkruik bij tabakscollege bij fiet
sers en bij fietsersters, enz enz.
Op voor de vijfduizend pop
Ik voorspel karrevrachten vol lijsten
Wie lacht daar?
VRAAG NIET TE VEEL.
Dezen goeden raad geeft „Het Huisgezin"
naar aanleiding van het reconstructie-congres
der Kath. werkgevers
„Een jong rechtsgeleerde, wiens naam,
door twee thans ontslapen ministers gedra
gen, een goeden klank heeft, sprak gisteren
op het R. K. Werkgevers-congres een juist
woord vraag niet te yeel.
Vraag geen zaken, waarvoor een verant
woordelijk minister terugschrikt.
Vraag geen zaken, waarvoor ge bij de ar
beiders een afwijzende houding hebt te vree
zen.
Vraag niet te veel, opdat ge op den steun
der pers eerder kunt rekenen.
Moge het bestuur der R. K. Werkgevers
vereniging, dat voornemens is zijn actie
voort te zetten, met dezen practisch-nuch-
teren wenk van mr. Regout rekening hou
den.
Het congres-bestuur heeft allerlei peilen
op zijn boog.
Het heeft een complex van wenschen klaar,
waarvoor het in ruimen kring propaganda
zal gaan maken.
Bedoeling van al die wenschen is, den toe
stand der industrie en daardoor den algemee
nen economischen toestand te verbeteren.
Bij zijn actie heeft het bestuur veler sym
pathie, instemming en medewerking noodig.
Zou het nu geen aanbeveling verdienen,
den raad van mr. Regout te volgen en alle
krachten op één punt te concentreren, in
plaats van ze over allerlei punten te versnip
peren
Dat ééne groote punt is verlichting der
concurrentie-voorwaarden voor onze nijver
heid met het buitenland, waardoor werkver
ruiming wordt verkregen, meer nog en eer
dan verhooging der opbrengst van het tarief.
Het is een concreet punt, dat gemakkelijk
binnen de bevatting van het publiek valt,
waarvoor de massa is te winnen, ook onder
de arbeiders, die beseffen dat met het woord
ik draag liever goedlfoope schoenen dan dure,
het vraagstuk der werkverschaffing en -ver
ruiming niet van de baan is.
Wie onze nijverheid wil helpen, wie onze
arbeiders werk en brood wil verschaffen,
wie het euvel der werkloosheid wil beteuge
len in plaats van verergering in de hand te
werken, moet thans wel tot verhooging van
het tarief van invoerrechten besluiten
Indien de drie partijen van rechts dit groote
landsbelang duidelijk beseffen, kunnen zij
ook niet toelaten, dat straks een extra-parle
mentair kabinet optreedt, hetwelk, naar wij
duchten, de „liberale handelspolitiek" van
de „N. R. Ct." zal ontzien.
Wat ten slotte de kwestie der productie
verlaging door werktijdverlenging betreft,
te dezen aanzien zal meer dan door een ste
vige propaganda on der het publiek bereikt
worden door het zoeken naar overleg met
de leiders der georganiseerde katholieke ar
beiders.
Op het congres werd door een der inlei
ders leedwezen betuigd over het verbreken
van het contract tusschen de R. K. Werk
gevers- en de R. K. Arbeidersgroep.
Welnu, herstelle men het contract en poge
men omtrent de arbeidsduurkwestie tot een
vergelijk te komen, wat veel verkieslijker is
dan door een actie een contra-actie uit te
lokken.
Wordt ten opzichte van den arbeidsduur
eenstemmigheid bereikt, dan zal men ook
veel gemakkelijker en veel sterker in één
gelid kunnen optrekken voor een verhoogd
tarief en zoo aan onze nijverheid het bestaan,
aan de arbeiders een behoorlijk loon en aan
de werkgevers 'n redelijke winst verzekeren.
Zóó zal inderdaad reconstructiewerk wor
den verricht.
en handelsagenten in Nederland, waarin de
heer Mr. E. van Ketwich Verschuur, our-
gemeester van Groninger» en lid der Eerste
Kamer, sla bemiddelaar was uitgenoodigd,
om een fusie tusschen de aangesloten ver-
eenigingen te helpen bevorderen.
De heer Verschuur ontwikkelde het plan,
eerst uit de leden der aangesloten vereenigin-
gen een vereeniging te vormen, waarvan en
kel de werknemers-leden lid kunnen zijn,
terwijl dan later, zoodra de nieuwe vakver-
eeniging zal zijn opgericht, overleg zal wor
den gepleegd tusschen de dan nog bestaande
handelsreizigersvereenigingen, die fondsen
voor uitkeering bij ziekte, overlijden en derge
lijke exploiteeren, om ook dat fondsenbeheer
bij de nieuwe vereeniging onder te brengen,
waarvoor dan een streng afzonderlijk beheer
noodig zal zijn, opdat de nieuwe vakvereeni-
ging niet in dezelfde fout zal vervallen van
thans, dat ook werkgevers lid kunnen zijn
van de vakvereeniging.
De statuten van de bestaande vereenigtn-
gen zullen daartoe zoodanig gewijzigd moe
ten worden, dat zij zich in het vervolg niet
meer met de vakactie-aangelegenheden be
moeien
Na een uitvoerige gedachtenwisseling ver
klaarden de aanwezige bestuursleden van 11
der 12 vertegenwoordigde vereenigingen
zich voor onderschrijving van de voorgestelde
conclusie. De aanwezige hoofdbestuurders
der Nederl. Handelsreizigersvereeniging te
Rotterdam deden de toezegging, de voorge
dragen conclusie ter beoordeeling te zullen
voorleggen aan de leden, nadat eerst in het
hoofdbestuur een en ander grondig zou zijn
onderzocht.
Onder luid applaus van de vergadering
werd aan mr. Van Ketwich Verschuur dank
gezegd voor de geboden bemiddeling, waarna
de voorzitter van het bureau voor sociale
actie de hoop uitsprak, dat weldra geheele
fusie van de vertegenwoordigde handels-
eizigersvere" 'gingen tot stand zou komen.
De ve. eeri -.gen, welke nu reeds haar
-'nstemming - ..uigd hebben, zijn Providentia
te Amsterdam, Eendracht te Rotterdam,
de Zwolsche en Alkmaarsche handelsreizi
gersvereenigingen. Mercurius te Groningen,
Ons Belang te Amsterdam, Twente te Henge
lo, de handelsreizigersvereenigingen te Ber-
gen-op-Zoom, Arnhem en Nijmegen en de
Vereeniging van vertegenwoordigers van lak
en vernisfabrieken.
FUSIE VAN HANDELSREIZIGERS-
VEREENIG NGEN.
Te Utrecht is Vrijdag een vergadering ge
houden, uitgeschreven door het bureau voor
sociale actie ten dienste van handelsreizigers
DE VLOOIEN VAN ROTHSCHILD.
Een wetenschappelijk belang.
Velen zullen het geen aangenaam onder
werp vinden, dat hier aangeroerd wordt,
want, niet waar, vlooien, die hèb je, maar
erover spreken doe je niet, behalve dan op
de kermis en in de humoristische blaadjes.
Maar dan vergeet men allicht, dat het vlooi-
envraagstuk niet alleen van sociaal-hygië
nisch, maar ook van zuiver wetenschappelijk
medisch belang is. Een der eersten, die het
va deze zijde beschouwd hebben, was de
voor eenigen tijd gestorven N. Charles
Rothschild, wiens testament dezer dagen
geopend is. Daarbij bleek, dat hij behalve
een reusachtig vermogen van circa drie milli
oen pond sterling een reusachtige insecten
verzameling heeft nagelaten, waaronoer een
collectie vlooien, die hij aan het Britsch
Museum heeft vermaakt.
Evenals zijn broeder, Lord Rothschild,
was ook Charles Rothschild reeds in zijn
jeugd een groot liefhebber van natuurlijke
historie. In 1895 verscheen zijn eerste publi
catie over vlooien, sindsdien door niet minder
dan 138 gevolgd.
In 1880 maakte Taschenberg melding
van 33 verschillende species van vlooien
in 1904, omstreeks clen tijd, dat met de collec
tie begonnen werd, catalogiseerde Baher er
135, terwijl er thans 680 variëteiten bekend
zijn, waarvan er 430 op Tring, het zoölogisch
museum van de Rothschilds, ontdekt zijn.
De practische beteekenis van de collectie
bleek o.a. toen het erband werd vastgesteld
tusschen de rat-vlooien en de builenpest, de
verschrikkelijke epidemische ziekte, die in de
middeleeuwen zoo vaak Europa geteisterd
heeft en ook nu nog in sommige streken regel
matig haar cijns heft. Zoo werd daardoor ook
een raadselachtige tegenstrijdigheid in Britsch
Indië opgelost. Daar bleek namelijk, dat de
rat, die zonder twijfel de builenpest over
bracht, bijna overal voorkwam en dat toch de
ziekte slechts op enkele plaatsen epidemisch
was. De verklaring was, zooals gewoonlijk,
eenvoudig er zijn drie soorten rattenvlooien,
en slechts één daarvan draagt de bacillen
der ziekte.
De collectie, die Rothschild nalaat, bevat
circa 600 species, 3550 microscopische prae-
paraten, 40.000 specimina op alcohol en circa
20.000 duplicaat-exemplaren van veel voor
komende soorten.
NIJVERHEIDSTENTOONSTELLING
VAN BEDRIJVEN IN WERKING IN
HET KURHAUS TE SCHEVENINGEN
VAN 31 MEI TOT 15 JUNI 1924.
In gevolge besluit van het Bestuur der
Vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat" is
contract gesloten met de directie der Maat
schappij Zeebad Scheveningen, waardoor
de beschikking is verkregen over de verschil
lende lokaliteiten van het Kurhaus te Sche
veningen tot het houden van eene tentoon-
stellfPig van Nederlandsche Industrie van 31
Mei tot en met 15 Juni a.s.
In het bijzonder zal de gelegenheid voor
deelname worden opengesteld ten behoeve
vau uiegenen, welke hun bedrijf, of een onder
deel daarvan, in werking toonen.
Het is de bedoeling het Nederlandsche pu
bliek te laten zien zooveel zulks doenlijk is,
wat er moet worden verricht, voordat een
artikel in de handen van den kooper komt.
Juist daardoor zal, meer nog dan door eene
gewone tentoonstelling, de belangstelling
voor de voortbrengselen der Nederlandsche
nijverheid worden opgewektmen gaat zich
ervan rekenschap geven wat het cteekend
een artikel te vervaardigen en ais gevolg
grootere waardeering voor de voortbrengse
len van eigen bodem.
En al is het in verschillende gevallen met
mogelijk de vervaardiging van een artikel in
al zijne onderdeden te vertoonen, toch is de
aanschouwing van de vervaardiging van een
onderdeel voor het beoogde doel reeds van
zooveel belang.
Dank zij de overeenkomst, getroffen met
de Directie der Maatschappij Zeebad Sche
veningen, is het mogelijk de kosten voor deel
name bijzonder laag te stellen, terwijl boven
dien aan deelnemers met bedrijven in wer
king nog eene aanzienlijke korting op de huur
prijzen wordt verleend.
Nadere inlichtingen worden gaarne ven
strekt door het algemeen secretariaat der
Vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat' Be-
zuidenhout 97, Den Haag.
DER KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
Een echt Kerstnummer, deze zoo juist
verschenen extra-uitgave van de Katho
lieke Illustratie! Niet enkel een fraai ge-
illustreerde, amusante en onderhoudende
editie, waar men het etiquiet „Kerstnummer
op geplakt heeft, zooals een fijne tulband,
die men in December Kerstbrood en in
April Paaschbrood noemt; maar een werke
lijke verheerlijking, een blijde viering-in-
woord-en-beey van het oude en nimmer
verouderende Kerstfeest
De trouwe lezeressen en lezers van de
Katholieke Illustratie weten, wat dit Room-
sche weekblad voor de huiskamer nu al
meer dan een halve eeuw lang bij de her
denking van het geboortefeest van het
Christuskind aan fraaie platen en verhalen
heeft geleverd. Het is eerbied-afdwingend.
om dan nu weer een Kerstnummer onder
de oogen te krijgen, dat ver uitsteekt
boven alle vroegere. Want dit mogen wi;
gerust zeggen van dit prachtige exemplaar
van 48 bladzijden, op zwaar papier gedrukt,
vol interessante illustraties, boeiende ver
halen en vertellingen vol ook van afwisse
ling door den rijkdom van frische gedachten
en origineele vondsten. Mooie losse platen,
in drie kleuren- en koperdiepdruk, verhoogen
nog de waarde van dit Kerstnummer, dat
voor de as. feestdagen de beste van alle
ontspanningen biedt.
Uit ervaring weten wij, dat extra-nummers
de hebbelijkheid bezitten om „uitverkocht1*
te zijn, op het oogenblik, dat men er de
hand op wil leggen. Daarom vestigen wij de
aandacht onzer lezeressen en lezers voor
zoover noodig op dit fraaie Kerstnummer
der Katholieke Illustratie,
DE INBRAAK IN HET POSTKANTOOR
TE STEENWIJK.
Voor de rechtbank te Assen heeft Vrijdag,
in verband met den indertijd gepleegden dief
stal en den inbraak in het postkantoor te
Steenwij k, terecht gestaan vrouw J. C. B. uit
Oosterveld. Deze beklaagde had van haar
zoon 20.000 aangenomen, wetende dat dit
geld van diefstal afkomstig was. Het geld
werd door haar op het kerkhof verstopt. 1
Het O. M. eischte 8 maanden gevangenis
straf.
SNELHEIDSRECORD.
De Intern. Luchtvaart Federatie heeft het
snelheids-wereldrecord gehomologeerd, ge-(
maakt door den Amerikaan A. Williamh die
op 4 November te Michell Field een snel heit"
bereikte van 429 K.M. 25 meter per uur.
BENZINE-TOEVOER IN DE LUCHT.;
De kapitein Weiss van de 34e luchtvoeraf
deeling is er, voor de eerste maal in Frankrijk
in geslaagd op een hoogte van 3000 meter
boven Parijs een ander vliegtuig in volle
vlucht van brandstof te voorzien. Het over
gieten van de benzine geschiedde met een
ongeveer 30 meter lange slang in een tijd
van 5 minuten zonder moeilijkheden.
POSTVLIEGTUIG IN ZEE NEER
GEKOMEN.
Aan de Brusselsche „Standaard" worbi
gemeld, dat het postvliegtuig FBBX van
Croydon naar Amsterdam nabij Ostende in
zee is neergekomen. De 4 inzittenden werden
gered. De postzakken, voor Rotterdam en
Amsterdam bestemd, zijn met den trein door
gezonden.
POKKEN AAN BOORD.
De „Rindjani" is Vrijdagmorgen in de'
Rotterdamsche haven binnengekomen met
de gele vlag ir» top. In Colombo was een van
de Javaansche bedienden aangestast door
pokken en in de haven van Colombo achter*
gebleven. Na een quarantaine onderzoek in
Poortershaven is het schip vanmorgen weef
vrijgegeven.
38
„Daarop mag ik geen antwoord geven
Daaromtrent kan de minister van justitie
alleen een beslissing nemen....
Maar dit verandert nog niets aan den
oogenblikkelijken toestand en voor 't oogen
blik heb ik u noodig.
Daarom wilde ik u nog meer vragen, n.l.
van de laatste dagen van uw verlof af te
tien en weer indiensi te treden
Met doffe stem antwoordde Raymond:
„Ik kan het u niet weigeren, dat weet ge
wel.Ik zal dus doen, wat u van mij ver
langt".
Eenige oogenblikken was het stil. Dan
vroeg dt chef:
„Heeft u al een request gezonden naar den
minister om invrijheidstelling?
„Neen, mijnheer, en ik ben nu bang om het
te doen, na hetgeen u gezegd heeft."
„Raymond, wilt ge een goeden raad van
mij?"
„Niet liever dan dat. mijnheer."
„Maak dan je request klaar, dan zal ik het
ondersteunen, wees daar zeker van, of
schoon 't mij veel zal kosten je te moeten
missen. Maar nu hangt het van u af den
goeden uitslag daarvan te bevorderen.
Ik wil u een zending opdragen, waardoor
ge de Staat een belangrijken dienst bewijst, i
en wanneer die zending gelukt, kan het
verzoek haast niet geweigerd wordenj
Begin daarom morgen dadelijk met het
werk."
„U kunt op mij rekenen, mijnheer."
„Wat uw zoon betreft, zoudt u hem niet
voorloopig kunnen verwijderen?"
„Onder welk voorwendsel?
En bovendien kan het niet, want hij is
zich aan 't voorbereiden voor het toe
latingsexamen voor de Polytechnische j
school,"
„Toch is 't niet onmogelijk. Dat zal ik u
bewijzen.... U hebt gezegd, dat hij zwak
van gestel was"
„•Ja, hij moest zeer oppassen voor zijn ge
zondheid."
„Welr.u, die gezondheid zelf zal het voor
wendsel zijn, dat ge noodig hebt. Ge moet
uw zcon ergens heen brengen, waar hij te
gelijk lichamelijke ontspanning heeft en zijn
studies kan voortzetten, ergens kuiten in
de frissche natuur."
„Zou hij dan niet verwonderd zijn, waar
om ik zelf te Parijs blijf inplaats van met
hem mee te gaan?,Hij weet niet beter,
of ik ben mijn eigen meester."
„Kom Raymond, laten we nu eens re-
deneeren. Uw zoen weet wel, dat ge niet
zooveel geld hebt en dat ge dus noodzake-
lijk nog het een of ander moet doen. Heeft
hij u daarover nooit gevraagd?"
„Toch wel, mijnheer."
„En wat heb je gezegd?"
„Dat ik door de prefectuur van de Seine
belast was met het toezicht op de biblio
theken der gevangenissen.
„Welnu, dat antwoord was niet onwaar
schijnlijk en evenmin onhandig. Zeg dan, dat
ge daarmee op 't oogenblik veel werk hebt
en zonderling genoeg, is u niet ver van de
waarheid."
„Hoe dat mijnheer?"
„De taak, die ik u wilde opdragen, staat
in betrekking, niet met gevangenisbibliothe
ken, maar met de bibliotheek van de Staat,
die hier in Parijs is gevestigd."
„Met de bibliotheek?".... herhaalde
Raymond verwonderd.
„Ja, dat zal ik u straks wel uitleggen. Ik
weet dat u in angst verkeert, daarom zal
ik u alle mogelijke faciliteiten geven, om
niet 't minste vermoeden tegen u te laten
rijzen. Ik zal u een benoemingsbrief geven
tot onder-inspecteur van de Staatsbiblio
theek, welke benoeming ge op den een of
anderen dag aan uw zoon kunt laten zien,"
„Mijnheer, u is al té goed Ik dank u har
telijk."
„Ik ben ook vader en ik weet, wat er in
u om moet gaan."
„Zoudt u nu willen zeggen, wat u van mij
veriangt?" vroeg Raymond.
„Ik zou u een zeer ernstige cn kiesche
taak willen opleggen."
„Er is geen sprake van moord of schan
delijke misdaad, maar niettemin is het ge
wichtig."
„De misdadigers hebben het nu niet ga-
munt op de menschen, maar op kostbaar
heden van Parijs en sommige groote provin
ciesteden."
„Zijn 't kerkdiefstallen", vroeg Raymond
nieuwsgierig.
„Neen".
„Wat dan?"
„Diefstallen in bibliotheken."
„Dus boeken gestolen?"
„Ja, boeken van groote waarde, juist om
dat ze heel zeldzaam zijn; van sommige
bestaat slechts één exemplaar,"
De chef nam een lijst van zijn bureau en
zag die in.
„Sedert drie weken zijn vijftien boeken
gestolen in de Nationale Bibliotheek, twaalf
in de Bibliotheek van St. Genoveva en acht
in dc Bibliotheek van het Arsenaal."
„In Lyon, Nantes, Bordeaux en Blois zijn
soortgelijke diefstallen gepleegd.... Van
alle kanten komen klachten."
„Men schat de waarde van de gestolen
boeken op twee honderd duizend francs....
De strengste bevelen zijn uitgevaardigd om
de dieven te arresteeren. Tot nu toe heeft
men het stilzwijgen bewaard om het geklets
van allerlei lieden tegen te gaan."
„Door die stilzwijgendheid misleid zullen
de dieven natuurlijk hun werk voortzetten."
„Dat zal u van pas komen.'
„Heeft u geen spoor?" vroeg Raymond."
„Niet het minste."
„U heeft toch rapporten ontvangen."
„Zeker, al sinds acht dagen lang."
„U moet u dus toch een vast idee ge
vormd hebben omtrent den diefstal en de
dieven."
„Helaas niet. Bij al de voorzorgen die in
de bibliotheken, vooral hier in Parijs geno
men worden, behoeft men niet meer te zoe
ken."
„Hoe de diefstallen gebeuren, kan ik on
mogelijk begrijpen."
„Veronderstelt u, dat de dieven die boe
ken aanstonds zoo duur mogelijk van de
hand zien te doen, of dat ze handelen voor
rekening van vreemdelingen, die jaloerse'h
zijn op onze rijkdommen en die bibliotheken
van andere landen met ons goed willen ver
rijken."
„Op die laatste veronderstelling heb ik
nog het meest mijn gedachte gevestigd, doch
geheel onwillekeurig, want ik had er geen
enkel bewijs voor."
Raymond Fromental schudde bedenkelijk
het hoofd,
„Geen enkel spoordat zal de taak
niet vergemakkelijken."
„Als 't gemakkelijk was, zou iedereen het
wel kunnen doen."
„Het is een belist moeilijk geval, maar
wanneer ge eenmaal aan den gang zijt, zal
het blijken zoo verschrikkelijk aiai te zijn
als het schijnt...."
„Hoe dat, mijnheer?"
„Luister: ge stelt u in verbinding met de
bedienden der bibliotheek, waar de dief
stallen gepleegd zijn.
„Terwijl ge met hen spreekt, zult ge
allicht bijzonderheden vernemen, die voot
hen onbeduidend, maar voor u van zeer
veel belang zijn.
„U zult daar zonder twijfel een uitgangs
punt vinden,
„Ik reken op uw bekwaamheid en ben
er zeker van, dat ge geluk zult boDben.
„U begrijpt, dat er een eind aan die dief
stallen moet komen.'
„Ik beprijp 't mijnheer, en alles wat,
menschelijkerwijs gesproken kan gedaan
worden, zal ik probeeren.'
„Daar reken ik op."
„Moet ik beginnen met de bibliotheek
in Parijs of die van de provinciesteden?"
„Dat laat ik aan u ovci
„Misschien krijgt u in de provincie betere
inlichtingen; er zijn daar minder bezoekers
n de bibliotheken, dus iso.-dt een vre.mac-
ling eerder opgemerkt tvcn, morgen maar
op de prefectuur, dan kunt u een voorschot
krijgen voor de kosten en als u de zaak
hebt afgehandeld, kunt u uw rekening in
dienen."
„Heel goed, mijnheer.... Ik zou ook
graag de lijst hebben van de gestolen
boeken. Is die lijst al opgemaakt?"
„Ja, die is bij die processen-verbaal ge-
voegd.'
(Wordt vervolgd).
