f
LAATSTE NIEUWS
iiüraiAKSJSPü iimws.
MM m SiSSOL
MIST en &mm$.
mm en mum.
LEBER"EN VLOOTi
8E SClliHETSGiSSfS,
VERKEER EN POSTERIJEN.
Uif ©uzi 0©$!.
RECHTSZAKEN.
de schSonhovensche tijger.
ROOMSCHE jEÜGDORGANISATIE
MAft&TNÜtJWS.
De Neef van Curasao.
DE VISCHPROPAGANDA.
Naar het Nationaal Comité voor Vischpro-
pagauda mededeelt is het zeer tevreden over
de uitwerking van zijn demonstraties op de
van 22 November16 December te Amster
dam gehouden voedingstentoonsteliing, Zoo
als men weet, werd het publiek daar niet al
leen getoond hoe de zeeprisch gevangen
wordt dan!: zij ook de medewerking van
het Nationaal Technisch Scheepvaartkundig
M .seum en hoe zij cr uit ziet, maar v/erd
het ook in de gelegenheid gesteld, te proe
en hoe zij smaakt.
Hoezeer deze vischproductcn in den smaak
's iolen blijkt wfcl uit den aftrek, dien zij had
den; vele duizenden haringen op allerlei wij-
ren geconserveerd en ruim 25.000 porties ge
bakken visch werden uitgereikt. Wat deze
betreft is het dan ook een grootc voldoening
voor het Comité, dat dc geheelc inzending
Kngelsche vischbakovens en aardappelschil-
machines door een firma overgenomen zijn,
die als agent van de betrokken Enge'isehe
firma zr.l optreden en zelf een vischbakkarij
in Amsterdam zal inrichten. Het comité
hoopt nu, dat zulk een bakkerij op den voet
als :n Engeland het geval is, geëxploiteerd
zal worden; zij hebben daar veel succes
meer dan 20.000 personen zijn cr bij werk
zaam en hebben krachtig medegewerkt om
visch daar tot volksvoedscl tc maken. Ook
als gevolg daarvan is het viscKgcbruik cr
thans 28 K.G. per jaar en per hoofd der be
volking, tegen slechts 4 K.G. zeevbch hier.
FAILLISSEMENTEN IN NEDERLAND.
Volgens mededeel: ng van het Handelsin
formatiebureau van Van der Graaf Co.,
Bureaux voor den Handel zijn over de afge-
loopen week, eindigende 28 Dec. in Neder
land uitgesproken 78 faillissementen tegen 68
faillissemen ten in dezelfde week van het vo
rige jaar.
Van 1 Januari tot en met 28 Dec. 1923 4230
faillissementen tegenover 3133 over hetzelfde
tijdperk van het vorige jaar.
DE VLEESCHKEURINGSWET.
Door het Kamerlid, den heer Bulten zijn
aan den Minister van A. H. en N. de volgende
vragen gesteld
Is de Minister bereid, maatrelen tc doen
treffen tot opheffing van de ongelegenheid,
dat ontheffing van keuring, ingevolge artikel
6a der Vieeschkeuringswet, in zoover niet
doeltre fend is, dat de gebruikelijke verduurza
ming, door rooken van spek en vleesch, af
komstig van huisslachting, in vele gevallen,
zoo niet qehee onmogelijk, dan toch hoogst
bezwaarlijk en ondoelmatig is, doordat het
vervoer van deze niet gekeurde artikelen naar
rookerijen niet toelaatbaar en zelfs betrekke
lijk gering keurloon voor vele landarbeiders
en anderen te bezwarend is
WELDADIGHEIDSPOSTZEGELS.
Tot 15 Januari a.s. worden op alle postkan
toren wcidadigheidspostzegels verkrijgbaar
gesteld. Deze zeer sympathieke daad ver
dient aller steun. Voor alle gewone doeleinden
kunnen deze zegels worden gebruikt, doch
zij zijn een weinig hooger in prijs. De voor
deden hiervan komen geheel ten goede aan
de Inrichtingen van Weldadigheid der ver
schillende gezindten in ons eigen land.
Op zeer doeltreffende, practische wijze kan
hierdoor aan deze inrichtingen, waarvan vele
in grooten financieelen nood ver keer en,
steun worden verleend.
Wijl het voor niemand een bezwaar is,
hieraan mede te werken, worden allen opge
wekt dezen mensch! renden arbeid tc steu
nen.
7AN HET HOF.
De Koningin biedt. Maandagavond, 14 Ja
nuari c.k., ten Koninklijken Palcizc te
's-Gravenhagl. den Hoofden der bij Harer
Majesteits Hof geaccrediteerde gezantschap
pen mei hunne cchtgenooten een gastmaal
EEN VREDESPOGING VAN FREDERIK
VAN EEDEN.
In het Kerstm imer van net „Berliner
Tagehlalt" vertelt Frederik van Ecden over
een diplomatieke missie, die hij tijdens dpn
oorlog volbracht. Hij schrijft, volgens de
„Te!.":
..Gedurende den oorlog heb ik mijn
vriendschap voor Duitschland getoond,
doordat ik in den zwaarsten tijd Januari
1917 persoonlijk getracht heb. den vrede
nader te brengen en door voor Duitschland
te werken door met medewcien van dc
Duitsche regeering een reis naar Engeland
te ondernemen. Ik ben daarbij geslaagd,
een onderhoud met Lloyo George te verkrij
gen en hem in naqm van den gezant dr.
Rosen, tc 's-Gravenhage, het voorstel te
doe:, bevoegde vertegenwoordigers van
beide partijen te noemen en deze elkaar te
's-Gravenhage te laten ontmoeten.
„Een uur iang heb ik destijds met den
I'.ngelschen staatsman gesproken en be
proefd. hem te overreden als eersten stap
naar den vrede de toegestoken band te grij
pen en de eerste directe onderhandelingen
te beginnen. Maar Lloyd George en Hen
derson, die eveneens bij het onderhoud aan
wezig was, hebben het voorstel onomwon
den van de hand gewezen.
„Mijn anti-Duitsêhe gezindheid was des-
iijds mijn paspoort naar Engeland, maar
thans kan iedere Duitscher begriioen. dat
het innerlijk toch slechts liefde voor Duitsch
land was. die mij de moeilijke en gevaarlijke
reis deed ondernemen."
GELD ZENDEN NAAR DUITSCHLAND,
Dc Handelsvereeniging „Buderus" tc
's-Gravenhage, heeft aan de Deutsche
Reichsbank gevraagd, welke de beste wijze
was om geld naar Duitschland te zenden in
kleine bedragen, voor ondersteuning van
familieleden of voor liefdadige doeleinden;
zij heeft als antwoord ontvangen, dat de
beste wijze daartoe is, om Nederlandse!:
Bankpapier aan de betreffende personen in
Duitschland, per aangeteekenden brief met
aangegeven geldswaarde toe te zenden, en
dat op verzoek van den ontvanger, de
Rijksbank dan bereid is, om dit geld tegen
den dagkoers om te wisselen tegen rente
marken.
Vrijdagavond heeft de fractie van anti-re-
volutionnaire leden der Tweede Kamer ver
gaderd in verband met den politieken toe
stand van het oogenblik.
De bijeenkomst had plaats in het Kamerge
bouw.
GEEN VERLAGING VAN SPOOR-
VRACHTTARIEVEN.
Wij namen uit „Het Vaderland" een be
richt over omtrent een te verwachten ver
laging voor spoorvrachten van bestel-, ijl- en
vrachtgoed. Dit bericht blijkt volgens het
„Kbld." onjuist te zijn van zulk een verla
ging is ter bevoegde plaatse niets bekend.
Wel zal volgens dit blad, de Westlandsche
Stoomtram op grond van een overeenkomst
met de Ned. Spoorwegen haar tarieven aan
zienlijk verlagen voor den handel in en met
het Westland.
DE AFSCHAFFING VAN DEN PORT
VRIJDOM.
Ter kennis van Indische ver'ofgangers, g-:-
pensionneerden en gegadigden voor den In-
dischen dienst, alsmede van andere belang
hebbenden wordt gebracht, dat op 1 Januari
a.s. in werking treedt het „Postbcsluit Dienst-
stukken" in verband waarmede de vrijdom
van pórt vervalt voor alle brieven en beschei
den, aan opgemeld Departement of aan een
der daartoe behoorende afdeelingen of in
stellingen gericht.
Het is derhalve in het belang van dc af
zenders zorg te dragen dat verzoekschriften,
brieven als anderszins, per post aan den mi
nister, het departement of eene daaronder
ressorteerende instelling verzonden, voldoen
de zijn gefrankeerd.
Niet of niet voldoende gefrankeerde zen
dingen, moeten worden geweigerd.
DE ELECTRISCHE TRAM SITTARD
HEERLEN.
De electrischc tramlijn Sittard-Heerlen
loopt zooals we onlangs meldden op het tra
ject SittardHocr.sbroek slechts vier keer
per dag.
Thans is, naar men meedeelt, bericht in
gekomen dat ingaande 5 Januari over het ge-
heele traject de volledige dienstregeling zal
intreden, een besluit, dat zeer door de win
keliers en de bewoners der aan de lijn gele
gen plaatsen zal worden toegejuicht.
NIEUWE SPOORLIJN,
Men meldt uit Stadskanaal aan het „Cen
trum", dat de doortrekking op Duitrch ge
bied van de spoorlijn StadskanaalTerapel
Duitsche grens vermoedelijk niet vóór
1926 zal kunnen plaats hebben. De lijn naar
Terapel komt echter in 1924 in exploitatie.
DE BOMAANSLAGEN.
De Loc. ontving van politiezijde het vol
gende officieele communiqué over dc bom
aanslagen
Het onderzoek in deze zaak is van zulk
een omvang, dat het vermoedelijk nog eeni
gen tijd duren zal, voordat het als beëindigd
ka:i worden beschouwd, doch de tot dusver
verkregen resultaten zijn niet ongunstig.
Het onderzoek houdt zich niet alleen bezig
met de op diverse plaatsen gepleegde bom
aanslagen, maar evenzeer met de talrijke
sabotage-gevaller., die gedurende den laatsten
tijd hebben plaats gehad, zooais het in brand
stelten van tabaksloodsen en van woningen
van Inlandsche ambtenaren, het trachten
door middel van een brandende lont brand
te veroorzaken in de brievenbus van het post
kantoor te Solo, het onklaar .maken van een
seinpaal der N.I.S. enz. enz'.
Plet schijnt, dat een georganiseerde bende
de hand iti al deze sabotage-gevallen heeft;
de opperste leider i bekend.
De politierechter, mr. IJssel de Schepper
zeide rekening te willen houden met de scha
de, die bek!, gehad heeft, en veroordeelde
hem tot f 10 boeten subs. 5 dagen hechtenis.
De teruggave van het geweer werd gelast.
een neutrale organisatie, die zich dan zal
aansluiten bij het A. N. V., werd door hem
in uitzicht gesteld.
HET DRAMA AAN DE SCHENKKADE.
Mevrouw v. B., die den 13en December
j.L door de Haagsche rechtbank tot 1 jaar
gevangenisstraf met aftrek van preventieve
hechtenis. is veroordeeld ter zake van zware
mishandeling den dood ten gevolge hebbende,
gepleegd op haar echtgenoot, mr. v. B, in
een perceel aan de Schenkkade, te den Haag,
heeft tegen dat vonnis geen appèl aangc-
teekend. Ook het Openb. Ministerie, dat
trouwens een gevangenisstraf van 1 jaar had
geëischt, is niet in hooger beroep gegaan.
HET SPOORWEGONGELUK BIJ
WEESP.
Op 17 en 18 Januari a.s. zullen voor het
gerechtshof te Amsterdam in hooger beroep
de pleidooien gehouden worden inzake het
spoorwegongeluk bij Weesp.
De 18-jarige zilversmid H. H. te Schoon
hoven was een liefhebber van jagen, dies
had hij zich a raison van f 75 een jachtgeweer
met dubbelen loop aangeschaft en zich
van een jachtacte voorzien, zoodat er niets
meer in den weg stond óm zich in Diana's
armen te werpen.
Maar om te jagen is er wild noodig en het
toeval wilde, dat de poes van buurman, een
mooie lapjeskat, erg diefachtig was aange
legd. Dikwijls had de jagende zilversmid ge
zien, dat het dier eendenkuikens stal, die hij
dan met opengescheurden buik en half opge
peuzeld op den weg vond liggen.
Op zekeren dag, het was de derde Novem
ber van dit jaar, had hij met een drietal vrien
den een tijgerjacht georganiseerd. In hun ver
beelding zagen ze zich reeds door tijgers en
olifanten aangevallen, een wilde jacht langs
bergen en dalen door rivieren en meeren was
gevolgd. Met levensgevaar (altijd in hun ver
beelding) hadden ze woeste bergstroomen
overgezwommen, doch eindelijk hadden ze
kun prooi onder schot weten te krijgen.
Het niets vermoedende poesje zat zich
juist in het zonnetje te wasschen, met den
voorpoot streek het zich over den neus, en
langs den kop, de oogen half dicht....
Kijk daar zit het kreng het had als een
daverende strijdkreet geklonken.
Even had de poes den poot laten zakken,
instinctief voelende dat er gevaar dreigde,
doch het was te laat geweest, het schct ging
af en zwaargewond zonk het poesje ter arrde.
Politie-beambten hadden het dier ziel
togend gevonden en het was alleen aan hun
goede zorgen te danken geweest, dat het
fc'-"st weer spoedig herstelde.
rijdag j.L moest de zilversmid wegens
het beschadigen van eens anders dier voer
den politierechter te Rotterdam terecht
staan. De man bekende. Hij vertelde er bij,
dat zijn geweer in beslag was genomen en
dat dit hem „reusachtige" schade had be
zorgd, want hij had er nu geen gebruik van
kunnen maken en bij den grooten trek der
eenden had hij er zeker" twee per dag kun
nen schieten.
Kct O. M., waargenomen door mr. A.
Rombach, eischte f 25 boeten, subs. 10 dagen
hechtenis.
EEN NIEUW TIJDSCHRIFT VOOR DE
Met Januari a.s. verschijnt een nieuw
tijdschrift voor de Rooinsche Jeugdorgani
satie „Jeugdleiding, Tijdschrift voor leiders
van R.K. Jeugdorganisaties."
Tct de uitgave van dit tijdschrift werd
besloten op eene vergadering te Utrecht ge
houden op 19 Dec. 1923, op welke ver
gadering vertegenwoordigd \yaren afgevaar
digden van het Centraal Comité der R.K.
Jongenspatronaten, Centraal Verbond der
St. Joseph-Gezellen-Vereenigingen, R. K.
Surger-Jongclingen-Ver., Jonge Werknemers
in de bisdommen Utrecht» Roermond, R.K.
Jong-Studenten-Vcr., St. Franciscus Liefde
werk, R.K. Jonge-Mannen-Ver. in het bis
dom Utrecht, zoodat het zal zijn het tijd
schrift voor deze gecombineerde organisaties.
De uitgave van het maandblad, hetwelk
zal verschijnen in afleveringen van 32 pagina's
zal financieel beheerd worden 'oor het Cen
traal Comité der R.K. Jong j-Patronaten,
door welk C. C. tevens de hoofdredacteur
zal worden benoemd, terwijl elke boven
genoemde organisatie een mede-redacteur
ten behoeve dier organisatie aanstelt. Dit
nieuwe tijdschrift is bedoeld als voortzetting
en uitbreiding van „Het Patronaat" en stelt
zich in dienst van dc geheele Roomsche
Jeugdorganisatie, zoowel der vrouwelijke
als der mannelijke jeugd.
In het laatst van Januari a.s. zal het eerste
nummer verschijnen.
NIEUW NEDERLAND."
Naar de „Tijd" verneemt, zal de volgende
week te Amsterdam onder leiding van be
kende katholieke voormannen, geestelijken
en leeken, het licht zien „Nieuw Nederland"
een curateel weekblad tot vernieuwing van
den Christeiijken geest in het bijzonder en
openbaar leven van ons vaderland. Uitgege
ven voor en. door Katholieken, richt het zich
zijdelings ook tot andersdenkenden. Daar het
alle standen in een breede beweging wil be
trekken, verschijnt het tegelijk in een popu
laire uitgave onder den titel „Het Nieuwe
Volk."
Degenen, die het initiatief namen, zijn van
meening, dat onze cultureele ontwikkeling
na de droevige ervaringen van den jongsten
tijd in het sociale en politieke leven, weer
haar bezinning en bezieling terug moet vin
den in de katholieke godsdienstige beginse
len en vandaar haar uitgangspunt moet ne
men om zich buiten alle politieke compro
missen opnieuw te oriënteeren.
DE UITSLUITING IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE.
Een vergadering der ongeorganiseerden.
Vrijdagmiddag vergaderden in „Ons Huis"
tc Enschedé de ongeorganiseerde textielar
beiders. Dc toevloed van deze arbeiders
was zco groot, dat twee vergaderingen ach
ter elkaar gehouden moesten worden.
De Vergaderingen stonden onder leiding
van den beer Smittenberg, voorzitter van
het comité der ongeorganiseerde textielar
beiders,
Hij deelde mede, dat naast dc uitkeerin-
gen in nolura, reeds 2500 door het comité
was uitgekeerd en dat Maandag a.s. weder
een uilkeering in naiura zal geschieden.
Een commissie van controle werd be
noemd voor de administratie van den pen
ningmeester.
Een voorstel om zich ia verbinding te
stellen met de organisaties, om den stand
van zaken te bespreken werd door beide
vergaderingen met groole meerderheid van
stemmen verworpen.
De voorzitter deelde nog mede, dat door
het Alg. Neutr. Vakverbond een belangrijk
bedrag als steun was toegezegd. In dit ver
band wees dc voorzitter er op, dat het co
mité der ongeorganiseerden, na beëindiging
var. het conflict, niet voornemens is, het
i bijltje er bij neer Ie leggen. De stichting van
VERTREK VAN MISSIONARISSEN.
Den 9cn Januari-zullen uit Amsterdam mït
de „Flaiidria" naar Brazilië vertrekken de
volgende Minderbroeders Pater Stephanus
Lucassen, uit Rotterdam pater Zacharias v.
d. Hoeven, uit Den Haag resp. directeur en
leeraar aan het Gymnasium 5. Antonius te
S. Joao d'El Rey, en broeder Leonardus
Kloppenburg uit Huissen. Deze drie kseren
terug na Can tijdelijk verblijf in ons land. In
hun gezelschap vertrekken twee nieuwe
missionarissen Pater Radbodus Scheffers,
uit Groningen en pater Supplicius Schretlen
uit Dén Haag.
Het kerkelijk afscheid zal den 8sten Januari
plaats hebben in de kerk van dc H.H. Anto
nius en Lodewijk (Bosch kant) Den Haag.
GENEESKUNDIG ONDERZOEK VAN
DIENSTPLICHTIGEN.
Blijkens eer, ministericele beschikking lig!
hel in liet voornemen, dc dienstplichtigen
bij hun inlijving zooveel mogelijk tc onder
werpen aan een meer omvangrijk genees
kundig onderzoek, dat thans gebruikelijk is.
In verband hiermee wordt aan de com
mandanten van korpsen, enz. opgedragen,
b'j de ter zake door de chefs van den mi
litairen geneeskundigen dienst in overleg
met hen te treilen regeling, hun volle mede
werking te verleenen ten einde ook met
het oog op de oefeningsbelangcn een zoo
snel mogelijk verloop van de keuringen te
verzekeren.
AMSTERDAM, 29 Dec. Aardappelen.
Bericht van Jac. Knoop Zeeuwsche Bonie
7.25—7.50; id. Blauwe 7—7.25; if
Eigenheimers 6; Geldersche Bravo's o:
Fiiesche Bergers 5.505.80; Zeeuwsche
Eigenheimer Poters j 3.40, id. bonte Poters
3.40; id. Rootle Star poters 3.203.50;
Anna Pauw low na Zand aard appelen 8
8.50; Hillegommcr Zandaardappelen 8
8.50; Limburgschc Industries 4.204.50;
Brenbche Eigenheimers 3.504, id. Roode
Star 3.754 per H.L'.; Winter Malta-aard
appelen 1516 per 100 K.G.
DEVENTER, 28 Dec. (Weekmarkt! Boter
le soort van 4747.50, 2e soort van
45.50—46.50 per 20 K.G. Eieren van 14
16.50 per 100 stuks. Biggen van j 2.25
2.75 per week ouderdom. Vette varkens, bo
ven 65 K.G, slachigewicht, 0.86 per K.G.
UTRECHT. 22 Dec. Vee. Aangevoerd wa
ren 300 stuks. Handel traag. Prijzen waren
tieren 190320, vaarzen 160240, pin-
kc
melkkoeien 240470, kalfkoeien
260490, vaarskoeien 200350, magere
kalveren 50—140, nuchtere kalveren 16
22, magere varkens 1750, biggen j 7
17, magere schapen 3646, lammeren 26
—36, Eieren 12K16 een!.
f f k AS ffv*:
Dc verzachting van het be- stand van het spoorwegbedrijf hoopvc.
zettingsrégime.
BRUSSEL, 29 Dec. Met betrekking tot
het bericht van dc „Frankfurter Zcitung"
dat op 11 Januari a.s. een groot gedeelte
der Fransch-Belgische troepen het Roerge
bied zullen verlaten, kan nog worden ge
meld, dat dit bericht niet geheel juist is.
Naar wij van welingelichte zijde vernemen,
zal men in begin Januari overgaan tot een
hergroepeering van de bezettingstroepen,
waardoor het mogelijk zal worden de Bel
gische bezetting met 2000 en de f ranse lie
met 3 tot 4000 man ie verminderen. Deze
troepen zullen zich voorloopig echter niet
ver van het Roergebied verwijderen. De
Roerbezetting zal in den loop der maand
Januari cnzichtbaar worden, doch de veilig
heid van de ingenieursmissic moet verze
kerd blijven en bij het minste incident zal
men het tegenwoordige regime herstellen.
De soc. democraten tegen
den uitzonderingstoestand.
BERLIJN, 30 Dec. De sociaal-demo
craten hebben hun campagne voor de nieu
we Rijksdagverkiezingen, die met of zonder
Rijksdagontbinding in het voorjaar zullen
plaats hebben, reeds geopend. Dc sociaal
democraten zijn bij hun verkiezingsstrijd
een felle oppositie gaan voeren. Een van de
hoofdpunten van hun program betreft de
kwestie van den militairen uitzonderings
toestand.
Aangezien dc sociaal-democraten hun
aanvallen evenwgl niet kunnen richten
tegen rijkskanselier Marx, richten zij zich
in dc eerste plaats tegen den rijksminister
van Justitie. Op grond van den militairen
uitzonderingstoestand zijn n.l. in den laat
sten tijd tal van provncialc socialistische
bladen verboden. Zij dringen ook .■yin op
hervorming der rechtspraak en sporen
daarbij aan op bezuiniging. Als voorbeeld
wordt het rijksgerecht aangehaald, dat op
het oogenblik nog 1200 processen wegens
landverraad heeft tc behandelen.
GEEN DEFICIT MEER OP DE
SPOORWEGEN.
BERLIJN, 30 Dec, Dc minister voor
de Spoorwegen, Ocscr, heeft heden ver
klaard, dat de inkomsten en uitgaven der
Duitsche spoorwegen op het oogenblik
elkander dekken. De minister ziet de toe
komst wat betreft den financieelen toc-
tegemoet.
LONDEN. 30 Dec. Dc „Weekly Despatch"
meldde hedenmorgen, dat onder een groot
aantal aanhangers van Asquith de meering
steeds meer veld gaat winnen, dat hun lei
der een verkeerd standpunt inneemt tea
opzichte van het recht van een premier,
om de ontbinding van het parlement te
verkrijgen. Men zal zich herinnieren, dat
Asquith in zijn onlangs gehouden rede oor
dc liberale fractie, dc meening heeft uil
gesproken, dat een premier niet het recht
zou hebben op ontbinding van het parle
ment aan tc dringen, indien dc mogelijkheid
bestaat, uit de oppositie-partijen een nieu
we regeering tc vormen. Deze opinie sluii
echter op veel, tegenstand.
Hetzelfde blad zegt verder dat uit han
delskringen een sterke pressie op ,Asqui!h
wordt geoefend om hem er toe tc bewegen,
een anti-socialistische regecring te vormen.
Onder de conservatieve leden van het
parlement bestaat eveneens een sterke
strooming tegen een eventueele socialisti
sche regecring.
Zij zijn er van overtuigd, dat een socia
listisch bewind tot rampen aanleiding zal
geven en 7,ij zijn er voorstanders van; om
Asquith voldoenden steun te geven om een
anti-socialistisch kabinet samen te stellen.
Vele conservatieven erkennen, dat niet
alleen dc regecring-Baldwin ten ondergang-
gedoemd is, doch tevens, dat hunne partij
niet over den man beschikt, die een nieuwe
regecring zou kunnen vormen, welke het
algemeene vertrouwen zou inboezemen.
Onder deze omstandigheden zijn zij voor
standers van een regeling, waarbij de voor
naamste figuren uit beide partijen in een
anti-socialistisch kabinet zullen worden op
genomen.
De opinie van Asquith steunde op de
volgende overwegingen: ten eerste, dat, na
een korte periode van socialistisch bewind,
de Labour Party niet meer dc meerderheid
zou hebben en dan aan. de Liberalen de ge
legenheid zou worden gegeven, een nieuw
kabinet te vormen en len tweede, dat geen
stappen zouden worden gedaan om den
Liberalen een meerderheid voor een anti
socialistische regecring te verzekeren-
Asquith verwachtte derhalve geen avances
van de zijde der conservatieven. Volgens de
„Weekly Despatch" blijkt, dat deze laatste
veronderstelling opgegrond is, zoodat de
liberale leider zijn standpunt in deze zal
moeten herzien.
y A
Hollandsche tafereelen uit hef begin
der vorige eeuw, J
f
DOOR
5 JOS. P. H. HAMERS J
O
WILHELMINA VAN DER GAARD AAN
CORNELIA SCHRAVERS.
Voortsetting van den vorigen brief.
Doch laat ik, nu ik wat uitgehuild beu en 'u
weinig tot kalmte" gekomen, met mijn ver
haal voortgaan
;*k had misschien een half uur gezeten,
zoo eng merkt was de tijd voorbijgegaan
toen de meid kwam zeggen, dat juffrouw
Elzenrijk cr aankwam. Weldra hoorde ik
de deur beneden opengaan en iemand de
trap opkomen. Het was Krisje, naar wier
terugkomst ik g wacht had. Ik stond op,
bedankte dc onbekende juffrouw voor haar
beleefdheid en bega: mij met Krisje naar
keur kamer,
„Wat is dat toch een vriendelijke buur
juffrouw, die ge daar nebt," zei ik zoo ter
loops.
Ze zag me een wijle aan, haalde mees
muilend haar schouders op en sloot voor
zichtig haar kamerdeur. Daarop ging ze
vertrouwelijk naast mij zitten en sprak: „ik
kon me eerst niet begrijpen, juffrouw Van
der Gaard,, hoé u zoo bij mevrouw Palon-
nier te echt kwam."
„Mevrouw," zegt ge Wordt je buur
juffrouw zóó genoemd.?"
„Ja, want ze geeft voor, van haar eersten
man een officiers-weduwe te zijn."
„Dat heeft ze mij óók verteld."
„Ze zal u wél van alles verteld hebben,
want praten kan ze als Brugman geen ad
vocaat is tegen haar opgewassen, maar vcor
het overige doet men verstandig, zich zoo
weir.ig mogelijk met haar in te iaten."
„Ge maakt mij recht nieuwsgierig Krisje,"
zei ik. „Ik zag haar toch vctor een zeer fat
soenlijke vrouw aar.."
„Nu, ik wil ook gaarne gelooven, dat zij,
gelijk men zegt, haar wereld we! verstaat;
ook weet zij zich ongemeen aardig en inne
mend voor te doen maar dit is aan de meeste
menschen van dit slag nog al eigen."
„Hoe moet ik dit verstaan Krisje?"
„Om u de waarheid te zeggen juffrouw,
u weet, ik ben een vijandin van lasteren en
kwaadspreken. Maar dewijl het hier te pas
komt en u ccn fatsoenlijk meisje zijf, is
het mijn plicht u te waarschuwen. Zij heeft
u zoeken aan te halen wellicht zal zij na-
vorschen wie ge zijt en trachten nader met
u kennis e maken. Doch ik raad u, wacht
u voor haar, want zij is een vrouw met een
duisteren levenswandel, boosaardig en tis-
tigt."
„Is het mogelijk? Maar ik zag een jonge
juffrouw bij haar, die toch een zeer fatsoen
lijk en welopgevoed meisje scheen te zijn;
hoe raakt die dan zoo bij haar verzei'd
„Die jonge juffrouw schijn' een nichtje
van haar te wezen. Mevrouw Palonnier had
j at eenigen tijd hier in de buurt gewoond
ik had al vaak niet gunstig over haar hooren
spreken, doch hield dit voor verzinsels en
uitstrooisels, en kon cr geen geloof aan hech
ten. Even zoo ging het den huisheer, die een
eenvoudig man is en haar misschien wel
voor een deftig mensch heeft aangezien.
Maar tóen zij hier met February kwam wo
nen, kreeg ik eens een juffrouw van mijn
kennis bij me op een kopje thee, die de door
trapte feeks van haver tot gort kende."
„Maar zeg me toch eens /(risje-lief," her
nam ik, „hoe k<jpt het, dat gij de jonge juf
frouw, die ik zoö even bij haar ontmoet heb,
niet gingt waarschuwen
„Neem me niet kwalijk juffrouw," zei
Krisje daarop, „maar zooals ik reeds zei,
die jongê juffrouw schijnt een nicht van
mevrouw Palonnier te wezen en om mij zoo
ongeroepen in familie-zaken te mengen,
neen, daarvoor pas ik. Met die jonge juffrouw
bedeelt u toch dat mooie, blonde kopje, met
donkerblauwe oogen, een zacht blosje op
de wangen en een fraaie besneden gezichtje,
niet waar
„Die bedoel ik ze is niet groet van ge
stalte, maar heeft een ongemeen bevallig
voorkomen, met iets bekoorlijks in heur
gelaat.
„Juist' hernam Krisje, „een engelachtig
bekje is het. Een veertien dagen geleden,
kwam zij op zekeren namiddag, onder het
geleide van een jengen man hier bij mevrouw
Palonnier aan. Ze was rpoedig in haar doen
cn laten zeer vertrouwelijk met d'r gastvrouw.
Haar geleider maakte een ongemeen gun-
stigen indruk op mij hij schijnt een jonk
man van voo namen huize te wezen; hij
heeft zoo iets edels, zoo iets dat achting wekt
ia zijn voorkomen, zoodat ik er van stond
e kijken, dat hij met zoo'n fraaie tante be
trekkingen onderhoud, ik sou haar echter
onrecht aandoen, wanneer ik zeide, overlast
door haar nabuurschap te lijden. Integen
deel, ze is zeer voorkomend jegens mij cn
zoude mij, indien ik er slechts gebruik van
Wilde maken, alle mogelijke beleefdheden
bewijzen. Maar u zult wel beseffen, juffrouw,
dat ik mij niet verder met haar inlaat, dan
volstrekt noodzakelijk is."
Nagenoeg in dezen trant, lieve Keetje, ging
het eenvoudige, brave Krisje voort.
Ik had verwonderd zitten toe te luisteren
en kon heur verhaal bij het naar huis gaan,
maar niet uit mijn hoofd zetten, k moest
voortdurend aan het mooie, lieve meisje
denken, dat ik bij die mevrouw Palonnier
had aangetro fen.
Ach, Keetje-lief, hoe had ik, onnoozele,
als eene die pa: in de wereld komt kijken,
mij door den schijn laten bedriegen
Maar, laat ik mij zelve beheerschen en
kalm blijven, ten einde geregeld verder te
kunnen sch ijven.
Laatstleden Woensdag-avond, was ik in de
Westerkerk geweest, alwaar een neef van
mevrouw Swa thoven had gepredikt, d:e
ergens op een dorp in Gelderland als predi
kant staat en van wien ik met eenigen lof
had hooren gewagen. Uit de kerk komende,
herinnerde ik mij, nog iets aan Krisje de
naaister te zeggen te hebben en stak dus,
zoo na in de buurt zijnde, even over naar de
Egelantiersgracht. Aan haar deur gekomen.
Zag ik, dat deze aanstond en begaf mij der
halve om niet, dewijl het regende, te staan
wachten, zonder te hebben aangescheld,
naar boven.
De kamers van Krisje, moet ge weten,
worden van die, welke mevrouw Palonnier
bewoont, slechts door een gangportaal ge
scheiden, terwijl de gemeenschappelijke in
gang, die naar boven leidt, he: bovenhuis
in tweeën verdeelt. Ik bevond me nog in het
opgaan en op de trap, toen ik eenig gerucht
vernam dat mijn opmerkzaamheid wekte
en duidelijker werd naarmate ik hooger
steeg. Het was een klagende vrouwenstem,
die mij niet geheel onbekend in de ooren
klonk. Duidelijk onderscheidde ik, dat het
gerucht bij mevrouw Palonnier thui£ behoor
de. Door nieuwsgierigheid gedreven, ver
dubbelde ik mijne aandacht. II luisterde met
scherpe opmerkzaamheid en liep zachtjes
de nog overige trappen op, den adem. inhou
dend, om des te beter te kunnen hooren,
v/ant, waarom zou ik het verhelen
ik brandde van nieuwsgierigheid naar wat
er gaande mocht wezen, en wel voornamelijk,
omdat mijn belangstelling in de jonge on
bekende, die ik daar 'ontmoet had, er bij in
het spel kwam.
Op het bewuste gangportaal gekomen,
kon ik duidelijk verstaan, wat er op de voor
kamer van mevrouw Palonnier gesproken
werd. Ja, de stem was die van de jonge on
bekende ik herkende den weiluidenden,
liefelijkcn klank. Hoe werd mijn belangstel
ling gespannen Duidelijk alsof ik naast haar
stond, hoorde ik, dat ze zeide „Ach, dierba
re ouders, waarom moest ik U zoo vroeg ver- j
liezen? waarom moest ik zoo alleen in deze
koude wereld achterblijven V'
Daarop ving ze opnieuw aan met schreien.
Een krachtige, mannelijke stem antwoord
de „Wees bedaard, lieve Louise Er is
toch geen veranderen aan. Maar laat het woord
van een eerlijk man U borg zijn, dat hij het
wel met u voor heeft."
Heer in den hemel Wie sprak daar
Deze stem.ik kende ze ik meende door
den grond te zinken een rilling als in een
felle koorts overviel mij het was Burna-
gels stem.maar neen 1 kon dat mogelijk
zijn
Angstig luisterde ik nogmaals toe. De on
bekende, die ik Louise had hooren noemen,
ging voort met spreken. Hcmdsche goedheid
Ja, daar noemde zij z'n naam. Het was o
Keetje, kunt ge het gelooven het was
Burnagel's naam!.... ik had mij niet in
zijn stem vergist.
Sidderend van opgewondenheid, maar
scherp, luisterde ik toe mijn knieën knik
ten onder me,
„Lieve mijnheer Burnagel," hoorde ik haar
zeggen, en een onzegbaar wee doorvlijmde
mijn boezem uw blik, uw handdruk zeg
gen mij, dat ge niet bedriegen kunt. Vol ver
trouwen wierp ik mij in uw armen, toen ik u
minder goed kende dan nu mijn hart heeft
zich tot heden niet in u bedrogen. Ik klem mij
aan u vas'red mij. Of zoudt ge het ver
trouwen dat ccn arme weezc in tt stilt, kunnen
beschamen?"
Al mijn zenuwen, trilden Keetje; het bloed
ziedde mij in de aderen. Hoe mijn ziel
den schok, dien haar trof, kon weerstaan,
weet ik niet nochtans was ik enkel aandacht
en hing aan elk woord, dat gesproken werd.
„Neen Louise, neen vriendin," antwoord
de Burnagel, dat zei hij, over wien wij vaak
als een toonbeeld van deugd en zielenadel
spraken ,Jk verzeker u op mijn eer, dat
ik u niet zal verlaten."
Nu kon ik r.iet meer. Het werd mij vree-
selijk benauwd öni het hart ik vreesde tegen
den grond te zullen slaan ook zoude mijn
angstig ademhalen, dat allengskens luider
werd. mij verraden hebben dus moest ik
mij schielijk verwijderen. Met moeite en
terwijl alles wat aan mij was, sidderde, be
reikte ik wankelend de deur van Krisje's voor
kamer. Ik tikte zachtjes aan Krisje deed
open.
„Cosjemijne, juffrouw, wat ziet u cr uit
Wat is u overkomen riep ze, toen ze mij
zag en ontstelde hevig.
Ik moet mij in een angstwekkende!! toe
stand hebben bevonden. Keetje-lief. ïk kom
nauwelijks meer een woord uitbrengen, zóó
hijgde ik van smartelijke aandoening, maar
had gelukkig r.og zóó veel tegenwoordig
heid van geest behouden, dat ik Krisje den
vinger op den mond. legde, om haar te be
duiden, dat ze zacht moest spreken.
Met moeite cn kreunend, waggelde ik
naar een stoel, waarop ik, half onmachtig,
nederzeeg. Krisje, die met mijn toestand diep
begaan was, gaf mij aanstonds eenige drup
pelen geestrijk vocht, om mij weder tot mij
zelve te brengen. Ik barstte in tranen
los dit gaf mij een weinig lucht en nu
moest ik het hartelijke Krisje wel deelgenoote
van mijn vertrouwen maken.k verhaalde haar,
zoo goed ik kon, wat mij overkomen was.
„Maar zoo hoor ik je hier vragen, lieve
vriendin heeft de ontsteltenis ook jege
hoor misleid Is het waarlijk Burnagel wel
geweest Indien degene die zich bij mevrouw
Palonnier bevond, eens even als hij Bur
nagel heette
Zoo luister dan Keetje, ik vernam niet
slechts z'n stem n het noemen van zijn
naam, maar ik zag hem ook.
Hoor dus verder.
Het leed maar weinige oogenblikken, toen
we de kamerdeur bij mevrouw Palonnier
hoorden opengaan de stem der jonge on
bekende liet zich duidelijk hooren. Ze scheen
iemand uitgeleide te doen. Ja, bij herhaling
was het zijn stem, was het zijn wijze van uit
drukken een nieuw bewijs, dat ik mij niet
bedrogen had.
Hij was beneden op de stoep gekomen
we hoorden hem Louise zoo had hij haar
genoemd vaarwel zeggen. Het raam, waar
aan ik op eenigen afstand zat, was half
opengeschoven.
Krisje nam mij onder den arm en geleidde
mij er naar toe.. Ach, ik hield mijn oogen af
gewend ik durfde niet naar beneden te kij
ken, als twijfelde ik nog heimelijk en vreesde
ik de verdere overtuiging van hetgeen ik
wist waarheid te zijn toen in eens wierp ik
eert blik omlaag en.o hemel ik zag Bur
nagel.
Toen brak ik in snikken uit en moest me
ijlings van het venster verwijderen.
De hevige ontroering had mijn senuge-
ste! tè gevoelig aangegrepen ik kon in het
eerstvolgend uur niet aan naar huis gaan
denken. Toen ik een weinig bedaard was
beproefde ik, om, door Krisje vergezeld,
naar huis te wandelen. Door een hevige hoofd
pijn aangetast, begaf ik mij, tehuis gekomen
zijnde, dadelijk naar mijn kamer en kwam1
dien 'avond niet aan tafel. Dit bevrijdde mij
meteen van de verplichting, om Burnagel dien
eigen avond te ontmoeten en sedert ontvlucht
ik hem, daar zijn tegenwoordigheid voor
heen mij zoo dierbaar mij thans tot een
last verstrekt. Want, hoe zou ik met moge
lijkheid den huichelaar, die niet weet, dat,
hij voor mij ontmaskerd is, en daarom zijn
rol nog blijft voortspclcn, kunnen ver
dragen
Doch neen, zou hij ook nog cnschuldig-
kunnen zijn Indien dit eens zoo ware
Ach Keetje, lieve vriendin, nog hangt mijn
zie! hem aan 1 Nu eerst ondervind ik, hoe
vurig ik hem bemind heb
Maar ik kan het niet langer op deze wijze
uithouden, Om van den huiselijken omgang
met Burnagel die, zooals ge weet, bij mijn
vader secondant is verschoond te blijver:,
wend ik dagelijks een lichte ongesteldheid
voor en houd duurzaam mijn kamer.
Ook hij is dit niet vreemd schijnt
me te ontwijken. Zou hij iets gissen? Ik'heb
anders Krisje het diepste stilzwijgen op-'
gelegd. Zou hij iets van het voorval geraden
hebbenMaar neen, dan kon hij zeker
piet op den gewonen, vertrouwelijker, vcet
met miin vader verkeeren. Die lieve, goede
man weet er niets van en bekommert zich
slechts over mijn gezondheid, die hij ge
krenkt waant.
Zou ik aan mijn vader mijn noodlottig
wedervaren bekend maken? Ik kon d ar,
tot dusver, niet toe overgaan ook wil ik.
Maar, dan moet ik'je hulp inroepen.
Hoor dan lieve Keetje kunt ge mij, voor
een dag of zes bij u, op de buitenp^Us ••an
mevrouw Van Raamshe/de ontvangen Zeg
ja, ik srneek je er om. Het is mij geenszins
om uitspanning of vermaak te doen. Ik heb
verstrooiing, afleiding noodig ik heb be
hoefte aan troost en vriendinnenraad. Laat
me aan je hart komen u(tweenen stort we
der hoop in mijn zit! verzoen mij, beste
Keetje, met het geloof aan liefde en
vriendschapstrouw 1 Schrijf me met de
omgaande schuit en ik ben morgen bij je
op Zónnebeek.
Vader zal zich verheugen, dat ik dit uit
stapje ga maken, uit hoofde hij dit tot her
stel mijner gezondheid dienstig acht.
Sammel niet met je antwoord. Indien ge
mij niet kunt afwachten, schrijf ik aan mijn
nicht Dulcn, die defen zomer een optrekje
te Baaró heeft gehuurd en ga daar eenige
dagen doorbrengen. Burnagel's tegen
woordigheid maakt mij thans het huis te
eng.
Vaarwel, beste Keetje. Zijt gelukkiger in
de liefde dan ik ben, die mij met ware ach
ting noem,
:e toegenegen, maar ongelukkig!
vriendin
Willempje van der Gaar*
(Wordt vervol üd .1
I
