In en om Haarlem
STADSNIEUWS,
SPAARNEBANK
IAATJE5
CADEAUX
Voor SchoenenPRESBURG
lil
Woensdag 19 December 1923
46ste Jaargang No. 14617
Abonnementen-Wedstrijd
Nieuwe Naariemsehe Courant.
SPAARBANKRENTE 4 pCt.
Goed Chic Goedkoop
TENTOONSTELLING
„NIEUWE HAARL.
COURANT"
P
De winkelsluiting.
PIT lUtiMER EESTSST UIT 8 BLADZIJDEN. EERSTE BLAD
De Stadsschouwburg.
AGENDA
20 DECEMBER
Haarl. R.=K. Ver. Vacantie=
kolonies.
Directie: Mr. Th. WESTERWOUDT.
Verleent B A NK G AR AKiTiE ten behoeve
van rekeninghouders, die Wenschen te be
schikken over hun tegoed bij den Post-
girodienst.
NET NIEUWE GOUVERHEMEKTS-
GEBOUW.
Eenige bijzonderheden.
De superieure grondstoffen van FRANKEN's MELKBROOD
GARANDEREN U de hoogste VOEDINGSWAARDE.
Hei Provincie-Paleis
GEBOUW „ST. BAVO"
SMEDESTRAAT 23
TOEGANG VRIJ.
J. J. WEBER ZOON
Koningstraat 10 Haarlem
Telegraphisch Weerbericht.
"e abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem eii Agentschappen:
Per week 0.25
Per Kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling3.58
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem,
telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970.
NIEUWE
COURANT
Adverïentiën 35 cents rWM-
Bif contract belangrijk»'
Advertentiën tusschen den tekst
als ingezonden mededeeling op dc
le Pagina 75 ct., op andere redac
tiepagina's 60 ct per regel Vraag-
en aanbod-advertentiën 14 regei»
60 cent per plaatsing: elke regel
meer 15 cent bij vooruitbetaling.
Met ons Kunstpaleis aan het Wilsons-
plerin zijn we in financieel opzicht nog niet
gelukkig geweest.
De gemeentelijke exploitatie 'heeft tot
oog toe een nad.eelig saldo opgeleverd en
zelfs schijnt bij een deel van de raads
leden, met name bij de leden der finan-
cieele commissie, de schrik voor nóg hoo-
gere verliezen zoo ingeslagen te zijn, dat
een voorstel ter tafel ligt om van het eigen
beheer van den Stadsschouwburg af te
zien en de exploitatie in handen van een
pachter te geven.
Het risico der exploitatie wordt daardoor
van de gemeente afgewenteld en voor reke
ning van particulieren gebracht.
De oplossing lijkt heel eenvpudig en wij
kunnen ons indenken, dat zelfs in dezen
tijd, een pachter beter boert aan het
Wilsonsplein dan onze gemeente, want het
is nu eenmaal bekend, dat publieke licha
men bijna steeds duurder exploiteeren dan
particulieren.
Toch zit aan deze kwestie meer vast
dan een louter financieel probleem.
Niet nieuw immers is het vraagstuk of
de overheid zich moet bezighouden met de
uitingen van kunst in het algemeen en te
meer klemt de vraag, w.aar het gaat om
den Stadsschouwburg die gemeente-eigen
dom is
Toen ons gemeentebestuur voor de vraag
stond op welke wijze de Stadsschouwburg
diende te worden geëxploiteerd, heeft onze
courant aan dit punt een aantal, we mogen
wel zeggen, gedegen artikelen gewijd en
dearbij in het licht gesteld, dat al moge
onthouding in vele gevallen voor persoon
lijk levensgedrag eene veilige regel zijn,
deze niet kan gelden voor eene overheid,
die verantwoordelijkheid draagt.
Onthouding gaat het kwaad uit den weg;
ware voorzichtigheid voorkomt of bestrijdt
het kwaad. Nu kan dit eerste in het per
soonlijk leven vaak de beste weg zijn, al
geldt toch ook voor dat persoonlijk leven
als regel, dat men niet alleen het kwaad
moet mijden, doch ook het goede moet
doen en de beste bestrijding van het kwaad
meestal is het doen van het goede.
Maar in geen geval, zoo was die toen
neergeschreven meening, mag een ver
antwoordelijke overheid zich bepalen tot
onthouding, wanneer daarvan het gevolg
zou wezen: vrije baan te geven aan het
kwaad.
Daar komt bij, zooals gezegd, dat de
Stadsschouwburg is: gemeente-eigendom en
een ieder is verantwoordelijk voor het ge
bruik zijner eigendommen. De gemeente
Haarlem dus ook voor het gebruik van den
Stadsschouwburg.
Wij kunnen dus geenszins toegeven, dat
ons gemeentebestuur, bij verpachting, van
alle toezicht op de kunstuitingen in onzen
Stadsschouwburg zou mogen afzien.
En clai behoeft ook niet, omdat in de
verpachtingsvoorwaarden de noodige bepa
lingen zouden kunnen worden opgenomen,
die een oirbaar gebruik van onzen Stads
schouwburg waarborgen, en waarbij met de
eischen van kunst en zedelijkheid wordt
rekening gehouden.
De moeilijkheid is echter op welke wijze
deze waarborgen kunnen verkregen worden.
Want wel geen pachter, die allereerst ziet
naar de mogelijkheid van gunstige finan-
cieele resultaten, zal zich we nis ch en te bin
den aan al te riskante bepalingen en met
name zullen weinig pachters zich zonder
meer wenschen te onderwerpen aan een
commissie van toezicht.
Nu weten we wel, dat art. 188 van de
Gemeentewet aan den burgemeester op
draagt, „te waken tegen het doen van met
de openbare orde of zedelijkheid strijdige
vertconingen", maar dat waken is nog wat
anders dan te zorgen, dat den volke op
voedende kunst wordt gegeven. En zulks
mag een gemeentebestuur zich in zijn
eigen Stadsschouwburg wel ten doel stellen.
Intusschen rijst de vraag in hoeverre de
gemeente zich, ter wille van de kunst-
bescherming, financieele offers mag ge
troosten.
Tot een ongelimiteerd bedrag zeker niet.
Of de grens thans is bereikt nu het te
kort op een twintig mille wordt geraamd,
is moeilijk te beoordeelen.
Maar deze eisch mag zeer zeker aan een
gemeente-bedrijf als de exploitatie van een
schouwburg worden gesteld, dat het, zooal
geen winst afwerpt, zich zelve bedruipt.
Tot nu toe was dit niet het gev il en wij
kunnen er niet inkomen, dat de ontegen
zeggelijk aanzienlijke hoogte, waarop in den
regel het kunstpeil staat der in onzen Stads
schouwburg opgevoerde stukken, voldoende
motiveert een terugkeerdnd tekort op de
exploitatie van dezen schouwburg
Van idealen alleen kan een mensch, ook
een gemeenschap, eenvoudig niet leven en
daarom dient men zich te spenen van
experimenten in onzen Stadsschouwburg,
die wel hooge kunst, maar geen geld in
het laadje brengen. Dat wil nog niet zeg
gen, dat aan de dierlijke neigingen in den
mensch dient te worden toegegeven, maar
wil men met het badwater ook niet het
kind wegwerpen, dan zal bij de exploitatie
van onzen schouwburg voor de opvoering
van stukken behalve (en in hoofdzaak) met
de kunst en de zedelijkheid, ook met de
financieele resultaten rekening moeten
worden gehouden.
Het zou ons spijten indien men met den
huldigen vorm van schouwburg-exploitatie,
die in menigerlei opzicht voortreffelijk is te
noemen, zou moeten breken, omdat deze
vorm van toezicht van alle den besten
waarborg biedt, dat ons volk geen minder
waardige kunst wordt voorgezet, doch ten
slotte wordt het, hoe prozaïsch het in
kunstaangelegenheden ook moge klinken,
een kwestie van koopmanschap. Blijkt
de gemeente-exploitatie steeds verliezen,
misschien steeds hooger verliezen opleve
ren, dan zal wel naar een remedie moeten
worden uitgezien en wij zijn wel ver
zekerd, dat de patiënt er door dat genees
middel niet beter op zal worden.. Het wordt
dan geen kwestie meer van bespiegelingen
over wat in theorie het allerbeste is, doch
de vraag waar de dorre werkelijkheid toe
dwingt.
De voorstanders van verpachting van den
Stadsschouwburg, willen de nienwe wijze
van schouwburgbeheer laten ingaan met
het speelseizoen 1924. We hebben dus nu
nog een goed half tooneelseizoen voor ons
en dus alle gelegenheid om te zien of de
sombere voorspellingen van onze financieele
specialiteiten, voor wat betreft de schouw
burgexploitatie uitkomen.
Het te nemen besluit lijkt ons zoo be
langrijk, dat wij zouden huiveren nu reeds
een beslissing te nemen. Zoo eenigszins
mogelijk, dient het gemeentelijk toezicht te
blijven gehandhaafd, zooals het nu is. En
het is niet onmogelijk, dat nieuwe perspec
tieven in den loop van dit jaar de mogelijk
heid daartoe openen.
Moge de Raad tot zoolang zijn definitief
oordeel opschorten.
Sociëteit „St. Bavo". Schaakclub, 8 uur,
Esperanto, 8 uur. Retraitefonds, 8
uur. Post- en Telegraaf, half 9. Ten
toonstelling „Spaarnestad", 2 uur.
Hanzegebouw. Zangvereeniging „Proza en
Poëzie, 8 uur. R. K. Jonge Vrouwen-
bond, Groep B, godsdienstonderricht met
lichtbeelden, aanschouwelijk onderwerp,
half 8 tot 9 uur.
Remonstrantsche Kerk. Vioolavond, 8
uur.
St. Vincentiusgebouw, Nieuwe Groenmarkt.
Bestuur R. K. Reclasseerings-vereeniging,
half 9.
Atlanta. Zijlstraat Bioscoopvoorstel
ling.
Museum van Kunstnijverheid Paviljoen
Dreef De bibliotheek dagelijks geopend
van 912 uur Toegang kosteloos.
Bisschoppelijk Museum Dagelijks, uitge
nomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, toe
gankelijk.
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnestraat 15 Alle werkdagen, voorm.
van 912 uur. n.m. van 25 uur. Zater
dags alleen van 912 uur.
R.K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine
Houtweg 13 Alle werkdagen, voorm.
van half 11 tot half 12, des nam. van 3
tot 4 eu van half 8~half 9 uur. Tele
foon 2981.
R. K. Bevolkingsbureau. Gebouw Sint
Bavo Smedestraat 49 van 810 uur
on Maandag-, Woensdag- en Vrijdag
avond.
R. K. Leeszaal en uitlesnbibliofbeck
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012, van 25 en van 710 uur, b.-
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen. Uitieenen van boeken
van half 39 uur.
Marthavereeniging Bloemhofstraat 1
Betrekkingbureau voor vrouwen Alle
werkdagen van 1012, van 24 en van
89 uur. Tel. 1671.
Bloemendaal R. K Leesbibliotheek
Blbemendaalsche weg 48, Dinsdag en
Vrijdag van 24 uur-
i
Het bestuur van genoemde vcreeniging
vraagt ons opname van het volgende:
Voorbeeldig gezwegen, maanden lang,
zonder Roomsch Haarlem één oogenblik te
storen in druk doen en denken over poli
tiek, bezuiniging enzmaar thans ko
men we het rechtmatig aandeel der belang
stelling en nog wat meer opvorderen.
Alien, die ons werk steunden, hebben
recht te weten of en wat er meer gedaan
werd dan zwijgen.
Begin '2^ stond de vereeniging in mineur.
Wel had 1922 een aantal nieuwe leden ge
bracht, maar de drang der tijden deed oude,
Daarom doen wij thans weer een dringend
beroep op de roedewerking van heel
Roomsch Haarlem. Nu wij onze zwijgzaam
heid hebben afgelegd, zullen we niet rusten
vóór een ruime uitzending in 1924 verze
kerd is en gedachtig uw daadwerkelijke be
langstelling dit jaar, durven wij hopen op
succes voor 't volgende.
Natuurlijk beginnen we als vorige j .ren
met uw nieuwe belangstelling te vragen
voor een feestavond, waarover nadere bij
zonderheden spoedig zullen volgen.
Dit zij al vast opgemerkt, dat er gelachen
zal worden, als nooit te voren in onze
schouwburg gehoord werd, dat het Wilsons
plein er van davert, van het begin tot het
einde der uitvoering!
dan de bureaux zullen worden onderge
bracht, terwijl eenige zalen van het Pavil
joen voor meer officieele doeleinden zullen
worden gebezigd
De ingang voor de dagelijksc.be zaken, wel
ke op de bureaux worden behandeld, zal
dan komen aan den Kleinen Houtweg.
Gaat dat zien, gaat dat zien!
In één der zalen van het gebouw St.
Bavo in de Smedestraat is door de Directie
van de Nieuwe Haarlemsche Courant eene
tentoonstelling georganiseerd van de prij-
zelfs vuurvaste, verliezen; op meer dan
400 aan contributie en donaties viel niet
te rekenen; de kas, overschot '22, uitgeput,
't Viel moeilijk op een zomer-uitzending te
hopen als in '22, toen er 45 gelukkig ge
maakt werden, wat een uitgave van pl.m.
2600 vorderde,
Waar thans nog een dikke ƒ2000 buiten
gewone inkomsten te halen? Doch moede
loosheid staat niet in 't reglement; met on
verwoestbaar optimisme werden plannen
voor kasvulling beraamd. Een feestavond
met medewerking der Amsterjlamsche R. K.
Studenten bezorgde een stampvolle schouw
burg en het financieel succes stijfde aan
zienlijk onze kas en ook onzen moed.
Ernstige pogingen om 't ledenaantal uit
te breiden, hadden beduidend succes. Vele
kindervrienden lieten zich gaarne overha
len, terwij! verschillende schoolbesturen en
vereenigingen jaarlijksche bijdragen toezeg
den of die aanzienlijk verhoogden, waardoor
de vaste inkomsten ongeveer verdubbelden.
Ons optimisme bleek niet ongegrond, wat
ook mocht blijken uil de opbrengst eener
liefdadigheidspredicatie door den ZeerEerw.
Pasioor Reijnenberg voor eigen Parochie,
die de kas al weer ten kleine 800 rijker
maakte.
Uit het toevloeien van zooveel fin. steun,
wat we zeer dankbaar memoreeren, spreekt
overtuigend, dat ons liefdewerk thans in
breede kringen gekend, maar bovenal ook
gewaardeerd wordt.
't Was spoedig duidelijk, dat wij dezen
zomer belangrijk meer stumperdjes konden
uitzenden, waar een geringe verlaging der
verpleegkosten ook toe bij zou dragen.
80 Kindertjes konden aan 't zonnig strand
te Egmond en Zandvoort of in bosch en hei
te Heerle, Wouw en Eersel zuivere zee- of
boschlucht op hun zwak gestel laten inwer
ken. De uitgaven der zomer-uitzending ste
gen tot pl.m. 3300, terwijl thans nog een
7-tal erg zwakken voor meer langdurige
verpleging te Zandvoort in de „Ster der
Zee" vertoeven.
Resultaten waren over 't algemeen zeer
bevredigend. Vielen al enkele teleurstellin
gen te boeken en waren sommige klachten
al niet geheel ongegrond, we mogen niet
vergeten, dat we tot heden in Holland niet
de beschikking hebben over een R. K. Kin
derhuis dat aan ruime eischcn voldoet. Doch
hierin komt gelukkig verandering. Volgend
jaar kunnen we veel kleintjes plaatsen in
een nieuw te bouwen R. K. Kindergezond-
heidseord te Erfmond aan Zee, naar de
hoog.te eischen ingericht.
Voldaan over wat in '23 me* zooveel ge
waardeerde medeweiking te bereiken viel,
hoopt de Vereeniging met taaie volharding
haar mooi en noodzakelijk werk in '24 voort
te zetten en uit te breiden.
Nog altijd moet een groot aantal aan
vragen gesteund door dringende medische
adviezen afgewezen worden; nog altijd vin
den veel Katb. kinderen plaats in een
neutraal tehuis of in andersdenkende ge
zinnen,
Zooals we reeds meldden overweegt het
Rijk de Provinciale Griffie vanuit de Jans
straat over te brengen naar het Paviljoen in
den Hout.
Nog is de beslissing wel niet gevallen, doch
over een paar maanden zal de „overweging"
wel een besluit zijn geworden.
Het thans gepubliceerde bericht is zoo op
te vatten, dat na een onderzoek, het Rijk
meent het Paviljoen voor Griffie te kunnen
inrichten.
Het gebouw zal, zoovel buiten als binnen,
zooveel mogelijk van verbouwing gespeend
blijven.
Op dit oogenblik is in het Paviljoen met
dependences gevestigd het secretariaat van
de Maatschappij van Handel en Nijverheid,
het Museum voor Kunstnijverheid, het Ko
loniaal Museum en de Kunstnijverheidsschool,
terwijl links van den ingang de heer C Gun
net een woning heeft.
Het Koloniaal Museum is bezig naar Am
sterdam te verhuizen.
De school voor Kunstnijverheid blijft in het
gebouw, waar zij nu is, waarschijnlijk ge
vestigd.
Het Paviljoen is rijks-eigendom. Het Rijk
heeft het gebouw, van jaar tot jaar, ver
huurd voor niet hoogen prijs aan de Maat
schappij voor Handel en Nijverheid, die er
haar secretariaat heeft gevestigd. De Maat
schappij verhuurde een deel aan een harer
instellingen: het Museum voor Kunstnijver
heid. Wat er met het secretariaat en het
Museum zal gebeuren, is nog niet opgelost.
Te verwachten is evenwel dat het Rijk het
Museum niet plotseling op straat zal zetten,
In het Paviljoen zijn verschillende zalen en
kamers, die voor Griffie-diensten geschikt
zijn te maken, O.a. zijn er een aantal zalen,
die prachtig voor vergaderzaal zijn in te
richten.
Naar we nog nader vernemen, is het 't
plan, om de geiheele griffie in het Paviljoen
onder te brengen, ook die afdeelingen,
welke thans naar het belastingkantoor zijn
overgebracht. Het voornemen bestaat, om
ook de vergaderingen der Provinciale Staten
in het Paviljoen te houden.
Uit den aard der zaak, zal het minstens
nog wiel een jaar of twee duren, alvorens
de eventueele plannen d-oorgang kunnen
vinden,
In verband met het bovenstaande hebben
we ons gewend tot het secretariaat van de
Ned, Maaschappij voor Nijverheid en Han
del, waar we het volgende vernamen: Zoo
als bekend is het Paviljoen een Rijks
gebouw. Daarin zijn gevestigd de Ned.
Maatschappij voor Nijverheid en Handel,
het Museum voor Kunstnijverheid en het
Koloniaal Museum. Gezamenlijk werd de
huur, aan het Rijk verschuldigd, betaald.
De huur loopt van jaar tot jaar en eindigt
met Juni, zoodat in ieder geval niet voor
Juni a. s. het gebouw ontruimd behoeft te
zijn. Het secretariaat heeft noch officieel,
noch officieus kennis gekregen van het
voornemen der Regeering, in het Paviljoen
de griffie te vestigen. Wel is echter door
den chef der afdeeling gebouwen van het
departement van Financiën met den rijks
bouwmeester en andere iheeren het gebouw
opgenomen geworden, terwijl ook enkele
leden van Gedep. Staten zich van den
plaatselijken toestand op de hoogte hebben
gesteld. Moet bet secretariaat het gebouw
ontruimen, dan zal het natuurlijk ergens
anders zich vestigen. Waar het Museum
van Kunstnijverheid moet blijven, valt
echter moeilijk te zeggen. Een geschikt
gebouw is op het oogenblik te Haarlem
niet, terwijl een nieuw gebouw veel kosten
met zich zal brengen. Het zou dan ook
niet onmogelijk zijn, dat het museum in een
andere plaats gevestigd werd.
Volgens het secretariaat zou het Pavil
joen niet ongeschikt zijn als Provinciale
griffis. Het zou bij eventueele doorvoering
der annexatie in het midden der stad liggen.
De kostbare kamers zullen gespaard blijven.
In den loop der jaren is toch al veel aan
het gebouw veranderd, zoodat het reeds
lang niet meer zijn corspronkelijken in-
wendigen vorm behouden beeft. Of het als
kantoorgebouw zal voldoen, kon het secre
tariaat niet beoordeelen. Een deel zal o .i.
heel goed gebruikt kunnen worden voor
vergaderingen der Staten. De grootste on
kosten, die racr, voor de inrichting van het
gebouw tot griffie zou hebben, zouden wel
veroorzaakt worden door den aanleg van
centrale verwarming.
Uit officieuse bron vernemen wij nog na
der, dat hoogstwaarschijnlijk aan het thans
bestaande Paviljoen niets veranderd zal wor
den, dus geen verbouwingen zullen plaats
vinden, waardoor de stijl geschaad zou kun
nen worden.
Wel ligt het in de bedoeling in den tuin,
vermoedelijk aan den kant van den Kleinen
Houtweg een vleugel aan te bouwen, waar
zen, welke beschikbaar worden gesteld
voor den uitgeschreven abonnementen-wed
strijd.
Wanneer wij als motto boven dit stukje
plaatsen „gaat dat zien" dan moet men
dat niet beschouwen als den verlokkenden
roep van den handelaar, die een artikel
van twijfelachtige kwaliteit zoekt te slijten
en weet, dat hij door radheid van tong de
menschen onder zijn invloed krijgt, mits ze
maar komen willen.
Neen, dit motto is bedoeld als een wel
gemeende uitnoodiging om vooral niet na
te laten,een bezoek aan deze tentoonstel
ling te brengen, die inderdaad eene bezich
tiging overwaard is.
De toegang is geheel vrij; ieder is wel
kom.
Er is iemand aanwezig, die de bezoekers
op de meest welwillende wijze te woord
staat en alle gewenschte inlichtingen geeft.
En nu de tentoonstelling zelve. Ze heeft
onze verwachtingen in alle opzichten over
troffen en schrijver dezes, die er niet zijn
hoofdberoep van maakt abonnementen aan
te werven en al evenmin weet, in hoeverre
hij op het gebied van colportage succes zal
hebben, kwam in de verzoeking ook
eens zijn krachten te gaan beproeven.
Zoo zal het, dunkt ons, menigeen gaan na
een bezoek aan deze tentoonstelling te
hebben gebracht.
De toegang is smaakvol versierd. Ook de
zaal zelve, waar langs de wanden op de
lange tafels de prijzen voor dezen wedstrijd,
waaraan iedereen kan deelnemen, keurig
zijn gearrangeerd, heeft door een sobere,
maar alleszins voldoende bloemversiering,
een feestelijk aanzien.
Moeten wij u een volledige opsomming
geven van de prachtige prijzen, die hier in
Veelheid en veelsoortigheid zijn tentoonge
steld? Wij gelooven, dat wij daarmede een
negatief resultaat zouden bereiken, want de
meest geduldigen onder onze lezers zouden
wij daardoor te zeer vermoeien.
Wij willen ons bepalen tot een greep uit
het vele.
Wij zagen beelden van 'tH. Hart in on
derscheidene grootte, prachtige klokjes, een
groote staande schoorsteenklok, verschil
lende rookstellen, fijne bonbonmandjes, pre
senteerbladen in fraaie uitvoering, servie
zen, lampen, gilette's. Er zijn bij dezen wed
strijd ook rijwielen als prijs beschikbaar ge
steld. Deze zijn evenwel nog niet aangeko
men en als ze er zijn, zal het met het oog
op de beschikbare ruimte nog moeilijkheid
opleveren, waar ze kunnen geplaatst wor
den.
Bezie eens deze gilette. zwaar verguld,
met dito étui, een sieraad op elke heeren-
waschtafel. Voor het aanwerven van 5
abonnementen wordt men dezen prijs deel
achtig.
Een allerliefst klokje in grijs, geaderd
marmer, voor.... 2 abonnementen. In plaats
daarvan kan men ook een bonbonmandje
nemen.
Een smaakvol rookstel vormt den prijs
voor 2 abonnementen. Er zijn verschillende
soorten rookstellen.
De schoorsteenklok, in prachtig gebeitst
eikenhout, vraagt wat meer moeite. De ge
lukkige bezitter wordt hij, die 25 abonne
menten weet te verwerven.
Wij overdrijven niet, wanneer wij bewe
ren, dat allen, zender uitzondering zullen
meewerken aan dezen wedstrijd, wanneer
ze zich inet eigen oogen hebben overtuigd
van de kostbare prijzen, welke hun als be-
looning voor hunne moeite is toegedacht.
Er is echter ook een ethische k aan
dezen grootsch opgezetten wedstrijd. Al
moge het nu waar zijn, dat de fraaie prij
zen werkelijk uitlokken tot medewerken, er
m-tf niet uit het oog worden verloren, dat
achter dit gebeuren schooner doelpunt op
rijst, n.l. de Nieuwe Haarlemsche Courant
te maken tot bet lijfblad van Katholiek
Haarlem en deszelfs omstreken!
Om iedereen wakker te roepen, om
iedereen mobiel te maken voor deze zaak,
moest iets bijzonders in het leven worden
geroepen, iets, waarvan iedereen zegt, dat
het flink is aangepakt.
Het nevendoel of juister gezegd het
hoofddoel van dezen wedstrijd is in de ten
toonstellingszaal op fraaie schilden, met
flinke, duidelijke letter aangegeven: de
Nieuwe Haarlemsche Courant, met gratis
Zondagsblad in koperdiepdruk met een gra
tis ongevallen-verzekering, het blad met
een eigen draadloos ontvangstation, te ma
ken tot „Onze Huisvriend!"
Als de sloot is gegeven, als de geestdrift
gewekt is, is de menschheid tot groote
dingen in staat! Katholiek Haarlem zal
zich niet onbetuigd laten en meewerken
tot het bereiken van het beoogde doel.
In ons volgend nummer zullen wij enkele
foto's van de tentoonstellingszaal opnemen.
Wij maken er op attent, dat de prijzen
van de raadselwedstrijden Nieuwe Haarlem
sche Courant (Kinderrubriek) eveneens in
de zaal zijn geëxposeerd, recht tegenover
j den ingang.
GROOTE HOUTSTRAAT 88
Het Rijk denkt er dus ernstig aan, gelijk uit
een bericht in ons nummer van gisteren stond
te lezen, het mooie Paviljoen in den Hout
te bestemmen voor de huisvesting van de
Provinciale administratie.
Eenige iaren geleden, in den tiid dat het
zoeken naar een gebouw voor de Provinciale
Griffie aan de orde van den dag was, werd
in dit hoekje schertsenderwijs de aandacht
gevestigd op het Paviljoen en zoo ziet men
hoe scherts in ernst kan verkeeren.
Toen ik echter gisteren het bericht las, dat
het Riik ernsti gaan 't „overwegen" is. stond
ik toch even vreemd te kijken en miin eerste
opwelling was: het Paviljoen is veel te mooi
voor Provinciale Griffie
Maar bij nadere beschouwing zijn er toch
weinig bezwaren aan te voeren tegen de
nieuwe bestemming van ons Paviljoen, voor
al toen wii de overtuiging hadden gekregen
dat het Riik ons Haarlemsche Paleis, zoowel
uiterlijk als innerlijk zal sparen.
Begrijpen wij de plannen goed, dan is het
voornemen in den tuin een vleugel aan het
bestaande gebouw te bouwen en daar zullen
dan, dunkt ons, wel in hoofdzaak de adminis
traties gevestigd worden, zoodat het komen
en gaan in hoofdzaak langs een te maken in
gang aan den Kleinen Houtweg zal plaats
hebben.
Het bestaande zal, zooveel mogelijk, ge
spaard worden, zoodat de mooie zalen met
geen schutjes en hokjes zullen vernietigd
worden. Dat zou vandalisme zijn en te
recht alles wat Haarlemmer is en voor
kunst voelt in het geweer roepen. Een waar
borg dat dit niet gebeuren zal al was de
verzekering er al niet moge ziin dat onze
Rijksbouwmeester voor dit district een fijn
kunstzinnig man is.
Hoe precies de indeelingen zal worden, we
ten we niet, maar zeer zeker in de localitel-
ten, waar nu 't Museum v. Kunstnijverheid is
gevestigd, dat is dus boven, zal, naar
wordt gemeend, niet veel gebroken worden,
en ook in de benedenlokalen, vaar het Ko
loniaal Museum tot nu toe een onderkomen
had, zullen de lokalen, waarvan enkele met
fraaie betimmering, hopelijk niet veel ver
andering ondergaan.
Indien dit specimen van laat achttiende-
eeuwsche houwkunst Nederland bezit
daar maar enkele voorbeelden van ont
zien wordt met een ernst, die aan de kunst
verschuldigd is, dan zijn er, naar onze mee
ning, weinig bezwaren in te brengen tegen
de huisvesting van de Griffie in het voor
malige Paleis van Koning Lodewijk Napoleon.
Het Provinciaal Gouvernement krijgt daar
mede een waardig verblijf en daarmede is
ook het gevaar afgewend dat de provinciale
regeering naar Amsterdam zou verhuizen,
waar men heusch wel happig is op dat be
zit, maar dat aan Haarlem zijn kroon zou
ontnemen van hoofdstad der Provincie te
zijn. Haarlem hoofdstad is ook wat waard.
Het getrouw is voorts gunstig gelegen aan
drie trammen en gemakkelijk te vinden. Dat
het' voor Haarlemmers iets buitenaf ligt is
geen bezwaar, want zooveel gebruik maken
de Haarlemmers van onze Provinciale Griffie
niet. Een ander voordeel is dat de Staten
nu een eigen, en nog wel fraaie, vergader
zaal krijgen.
Nu zou men kunnen lamenteeren over het
feit, dat het Paleis van Lodewijk Napoleon,
dat dit mooie bouwwerk van even vóór 1800.
zulk een prozaïsche bestemming krijgt als
een administratie-gebouw, maar daartegen
over staat dat voor een nieuw gebouw een
millioen gulden zou moeten worden uitgege
ven, terwij! een Rijksgebouw als dit daarvoor
voor een deel bruikbaar kan worden gemaakt
Deed men dit, dan zouden zeer zeker andere
bedillaars ook al weer reden tot critiek heb
ben.
De eenige penibele kwestie is, dat ons Mu
seum voor Kunstnijverheid in het gedrang
komt en de vraag waar dat heen moet, is nog
niet opgelost. Wij twijfelen er niet aan of
ook daarvoor zal een oplossing kunnen wor
den gevonden en wij willen wel al bij voor
baat de hoop uitspreken dat het Museum
voor Kunstnijverheid voor Haarlem behouden
blijve
Resumeerend kunnen wij de gevonden op
lossing, mits de noodige eerbied door den
moker betoond wordt, niet zoo kwaad vin
den, al heeft ook deze medaille, zooals wel
haast immer, haar keerziide
voor het aanwerven van
ABONNEMENTEN op de
Geopend
tot en met ZATERDAG
22 DEC van 2 uur 's mid
dags tot 10 unr 's avonds
Barometerstand 10 uur v.m.: 765. Stilstand
OPGAVE VAN:
Medegedeeld door het Koninklijk Meteoro
logisch Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 775,0 m.M. te
Valentia.
Laagste barometerstand 737,0 m.M. te
Memel.
Verwachting van den avond van 19 tot
den avond van 20 December: krachtige tot
matigen noordelijke tot westelijken wind, af
wisselend bewolkt, waarschijnlijk enkele
sneeuw of regenbuitjes, aanvankelijk iets
kouder.
V.
Een banketbakker hier ter stede deelde
ons het volgende mede. met verzoek dat als
bijdrage onder deze rubriek te plaatsen.
Verplichte winkelsluiting vind ik, in 't
algemeen, evenals zoovele andere winke
liers, toe te juichen, omdat wel gebleken is
dat zij nuttig is voor de avondrust van vele
winkeliers, die hun zaken des avonds niet
behoeven open te hebben om toch een goed
debiet te krijgen en voor wie het, zonder
wettelijk verplichte sluiting, niet mogelijk is
hun zaken dicht te doen, vanwege de on
willigheid van concurrenten in hun vak.
Maar en nu verzoek ik de voorstan
ders van verplichte sluiting toch ook eens
goed naar mij te willen luisteren, want het
is de klank van iemand die met ondergang
wordt bedreigd maar men moet die ver
plichte sluiting toch niet zoover door willen
drijven, dat daarmede een groep burgers
en toch waarachtig de slechtste niet het
brood uit den mond genomen wordt.
Dat zijn die winkeliers, die 't voor 'n groot
gedeelte moeten hebben van den verkoop in
de latere avonduren, in de uren nd 8 uur: de
banketbakkers en zij, die een zaak in con
sumptieartikel an drijven
Voor ons, banketbakkers, is de 8-uurslui-
ting een strop.
In den goeden tijd, toen er veel geld ver
diend werd door iedereen, kon wellicht ook
een banketbakker den verkoop in de avond
uren wel missen, althans voelde hij het ge
mis niet zoo erg, maar thans, nu alles min
dert, ook zijn inkomsten, nu ziet hij in den
avondverkoop het eenige middel om den
dagverkoop aan te vullen en zoodoende nog
een bestaan te vinden ondanks de drukken
de lasten van hooge loonen, belastingen enz
die op het bedrijf rusten.
Wie toch heeft in 's hemelsnaam het recht
om hem, die doorgaans een goed vakman is,
een bestaan te onthouden? En dat wordt
gedaan als men ons den verkoop in de
avonduren onthoudt.
Of wij schade hebben van de 8 uur-slui
ting?
Dezen zomer was een gezelschap uit Bus-
sum in Haarlem op uitstapje en dineerde bij
Brinkman. Ik wist dat die heeren bij mij
zouden komen om inkoopen te doen vcor
vrouw en kinderen, die thuis waren geble
ven. Ik waarschuwde ze om half acht dat ik
om acht uur sluiten moest en kon toen nog
een mooien omzet doen, maar tevens vroe
gen ze mij of men in Haarlem krankzinnig is
om banketbakkers te dwingen 's avonds 8
uur te sluiten.
En inderdaad: een reiziger, die naar den
trein gaat of daar vandaan komt, wil nog
wel eens een snoeperijtje meenemen voor
zich of voor zijn huisgenooten. Heeft u dat
zelf r.ooit eens ondervonden?
En wanneer een wandelaar of iemand,
die naar den schouwburg of van de» bioscoop
komt, voor de glazen van mijn banketbak
kerswinkel staat, komt bij hem of haar de
lust op eens wat mede te nemen. Die klan
ten heb je als je in dc avonduren open bent
en ben je kwijt als je .n de avonduren een
zaak hebt, die gesloten is. En ook u. die in
de avonduren onverwjehts visite krijgt en
nog wal snoeperij zoudt willen hebben, gaat
daar den volgenden morgen niet meer voor
naar den banketbakker Dat alles is schade
voor ons. Wij moeten het van den avond
verkoop ook hebben.
Of dat gemis van avondverkoop aanzien
lijk is? Een voorbeeld, waaruit blijkt hoi
juist de komende en gaande man des avond:
in ons bedrijf beweging brengt is wel dat
ik vroeger 300 a 400 gevulde koeken ver
kocht en thans vijftien, zestien in de week.
Ook tabletten chocolade verkoop ik aan
zienlijk minder, en gebakjes.
Het nadeel taxeeren is mocielijk, maar
misschien hebben zij wel gelijk, die den
avondverkoop op 40 procent taxeeren van de
inkomsten per dag.
Ja, maar, zeggen de tegenstanders er zijn
zooveel bezwaren verhonden aan het toela
ten van uitzonderingen Hoe moet gecontro
leerd worden of de winkels, die open zijn
niet eens een artikel verkoopen dat een
winkel, die gesloten moet zijn, ook verkoopt.
Accoord, dat er bezwaren zijn tegen het
toestaan van uitzonderingen, maar voelen
die argumenten-fabrikanten dan niets voor
mijn bezwaar: dat ik door dezen maatregel
doodgedrukt wordt; telt het dan niet meer
mede dat een groep nijvere menschen, die
dagen ploeteren en willen ploeteren om aan
hun gezin een boterham te verstrekken in
hun pogingen daartoe worden lamgeslagen
door een verordening, die hun de keel toe
knijpt.
Welk kwaad doe ik toch als ik gebakjes,
koeekjes, chocolade verkoop, een be
drijf, waarin ik voor mij en de mijnen het
dagelijkscb brood verdien? En denkt gij dat
ik mij vereenigen kan met het denkbeeld
dat ik een misdadiger ben als ik 's avonds
na 8 een taartje of koekje verkoop, ik
kan dat niet, ook niet al bedenk ik daarbij
dat ik op die manier medehelp op de ge
makkelijkste manier de verplichte winkel
sluiting te handhaven en mijn buren een rus-
tigen avond bezorg. Vergeet toch niet dat de
